Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για την "Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας"Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας»Σχόλιο του χρήστη Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) | 15 Ιουνίου 2021, 15:08
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) σας υποβάλλει τις διαπιστώσεις και τις προτάσεις της επί του Σχεδίου της «Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας». 1. Χρήση εσφαλμένης ορολογίας Προτείνεται η αντικατάσταση του όρου «κοινωνική ενσωμάτωση» από τον όρο «κοινωνική ένταξη» διότι ο πρώτος υπονοεί την προσαρμογή του ατόμου στο περιβάλλον, ενώ ο δεύτερος την προσαρμογή του περιβάλλοντος στις ανάγκες του ατόμου προκειμένου να ασκεί ανεμπόδιστα τα δικαιώματά του (δικαιωματική προσέγγιση). Επίσης προτείνεται η αντικατάσταση του ρατσιστικού ακρωνύμιου «ΑμεΑ» ή «ΑΜΕΑ» που μετατρέπει τα άτομα με αναπηρία από υποκείμενα σε αντικείμενα από τον συνταγματικά ορθό όρο «άτομα με αναπηρία/ιες». 2. Οι προβλέψεις για τους αναγκαίους πρόσφορους όρους που περιλαμβάνονται στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής βασίζονται στην αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον Κανονισμό περί Κοινών Διατάξεων [COM(2018) 375 final-29.5.2018] και όχι στην τελευταία έκδοσή του μετά τον τρίλογο με την Επιτροπή και το Συμβούλιο, με αποτέλεσμα να μην έχουν συμπεριληφθεί σημαντικές προβλέψεις. Προτείνονται τα εξής: α) Η τροποποίηση/συμπλήρωση του κειμένου που αφορά στον θεματικό αναγκαίο πρόσφορο όρο «Εθνικό στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής για την κοινωνική ένταξη και τη μείωση της φτώχειας» που αναφέρεται στην ενότητα 3.2 «Το Στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την προγραμματική περίοδο 2021-2027» (βλ. σελ. 17) στη βάση των προβλέψεων της τελευταίας έκδοσης του Κανονισμού περί Κοινών Διατάξεων, ήτοι ως ακολούθως: «Αποτελεί θεματικό αναγκαίο πρόσφορο όρο που έχει εφαρμογή στους παρακάτω ειδικούς στόχους ανά Ταμείο: -Promoting the socioeconomic inclusion of marginalised communities, low income households and disadvantaged groups including people with special needs, through integrated actions including housing and social services (ERDF). -Fostering active inclusion with a view to promoting equal opportunities, non-discrimination and active participation, and improving employability, in particular for disadvantaged groups (ESF+). Ως κριτήριο πλήρωσης του εν λόγω όρου ορίζεται η εφαρμογή εθνικού στρατηγικού πλαισίου πολιτικής για την κοινωνική ένταξη και τη μείωση της φτώχειας, το οποίο περιλαμβάνει: 1. Evidence-based diagnosis of poverty and social exclusion, including child poverty, in particular as regards equal access to quality services for children in vulnerable situations as well as homelessness, spatial and educational segregation, limited access to essential services and infrastructure, and the specific needs of vulnerable people of all ages, 2. Measures to prevent and combat segregation in all fields, including social protection, inclusive labour markets and access to quality services for vulnerable people, including migrants and refugees, 3. Μέτρα για τη μετάβαση από την ιδρυματική φροντίδα (και όχι περίθαλψη) στη φροντίδα σε επίπεδο κοινότητας, 4. Arrangements for ensuring that its design, implementation, monitoring and review is conducted in close cooperation with relevant stakeholders, including social partners and relevant civil society organisations». β) Η προσθήκη στον οριζόντιο αναγκαίο πρόσφορο όρο «Υλοποίηση και εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες […]» που μνημονεύεται στην ενότητα 3.2 «Το Στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την προγραμματική περίοδο 2021-2027» (βλ. σελ. 18), της παρ.2a που προβλέπεται στην τελευταία έκδοση του Κανονισμού περί Κοινών Διατάξεων 2021-2027, στην οποία αναφέρεται το εξής: «Reporting arrangements to the monitoring committee regarding cases of non-compliance of operations supported by the Funds with the UNCRPD and complaints regarding the UNCRPD submitted in accordance with the arrangements made pursuant to Article 63(6) CPR.». 3. Απουσιάζει αναφορά στον τρόπο με τον οποίο η Εθνική Στρατηγική συνδέεται με τους εξής θεματικούς αναγκαίους πρόσφορους όρους: α) 4.2 «Εθνικό στρατηγικό πλαίσιο για την ισότητα των φύλων», β) 4.3 «Στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής για το σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης σε όλα τα επίπεδα» και γ) 4.6 «Στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής για την υγεία και την μακροχρόνια φροντίδα». Προτείνεται να συμπεριληφθεί στην υποενότητα «Αναγκαίοι πρόσφοροι όροι» της ενότητας 3.2 «Το Στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την προγραμματική περίοδο 2021-2027» (βλ. σελ. 18) ρητή αναφορά στον τρόπο με τον οποίο οι προαναφερθέντες θεματικοί αναγκαίοι πρόσφοροι όροι επιδρούν στην «Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας» καθώς: α) το ζήτημα της ισότητας των φύλων συνιστά οριζόντια αρχή και β) το 2ο κριτήριο εκπλήρωσης του θεματικού αναγκαίου πρόσφορου όρου 4.4 «Εθνικό στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής για την κοινωνική ένταξη και τη μείωση της φτώχειας» στο οποίο αναφέρεται το εξής: «Measures to prevent and combat segregation in all fields, including social protection, inclusive labour markets and access to quality services for vulnerable people, including migrants and refugees» συνδέεται άμεσα με το 2ο κριτήριο του θεματικού αναγκαίου πρόσφορου όρου 4.3 «Στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής για το σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης σε όλα τα επίπεδα» στο οποίο αναφέρεται το εξής: «Measures to ensure equal access to, participation in and completion of quality, affordable, relevant, non-segregated and inclusive education and training, and acquisition of key competences at all levels including higher education.» και γ) το 3ο κριτήριο εκπλήρωσης του θεματικού αναγκαίου πρόσφορου όρου 4.4 «Εθνικό στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής για την κοινωνική ένταξη και τη μείωση της φτώχειας» στο οποίο αναφέρεται το εξής «Measures for the shift from institutional to family- and community-based care» συνδέεται άμεσα με το 3ο κριτήριο εκπλήρωσης του θεματικού αναγκαίου θεματικού αναγκαίου πρόσφορου όρου 4.6 «Στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής για την υγεία και την μακροχρόνια φροντίδα» στο οποίο αναφέρεται το εξής: «Measures to promote community and family- based services through de-institutionalisation, including prevention and primary care, home-care and community-based services». 4. Δεν περιλαμβάνεται αναφορά στη σύνδεση της νέας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Αναπηρία 2021-2030 με τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες. Προτείνεται η συμπλήρωση/τροποποίηση της πρώτης παραγράφου της υποενότητας 5.6.2.3 «Ευρωπαϊκή Στρατηγική των Ατόμων με Αναπηρία 2021-2030» (βλ. σελ. 40-41) ως ακολούθως: «Στις 03.03.2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση για την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030 με τίτλο «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» (COM(2021) 101 final). Στόχος της είναι η διασφάλιση της πλήρους συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία, σε ισότιμη βάση με τους άλλους πολίτες, τόσο εντός της ΕΕ όσο και πέρα απ' αυτήν, σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που κατοχυρώνουν την ισότητα και την απαγόρευση των διακρίσεων ως ακρογωνιαίους λίθους των πολιτικών της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική: α) αποτελεί συνέχεια της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Αναπηρία 2010-2020, β) υποστηρίζει, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της, την εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες σε ενωσιακό και εθνικό επίπεδο, γ) συμβάλλει στην υλοποίηση της αρχής 17 του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, στην οποία αναφέρεται ότι: «τα άτομα με αναπηρία έχουν δικαίωμα σε εισοδηματική στήριξη που διασφαλίζει αξιοπρεπή διαβίωση, υπηρεσίες που τους επιτρέπουν να συμμετέχουν στην αγορά εργασίας και στην κοινωνία, και εργασιακό περιβάλλον προσαρμοσμένο στις ανάγκες του». Επιπρόσθετα, προτείνεται η τροποποίηση/συμπλήρωση της τελευταίας παραγράφου αυτής της υπο-ενότητας ως ακολούθως: «Η νέα Στρατηγική, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής, όσο και τις δράσεις που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, όπως διαμορφώθηκε και στην Εθνική Στρατηγική για την Αποϊδρυματοποίηση, εντάσσει δράσεις στοχευμένες για τα άτομα με αναπηρία, στη βάση του σεβασμού των αρχών της ισότιμης συμμετοχής τους, της ένταξής τους, της απαγόρευσης των διακρίσεων εις βάρος τους, της επιλογής και του ελέγχου της ζωής τους και του δικαιώματός τους στην λήψη υποστήριξης στη βάση των εξατομικευμένων αναγκών τους». 5. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία δεν συνιστά μόνο ένα «οδικό χάρτη», αλλά και ένα πλαίσιο δεσμεύσεων. Δεδομένου ότι τα Υπουργεία στο σύνολό τους έχουν δεσμευτεί για την υλοποίηση των δράσεων που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, προτείνουμε η παρακάτω παράγραφος στην ενότητα 5.6.1.1 «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία» να συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (στο εξής ‘ΕΣΔ’) είναι ένας «οδικός χάρτης» και ένα πλαίσιο δεσμεύσεων που παρέχει ένα σαφές, συνεκτικό και συστηματικό πλαίσιο δράσης κυρίως για την περίοδο 2020-2023. Ταυτόχρονα, καταγράφονται δράσεις µε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα υλοποίησης». Πρέπει να σημειωθεί ότι στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στην αρχική έκθεση της χώρας (2015) για την εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως όσον αφορά στα παρακάτω άρθρα της Σύμβασης: 4, 5, 6, 7, 9, 12, 13, 16, 19, 20, 24, 25, 27, 28, 29, 30 και 31 που δεν τυγχάνουν εφαρμογής μέσω των δράσεων που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. 6. Δεν περιλαμβάνεται ρητή αναφορά στην προσβασιμότητα ως αναγκαία προϋπόθεση για την άρση των διακρίσεων που βιώνουν τα άτομα με αναπηρία και την προώθηση της κοινωνικής τους ένταξης. Προτείνει η συμπερίληψη ρητής αναφοράς ως ακολούθως: «Η Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας αναγνωρίζει ότι η προσβασιμότητα στο φυσικό, δομημένο και ψηφιακό περιβάλλον συνιστά την αναγκαία προϋπόθεση για την άρση των διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία και την προώθηση της κοινωνικής τους ένταξης». 7. Απουσιάζει η αποτύπωση της συμβολής των παρεμβάσεων της ΕΣΚΕ 2014-2020 σε κάθε ομάδα στόχο και η περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης αυτών. Προτείνεται η προσθήκη ξεχωριστής ενότητας στην οποία να παρουσιάζεται η συμβολή της ΕΣΚΕ 2014-2020 σε κάθε ομάδα στόχο ξεχωριστά και να περιγράφεται η υφιστάμενη κατάστασή τους προκειμένου να υπάρξει σύνδεση ανάμεσα στο που βρισκόμαστε σήμερα και στο που θέλουμε να φτάσουμε το 2027. Η σύνδεση αυτή δυστυχώς απουσιάζει από το υπάρχον σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής με αποτέλεσμα ο καθορισμός των προκλήσεων και των στόχων να μη τεκμηριώνεται με μετρήσιμα στοιχεία. Για την παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τα παρακάτω Δελτία Στατιστικής Πληροφόρησης του «Παρατηρητήριου Θεμάτων Αναπηρίας» της Ε.Σ.Α.μεΑ.: α) 9ο Δελτίο: Κάλυψη εξειδικευμένων αναγκών διαβίωσης, φροντίδας και υποστήριξης των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση, β) 8ο Δελτίο: Φτώχεια και αναπηρία ζεύγος αχώριστο, γ) 7ο Δελτίο: Ουραγός στις δαπάνες για την αναπηρία η Ελλάδα στην Ευρώπη, δ) 6ο Δελτίο: Ευρωβαρόμετρο για τις διακρίσεις στην ΕΕ: Φανερές και κρυφές αντιλήψεις για την Αναπηρία στην ελληνική κοινή γνώμη, ε) 5ο Δελτίο: Στοιχεία για την Εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία ή/ και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες- Μονόδρομος η ριζική αναδιοργάνωση. Όσον αφορά την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία, μπορούν να αξιοποιηθούν στοιχεία που περιλαμβάνονται στην Ετήσια Έκθεση 2020 του Παρατηρητήριου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ. (βλ. σελ. 91-99). Όσον αφορά στην ενότητα 5.1 «Προκλήσεις της Νέας Στρατηγικής» (βλ. σελ. 26), η παρακάτω παράγραφος να τροποποιηθεί/συμπληρωθεί ως ακολούθως: «Άτομα με αναπηρία Η εντατικοποίηση δράσεων με στόχο την ενίσχυση της αποϊδρυματοποίησης ατόμων με αναπηρία και των παιδιών με ή χωρίς αναπηρία και η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων ενίσχυσης της ποιότητας ζωής και εξασφάλιση της ανεξάρτητης διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία μέσω καινοτόμων δράσεων, όπως του ‘Προσωπικού βοηθού’ και την εκπαίδευση των ατόμων με κινητική αναπηρία στην κινητικότητα, τον προσανατολισμό και τις δεξιότητες καθημερινής διαβίωσης». 8. Δεν προβλέπεται σύστημα παρακολούθησης, με συγκεκριμένους δείκτες και στόχους. Ενώ στην ενότητα 4.4 «Αναγκαίες βελτιώσεις στον νέο σχεδιασμό» αναφέρεται το εξής: «Στη φάση του νέου σχεδιασμού, θα πρέπει να ολοκληρωθεί το πλαίσιο υποστήριξης του σχεδιασμού και της χάραξης πολιτικής στη βάση αντικειμενικών ευρημάτων. Αυτό φέρνει στο προσκήνιο το ζήτημα της υποστήριξης σε στοιχεία και διαχρονικά δεδομένα. Ο σχεδιασμός της Ε.Σ.Κ.Ε. (2014), και της έως τώρα επικαιροποίησής της (2018), πραγματοποιήθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων που εμπλέκονται στον Εθνικό Μηχανισμό, με βάση την υφιστάμενη κατάσταση και τις διαπιστωμένες ανάγκες των ομάδων, αλλά και εντός ενός πλαισίου για την αντιμετώπιση αυτών, μέσα από ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο υποστήριξης. Η θέση βάσης αναφοράς (τιμή βάσης) για τα στοιχεία και τους δείκτες αποτελέσματος δεν πραγματοποιήθηκε, για το λόγο αυτό η στοχοθεσία παρέμεινε περιγραφική» (βλ. σελ. 28) και στην ενότητα 5.3 «Συστάσεις της εκ των υστέρων (EXPOST) αξιολόγησης της Ε.ΣΚ.Ε. 2014-2020 που λήφθησαν υπόψη κατά τη φάση του νέου σχεδιασμού» αναφέρεται το εξής: «Σχεδιασμός και χάραξη πολιτικής στη βάση αντικειμενικών ευρημάτων. Διασφάλιση της αξιοπιστίας, επάρκειας, εξειδίκευσης και πληρότητας των δεδομένων και των δεικτών παρακολούθησης» (βλ. σελ. 31), ωστόσο στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής 2021-2027 δεν περιλαμβάνονται δείκτες και στόχοι, γεγονός το οποίο συνιστά μεγάλο έλλειμα, προδιαγράφοντας, για ακόμη μια φορά, τον περιγραφικό χαρακτήρα της στοχοθεσίας της. Υπό το πρίσμα αυτής της έλλειψης, το σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής μοιάζει περισσότερο με κείμενο κατευθύνσεων για την εκπόνησή της παρά με αυτό καθ’ αυτό το κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής. 9. Δεν περιλαμβάνεται ρητή αναφορά στην ενίσχυση του ρόλου των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στον Εθνικό Μηχανισμό Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής». Στην ενότητα 6.2 γίνεται αναφορά στην «Αναβάθμιση της λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής» (βλ. σελ. 51) δίχως ωστόσο να περιλαμβάνεται ρητή αναφορά στην ενίσχυση της συμμετοχής στον Εθνικό Μηχανισμό των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η Ε.Σ.Α.μεΑ., καθώς, όπως αναφέρεται και στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής (βλ. σελ. 25) η Εθνική Επιτροπή Κοινωνικής Προστασίας στην οποία προβλέπεται η συμμετοχή τους δεν λειτουργεί και οι Περιφερειακές και Δημοτικές Επιτροπές Διαβούλευσης, στις οποίες επίσης δύνανται να συμμετέχουν, παρότι έχουν ενεργοποιηθεί, δεν συνέρχονται συστηματικά. Επιπρόσθετα, η Ε.Σ.Α.μεΑ. συνεχίζει να υποστηρίζει την άποψη που είχε επισημάνει στην τέως Αναπληρώτρια Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης κα Θ. Φωτίου με το υπ. αριθ. πρωτ. 1579/31.10.2016 έγγραφό της στο πλαίσιο της διαβούλευσης που είχε λάβει χώρα για την κατάρτιση του ν. 4445/2016, ότι: α) η αρχιτεκτονική του Εθνικού Μηχανισμού είναι δαιδαλώδης καθώς συμμετέχει σε αυτόν μια πληθώρα δημόσιων φορέων που οι αρμοδιότητές τους αλληλεπικαλύπτονται, δίχως ταυτόχρονα να είναι ξεκάθαρη η μεταξύ τους σχέση και σύνδεση και β) ο χαρακτήρας του Εθνικού Μηχανισμού είναι περισσότερο μηχανιστικός διότι ο ρόλος του εξαντλείται στην ικανοποίηση της εκ των προτέρων θεματικής αιρεσιμότητας 9 που προβλέπεται στον Κανονισμό (ΕΚ) 1303/2013 των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Για τους προαναφερθέντες λόγους προτείνουμε τον επανασχεδιασμό της αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μηχανισμού με στόχο τη δημιουργία ενός περισσότερο ευέλικτου και λειτουργικού σχήματος, με μεγαλύτερη διαφάνεια και ως εκ τούτου με ενισχυμένη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, με μεγαλύτερη επιχειρησιακή ετοιμότητα, ανταποκρισιμότητα και αποτελεσματικότητα. Στον νέο Εθνικό Μηχανισμό πρέπει να προσδιορίζονται με σαφή τρόπο τα διαφορετικά επίπεδα οργάνωσης (δημοτικό, περιφερειακό, εθνικό), η συμβολή του κάθε εμπλεκόμενου φορέα καθώς και οι σχέσεις των φορέων αυτών μεταξύ τους. Προς την κατεύθυνση αυτή προτείνεται η ενεργοποίηση της Εθνικής Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας και η συμμετοχή της Ε.Σ.Α.μεΑ. στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΑΕΔ, το οποίο συνιστά πάγιο αίτημά μας, εφόσον ο Οργανισμός αποτελεί μέλος του Εθνικού Μηχανισμού σε κυβερνητικό επίπεδο. Σκοπός του Μηχανισμού πρέπει να είναι ο συντονισμός, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση του συνόλου των πολιτικών κοινωνικής προστασίας, είτε αυτές συγχρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκούς πόρους είτε χρηματοδοτούνται αποκλειστικά και μόνο από εθνικούς πόρους. Ως προς τον σχεδιασμό, τον προσδιορισμό των προτεραιοτήτων και την εξειδίκευση των πολιτικών και δράσεων, κύριο ρόλο πρέπει να διαδραματίζουν οι αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η Ε.Σ.Α.μεΑ., οι οποίες γνωρίζουν καλύτερα από όλους τις ανάγκες και τα προβλήματα των ομάδων που εκπροσωπούν. Τέλος, θα θέλαμε να διαπιστώσουμε ότι η μη συμπερίληψη στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής στοιχείων από την παρακολούθηση των υλοποιούμενων δράσεων στο πλαίσιο εφαρμογής της ΕΣΚΕ 2014-2020 συνιστά έμπρακτη απόδειξη της αδυναμίας του Εθνικού Μηχανισμού να ανταποκριθεί στον θεσμικό του ρόλο. 10. Δεν περιλαμβάνεται δράση για τη ενίσχυση της ικανότητας των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους, στη βάση των προβλέψεων του άρθρου του νέου Κανονισμού του ESF+ Στην παρ. 2 του άρθρου 8 “Partnership” της τελευταίας έκδοσης του Κανονισμού του ΕΚΤ+ προβλέπεται το εξής: “Member States shall allocate an appropriate amount of ESF+ resources under shared management in each programme for the capacity building of social partners and civil society organisations, including in the form of training, networking measures, and strengthening of the social dialogue, and to activities jointly undertaken by the social partners”. Ωστόσο, στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής περιλαμβάνεται μόνο η εξής αναφορά στη δράση 3.3.5.3 «Ενίσχυση της διαχειριστικής ικανότητας και ενθάρρυνση συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών», η οποία επειδή εντάσσεται στο Μέτρο 3.3.5. «Ενίσχυση της ισότιμης πρόσβασης σε ποιοτική και βιώσιμη απασχόληση των Ρομά» (βλ. σελ. 68) αδυνατούμε να κατανοήσουμε εάν πρόκειται για οριζόντια δράση που αφορά στο σύνολο των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Στη βάση των απαιτήσεων του νέου Κανονισμού του ΕΚΤ+ προτείνουμε τη συμπερίληψη στην Εθνική Στρατηγική δράσης ως ακολούθως: «Ενίσχυση της διαχειριστικής ικανότητας και ενθάρρυνση της συμμετοχής των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους». 11. Οι δράσεις παρουσιάζονται επιγραμματικά με αποτέλεσμα να μη είναι κατανοητό σε τι ακριβώς αναφέρεται κάθε μια από αυτές. Η πιο σημαντική ενότητα της νέας Εθνικής Στρατηγικής, ήτοι οι παρεμβάσεις που πρόκειται να υλοποιηθούν την περίοδο 2021-2027, παρουσιάζεται με επιγραμματικό τρόπο ως Παράρτημα (βλ. σελ. 56), με αποτέλεσμα να μην είναι σαφές σε τι ακριβώς αναφέρεται κάθε μια από αυτές. Για τον λόγο αυτό προτείνουμε την προσθήκη νέας ενότητας στην οποία να υπάρχει σύντομη περιγραφή κάθε δράσης. 12. Δεν έχουν περιληφθεί στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής σημαντικές δράσεις που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες. Μερικές από αυτές τις δράσεις είναι οι ακόλουθες: -Πιλοτικό πρόγραμμα για την πρώιμη εκπαιδευτική παρέμβαση (Στόχος 7- Δράση 1/Στόχος 12- Δράση 9). -Πιλοτικό πρόγραμμα για την αναβάθμιση των ΕΕΕΕΚ (Στόχος 7- Δράση 1/Στόχος 12- Δράση 9) -Μελέτη των συνεπειών της οριζόντιας επέκτασης τους εύρους προστασίας της αρχής της ίσης μεταχείρισης σε περιπτώσεις αναπηρίας (Στόχος 8- Δράση 4) -Διεξαγωγή έρευνας για την καταγραφή και επεξεργασία των αναγκών των γονέων και κηδεμόνων παιδιών με αναπηρία (Στόχος 10- Δράση 5) -Αποτίμηση της λειτουργίας του θεσμού των Τμημάτων Ένταξης (Στόχος 12-Δράση 10) -Εισήγηση θεσμικού πλαισίου για την υποστηριζόμενη απασχόληση (Στόχος 14- Δράση 3). -Θέσπιση σε συνεργασία με την Ε.Σ.Α.μεΑ. νομοθετικού πλαισίου για τη θέσπιση συνοδών για δημοσίους υπαλλήλους με αναπηρία (Στόχος 14-Δράση 7). Πέραν των προαναφερθέντων, δεν έχουν περιληφθεί στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής και οι δράσεις που περιλαμβάνονται στους εξής Στόχους του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία: 13 «Ποιοτική Δημόσια Υγεία για Όλους», 16 «Ισότιμη Πρόσβαση στη Δικαιοσύνη» και 19 «Προστασία πολιτών τρίτων χωρών και ασυνόδευτων ανηλίκων». Όσον αφορά δε στις δράσεις 2.1.1.2 «Λειτουργία πιλοτικού προγράμματος λειτουργικής αξιολόγησης της αναπηρίας» και 2.1.1.6 «Σχεδιασμός πιλοτικού προγράμματος για τη λειτουργικότητα και έκδοση κανονιστικών αποφάσεων», αιτούμαστε τη διαγραφή τους από το κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής δεδομένου ότι, όπως η Ε.Σ.Α.μεΑ. έχει πολλάκις επισημάνει, παρόλο που οι πολιτικές που βασίζονται στη λειτουργικότητα παρουσιάζονται ως απομάκρυνση από το ιατρικό μοντέλο στην πραγματικότητα επανεισάγουν την ιατρικοκεντρική προσέγγιση της αναπηρίας από την πίσω πόρτα με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, γεγονός το οποίο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με ό,τι η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες υπαγορεύει. Όσον αφορά στη δράση 2.4.1.2 «Σχέδιο Δράσης για την Εθνική Στρατηγική Αποϊδρυματοποίησης» η Ε.Σ.Α.μεΑ. έχει επίσης επισημάνει πολλές φορές την ανάγκη εκπόνησης μιας Εθνικής Στρατηγικής για την Ανεξάρτητη Διαβίωση των Ατόμων με Αναπηρία, όπως άλλωστε το άρθρο 19 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες υπαγορεύει, μέρος της οποίας θα αποτελούν οι δράσεις αποϊδρυματοποίησης. Επιπρόσθετα, στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής πρέπει να συμπεριληφθούν και δράσεις που περιλαμβάνονται στο «Εθνικό Σχέδιο Δράσης Κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας 2020-2023» (Υπουργείο Δικαιοσύνης). 13. Μη συμπερίληψη στο σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής των παρεμβάσεων που περιλαμβάνονται στο πόρισμα της «Ομάδας Εργασίας για Θέματα Ατόμων με Αναπηρία» του ΟΑΕΔ. Ως προς τη δράση 4.1.1.5 «Ενσωμάτωση της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές του ΟΑΕΔ» -η οποία αποτελεί και σύσταση της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες στην αρχική έκθεση της χώρας μας για την εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (βλ. Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής για το άρθρο 27, παρ. 39 )- πρέπει να επισημανθεί ότι με την υπ. αριθ. πρωτ. 51172/01.09.2020 Απόφαση του Διοικητή του ΟΑΕΔ συγκροτήθηκε «Ομάδα Εργασίας για Θέματα Ατόμων με Αναπηρία», στην οποία συμμετείχαν και εκπρόσωποι της Ε.Σ.Α.μεΑ., με βασικό σκοπό τη διάχυση της δικαιωματικής προσέγγισης της αναπηρίας στο σύνολο της πολιτικής και δράσης του Οργανισμού και την εφαρμογή στοχευμένων παρεμβάσεων για τη διευκόλυνση της πρόσβαση των πολιτών με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις σε ευκαιρίες απασχόλησης και κατάρτισης-μαθητείας. Η Ομάδα Εργασίας ολοκλήρωσε το πόρισμά της τον Μάρτιο του 2021. Ως εκ τούτου προτείνεται να ενσωματωθούν στο κείμενο της Εθνικής Στρατηγικής οι προτεινόμενες παρεμβάσεις που περιλαμβάνονται στο εν λόγω πόρισμα καθώς εξειδικεύουν τη δράση 4.1.1.5. Οι παρεμβάσεις αυτές εν συντομία έχουν ως ακολούθως: •Επανεξέταση προδιαγραφών για τα προς ενοικίαση ακίνητα αναφορικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρία σύμφωνα με τον ν.4067/2012 «Νέος Οικοδομικός Κανονισμός» και τις Οδηγίες Σχεδιασμού «Σχεδιάζοντας για Όλους»-Έλεγχος των προδιαγραφών σε συνεργασία με την Ε.Σ.Α.μεΑ. •Εκπόνηση μελετών ανά κτήριο (μισθωμένο ή ιδιόκτητο) για τις παρεμβάσεις που απαιτούνται προκειμένου αυτό να καταστεί πλήρως προσβάσιμο σε εργαζόμενους με αναπηρία και συναλλασσόμενους με αναπηρία. Παρακολούθηση της υλοποίησης των απαιτούμενων εργασιών και πιστοποίηση της προσβασιμότητας σε συνεργασία με το αναπηρικό κίνημα. •Συμμόρφωση όλων των προαναφερθεισών ηλεκτρονικών εφαρμογών/υπηρεσιών με όλα όσα ορίζει το Κεφάλαιο Η΄ του ν.4727/2020 προκειμένου να ενταχθούν στο Μητρώο Δημόσιων Ιστότοπων και Εφαρμογών» (ΜΗ.Δ.ΙΣ.ΕΦ.) που τηρεί η Γραμματεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. •Τροποποίηση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου που καθορίζει τις προϋποθέσεις εγγραφής μαθητών στις ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας προκειμένου να διευκολύνεται η εγγραφή μαθητών με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις σε αυτές (ήτοι συμπερίληψη της αναπηρίας/χρόνιας πάθησης στην ομάδα των κοινωνικών κριτηρίων). •Εκπόνηση μελέτης για τον προσδιορισμό της υποστηρικτικής τεχνολογίας, του εξοπλισμού και του λογισμικού που απαιτείται στις ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας του Οργανισμού ανά επαγγελματική ειδικότητα και κατηγορία αναπηρίας. •Αναβάθμιση των υφιστάμενων Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) Ατόμων με Αναπηρία του Οργανισμού με στόχο την ένταξή τους στο Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (τροποποίηση του άρθρου 1 του ν. 4763/2020). •Αξιοποίηση των Γραφείων Διασύνδεσης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης του Οργανισμού για την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών στα άτομα με αναπηρία. •Φιλοξενία στους Βρεφονηπιακούς Σταθμούς του Οργανισμού και βρεφών και νηπίων με αναπηρία. •Αντικατάσταση του χαρακτηρισμού «ανίκανος προς κάθε βιοποριστική εργασία» που αναγράφεται στα πιστοποιητικά αναπηρίας των ΚΕΠΑ κ.λπ., ο οποίος αναπαράγει αρνητικές αντιλήψεις και στερεότυπα σε βάρος των ατόμων με αναπηρία ή/και χρόνιες παθήσεις, οδηγεί σε διακριτική μεταχείριση σε βάρος τους και συμβάλλει στον πλήρη αποκλεισμό τους από το σύνολο των υπηρεσιών και προγραμμάτων του Οργανισμού. •Κατάργηση του δελτίου ανεργίας ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στις Προσκλήσεις του ν.2643/1998 και αναμόρφωση του εθνικού συστήματος ποσόστωσης προκειμένου να καταστεί λειτουργικό. •Ενίσχυση της Υπηρεσίας Ειδικών Κοινωνικών Ομάδων του Οργανισμού με επαρκές και ειδικευμένο προσωπικό προκειμένου να μπορέσει να ασκήσει ανεμπόδιστα και αποτελεσματικά το έργο της. •Εκπαίδευση των εργασιακών συμβούλων σε ζητήματα αναπηρίας για την καλύτερη συναλλαγή με τους εξυπηρετούμενους με αναπηρία και την πιο αποτελεσματική προσέγγιση των εργοδοτών του ιδιωτικού τομέα. •Εκπόνηση μελέτης από τον ΟΑΕΔ για τη θέσπιση θεσμικού πλαισίου για την υποστηριζόμενη εργασία, εκπαίδευση των εργασιακών συμβούλων του Οργανισμού στην υποστηριζόμενη εργασία και εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος πριν από την εθνική εφαρμογή του. •Ένταξη της διάστασης της αναπηρίας σε όλα τα προγράμματα απασχόλησης του Οργανισμού (π.χ. πριμοδότηση με αυξημένη μοριοδότηση λόγω αναπηρίας, επιχορήγηση των εύλογων προσαρμογών, παροχή πρόσθετης οικονομικής ενίσχυσης στους εργοδότες που προσλαμβάνουν άτομα με αναπηρία, πριμοδότηση με αυξημένη μοριοδότηση των επιχειρήσεων που διαθέτουν προσβάσιμες υποδομές, συμπερίληψη των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία και εν γένει οργανώσεων του μη κερδοσκοπικού τομέα στους δικαιούχους φορείς των Προσκλήσεων των προγραμμάτων επιχορήγησης των επιχειρήσεων για την απασχόληση ανέργων, επιχορήγηση της ίδιας συμμετοχής για τη διευκόλυνση της ένταξης των ατόμων με αναπηρία σε Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις κ.λπ.)