• ΠΡΟΣ : Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων Υπ’ όψη : Υπουργού κ. Ιωάννη Βρούτση Θέμα: Υποβολή παρατηρήσεων και προτάσεων εν όψει της διαβούλευσης επί του ασφαλιστικού νομοσχεδίου Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ, Μελετήσαμε το ασφαλιστικό νομοσχέδιο και όσον αφορά τους ασφαλισμένους της πρώην ΙΟΝΙΚΗΣ Τράπεζας οι οποίοι ασφαλίζονταν για κύρια σύνταξη στο ΤΑΠΙΛΤ και από 1/6/2004 στο ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και σήμερα στον ΕΦΚΑ, έχουμε να παρατηρήσουμε και να προτείνουμε : Το νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει διατάξεις που να ρυθμίζουν σοβαρά θέματα που προέκυψαν στο καθεστώς συνταξιοδότησης ασφαλισμένων στο πρώην ΤΑΠΙΛΤ οι οποίοι συμμετείχαν στο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου της ALPHA BANK. Τα θέματα αυτά που πρέπει οπωσδήποτε να διευθετηθούν μέσω του ασφαλιστικού νομοσχεδίου είναι επτά και έχουν ως ακολούθως : ΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΠΡΩΗΝ ΤΑΠΙΛΤ Θέμα πρώτο Σύντομο ιστορικό Σύμφωνα τις διατάξεις των άρθρων 8 , 19, 28 και 30 του νόμου 4387/2016 οι συντάξεις ως προς το ανταποδοτικό μέρος, για όσους υποβάλλουν αίτηση από 13/5/2016 και μετά υπολογίζονται με βάση: Τις συντάξιμες αποδοχές επί των οποίων έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές για την περίοδο από 1/1/2002 μέχρι την ημερομηνία διακοπής της ασφάλισης, συνυπολογιζόμενων των δώρων εορτών και των επιδομάτων αδείας. Από το ενημερωτικό σημείωμα των συντάξεων, όμως, προκύπτει ότι ο επανυπολογισμός των παλαιών συντάξεων έγινε με βάση τις συντάξιμες αποδοχές, όπως αυτές εμφανίζονταν στην αρχική απόφαση συνταξιοδότησης. Επομένως, δεν έχουν υπολογιστεί όλες οι αποδοχές επί των οποίων έχουν καταβληθεί εισφορές, ούτε έχουν συνυπολογιστεί τα δώρα εορτών και επιδόματα αδείας. Ως εκ τούτου, στις αποδοχές επί των οποίων υπολογίστηκαν οι συντάξεις των παλαιών συνταξιούχων δεν περιλαμβάνεται όχι μόνο το σύνολο των αποδοχών επί των οποίων έχουν καταβληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές, αλλά ούτε τα δώρα εορτών και επιδόματα αδείας για τα οποία επίσης καταβλήθησαν οι προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές, με αποτέλεσμα στους νέους συνταξιούχους να υπολογίζεται η σύνταξή τους όχι μόνο με μεγαλύτερη βάση, αλλά επί της ουσίας να λαμβάνουν δώρα και επιδόματα αδείας επιμεριζόμενα ανά μήνα, αφού αυτά έχουν συνυπολογιστεί στη βάση υπολογισμού, ενώ στους παλαιούς συνταξιούχους ο επανυπολογισμός γίνεται χωρίς να λαμβάνεται υπ’όψη το σύνολο των αποδοχών επί των οποίων παρακρατείτο εισφορά. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Ο επανυπολογισμός των παλαιών συντάξεων, δηλαδή των συντάξεων για τις οποίες είχαν υποβληθεί αιτήσεις πριν την 13η/5/2016, γίνεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές επί των οποίων έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές για την περίοδο από 1/1/2002 μέχρι την ημερομηνία διακοπής της ασφάλισής τους ή για την περίοδο της τελευταίας πενταετίας, αν η διακοπή της ασφάλισης των συνταξιούχων έχει πραγματοποιηθεί πριν από την 1/1/2002 συνυπολογιζόμενων των δώρων εορτών και των επιδομάτων αδείας, ώστε να προκύψει η προσωπική διαφορά μεταξύ του ποσού που θα ελάμβαναν οι παλαιοί συνταξιούχοι με το νέο καθεστώς του νόμου 4387/2016 και του ποσού που έλαβαν με το προϊσχύον καθεστώς του νόμου 3029/2002. Θέμα δεύτερο Σύντομο ιστορικό Οι εργαζόμενοι στην ALPHA BANK προερχόμενοι από την πρώην ΙΟΝΙΚΗ Τράπεζα, οι οποίοι αποχώρησαν συμμετέχοντες στο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου είχαν και αυτοί, όπως κάθε εργαζόμενος που διακόπτει την εργασία του, το δικαίωμα να συνεχίσει με προαιρετική ασφάλιση στο καθεστώς του πρώην ΤΑΠΙΛΤ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 παρ. 14 του νόμου 4075/2012. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 παρ. 14 όπως συμπληρώθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου τέταρτου του νόμου 4218/2013 «Για τους ασφαλισμένους που θα συμμετέχουν σε προγράμματα εθελουσίας εξόδου από 14/11/2013 και εφεξής ... η θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος κρίνεται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που ισχύουν κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής στην προαιρετική ασφάλιση και εφόσον η πλήρης καταβολή των εισφορών της προαιρετικής ασφάλισης γίνει εφάπαξ εντός 2 μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης». Στο τέλος του 2013 και κυρίως του 2014 συμμετείχαν σε πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου της ALPHA BANK , μεγάλος αριθμός εργαζομένων οι οποίοι προέρχονται από την πρώην ΙΟΝΙΚΗ – ΛΑΪΚΗ Τράπεζα. Πολλοί από αυτούς εντάχθηκαν στην προαιρετική ασφάλιση δηλώνοντας παράλληλα ότι θα κατέβαλαν εφάπαξ τις ασφαλιστικές εισφορές εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας. Λόγω όμως καθυστέρησης αρμόδιων υπηρεσιών του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, στο οποίο έχει συγχωνευτεί το ΤΑΠΙΛΤ, δεν κατέστη δυνατόν να καταβληθούν εντός διμήνου οι προβλεπόμενες εισφορές από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση, αλλά σε πολλές περιπτώσεις εντός διμήνου από τη σχετική ειδοποίηση του ΙΚΑ. Επειδή δεν είναι δυνατόν να μείνουν ακάλυπτοι εργαζόμενοι οι οποίοι έχουν τηρήσει όλες τις διαδικασίες σε σχέση με την υπαγωγή τους στην προαιρετική ασφάλιση, μετά τη συμμετοχή τους σε προγράμματα εθελουσίας εξόδου, προτείνεται η ακόλουθη ρύθμιση : ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Οι διατάξεις του άρθρου 25 παρ. 14, του νόμου 4075/2012, όπως τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου τέταρτου του νόμου 4218/2013, εφαρμόζονται αναλόγως και στα υπαχθέντα στην προαιρετική ασφάλιση πρόσωπα, εφόσον κατέβαλαν ή θα καταβάλουν οι ίδιοι ή οι εργοδότες τους, αναλόγως της πρόβλεψης του προγράμματος εθελουσίας εξόδου, το σύνολο των εισφορών εντός διμήνου από την ημερομηνία κοινοποίησης της σχετικής απόφασης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Θέμα τρίτο Σύντομο ιστορικό Οι εργαζόμενοι στην ALPHA BANK προερχόμενοι από την πρώην ΙΟΝΙΚΗ Τράπεζα, οι οποίοι αποχώρησαν από την ALPHA BANK συμμετέχοντας στο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου, με χρόνο ασφάλισης πλέον των 25 ετών στο συνταξιοδοτικό καθεστώς του ΤΑΠΙΛΤ-ΙΚΑ χωρίς να συμπληρώσουν τον απαιτούμενο συντάξιμο χρόνο και ακολούθως εργάστηκαν – ή και εξακολουθούν να εργάζονται – και ασφαλίστηκαν στο κοινό καθεστώς του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ-ΕΦΚΑ, χάνουν αδίκως το δικαίωμα θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος βάσει του συνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΤΑΠΙΛΤ-ΙΚΑ, όπως ισχύει μέχρι σήμερα (π.χ. για τους μέχρι 31/12/1982 πρωτοασφαλισθέντες απαιτούνται η συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης και το προβλεπόμενο όριο ηλικίας). Για την επίλυση του σοβαρού αυτού ζητήματος, προτείνεται η ακόλουθη ρύθμιση ούτςω ώστε η θεμελίωση τι συνταξιοδοτικού δικαιώματος της κατηγορίας αυτής των ασφαλισμένων του πρώην ΤΑΠΙΛΤ να μην εμπίπτει στις δυσμενείς διατάξεις του κοινού καθεστώτος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Το καθεστώς συνταξιοδότησης των ειδικών ταμείων που εντάχθηκαν στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ εξακολουθεί να ισχύει για όλους τους εργαζόμενους που ασφαλίζονταν στα ταμεία αυτά και αποχώρησαν με προγράμματα εθελουσίας εξόδου μετά τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης στα ταμεία αυτά, συμπεριλαμβανομένου και του χρόνου ασφάλισης που πραγματοποιήθηκε μετά την ένταξή τους στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ακολούθως εργάστηκαν εντάχθηκαν στο κοινό συνταξιοδοτικό καθεστώς του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Θέμα τέταρτο Σύντομο ιστορικό Μέχρι τη ψήφιση του Νόμου 4387/ 2016, η έκδοση αποφάσεων με αναστολή καταβολής της σύνταξης, δεν είχε συναντήσει κανένα πρόβλημα. Όμως μετά το Μάιο του 2016 , χωρίς να έχει καταργηθεί το δικαίωμα περί χορήγησης σύνταξης με αναστολή καταβολής του ποσού μέχρι της συμπλήρωσης του προβλεπόμενου ορίου ηλικίας, όλες οι σχετικές αιτήσεις των μελών του Συλλόγου μας (προς ΕΦΚΑ- συγχωνευμένα Ταμεία ΙΚΑ- ΤΑΠΙΛΤ) παραμένουν σε εκκρεμότητα. Αυτό δημιουργεί μεγάλη ανασφάλεια στα μέλη του Συλλόγου μας που προέρχονται από την Ιονική Τράπεζα και αποχώρησαν - και αποχωρούν σήμερα - με τις εθελούσιες εξόδους της Alpha Bank γνωρίζοντας ότι δικαιούνται σύνταξη με αναστολή, που σημαίνει ότι με την έκδοση της σχετικής συνταξιοδοτικής τους απόφασης θα είχαν δικαίωμα τουλάχιστον να λάβουν αμέσως το εφάπαξ βοήθημα που δικαιούνται από το ΕΤΕΑΕΠ. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις, για εργαζόμενους που είχαν αποχωρήσει από την εργασία τους ακόμη και πριν την ψήφιση του νόμου 4387/2016, χωρίς να έχουν υποβάλει σχετικό αίτημα για έκδοση απόφασης συνταξιοδότησης με αναστολή, αφού είναι προφανές ότι είχαν τη δυνατότητα να ασκήσουν οποτεδήποτε αυτό το δικαίωμα , σήμερα οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ δεν δέχονται τις σχετικές αιτήσεις με αποτέλεσμα να υπάρχει απώλεια δικαιωμάτων. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Μέχρι να συμπληρωθεί το απαιτούμενο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με αναστολή καταβολής του ποσού της εφόσον έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο συντάξιμο χρόνο. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις χορήγησης σύνταξης με τα ελάχιστα όρια και οι περιπτώσεις μειωμένης σύνταξης. Θέμα πέμπτο Σύντομο ιστορικό Στους ασφαλισμένους συνταξιούχους του ταμείου μας ΤΑΠΙΛΤ-ΙΚΑ που μετά την αποχώρησή τους από την τράπεζα είχαν λάβει απόφαση συνταξιοδότησης με αναστολή καταβολής της σύνταξης στο όριο ηλικίας που προέβλεπε το καταστατικό μας και εργάστηκαν και ασφαλίστηκαν μετά την έκδοση της απόφασης αυτής σε άλλο ασφαλιστικό φορέα, κυρίως το πρώην ΙΚΑ, ουσιαστικά δεν έχει συνυπολογιστεί με τη διαδοχική ασφάλιση αυτός ο συντάξιμος χρόνος. Ενώ σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 8 , 19, 28 και 30 του νόμου 4387/2016 οι συντάξεις ως προς το ανταποδοτικό μέρος, για όσους υποβάλλουν αίτηση από 13/5/2016 και μετά υπολογίζονται και με βάση το συνολικό χρόνο ασφάλισης στον οποίο περιλαμβάνονται όλοι οι χρόνοι διαδοχικής ασφάλισης, ακόμα και οι παράλληλοι χρόνοι ασφάλισης. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Στον επανυπολογισμό των παλαιών συντάξεων, δηλαδή των συντάξεων για τις οποίες είχαν υποβληθεί αιτήσεις πριν την 13η/5/2016, συνυπολογίζονται όλα τα έτη ασφάλισης ήτοι ο χρόνος διαδοχικής ασφάλισης, καθώς και ο παράλληλος χρόνος ασφάλισης επί των οποίων έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές. Θέμα έκτο Σύντομο ιστορικό Οι συντάξεις χηρείας, οι οποίες είχαν εκδοθεί από το ταμείο μας ΤΑΠΙΛΤ-ΙΚΑ πριν το νόμο 4387/2016, έχουν υπολογιστεί στο 60% των συντάξιμων αποδοχών του θανόντος, ενώ αυτές που εκδόθηκαν μετά το νόμο 4387/2016, υπολογίστηκαν στο 70% των συντάξιμων αποδοχών του θανόντος. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Οι συντάξεις χηρείας οι οποίες είχαν εκδοθεί από το ταμείο ΤΑΠΙΛΤ-ΙΚΑ πριν το νόμο 4387/2016, να επανυπολογιστούν στο 70% των συντάξιμων αποδοχών του θανόντος, όπως ισχύει για τις συντάξεις χηρείας με το νόμο 4387/2016 για όλα των ταμεία. Θέμα έβδομο Σύντομο ιστορικό Οι ασφαλισμένοι οι οποίοι είχαν στις 31/12/2010 θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με συμπληρωμένο χρόνο ασφάλισης πλέον των 25 ετών, μετά από τη διάταξη του άρθρου 25 του νόμου 3863/2010 ανέκυψε ένα σημαντικό θέμα ερμηνευτικού χαρακτήρα με βάση και τις πρακτικές που ακολούθησαν τα ασφαλιστικά ταμεία και ειδικά το ΙΚΑ. Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 3 του ανωτέρου άρθρου 25 του νόμου 3863/2010 αναφέρεται ότι οι προσαυξήσεις καταργούνται για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μετά την 1/1/2011. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα καταστατικά των ειδικών ταμείων και το ισχύον νομικό πλαίσιο, ως κριτήριο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος θεωρείται η συμπλήρωση της 25ετίας, σε αντίθεση με όσους έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μετά την 1/1/1983, για τους οποίους η 25ετία δεν αποτελεί ικανό στοιχείο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Παρ’ όλα αυτά, τα ειδικά ταμεία που σήμερα έχουν ενσωματωθεί στο ΙΚΑ, με ερμηνεία του ΙΚΑ σταματούν ακόμα και αυτήν την ελάχιστη απόδοση του ποσοστού αναπλήρωσης για τα ασφαλιστικά έτη για τα πέραν των 35 ετών ασφάλισης που μπορεί να έχει ο συνταξιούχος και ασφαλώς δεν υπολογίζουν τις προσαυξήσεις, με αποτέλεσμα, ακόμα και μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεων από 1/1/2019, να σταματά ο ασφαλιστικός του χρόνος στα 35 έτη, ακόμα και αν αυτός είχε 36, 37, 38, 39 ακόμα και 40 έτη ασφάλισης, επειδή το 35ο έτος συμπληρώθηκε μετά την 1/1/2011 και ο συνταξιούχος υπέβαλε την αίτηση συνταξιοδότησής του πριν το νόμο 4387/2016. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΡΥΘΜΙΣΗ Όσοι από τους ασφαλισμένους στο καθεστώς των ειδικών ταμείων έχουν πρωτοασφαλιστεί μέχρι 31/12/1982 και συμπληρώνουν 25ετία μέχρι 31/12/2010, θεωρούνται ως έχοντες θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν το 2011 και μπορούν να λάβουν τις προβλεπόμενες προσαυξήσεις για τα έτη ασφάλισης άνω των 35 ετών. Η παρούσα διάταξη έχει αναδρομική ισχύ. Κύριε Υπουργέ, Λάβετε υπ’ όψη σας ότι τα επτά ως άνω θέματα αφορούν και τους ασφαλισμένους των άλλων ειδικών ταμείων που εντάχθηκαν στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (Εθνικής, ΑΤΕ, ΔΕΗ, ΟΤΕ). Με εκτίμηση, Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας Σ. ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟΣ Ν. ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ