Αρχική Αυτοτελής Υπηρεσία Ελέγχου Νομιμότητας ΟΤΑΆρθρο 30: Καθορισμός αμοιβών έμμισθων δικηγόρων ΟΤΑ.Σχόλιο του χρήστη Μάκης | 17 Ιουνίου 2015, 20:08
  • Σχόλιο του χρήστη 'Μάκης' | 17 Ιουνίου 2015, 20:08

    Καταρχήν η μόνη ουσιαστική αλλαγή στο άρθρο 216 του ν. 3852/2010 είναι ότι η θητεία του Ελεγκτή Νομιμότητας «μπορεί να ανανεώνεται για μία φορά». Άρα οι όποιες παρατηρήσεις αφορούν τις ισχύουσες διατάξεις οι οποίες πέντε χρόνια τώρα δεν εφαρμόστηκαν, άγνωστο για ποιο λόγο, οπότε δεν υπάρχει καμία εμπειρία του θεσμού. 1. Προσόντα και επιλογή Ελεγκτή Νομιμότητας Στην πράξη ο έλεγχος νομιμότητας των πράξεων των Ο.Τ.Α. και ο πειθαρχικός έλεγχος των αιρετών, δεν προϋποθέτει αποκλειστικά νομικές γνώσεις (όπως απαιτεί ο ν. 3852/2010 και διατηρείται στον προς ψήφιση νόμο), αλλά κυρίως γνώση και εμπειρία της λειτουργίας των Ο.Τ.Α. Αν θέλουμε να δούμε πρακτικά και όχι αποκλειστικά θεωρητικά/τυπικά το θέμα του ελέγχου της νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ (όπως αντιμετωπίζεται στο ν. 3852/2010 και στο σχέδιο νόμου), εκ των πραγμάτων ο έλεγχος πολλές φορές (σίγουρα στις κρίσιμες) κινείται στα όρια ελέγχου νομιμότητας και ελέγχου σκοπιμότητας. Έτσι λοιπόν είναι πολιτικά λάθος να απαιτείται ο Ελεγκτής Νομιμότητας να είναι αποκλειστικά πτυχιούχος νομικής (ο Ελεγκτής άλλωστε δεν είναι δικαστής της αυτοδιοίκησης) και με αποκλειστικά τυπικά προσόντα. Τι νόημα έχει άραγε ο Ελεγκτής Νομιμότητας να διαθέτει διαζευκτικά, είτε διδακτορικό (ακόμη και άσχετο με την αυτοδιοίκηση) είτε μεταπτυχιακό δίπλωμα (επίσης ακόμη και άσχετο με την αυτοδιοίκηση) είτε πενταετή δικηγορική εμπειρία (η οποία μπορεί να είναι και στα χαρτιά) και άριστη ή πολύ καλή γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας (σε τι άραγε θα τον βοηθήσει να ελέγξει τη νομιμότητα μιας απόφασης που είναι γραμμένη στα Ελληνικά) ; Επίσης η εναλλακτική δυνατότητα να μπορεί να υποβάλει υποψηφιότητα «μόνιμος δημόσιος υπάλληλος, κάτοχος πτυχίου νομικού τμήματος Α.Ε.Ι., με άριστη ή πολύ καλή γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας, ο οποίος έχει ασκήσει καθήκοντα προϊσταμένου Γενικής Διεύθυνσης ή Διεύθυνσης» είναι εκτός πραγματικότητας αφού η μοναδική σχέση του υπαλλήλου (έστω υψηλόβαθμος) με την αυτοδιοίκηση μπορεί να είναι (δίχως υπερβολή) η ψηφοφορία επί της κάλπης κάθε τέσσερα/πέντε χρόνια. Ο Ελεγκτής Νομιμότητας των πράξεων των Ο.Τ.Α. πρέπει πρώτα και κύρια να έχει εμπειρία από τη λειτουργία της αυτοδιοίκησης. Ο Ελεγκτής Νομιμότητας των πράξεων των Ο.Τ.Α . με αρμοδιότητα και στον πειθαρχικό έλεγχο των αιρετών, πρέπει να έχει ως πρώτιστο προσόν εμπειρία από τη λειτουργία των Ο.Τ.Α. και του θεσμού της αυτοδιοίκησης. Με οποιοδήποτε τρόπο να έχει υπηρετήσει το θεσμό είτε ως αιρετός κυρίως, είτε εναλλακτικά ως ανώτατο αυτοδιοικητικό στέλεχος (π.χ. Γενικός Γραμματέας Δήμου ή Εκτελεστικός Γραμματέας Περιφέρειας, Συμπαραστάτης του Δημότη ή Περιφερειακός Συμπαραστάτης του πολίτη), με προφανές τα χρόνια της θητείας και συμψηφιστικά την ευρύτητα υπηρέτησης των θεσμών από διάφορες θέσεις (Δήμαρχος, (αιρετός) Νομάρχης, (αιρετός) Περιφερειάρχης, δημοτικός / νομαρχιακός / περιφερειακός σύμβουλος). Από κει και πέρα τα υπόλοιπα προσόντα (πτυχίο ανώτατης σχολής, διδακτορικό και μεταπτυχιακό, ξένη – ες γλώσσες κ.λ.π.) να είναι απλά μετρήσιμα στην τελική επιλογή. 2. Πρέπει να υπάρξει κάποιο ξεκαθάρισμα στην εμπλοκή άλλων ελεγκτικών μηχανισμών εκτός του Ελεγκτή Νομιμότητας των πράξεων των Ο.Τ.Α. Συγκεκριμένα οι αποφάσεις των συλλογικών και μονομελών οργάνων των Ο.Τ.Α. που αφορούν τις δαπάνες ελέγχονται για τη νομιμότητά τους από τον Ελεγκτή Νομιμότητας και ταυτόχρονα υπάγονται στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις διατάξεις 1 έως 3 του άρθρου 169 του Κ.Δ.Κ. (άρθρο 275 του ν. 3852/2010, άρθρο 33 παρ. 1 του ν. 4129/2013)και οποίες υπερβαίνουν κατά χρηματικό ένταλμα το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ και άνω, συμπεριλαμβανομένου του αναλογούντος Φ.Π.Α. Αρκετές φορές έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο να εγκρίνεται η απόφαση του Ο.Τ.Α. από τον Ελεγκτή Νομιμότητας (μέχρι τώρα Γενικό Γραμματέα της Αποκεντρωμένης) και όταν γίνεται ο έλεγχος από τον Επίτροπο να επιστρέφεται η απόφαση ως μη νόμιμη. Η επίκληση της νομιμότητας της πράξης από τον Ελεγκτή Νομιμότητας (την Αποκεντρωμένη) από τον οικείο Ο.Τ.Α. δεν στοιχειοθετεί και νομιμοποίηση της από τον Επίτροπο. Στην καλλίτερη περίπτωση παραπέμπεται στο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου και η απόφαση – παρ’ότι έχει κριθεί νόμιμη από τον Ελεγκτή Νομιμότητας/Αποκεντρωμένη – συνήθως ακυρώνεται, ενώ όταν υπάρχει δικαίωση του Ο.Τ.Α. γίνεται συνήθως όχι επί της ουσίας αλλά λόγω «συγγνωστής πλάνης». Με όλους αυτούς τους πολλαπλούς ελέγχους των πράξεων των Ο.Τ.Α. εκτός όλων των άλλων εκτρέφεται η γραφειοκρατία και προφανώς καθίστανται αναξιόπιστοι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Άρα πρέπει να προστεθεί στο σχέδιο νόμου διάταξη που να ορίζει ότι: Πράξη Ο.Τ.Α. η οποία έχει κριθεί νόμιμη από τον Ελεγκτή Νομιμότητας δεν μπορεί να θεωρηθεί μη νόμιμη από το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τον προληπτικό έλεγχο δαπάνης ή οποιασδήποτε άλλης διαδικασίας (π.χ. προσυμβατικό έλεγχο). 3. Στο νέο νόμο διατηρείται η διάταξη (παρ. 3 άρθρο 225 ν. 3852/2010 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει) σύμφωνα με την οποία: «Ο Ελεγκτής Νομιμότητας ελέγχει τη νομιμότητα της απόφασης μέσα σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την περιέλευσή της στην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. και εκδίδει υποχρεωτικά ειδική πράξη. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι η απόφαση είναι παράνομη, τότε αυτή ακυρώνεται». Το ίδιο διατηρείται και η διάταξη (παρ. 1 άρθρο 226 ν. 3852/2010) σύμφωνα με την οποία: «Ο Ελεγκτής Νομιμότητας μπορεί αυτεπαγγέλτως να ακυρώσει οποιαδήποτε απόφαση των συλλογικών ή μονομελών οργάνων των δήμων και των περιφερειών, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου αυτών και των κοινωφελών επιχειρήσεων, των ΔΕΥΑ και των μονομετοχικών ανωνύμων εταιρειών Ο.Τ.Α., καθώς και των συνδέσμων για λόγους νομιμότητας, μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών αφότου η απόφαση έχει δημοσιευθεί ή εκδοθεί». Στην πράξη οι παραπάνω διατάξεις έχουν καταχρηστική χρήση οπότε και είναι σύνηθες το φαινόμενο να μην ελέγχεται η νομιμότητα μιας πράξης αλλά να τεκμαίρεται η νομιμότητα της λόγω «παρέλευσης της προθεσμίας εντός της οποίας διενεργείται ο έλεγχος νομιμότητας των αποφάσεων των συλλογικών οργάνων των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ». Συνήθης δικαιολογία είναι το μεγάλο πλήθος των αποφάσεων των ΟΤΑ. Στην αιτιολογική βέβαια έκθεση του νομοσχεδίου αναφέρεται (σελίδα 4) «η άσκηση ουσιαστικού ελέγχου νομιμότητας απαιτεί την περιέλευση στον Ελεγκτή ενός πεπερασμένου αριθμού αποφάσεων, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα όρια του ανθρωπίνως δυνατού. Με τη δημιουργία 13 ΑΥΕ, σε κάθε έδρα Περιφέρειας, αντί για επτά, σε κάθε έδρα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, εξυπηρετείται και αυτή η ανάγκη». Άρα με τον δραστικό περιορισμό των ελεγχομένων αποφάσεων με την δημιουργία των 13 ΑΥΕ και την στελέχωση τους με το απαραίτητο προσωπικό, θα πρέπει να αποσυρθούν οι παραπάνω διατάξεις που στην πράξη εφαρμόζονται καταχρηστικά με την αποφυγή ελέγχου νομιμότητας και να μπει διάταξη στο νέο νόμο που οι αποφάσεις των ΟΤΑ να είναι εκτελεστές όχι αφότου εκδοθούν αλλά με την έκδοση της σχετικής απόφασης του Ελεγκτή Νομιμότητας η οποία θα πρέπει να εκδίδεται μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών αφότου η έχουν δημοσιευθεί ή εκδοθεί. Στην αντίθετη περίπτωση η απόφαση εκτελείται μετά την πάροδο του διμήνου με ευθύνη του Δήμου και σε κάθε περίπτωση η απόφαση εκδίδεται με αιτιολογημένη απόφαση του Ελεγκτή μέσα σε αποκλειστική πλέον προθεσμία επί πλέον δύο μηνών.