Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ' | 7 Φεβρουαρίου 2012, 18:48

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ – www.eee-researchers.gr Β. ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ (Ε.Σ.Π.Ε.Κ.) ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Η ανάγκη ύπαρξης μεθοδικού σχεδίου και αποτελεσματικής προώθησης της επιστημονικής έρευνας και τεχνολογίας αποτελεί μια από τις βασικές πρόνοιες του ν. 1514/1985, στο νομοθετικό κείμενο του οποίου αφιερώνεται σχετικό κεφάλαιο (Γ, άρθρα 5,6,7) υπό τον τίτλο “Πρόγραμμα Ανάπτυξης Έρευνας και Τεχνολογίας, ΠΑΕΤ”, το οποίο ψηφίζεται από τη Βουλή των Ελλήνων, είτε ως τμήμα του πενταετούς οικονομικού προγράμματος της χώρας, είτε αυτοτελώς. Στην πράξη ουδέποτε ψηφίστηκε από τη Βουλή ΠΑΕΤ. Η κάθε κυβέρνηση, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων της, περιλάμβανε στο πρόγραμμά της ορισμένες γενικές διακηρύξεις περί έρευνας και πέραν αυτού ουδέν. Σημειώνουμε επίσης ότι, στην ανάλυση SWOT για το ελληνικό σύστημα Ε&Α που πραγματοποιήθηκε από τη Rand [A rapid review of the Greek research and development system, copyright 2011 RAND Corporation], στις πρώτες θέσεις του πίνακα με τις αδυναμίες του ελληνικού ερευνητικού συστήματος εμφανίζονται (α) η «Έλλειψη συνεπούς και αξιόπιστης χρηματοδότησης, αταξία στον κύκλο προκηρύξεων διαγωνισμών (ITT), αναξιοπιστία στο χρόνο πληρωμής» και (β) η «Έλλειψη εθνικής στρατηγικής, που οδηγεί σε έλλειψη προτεραιοτήτων και μιας συνεκτικής ερευνητικής κοινότητας». Αυτό που κρατά ζωντανή την ερευνητική δραστηριότητα στην Ελλάδα είναι κατ’ ουσίαν μια αντίστοιχη διαδικασία που με σοβαρότητα επιτελείται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μορφή των FPs (Framework Programmes), τα οποία αποτελούν και το κύριο χρηματοδοτικό εργαλείο με το οποίο η Ε.Ε. χρηματοδοτεί επιστημονικές και τεχνολογικές δραστηριότητες. Πρόκειται για διαδικασία η οποία ξεκίνησε το 1984 και έκτοτε επαναλαμβάνεται κάθε πέντε χρόνια. Θέση της ΕΕΕ: Η ΕΕΕ θεωρεί ότι ο εθνικός τακτικός στρατηγικός σχεδιασμός της έρευνας ανά πενταετία είναι επιβεβλημένος, όπως επιβεβλημένη είναι επίσης και η διασφάλιση των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίησή του. Αναγκαίος είναι, τέλος, ένας μηχανισμός αποτίμησης των αποτελεσμάτων κάθε υλοποιηθέντος ΕΣΠΕΚ, ο οποίος θα τροφοδοτεί με δεδομένα και θα υποβοηθά και τη χάραξη του επόμενου ΕΣΠΕΚ. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ / ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ: Όσον αφορά στην «Εφαρμογή του ΕΣΠΕΚ», θα πρέπει: 1. Να καθοριστεί το ποσοστό χρηματοδότησης των καθαρά ερευνητικών δραστηριοτήτων επί της συνολικής χρηματοδότησης που θα διατίθεται ευρύτερα και γενικά σε «Έργα και Μελέτες». 2. Να απαλειφθεί η δυνατότητα που δίνεται στο σ/ν σε «ενώσεις προσώπων και φυσικά πρόσωπα της ημεδαπής και της αλλοδαπής» να «μπορούν να εκτελούν Έργα και Μελέτες για την προώθηση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης, της καινοτομίας, κλπ.», τα οποία «χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, της Γ.Γ.Ε.Τ., άλλων Υπουργείων, κλπ.». Αυτό διότι, η εκτέλεση ερευνητικών έργων και μελετών, χρηματοδοτουμένων μάλιστα από δημόσιους πόρους, η οποία πρέπει να υλοποιείται συντεταγμένα και ελεγχόμενα, δεν μπορεί να γίνεται από ενώσεις προσώπων και φυσικά πρόσωπα χωρίς να διακυβεύονται (α) η αξιοκρατική επιλογή του αναδόχου του έργου, (β) η ποιότητα του παραγόμενου έργου και (γ) η χρηστή διαχείριση του δημόσιου χρήματος που διατίθεται στο έργο. Επίσης δεν είναι δυνατόν να ανατίθενται έργα με χρηματοδότηση που στοχεύει στην ενίσχυση του εθνικού ερευνητικού ιστού σε φορείς της αλλοδαπής. Σε καμία χώρα δεν υπάρχει μια τέτοια «γενναιοδωρία», και για την Ελλάδα ειδικότερα, με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, ένα τέτοιο ενδεχόμενο αποτελεί καθαρή πρόκληση. Εντύπωση προκαλεί, επιπλέον, ότι σε ένα σ/ν που φιλοδοξεί να αποτελέσει λιτό νόμο ‘‘πλαίσιο’’ για την «έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία» αναπτύσσονται τόσο λεπτομερειακά όλα τα σχετικά με τις αμοιβές των μελών των οργάνων αξιολόγησης, γνωμοδότησης και ελέγχου του ΕΣΠΕΚ. Σε μια εποχή δε ακραίας λιτότητας οι ‘καλές’ προθέσεις των συντακτών του εν λόγω κειμένου αμφισβητούνται τα μέγιστα, καθόσον οι ανωτέρω αμοιβές «καθορίζονται και για υπαλλήλους του δημοσίου ή φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα και για τους ιδιώτες, που συμμετέχουν στα ανωτέρω όργανα, κατά παρέκκλιση των κείμενων περιοριστικών διατάξεων περί ύψους αμοιβών» (!!!)... --------------------------------------------- ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Τα ανωτέρω σχόλια αναφέρονται κυρίως στο «σχέδιο νόμου 1» που τίθεται εδώ σε διαβούλευση υπό τη μορφή οκτώ (08) Άρθρων/Κεφαλαίων. Το «σχέδιο νόμου 2» που δόθηκε στη διαβούλευση (μία ημέρα πριν από τη λήξη της προθεσμίας για διαβούλευση του «σχεδίου νόμου 1», στις 30 Ιανουαρίου) με περιθώριο για δημόσια συζήτηση μίας περίπου εβδομάδας (!) είναι ατελές και περιέχει αντιφατικές ρυθμίσεις. Η ερευνητική κοινότητα ζητά από το Υπουργείο να δημοσιοποιήσει το επεξεργασμένο, τελικό προσχέδιο νόμου με όλες τις διατάξεις (και τις ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ) και να μεριμνήσει ώστε να υπάρξει ο απαραίτητος και ικανός χρόνος για ουσιαστικό διάλογο, επί του συνόλου των ρυθμίσεων που αυτό θα περιλαμβάνει. Το Υπουργείο οφείλει επίσης να συντάξει την «έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης», η οποία θα συνοδεύσει το σχέδιο νόμου στη διαδικασία συζήτησης και ψήφισής του από τη Βουλή των Ελλήνων (νέος κανονισμός της Βουλής, άρθρο 85, παρ. 3), από ΜΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΣΥΝΟΛΙΚΑ και όχι σε τρεις ‘δόσεις’, καθώς τουλάχιστον οι μεταβατικές διατάξεις θα πρέπει (σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στις «Μεταβατικές διατάξεις», άρθρο 08 του παρόντος) να υποβληθούν επίσης σε διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης. Σημείωση: Το σύνολο των κειμένων που η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών κατέθεσε στην παρούσα διαβούλευση βρίσκεται αναρτημένο στο http://eee-researchers.gr/Anakoinoseis-EEE/EEE_Keimena-Diavouleusis-Sxediou-Nomou-Ereunas.pdf.