Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση για την "Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας"Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας»Σχόλιο του χρήστη ΜΕΤΑδραση - Δράση για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη | 25 Ιουνίου 2021, 17:37
  • Σχόλιο του χρήστη 'ΜΕΤΑδραση - Δράση για τη Μετανάστευση και την Ανάπτυξη' | 25 Ιουνίου 2021, 17:37

    Α. Γενικά η Στρατηγική κινείται προς την ορθή κατεύθυνση, ωστόσο τα μέτρα πολιτικής ορισμένες φορές δεν δύνανται να εκπληρώσουν τους στόχους που έχουν τεθεί. Ενδεικτικά, ενώ στην σελ. 33 γίνεται αναφορά «Στην αρχή της δικτύωσης που επιβάλλει τη διαμόρφωση μόνιμων δικτύων οριζόντιας και κάθετης συνεργασίας με «εταίρους» φορείς (stakeholders), στα μέτρα πολιτικής δεν προβλέπονται ειδικά μέτρα για την προώθηση αυτού του σκοπού. Σε ένα γενικότερο επίπεδο, απουσιάζει η συμβολή της Κοινωνίας των Πολιτών (ΚτΠ), κυρίως σε επίπεδο παρακολούθησης της εφαρμογής της Στρατηγικής και σε επόμενες διορθωτικές κινήσεις. Κρίνεται σκόπιμη η προώθηση της συμμετοχής και συνεργασίας με φορείς της ΚτΠ, τόσο σε επίπεδο λήψης αποφάσεων όσο και στην φάση της εφαρμογής, όπως γίνεται στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Στην Πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου για παράδειγμα, αναγνωρίζεται ότι «Η επίτευξη κοινωνικής δικαιοσύνης απαιτεί νέες και ευφάνταστες προσεγγίσεις στο σχεδιασμό και τη χρηματοδότηση υπηρεσιών, καθώς και στενή συνεργασία μεταξύ του ιδιωτικού, του δημόσιου και του φιλανθρωπικού τομέα» και ότι «…Η κεντρική κυβέρνηση έχει κακές επιδόσεις για την επίτευξη επιτυχημένων αποτελεσμάτων για άτομα που αντιμετωπίζουν πολλαπλά μειονεκτήματα, με προσεγγίσεις που είναι υπερβολικά σχηματικές και ανεπαρκώς προσαρμοσμένες για να καλύψουν τις συχνά περίπλοκες ανάγκες τους. Πολύ συχνά είναι εκείνοι που εργάζονται σε επίπεδο τοπικής κοινότητας, είτε στον δημόσιο, τον εθελοντικό ή τον κοινωνικό τομέα, οι οποίοι είναι σε καλύτερη θέση να εντοπίσουν και να προωθήσουν τις λύσεις που χρειάζεται» (Social Justice: transforming lives, Social Justice and Disadvantaged Groups Division Department for Work and Pensions). Η συμβολή της ΚτΠ και η ανάγκη αυξημένης συνεργασίας μέσω ανάπτυξης πολυμερών συνεργασιών με μη κρατικούς φορείς αποτελεί συστατικό στοιχείο και στην πολιτική της Γερμανίας (Reformkonzept BMZ 2030). Διαχρονικό πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των συναρμόδιων Υπουργείων, της ΚτΠ με τις εμπλεκόμενες δημόσιες υπηρεσίες και μεταξύ των ίδιων των οργανώσεων. Προτείνεται η δημιουργία εργαλείου συντονισμού και συνεργασίας στον τομέα της παροχής υπηρεσιών υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εργασίας όπου μέσω της δημιουργίας βάσης δεδομένων, η οποία θα επιτρέπει την μεταξύ των φορέων παραπομπή για παροχή υπηρεσιών ανά εξειδίκευση, θα αξιοποιείται πλήρως η τεχνογνωσία και εμπειρία των οργανώσεων και των δημοσίων υπηρεσιών. Με αυτόν τρόπο θα αποφεύγονται οι επικαλύψεις και θα δημιουργηθεί ένα σύστημα συντονισμού, βέλτιστης κάλυψης των αναγκών, εξαγωγής αξιόπιστων στοιχείων και αξιολόγησης των φορέων, δημοσίων και ιδιωτικών, που παρέχουν υπηρεσίες. Ένα θετικό πρώτο βήμα για την ουσιαστική συνεργασία με την ΚτΠ αποτελεί η συγκρότηση Ομάδας Εργασίας για την Υποστήριξη και Κοινωνική Ένταξη των Αστέγων από την Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης Της Φτώχειας. Β. Σε αρκετά σημεία προκύπτει διαφοροποίηση στην χρησιμοποιούμενη ορολογία το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ασάφεια και περαιτέρω αποκλεισμό ομάδων από την πρόσβαση σε δικαιώματα και υπηρεσίες. Στο κείμενο της Στρατηγικής χρησιμοποιείται ο όρος «ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες» (σελ. 26 αναφορικά με την επιτροπεία), που θα πρέπει να αντικατασταθεί με τον όρο «ασυνόδευτους ανήλικους πολίτες τρίτων χωρών», όπως χρησιμοποιείται και σε άλλα σημεία της Στρατηγικής (σελ. 63 όπου αναφέρεται «Δράση 2.7.1.2. Λειτουργία Ξενώνων για ασυνόδευτους ανήλικους πολίτες τρίτων χωρών» και σελ. 71 «1.1.4.6 Δημιουργία ξενώνων για ασυνόδευτους ανήλικους πολίτες τρίτων χωρών»). Σε άλλα σημεία χρησιμοποιούνται εναλλακτικά οι όροι «προσφυγόπαιδα» (Δράση 2.5.3.3. Δομές Υποδοχής για την Εκπαίδευση των Προσφυγοπαίδων (ΔΥΕΠ), Δράση 2.5.3.4. Ένταξη Προσφυγοπαίδων, ηλικίας έως 15 ετών, στο Εκπαιδευτικό Σύστημα], «παιδιά πρόσφυγες-μετανάστες» (Δράση 2.5.5.7. Διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης προσφύγων-μεταναστών) καταλείποντας αμφιβολίες ως προς το ποια παιδιά καλύπτονται από τις δράσεις, καθώς φαίνεται να εξαιρούνται παιδιά αιτούντων άσυλο. Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις δεν περιλαμβάνονται οι αιτούντες άσυλο, πρόσφυγες και μετανάστες στους δικαιούχους δράσεων (π.χ. σελ. 44 στην ομάδα στόχο εντάσσονται Άτομα σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ΑμεΑ, παιδιά, ηλικιωμένοι, άστεγοι, γυναίκες θύματα βίας και κακοποίησης, άλλες ευάλωτες ειδικές ομάδες (π.χ. Ρομά)). Επίσης, στο Μέτρο 2.7.2. «Πρόσβαση στη στέγη δικαιούχων διεθνούς προστασίας και μελών της οικογένειάς τους» περιλαμβάνονται δύο ειδικότερες δράσεις, η «Δράση 2.7.2.1. Βελτίωση των συνθηκών διαμονής των μεταναστών στα προαναχωρησιακά κέντρα φιλοξενίας και δημιουργία νέων» καθώς και η «Δράση 2.7.2.2. Πρόγραμμα υποστήριξης της ένταξης των δικαιούχων διεθνούς προστασίας (Πρόγραμμα HELIOS)», παραλείποντας την θέσπιση μέτρων για την βελτίωση των συνθηκών υποδοχής αιτούντων άσυλο, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζεται ως στόχος της Εθνικής Στρατηγικής ένταξης η διασφάλιση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος διαβίωσης των αιτούντων άσυλο (σελ. 36). Γ. Ενώ στο μέτρο «Μέτρο 2.6.3. Διαπολιτισμική Επιμόρφωση και Υπηρεσίες Διαπολιτισμικής Μεσολάβησης», προβλέπεται η διαπολιτισμική διαμεσολάβηση εντούτοις δεν προβλέπεται η παροχή διερμηνείας που είναι απαραίτητη ιδίως στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης. Η διαπολιτισμική διαμεσολάβηση διευκολύνει σε θέματα κουλτούρας, πολιτισμού, ενημέρωσης, και επίλυσης συγκρούσεων, ενώ η διερμηνεία εξασφαλίζει την ακριβή μεταφορά των λεγόμενων από την μία γλώσσα με ακρίβεια. Προτείνεται η ένταξη ειδικού μέτρου πολιτικής παροχής διερμηνείας σε όλον τον επιχειρησιακό άξονα 2 και 3 και κυρίως στην υγεία και στην εκπαίδευση όπου υπάρχει τεράστια ανάγκη. Δ. Δράση «2.1.5.1. Βελτίωση προσβασιμότητας στις επιδοματικές πολιτικές»: πρακτικά δεν εξασφαλίζεται η πρόσβαση στα επιδόματα για δικαιούχους διεθνούς προστασίας και κατόχους άδειας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Για την χορήγηση των επιδομάτων προϋπόθεση είναι η συμπλήρωση προηγούμενης μόνιμης και νόμιμης παραμονής στην ελληνική επικράτεια που αποκλείει πολλούς πρόσφυγες/ δικαιούχους επικουρικής προστασίας και κατόχους άδειας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, με αποτέλεσμα να αποκλείονται όσοι δεν έχουν συμπληρώσει το χρονικό διάστημα παραμονής που απαιτείται. Συγκεκριμένα, για το επίδομα στέγασης (σύμφωνα με την Κ.Υ.Α. αριθμ. Δ13/οικ.33474/1934/2018) και το επίδομα παιδιού (Α21) (σύμφωνα με το άρ. 214 του ν.4512/2018, ΚΥΑ Αριθμ. Γ.Π.οικ.Δ22/11/2705/58), απαιτείται νόμιμη και μόνιμη παραμονή στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία 5 έτη και για το Επίδομα Γέννησης (ν. 4659/2020) απαιτείται η μητέρα του παιδιού ή το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια του να μένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα συνεχώς από το 2012 και εντεύθεν, ενώ προβλέπεται ότι από το έτος 2024 και εντεύθεν, ο πολίτης τρίτης χώρας απαιτείται να διαμένει νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα τα τελευταία 12 χρόνια. Ε. Αναφορικά στο επίδομα παιδιού (Α21) και στο Επίδομα Γέννησης επισημαίνεται ότι σκοπός καταβολής είναι η προστασία παιδιού και οικογένειας και η απαίτηση προηγούμενης πενταετούς παραμονής δεν ευθυγραμμίζεται με το Πρόγραμμα «Εγγύηση για το παιδί» και την ανάπτυξη δράσεων εστιασμένων στα παιδιά-πρόσφυγες μετανάστες (σελ. 45) καθώς και την παραδοχή ότι το κάθε παιδί είναι πρωτίστως παιδί, ανεξάρτητα από την εθνοτική καταγωγή, το φύλο, την ιθαγένεια ή το κοινωνικό και οικονομικό του υπόβαθρο, τη σωματική του κατάσταση, το αν έχει μεταναστεύσει ή πού διαμένει (όπως ρητά αναφέρεται στην στρατηγική, σελ. 39). ΣΤ. Στο Μέτρο 2.5.3.: «Καταπολέμηση της σχολικής διαρροής και ενίσχυση της φοίτησης των παιδιών μεταναστών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση» προτείνεται η μελέτη καινοτόμων δράσεων ένταξης παιδιών που δεν μιλούν την ελληνική στην τυπική εκπαίδευση (βλ. μοντέλο Φινλανδίας), δηλαδή να προβλεφθούν ειδικότερες δράσεις που εστιάζονται σε παιδιά που δεν έχουν πάει σχολείο στο παρελθόν ή είναι αποσχολειοποιημένα και ως εκ τούτου αδυνατούν να παρακολουθήσουν το υφιστάμενο σχολικό πρόγραμμα. Το αυτό ισχύει και για την επαγγελματική εκπαίδευση, καθώς είναι σκόπιμη η πρόβλεψη δράσεων και μέτρων για τα παιδιά άνω των 15 ετών που να ανταποκρίνονται στις ειδικότερες ανάγκες αυτής της ομάδας στόχου, όπως επιδοτούμενης ταχύρρυθμης μαθητείας σε τεχνικά επαγγέλματα για έφηβους που γνωρίζουν τέχνες (ξυλουργική, γαζωτές κλπ). Ζ. Μέτρο 2.1.8. Αντιμετώπιση κρίσεων: κρίνεται απαραίτητος ο σχεδιασμός πρωτοπόρων δράσεων για εφήβους με προβλήματα συμπεριφοράς (όπως έχουν υλοποιηθεί σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, π.χ. προγράμματα στην ύπαιθρο, κατασκηνώσεις και άλλα). Η. Μέτρο 2.8.4: προτείνεται η πρόβλεψη μειωμένου ή δωρεάν εισιτηρίου για τα μέσα μαζικής μεταφοράς για όλα τα ασυνόδευτα παιδιά. Θ. Μέτρο 3.4.3. «Υποστήριξη της δημιουργίας και της λειτουργίας επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας»: συνιστάται να δοθούν περαιτέρω κίνητρα όπως φορολογικές ελαφρύνσεις και μοριοδότηση για την ενίσχυσή της συμμετοχής κοινωνικών επιχειρήσεων σε δημόσιους διαγωνισμούς.