• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΤΑΣ ΓΛΕΝΗΣ (Μέλος του Δ.Σ. του Πανελλήνιου Συλλόγου Εργαζομένων στο ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.' | 15 Ιανουαρίου 2016, 13:38

    Α) Το 1985 με την ΥΑ 5439/1985 / Β-298 ιδρύθηκαν στο ΥΠΕΤ Ειδικοί Λογαριασμοί αξιοποίησης των κονδυλίων έρευνας: “Έχοντας υπόψη τις διατάξεις: Του άρθρου 6 παρ. 3 του Ν. 1514/85 "για την ανάπτυξη της επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας" (ΦΕΚ 13/Α/8.2.1985). Την Υ79/21.6.84 απόφαση του Πρωθυπουργού, αποφασίζουμε: Συνιστώνται στο Υπουργείο Έρευνας και Τεχνολογίας και σε καθέναν από τους εποπτευόμενους από αυτό ερευνητικούς φορείς: α) Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών (ΕΚΕΦΕ) "ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ". β) Εθνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΚΘΕ). γ) Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ). δ) Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ). ε) Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ). Ειδικοί Λογαριασμοί για την αξιοποίηση των κονδυλίων, που διατίθενται για ερευνητικές και τεχνολογικές δραστηριότητες. ………..” Κανείς δεν φαντάζονταν, ότι μετά από τριάντα χρόνια, θα θεωρούνταν απαραίτητη η συνέχιση της λειτουργίας των Ειδικών Λογαριασμών, καθώς η βασική ανάγκη που υπηρετούσαν, ήταν η αποφυγή του προληπτικού έλεγχου (έγκριση των δαπανών από τον πάρεδρο). “Α. Δαπάνες Ερευνητικών και Τεχνολογικών Προγραμμάτων και Έργων. Η πραγματοποίηση και δικαιολόγηση των δαπανών που είναι απαραίτητες για την εκτέλεση των ερευνητικών και τεχνολογικών προγραμμάτων και έργων, που χρηματοδοτούνται από το λογαριασμό ενεργείται χωρίς καμιά αναφορά ή περιορισμό από τις διατάξεις του Δημόσιου Λογιστικού, που διέπουν τη διάθεση, κατανομή και ανάλωση των πιστώσεων του Υπουργείου Έρευνας και Τεχνολογίας ή του ερευνητικού φορέα για τον οποίο έχει συσταθεί ο λογαριασμός.” Είναι φανερό, ότι το παραπάνω πρόβλημα λύνεται με την ρητή, λεπτομερή αναφορά που γίνεται στο άρθρο 25, στους πόρους των Ειδικών Λογαριασμών που δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν.4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) – δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις». Το "τρικ" των Ειδικών Λογαριασμών ήταν τότε απαραίτητο, μιας και στο χώρο της έρευνας ουσιαστικά υπήρχαν μόνο ΝΠΔΔ, χωρίς οργανωμένα λογιστήρια που να τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας και η διαχείριση των κονδυλίων της έρευνας, που άρχισαν να εισρέουν από την ευρωπαϊκή ένωση, απαιτούσαν διπλογραφική παρακολούθηση και ταχύτητα εκτελέσεις των δαπανών. “Με απόφαση του Υπουργού Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας ή του Δ/ντή του Κέντρου μπορεί να ανατίθεται με σύμβαση έργου η λογιστική οργάνωση και τήρηση των βιβλίων του λογαριασμού σε έμπειρο λογιστή ή σε λογιστικό γραφείο” Είναι "τρικ" γιατί δεν έχει ξεχωριστή νομική μορφή δεν έχει καν διαφορετικό ΑΦΜ. Στελεχώνεται με προσωπικό των κέντρων και χρησιμοποιεί τις υποδομές, υπηρεσίες του κλπ. Η συνέχιση της λειτουργίας τους στις νέες συνθήκες, με μια ΥΑ του 1985 που ελάχιστα έχει τροποποιηθεί και δεν λαμβάνει υπόψη τον νέο τρόπο οργάνωσης και διοίκησης του δημοσίου και τις νέες συνθήκες και διαδικασίες υλοποίησης των ερευνητικών προγραμμάτων, σε συνδυασμό με τις ολοένα αυξανόμενες εξαιρέσεις (Εξαίρεση από το ΑΣΕΠ, προμήθειες, αποζημιώσεις μετακινήσεων, αμοιβών κλπ) με τους αναχρονιστικούς η ανύπαρκτους εσωτερικούς κανονισμούς των ερευνητικών κέντρων, χωρίς υπηρεσίες εσωτερικού έλεγχου, σε συνδυασμό με τον σκανδαλώδη τρόπο που συγκροτούνται, αφήνει μεγάλα περιθώρια κακόπιστης κριτικής, και ενέχει κίνδυνο η καλώς εννοούμενη «ευελιξία» των ερευνητικών κέντρων να εξελιχτεί σε ευελιξία για τον ΓΓΕΤ η ακόμα και σε ασυδοσία εκατέρωθεν. “‘’3. Διοίκηση και διαχείριση του Ειδικού Λογαριασμού. Όργανο διοίκησης και διαχείρισης του λογαριασμού είναι η Γραμματεία του Λογαριασμού. Η Γραμματεία στελεχώνεται ανάλογα με τις ανάγκες από μόνιμο ή επί συμβάσει προσωπικό που διατίθεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα 'Ερευνας και Τεχνολογίας. Με την ίδια απόφαση ορίζεται Προϊστάμενος της Γραμματείας μόνιμος ή επί συμβάσει υπάλληλος, πτυχιούχος Ανωτάτης Σχολής με εμπειρία σε διοικητικά και οικονομικά θέματα." ***Το εντός " " πρώτο εδάφιο της παρ. 3 αντικαταστάθηκε ως άνω με την υπ' αριθμ. 14231(ΦΟΡ)2738/6-14.12.1994 απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας (ΦΕΚ Β'920).” Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι ο ΓΓΕΤ χωρίς καμία υποχρέωση που να προκύπτει από νόμο (εγώ δεν γνωρίζω) μπορεί να διορίζει όποιον θέλει ακόμα και χωρίς προκήρυξη για όσο διάστημα θέλει. Αυτό αν είναι έτσι (αν δεν υπάρχει νομική υποχρέωση) νομίζω ότι πρέπει να αλλάξει άμεσα, και να ενταχτεί η επιλογή του προϊσταμένου του Ειδικού Λογαριασμού στις διαδικασίες στελέχωσης του δημόσιου. Β) Οι αρμοδιότητες του Ειδ. Λογ. είναι : “Η Γραμματεία έχει τις παρακάτω αρμοδιότητες: α) Εισηγείται τη λήψη μέτρων για την εξασφάλιση πόρων του λογαριασμού. β) Παρακολουθεί τη λογιστική και διαχειριστική κίνηση του λογαριασμού τηρώντας βιβλία Γ' Κατηγορίας όπως προβλέπονται από τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και προβαίνει στην πληρωμή των δαπανών μετά από εντολή του αρμοδίου οργάνου, όπως ορίζεται ειδικότερα παρακάτω." ***Η εντός " " περίοδος β' αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ. 1 της υπ' αριθμ. 570/1994 απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τεχνολογίας (ΦΕΚ Β'36). γ) Καταρτίζει ετήσιο οικονομικό απολογισμό κινήσεως του λογαριασμού και παρέχει κάθε αναγκαία ενημέρωση στους φορείς χρηματοδότησης του Λογαριασμού.” Πρόκειται δηλαδή για μια παράλληλη υπηρεσία, προς την διοικητική οικονομική υπηρεσία του οργανισμού λειτουργίας των ερευνητικών κέντρων. Αυτό σε συνδυασμό με την υποχρηματοδότησή τους από τον τακτικό προϋπολογισμό (μόνο μισθοδοσία έχει πλέον), καλείται να εκτελέσει πάνω από το 70% των κονδυλίων τις έρευνας. Έχουμε δηλαδή δυο υπηρεσίες, που έχουν ίδιες ή παρόμοιες αρμοδιότητες. Εκτός του ότι είναι πολυτέλεια, είναι και χοντρό μπλέξιμο για το οποίο δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσει κανείς, απλά να ρωτήσει τους ερευνητές, ποσό εύκολα και ξεκάθαρα εκτελούν τα ερευνητικά τους προγράμματα και πόσο χρόνο σπαταλούν σε διοικητικές οικονομικές διαδικασίες. Τις περισσότερες φορές νομίζουν ότι έχουν να κάνουν, με διχασμένη προσωπικότητα. Πολλά καθημερινά θέματα θα μπορούσαν να λυθούν από τη διοίκηση, Διευθυντές και τμηματάρχες, ωστόσο φτάνουν στο ΔΣ του κέντρου, πνίγοντάς το, με αποτέλεσμα ένα επιτελικό όργανο χάραξης ερευνητικής πολιτικής και ανάπτυξης, να μετατρέπεται σε όργανο καθημερινής αναζήτησης αρμόδιων αρμοδιοτήτων και διοίκησης. Παλιότερα για να διορθωθεί κάπως το πρόβλημα ορίζονταν ο Διοικητικός οικονομικός διευθυντής των κέντρων και προϊστάμενος του Ειδικού Λογαριασμού. Γ) Η πρότασή μου: Να καταργηθούν οι Ειδικοί Λογαριασμοί στα ερευνητικά κέντρα (στα ΝΠΙΔ δεν υπάρχουν). Τα ερευνητικά κέντρα έχουν ως κύρια δραστηριότητα την εκτέλεση των ερευνητικών προγραμμάτων και όχι ως ειδική. Πόσο απαραίτητος είναι ο ΕΛΚΕ στο νέο θεσμικό πλαίσιο που διαμορφώνεται όσο αφορά τον έλεγχο των δαπανών του δημόσιου; (από το 2017 σύμφωνα με το Ν.4337/2015 Αρ.10 καταργείται ουσιαστικά ο προληπτικός έλεγχος των δαπανών από το ελεγκτικό συνέδριο, που ας πούμε ότι δικαιολογούσε τον ΕΛΚΕ). Ένας τρόπος είναι ίσως ο παρακάτω: Τροποποιώντας ως εξής το: Άρθρο 1 παρ 21 και άρθρο 25 παρ. 3α «Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας»: η αυτοτελής οργανική μονάδα που λειτουργεί εντός δημόσιων ερευνητικών φορέων για τις ανάγκες ερευνητικών ή λοιπών προγραμμάτων. Για τις ανάγκες του κεφαλαίου Β’ του παρόντος νόμου και του ν.4310/2014 ως δημόσιος ερευνητικός φορέας νοείται και ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας των Α.Ε.Ι. και των ΝΠΔΔ. (Ο προϊστάμενος του ειδικού λογ. δεν μπορούσε να πάρει επίδομα θέσεις ευθύνης παρόλο που διαχειρίζονταν τα περισσότερα κονδύλια στα ερευνητικά κέντρα. Με την πρόταση μου θα παίρνει το επίδομα του τμηματάρχη και δεν θα αναγκάζονται τα ΔΣ των κέντρων να μπαίνουν στο πειρασμό προκείμενου να καλύψουν την «αδικία» να αποφασίζουν “επιδόματα”….) Και ταυτόχρονα το άρθρο : Άρθρο 25 2α. Οι Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας των ερευνητικών και τεχνολογικών φορέων των ΝΠΔΔ που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ λειτουργούν στα πλαίσια της Δ/νσης Διοικητικού οικονομικού ως Τμήμα Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας. Προϊστάμενος του ανώτερο τμήματος παραμένει ο υπεύθυνος του ειδικού λογαριασμού. Τα ανωτέρω τμήματα Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας καθώς και οι Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας των ΑΕΙ που έχουν ιδρυθεί, παραμένουν σε ισχύ και διατηρούν το δημόσιο χαρακτήρα τους. Οι πόροι που διαχειρίζονται εισρέουν σε αυτούς ..αυτοί, καθώς και στους οι ερευνητικούς φορείς που λειτουργούν ως ΝΠΙΔ και οι οποίοι προέρχονται από έργα ερευνητικά, εκπαιδευτικά, αναπτυξιακά, επιμορφωτικά, συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης καθώς και έργα κάθε είδους παροχής κάθε είδους υπηρεσιών, χρηματοδοτούμενα ή συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από διεθνείς οργανισμούς, από δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις ή ιδιώτες, από δωρεές, από εμπορική εκμετάλλευση ευρεσιτεχνιών, τεχνογνωσίας, υπηρεσιών και προϊόντων καθώς και πρόσοδοι από περιουσιακά στοιχεία τους και ίδιους πόρους δεν υπάγονται, ως προς τη διαχείρισή τους, στις διατάξεις του ν.4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) – δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις». Δ) Είναι αναγκαίο να καθοριστούν οι αρμοδιότητες του ανωτέρω τμήματος. Μια καλή καταγραφή αρμοδιοτήτων, που αφορά την ουσιαστική συμβολή και πολύτιμη βοήθεια στους ερευνητές και στο ΔΣ των ερευνητικών κέντρων ΝΠΔΔ είναι η παρακάτω και είναι κυρίως αντιγραφή, από τον εσωτερικό κανονισμό του ΙΤΕ : Τμήμα Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας. • Μελέτη και αποσαφήνιση των χρηματοοικονομικών, διοικητικών, πλαισίων που διέπουν τα έργα (ΚΠΣ, FP,NATO κ.τ.λ). • Κατάρτιση προϋπολογισμών κατά την προετοιμασία υποβολής προτάσεων χρηματοδοτούμενων συμβολαίων τόσο Εθνικών (ΓΓΕΤ, Ιδιωτικοί φορείς εντός Ελλάδος) όσο και σε φορείς εκτός Ελλάδος (European Commission, International Organizations, Private Sector, Governments εντός η και εκτός Ευρώπης). • Διοικητική και οικονομική υποστήριξη κατά την διάρκεια της υποβολής των χρηματοδοτικών προτάσεων. • Συνεχής επαφή και παροχή πληροφοριών στους χρηματοδοτικούς φορείς μέχρι και την στιγμή της σύνταξης των χρηματοδοτικών συμβολαίων. • Διοικητική διεκπεραίωση διαδικασιών κατά την περίοδο υπογραφής των συμβολαίων των εγκεκριμένων έργων. • Σε περίπτωση συμβολαίων στα οποία το ερευνητικό κέντρο συμμετέχει ως Ανάδοχος (Coordinator), το διοικητικό μέρος περιλαμβάνει και την επικοινωνία με τους Εταίρους (Partners), συντονισμό και επικοινωνία, από συλλογή υπογραφών μέχρι συμβουλευτικό ρόλο σε ότι αφορά στις δέουσες διοικητικές διαδικασίες, και σαν ενδιάμεσος επικοινωνίας των Εταίρων (Partners) με τους χρηματοδοτικούς φορείς, πράγμα που συνεχίζεται καθ’ όλη την πορεία της υλοποίησης των έργων αυτών. • Κατά την υλοποίηση των Συμβολαίων, παρακολούθηση τόσο των δαπανών όσο και των εσόδων των έργων με σκοπό την ορθολογική και αποδοτική χρηματοοικονομική διαχείριση των λαμβανομένων χρηματοδοτήσεων των έργων, την τήρηση των όρων εκλεξιμότητας, και στόχο την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών δυνατοτήτων των έργων. • Προετοιμασία υπογραφή και αποστολή Οικονομικών Αναφορών στους χρηματοδοτικούς φορείς μέσω της συλλογής και επιβεβαίωσης των δαπανών των συγκεκριμένων έργων. Οι σχετικές αναφορές υπογράφονται τόσο από τον επιστημονικό όσο και από τον οικονομικό υπεύθυνο του έργου όπου είναι απαραίτητο. • Μέρος αυτής της παρακολούθησης περιλαμβάνει συνεχή επικοινωνία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς όπως τους χρηματοδοτικούς φορείς, τους Εταίρους (σε νους, τα τμήματα της ίδιας της Κεντρικής Δ/σης και με τα επιμέρους Ινστιτούτα του ερευνητικού κέντρου στα οποία εντάσσονται τα χρηματοδοτούμενα έργα, για λόγους είτε συμβουλευτικούς ή ενημερωτικούς. • Σε περίπτωση Αναδοχής (Coordination), ο ρόλος περιλαμβάνει ακόμη και τα ακόλουθα: • Παρακολούθηση και έλεγχο της συνολικής οικονομικής κατάστασης του δικτύου. • Παρακολούθηση και ενημέρωση των υπολοίπων του δικτύου με σκοπό την αποδοτικότερη απορρόφηση του συνολικού προϋπολογισμού. • Την ορθολογική διανομή των πληρωμών μεταξύ των Εταίρων/Partners με βάση την εκκαθάριση των δαπανών, τις ληφθείσες χρηματοδοτήσεις και πληροφορίες και έγγραφα σχετιζόμενα με την υλοποίηση του έργου. • Σε περίπτωση ελέγχων των έργων από αρμόδιους φορείς, χειρίζεται την παρουσίαση και τεκμηρίωση των χρηματοοικονομικών και διοικητικών, διαδικασιών, εγγράφων και στοιχείων που σχετίζονται με τα έργα. • Επιμερισμός των Λειτουργικών Δαπανών. Υπολογισμός και συνεχής παρακολούθηση των χρηματοοικονομικών δεικτών με σκοπό τον ορθολογικό και τεκμηριωμένο επιμερισμό των λειτουργικών δαπανών. • Σύνταξη αιτήματος συγχρηματοδότησης των ανταγωνιστικών συμβολαίων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που υποβάλλεται στην Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας. • Κοστολόγηση προσωπικού με βάση τα μηνιαία φύλλα καταγραφής και πιστοποίησης του χρόνου απασχόλησης των εργαζομένων στα χρηματοδοτούμενα συμβόλαια/έργα. • Κοστολόγηση αμοιβών προσωπικού ανά εργαζόμενο σε λογαριασμούς της Γενικής Λογιστικής όπου χρειάζεται. Τυχόν υποδομές προσωπικό αρμοδιότητες κλπ που υπάρχουν στον ειδικό λογ. μεταφέρονται αυτόματος στα αρμόδια τμήματα των διευθύνσεων διοικητικού με απόφαση του ΔΣ των ερευνητικών κέντρων. Η κατάργηση των “Ειδικών Λογαριασμών” συνομολογείται και με την ευελιξία που παρέχουν οι τροποποιήσεις που προβλέπονται στα Άρθρα για το προσωπικό τις αμοιβές τις αποζημιώσεις μετακινήσεων τις απόσβεσης τις προμήθειες κλπ. Γιατί να χρειάζεται ειδικός λογαριασμός για να εκτελεί τις δαπάνες που πρέπει να εκτελεί το ερευνητικό κέντρο από τη φύση του. Διευκρινίζω ότι δεν έχουν καμία σχέση οι Ειδικοί λογαριασμοί των ΑΕΙ με αυτούς των ερευνητικών κέντρων καθώς η έρευνα στα ΑΕΙ δεν είναι η κύρια ενασχόληση (είναι βεβαίως αναγκαία) και υποστηρίζεται από τους ειδ. Λογ. που συστήνονται με δικό τους νομοθετικό πλαίσιο λειτουργιάς με διαφορετικό ΑΦΜ, κλπ . Το ιδανικό θα ήταν να δημιουργηθεί, ο ενιαίος χώρος έρευνας και εκπαίδευσης, ξεκινώντας με ανοικτές ερευνητικές υποδομές, με κοινό νομικό πλαίσιο συμβάσεων για το προσωπικό, με κοινό μισθολόγιο, με δυνατότητα άμεσης μετακίνησης προσωπικού, από τα πανεπιστήμια στα ερευνητικά κέντρα και αντίστροφα. Τέλος, Προϋπόθεση για να αναπνεύσουν διοικητικά, τα ερευνητικά κέντρα ΝΠΔΔ, είναι η προκήρυξη, εντός δυο τριών μηνών, των θέσεων τουλάχιστον των διοικητικών οικονομικών υπευθύνων και των τμηματαρχών των ειδικών λογαριασμών. Νομίζω ότι είναι η πρώτη, ή από τις λίγες φορές, που γράφετε κάτι για τους Ειδικούς Λογαριασμούς. Με εκτίμηση Γλένης Επαμεινώνδας Υπάλληλος ΕΚΛΕΘΕ Κλάδος Διοικητικός λογιστικός ΤΕ Τα εντός “….” είναι αποσπάσματα από την ΥΑ 5439/1985 / Β-298 :Ειδ.Λογ/σμοί στο ΥΠΕΤ αξιοποίησης κονδυλίων έρευνας