Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Δικτυακός Τόπος Διαβουλεύσεων

• Σχόλιο του χρήστη 'Παναγιώτης Σκάρας' | 18 Σεπτεμβρίου 2025, 10:50

  Μόνιμος Σύνδεσμος

  Η επιλογή Διευθυντών Σχολών Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΑΕΚ) πραγματοποιείται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια μοριοδότησης, τα οποία περιλαμβάνουν: τυπικά προσόντα, διδακτική εμπειρία, διοικητική εμπειρία και συνέντευξη. Στόχος του συστήματος είναι η διασφάλιση αξιοκρατίας και η επιλογή των καταλληλότερων στελεχών. Στο πλαίσιο της από 22/05/2025 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος (αρ. πρωτ. Κ5/56934) για την πλήρωση θέσεων Διευθυντών δημοσίων Σχολών Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Α.Ε.Κ.) του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, κρίνεται αναγκαία η ανάδειξη και αποτύπωση της διοικητικής εμπειρίας που αποκτάται πέραν των τυπικών θέσεων ευθύνης. Η σχετική απόφαση της Υπουργού Παιδείας (Κ5/43721/17-04-2025) καθορίζει μεν τα κριτήρια επιλογής, πλην όμως εστιάζει κυρίως σε τυπικούς τίτλους (Διευθυντές, Υποδιευθυντές, Προϊστάμενοι), χωρίς να λαμβάνει υπόψη την ουσιαστική διοικητική συμβολή στελεχών που δραστηριοποιούνται καθημερινά στη λειτουργία άλλων εκπαιδευτικών δομών. Επίσης δεν λαμβάνει υπόψη την πρότερη συναφή επαγγελματική εμπειρία των υποψηφίων. Η παρούσα έκθεση επιδιώκει να τεκμηριώσει αυτή τη διάσταση, αναδεικνύοντας το εύρος του διοικητικού, εκπαιδευτικού και οικονομικού έργου που επιτελείται σε επίπεδο πρακτικής εφαρμογής και τη σύνδεση με την αγορά εργασίας, συμβάλλοντας καθοριστικά στη λειτουργία και την ανάπτυξη της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η παρούσα έκθεση αναδεικνύει δύο κρίσιμες αδυναμίες που υπονομεύουν την ορθότητα και την αξιοπιστία της διαδικασίας: 1. Η διοικητική εμπειρία περιορίζεται σε θέσεις ευθύνης (Διευθυντής, Υποδιευθυντής, Προϊστάμενος), αγνοώντας ουσιαστικό διοικητικό έργο που ασκείται σε φορείς διοίκησης της εκπαίδευσης. 2. Η πρότερη συναφής επαγγελματική εμπειρία των υποψηφίων, πριν τον διορισμό τους ως εκπαιδευτικών, δεν αποτιμάται καθόλου, παρότι αποτελεί πολύτιμο προσόν για τον ρόλο του Διευθυντή/ Υποδιευθυντή ΣΑΕΚ. Α. Υφιστάμενο Πλαίσιο Μοριοδότησης Ο κανονισμός ορίζει τα παρακάτω ανώτατα όρια μορίων: Κατηγορία Ανώτατα Μόρια Τυπικά Προσόντα 20 Διδακτική Εμπειρία 20 Διοικητική Εμπειρία 35 Συνέντευξη 25 Σύνολο 100 Η Διοικητική Εμπειρία μοριοδοτείται μόνο για: • Διευθυντές / Υποδιευθυντές / Προϊσταμένους (έως 10 μόρια στην ΕΕΚ). • Διευθυντές σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας/Δευτεροβάθμιας (έως 7 μόρια). • Προϊσταμένους τμημάτων/διευθύνσεων στο Δημόσιο (έως 7 μόρια). • Αποσπασμένους σε διοικητικό έργο ΣΑΕΚ/ΓΓΔΒΜ (έως 7 μόρια). • Λοιπές θέσεις στελεχών εκπαίδευσης (έως 4 μόρια). Δεν προβλέπεται καμία αναγνώριση για: • διοικητικό έργο σε φορείς διοίκησης εκπαίδευσης, αν δεν συνδέεται με θέση ιεραρχικής ευθύνης. • πρότερη επαγγελματική εμπειρία, συναφή με την ειδικότητα του υποψηφίου. 1. Αδυναμία Αποτίμησης Διοικητικής Εμπειρίας πέραν των Θέσεων Ευθύνης Σημαντικός αριθμός εκπαιδευτικών έχει υπηρετήσει σε φορείς διοίκησης εκπαίδευσης (Κεντρική Υπηρεσία Υπ. Παιδείας, Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, Περιφερειακές Διευθύνσεις, ΙΕΚ, ΣΑΕΚ, ΓΓΔΒΜ, ΕΟΠΠΕΠ) με αντικείμενο: • Διοικητικό έργο: διαχείριση προσωπικού, σύνταξη εγγράφων, υποστήριξη λειτουργίας μονάδων. • Εκπαιδευτικό έργο: συντονισμός μαθητείας, οργάνωση προγραμμάτων κατάρτισης, εξετάσεις πιστοποίησης. • Οικονομικό έργο: εκτέλεση και παρακολούθηση προϋπολογισμών, διαχείριση ευρωπαϊκών και εθνικών κονδυλίων. Η εμπειρία αυτή είναι άκρως συναφής με τα καθήκοντα Διευθυντή ΣΑΕΚ, ωστόσο δεν μοριοδοτείται επειδή δεν συνδέεται με τυπικό τίτλο «Διευθυντή» ή «Προϊσταμένου». Αυτό οδηγεί σε υποτίμηση στελεχών που διαθέτουν πολυετή ουσιαστική διοικητική γνώση. Αναλυτικότερα, η Υπουργική Απόφαση μετρά ως διοικητική εμπειρία αποκλειστικά την κατοχή θέσης ευθύνης με τυπικό τίτλο. Αυτό αποκλείει εκπαιδευτικούς και στελέχη που έχουν ασκήσει ουσιαστικό διοικητικό έργο σε κρίσιμους τομείς, π.χ. σε: • Επιτροπές σχεδιασμού προγραμμάτων σπουδών, • Ομάδες αξιολόγησης και εσωτερικού ελέγχου, • Υπηρεσίες Διευθύνσεων/Περιφερειακών Δομών του Υπουργείου Παιδείας, • Ερευνητικά/ευρωπαϊκά προγράμματα με διοικητικές υποχρεώσεις (διαχείριση προϋπολογισμών, συντονισμός εταίρων). Τεκμηριωμένα Τεχνοκρατικά Στοιχεία • Διοικητική ικανότητα ≠ μόνο τίτλος: Στη διεθνή βιβλιογραφία (π.χ. OECD, School Leadership for Learning, 2016) αναφέρεται ότι η αποτελεσματική διοίκηση σχολικών μονάδων εξαρτάται περισσότερο από τις αποδεδειγμένες δεξιότητες project management, οικονομικής διαχείρισης και οργάνωσης ανθρώπινου δυναμικού, παρά από τον τυπικό τίτλο που φέρει ο υποψήφιος. • Ευθυγράμμιση με HRM standards: Σύμφωνα με το European Framework for Quality Management (EFQM) και το ISO 21001:2018 (Management systems for educational organizations), η εμπειρία πρέπει να αξιολογείται βάσει αντικειμενικά τεκμηριωμένων καθηκόντων (tasks & responsibilities) και όχι βάσει ονομασίας θέσης. • Σύγκριση με άλλες χώρες: Στη Γερμανία και Ολλανδία, οι εκπαιδευτικοί που έχουν υπηρετήσει σε σχολικά συμβούλια ή διαχειριστικές επιτροπές λαμβάνουν κανονικά επιπλέον μόρια διοικητικής εμπειρίας, ακόμα κι αν δεν είχαν τυπικό τίτλο. Συμπέρασμα Η απόφαση δημιουργεί μια παραμόρφωση αξιολόγησης: πριμοδοτεί όσους είχαν πρόσβαση σε τυπικές θέσεις ευθύνης (οι οποίες είναι περιορισμένες), ενώ αγνοεί το ευρύτερο φάσμα στελεχών που απέκτησαν ουσιαστική εμπειρία σε κρίσιμες διοικητικές λειτουργίες. Η συμπερίληψη αυτού του έργου θα εξασφάλιζε αξιοκρατία και πληρέστερη αποτίμηση ικανοτήτων 2. Αδυναμία Αποτίμησης Πρότερης Συναφούς Επαγγελματικής Εμπειρίας Πολλοί υποψήφιοι Διευθυντές ΣΑΕΚ διαθέτουν σημαντική επαγγελματική διαδρομή πριν τον διορισμό τους στην εκπαίδευση, π.χ.: • Μηχανικοί με πολυετή εμπειρία σε βιομηχανικές μονάδες. • Νοσηλευτές με υπηρεσία σε νοσοκομεία. Παραϊατρικά επαγγέλματα με πολυετή εργασιακή εμπειρία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. • Πληροφορικοί με εργασιακή εμπειρία σε εταιρείες ανάπτυξης λογισμικού. Η εμπειρία αυτή προσφέρει βαθιά γνώση της αγοράς εργασίας και ενισχύει την ικανότητα σύνδεσης της ΣΑΕΚ με τις πραγματικές επαγγελματικές ανάγκες. Παρά ταύτα, δεν αναγνωρίζεται στη μοριοδότηση. Η τρέχουσα ρύθμιση αγνοεί το γεγονός ότι πολλοί εκπαιδευτικοί που υπηρετούν σε ΣΑΕΚ διαθέτουν πλούσια επαγγελματική εμπειρία στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα, συχνά με άμεση συνάφεια με την ειδικότητα που διδάσκουν ή με διοικητικές θέσεις. Αυτές οι εμπειρίες προσδίδουν πρακτική γνώση και διοικητικές δεξιότητες εξαιρετικά χρήσιμες για το ρόλο του Διευθυντή ΣΑΕΚ. Τεκμηριωμένα Τεχνοκρατικά Στοιχεία • Σύσταση Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EQAVET, 2020): Προτρέπει τα κράτη μέλη να ενσωματώνουν στη μοριοδότηση στελεχών την non-formal και prior professional experience ως παράγοντα ενίσχυσης της ποιότητας στη διοίκηση ΕΕΚ (Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης). • Συγκριτική πρακτική: o Στη Φινλανδία, η προϋπηρεσία σε συναφείς τομείς της αγοράς προσμετράται ισότιμα με την εκπαιδευτική εμπειρία για θέσεις ευθύνης στην ΕΕΚ. o Στη Γαλλία, οι διευθυντές lycées professionnels οφείλουν να έχουν τεκμηριωμένη επαφή με τον χώρο εργασίας, και η πρότερη επαγγελματική εμπειρία αποτελεί βασικό κριτήριο επιλογής. • Εργασιακή αποτελεσματικότητα: Μελέτες του World Bank Education Global Practice (2021) δείχνουν ότι διευθυντές με εμπειρία στη βιομηχανία ή στη διοίκηση επιχειρήσεων είναι πιο αποτελεσματικοί σε σχολές επαγγελματικής κατάρτισης, διότι κατανοούν τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και μπορούν να οργανώνουν συνεργασίες με εργοδότες. Θεσμικό & Νομικό Πλαίσιο • Άρθρο 4 Συντάγματος: Αρχή Ισότητας – Απαιτεί ίση μεταχείριση υποψηφίων. • Άρθρο 103 Συντάγματος: Ορίζει την υποχρέωση της δημόσιας διοίκησης να επιλέγει στελέχη με βάση αξιοκρατικά κριτήρια. • Ν.4622/2019: Ενισχύει τη διαφάνεια και την αντικειμενικότητα στη διαδικασία επιλογής. Συμπέρασμα Η μη αποτίμηση αυτής της εμπειρίας οδηγεί σε απώλεια ανθρώπινου κεφαλαίου: υποψήφιοι με υψηλή προστιθέμενη αξία για την εκπαιδευτική διοίκηση αποκλείονται ή δεν πριμοδοτούνται. Η ενσωμάτωση της πρότερης επαγγελματικής εμπειρίας θα ευθυγράμμιζε την Ελλάδα με τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και θα ενίσχυε τη σύνδεση των ΣΑΕΚ με την αγορά εργασίας. Β. Συνέπειες των Αδυναμιών • Υποβάθμιση αξιοκρατίας: Υποψήφιοι με ουσιαστική διοικητική και επαγγελματική εμπειρία υποεκτιμώνται. • Απομάκρυνση από την αποστολή των ΣΑΕΚ: Η πρακτική και επαγγελματική διάσταση των σχολών παραμελείται. • Κίνδυνος αναντιστοιχίας: Επιλέγονται στελέχη με θεωρητικά προσόντα αλλά χωρίς πραγματική εμπειρία στον χώρο διοίκησης και εργασίας. Γ. Προτεινόμενες Βελτιώσεις Κατηγορία Ισχύον Σύστημα Προτεινόμενο Σύστημα Διοικητική εμπειρία (μόνο σε θέσεις ευθύνης) Έως 35 μόρια Έως 35 μόρια, + νέα κατηγορία: «Διοικητικό έργο σε φορείς διοίκησης εκπαίδευσης» (0,5 μόρια/έτος, έως 7 μόρια) Συναφής επαγγελματική εμπειρία (πριν τον διορισμό) Δεν μοριοδοτείται Νέα κατηγορία: 1 μόριο/έτος, έως 10 μόρια. Προϋπόθεση: συναφής με την ειδικότητα και αποδεδειγμένη μέσω ασφαλιστικών ή εργοδοτικών εγγράφων Ισορροπία μοριοδότησης Υπερεκτίμηση τυπικών τίτλων και συνέντευξης Ενίσχυση πρακτικής/επαγγελματικής εμπειρίας – καλύτερη σύνδεση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας Συμπέρασμα Το υφιστάμενο σύστημα επιλογής Διευθυντών & Υποδιευθυντών των ΣΑΕΚ παρουσιάζει δομικές αδυναμίες, διότι περιορίζεται στη μοριοδότηση τυπικών τίτλων και θέσεων ευθύνης, παραγνωρίζοντας την ουσιαστική διοικητική και επαγγελματική εμπειρία. Η αναμόρφωση του συστήματος επιλογής Διευθυντών ΣΑΕΚ είναι αναγκαία. Η εισαγωγή νέων κριτηρίων για διοικητική και επαγγελματική εμπειρία θα διασφαλίσει αξιοκρατία, θα αποτυπώσει δικαιότερα τις πραγματικές δεξιότητες των υποψηφίων και θα ενισχύσει τη σύνδεση με την αγορά εργασίας. Η πρόταση ευθυγραμμίζεται με τις ευρωπαϊκές πρακτικές και προάγει την ποιότητα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα. Η εισαγωγή νέων κριτηρίων: • Διοικητικό έργο σε φορείς εκπαίδευσης (χωρίς θέση ευθύνης) • Συναφής επαγγελματική εμπειρία πριν τον διορισμό θα ενισχύσει την αξιοκρατία, θα αποτυπώσει δικαιότερα τις πραγματικές δεξιότητες των υποψηφίων και θα συνδέσει καλύτερα τη λειτουργία των ΣΑΕΚ με τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και της σύγχρονης επαγγελματικής εκπαίδευσης. Συνολική Τεκμηρίωση Αναγκαιότητας Εισαγωγής τους 1. Βασίζεται σε διεθνή πρότυπα (OECD, EU, ISO) που προκρίνουν ουσιαστικά καθήκοντα και όχι μόνο τίτλους. 2. Συμβαδίζει με την ευρωπαϊκή πρακτική στην ΕΕΚ, που αναγνωρίζει την αξία της πρότερης επαγγελματικής εμπειρίας. 3. Παρουσιάζει συνοχή με το ισχύον κρατικό Θεσμικό & Νομικό Πλαίσιο. 4. Προάγει αξιοκρατία, αποτελεσματικότητα και διασύνδεση με την αγορά εργασίας, βασικούς στρατηγικούς στόχους του ΥΠΑΙΘ για τις ΣΑΕΚ.