• Παρατηρήσεις-Προτάσεις ΣΕΒΕ στο νομοσχέδιο του νέου επενδυτικού νόμου 1. Επιδότηση μισθολογικού κόστους Ενώ ο νέος αναπτυξιακός νόμος επιδοτεί το μισθολογικό κόστος των νέων θέσεων εργασίας που δημιουργούνται ως αποτέλεσμα της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου, για περίοδο δύο ετών από την δημιουργία κάθε θέσης, το κάνει μόνο αυτοτελώς και όχι σε συνδυασμό με άλλες επιλέξιμες δαπάνες. Δηλαδή αν σε ένα επενδυτικό σχέδιο που περιλαμβάνει επέκταση της παραγωγικής δυναμικότητας μιας επιχείρησης με δαπάνες σε ενσώματα και άυλα στοιχεία ενεργητικού και δημιουργία 10 νέων θέσεων εργασίας, η επιχείρηση δεν μπορεί να «κατεβάσει» μία επενδυτική πρόταση, αλλά θα πρέπει να βρει τρόπο να το «χωρίσει» στα δύο. 2. Φορολογική Απαλλαγή Η δικαιούμενη ενίσχυση δεν μπορεί να υπερβαίνει, κατ’ έτος, το 20% του συνολικού εγκεκριμένου ποσού της φορολογικής απαλλαγής, που προκύπτει από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρου κερδών, αφού πρώτα έχει αφαιρεθεί ο φόρος που αναλογεί στα κέρδη που διανέμονται ή αναλαμβάνονται από τους εταίρους. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι μία επιχείρηση με Χκέρδη θα λάβει το σύνολο της επιδότησης που της αναλογεί με τη μορφή της φορολογικής απαλλαγής σε 5 χρόνια από την ολοκλήρωση της επένδυσης, ενώ άλλες επιχειρήσεις με μικρότερα κέρδη που διανέμουν μερίσματα σε 6 έως 8 χρόνια. 3. Ειδικές κατηγορίες ενισχύσεων Εξωστρεφείς χαρακτηρίζονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες αύξησαν την εξωστρέφειά τους, δηλαδή το λόγο αξίας των εξαγωγών τους προς τον κύκλο εργασιών τους, σε ποσοστό τουλάχιστον 10% κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία πριν την αίτηση υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου. Δηλαδή μία επιχείρηση, η οποία έχει εξαγωγές την τελευταία τριετία πάνω από το 90% του κύκλου εργασιών της δεν θεωρείται εξωστρεφής για τις ανάγκες του νέου αναπτυξιακού νόμου! 4. Αναδρομικότητα επιλεξιμότητας δαπανών Διαπιστώνουμε πως δεν προβλέπεται η αναδρομική ισχύς στην επιλεξιμότητα δαπανών, όπως είχε ανακοινωθεί επίσημα από το Υπουργείο (σε κοινή συνέντευξη τύπου την 12-10-2015 για αναδρομική ισχύ επιλεξιμότητας δαπανών από την 1-10-2015), παρά την απόλυτη ανάγκη ισχύος της εν λόγω πρόβλεψης λόγω του μεγάλου χρονικού διαστήματος (περισσότερα από δυο χρόνια) που μεσολάβησε από την λήξη του προηγούμενου επενδυτικού νόμου. Θεωρούμε ότι η ορθότερη και πιο δίκαιη πρόταση είναι η έναρξη επιλεξιμότητας των δαπανών να ξεκινά από 1-7-2014, οπότε και τροποποιήθηκε ο Χάρτης Περιφερειακών Ενισχύσεων ή έστω, αν αυτό δεν είναι εφικτό, να δίνεται η δυνατότητα ενίσχυσης ενός επενδυτικού σχεδίου, το οποίο έχει ξεκινήσει πριν από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής του, εξαιρώντας από την ενίσχυση το μέρος αυτό των δαπανών που έχουν προηγηθεί της υποβολής. Άλλωστε κάτι τέτοιο έχει εφαρμοστεί και στο παρελθόν σε προηγούμενο Αναπτυξιακό Νόμο. 5. Άρθρο 10 – Είδη Ενισχύσεων και Κινήτρων Στην πργφ 3 του εν λόγω άρθρου αναφέρεται ότι: «Επιχειρήσεις, οι οποίες δεν εμφάνισαν κέρδη σε καμία χρήση κατά την τελευταία εξαετία πριν την αίτηση υπαγωγής, δεν δικαιούνται να λάβουν τις ενισχύσεις των περ. β΄ και γ΄ της παρ. 1.» Το συγκεκριμένο άρθρο αποκλείει τις επιχειρήσεις από επιχορήγηση συγκεκριμένων κατηγοριών και οδηγεί επιχειρήσεις με τα παρακάτω χαρακτηριστικά εκτός πιθανής κατάθεσης για επενδυτικό νόμο. Αντιλαμβανόμαστε ότι η λογική που διέπει αυτό το άρθρο είναι πιθανώς η μη ενίσχυση εταιριών που δεν έχουν βγάλει κέρδη (ώστε να φορολογηθούν), ή που εκμεταλλεύονται επιδοτήσεις αλλά δεν «κρύβουν» κάπως την κερδοφορία τους. Από την άλλη, αυτό το άρθρο δε λαμβάνει υπόψιν τις μεγάλες δυσκολίες που έχουν επιχειρήσεις εντάσεως κεφαλαίου και μάλιστα πρόσφατα ιδρυθείσες να βγάλουν κέρδη για τα πρώτα αρκετά χρόνια. Οι επιχειρήσεις αυτές: - Έχουν κάνει πολύ μεγάλες επενδύσεις - Χρησιμοποιούν διάταξη που επέτρεπε τα πρώτα 5 χρόνια της λειτουργίας τους να μην διενεργούν αποσβέσεις - Μετά τον 5ο χρόνο, διενεργούνται πλέον αποσβέσεις με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα υψηλές και να παραμένουν ζημιογόνες Με λίγα λόγια αυτή η διάταξη αποκλείει τις επιχειρήσεις με ανοδικό κύκλο εργασιών, εξαγωγικές και με μεγάλες επενδύσεις σε πάγιο εξοπλισμό από το να συμμετέχουν στον επενδυτικό νόμο. Ο επενδυτικός νόμος πρέπει κατά κύριο λόγο αφορά αυτές τις επιχειρήσεις, διότι αυτές είναι που δημιουργούν θέσεις εργασίας και είναι αποτελεσματικές στην ελληνική οικονομία. 6. Διασύνδεση αναπτυξιακού και φορολογικού νόμου Με το νέο φορολογικό νόμο αυξήθηκε η φορολογία για τα μερίσματα από 10 σε 15%. Πιστεύουμε ότι θα πρέπει να υπάρξει ειδική ευνοϊκή πρόβλεψη για τις επιχειρήσεις που επανεπενδύουν τα κέρδη τους, ώστε να φορολογούνται με τον προϊσχύοντα συντελεστή του 10%. 7. Θα πρέπει να διευκρινισθεί αν ο νέος αναπτυξιακός νόμος υπάγεται ή όχι στο καθεστώς ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis) ή όχι για μικρότερα ποσά με ό,τι αυτό φυσικά συνεπάγεται. 8. Toνίζουμε και πάλι την ανάγκη ουσιαστικής απλούστευσης της διαδικασίας που σχετίζεται με την φορολογική απαλλαγή, χωρίς περιορισμούς, σε σύγκριση με αυτή της επιδότησης. 9. Επίσης την ανάγκη επανεξέτασης των περιορισμών ως προς την απασχόληση καθώς στόχος του επενδυτικού θα πρέπει πλέον και για όσο διαρκεί η κρίση να είναι η καταρχήν διατήρηση του προσωπικού των επιχειρήσεων στον αριθμό που βρίσκεται σήμερα και η αποφυγή κλεισίματος και άλλων επιχειρήσεων. Αναγκαία είναι και η μείωση των προβλεπόμενων προστίμων τόσο για το νέο όσο και για τους υφιστάμενους επενδυτικούς νόμους. 10. Eίναι θετικό ότι ο νέος αναπτυξιακός νόμος δίνει για πρώτη φορά το κίνητρο της φορολογικής σταθερότητας για 12 χρόνια, αλλά αυτό αφορά μόνο επενδύσεις πάνω από 20 εκ. ευρώ. 11. Δεν διατυπώνεται καμία χρονική δέσμευση από την Πολιτεία σχετικά με τον έλεγχο υλοποίησης της επένδυσης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται φαινόμενα πολύχρονων καθυστερήσεων με ό,τι αυτό συνεπάγεται ή με όποιους κινδύνους αυτές δημιουργούν. 12. Για να μπορεί κάποιος να αναγνώσει όχι να αναλύσει τον νόμο θα πρέπει οπωσδήποτε να εφοδιαστεί α. Με τον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό με αριθμό 651 της επιτροπής της 17η Ιουνίου 2014 (L187/1 26-6-2014) β. τις κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για την διάσωση και αναδιάρθρωση μη χρηματοπιστωτικών προβληματικών επιχειρήσεων (2014/C 249/01) γ. και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθμ. 651/2014 της επιτροπής της 17ης Ιουνίου 2014 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ΄ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης ΕΚ. Kυρίως όμως ο συγκεκριμένος νόμος για να ενεργοποιηθεί στη πλήρη μορφή του απαιτείται να συνταχθούν και να υπογραφούν 25 Υπουργικές Αποφάσεις, οι περισσότερες από τις οποίες είναι κοινές ανάμεσα σε διαφορετικά υπουργεία, καθώς και να προκηρυχθούν οι 7 επιμέρους προσκλήσεις των καθεστώτων ενίσχυσης. Τα παραπάνω, εκτός της χρονικής καθυστέρησης, δύνανται να μεταβάλουν ουσιαστικά τη φιλοσοφία και τα χαρακτηριστικά του νόμου και συνεπώς, για λόγους βέλτιστης ενημέρωσης του επιχειρηματικού κοινού της χώρας, πρέπει να δημοσιευθούν άμεσα. Άλλες επιμέρους παρατηρήσεις – αλλαγές εστιάζονται στα ακόλουθα σημεία: 13. ‘Αρθρο 5, παράγραφος 3 Να αποσαφηνισθεί η έννοια της περίπτωσης γ της ίδιας παραγράφου. Να προστεθεί και η κατηγορία επενδυτικών σχεδίων τεχνολογικού εκσυγχρονισμού υφιστάμενης μονάδας, εκτός του ορισμού αρχικής επένδυσης του Γ.Α.Κ. ιδιαίτερα για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις καθώς είναι αρκετά δύσκολο στη σημερινή εποχή με προβληματικό χρηματοπιστωτικό σύστημα οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις να υλοποιήσουν τις εκτεταμένες επενδύσεις που αναφέρονται στις άλλες περιπτώσεις, της ίδιας παραγράφου του συγκεκριμένου άρθρου. Να δοθεί η δυνατότητα κάλυψης της ιδίας συμμετοχής στα επενδυτικά σχέδια που ενισχύονται μόνο με το καθεστώς της φορολογικής απαλλαγής, να καλυφθεί από τα διαθέσιμα της εταιρίας. Ο λόγος έγκειται στο γεγονός ότι, επειδή το ευεργέτημα της συγκεκριμένης ενίσχυσης ισχύει κατόπιν υλοποίησης του αντίστοιχου τμήματος της επένδυσης και δεδομένης της δυσκολίας δανειοδότησης των ελληνικών επιχειρήσεων, υγιείς εταιρίες θα αναγκασθούν να καλύψουν την απαιτούμενη ιδία συμμετοχή για το σύνολο σχεδόν ουσιαστικά της επένδυσης, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να διαθέτουν ήδη από προηγούμενες διαχειριστικές χρήσεις υψηλά διαθέσιμα αποθεματικά. Το τελευταίο δυσχεραίνει κατά πολύ τη συμμετοχή τους στα κίνητρα ενίσχυσης του νόμου, αφού, λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, ούτε οι μέτοχοι διαθέτουν ανεξάντλητα ρευστά περιουσιακά στοιχεία, ούτε η κερδοφορία των επιχειρήσεων τα προηγούμενα έτη ήταν σε ικανοποιητικά επίπεδα ώστε να δημιουργούνται πηγές χρηματοδότησης μελλοντικών επενδύσεων. 14. ‘Αρθρο 6, παράγραφος 3, περίπτωση δ Να καταργηθεί η απαγόρευση ενίσχυσης επιχειρήσεων που υλοποιούν επενδυτικά σχέδια για πρωτοβουλία και λογαριασμό του Δημοσίου, ή εάν ισχύσει η απαγόρευση, να εξαιρεθούν αυτής, οι επενδύσεις που θα υλοποιηθούν σε ακίνητα του Δημοσίου που έχουν παραχωρηθεί προς αξιοποίηση σε ιδιώτες κατόπιν σχετικής προκήρυξης. Η συγκεκριμένη διάταξη έρχεται σε αντίθεση με την ενίσχυση που δίδει ο νόμος σε ορισμένες κατηγορίες π.χ. υπηρεσίες μαρίνων, όταν σχεδόν όλες οι μαρίνες της χώρας έχουν παραχωρηθεί κατόπιν διαγωνισμού σε ιδιώτες και συνεπώς εμπίπτουν στη συγκεκριμένη απαγόρευση. 15. ‘Αρθρο 7, παράγραφος 2, περίπτωση Β Να εξαιρεθούν της απαγόρευσης ενίσχυσης από τον νέο νόμο οι κλάδοι: • του χονδρικού εμπορίου (ΚΑΔ 46), υπό προϋποθέσεις (π.χ. να ορισθεί ελάχιστο κατώφλι επένδυσης, δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, καθόσον συμβάλλουν αισθητά στα οικονομικά μεγέθη της χώρας) • «Επιστημονικής έρευνας και ανάπτυξης» (ΚΑΔ 72), καθόσον η χώρα συγκαταλέγεται στις χαμηλότερες θέσεις των χωρών με δαπάνες έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, ενώ όλες οι δράσεις ενίσχυσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως και οι συγκεκριμένες του Απαλλακτικού Κανονισμού, ενισχύουν την καινοτομία και την τεχνολογική ανάπτυξη, ενώ το ίδιο κείμενο του νόμου στο άρθρο 9 αναφέρει ότι ενισχύει δαπάνες έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. 16. ‘Αρθρο 8, παράγραφος 4 Στις επιλέξιμες δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων να προστεθούν οι δαπάνες συμμετοχής των ΜΜΕ σε εμπορικές εκθέσεις, με όλους τους όρους και προϋποθέσεις, όπως ορίζονται στο άρθρο 19 του Γ.Α.Κ. Στις επιλέξιμες δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων, να προστεθούν και οι ενισχύσεις για έργα έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης όπως ορίζονται στο άρθρο 25 του Γ.Α.Κ. και ειδικότερα οι δαπάνες προσωπικού, αφού αποτελούν την κύρια επένδυση στις εταιρίες έντασης γνώσης και των τεχνολογιών πληροφορικής, όπου η Ελλάδα διακρίνεται στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον. 17. ‘Αρθρο 9, παράγραφος 3-8 Να προστεθούν και οι δαπάνες έρευνας και καινοτομίας με τους όρους του άρθρου 25 του Γ.Α.Κ., ανεξαρτήτως μεγέθους επιχειρήσεων, όπως συμβαίνει με τα συγχρηματοδοτούμενα έργα έρευνας και καινοτομίας της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Παιδείας, ώστε να ενισχυθεί η οικονομία έντασης γνώσης. 18. ‘Αρθρο 11 Να ληφθεί πρόνοια επειδή έχει καθυστερήσει η εφαρμογή του νέου αναπτυξιακού νόμου, καθώς πρέπει - και εξαιτίας της συνεχιζόμενης για όγδοο έτος οικονομικής ύφεσης - τα ανώτατα όρια του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων να παραμείνουν ως έχουν και να μην μειωθούν και μετά την 1/1/2018 στις περιφέρειες Κρήτης, Ιονίων νήσων και Δυτικής Μακεδονίας. Παράγραφος 1, περίπτωση γ Να επιτραπεί στις μεγάλες επιχειρήσεις να ενισχυθούν για επιχειρηματικά σχέδια όχι μόνο για νέα οικονομική δραστηριότητα αλλά και για τις υφιστάμενες δραστηριότητές τους. Ο λόγος έγκειται στο γεγονός ότι οι ελληνικές ή οι ελληνικών συμφερόντων μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να ενισχυθούν, διότι στηρίζουν εντός της κρίσης την εθνική οικονομία, αποτελούν πόλους τοπικής ανάπτυξης προσφέροντας εργασία σε εκατοντάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα θεωρούνται μικρές σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης και με ελάχιστη πρόσβαση σε κεφάλαια χρηματοδότησης (λόγω της αδυναμίας χρηματοδότησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος), με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταγωνισθούν ομοειδείς αλλοδαπές εταιρίες του εξωτερικού. Επιπλέον να επιτραπεί η συμμετοχή των μεγάλων επιχειρήσεων στις υπόλοιπες κατηγορίες επενδύσεων των παραγράφων 4-8. 19. ‘Αρθρο 12 Στη παράγραφο η, να επιτραπεί η ενίσχυση επενδύσεων που αφορούν σε εκσυγχρονισμό και επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης, ώστε να αποτελέσει ένα επιπρόσθετο κίνητρο για την συγκέντρωση των επιχειρήσεων σε οργανωμένους χώρους. 20. ‘Αρθρο 16 Όπως αναφέρθηκε και στις γενικές παρατηρήσεις, δεν ορίζονται δεσμευτικές χρονικές προθεσμίες για την απόκριση των υπηρεσιών στα αιτήματα ελέγχου των επενδυτών, στη διενέργεια των αυτοψιών των οργάνων ελέγχου, στη σύνταξη των εκθέσεων ελέγχου, καθώς και στην έκδοση των αναγκαίων διοικητικών αποφάσεων. Θα πρέπει να μειωθούν τα ανώτατα όρια των παράβολων για τα αιτήματα ελέγχου καθώς και να καταργηθεί το παράβολο για τη διενέργεια επανελέγχου, καθόσον δεν αποσαφηνίζεται ο όρος «σοβαρές ελλείψεις» και μπορεί να ερμηνευθεί από τα όργανα ελέγχου αυθαίρετα με αποτέλεσμα την ανούσια επιβάρυνση των επενδυτών. 21. ‘Αρθρο 20 Στην καταβολή των ενισχύσεων και ειδικότερα στην καταβολή της ενίσχυσης της επιχορήγησης δεν προβλέπεται ουδεμία προκαταβολή αυτής. Προτείνεται να καταβάλλεται η προκαταβολή με τις προϋποθέσεις των προηγούμενων νόμων ή ακόμη και με τη χρήση της προτεινόμενης δημιουργίας των «Ανοιχτών Καταπιστευτικών Λογαριασμών (Escrow Accounts)» που έχουν ήδη προβλεφθεί και θα εφαρμοστούν στα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-2020. 22. ‘Αρθρο 47 Η προτεινόμενη κοινή Υπουργική Απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και των συναρμόδιων υπουργών, αναφορικά με το χαρακτηρισμό των προϊόντων και των παραγωγικών διαδικασιών ως καινοτομικών, θα πρέπει να περιλαμβάνει όλους τους κλάδους της στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης της χώρας RIS3 και να τεθεί σε ειδική διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους επιχειρηματικούς-κλαδικούς φορείς. 23. Συμπληρωματικές παρατηρήσεις-προτάσεις: - Στην σελίδα 6 και ειδικότερα στο άρθρο 1 διαφαίνεται ότι επιλέξιμες προς ενίσχυση είναι οι επιχειρήσεις που τηρούν μόνο Γ’ Κατηγορίας βιβλία. Θα πρέπει να δίδεται η δυνατότητα τώρα που τα κάτω όρια του αναπτυξιακού χαμηλώνουν, να υπάρχει η δυνατότητα και σε φορείς με β’ κατηγορίας βιβλία να υποβάλλουν αιτήσεις υπαγωγής π.χ. έως 500.000 ευρώ - Στην σελίδα 11 περίπτωση 6α αναφέρεται ότι θα υπάρχει νέα απόφαση γεωργοκτηνοτροφικών γεγονός που καθιστά την υφιστάμενη ανίσχυρη και μη επιλέξιμη. To γεγονός αυτό θα οδηγήσει σε μεγάλη καθυστέρηση για το άνοιγμα του αναπτυξιακού νόμου και την υποδοχή αιτήσεων του αγροδιατροφικού τομέα, ο οποίος είναι και σε προτεραιότητα. - Στην σελίδα 12 άρθρο 8 δίνεται η δυνατότητα να υποβάλλει κάποιος μόνο για μισθολογικό κόστος χωρίς να κάνει οποιαδήποτε άλλη δαπάνη είναι εσφαλμένος τρόπος προσέγγισης, διότι ένα επενδυτικό σχέδιο πρέπει να έχει ολοκληρωμένο χαρακτήρα (βλ. παραπάνω και Σημείο 1) - Στην σελίδα 12 διαπιστώνουμε πως τίθεται περιορισμός στο άρθρο 8 παράγραφος 3.α. του σχεδίου νόμου με βάση τον οποίο οι δαπάνες κάθε επενδυτικού σχεδίου που αφορούν κτιριακές εγκαταστάσεις δεν μπορεί να ξεπερνούν το 50% του συνολικού κόστους του έργου. Ο εν λόγω περιορισμός με βάση και την εμπειρία του παρελθόντος είναι μη ρεαλιστικός ειδικά για επενδυτικά σχέδια που αφορούν ίδρυση νέας εγκατάστασης όπου το κατασκευαστικό κόστος αποτελεί κύριο τμήμα της επένδυσης. Επιπρόσθετα, στο άρθρο 8 παράγραφος 3.α. του σχεδίου νόμου αναφέρεται ότι επιχορηγούνται μόνο οι δαπάνες εκσυγχρονισμού ειδικών εγκαταστάσεων (που δεν αφορούν σε κτίρια) και μηχανολογικών εγκαταστάσεων και όχι οι δαπάνες ειδικών και μηχανολογικών εγκαταστάσεων σε περιπτώσεις ίδρυσης και επέκτασης. - Σελίδα 16-17 στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ Παρεχόμενες Ενισχύσεις Άρθρο 10 Είδη Ενισχύσεων και Κινήτρων διαφαίνεται ο πρωταγωνιστικός χαρακτήρας της φορολογικής απαλλαγής και το νέο στοιχείο ότι η φορολογική απαλλαγή δεν μπορεί να μεριστεί σε διανεμόμενα και αναλαμβανόμενα κέρδη. - Επίσης σε υφιστάμενες επιχειρήσεις με συνεχόμενες (6) ζημιογόνες χρήσεις δεν μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις του νέου αναπτυξιακού νόμου (βλ. και παραπάνω Σημείο 5) - Σελίδα 18: οι μεγάλες επιχειρήσεις ενισχύονται μόνο για αρχική επένδυση σε νέα οικονομική δραστηριότητα. Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη όπως και στον προηγούμενο νόμο να είναι επιλέξιμες και οι μεγάλες επιχειρήσεις. - Σελίδα 20: Αλλάζει ο χαρακτηρισμός του ενιαίου επενδυτικού σχεδίου, το οποίο πλέον θα σημαίνει ότι αν ο φορέας εντός μίας τριετίας υλοποιήσει στην ίδια περιφέρεια έτερα επενδυτικά σχέδια, θα λογίζονται ως ενιαία και θα έχει εφαρμογή η παράγραφος 3 του άρθρου 11. Το γεγονός αυτό σημαίνει κακή ερμηνεία του νέου ΓΑΚ. - Σελίδα 22: Υποβολή αιτήσεων υπαγωγής ανάλογα με το καθεστώς ενίσχυσης. Προτείνεται να βελτιωθεί ως εξής: (α) Με την επιφύλαξη των περιπτώσεων (γ) και (δ) πιο κάτω, οι αιτήσεις υπαγωγής επενδύσεων ή/και προγραμμάτων χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού ή επιχειρηματικών σχεδίων διάσωσης και αναδιάρθρωσης υποβάλλονται ανάλογα με το καθεστώς ενίσχυσης αυτών και ανάλογα με το ποσό της αίτησης υπαγωγής ως εξής: • Στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού υποβάλλονται οι αιτήσεις υπαγωγής επενδύσεων ή/και προγραμμάτων χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού, ύψους άνω των 2 εκατ. ευρώ. που πραγματοποιούνται στα όρια των Περιφερειών Αττικής, Πελοποννήσου, Κρήτης, Στερεάς Ελλάδος, Ηπείρου, Νοτίου Αιγαίου, Βορείου Αιγαίου, ενώ για τις Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής, Δυτικής Μακεδονίας οι αιτήσεις υπαγωγής επενδύσεων ή/και προγραμμάτων χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού, ύψους άνω των 2 εκατ. Ευρώ υποβάλλονται στο Υπουργείο Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης). • Στις Υπηρεσίες Ιδιωτικών Επενδύσεων των Περιφερειών υποβάλλονται αιτήσεις υπαγωγής επενδύσεων ή/και προγραμμάτων χρηματοδοτικής μίσθωσης εξοπλισμού, ύψους μέχρι 2 εκατ. ευρώ, που πραγματοποιούνται μέσα στα όρια κάθε Περιφέρειας. • Η αντιμετώπιση αυτή για τις επενδύσεις της Μακεδονίας και Θράκης αιτιολογείται λόγω της χωρικής εθνικής σημασίας των επενδύσεων στην εν λόγω περιοχή και ταυτόχρονα των ορθολογικά δομημένων ενισχύσεων που δίδονται με τον νέο αναπτυξιακό νόμο. Επιπροσθέτως, οι χωρικές επενδύσεις στην Μακεδονία και την Θράκη αποτελούν στρατηγικής σημασίας επενδυτικά σχέδια, τα οποία θα οδηγήσουν την αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής. - Η μείωση του παράβολου με το ανώτατο όριο για την πλειονότητα των αιτήσεων τα 5.000 ευρώ συνιστά μία καλή εξέλιξη για τις υποψήφιες επιχειρήσεις. - Σελίδα 24: Αξιολογητής θα είναι ένας ο οποίος ελέγχεται από τριμελή επιτροπή της αρμόδιας υπηρεσίας. Η αξιολόγηση για όλα τα καθεστώτα πλην του μηχανολογικού εξοπλισμού είναι συγκριτική, γεγονός που σημαίνει ότι η κατάταξη θα είναι δύσκολη υπόθεση και σε ισοβαθμία δεν θα μπαίνουν όλοι οι ισόβαθμοι μέσα, αλλά θα υπάρχει το μέτρο των πολλαπλών κριτηρίων και ακολούθως του μικρότερου κόστους επιλέξιμης επένδυσης, ήτοι θα προτιμώνται μικρότερου επιλέξιμου κόστους έργα. - Σελίδα 27: παράβολο και στις τροποποιήσεις με άνω όριο τα 2.500 ευρώ. Αυτό αποτελεί κακή εξέλιξη, το Υπουργείο είχε αναφέρει ότι θα καταργηθεί λόγω οικονομικής κρίσης. - Σελίδα 29: χρονοδιάγραμμα του έργου όπως και στον Ν. 3908 τρία χρόνια συν 2 παράταση με 6 μήνες πριν αίτηση για μεγαλύτερο ή ίσο του 50%. Για πρώτη φορά πάει πριν και όχι μετά την παρέλευση που είχε ο 3299 και ο 3908 - Σελίδα 31: προκαταβολή φορολογικής απαλλαγής με την πιστοποίηση ολοκλήρωσης του 50% του έργου με αντίστοιχη θεμελίωση δικαιώματος και έως 15 χρήσεις για τον χειρισμό των φορολογικών απαλλαγών. Ο τρόπος εφαρμογής της θα καθοριστεί με κοινή υπουργική απόφαση. Πρόκειται για μία νέα καλή εξέλιξη για τον χειρισμό της φορολογικής απαλλαγής. - Σελίδα 33: προσοχή μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 3, 5, 7 έτη ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης, όμως για πρώτη φορά ορίζονται κυρώσεις με ορίζοντα 10 ετίας εξέλιξη που οδηγεί τον φορέα σε τουλάχιστον 15 έτη έλεγχο από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης υπαγωγής! - Σελίδα 40: όλες οι συστάσεις ελεγκτικών οργάνων, φορολογικών οργάνων θα κοινοποιούνται στην γνωμοδοτική επιτροπή και αυτή θα αποφασίζει για περαιτέρω επιβολή προστίμων, τα οποία όμως θα πρέπει να έχουν σαφή οριοθέτηση μέσω ενός τύπου point system - Σελίδα 42-43 «Ενισχύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού» - Ενισχυόμενες δαπάνες: α) καινούριος ή υπό προϋποθέσεις μεταχειρισμένος μηχανολογικός εξοπλισμός (είτε με αγορά είτε με leasing) για τα έργα που ανήκουν στις «Ειδικές κατηγορίες Ενίσχυσης». Μπαίνουν παλιά μηχανήματα 10 ετίας! - Είδη ενίσχυσης: α) φορολογική απαλλαγή για το σύνολο των υπαγόμενων έργων και επιπλέον, β) επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) για τα έργα που ανήκουν στις «Ειδικές Κατηγορίες Ενίσχυσης». - Ύψος ενίσχυσης: ΟΙ επενδυτικές δαπάνες ενισχύονται: α) για τις δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων έως του ποσοστού που καθορίζεται για κάθε περιοχή και μέγεθος επιχείρησης από ΧΠΕ και β) για τις ειδικές δαπάνες έως του ύψους που καθορίζεται για κάθε δαπάνη. - Οι αιτήσεις υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή, στα διαστήματα που προβλέπονται στις σχετικές προκηρύξεις και αξιολογούνται αυτοτελώς και υπάγονται αυτόματα. Σελίδα 43-44 «Γενική Επιχειρηματικότητα» - Απευθύνονται στο σύνολο των επιχειρήσεων και αποτελεί το βασικό πλαίσιο ενίσχυσης επενδυτικών δαπανών υφιστάμενων επιχειρήσεων - Μέγεθος/ηλικία επιχειρήσεων: Δεν υφίστανται περιορισμοί μεγέθους και ηλικίας - Κατηγορίες δαπανών: α) δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων: περιλαμβάνουν την πλειοψηφία των πιθανών δαπανών (π.χ. ενσώματα και άυλα στοιχεία ενεργητικού) και β) ειδικές επενδυτικές δαπάνες : περιλαμβάνουν μελέτες και αμοιβές συμβούλων ΜΜΕ - Ενισχυόμενες δαπάνες: ενσώματα στοιχεία ενεργητικού: α) καινούριος ή υπό προϋποθέσεις μεταχειρισμένος μηχανολογικός εξοπλισμός ( είτε με αγορά είτε με leasing) Μπαίνουν παλιά μηχανήματα 10 ετίας!, β) αγορά καινούριων μεταφορικών μέσων, γ) κατασκευή κτιρίων, δ) αγορά επιχειρήσεων που έχουν κλείσει ( οι ΜΜΕ μπορούν να αγοράσουν και μέρος των στοιχείων ενεργητικού τέτοιων επιχειρήσεων) - Είδη ενίσχυσης : α) φορολογική απαλλαγή για το σύνολο των υπαγόμενων έργων, β) επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσής (leasing), γ) επιχορήγηση 70% στο επιτρεπόμενο όριο του ΧΠΕ, για τα επενδυτικά σχέδια που ανήκουν στις Ειδικές Κατηγορίες Ενίσχυσης: σε αυτό το σημείο προτείνεται να έχουν το 70% του ΧΠΕ επιχορήγηση όλες οι κατηγορίες που εντάσσονται στην Γενική Επιχειρηματικότητα και 100% επιτρεπόμενο όριο του ΧΠΕ, για τα επενδυτικά σχέδια που ανήκουν στις Ειδικές Κατηγορίες Ενίσχυσης, δ) επιδότηση μισθολογικού κόστους. - Ύψος ενίσχυσης: α) για τις δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων έως του ποσοστού που καθορίζεται για κάθε περιοχή και μέγεθος επιχείρησης από ΧΠΕ και β) για τις ειδικές δαπάνες έως του ύψους που καθορίζεται για κάθε δαπάνη. - Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης για κάθε έργο είναι τα 5.000.000,00€ προτείνεται να είναι τα 8.000.000€ ή τα 10.000.000€ - Οι αιτήσεις υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή, στα διαστήματα που προβλέπονται στις σχετικές προκηρύξεις και ακολουθεί συγκριτική αξιολόγηση. - Σελίδα 45-46 «Νέες Ανεξάρτητες ΜΜΕ» - Επιλέξιμες επιχειρήσεις πρέπει να πληρούν ταυτόχρονα τα τρία παρακάτω κριτήρια: α)ΜΜΕ, β) υπό σύσταση ή νεοσύστατες (νεότερες των 7 ετών) και γ) ανεξάρτητες προτείνεται να μην υπάρχει η ανεξαρτησία και το χρονικό όριο, δηλαδή υφιστάμενες ΜΜΕ - Κατηγορίες δαπανών: α) δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων: περιλαμβάνουν την πλειοψηφία των πιθανών δαπανών ( π.χ. ενσώματα και άυλα στοιχεία ενεργητικού) και β) ειδικές επενδυτικές δαπάνες: περιλαμβάνουν μελέτες και αμοιβές συμβούλων καθώς και διάφορες λειτουργικές δαπάνες. - Ενισχυόμενες δαπάνες: α) καινούριος ή υπό προϋποθέσεις μεταχειρισμένος μηχανολογικός εξοπλισμός (είτε με αγορά είτε με leasing). Μπαίνουν παλιά μηχανήματα 10 ετίας!, β) αγορά καινούριων μεταφορικών μέσων - Είδη ενίσχυσης: α) φορολογική απαλλαγή, β) επιχορήγηση 70% επί του προβλεπόμενου ύψους ενίσχυσης από το ΧΠΕ προτείνεται η ενίσχυση να φθάνει στο 100% του ΧΠΕ, γ) επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης, δ) επιδότηση μισθολογικού κόστους. - Ύψος ενίσχυσης: α) δαπάνες περιφερειακών ενισχύσεων έως του ποσοστού που καθορίζεται για κάθε περιοχή και μέγεθος επιχείρησης από ΧΠΕ και β) για τις ειδικές δαπάνες έως του ύψους που καθορίζεται για κάθε δαπάνη. - Επιχειρήσεις που ανήκουν στις «Ειδικές Κατηγορίες Ενίσχυσης» παίρνουν τις ενισχύσεις που προβλέπονται για τις υπόλοιπες ενώ δικαιούνται και επιχορήγηση 100% επί του προβλεπόμενου ύψους ενίσχυσης από το ΧΠΕ. - Οι αιτήσεις υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή, στα διαστήματα που προβλέπονται στις σχετικές προκηρύξεις και στη συνέχεια ακολουθείται συγκριτική αξιολόγηση. Σελίδα 46-48 «Επενδύσεις Καινοτομικού Χαρακτήρα για ΜΜΕ» - Απευθύνονται σε ΜΜΕ για την πραγματοποίηση επενδυτικών σχεδίων που θα αποσκοπούν στην παραγωγή καινοτόμων προϊόντων ή την εισαγωγή οργανωτικών και διαδικαστικών καινοτομιών. - Είναι δυνατή η ενίσχυση για το σύνολο των δαπανών των περιφερειακών ενισχύσεων (ενσώματες και άυλες) καθώς και μια σειρά ειδικών επενδυτικών δαπανών που περιλαμβάνουν δαπάνες: - Απόκτηση επικύρωσης και προστασίας διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας - Μισθοδοσίας προσωπικού υψηλής ειδίκευσης - Για συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας - Οργάνων, εξοπλισμού, κτιρίων και γηπέδων στον βαθμό και όσο χρόνο χρησιμοποιούνται για το έργο - Έρευνας επί συμβάσει - Πρόσθετων γενικών εξόδων και λοιπών λειτουργικών δαπανών - Είδη ενίσχυσης: - Α) φορολογική απαλλαγή - Β) επιχορήγηση 100% επί του προβλεπόμενου ύψους ενίσχυσης από το ΧΠΕ - Γ) επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) και - Δ) επιδότηση μισθολογικού κόστους - Οι αιτήσεις υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή, στα διαστήματα που προβλέπονται στις σχετικές προκηρύξεις και αξιολογούνται αυτοτελώς (χωρίς, δηλαδή συγκριτική αξιολόγηση) στη βάση της προτεραιότητας και των διαθέσιμων πόρων. - Σελίδα 49-56 «Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί – Ταμεία Συμμετοχών», «Συνέργειες και Δικτυώσεις», «Ολοκληρωμένα Χωρικά Σχέδια», «Επενδύσεις Μείζονος Μεγέθους» - «Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί – Ταμεία Συμμετοχών - Το δημόσιο επενδύει σε Ταμείο συμμετοχών με εισφορά Εθνικών ή Κοινοτικών πόρων στη συνέχεια ο διαχειριστής των ταμείων επιδιώκει τη μεγαλύτερη δυνατή μόχλευση των πόρων με πόρους του ιδιωτικού τομέα. - Η δημιουργία νέων και η μεγέθυνση εξαιρετικά δυναμικών υφισταμένων επιχειρήσεων. - Η αναδιάρθρωση βιώσιμων επιχειρήσεων - Η ανάπτυξη της αγοράς κεφαλαίων για Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις - Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων και όσων απασχολούν από 250 έως 500 εργαζομένους. - «Ολοκληρωμένα Χωρικά και Κλαδικά Σχέδια» (Συνέργειες και Δικτυώσεις) - Ενισχύονται: Επιχειρήσεις και συνεργατικοί σχηματισμοί που συμμετέχουν σε κλαδικά ή τοπικά παραγωγικά συστήματα ή παραγωγικές αλυσίδες αξίας, που είναι δυνατό να αναπτύσσονται σε περιφερειακό και διαπεριφερειακό επίπεδο. Μπορούν να συμμετέχουν και οργανισμοί έρευνας, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλοι συναφείς οργανισμοί. - Το Επενδυτικό Σχήμα υποβάλλει πρόταση ολοκληρωμένου επενδυτικού προγράμματος (συνολικό πλαίσιο δράσεων με ολοκληρωμένη χωρική ή/και κλαδική πρόταση ανάπτυξης με πολλαπλασιαστικά οφέλη). - Για πρώτη φορά Αρχιτέκτονες, Μηχανικοί, Δικηγόροι, Σύμβουλοι Επιχειρήσεων για επενδυτικά σχέδια δικτύωσης και συνεργασίας είναι επιλέξιμοι για υπαγωγή και μάλιστα κατά προτεραιότητα. - «Μεγάλες επενδύσεις» - Στόχος: η δημιουργία ενός επενδυτικού περιβάλλοντος που θα διευκολύνει την υλοποίηση πολύ μεγάλων επενδυτικών σχεδίων - Ενισχύονται: Επιχειρήσεις που υλοποιούν επενδυτικά σχέδια άνω των 20.000.000,00€ και δημιουργούν τουλάχιστον 1 νέα θέση εργασίας / 1 εκατομμύριο επιλέξιμης επένδυσης προτείνεται το όριο να πάει στα 30.000.000,00€ - Είδη ενίσχυσης: δεν ενισχύονται συγκεκριμένες δαπάνες. Αντ’ αυτών παρέχονται: - Παγιοποίηση φορολογικού συντελεστή στο ύψος που ισχύει κατά την ημερομηνία αίτησης υπαγωγής και για 7 έτη. - Διαδικασία επιτάχυνσης αδειοδότησης μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας. - Οι αιτήσεις υποβάλλονται σε ηλεκτρονική μορφή, οποιαδήποτε στιγμή και αξιολογούνται αυτοτελώς (χωρίς δηλαδή συγκριτική αξιολόγηση). Κλείνοντας, ως προς τους προηγούμενους επενδυτικούς νόμους 3299/04 και 3908/11 έχουμε ζητήσει την παράταση διάρκειας ισχύος τους μέχρι την 31/12/17, χωρίς όρια και προϋποθέσεις, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στις επιχειρήσεις που δεν υλοποίησαν ακόμη ή δεν ολοκλήρωσαν αντίστοιχα επενδυτικά σχέδια να μπορούν να το πράξουν στην επόμενη διετία και να μη χάσουν την ήδη εξασφαλισθείσα έγκριση. Προβληματίζουν όμως ιδιαίτερα οι δημόσιες δηλώσεις του Υπουργείου αναφορικά με την αποπληρωμή των προηγούμενων νόμων 3299/2004 και 3908/2011 και συγκεκριμένα ότι διαπιστώνεται αδυναμία χρηματοδότησης των ήδη νομικών δεσμεύσεων (τελικών δικαιούχων) εγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων. Επίσης ότι προγραμματίζεται να γίνει αποπληρωμή των υποχρεώσεων του Υπουργείου στους τελικούς δικαιούχους εγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων με ορίζοντα επταετίας, δηλαδή σε επτά (7) ετήσιες δόσεις. Το γεγονός αυτό θα δημιουργήσει στις επιχειρήσεις που υλοποιούν εγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια δυσμενή χρηματοοικονομικό κύκλο, διότι εν μέσω υλοποίησης εγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων, έχουν δημιουργήσει άμεσες και έμμεσες υποχρεώσεις προς τραπεζικά ιδρύματα αλλά και μεγάλες φορολογικές υποχρεώσεις. Ενδεικτικά αναφέρονται α. Φόρος προστιθέμενης αξίας, β. εισφορές, γ. έμμεσοι και άμεσοι φόροι. Επιπροσθέτως και μόνο αυτή η αναμονή όλο αυτό το διάστημα για το θέμα και οι σχετικές δηλώσεις δημιουργούν τροχοπέδη σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας.