• ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΠΙ ΤΟΥ Ν/Σ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΥΠΟ 1. Όταν πριν λίγες μέρες καταγγείλαμε ότι το νομοσχέδιο για τις «συμβάσεις παραχώρησης έργων και υπηρεσιών…» ήταν στην ουσία προπομπός για το τι θα ακολουθούσε όσον αφορά την τύχη των δημοσιεύσεων στον περιφερειακό τύπο, δεν αναμέναμε τόσο άμεση και πανηγυρική επιβεβαίωση. Και μάλιστα με ακόμη χειρότερο τρόπο αφού στο νομοσχέδιο για το νέο καθεστώς των δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών που δόθηκε πρόσφατα στη δημόσια διαβούλευση από τα συναρμόδια Υπουργεία Οικονομίας, Ναυτιλίας και Τουρισμού και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων δεν προβλέπεται ούτε καν η δυνητική ευχέρεια των φορέων του δημοσίου να δημοσιεύουν, αν το επιθυμούν, τις σχετικές προκηρύξεις στον έντυπο περιφερειακό τύπο, όπως προβλεπόταν στο νομοσχέδιο για τις συμβάσεις παραχώρησης. Όπως είναι διατυπωμένο το άρθρο 61 του νομοσχεδίου αυτού, οι επί δεκαετίες προβλεπόμενες ως υποχρεωτικές δημοσιεύσεις των σχετικών προκηρύξεων, διακηρύξεων κλπ των δημοσίων συμβάσεων στον περιφερειακό τύπο καταργούνται άμεσα και πλήρως αντικαθιστάμενες από αναρτήσεις(!) στο ΚΗΜΔΗΣ και στις ιστοσελίδες των φορέων, εφόσον διαθέτουν! 2. Επισημαίνουμε κατ’ αρχήν ότι τίθεται ένα μεγάλο θέμα κυβερνητικής αξιοπιστίας καθόσον μόλις πρόσφατα μας είχε παρασχεθεί από τον αρμόδιο υπουργό κ. Σταθάκη η διαβεβαίωση ότι δεν θα υπήρχε καμία αλλαγή στο ισχύον καθεστώς δημοσιεύσεων έως ότου ολοκληρωθεί ο σχετικός διάλογος και σε κάθε περίπτωση θα υπήρχε ικανοποιητικό μεταβατικό στάδιο προσαρμογής στο νέο καθεστώς που ο ίδιος προσδιόρισε μέχρι 1/1/2019! Κάτι τέτοιο δεν περιλαμβάνεται στο μέρος του νομοσχεδίου που δόθηκε στη δημοσιότητα και περιμένουμε από τον κ. Υπουργό να τηρήσει τη δέσμευσή του με σχετική πρόβλεψη είτε στο οικείο άρθρο είτε σε μεταβατική διάταξη. 3. Υπενθυμίζουμε σε όσους διακινούν παραπλανητικές πληροφορίες για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων σκοπιμοτήτων ότι η κατάργηση των σχετικών δημοσιεύσεων στον έντυπο περιφερειακό τύπο, δεν αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση της χώρας ούτε επιβάλλεται από την τρόικα. Αντιθέτως μάλιστα τόσο οι συγκεκριμένες κοινοτικές οδηγίες που ενσωματώνονται στο εθνικό δίκαιο με τα δυο αυτά νομοθετήματα όσο και οι γενικές αρχές περί δημοσίων συμβάσεων της ΕΕ, ευνοούν και επιβάλλουν την όσο το δυνατόν ευρύτερη δημοσιότητα των σχετικών πράξεων των αναθετουσών αρχών σε όλα τα στάδια κατάρτισης των συμβάσεων αυτών. Και εμείς αντί να αναζητήσουμε τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης των μορφών και επιπέδων δημοσιότητας, περιστέλλουμε και τις ήδη από δεκαετιών υπάρχουσες! 4. Οι Ενώσεις Ιδιοκτητών Περιφερειακού Τύπου έχουν πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν διατυπώσει με σαφήνεια τις θέσεις τους για την αναγκαιότητα διατήρησης των υποχρεωτικών κρατικών δημοσιεύσεων στον περιφερειακό τύπο. Πρέπει επιτέλους να κατανοήσουν όσοι εισηγούνται τέτοιες διατάξεις ότι οι δημοσιεύσεις αυτές δεν είναι δώρο ή επιχορήγηση προς τον Περιφερειακό Τύπο αλλά εκπλήρωση στοιχειωδών και αυτονόητων υποχρεώσεων της πολιτείας και επιβάλλονται από λόγους διαφάνειας, χρηστής διοίκησης και ουσιαστικής ενημέρωσης των πολιτών για σημαντικές αποφάσεις και δραστηριότητες των φορέων του δημοσίου τις οποίες ο νομοθέτης κρίνει ότι πρέπει να πληροφορούνται. Αυτό όπως είναι φανερό αφορά ιδιαίτερα πράξεις και αποφάσεις της διοίκησης που αφορούν έργα, προμήθειες και υπηρεσίες του δημοσίου, δηλαδή διαχείριση και κατανομή του δημοσίου χρήματος. Σήμερα δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να γίνει αυτό με απόλυτη εγκυρότητα, αξιοπιστία και αποδεικτική ισχύ ώστε και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι και οι τρίτοι πολίτες να ενημερώνονται πλήρως και έγκαιρα για ζητήματα σοβαρά που δεν αφορούν μόνο το δημόσιο χρήμα αλλά πολλές φορές επηρεάζουν τη ζωή ή την περιουσία τους κλπ. 5. Αναγκαζόμαστε για μια ακόμη φορά να επικαλεστούμε το αυτονόητο. Ότι δηλαδή η ανάρτηση σε διάφορες ιστοσελίδες δεν μπορεί να υποκαταστήσει κατά κανένα τρόπο τη δημοσίευση στον έντυπο τύπο. Η απλή ανάρτηση στο διαδίκτυο είναι μια «δυνητική» μορφή γνωστοποίησης σε αφηρημένο αριθμό αποδεκτών, ενδεχομένως μηδενικό, που αποκλείει εκ των πραγμάτων μεγάλο αριθμό πολιτών από αυτή και δεν πληροί σε καμιά περίπτωση τα αναγκαία εχέγγυα δημοσιότητας. Επιπλέον πρέπει να γίνει δεκτό ότι οι προκηρύξεις και οι λοιπές πράξεις του επίμαχου άρθρου 61 του Ν/Σ δεν αφορούν μόνο τους συμμετέχοντες εργολάβους και προμηθευτές αλλά και τους απλούς πολίτες που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο αλλά έχουν προφανές ενδιαφέρον να πληροφορούνται τι πρόκειται να γίνει στην περιοχή τους ή πως διαχειρίζεται το δημόσιο χρήμα η τοπική, περιφερειακή ή κεντρική εξουσία. Μόνο όσοι έχουν συμφέρον να παραμείνουν αυτά τα ζητήματα στο σκοτάδι και μακριά από τους προβολείς της κοινής γνώμης μπορούν να υποστηρίζουν τέτοιου είδους «επιχειρήματα». Δεν υπάρχει φυσικά αντίρρηση για την ταυτόχρονη δημοσίευση στο ΚΗΜΔΗΣ και στις ιστοσελίδες των αναθετουσών αρχών. Αυτό που δεν μπορεί να γίνει δεκτό κατά κανένα τρόπο είναι η πλήρης υποκατάσταση των δημοσιεύσεων στον τύπο από τις αναρτήσεις αυτές. 6. Το «επιχείρημα» της ελάφρυνσης του επιχειρηματικού βάρους που ευρέως διακινείται από τους θιασώτες της αδιαφάνειας, είναι ελάχιστα πειστικό. Πρώτον διότι με το κόστος των δημοσιεύσεων αυτών βαρύνονται πλέον σύμφωνα με το άρθρο 152 παρ 4 του Ν4281/14, οι αναθέτουσες αρχές και όχι οι ανάδοχοι. Δεύτερον διότι οι δαπάνες δημοσιεύσεων είναι κατά κανόνα ασήμαντες συγκρινόμενες με τους προϋπολογισμούς των σχετικών έργων και προμηθειών. Και τρίτον και κυριότερον γιατί είναι γνωστό ότι το τίμημα της αδιαφάνειας είναι πάντα υψηλότερο για τα δημόσια ταμεία από την όποια, μικρή ούτως ή άλλως δαπάνη των δημοσιεύσεων. Αν πρόκειται να υποστείλουμε τις βασικές αρχές της διαφάνειας, της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης για να εξοικονομήσουμε κάποια ευρώ τότε κάνουμε όχι μόνο σημαντικό θεσμικό αλλά και οικονομικό λάθος! 7. Τα τελευταία χρόνια ο κλάδος στο σύνολο του αγωνίζεται συνεχώς για να αποκρούσει τις συνεχείς αυτές επιθέσεις. Η πιο πρόσφατη ήταν το καλοκαίρι του 2014 όταν ψηφιζόταν ο Ν 4281/14. Τότε ξεσηκώθηκαν όλες οι πτέρυγες της Βουλής και κάτω από την πίεση των βουλευτών όλων των κομμάτων η αρχική διάταξη που προέβλεπε την κατάργηση των δημοσιεύσεων απεσύρθη. Καίρια ήταν και η συμβολή του σήμερα κυβερνώντος κόμματος και ιδιαίτερα του Υπουργού που σήμερα επαναφέρει το θέμα (!), ο οποίος ως εισηγητής της μειοψηφίας σε εκείνο το νομοσχέδιο κατακεραύνωνε τη ρύθμιση και ζητούσε σε όλους τους τόνους την διατήρηση των κρατικών δημοσιεύσεων. Από αυτόν πρώτα αλλά και από ολόκληρη την Κυβέρνηση, ο περιφερειακός τύπος της χώρας ζητάει να θυμηθούν τα λόγια τους και να τιμήσουν την δέσμευση και την υπογραφή τους. Δεν πρόκειται για κλαδικό και συνδικαλιστικό ζήτημα αλλά για υπόθεση διαφάνειας, νομιμότητας, χρηστής διοίκησης και εν τέλει ποιότητας δημοκρατίας. 8. Οι υποχρεωτικές κρατικές δημοσιεύσεις στον περιφερειακό τύπο αποτελούν σήμερα έναν βασικό οικονομικό πόρο για όλες τις επιχειρήσεις τύπου της ελληνικής περιφέρειας, για τις περισσότερες μάλιστα, τις πιο μικρές, αποτελούν το κύριο έσοδό τους. Δεν υπάρχει επομένως αμφιβολία για όποιον στοιχειωδώς γνωρίζει την υπάρχουσα κατάσταση στον κλάδο, ότι τυχόν κατάργηση των υποχρεωτικών κρατικών δημοσιεύσεων θα σημάνει και το οριστικό τέλος των περισσότερων επιχειρήσεων τύπου της ελληνικής περιφέρειας. Ακόμη και όσες εξ αυτών καταφέρουν να επιβιώσουν, το απολύτως βέβαιο είναι ότι θα οδηγηθούν σε σμίκρυνση και σε απολύσεις προσωπικού κάθε είδους και ειδικότητας που θα έχει σαν αποτέλεσμα την απώλεια εκατοντάδων θέσεων εργασίας σε τομείς αλλά και σε περιοχές που είναι εντελώς αδύνατη η εξεύρεση νέων. Αλλοίμονο αν στο όνομα της εξοικονόμησης κάποιων ελάχιστων ευρώ οδηγήσουμε στην εξαφάνιση ακόμη και ιστορικών τίτλων της ελληνικής περιφέρειας που δεκαετίες ολόκληρες ενημερώνουν τον πολίτη της περιφέρειας, ελέγχουν την εξουσία και στηρίζουν την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας, δίνοντας παράλληλα νόημα και περιεχόμενο στις έννοιες της ελεύθερης έκφρασης, της ανταλλαγής απόψεων, του γόνιμου διαλόγου και της κριτικής. Τίθεται εκ των πραγμάτων ζήτημα ποιότητας της δημοκρατίας μας και αυτό δεν μπορεί κανένα λόμπι και καμιά επιχειρηματική σκοπιμότητα να το επιβάλλει αλλά και καμιά πολιτική δύναμη να το υποστηρίξει στα σοβαρά. 9. Με βάση όλα τα προεκτεθέντα θεωρούμε αναγκαία την τροποποίηση της παρ1 του άρθρου 61 του Σχεδίου Νόμου με την προσθήκη μετά το πρώτο εδάφιο, δυο ακόμη εδαφίων που να αναφέρουν τα εξής: «Οι προκηρύξεις, διακηρύξεις και αποφάσεις αυτές δημοσιεύονται υποχρεωτικά στον περιφερειακό και τοπικό τύπο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν3548/07 ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Η δαπάνη των δημοσιεύσεων αυτών βαρύνει την Αναθέτουσα Αρχή ή τον Αναθέτοντα Φορέα». 23/3/2016