Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Βασίλειος Δαγδιλέλης' | 10 Ιουλίου 2010, 14:55

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Χαίρετε. Κατ' αρχάς θα ήθελα να επισημάνω ορισμένες ασυνέπειες στον όρο "Παιδαγωγική Επάρκεια ενός Εκπαιδευτή Ενηλίκων". Προφανώς η "Παιδαγωγική Επάρκεια", ως όρος, έχει κάποιο πρόβλημα, καθώς οι ενήλικοι δεν είναι βεβαίως "παιδιά" και τις περισσότερες φορές η εκπαίδευση τους δε σχετίζεται με κάποιου είδους Αγωγή, αλλά με κατάρτιση ή Επιμόρφωση. Θα ήταν πιο δόκιμος ίσως ο όρος "Εκπαιδευτική και Διδακτική Επάρκεια". Επίσης γίνεται αναφορά μόνο σε "Εκπαιδευτές Ενηλίκων", χωρίς να μνημονεύονται οι "Εκπαιδευτικοί Ενηλίκων" - φαντάζομαι ότι η διαφορά γίνεται αντιληπτή. Άρα και εδώ πρέπει να χρησιμοποιηθεί κάποιος καταλληλότερος όρος. Τώρα επί του ουσιαστικού προβλήματος: "Ποια είναι ...τα στοιχεία εκείνα που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την αξιολόγηση της παιδαγωγικής επάρκειας...". Νομίζω ότι υπάρχουν εδώ δυο διακριτά θέματα: (α) ποιοι μπορούν να έχουν την Επάρκεια (για λόγους συντομίας θα την αποκαλώ απλώς "Επάρκεια" - αντί για "Εκπαιδευτική .." κλπ) και με ποιο τρόπο μπορούν να την αποκτήσουν όσοι δεν την έχουν και (β) τι πρέπει να περιλαμβάνει η Επάρκεια (ως περιεχόμενο). Ας δούμε πρώτα το ερώτημα (α). Είναι χρήσιμο να δούμε τι ισχύει σε άλλους κλάδους - για παράδειγμα στην Παιδαγωγική Επάρκεια της Τυπικής Εκπαίδευσης: επάρκεια έχουν αυτομάτως και εξ ορισμού όσοι αποφοιτούν από τα "Παιδαγωγικά Τμήματα" και στη συνέχεια όσοι έχουν τίτλο Μεταπτυχιακών Σπουδών στο αντικείμενο. Επάρκεια επίσης μπορούν να αποκτήσουν και όλοι οι πτυχιούχοι μετά από επιτυχή παρακολούθηση μιας σειράς μαθημάτων. Η πρακτική αυτή είναι γενικευμένη σχεδόν σε όλους τους επιστημονικούς και επαγγελματικούς κλάδους, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε ιδιαιτερότητες. Οι πτυχιούχοι της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης αποκτούν με την αποφοίτησή τους τα τυπικά προσόντα του κλάδου τους και, εάν υπάρχει ενδιαφέρον ή ανάγκη, μπορεί κάποιος να αποκτήσει ανάλογα προσόντα με Μεταπτυχιακές σπουδές, επιμόρφωση, πιστοποιήσεις κλπ κλπ. Επομένως η Διδακτική και Εκπαιδευτική Επάρκεια θα πρέπει να αποδίδεται προφανώς στους αποφοίτους των σχετικών Τμημάτων (όπως, για παράδειγμα, οι Εκπαιδευτικοί Ενηλίκων, ΠΕ72), στη συνέχεια σε όσους έχουν σχετικές Μεταπτυχιακές σπουδές και φυσικά σε όλους, όσοι έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς ένα corpus μαθημάτων-δοκιμασιών ("δοκιμασιών" σημαίνει στην προκειμένη περίπτωση κάποιου είδους εξέταση - γραπτή, προφορική, εργαστηριακή, πρακτική ή ό,τιδήποτε άλλο, αλλά εξέταση). (β) τι πρέπει να περιλαμβάνει η Επάρκεια (ως περιεχόμενο), δηλαδή αυτό το corpus μαθημάτων-δοκιμασιών που αναφέρεται παραπάνω; Πάντοτε σε αναλογία με το τι ισχύει σε άλλες περιπτώσεις, θα έλεγα ότι ο Εκπαιδευτικός και ο Εκπαιδευτής ενηλίκων θα πρέπει να έχουν γνώσεις σε τρία πεδία: (Ι) γενικές γνώσεις που αφορούν στη Μάθηση Ενηλίκων (ΙΙ) γνώσεις του σχετικού επιστημονικού/επαγγελματικού πεδίου (ΙΙΙ) εμπειρία και/ή πρακτική άσκηση. (Ι) θα πρέπει, να περιλαμβάνει γνώσεις που σχετίζονται με την ψυχολογία των ενηλίκων, τους τρόπους με τους οποίους οι ενήλικοι μαθαίνουν, τις σύγχρονες χρήσεις των Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση Ενηλίκων και άλλα σχετικά αντικείμενα (που μένουν βεβαίως να προσδιοριστούν). Πολλές φορές, οι γνώσεις αυτές επικρίνονται γιατί είναι "βαρετές" και δεν είναι "χρήσιμες". Θα μου επιτραπεί να επισημάνω ότι αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα των "γνώσεων", αλλά του εκάστοτε διδάσκοντος: αν ο διδάσκων δεν καταφέρει να συνδέσει με τρόπο ουσιαστικό τις θεωρητικές γνώσεις με την πραγματικότητα, τότε το πρόβλημα βρίσκεται στη διδασκαλία και όχι στις γνώσεις (και φυσικά ούτε στην πραγματικότητα !). (ΙΙ) εδώ νομίζω το περιεχόμενο και οι διδακτικές μέθοδοι συναρτώνται άμεσα με το ιδιαίτερο, κάθε φορά, προς διδασκαλία αντικείμενο. (ΙΙΙ) και στο σημείο αυτό νομίζω ότι είναι αρκετά προφανές το περιεχόμενο. Φυσικά προκύπτουν μια σειρά από ερωτήματα: πώς θα πιστοποιηθεί η "επιτυχής παρακολούθηση" (ή όπως αλλιώς ονομαστεί); πώς οργανώνονται αυτά τα μαθήματα; ποιος τα υλοποιεί; ποιος καλύπτει το κόστος; ποια διάρκεια θα έχουν; Ένας πεπειραμένος Εκπαιδευτής ενηλίκων θα πρέπει να αποκτήσει και αυτός αυτό το Πιστοποιητικό Επάρκειας; Μια τέτοια πιστοποίηση μπορεί να αποκτηθεί με διδασκαλία εξ αποστάσεως; Αυτά και πολλά άλλα ανάλογα ερωτήματα πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω - εφόσον βέβαια προσδιοριστεί το γενικό πλαίσιο της Εκπαιδευτικής και Διδακτικής Επάρκειας για την Εκπαίδευση Ενηλίκων. Ζητώ συγγνώμη για το μεγάλο μέγεθος του κειμένου μου - δε μπόρεσα να το συντομεύσω πιο πολύ. Βασίλειος Δαγδιλέλης Πρόεδρος τμήματος Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής Πανεπιστήμιο Μακεδονίας