Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Γράσσος Θεόδωρος' | 2 Δεκεμβρίου 2020, 15:26

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Γενικές παρατηρήσεις 1. Ενισχύεται η κινητικότητα μεταξύ των Βαθμίδων Κατάρτισης με σημαντικότερο σημείο την παροχή δυνατότητας πρόσβασης αποφοίτων ΙΕΚ στα ΑΕΙ μέσα από συγκεκριμένες εξετάσεις. 2. Δίδεται η δυνατότητα ευελιξίας στους φορείς ΕΕΚ, μέσα από τη χρήση εργαλείων εξ’ αποστάσεως κατάρτισης. Παρόλα αυτά δεν τίθεται σαφές πλαίσιο μέσα από το οποίο θα διασφαλισθεί ότι η εξ’ αποστάσεως κατάρτιση δεν θα οδηγήσει στην υποβάθμιση της ποιότητας της κατάρτισης (για παράδειγμα να διασφαλισθεί ότι δεν θα μπορεί να γίνει κανείς μάγειρας αποκλειστικά μέσω εξ αποστάσεως εκπαίδευσης). 3. Προτείνεται να συμπεριληφθεί σαφής αναφορά σε πλαίσιο ποιότητας κατά την παροχή της εξ’ αποστάσεως Κατάρτισης και της κατάρτισης εν γένει (π.χ. αναφορά στο EQAVET), όπως π.χ. γίνεται με την εξ΄ αποστάσεως εκπαίδευση στα ΑΕΙ και τη σύσταση της ΕΘΑΑΕ για τη διασφάλιση της ποιότητας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. 4. Απουσιάζει μια αποφασιστική προσέγγιση που θα συμβάλλει στην προαγωγή της εικόνας της ΕΕΚ. 5. Δεν αναδεικνύεται επαρκώς η υποχρέωση της τήρησης της Εθνικής Νομοθεσίας (ιδίως της φορολογικής / ασφαλιστικής) με κυρώσεις που θα οδηγήσουν σε απώλεια άδειας ΙΕΚ, στοιχείο που θα προάγει τη συνολική εικόνα της ΕΕΚ. 6. Σε κάποια σημεία θα μπορούσε το νομοσχέδιο να είναι λίγο πιο τολμηρό με αναφορά στα σύγχρονα εργαλεία όπως π.χ. το νέο Europass, το EURES, τους ατομικούς λογαριασμούς κατάρτισης κτλ και με τη χρήση εργαλείων διασύνδεσης με την Αγορά Εργασίας. Βέβαια η σύσταση του ΚΣΕΕΚ θα μπορούσε σε δεύτερο χρόνο να υποστηρίξει μια διαδικασία εισαγωγής περαιτέρω καινοτόμων εργαλείων στο σύστημα ΕΕΚ. 7. Στους νεοτερισμούς επί παραδείγματι θα μπορούσε να συμπεριληφθεί η σύμπραξη με Δημόσιων ΕΕΚ με Ιδιώτες παρόχους ΕΕΚ στην κατεύθυνση της χρήσης εργαστηρίων. 8. Σε συστημικό επίπεδο διαπιστώνεται σαφής απουσία εκπροσώπησης των ιδιωτών παρόχων ΕΕΚ -ιδιωτικά ΙΕΚ-, παρά το γεγονός ότι σε αυτούς εγγράφεται μεγάλος αριθμός των σπουδαστών ΕΕΚ. 9. Απουσιάζουν οι διατάξεις που θα αντιμετωπίσουν την χαμηλή εικόνα της ΕΕΚ, συμβάλλοντας ώστε να αποτελέσει Πρώτη Επιλογή για τους νέους. Επί παραδείγματι, σε κάποιες χώρες του εξωτερικού ο αρμόδιος Δημόσιος Φορέας οργανώνει ετήσια «Γιορτή ΕΕΚ» όπου προσκαλούνται όλοι οι σχετικοί φορείς (ιδιωτικοί / δημόσιοι) και προβάλουν τα θετικά της ΕΕΚ καθώς και επιτυχημένα παραδείγματα, συμπεριλαμβάνοντας και διαγωνισμούς / βραβεία κτλ. Σε άλλες περιπτώσεις πραγματοποιούνται σχετικές ενημερώσεις στα Σχολεία, επεξηγώντας τις διαφορετικές επιλογές (πέρα των ΑΕΙ) για τους νέους. Τέτοιες διοργανώσεις τυγχάνουν ιδιαίτερης προβολής και βοηθούν στη βελτίωση της εικόνας της ΕΕΚ. Παρατηρήσεις κατ’ άρθρο Άρθρο 5 ΚΣΕΕΚ Το μέγεθος του Συμβουλίου (17μελές) αλλά και η σύνθεσή του, δημιουργούν μια ετερόκλητη σύνθεση που ενδέχεται να οδηγήσει σε αδυναμία σύγκλισης και λήψης αποφάσεων. Ταυτόχρονα, η απουσία συμμετοχής Ιδιωτικών ΙΕΚ (στα οποία ο Νόμος αναφέρεται και τα περιλαμβάνει στις διατάξεις του), δημιουργεί την εντύπωση ότι ένα μεγάλο μέρος της ΕΕΚ δεν εκπροσωπείται. Άρθρο 6 ΣΣΠΑΕ Ενώ η διάγνωση των αναγκών εργασίας και η διασύνδεσή τους με την ΕΕΚ αποτελούν εύστοχη προτεραιότητα, η εν λόγω διάταξη ελλοχεύει τους ακόλουθους κινδύνους: 1. Δεν λαμβάνει υπόψη το ΕΙΑΔ (αρμόδιο Φορέα για τη Διάγνωση των αναγκών της Αγοράς Εργασίας σε Εθνικό και Περιφερειακό Επίπεδο) που διενεργεί τις εν λόγω μελέτες. 2. Δεν λαμβάνει υπόψη της Στρατηγική της Έξυπνης Εξειδίκευσης, η οποία σε επίπεδο Περιφερειών έχει διαγνώσει τους δυναμικούς τομείς ανάπτυξης, που χρήζουν υποστήριξης. 3. Έχει ετερόκλητο χαρακτήρα, με εκπροσώπους από διαφορετικά πεδία (π.χ. ΚΕΔΕ / ΠΕΔ) αλλά όχι Φορείς Κατάρτισης και ειδικότερα Ιδιώτες (παρότι λαμβάνει αποφάσεις που τους επηρεάζει άμεσα). 4. Πρόκειται για μη αμειβόμενο Συμβούλιο. Αυτό δημιουργεί τον κίνδυνο σταδιακά να μειωθεί το ενδιαφέρον συμμετοχής σε αυτό και μείωσης της δυναμικής του. Άρθρο 7 ΚΕΕ Ο καίριος ρόλος του Επιστημονικού Συμβουλίου διαφαίνεται τόσο από τη σύνθεσή του όσο και από τις αρμοδιότητές του. Εκτίμησή μας είναι πως τόσο η θέση του Επικεφαλής Καθηγητή ΑΕΙ όσο και αυτές των εμπειρογνωμόνων είναι κρίσιμες. Ειδικά στο επίπεδο των εμπειρογνωμόνων υπάρχουν στελέχη με πλούσια εθνική και ευρωπαϊκή εμπειρία στο αντικείμενο της ΕΕΚ και θα μπορούσαν να προσκληθούν να υποστηρίξουν την προσπάθεια. Άρθρο 10 ΕΣΚ Δημιουργεί μια νέα δυναμική η σύσταση και λειτουργία Τεχνικών Σχολών επιπέδου 3 (NQF=3). Το νομικό πλαίσιο είναι το ίδιο με τη σύσταση ΚΔΒΜ (παραπέμπει σε υφιστάμενο Νομικό Πλαίσιο) και για κάποια επαγγέλματα ίσως να δημιουργούσε προστιθέμενη αξία η προσέλκυση επένδυσης από Ιδιώτες. Άρθρο 11 Φοίτηση στις ΕΣΚ και ΕΠΑΣ Μαθητείας Εισάγεται η χρήση κατοχής πιστοποιητικού Β1 για καταρτιζόμενους ΕΣΚ (ομοίως για τα ΙΕΚ). Προτείνεται η διάταξη να μην είναι οριζόντια αλλά ειδική, αφού υπάρχουν επαγγέλματα που δύναται να παρακολουθήσει χωρίς να είναι κάτοχος Β1 (π.χ. κομμωτική). Κατά συνέπεια, η κατοχή της ελληνικής γλώσσας, προτείνεται να ενσωματωθεί στο Πρόγραμμα Σπουδών κάθε ΕΣΚ. Άρθρο 17 Ίδρυση ΕΠΑΛ Αναφέρεται ότι ΕΠΑΛ μπορούν να ιδρυθούν έπειτα από πρόταση του ΚΣΕΕΚ και την εισήγηση του οικείου ΣΣΠΑΕ, ενώ αναφέρεται ότι και νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα μπορούν να λειτουργήσουν ΕΠΑΛ. Δεδομένου ότι τόσο για τις ΕΣΚ όσο και για τα ΙΕΚ ο Νόμος προβλέπει την ιδιωτική πρωτοβουλία, με βάση και την αρχή της αναλογικότητας προτείνεται η εν λόγω πρόβλεψη να καλύπτει και την ίδρυση ΕΠΑΛ από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Άρθρο 18 Φοίτηση ΕΠΑΛ Στην παράγραφο 4 καθιερώνεται το δυικό σύστημα (πρακτική άσκηση 1 ημέρα 6 ωρών εντασσόμενη στο Πρόγραμμα Σπουδών, ενώ αναφέρεται πως η εν λόγω διάταξη ισχύει μόνον εφόσον βρεθούν οι προσφερόμενες θέσεις πρακτικής. Αν δεν βρεθούν, εφαρμόζεται το συμβατικό πρόγραμμα σπουδών). Καθώς η ελληνική οικονομία περιλαμβάνει τομείς που χαρακτηρίζονται από εποχικότητα, η εν λόγω διάταξη ακυρώνεται στην πράξη, ενώ για τις λίγες περιπτώσεις που θα βρεθούν οι θέσεις, επί της ουσίας διαμορφώνονται διαφορετικά προγράμματα σπουδών και εκπαιδευτικές διαδρομές για τους φοιτούντες στα ΕΠΑΛ. Άρθρο 23 Όροι και διαδικασίες Ίδρυσης ΙΕΚ Αναφέρεται πως στα Δημόσια ΙΕΚ που έχουν κάτω από 100 φοιτητές για 2 έτη (στην Αττική ο αριθμός προσαυξάνεται στα 250) είτε κλείνουν είτε συγχωνεύονται. Προτείνεται αντίστοιχος όρος να επεκταθεί και στα Ιδιωτικά ΙΕΚ, περιλαμβάνοντας συνολικές εγγυήσεις που θα ενισχύσουν το κύρος της παρεχόμενης από ιδιώτες που παρέχουν προγράμματα ΕΕΚ. Στην περίπτωση αυτή ο ΕΟΠΠΕΠ προτείνεται να συνεχίσει να έχει την αρμοδιότητα για την πιστοποίηση της καταλληλόλητας των κτηριακών και εργαστηριακών των ΙΕΚ, με τη συνολική εποπτεία να διατηρείται σε επίπεδο Υπουργού ή ΓΓ Άρθρο 24 Πειραματικά και Θεματικά ΙΕΚ Ίσως να χρειάζεται αναλυτικότερη επεξήγηση του περιεχομένου των Πειραματικών και Θεματικών ΙΕΚ, ενώ προτείνεται να δίδεται η δυνατότητα και σε ιδιώτες να προχωρούν σε ίδρυσή τους, εφόσον το επιθυμούν, σύμφωνα με τις ίδιες διατάξεις και διαδικασίες με τα Δημόσια. Άρθρο 25 Φοίτηση στα ΙΕΚ Στην παράγραφο 3 αναφέρεται η κατοχή Β1 πτυχίου γλώσσας για αλλοδαπούς φοιτητές. Δεδομένου ότι η ΕΕΚ αποτελεί και μηχανισμό κοινωνικής ενσωμάτωσης ενώ υπάρχουν επαγγέλματα που δεν κρίνεται ως απολύτως απαραίτητη η κατοχή Β1 για τη φοίτηση, προτείνεται ο βαθμός κατοχής της Ελληνικής Γλώσσας να αποτελέσει μέρος του Προγράμματος Σπουδών. Ταυτόχρονα, προτείνεται τα εν λόγω τμήματα ελληνομάθειας να μπορούν να οργανώνονται και από τους ίδιους τους φορείς ΕΕΚ (εδώ ΙΕΚ) ώστε να καταστεί ταχύτερη η διαδικασία ολοκλήρωσης και να συνάδει με το αντικείμενο των σπουδών που θα παρακολουθήσουν οι σπουδαστές. Επίσης, κρίνεται ως πολύ θετική η πρόβλεψη της παραγράφου 3 όπου αναφέρεται ότι «Κάθε καταρτιζόμενος μπορεί να παρακολουθεί σε ένα μόνο Ι.Ε.Κ. μια μόνο ειδικότητα καθ’ όλη τη διάρκεια της κατάρτισής του, συμπεριλαμβανομένης της πρακτικής άσκησης ή μαθητείας. Οι καταρτιζόμενοι δεν δύνανται να εγγραφούν και να φοιτούν παράλληλα σε άλλες δομές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και κατάρτισης», καθότι ενισχύει το κύρος της φοίτησης στην ΕΕΚ. Στην παράγραφο 6, αναφέρεται η δυνατότητα χρήσης εξ’ αποστάσεως κατάρτισης (σύγχρονη και ασύγχρονη). Παρά το γεγονός ότι η στόχευση είναι προφανώς σωστή, προτείνεται διεξοδικότερη περιγραφή (ίσως και σε ξεχωριστό άρθρο) ώστε να διασφαλίζεται ότι η εκπαιδευτική εμπειρία και τα μαθησιακά αποτελέσματα δεν θα είναι κατώτερα από τη δια ζώσης ΕΕΚ. Το σημείο αυτό είναι κρίσιμο υπό το πρίσμα της ρητής αναφοράς ότι «εφόσον μια ειδικότητα μπορεί να παρασχεθεί στο σύνολό της με εξ’ αποστάσεως κατάρτιση, στους αποφοίτους της απονέμεται ΒΕΚ). Ως εκ τούτου, υπάρχει ο κίνδυνος σταδιακής υποβάθμισης της ποιότητας της ΕΕΚ λόγω μειωμένης ποιότητας εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης, δημιουργώντας πληθωρισμό πτυχίων ΕΕΚ χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα στις δεξιότητες των αποφοίτων. Άρθρο 26 Οργάνωση και λειτουργία ξενόγλωσσων τμημάτων Πολύ θετική εξέλιξη που απαντά σε μια απτή και ουσιαστική αναγκαιότητα της σύγχρονης εποχής. Δεν διευκρινίζεται ωστόσο ο τρόπος με τον οποίο οι απόφοιτοι θα πιστοποιούνται από τον ΕΟΠΠΕΠ (π.χ. μέσω της ανάθεσης της διαδικασίας εξέτασης από τον ΕΟΠΠΕΠ σε ειδικά κέντρα / συνεργαζόμενους φορείς που έχουν τη δυνατότητα να διενεργήσουν εξετάσεις πιστοποίησης στην εν λόγω γλώσσα – αξιοποιώντας άλλη διάταξη του υπό διαβούλευση νόμου). Προτείνεται να δοθεί έμφαση στην εν λόγω παράγραφο καθότι θεωρείται κρίσιμη η επιτυχής εφαρμογή της. Άρθρο 27 Πρακτική άσκηση Η παράγραφος 2 είναι εξαιρετικής κρισιμότητας, απαντώντας σε μία βασική πρόκληση: την πιθανή απουσία επαρκών θέσεων πρακτικής άσκησης. Παρόλα αυτά, οι 120 ημέρες ημερομισθίων δεν είναι ίδια χρονική περίοδος με τις 120 ημέρες ασφάλισης αυταπασχολούμενου, ενώ και στις 2 περιπτώσεις προκύπτει περίοδος μεγαλύτερη των 6 μηνών. Το γεγονός αυτό έρχεται σε αντιδιαστολή με το πνεύμα της πρακτικής άσκησης (6 μήνες / συγκεκριμένες ώρες) και προτείνεται να εξειδικεύεται ανά ειδικότητα. Παράλληλα προτείνεται η Πρακτική Άσκηση να αποτελέσει φυσική συνέχεια της θεωρητικής και να τοποθετηθεί μετά το πέρας του 4ου Εξαμήνου. Με τον τρόπο αυτό θα αποτελέσει επί της ουσίας εργαλείο εισόδου στην αγορά εργασίας, οδηγώντας στην επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων ΕΕΚ. Εξαίρεση, λόγω ισχυρής εποχικότητας θα μπορούσε να αποτελέσει ο τουριστικός τομέας, όπου προτείνεται η πρακτική άσκηση να βρει εφαρμογή μετά το 2ο Εξάμηνο. Η παράγραφος 3 αναφέρεται στο Γραφείο Επαγγελματικής Ανάπτυξης και Σταδιοδρομίας, χωρίς να αναφέρει αν αυτό είναι υποχρέωση και των Ιδιωτικών ΙΕΚ. Στην παράγραφο 4 αναφέρεται ότι τόσο η πρακτική άσκηση όσο και η μαθητεία θα είναι αμειβόμενες, χωρίς να προσδιορίζεται το πλαίσιο μέσα από το οποίο αυτό θα καταστεί λειτουργικό, λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρακτική άσκηση και η μαθητεία αποτελούν υποχρεωτικό σκέλος της φοίτησης. Προτείνεται είτε να αφαιρεθεί η εν λόγω διάταξη είτε να εξειδικευθεί με μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Άρθρο 28 Συμμετοχή σε Προγράμματα της ΕΕ Η δυνατότητα αυτή κρίνεται ως σημαντική και από τους χρήσιμους νεοτερισμούς του νομοσχεδίου. Προτείνεται παρόλα αυτά να εξειδικευθεί περαιτέρω, καθώς σε αντίθεση με τα ΑΕΙ, δεν είναι αυτόματη η αναγνώριση της ισοτιμίας των επιπέδων κατάρτισης κατά ειδικότητα και κατά χώρα / σχολή. Αυτό θα μπορούσε π.χ. να δημιουργήσει πρόβλημα μη αναγνώρισης περιόδου φοίτησης στο εξωτερικό. Ως εκ τούτου, η χρήση π.χ. των λεγόμενων Learning Agreements ή του Erasmus Charter θα μπορούσαν να αποτελέσουν πιθανές διεξόδους, ενώ θα μπορούσε να είναι σημαντικός ο ρόλος του ΕΟΠΠΕΠ σε αυτή τη διαδικασία. Άρθρο 29 Ειδικότητες ΙΕΚ Η διάταξη αυτή έχει εφαρμογή στην περίπτωση των Δημόσιων ΙΕΚ, αλλά στην περίπτωση ιδιωτικής επένδυσης κρίνεται πώς είναι εξαιρετικά περιοριστική, καθότι εμποδίζει την ελεύθερη άσκηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, παρεμποδίζει έμμεσα την κυκλοφορίας των πολιτών, ενώ έρχεται σε αντίθεση με σημαντικές καινοτομίες του νομοσχεδίου. Ειδικότερα: i. Υπάρχουν ΙΕΚ τα οποία ενδέχεται να επιλέγουν να προσφέρουν προγράμματα ΕΕΚ σε περιοχές με μεγάλα ποσοστά ανεργίας, τα οποία εξασφαλίζουν απασχόληση σε κάποια άλλη γεωγραφική περιοχή. Αυτά, σύμφωνα με τη διάταξη αυτή δεν θα μπορούσαν να προσφέρουν τα Προγράμματα τοπικά, αναγκάζοντας τους νέους να μεταφερθούν σε άλλη γεωγραφική περιοχή προκειμένου να παρακολουθήσουν προγράμματα κατάρτισης με καλύτερη διασύνδεση στην αγορά εραγσίας (επωμιζόμενοι και το σχετικό κόστος). ii. Μπορούν να υπάρξουν περιπτώσεις π.χ. ξενόγλωσσα τμήματα, σε αντικείμενα τα οποία δεν συνάδουν με την περιοχή αναφοράς και έτσι να μην μπορούν να διδαχθούν, παρά το γεγονός ότι από τη φύση τους θα απευθύνονται σε τρίτους που έπειτα από την ολοκλήρωση των σπουδών ενδέχεται να επιστρέψουν στη χώρα τους. iii. Δημιουργείται ανισότητα έναντι των ΙΕΚ Εθνικής Εμβέλειας, τα οποία δεν θα μπορούν να προσφέρουν σε όλη τη γεωγραφική περιοχή που δραστηριοποιούνται όλα τα προγράμματά ΕΕΚ που διαθέτουν, ενώ από την άλλη πλευρά όσοι προσφέρουν εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, θα μπορούν να το πράττουν. Στη βάση αυτή, προτείνεται η ανάπτυξη κριτηρίων ποιότητας λειτουργίας των ΙΕΚ, τα οποία θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και ποιότητα των Προγραμμάτων ΕΕΚ που θα προσφέρουν. Προς αυτή την κατεύθυνση η κατάθεση μιας έκθεσης σκοπιμότητας / τεκμηρίωσης της αναγκαιότητας κάθε Προγράμματος ίσως να ήταν μια καλή ιδέα. Άρθρο 43 Πρόσβαση στο Επίπεδο 6 του NQF Συμβάλλει αποφασιστικά στην κινητικότητα. Προτείνεται η περαιτέρω εξειδίκευσή του (π.χ. ποσόστωση και προσδιορισμού έτους στο οποίο τα ΑΕΙ θα πρέπει να εφαρμόσουν τη διάταξη), επιτρέποντας σε απόφοιτους NQF-5 να ενταχθούν στο NQF-6. Άρθρο 55 Παρακολούθηση προγραμμάτων ΚΔΒΜ Δεδομένου ότι τα ΚΔΒΜ εμπίπτουν στη συνεχιζόμενη κατάρτιση, προτείνεται η συμμετοχή σε Προγράμματα ΚΔΒΜ να περιορίζεται σε όσους έχουν ολοκληρώσει ένα πρόγραμμα αρχικής ΕΕΚ (Επιπέδου 3 – ΕΣΚ ή άνω). Ταυτόχρονα, προτείνεται η εν λόγω αναφορά να εξειδικεύεται σε κάθε Πρόγραμμα Σπουδών όταν κατατίθεται για πιστοποίηση προσδιορίζοντας με τον τρόπο αυτό το ελάχιστο επίπεδο στο οποίο απευθύνεται (3 ή 4 ή 5 ή 6). Με τον τρόπο αυτό αναμένεται να αναβαθμιστεί περαιτέρω η ποιότητα της ΕΕΚ. Άρθρο 58 Επικύρωση μαθησιακών αποτελεσμάτων ΚΔΒΜ Το άρθρο αυτό κρίνεται πως είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αφού συνδέει την παρακολούθηση με τη σχετική Βεβαίωση, χωρίς να αποτελεί προϋπόθεση η επιτυχής συμμετοχή σε διαδικασία πιστοποίησης, αφού αυτό έχει προηγηθεί σε επίπεδο υποβολής και έγκριση / πιστοποίησης των προγραμμάτων από τον ΕΟΠΠΕΠ.