Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ' | 16 Φεβρουαρίου 2010, 14:31

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η προσπάθεια για τη Δημιουργία ενός Εθνικού Δικτύου Δια Βίου Μάθησης, πρέπει να διασφαλίζει την οριζόντια ένταξη της διάστασης της αναπηρίας σε όλα τα προγράμματα δια βίου μάθησης που απευθύνονται στο γενικό πληθυσμό (mainstreaming) αλλά και να αναδεικνύει την αναγκαιότητα για ειδική μέριμνα στη σχέση Δια Βίου Μάθησης και αναπηρίας, με την υλοποίηση στοχευμένων προγραμμάτων. 1. Δεδομένα και διαπιστώσεις Με βάση μελέτες το εκπαιδευτικό επίπεδο των ατόμων με αναπηρία χαρακτηρίζεται από ένα συσσωρευμένο έλλειμμα το οποίο αναπαράγεται ακόμη και σήμερα, παρά τα θετικά βήματα που έχουν γίνει. Συνεπώς η Δια Βίου Μάθηση καλείται να συμβάλει στην αποκατάσταση όχι μόνο των τρεχόντων αλλά και των συσσωρευμένων προβλημάτων στο εκπαιδευτικό επίπεδο των ατόμων με αναπηρία όλων των ηλικιών. Εκτός αυτού, η αναγκαιότητα για ειδική μέριμνα στη σχέση Δια Βίου Μάθησης και αναπηρίας, συνάγεται και από άλλες πτυχές που σχετίζονται με την εκπαίδευση: - Η αναγκαιότητα ειδικών προγραμμάτων Δια Βίου Μάθησης για τα άτομα με αναπηρία προκύπτει και από ένα βασικό ποιοτικό χαρακτηριστικό της Δια Βίου Μάθησης που είναι η δυνατότητα «εξατομικευμένης» προσέγγισης. Ο σχεδιασμός και η προσφορά, δηλαδή, προγραμμάτων στη βάση διάγνωσης των συγκεκριμένων αναγκών. Το στοιχείο αυτό αποκτά μεγάλη σημασία στην περίπτωση των συγκεκριμένων εκπαιδευτικών αναγκών των ατόμων με αναπηρία. Ο προσδιορισμός των συγκεκριμένων εκπαιδευτικών αναγκών των ατόμων με αναπηρία συχνά απαιτεί ειδική έρευνα και διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με ότι ισχύει στο γενικό πληθυσμό, καθότι η προέλευσή τους ανάγεται σε διαφορετικά αίτια. - Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει σε ένα ακόμη λόγο που ενισχύει την αναγκαιότητα για ειδική μέριμνα στη σχέση Δια Βίου Μάθησης και Αναπηρίας. Πρόκειται για την αντιμετώπιση του γεγονότος ότι στα προγράμματα Δια Βίου Μάθησης αναπαράγονται ανισότητες του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος. Έρευνα που έγινε στη Μεγάλη Βρετανία για τη συμμετοχή διαφόρων ομάδων του πληθυσμού στη Δια Βίου Μάθηση την περίοδο 1998-2003 (Macleod 2007), έδειξε ότι τα άτομα με αναπηρία όχι μόνο έχουν αναλογικά πολύ μικρότερη συμμετοχή σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, αλλά και ότι διαχρονικά η απόσταση αυτή παραμένει σταθερή. Περαιτέρω η ίδια έρευνα ανέδειξε και τη σχετικά δυσμενέστερη θέση των γυναικών με αναπηρία οι οποίες στο θέμα της Δια Βίου Μάθησης βιώνουν διπλή διάκριση, (βλ. επίσης και NIACE, 2008). Αυτό σημαίνει ότι η Δια Βίου Μάθηση είναι δυνατόν να αναπαράγει αρχικές και προϋπάρχουσες ανισότητες στην εκπαίδευση (βλ. OECD 2004, p.2, και Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση σελ. 30), στοιχείο που συνεπάγεται ότι τα άτομα με αναπηρία παρακολουθούν σε μικρότερο βαθμό προγράμματα Δια Βίου Μάθησης. Για τη γεφύρωση του ανωτέρω χάσματος, ως στόχος του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για μια πολυεπίπεδη ανάπτυξη της Διά Βίου Μάθησης στην Ελλάδα, πρέπει να τίθεται όχι μόνο η αύξηση των ποσοστών συμμετοχής σε αυτή, αλλά και ειδικότερα η μείωση του χάσματος συμμετοχής που παρουσιάζετε μεταξύ ατόμων με και χωρίς αναπηρία. 2. Θεσμική εκπροσώπηση του αναπηρικού κινήματος σε κάθε όργανο σχεδιασμού ΔΒΜ και επαγγελματικής κατάρτισης Καταρχάς, θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντική τη συμμετοχή μας ως ΕΣΑμεΑ στην Εθνική Επιτροπή Δια Βίου Μάθησης και χαιρετίζουμε την πρότασή σας για αναβάθμιση του ρόλου των Κοινωνικών Εταίρων σε αυτήν. Η συμμετοχή μας αυτή, πρέπει όμως να συμπληρωθεί με τη θεσμική εκπροσώπηση της ΕΣΑμεΑ - ως αντιπροσωπευτικότερης οργάνωσης των ατόμων με αναπηρία – σε κάθε όργανο σχεδιασμού πολιτικών δια βίου μάθησης και επαγγελματικής κατάρτισης και στα Δ.Σ. Οργανισμών που σχετίζονται με αυτά τα θέματα και εποπτεύονται από το Υπουργείο σας. Συγκεκριμένα: - στο Εθνικό Σύστημα Σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την Απασχόληση (ΕΣΣΕΕΚΑ), αφού αποτελεί αρμόδιο όργανο σχεδιασμού και παρακολούθησης της πολιτικής για την επαγγελματική κατάρτιση, - στο Δ.Σ. του ΕΚΕΠΙΣ, δεδομένου ότι πρόκειται: α) για τον εθνικό φορέα που έχει την ευθύνη πιστοποίησης των Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης βάσει κριτηρίων, ένα εκ των οποίων είναι και το κριτήριο της προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία και β) για τον εθνικό φορέα πιστοποίησης των επαγγελματικών περιγραμμάτων, στα οποία θα πρέπει να ανιχνευτεί η διάσταση της αναπηρίας και κατ’ επέκταση της εύλογης προσαρμογής τους προκειμένου τα άτομα με αναπηρία ως εργαζόμενοι να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις απαιτήσεις κάθε επαγγέλματος. με στόχο τη διάχυση της διάστασης της αναπηρίας και τη χάραξη μιας ενιαίας πολιτικής για τη Δια Βίου Μάθηση και την επαγγελματική κατάρτιση των ατόμων με αναπηρία 3. ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ: Βασικό, στρατηγικής σημασίας, κριτήριο για τη λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Δια Βίου Μάθησης Με τον όρο «προσβασιμότητα» νοείται το χαρακτηριστικό του περιβάλλοντος , που επιτρέπει σε όλα τα μέλη της κοινωνίας χωρίς διακρίσεις φύλου, ηλικίας και λοιπών χαρακτηριστικών (σωματική διάπλαση, δύναμη, αντίληψη κ.λπ.) να μπορούν αυτόνομα, με ασφάλεια και με άνεση να προσεγγίσουν και να χρησιμοποιήσουν τις προσφερόμενες υποδομές, υπηρεσίες και αγαθά. Η προσβασιμότητα είναι το βασικό προαπαιτούμενο για την εξασφάλιση της ισότητας των πολιτών, διασφαλίζοντας το δικαίωμα κάθε ενός στις προσωπικές επιλογές, στην αυτονομία και την αξιοπρέπεια. Η εξασφάλιση της προσβασιμότητας σε όλους προϋποθέτει την υλοποίηση των αρχών του «Σχεδιασμού για Όλους» . Ο μέχρι σήμερα ακολουθούμενος σχεδιασμός του περιβάλλοντος και των υπηρεσιών που καλύπτει τις ανάγκες του ιδεατού και ουσιαστικά ανύπαρκτου «μέσου» χρήστη, δημιουργεί διακρίσεις σε βάρος των ατόμων με αναπηρία. Σήμερα, πλέον, η νέα προσέγγιση για την αναπηρία προτείνει το σχεδιασμό του περιβάλλοντος, των υπηρεσιών και των αγαθών έτσι ώστε να γίνεται απόλυτα σεβαστή η ανθρώπινη ποικιλομορφία και κατά συνέπεια να ικανοποιούνται και οι ανάγκες των ατόμων με αναπηρία. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι με την εξ αρχής εφαρμογή του «Σχεδιασμού για Όλους» αποφεύγεται η εκ των υστέρων ανάγκη διεκδίκησης ειδικών παρεμβάσεων και λύσεων από τα άτομα με αναπηρία, και βέβαια εξοικονομείται η πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση που οι εκ των υστέρων παρεμβάσεις επιβάλλουν. Η αποτελεσματική υλοποίηση της αρχής «Σχεδιασμός για Όλους», προϋποθέτει τη νομική δέσμευση για αυτό και την εμπλοκή των τελικών χρηστών (άτομα με αναπηρία) σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού. Στον τομέα της Δια Βίου Μάθησης και της επαγγελματικής κατάρτισης, για την εφαρμογή της αρχής του «Σχεδιασμού για Όλους» απαιτείται η θέσπιση ισχυρού θεσμικού - νομοθετικού πλαισίου, το οποίο, μεταξύ άλλων, πρέπει να περιλαμβάνει: - Σύνδεση της αδειοδότησης των φορέων παροχής δια βίου μάθησης και επαγγελματικής κατάρτισης (ΙΕΚ, ΚΕΚ, ΚΕΣ, κ.λπ.) με την τήρηση του κριτηρίου προσβασιμότητας. - Διασφάλιση, ανάπτυξη μηχανισμού ελέγχου και πιστοποίηση (βάσει εθνικού συστήματος πιστοποίησης, το οποίο πρέπει να θεσπιστεί) της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία, με όποια ιδιότητα και αν αυτά συμμετέχουν στη Δια Βίου Μάθηση (μαθητές, εκπαιδευτές, διοικητικοί υπάλληλοι, κ.λπ.): α) των κτιριακών υποδομών, β) των ηλεκτρονικών υπηρεσιών και γ) των εντύπων του Υπουργείου και των εποπτευόμενων από αυτό Φορέων και Υπηρεσιών. - Παροχή του εκπαιδευτικού υλικού σε προσβάσιμες μορφές (έντυπα μεγάλων χαρακτήρων, εκτυπώσεις Braille, CD, έντυπα easy-to-read, DVD με υποτιτλισμό και διερμηνεία στη νοηματική κ.λπ.). - Καθιέρωση παροχής «ζωντανής» βοήθειας και ενδιαμέσων (συνοδών, αναγνωστών, επαγγελματιών διερμηνέων της νοηματικής γλώσσας κ.λπ.) προκειμένου να διευκολύνουν την πρόσβαση ατόμων με αναπηρία σε όλες τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες.