• Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΑ ΣΤΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ 1) Εκπροσωπείτε: α) Φορέα α) Επωνυμία: Ομάδα Τεχνολογιών Νοηματικής Γλώσσας, Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου / Ε.Κ. ΑΘΗΝΑ β) Τηλέφωνο επικοινωνίας : 210-6875404 γ) E-mail επικοινωνίας : evita@ilsp.gr Β. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ (παρακαλούμε τηρήστε την αρίθμηση των ερωτήσεων στις απαντήσεις σας) 1) Σε ποιό επιστημονικό τομέα δραστηριοποιήστε; Απαντήστε ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ την παραπάνω ερώτηση επιλέγοντας ένα από τα ακόλουθα: • Βιοεπιστήμες • Διατροφή, Τρόφιμα, Υδατοκαλλιέργειες & Αγροβιοτεχνολογία • Φυσικές Επιστήμες • Μαθηματικά & Επιστήμες της Πληροφορίας Χ • Επιστήμες Μηχανικού • Ενέργεια & Περιβάλλον • Τέχνες & Ανθρωπιστικές Επιστήμες X • Κοινωνικές Επιστήμες • Άλλος τομέας - διαθεματικές προτεραιότητες: Τεχνολογίες Νοηματικής Γλώσσας 2) Περίληψη της πρότασης για την ένταξη ερευνητικής περιοχής στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Έρευνας και Καινοτομίας - Ε.Σ.Π.Ε.Κ. (έως 150 λέξεις). Η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει δώσει τελευταία ιδιαίτερη έμφαση στις τεχνολογίες νοηματικής γλώσσας στη βάση των πολιτικών προσβασιμότητας αλλά και λόγω της συνεισφοράς των τεχνολογιών αυτών σε όλο το φάσμα επεξεργασίας πολυμεσικών, πολυτροπικών δεδομένων. Η μελλοντική δραστηριότητα επικεντρώνεται στην βελτίωση των συστημάτων που κάνουν χρήση νοηματικής γλώσσας για την επικοινωνία με τον χρήστη ή μεταξύ χρηστών και απαντά στα θέματα: - Έλλειψη υπολογιστικών αναλύσεων που συγκλίνουν στις έννοιες των “Sign Universals” και εύρωστων γλωσσικών μοντέλων για χρήση σε πλήθος εφαρμογών που σχετίζονται με την Καθολική Πρόσβαση, την προσβασιμότητα κωφών χρηστών αλλά και τη χρήση χειρονομιών (gesture) ως επικοινωνιακό μοντέλο. - Μοντέλα και συστήματα που επιτρέπουν την επικοινωνία ανθρώπου μηχανής αλλά και την επικοινωνία μεταξύ χρηστών φωνούμενων και νοηματικών γλωσσών. - Θέματα τα οποία σχετίζονται με την αυτόματη αναγνώριση νοημάτων/χειρονομιών, με τη διαχείριση της ποικιλότητας της τρισδιάστατης εκφοράς, την προσαρμογή των συστημάτων σε πολλαπλούς νοηματιστές/χρήστες αλλά και την υιοθέτηση προσεγγίσεων που βασίζονται στην εκμετάλλευση μεγάλου όγκου νοηματικών δεδομένων. 3) Προτεινόμενη προσέγγιση για την υλοποίησή συγκεκριμένων δράσεων στο πλαίσιο της ερευνητικής περιοχής στην οποία περιλαμβάνονται τα ακόλουθα: τεχνική περιγραφή, δυνατότητες για σημαντικές εξελίξεις – breakthroughs - στην έρευνα και τεχνολογία, αναμενόμενα αποτελέσματα, δυνατότητες για εφαρμογές και μεταφορά τεχνολογίας στον παραγωγικό τομέα, άλλα σημαντικά στοιχεία για τις προτεινόμενες δράσεις (έως 400 λέξεις) Τεχνική περιγραφή: Η υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων οφείλει να είναι στοχευμένη σε επιμέρους τεχνολογικούς τομείς με έμφαση σε: • Ανάπτυξη και επισημείωση νοηματικών πόρων, • Συστήματα επικοινωνίας ανθρώπου-μηχανής με χρήση νοηματικής γλώσσας, • Τεχνολογίες υπολογιστικής όρασης για την αναγνώριση νοηματικού λόγου, • Τεχνολογίες ανάλυσης και επεξεργασίας νοηματικών δεδομένων • Τεχνολογίες σύνθεση νοηματικού λόγου με χρήση εικονικού βοηθού • Συστήματα μετάφρασης από και προς νοηματικό λόγο • Ανάπτυξη εργαλείων και εφαρμογών γλωσσικής τεχνολογίας στο πλαίσιο του Web 2.0 με χρήση νοηματικής γλώσσας Δυνατότητες για σημαντικές εξελίξεις – breakthroughs - στην έρευνα και τεχνολογία, Η Ελλάδα έχει αναδείξει διεθνώς αναγνωρισμένα κέντρα στο χώρο των Τεχνολογιών Νοηματικής Γλώσσας, τα οποία έχουν συνεισφέρει στην καινοτομία σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, η διεθνής ερευνητική δραστηριότητα στηρίζεται συστηματικά από προγράμματα όπως το ευρωπαϊκό FP7-ICT, χρηματοδοτείται από το NSF στις ΗΠΑ, και από σημαντικές εθνικές χρηματοδοτικές πηγές όπως π.χ. στην περίπτωση της Γερμανίας, Αυστραλίας, Κίνας, Νότιας Αφρικής κ.ά.. Η έρευνα προσβλέπει στην αξιοποίηση της γλωσσικής και πολυτροπικής πληροφορίας που περιέχεται στο βίντεο, στην ανάπτυξη εξελιγμένων διεπαφών ανθρώπου-μηχανής και ανθρώπου-ρομπότ και στην υποστήριξη της καθολικής πρόσβασης στην πληροφορία, την επικοινωνία και την εκπαίδευση. Αναμενόμενα αποτελέσματα και δυνατότητες για εφαρμογές και μεταφορά τεχνολογίας στον παραγωγικό τομέα Τα αποτελέσματα των συνδυαστικών δραστηριοτήτων βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας αφορούν ένα μεγάλο μέρος της παγκόσμιας αγοράς τεχνολογίας που απαντούν στις ανάγκες του Ειδικού Σχολείου σε όλες τις βαθμίδες, τη δυναμική χρήση του παγκόσμιου ιστού σε μια ευρεία γκάμα εφαρμογών με χρήση νοηματικής γλώσσας, αλλά και την ανάγκη για εξελιγμένες διεπαφές ανθρώπου-ρομπότ και συστημάτων που εντάσσονται στη φροντίδα υπερηλίκων. 4) Βαθμός ετοιμότητας του ερευνητικού ιστού στη συγκεκριμένη ερευνητική περιοχή : ωριμότητα και διαθεσιμότητα της τεχνολογίας, ύπαρξη του απαραίτητου, κατάλληλα εκπαιδευμένου ανθρώπινου ερευνητικού δυναμικού, εκτίμηση αναγκών σε εξοπλισμό και υποδομές (έως 200 λέξεις) Το Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου/Ε.Κ. «Αθηνά» έχει μια δωδεκαετή δραστηριότητα στην ανάπτυξη τεχνολογιών και υποδομών νοηματικής γλώσσας, η οποία αναγνωρίζεται διεθνώς και το έχει τοποθετήσει ανάμεσα στους ηγετικούς οργανισμούς στον συγκεκριμένο χώρο. Υπάρχουν επίσης σημαντικές ερευνητικές δραστηριότητες στο χώρο των νοηματικών γλωσσών και σε άλλα ερευνητικά κέντρα και ΑΕΙ της χώρας. Οι απαιτήσεις σε εξοπλισμό και υποδομές είναι υπολογίσιμες, αφού προϋποθέτουν υπηρεσίες στούντιο βιντεοσκοπήσεων και μηχανές μεγάλης υπολογιστικής χωρητικότητας για την αποθήκευση και διαχείριση των πρωτογενών δεδομένων σε μορφή βίντεο, που όμως είναι ήδη διαθέσιμα στους φορείς που ειδικεύονται στο συγκεκριμένο αντικείμενο. 5) Προτεινόμενη χρονική διάρκεια και δομή των δράσεων, γενικός προϋπολογισμός (έως 150 λέξεις). Κατηγοριοποίηση σύμφωνα με το εκτιμώμενο κόστος ως εξής: κατηγορία Α: 1-2 εκ. €, κατηγορία Β: 2-5 εκ. €, κατηγορία Γ: 5-10 εκ. €, κατηγορία Δ: 10-20 εκ. €, κατηγορία Ε: >20 εκ.€. Κατηγορία Β. Μικρές, μικτές ομάδες με στοχευμένο αντικείμενο και έργα διετούς ή τριετούς διάρκειας σε: - Γλωσσολογική ανάλυση δεδομένων και ανάπτυξη γλωσσικών μοντέλων - Ανάπτυξη νοηματικών πόρων και μεταφορά τεχνολογιών Επεξεργασίας Φυσικής γλώσσας σε δεδομένα νοηματικής γλώσσας και χειρονομίας - Ανάπτυξη τεχνολογιών και εφαρμογών με αντικείμενα την βελτίωση της προσβασιμότητας της επικοινωνίας των κωφών και βαρήκοων, καθώς και τις τεχνολογίες επεξεργασίας πολυμεσικής/πολυτροπικής πληροφορίας. 6) Τεκμηρίωση της σκοπιμότητας των δράσεων. Εξηγήστε τους λόγους για τους οποίους η ερευνητική περιοχή αποτελεί εθνική προτεραιότητα. Αναφέρατε γιατί η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα στην περιοχή αυτή καθώς και συνέργιες με άλλα, παρόμοια εθνικά η/και Ευρωπαϊκά προγράμματα και δράσεις. (έως 100 λέξεις) 1. Οι τεχνολογίες προσβασιμότητας ανοίγουν νέους ορίζοντες στην επικοινωνία ανθρώπου-μηχανής για όλους τους χρήστες. 2. Οι τεχνολογίες προσβασιμότητας βρίσκονται στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ερευνητικής ατζέντας. 7) Βιβλιογραφικές αναφορές, όχι περισσότερες από 10 (έως 100 λέξεις) Dreuw, P., Efthimiou, E., Hanke, T., Johnston, T., Martínez Ruiz, G. and Schem-bri, A., (eds.), (2010) LREC-2010, Proceedings of 4th Workshop on Representation and Processing of Sign Languages: Corpora and Sign Language Technologies. ELRA. Efthimiou, E., Fotinea, S.-E., Glauert, J., (2008) “Emerging Technologies for Deaf Accessibility in the Information Society”, Special Issue, Universal Access in the Information Society, Vol. 6. Kennaway, J.R., Glauert, J.R.W. & Zwitserlood, I. (2007) Providing signed content on the Internet by synthesized animation. ACM Transactions on Computer-Human Interaction 14, pp. 1–29. Pizzuto, E., and P. Pietrandrea (2001). The notation of signed texts: Open questions and indications for further research. Sign Language and Linguistics 4 (1/2), pp. 29-45.