• IV. Άρθρο 58 – Διευθέτηση του χρόνου εργασίας Σημερινά Δεδομένα Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του Ν. 1892/90 (όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 42 του Ν. 3986/2011), που αφορούν τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας: Κατά την περίοδο της αυξημένης απασχόλησης (τόσο στο σύστημα της εξάμηνης, όσο και στο σύστημα της12μηνης διευθέτησης), δεν δίδεται η δυνατότητα να αλλάξει (δηλαδή να αυξηθεί ή να μειωθεί) ο συνήθης αριθμός των ημερών εβδομαδιαίας απασχόλησης, αλλά μόνον ο αριθμός των ωρών εργασίας στις ημέρες αυτές. Με άλλα λόγια, από τις διατάξεις του άρθρου 41 του Ν. 1892/90, δεν προκύπτει ότι, κατά την περίοδο αυξημένης απασχόλησης, το σύνηθες πενθήμερο μπορεί να γίνει 4ήμερο ή 6ήμερο, αλλά παραμένει πενθήμερο. Δυνατότητα μείωσης του συνήθους αριθμού ημερών εβδομαδιαίας απασχόλησης, όταν εφαρμόζεται σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας, δίδεται μόνον κατά την περίοδο μειωμένης απασχολήσεως. Επιπροσθέτως, στην παράγραφο 8 του άρθρου 41 του Ν. 1892/90 προβλέπεται πως «Αν για οποιονδήποτε λόγο, ιδίως εξαιτίας παραίτησης ή απόλυσης του εργαζομένου, δεν εφαρμόζεται ή δεν ολοκληρώνεται η διευθέτηση του χρόνου εργασίας σύμφωνα με τον παρόντα νόμο, έχουν πλήρη εφαρμογή όλες οι προστατευτικές διατάξεις που καθορίζουν τις συνέπειες της υπέρβασης του ημερήσιου και εβδομαδιαίου ωραρίου εργασίας». Παρατηρήσεις - Προτάσεις Α.H βούληση του Υπουργείου Εργασίας, όπως επανειλημμένως έχει επικοινωνηθεί, είναι, κατά την περίοδο αυξημένης απασχόλησης, να δίδεται η δυνατότητα να αλλάζει (δηλαδή να αυξάνεται ή και να μειώνεται) ο συνήθης αριθμός των ημερών εβδομαδιαίας απασχόλησης (και όχι μόνον ο αριθμός των ωρών εργασίας στις ημέρες αυτές). Η συγκεκριμένη βούληση, η οποία αποτελεί και βούληση των εταιρειών του κλάδου μας, ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους στόχους της εργασιακής μεταρρύθμισης που επιχειρείται με το Σ.Ν.. Για τους λόγους αυτούς, προτείνεται η τροποποίηση των παραγράφων 1α και 5α του άρθρου 41 του Ν. 1892/90, ως εξής: «1.α. Σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως σαράντα (40) ωρών εβδομαδιαίως, επιτρέπεται για μία χρονική περίοδο (περίοδος αυξημένης απασχόλησης) ο εργαζόμενος να απασχολείται δύο (2) ώρες την ημέρα επιπλέον των οκτώ (8) ωρών και τέσσερις (4) ή πέντε (5) ή έξι (6) ημέρες εβδομαδιαίως, ανεξαρτήτως του νομίμου ή συμφωνηθέντος συστήματος εβδομαδιαίας απασχόλησής του (πενθήμερο ή εξαήμερο), υπό την προϋπόθεση ότι οι επιπλέον των σαράντα (40) (ή του μικρότερου συμβατικού ωραρίου) ώρες εργασίας την εβδομάδα αφαιρούνται από τις ώρες εργασίας μιας άλλης χρονικής περιόδου (περίοδος μειωμένης απασχόλησης). Αντί της παραπάνω μειώσεως των ωρών εργασίας, επιτρέπεται να χορηγείται στον εργαζόμενο ανάλογη ημερήσια ανάπαυση (ρεπό) ή συνδυασμός μειωμένων ωρών εργασίας και ημερών αναπαύσεως. Το χρονικό διάστημα των περιόδων αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης δεν υπερβαίνει συνολικά τους έξι (6) μήνες σε διάστημα δώδεκα (12) μηνών (περίοδος αναφοράς)». «5.α. Κατά την περίοδο της αυξημένης απασχόλησης των παραγράφων 1 και 2, η ημερήσια απασχόληση του εργαζομένου δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις δέκα (10) ώρες, ενώ εβδομαδιαίως η απασχόληση αυτή είναι δυνατόν να παρέχεται επί τέσσερις (4) ή πέντε (5) ή έξι (6) ημέρες. Στις υπερβάσεις του νόμιμου ημερήσιου ωραρίου μέχρι το ανώτατο όριο των δέκα (10) ωρών, στις υπερβάσεις των σαράντα (40) ωρών εβδομαδιαίως καθώς και στις υπερβάσεις των πέντε (5) ημερών εβδομαδιαίως, όταν το εφαρμοζόμενο σύστημα εβδομαδιαίας απασχόλησης είναι πενθήμερο, δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 3385/2005 (Α` 210), όπως αυτό αντικαταστάθηκε και ισχύει με την παρ. 10 του άρθρου 74 του ν. 3863/ 2010 (Α΄ 115), και του άρθρου 8 του Ν. 3846/2010 (Α΄66)». Β.Όπως προαναφέρθηκε, στην παράγραφο 8 του άρθρου 41 του Ν. 1892/90 προβλέπεται ήδη πως «Αν για οποιονδήποτε λόγο, ιδίως εξαιτίας παραίτησης ή απόλυσης του εργαζομένου, δεν εφαρμόζεται ή δεν ολοκληρώνεται η διευθέτηση του χρόνου εργασίας σύμφωνα με τον παρόντα νόμο, έχουν πλήρη εφαρμογή όλες οι προστατευτικές διατάξεις που καθορίζουν τις συνέπειες της υπέρβασης του ημερήσιου και εβδομαδιαίου ωραρίου εργασίας». Κατά συνέπεια, η περιλαμβανόμενη στη 2η παράγραφο του άρθρου 58 του Σ.Ν. προτεινόμενη διάταξη , είτε δεν θα πρέπει να περιληφθεί στο Σ.Ν. (διότι υπάρχει ήδη), είτε πρέπει να αντικαταστήσει την προαναφερθείσα παράγραφο 8 του άρθρου 41 του Ν. 1892/90. Γ.Τέλος, στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 58 του Σ. Ν., παρατηρείται η εξής αντίφαση: Στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου αναφέρεται πως το σύστημα διευθέτησης (εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της συνδικαλιστικής οργάνωσης και του εργοδότη) μπορεί να εφαρμοσθεί «κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου». Στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου αναφέρεται πως απαγορεύεται η απόλυση για το λόγο ότι «ο εργαζόμενος αρνήθηκε την πρόταση του εργοδότη για συμφωνία διευθέτησης του χρόνου εργασίας». Όμως, εάν το αίτημα για διευθέτηση πρέπει να υποβληθεί από τον εργαζόμενο, πώς, στη συνέχεια, γίνεται λόγος για απόλυση κατόπιν αρνήσεως όμοιας πρότασης του εργοδότη; Κατά τη γνώμη μας, εάν η συγκεκριμένη διατύπωση παραμείνει, θα μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα είτε πως η διευθέτηση θα μπορεί να πραγματοποιηθεί όχι μόνον κατόπιν αιτήματος του εργαζόμενου προς τον εργοδότη, αλλά και του δεύτερου προς τον πρώτο, είτε ότι η διάταξη κάνει λόγο για αίτημα του εργαζόμενου προσχηματικώς. Για το λόγο αυτόν προτείνουμε την εξής διατύπωση: «Εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της συνδικαλιστικής οργάνωσης και του εργοδότη, μπορεί, κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου, να εφαρμοσθεί το σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας, μετά από έγγραφη συμφωνία. Σε κάθε περίπτωση, απαγορεύεται η καταγγελία της σύμβασης εργασίας για τον λόγο ότι ο εργαζόμενος αρνήθηκε να συμπράξει στη σύναψη της προαναφερθείσας συμφωνίας». Αντίστοιχη με την ανωτέρω διατύπωση θα πρέπει να περιληφθεί και στο τέλος της περίπτωσης γιγ, της παραγράφου 1 του άρθρου 65 του Σ.Ν..