Αρχική Τροποποίηση Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, νέο πλαίσιο επιλογής στελεχών στον δημόσιο τομέα, οργανωτικές διατάξεις Υπουργείου Εσωτερικών και διατάξεις για την αναπτυξιακή προοπτική των ΟΤΑΆρθρο 31 – Ρυθμίσεις για τους Αναπτυξιακούς Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα Δίκτυα ΔήμωνΣχόλιο του χρήστη Αναπτυξιακη Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης | 3 Σεπτεμβρίου 2020, 11:05
  • Σχόλιο του χρήστη 'Αναπτυξιακη Μείζονος Αστικής Θεσσαλονίκης' | 3 Σεπτεμβρίου 2020, 11:05

    Με το άρθρο 2 του Ν. 4674/2020 θεσπίστηκε για πρώτη φορά το νομικό πρόσωπο με την επωνυμία «Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης» (εφεξής ΑΟΤΑ). Πρόκειται για νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και συγκεκριμένα ανώνυμες εταιρείες ειδικού σκοπού, που λειτουργούν υπέρ του δημόσιου συμφέροντος, με έντονο χρωματισμό από διατάξεις δημόσιου δικαίου (λ.χ. ορίζονται εξαρχής ως «οργανισμοί δημοσίου δικαίου» για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4412/2016· επίσης συγκαταλέγονται στους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης), οι οποίοι, έχοντας διευρυμένες αρμοδιότητες σε σχέση με τις Ανώνυμες Αναπτυξιακές Εταιρείες ΟΤΑ (εφεξής ΑΑΕ/ΟΤΑ), σκοπείται να αποτελέσουν έναν ευέλικτο και ιδιόκτητο συμβουλευτικό – επιστημονικό – υποστηρικτικό μηχανισμό, υψηλής τεχνογνωσίας και προστιθέμενης αξίας ως φορείς υλοποίησης της αναπτυξιακής πολιτικής σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο από κοινού με τους ΟΤΑ και ως έμπρακτη ενδυνάμωσή τους. Στην πράξη το ζήτημα που καλείται να αντιμετωπίσει η θέσπισή των ΑΟΤΑ είναι η περιορισμένη απορρόφηση των χρηματοδοτούμενων και συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων (ΕΣΠΑ, ΠΔΕ κ.α) προς υλοποίηση έργων υποδομής, λόγω κυρίως της υποστελέχωσης των ΟΤΑ με ειδικό εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό και της περιορισμένης δυνατότητας προσλήψεων τέτοιου προσωπικού. Οι ΑΟΤΑ είτε θα συσταθούν εξυπαρχής είτε θα προκύψουν από μετεξέλιξη ήδη υφιστάμενων ΑΑΕ/ΟΤΑ. Μάλιστα, κατά την αιτιολογική έκθεση του ίδιου του νόμου, κρίνεται επιβεβλημένη η μετεξέλιξη των ήδη υπαρχουσών ανωνύμων αναπτυξιακών εταιρειών ΟΤΑ σε ΑΟΤΑ. Το πρόβλημα δημιουργείται από την διατύπωση του νόμου αναφορικά με τα νομικά πρόσωπα που μπορούν να συμμετέχουν ως μέτοχοι σε έναν ΑΟΤΑ. στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του προαναφερόμενου Ν. 4674/2020. Πέραν της προβληματικής από νομοτεχνικής απόψεως διατύπωσης, δηλαδή αντί η περιοριστική αναφορά των δυνητικών μετόχων να γίνεται εξαρχής και με σαφήνεια και να μην χρειάζεται να τίθεται στο τέλος η ρήτρα «αποκλειομένης σε κάθε περίπτωση…», ζήτημα δημιουργείται και από ουσιαστικής απόψεως, καθώς η αυστηρή και περιοριστική ερμηνεία της εν λόγω διάταξης αποκλείει την συμμετοχή σε ΑΟΤΑ νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου ιδρυματικού, επιστημονικού, κοινωφελούς και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (όπως είναι ένα επιστημονικό / ερευνητικό ίδρυμα που έχει συσταθεί με νόμο, ή μια ανώνυμη εταιρεία ειδικού σκοπού που έχει συσταθεί με νόμο και διαχειρίζεται αποκλειστικά δημόσια περιουσία ή μια ανώνυμη εταιρεία με μοναδικό μέτοχο το ελληνικό δημόσιο κ.τ.ο.) τα οποία μπορεί να θεωρηθούν «ιδιώτης, ιδιωτική ένωση ή άλλος φορέας ιδιωτικών συμφερόντων». Επίσης αποκλείεται η συμμετοχή άλλων φορέων του δημόσιου τομέα, επιστημονικών φορέων και φορέων συλλογικών κοινωνικών συμφερόντων. Το ανωτέρω ουσιαστικό ζήτημα έχει δύο όψεις. Καταρχάς υπονομεύει την ίδια την ratio της ως άνω νομοθετικής ρύθμισης, διότι σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1 του Ν.4674/2020 οι ΑΟΤΑ «έχουν ως σκοπό ιδίως την επιστημονική, συμβουλευτική και τεχνική υποστήριξη των ΟΤΑ και των ενώσεών τους, την υποστήριξη και εφαρμογή της αναπτυξιακής πολιτικής των δήμων και των περιφερειών, την ωρίμανση έργων υποδομής και την υλοποίηση πολιτικών κοινωνικής συνοχής, ψηφιακής σύγκλισης και αειφόρου ανάπτυξης». Σύμφωνα δε με την με την αιτιολογική έκθεση του εν λόγω νόμου (σελ. 2 στο τέλος) : «…Η επιβεβλημένη διεύρυνση των ασκούμενων αρμοδιοτήτων, η οποία είναι ενδεικτική και όχι εξαντλητική, αποδεικνύει τη σθεναρή βούληση του νομοθέτη για έμπρακτη ενδυνάμωση των ΟΤΑ με τη δημιουργία ενός ευέλικτου και ιδιόκτητου συμβουλευτικού – επιστημονικού υποστηρικτικού μηχανισμού, υψηλής τεχνογνωσίας και προστιθέμενης αξίας………». Η περιοριστική συνεπώς διατύπωση της προαναφερόμενης διάταξης, που μνημονεύει τους δυνητικούς μετόχους, στερεί από τους ΑΟΤΑ νομικά πρόσωπα ιδιωτικού μεν δικαίου που έχουν όμως πρωτίστως κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα (τα οποία στην σχετική θεωρία του Διοικητικού Δικαίου χαρακτηρίζονται ως «δημόσια νομικά πρόσωπα ειδικού σκοπού, διεπόμενα καταρχήν από το ιδιωτικό δίκαιο») και τα οποία είναι αντικειμενικά κατάλληλα για την παροχή επιστημονικής, συμβουλευτικής και τεχνικής συνδρομής προς τους ΟΤΑ. Με απλά λόγια το πρόβλημα της υποστελέχωσης των ΟΤΑ με ειδικό εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό και της περιορισμένης δυνατότητας προσλήψεων τέτοιου προσωπικού δεν επιλύεται με την συνένωση «υποστελεχωμένων» ΟΤΑ σε έναν νέο φορέα (τον ΑΟΤΑ) αλλά με την ένταξη στον τελευταίο και δημόσιων νομικών προσώπων ειδικού σκοπού, διεπόμενων καταρχήν από το ιδιωτικό δίκαιο, που θα συμβάλλουν στην παροχή υψηλής τεχνογνωσίας και προστιθέμενης αξίας σε συμβουλευτικό και επιστημονικό επίπεδο. Περαιτέρω δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στην μετεξέλιξη των ΑΑΕ/ΟΤΑ σε ΑΟΤΑ, καθώς όπως είναι γνωστό στην συντριπτική πλειοψηφία των υφιστάμενων ΑΑΕ/ΟΤΑ συμμετέχουν κατά νομοθετική επιταγή και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου. Το πρόβλημα επιτείνεται καθώς τίθεται χρονικό όριο στην μετεξέλιξη των ΑΑΕ/ΟΤΑ σε ΑΟΤΑ (άρθρο 2 παρ. 6 Ν.4674/2020) έως 31.12.2020. Σε αυτή την περίπτωση πέραν της επιβεβλημένης και διαδικαστικά χρονοβόρας απομάκρυνσης των ιδιωτικού δικαίου μετόχων τους (Δημόσιων φορέων και Οργανισμών) οι ΑΑΕ/ΟΤΑ που θα αποφασίσουν να μετεξελιχθούν θα αποστερηθούν από μετόχους που είναι αντικειμενικά κατάλληλοι για την παροχή επιστημονικής, συμβουλευτικής και τεχνικής συνδρομής προς τους ΟΤΑ. Τούτο δε την στιγμή που στην ίδια την αιτιολογική έκθεση του Ν.4674/2020 αναφέρεται ως επιβεβλημένη η μετεξέλιξη των ήδη υπαρχουσών ανωνύμων αναπτυξιακών εταιρειών ΟΤΑ σε ΑΟΤΑ. Για τους λόγους αυτούς σε ό,τι αφορά στις ΑΑΕ/ΟΤΑ που πρόκειται να μετασχηματιστούν σε ΑΟΤΑ, προτείνεται η ακόλουθη προσθήκη: «Μετά το εδάφιο 2 του άρθρου 6 του Ν.4674/2020 προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο : Ειδικά για τις υφιστάμενες αναπτυξιακές ανώνυμες εταιρείες που θα μετεξελιχθούν σε Αναπτυξιακούς Οργανισμούς, εάν στην υφιστάμενη μετοχική σύνθεση συμμετέχουν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, άλλοι φορείς ή οργανισμοί του δημόσιου τομέα, επιστημονικοί φορείς, νομικά πρόσωπα που συμμετέχει κατά πλειοψηφία το Ελληνικό Δημόσιο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου κοινωφελούς και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, δεν εφαρμόζονται ως προς την μετοχική τους σύνθεση οι περιορισμοί που ορίζει η παράγραφος 2 του άρθρου 2 του Ν.4674/2020, υπό την προϋπόθεση ότι οι ΟΤΑ και οι Περιφερειακές Ενώσεις Δήμων θα κατέχουν μετά την μετεξέλιξη της αναπτυξιακής εταιρείας σε Αναπτυξιακό Οργανισμό, ποσοστό τουλάχιστον 80% του μετοχικού κεφαλαίου και αποκλειόμενης σε κάθε περίπτωση της συμμετοχής ιδιωτών ή ιδιωτικών ενώσεων ή άλλων φορέων ιδιωτικών συμφερόντων...».