Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ' | 15 Ιουνίου 2021, 16:48

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Εμείς οι Οικολόγοι Πράσινοι με βάση τον στόχο του Παγκόσμιου Πράσινου Κινήματος για παντελή εκρίζωση της φτώχειας, ως ηθική, κοινωνική, οικονομική και οικολογική επιταγή, θεωρούμε ότι το Σχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή για την Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και τη μείωση της Φτώχειας καθίσταται ήδη προβληματικό από τον τίτλο του, εφόσον αναφέρεται στη μείωση και όχι στην εξάλειψη της φτώχειας. Ήδη με τη διατύπωση του οράματός του γίνεται λόγος για άμβλυνση και όχι για άρση των ανισοτήτων, δηλαδή οι επιδιώξεις του είναι από την αρχή χαμηλές και εμπίπτουν σε μια διαχειριστική λογική, η οποία συνήθως αποβαίνει σε βάρος των εν δυνάμει ωφελούμενων. Έχουμε κατ’αρχάς να παρατηρήσουμε ότι πρόκειται για ένα τεχνοκρατικό τυποποιημένο κείμενο γενικών αρχών και κατευθύνσεων με πολλά κενά όπου δεν εξειδικεύεται ο τρόπος που θα υλοποιηθούν οι στόχοι και θα οργανωθούν με τα επιμέρους επίπεδα διακυβέρνησης, ώστε να διασφαλίζονται οι αξιοπρεπείς όροι διαβίωσης των ομάδων- στόχων. Συγκεκριμένα: 1. Δεν γίνεται απολογισμός της περιόδου 2014-2020 που εφαρμόστηκε η «Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ», δηλ. ποιοι στόχοι επετεύχθησαν, ποια προβλήματα εντοπίστηκαν, ποια επιλύθηκαν και ποια μεταφέρονται στη νέα περίοδο. 2. Δεν γίνεται αναφορά στις νέες πολυπληθείς ομάδες φτωχών που δημιουργήθηκαν στη μεταξύ περίοδο, δηλ. Α) στους μετανάστες Β) στους ασυνόδευτους ανήλικους Γ) στους νεόπτωχους της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας. Ειδικότερα ερωτήματα: 3. Για τους άστεγους: α) Θα υπάρξει πολιτική πρόληψης; β) Πώς θα γίνεται ο συντονισμός της δράσης μεταξύ δημόσιων, κοινωνικών φορέων και ΜΚΟ που παρεμβαίνουν στο πεδίο; γ) Πώς θα γίνει η αποκατάσταση στην αγορά εργασίας εφόσον πρόκειται για πληθυσμό με ιδιαίτερα έντονα κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματα; δ) Πώς θα επιλυθούν τα άμεσα προβλήματα στέγασης; ε) Με ποιες πολιτικές θα συνδεθεί η σπατάλη των τροφίμων με το πρόβλημα της φτώχειας και της αστεγίας; στ) Πώς θα μπορέσει να συνδεθούν οι ανάγκες στέγασης με την ύπαρξη αδιάθετων κατοικιών και διαμερισμάτων; 6. Για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα: α) Ποια θα είναι τα κριτήρια διάθεσής του και σε ποιες κοινωνικές ομάδες; β) Ποιος είναι ο ορισμός της αξιοπρεπούς διαβίωσης και ποια κοινωνικά αγαθά περιλαμβάνει; γ) Πώς θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα απώλειας στέγης για μεγάλο αριθμό πολιτών στο άμεσο μέλλον συνέπεια των πλειστηριασμών και εξώσεων που βρίσκονται προ των πυλών; δ) Θα δημιουργηθεί βάση δεδομένων για την καταγραφή των ανθρώπων που διαβιούν σε αναξιοπρεπείς και προβληματικές συνθήκες στέγασης εκτός των αστέγων; 7. Για την χρηματοδότηση και την οργάνωση του δημόσιου τομέα α) Πώς θα διασφαλίζεται η ευελιξία και άμεση παρέμβαση του Εθνικού Μηχανισμού Συντονισμού Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής; β) Ποιο θα είναι το συνολικό ύψος χρηματοδότησης για το πρόγραμμα και πώς θα κατανέμεται στις κοινωνικές κατηγορίες και δράσεις; γ) Πώς θα γίνει η αξιολόγησή του και με ποιους δείκτες; δ) Πώς θα επιτευχθεί η διαφάνεια στη διάθεση των πόρων; Για μας τους Οικολόγους Πράσινους το δικαίωμα στη στέγη είναι αναγκαία συνθήκη της ανάπτυξης της προσωπικότητας και αυτονομίας του ατόμου. Οι Έλληνες νέοι και νέες φιλοξενούνται στις οικογένειές τους σε ποσοστό σχεδόν 60% όταν κατά μέσο όρο στην ΕΕ το ποσοστό είναι 30%, ενώ σε χώρες όπως η Γερμανία και Σκανδιναβικές χώρες τα ποσοστά είναι κάτω του 20%. Η πολιτεία θα πρέπει συνεπώς να φροντίσει την παροχή αξιοπρεπούς στέγης για οικονομικά αδύναμους νέους/ες, σπουδαστές/στριες, εκτός των προαναφερθέντων κατηγοριών. Με βάση τις αρχές της οικολογίας για κοινωνική δικαιοσύνη, δίκαιη κατανομή των κοινωνικών και φυσικών πόρων και προάσπιση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, προτείνουμε: 1. Τη δημιουργία έκτακτων πολιτικών και δράσεων για άμεση παρέμβαση στις περιπτώσεις ακραίας κατάπτωσης των συνθηκών ανθρώπινης διαβίωσης. 2. Την ενεργή και όχι τη προσχηματική συμμετοχή στη διαμόρφωση των πολιτικών για τη φτώχεια όλων των φορέων που εμπλέκονται στη διαχείρισή της, περιλαμβανομένων των ΜΚΟ, της κοινωνίας των πολιτών και της επιστημονικής κοινότητας. 3. Τον καθορισμό ενός ορίου κοινωνικά αποδεκτού επιπέδου διαβίωσης πέραν του οποίου θα αποδίδεται το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. 4. Τον συνδυασμό μέτρων και πολιτικών ενεργειακής εξοικονόμησης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας σε συνδυασμό με πολιτικές ενεργειακής εξοικονόμησης. 5. Τη μείωση της σπατάλης της τροφής και των πόρων μέσω πολιτικών σύνδεσης παραγωγής, κατανάλωσης, αδιάθετων πόρων (γαιών και κατοικιών) και εργασιακής ένταξης των ευπαθών κοινωνικών κατηγοριών. 6. Νομοθέτηση κατά το γαλλικό νομικό πρότυπο, δημιουργία «Πανελλήνιας Τράπεζας Τροφίμων» με τρόφιμα που θα χορηγηθούν σε δικαιούχους, ιδρύματα και ιδιώτες, των κοντολήξιμων προϊόντων των super markets, του χονδρεμπορίου και της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων. Το μέτρο μπορεί να γενικευθεί και στο non food. 7. Τη τοποθέτηση των Κέντρων Κοινότητας των Δήμων στη καρδιά των παρεμβάσεων για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες με τη κατάλληλη στελέχωση, χρηματοδότηση και διεύρυνση του ρόλου τους. 8. Την ενίσχυση της επιστημονικής κοινωνικής έρευνας για τη διερεύνηση των πολύπλοκων προβλημάτων που συνδέονται με τη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την αποκλίνουσα κοινωνική συμπεριφορά. 9. Την ενίσχυση του ρόλου των Περιφερειών στην καταπολέμηση της φτώχειας που δεν πρέπει να αφήνεται στην «διακριτική τους ευχέρεια». 10. Στη διαπολιτισμική και ιδιαίτερα ευαίσθητη προσέγγιση στην εκπαιδευτική διαδικασία κοινωνικών κατηγοριών όπως οι πρόσφυγες, μετανάστες και οι ρομά . 11. Στην ένταξη στην εκπαίδευση των αρχών της διαπολιτισμικής συνύπαρξης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αρμονικής συμβίωσης του ανθρώπου με το περιβάλλον. Εστιασμένες προτάσεις βελτίωσης επί του Σχεδίου: 1. Εργασιακή ένταξη, Εθνική Οικονομία και τοπικές αγορές: Η Νέα Εθνική Στρατηγική δεν περιγράφει σε ποιο βαθμό θα συνδεθεί η ενεργητική πολιτική για εργασιακή ένταξη και απόκτηση δεξιοτήτων μέσω εκπαίδευσης με τις ανάγκες της εθνικής οικονομίας και της παραγωγικής της ανασυγκρότησης ή πώς θα επιτευχθεί η μείωση σπατάλης τροφίμων και ο εφοδιασμός τροφής (σ. 12) χωρίς αναφορά στους φορείς ΚΑΛΟ για τη συλλογή τους και σύνδεσης με την τοπική αγορά όπως με παραγωγούς τροφίμων ή ακόμα και συμμετοχής των προς ένταξη ωφελουμένων στην παραγωγή τροφίμων, πχ. αγροκτήματα με αντίστοιχη εκπαίδευση στα πλαίσια καινοτόμων πολιτικών απασχόλησης και δημιουργίας βιώσιμων θέσεων εργασίας. Συνεπώς, απαραίτητη είναι όχι μόνο διαλειτουργικότητα των φορέων και συστημάτων τους (σ.29) αλλά και των τοπικών κοινοτήτων και αγορών. 2. Αποκλίσεις στο εσωτερικό των ομάδων-στόχων: παρατηρείται απόκλιση στην προσβασιμότητα των μεμονωμένων ατόμων των κατηγοριών στις οποίες απευθύνονται οι πολιτικές αντιμετώπισης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Τα αίτια της διακύμανσης της πρόσβασης στις υπηρεσίες πρόνοιας πχ. από άστεγους, άτομα Ρομά κλπ. θα πρέπει να διερευνώνται με πρωτογενή κοινωνική έρευνα πεδίου σε συνεργασία με την ακαδημαϊκή κοινότητα. 3. Νέες κατηγορίες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού: Ενώ έχουμε ξεπεράσει προ πολλού την κοινωνία των 2/3, ενώ δεν υπάρχει πρόληψη δημιουργίας νέων αστέγων. Η Νέα Εθνική Στρατηγική περιορίζεται στις καθιερωμένες από το κράτος πρόνοιας ομάδες-στόχος αφήνοντας έξω ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού που δεν πληροί τα τυπικά κριτήρια κατηγοριοποίησης, ωστόσο απειλείται από τη φτώχεια, ζει ήδη κάτω από τα όρια της φτώχειας (πχ. πολλοί μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και αυτοαπασχολούμενοι) και μεγάλο μέρος του πληθυσμού αντιμετωπίζει πρόβλημα στεγαστικής ευαλωτότητας συνέπεια του νέου πτωχευτικού νόμου ειδικά την περίοδο μετά την πανδημία. 4. Συνδεσιμότητα και αναβάθμιση των Κέντρων Κοινότητας των Δήμων (σ.30): τα ΚΚ δεν μπορούν να λύσουν όλα τα προβλήματα ένταξης, θα πρέπει να υπάρχει διάχυση σε άλλες υπηρεσίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Περιφέρειας με αλληλόδραση οριζόντια αλλά και κάθετη. Οι πολύτιμες πληροφορίες των ΚΚ από την καθημερινή επαφή και τριβή των υπαλλήλων τους στο πεδίο μένει αναξιοποίητο εφόσον δεν υπάρχει α) οριζόντια με άλλα ΚΚ της χώρας για συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών και β) κάθετη με μεταφορά bottom-up της πληροφορίας πεδίου με την κεντρική διοίκηση και εμπλοκή των ΚΚ στον σχεδιασμό των πολιτικών. Τα ΚΚ θα πρέπει να συνδέονται οργανικά με τους κατά τόπους ΟΑΕΔ και τις εκπαιδευτικές δομές, οι υπάλληλοί τους να εκπαιδευτούν πάνω στην ΚΑΛΟ και να προβλέπονται οικονομικοί σύμβουλοι για την στήριξη της επιχειρηματικότητας. Τα ΚΚ και οι Δήμοι γενικότερα πέρα από τις προνοιακές πολιτικές θα πρέπει να εφαρμόζουν πιλοτικά προγράμματα στέγασης και εργασίας σε συνεργασία με την ακαδημαϊκή κοινότητα (απουσιάζει από την εθνική στρατηγική), όπως για παράδειγμα με αξιοποίηση δημοτικών και άλλων (ιδιωτικών, κρατικών, εκκλησιαστικών) σχολαζουσών γαιών για παραγωγή τροφής ή προστασία των δασών και της φύσης σε συνδυασμό με αγροτική και επαγγελματική εκπαίδευση, με σκοπό εκτός από την απόκτηση δεξιοτήτων την προστασία του περιβάλλοντος και την συμβολή στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Στο ίδιο πλαίσιο μπορεί να γίνει αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος των Δήμων. Τέτοιες πολιτικές δημιουργούν περιβάλλον για βιώσιμες θέσεις εργασίας σε αντίθεση με παθητικές πολιτικής κοινωφελούς εργασίας και 8μηνων συμβάσεων που είχαν υπερεκτιμηθεί και χρησιμοποιηθεί για να κατεβαίνει ο αριθμός των ανέργων και να ανεβαίνει η επιτευξιμότητα των στόχων και των ευρωπαϊκών δεσμεύσεων, διαιωνίζοντας πελατειακές νοοτροπίες σε τοπικό επίπεδο. 5. Ο ρόλος των Περιφερειών στην καταπολέμηση της φτώχειας είναι εξίσου σημαντικός γι’ αυτό δεν πρέπει να «είναι στην διακριτική ευχέρεια των Περιφερειών» (σ. 39) αλλά θα πρέπει να είναι δεσμευτικό, οι Περιφέρειες της χώρας να εκπονούν περιφερειακές στρατηγικές για τη φτώχεια σε συνεργασία με τους Δήμους. 6. Πολιτικές Ρομά και Κοινωνικό Κεφάλαιο και Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: Σχετικά με την ένταξη των Ρομά η νέα Εθνική Στρατηγική δεν προσθέτει τίποτα στην προηγούμενη αλλά και δεν κάνει αποτίμηση των ακολουθούμενων μέχρι τώρα πολιτικών. Εκτός από την μερική βελτίωση της στεγαστικής κατάστασης κάποιων πληθυσμών Ρομά, καθώς και της επιμέρους μείωσης τα σχολικής διαρροής, ειδικά η τελευταία έχει μεγάλη οπισθοδρόμηση κατά την περίοδο της πανδημίας. Ο υψηλός ψηφιακός αναλφαβητισμός στους Ρομά απαιτεί μέτρα συλλογικής εκμάθησης προσαρμοσμένης στις κοινωνικές δομές των πληττόμενων περιοχών με δημιουργία για παράδειγμα ίντερνετ-καφέ που θα αποτελεί και σημείο συνάντησης, αλλά και δημιουργεί θέσεις εργασίας για τους απασχολούμενους, υπό την έννοια ότι πολλές δομές θα πρέπει να εντάσσονται στην ζωή αυτών των κοινοτήτων κοινωνικά και χωροταξικά. Επίσης, η αδυναμία των Ρομά στην ικανοποιητική εκμάθηση της γλώσσας αναδεικνύει την επιστημονική βεβαιότητα της σημασίας εκμάθησης της μητρικής Ρομανί (βλ. πχ. Cummin) ακόμα και για τα παιδιά Ρομά που δεν την γνωρίζουν πια, και μάλιστα στα συμβατικά σχολεία όπου φοιτούν παιδιά Ρομά με έκδοση διδακτικού υλικού αλλά και την εμπλοκή των ίδιων των Ρομά για την διάδοση της προφορικής παράδοσης στις νέες γενιές με σκοπό και την ενδυνάμωση των παιδιών Ρομά, αξιοποιώντας το κοινωνικό και πολιτισμικό κεφάλαιο της κοινότητας. Εξάλλου, η δια βίου μάθηση ενηλίκων Ρομά θα μπορεί να εκπαιδεύει ενδιαφερόμενους σε πράσινες θέσεις εργασίας αξιοποιώντας την τεχνογνωσία των ενηλίκων σε τομείς που οι Ρομά έχουν μακρά παράδοση όπως η κυκλική οικονομία που αποτελεί πλέον κεντρικό πυλώνα της ΕΕ όπως φαίνεται και από τις προτεραιότητες του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. 7. Πολιτισμική συνύπαρξη vs αφομοίωση: Η διαπολιτισμική προσέγγιση στην εκπαιδευτική διαδικασία θα πρέπει να ακολουθείται και στην εκπαίδευση των προσφύγων και μεταναστών σε αντίθεση με πολιτικές αφομοίωσης και επιπολιτισμού που οδηγούν όπως έχει αποδειχτεί στην περεταίρω περιθωριοποίηση και αποδυνάμωση των πολιτισμικά διαφερόντων. Συνεπώς, η αρχή της «προώθησης του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής» (σ. 42) θα πρέπει να γίνεται σε πλαίσια διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. 8. Ενεργειακή φτώχεια / αυτάρκεια: Σχετικά με το σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της ενεργειακή ένδειας (σ. 42) δεν αναφέρεται στην ενεργειακή αυτονομία οικισμών και ατομικών ιδιοκτησιών στο πνεύμα της πράσινης μετάβασης. 9. Παιδική φτώχεια και σύλλογοι γονέων: Στο θέμα της παιδικής φτώχειας και της επισιτιστικής κρίσης θα πρέπει να προβλέπει τη δημιουργία ολοήμερων σχολείων με γεύματα, στην προετοιμασία των οποίων θα πρέπει να εντάσσεται και η οικογένεια μέσω συλλόγων γονέων σε συνδυασμό με περιβαλλοντική εκπαίδευση παιδιών και γονέων για την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος στο οποίο διαβιούν.