Αρχική ΜεταμοσχεύσειςΆρθρο 47 – Διακρίσεις ιδρυμάτων ιστώνΣχόλιο του χρήστη Ιωάννης Μπαλταδάκης, Σταύρος Γιγάντες, Ιωάννης Αποστολίδης, Δημήτριος Καρακάσης, Νικόλαος Χαρχαλάκης. Αιματολογική Κλινική και Μονάδα Μετ | 12 Μαΐου 2011, 09:37
  • Σχόλιο του χρήστη 'Ιωάννης Μπαλταδάκης, Σταύρος Γιγάντες, Ιωάννης Αποστολίδης, Δημήτριος Καρακάσης, Νικόλαος Χαρχαλάκης. Αιματολογική Κλινική και Μονάδα Μετ' | 12 Μαΐου 2011, 09:37

    Σχετικά με το σχέδιο νόμου «Δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων και άλλες διατάξεις» Στις 07/04/2011 στο Ζάππειο Μέγαρο μας κοινοποιήθηκε από σύσσωμη την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης σχέδιο νόμου «για τις μεταμοσχεύσεις ανθρωπίνων οργάνων», αποτελούμενο από 44 άρθρα. Στις 11/05/2011 στον ιστότοπο της Ανοικτής Διακυβέρνησης αναγνώσαμε με έκπληξη το σχέδιο νόμου «Δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων και άλλες διατάξεις». Η έκπληξή μας δεν οφείλεται στα 15 επιπλέον άρθρα του παρόντος νομοσχεδίου, που αφορούν κυρίως στη θεσμοθέτηση Τραπεζών Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος (ΟΠΑ), τα οποία δεν υπήρχαν στο σχέδιο νόμου της 07/04/2011 και δεν θίγονται καθόλου στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου. Η έκπληξή μας, συνοδευμένη από απογοήτευση, οφείλεται στο γεγονός ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεν έλαβε υπόψη: α) τις από πολλών ετών εισηγήσεις της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας, του πλέον αρμόδιου για το θέμα επιστημονικού οργάνου, προς Υπουργείο Υγείας για τη δημιουργία θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία Τραπεζών ΟΠΑ δημόσιου χαρακτήρα για αλλογενή χρήση, β) τις σχετικές με το θέμα αποφάσεις του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων της 16/07/2010 και της 21/01/2011. Με την παρέμβασή μας αυτή δεν θα επιμείνουμε στα ελλάσονος σημασίας, αλλά καταφανή, λάθη ορολογίας που υπάρχουν στο παρόν σχέδιο νόμου, όπως «βλαστικά» κύτταρα αντί για αρχέγονα, «αφαίρεση» ή «άντληση» κυττάρων αντί για συλλογή, «διαπίστωση» τραπεζών αντί για διαπίστευση. Με την παρέμβασή μας αυτή θέλουμε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης να αντιληφθεί την ύστατη στιγμή, ότι το παρόν σχέδιο νόμου στα άρθρα 47 έως και 50 επιτρέπει τη δημιουργία ιδιωτικών τραπεζών ΟΠΑ και υβριδικού τύπου τραπεζών ΟΠΑ, παρά τις αντιρρήσεις τόσο της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας όσο και του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων. Οι αντιρρήσεις αυτές στηρίζονται σε σαφή επιστημονικά δεδομένα και απηχούν τις απόψεις ευρωπαϊκών και αμερικανικών επιστημονικών εταιρειών και φορέων. Όσον αφορά τις ιδιωτικές τράπεζες ΟΠΑ, εναπόκειται στην πολιτεία να επιτρέψει την υπό όρους και αυστηρό έλεγχο λειτουργία τους, δεδομένου ότι ζούμε σε μια ελεύθερη ως προς το επιχειρείν κοινωνία, όπου είναι δυνατή η ιδιωτική παροχή, ακόμη και μη τεκμηριωμένα χρήσιμων υπηρεσιών. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη λειτουργία των ιδιωτικών τραπεζών είναι η ορθή και μη παραπλανητική ενημέρωση του κοινού. Ιδιαίτερα όμως, για τη θεσμοθέτηση των λεγόμενων τραπεζών ΟΠΑ υβριδικού τύπου, είμαστε απόλυτα αντίθετοι, γιατί με τον τρόπο αυτό εκχωρείται στην ουσία στις ιδιωτικές τράπεζες ένα γενικότερο κοινωνικό έργο, με το οποίο, όμως, δεν έχουν καμία μα καμία σχέση. Για να μην μακρηγορούμε, επισυνάπτουμε παρακάτω τις αποφάσεις του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων της 16/07/2010 και της 21/01/2011. Τις αποφάσεις αυτές, καθώς επίσης τις προδιαγραφές λειτουργίας Τραπεζών ΟΠΑ, μπορείτε να τις διαβάσετε στον ιστότοπο της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας (www.eae.gr) στο σύνδεσμο με τον τίτλο «Θέσεις Ειδικής Επιτροπής και Δ.Σ. ΕΟΜ για τις Τράπεζες Ομφαλοπλακουντιακού Αίματος. Όροι και Προϋποθέσεις Λειτουργίας». Για την πληρέστερη ενημέρωσή σας μπορείτε επίσης να διαβάσετε στον ίδιο ιστότοπο (www.eae.gr) το σύνδεσμο με τον τίτλο «Ομφαλοπλακουντιακό Αίμα και Μεταμόσχευση Αιμοποιητικών Κυττάρων. Ενημερωτικό Φυλλάδιο για Μέλλοντες Γονείς και Εθελοντές Δότες». Ιωάννης Μπαλταδάκης, Σταύρος Γιγάντες, Ιωάννης Αποστολίδης, Δημήτριος Καρακάσης, Νικόλαος Χαρχαλάκης. Αιματολογική Κλινική και Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού Οστών, Νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός», Αθήνα. ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ (ΕΟΜ) ΤΗΣ 16 ΙΟΥΛΙΟΥ 2010 ΑΠΟΦΑΣΗ Δ.Σ. ΕΟΜ ΒΑΣΙΣΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΟΜΦΑΛΟΠΛΑΚΟΥΝΤΙΑΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ (ΟΠΑ) ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1. Μπορεί το ΟΠΑ να βοηθήσει στο πρόβλημα της ανεύρεσης αιμοποιητικών μοσχευμάτων για όσους τα χρειάζονται και πώς; Το 70% των ασθενών που χρειάζονται αλλογενή μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων δεν διαθέτουν συμβατό δότη στην οικογένεια. Εναλλακτικός δότης θα βρεθεί από τις διεθνείς τράπεζες εθελοντών δοτών και τις διεθνείς δημόσιες τράπεζες ΟΠΑ. Η αναζήτηση συμβατού εθελοντή δότη είναι επιτυχής στο 60-80% των περιπτώσεων, απαιτεί όμως χρονικό διάστημα που υπερβαίνει συνήθως τους 3 μήνες. Έτσι, πολλοί από τους ασθενείς, για τους οποίους γίνεται αναζήτηση δότη, δεν καταφέρνουν τελικά να υποβληθούν σε μεταμόσχευση. Το ΟΠΑ αποτελεί ένα αξιόλογο εναλλακτικό μόσχευμα και αυξάνει σημαντικά τη δυνατότητα μεταμόσχευσης των ασθενών αυτών, επειδή η συμβατότητα που απαιτείται για μεταμόσχευση ΟΠΑ είναι μικρότερη συγκριτικά με τη μεταμόσχευση μυελού των οστών. Αυτό καθιστά δυνατή την ανεύρεση δότη για ασθενείς που έχουν σπάνιους συνδυασμούς αντιγόνων ιστοσυμβατότητας. Οι συμβατές μονάδες ΟΠΑ διατίθενται σε χρόνο πολύ συντομότερο από τους εθελοντές δότες (περίπου 2 εβδομάδες). Για αυτό το λόγο, το ΟΠΑ θεωρείται μόσχευμα εκλογής για τους ασθενείς που χρειάζονται επείγουσα μεταμόσχευση. Το ομφάλιο αίμα αποτελεί σήμερα την πηγή του μοσχεύματος στο 20% των μεταμοσχεύσεων από μη συγγενείς δότες και η χρήση του παρουσιάζει σταθερή αύξηση με το χρόνο. Στα παιδιά, το ποσοστό των μεταμοσχεύσεων ΟΠΑ ανέρχεται περίπου στο 50% του συνόλου των μεταμοσχεύσεων από μη συγγενείς δότες. Ιδιαίτερη αύξηση των μεταμοσχεύσεων ΟΠΑ παρατηρείται την τελευταία πενταετία στους ενήλικες με τη χορήγηση δύο μερικά συμβατών μονάδων σε κάθε ασθενή. Με τη μέθοδο αυτή είναι δυνατή η ανεύρεση κατάλληλων μονάδων για όλους σχεδόν τους ενήλικες που χρειάζονται αλλογενή μεταμόσχευση. Μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί διεθνώς περίπου 30.000 αλλογενείς μεταμοσχεύσεις ΟΠΑ, με μονάδες που προέρχονται από Δημόσιες κοινωφελείς Τράπεζες. Επομένως το ΟΠΑ αποτελεί ένα πολύτιμο εναλλακτικό μόσχευμα που αυξάνει τη δυνατότητα ανεύρεσης δότη για τους ασθενείς που πάσχουν από σοβαρά αιματολογικά, νεοπλασματικά και κληρονομικά νοσήματα και χρειάζεται να υποβληθούν σε μεταμόσχευση. 2. Πόσων ειδών τράπεζες υπάρχουν; Υπάρχουν δύο είδη τραπεζών ΟΠΑ: α. οι δημόσιες, κοινωφελή μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ιδρύματα, που συλλέγουν και αποθηκεύουν μονάδες, οι οποίες δωρίζονται και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για αλλογενή μεταμόσχευση και β. οι ιδιωτικές, που ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή εταιρείες και κατά κανόνα είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα και οι οποίες παρέχουν έναντι αμοιβής, φύλαξη του ΟΠΑ για ατομική (αυτόλογη μεταμόσχευση) ή οικογενειακή χρήση μόνο. Σε λίγες χώρες, κυρίως στις Η.Π.Α., υπάρχουν ιδιωτικές τράπεζες που διαθέτουν έναν αριθμό μονάδων ΟΠΑ για αλλογενή μεταμόσχευση και χαρακτηρίζονται ως υβριδικές. Δημόσιες τράπεζες υπάρχουν σε πολλές χώρες, διαθέτουν περισσότερες από 400.000 μονάδες ΟΠΑ, από τις οποίες πραγματοποιούνται περισσότερες από 3.000 αλλογενείς μεταμοσχεύσεις ετησίως παγκόσμια. Ο αριθμός των ιδιωτικών τραπεζών, που λειτουργούν ως επιχειρήσεις, είναι μεγάλος και στη χώρα μας ο αριθμός αυτός υπερβαίνει τις 20, αντιπροσωπεύοντας το 20% των ιδιωτικών τραπεζών ΟΠΑ παγκοσμίως. Ενώ είναι επιτακτική η ανάγκη της αύξησης του αριθμού των μονάδων ΟΠΑ στις δημόσιες τράπεζες, δεν υπάρχει, με τα σημερινά δεδομένα, χρησιμότητα στη φύλαξη ΟΠΑ για προσωπική χρήση. Παρ’ όλα αυτά, περισσότερο από 1.000.000 μονάδες φυλάσσονται στις ιδιωτικές τράπεζες. 3. Είναι χρήσιμες επιστημονικά οι Ιδιωτικές Τράπεζες και γιατί; Τι πρεσβεύουν τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα και οι επιστημονικές Εταιρείες σε Η.Π.Α. και Ευρώπη; Η χρησιμοποίηση ΟΠΑ για προσωπική – αυτόλογη χρήση δεν ενδείκνυται, γιατί η πιθανότητα αυτόλογης μεταμόσχευσης στα πρώτα 20 έτη της ζωής είναι μηδαμινή. Το ΟΠΑ ως αυτόλογο μόσχευμα είναι εξάλλου κατώτερο, λόγω του χαμηλού αριθμού κυττάρων που περιέχει, από το μυελό των οστών ή το περιφερικό αίμα και τα οποία μπορούν να συλλεχθούν εύκολα σε οποιαδήποτε ηλικία για τους ασθενείς που το χρειάζονται. Ακόμη, η αυτόλογη μεταμόσχευση δεν μπορεί να θεραπεύσει τις υψηλού κινδύνου λευχαιμίες της παιδικής ηλικίας και των ενηλίκων και ασφαλώς δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διόρθωση γενετικών νοσημάτων. Ίσως, μοναδική ένδειξη έχει στη Βαριά Απλαστική Αναιμία, που η συχνότητά της όμως στην παιδική ηλικία είναι 2-5 περιπτώσεις ανά 1 εκατομμύριο παιδιά ανά έτος. Αλλά και σ’ αυτήν την περίπτωση μπορούν να χρησιμοποιηθούν αλλογενή αιμοποιητικά μοσχεύματα με επιτυχία. Η χρησιμοποίηση του ΟΠΑ στην αναγεννητική Ιατρική δεν έχει αποδειχθεί. Αναφέρονται μεμονωμένα περιστατικά χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση, δεν υπάρχουν κλινικές μελέτες και όλες οι αναφορές παρουσιάζονται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και όχι στον Ιατρικό τύπο. Τα ίδια ισχύουν και για τη φύλαξη μεσεγχυματικών κυττάρων για προσωπική χρήση. Η ιδιωτική φύλαξη του ομφάλιου αίματος για προσωπική χρήση δεν συστήνεται από καμιά επιστημονική εταιρία και κανένα διεθνή οργανισμό. Απεναντίας, οι αρμόδιες επιστημονικές εταιρίες (Αμερικανική Εταιρία Μεταμοσχεύσεων Αίματος και Μυελού Οστών, Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, αντίστοιχες Ευρωπαϊκές Εταιρείες) υποστηρίζουν τη δωρεά του ομφάλιου αίματος σε δημόσιες τράπεζες για αλλογενή μεταμόσχευση. Η Ομάδα για την Ηθική στην Επιστήμη και τις Νέες Τεχνολογίες (European Group on Ethics in Science and New Technologies, EGE) της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει γνωμοδοτήσει ότι «η νομιμότητα των εμπορικών τραπεζών ομφάλιου αίματος για αυτόλογη χρήση πρέπει να αμφισβητηθεί, καθότι πωλούν μια υπηρεσία, η οποία επί του παρόντος δεν έχει πραγματική χρησιμότητα ως θεραπευτική επιλογή. Συνεπώς υπόσχονται περισσότερα από όσα μπορούν να παρέχουν» (Opinion no. 19, 16 Μαρτίου 2004). Συνεπώς, πρέπει και στη χώρα μας να ελεγχθεί η νομιμότητα και ο τρόπος λειτουργίας των ιδιωτικών τραπεζών που υπάρχουν. Η πολιτεία λαμβάνοντας υπόψη τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς, να αποφασίσει για τη συνέχιση ή μη της λειτουργίας τους. Ας σημειωθεί, ότι χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία έχουν απαγορεύσει την λειτουργία τέτοιων τραπεζών. 4. Ποια η γνώμη σας για τις Υβριδικές Τράπεζες; Η επιτροπή είναι αντίθετη με τη λειτουργία υβριδικών τραπεζών. Η συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού τμήματος παρέχει νομικό και ηθικό έρεισμα στην ιδιωτική φύλαξη, που δεν έχει καμιά επιστημονική τεκμηρίωση. Αυτό οδηγεί σε καίρια αλλοίωση του σκοπού της δημόσιας τράπεζας, που είναι η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο χωρίς κερδοσκοπικό κίνητρο. Η ιδιωτική φύλαξη λειτουργεί ανταγωνιστικά στη δωρεά του ομφάλιου αίματος. Κατά συνέπεια, σε μια υβριδική τράπεζα δεν εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη ανάπτυξη του δημόσιου τμήματος, γιατί περιορίζεται από τον ανταγωνισμό και την επιχειρηματική προτεραιότητα του ιδιωτικού τμήματος. Η λειτουργία υβριδικών τραπεζών προκαλεί σημαντικά ηθικά και κοινωνικά ζητήματα. Δημιουργεί συνθήκες ανισότητας πρόσβασης και κοινωνικού διαχωρισμού καθορίζοντας την επιλογή μεταξύ δωρεάς και ιδιωτικής φύλαξης με βάση την οικονομική κατάσταση των γονέων. Ποια ομφάλια αίματα θα κατευθύνονται τελικά στο δημόσιο και ποια στο ιδιωτικό τμήμα; Σε ένα τέτοιο πλαίσιο είναι αδύνατος ο σχεδιασμός της ανάπτυξης της δημόσιας τράπεζας με επιστημονικά κριτήρια. Το υβριδικό μοντέλο λειτουργεί ουσιαστικά μόνο στις Η.Π.Α. στη λογική του διαχωρισμού μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τμήματος. Αντίθετα, στην Ευρώπη έχει αποτύχει. Μάλιστα, η θέσπιση στην Ισπανία εναλλακτικού νομικού πλαισίου, που καθιστούσε υποχρεωτική την τυποποίηση των αντιγόνων ιστοσυμβατότητας για όλες τις μονάδες που φυλάσσονται ιδιωτικά και τη χρήση αυτών κατά προτεραιότητα για αλλογενή μεταμόσχευση, αναίρεσε στην πράξη τη λειτουργία των ιδιωτικών τραπεζών στη χώρα αυτή. Συνοπτικά, η τυχόν θεσμοθέτηση υβριδικών τραπεζών στην Ελλάδα θα νομιμοποιούσε στην ουσία τη λειτουργία των ιδιωτικών τραπεζών. 5. Κατευθυνόμενη κατάθεση ΟΠΑ (για μέλος της οικογένειας που νοσεί και έχει ένδειξη αλλογενούς μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων) γίνεται σε Δημόσιες ή Ιδιωτικές Τράπεζες; Στις χώρες που έχουν δημόσια συστήματα υγείας, η κατευθυνόμενη φύλαξη του ΟΠΑ γίνεται στις δημόσιες τράπεζες σε συνεργασία με τα μεταμοσχευτικά κέντρα. Η αποθήκευση στις δημόσιες τράπεζες παρέχεται αφενός δωρεάν στην οικογένεια και εξασφαλίζει αφετέρου την ποιότητα και την ασφάλεια της μονάδας που πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για αλλογενή μεταμόσχευση. Στις Η.Π.Α., η κατευθυνόμενη φύλαξη γινόταν μέχρι πρότινος σε ιδιωτικές ή οικογενειακές τράπεζες έναντι οικονομικού τιμήματος. Είναι αξιοσημείωτο, ότι πρόσφατα η Εθνική Δεξαμενή Δοτών Μυελού Οστών των Η.Π.Α. (NMDP) άρχισε την εφαρμογή ενός προγράμματος, μέσω του οποίου προσφέρεται δωρεάν η φύλαξη του ΟΠΑ, όταν υπάρχει στην οικογένεια παιδί με νόσημα που έχει ένδειξη αλλογενούς μεταμόσχευσης ή γονέας που έχει ενταχθεί σε πρωτόκολλο απλοταυτόσημης μεταμόσχευσης ΟΠΑ (NMDP, Related Cord Blood Program). 6. Ποια η κατάσταση στη χώρα μας; Τι Τράπεζες λειτουργούν και με ποιο καθεστώς; Υπάρχουν τρωτά στον τρόπο λειτουργίας τους; Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο τράπεζες ΟΠΑ με δημόσιο χαρακτήρα και 20 περίπου ιδιωτικές. Έχουμε το μεγαλύτερο αριθμό ιδιωτικών τραπεζών σε αναλογία πληθυσμού παγκοσμίως. Οι δημόσιες τράπεζες είναι του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, που διαθέτει 2.000 μοσχεύματα και του Νοσοκομείου «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» στη Θεσσαλονίκη, όπου φυλάσσονται 900 μοσχεύματα. Στις ιδιωτικές υπολογίζεται ότι είναι αποθηκευμένες περισσότερες από 50.000 μονάδες, η ποιότητα των οποίων κατά κανόνα δεν είναι ελεγμένη. Η κατάσταση που διέπει τη λειτουργία των τραπεζών ΟΠΑ είναι ασαφής. Δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για τη ρύθμιση και τον έλεγχο της λειτουργίας τους, γιατί δεν έχει ενεργοποιηθεί η εφαρμογή της αντίστοιχης Ευρωπαϊκής και Ελληνικής νομοθεσίας. Από τις ιδιωτικές τράπεζες γίνεται μια επιθετική διαφημιστική εκστρατεία, διότι όπως είναι αντιληπτό το κέρδος είναι μεγάλο. Η ενημέρωση του κοινού από αυτές δεν είναι αντικειμενική. Τα διαφημιστικά φυλλάδια και οι διαδικτυακοί τόποι των ιδιωτικών τραπεζών βρίθουν από σκόπιμες επιστημονικές ανακρίβειες, από κινδυνολογία για τις μεταμοσχεύσεις από μη συγγενείς δότες και ακόμη ασκούν έμμεσα ψυχολογική πίεση στους γονείς. Με τη χρήση δε του όρου «βλαστοκύτταρα» για το ομφάλιο αίμα,δημιουργείται τεχνητή σύγχυση στο κοινό με τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα και τις ιδιότητές τους. Οι δημόσιες τράπεζες λειτουργούν χωρίς κρατική επιχορήγηση και παρά τις αντιξοότητες προσπαθούν να αυξήσουν το αριθμό των μοσχευμάτων ΟΠΑ για δημόσια χρήση. 7. Ποιές πρέπει να είναι οι προϋποθέσεις αδειοδότησης-λειτουργίας τους σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα και την ελληνική νομοθεσία; Τι διαπιστεύσεις πρέπει να αποκτήσουν; Υπάρχουν βασικές προϋποθέσεις για την αδειοδότηση -λειτουργία των τραπεζών ΟΠΑ, σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα και την ελληνική νομοθεσία. Σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα, προτείνονται οι προδιαγραφές πιστοποίησης κατά FACT-NETCORD. Με βάση την ελληνική νομοθεσία, απαιτείται να ορισθεί κρατικός φορέας που θα είναι αρμόδιος για την αδειοδότηση, την πιστοποίηση και τον έλεγχο των τραπεζών ΟΠΑ. Οι τράπεζες πρέπει να αποκτήσουν διαπίστευση από τον οργανισμό FACTNETCORD. 8. Πού πρέπει να υπάγονται ελεγκτικά οι τράπεζες ΟΠΑ; Τι έλεγχος πρέπει να ασκείται, από ποια όργανα και κάθε πότε; Οι τράπεζες ΟΠΑ πρέπει να υπάγονται ελεγκτικά στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Πρέπει να γίνεται έλεγχος στις ακόλουθες διαδικασίες: I. Ενημέρωση και συγκατάθεση των γονέων (έντυπο υλικό, Διαδίκτυο, σεμινάρια, συμβόλαια τράπεζας με γονείς). II. Συλλογή, επεξεργασία, κρυοκατάψυξη και συντήρηση ΟΠΑ. III. Έλεγχος της ποιότητας και της ασφάλειας των μονάδων. IV. Έλεγχος ιστοσυμβατότητας. V. Επικοινωνία με μεταμοσχευτικά κέντρα και αποστολή μονάδων για μεταμόσχευση. Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται κατ’ ελάχιστον ανά τριετία από επιτροπή επιθεωρητών που ορίζεται από τον ΕΟΜ. Οι επιθεωρητές πρέπει να είναι αιματολόγοι ασχολούμενοι με τη μεταμόσχευση, που να έχουν τίτλο επιθεωρητή από διεθνείς οργανισμούςπιστοποίησης (FACT-NETCORD ή FACT-JACIE). 9. Η ενημέρωση των γονέων από ποιους πρέπει να γίνεται και πώς; Η ενημέρωση των γονέων που επιθυμούν να φυλάξουν το ΟΠΑ πρέπει να γίνεται με ΕΝΙΑΙΟ ενημερωτικό έντυπο για δημόσιες και ιδιωτικές τράπεζες (εφ’ όσον επιτραπεί η λειτουργία τους), που να είναι εγκεκριμένο από τον ΕΟΜ. Σε διαφορετική περίπτωση, τα ενημερωτικά φυλλάδια των τραπεζών ΟΠΑ πρέπει να ελέγχονται και να εγκρίνονται από τον ΕΟΜ. Το προσωπικό των τραπεζών που ασχολείται με την ενημέρωση του κοινού πρέπει να έχει ειδική εκπαίδευση και να είναι διαπιστευμένο. Πρέπει να ελέγχεται η διαφήμιση των ιδιωτικών τραπεζών μέσω του Τύπου και του Διαδικτύου, ώστε να προστατευθούν οι γονείς από την παραπληροφόρηση. 10. Τι απόθεμα μοσχευμάτων χρειαζόμαστε στη χώρα μας, σε πόσες Δημόσιες Τράπεζες και που; Στη χώρα μας χρειαζόμαστε 10.000-20.000 μονάδες, επιλεγμένες, ώστε να έχουν επαρκή δόση κυττάρων και να αντιπροσωπεύουν τους απλοτύπους αντιγόνων HLA που απαντώνται στον ελληνικό πληθυσμό. Αυτό προέκυψε από μελέτη που έγινε από το Εργαστήριο Στατιστικής και Μεθόδων Ποσοτικής Ανάλυσης του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, ύστερα από ανάθεση της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας. Η ανάγκη αυτή μπορεί να καλυφθεί από δύο, άρτια οργανωμένες, δημόσιες τράπεζες στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, που θα λειτουργούν υπό τον έλεγχο του Ε.Ο.Μ. Οι λόγοι που συνηγορούν για την ύπαρξη δύο δημόσιων τραπεζών ΟΠΑ είναι: Η διαδικασία της επεξεργασίας, της αποθήκευσης και της διάθεσης του ομφάλιου αίματος από τη δημόσια τράπεζα προϋποθέτει υψηλές προδιαγραφές, επαρκή στελέχωση από εξειδικευμένο προσωπικό και σημαντικό οικονομικό κόστος. Το κόστος αποσβένεται μερικά μόνο από τη χρέωση των διατιθέμενων για μεταμόσχευση μονάδων. Το μέγεθος καθορίζει την αποδοτικότητα και τη βιωσιμότητα της δημόσιας τράπεζας. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πιο αξιόπιστες δημόσιες τράπεζες διεθνώς είναι αυτές που διαθέτουν πάνω από 10.000 μονάδες. Η κατανομή του πληθυσμού και η έκταση της χώρας επιτρέπουν την έγκαιρη, εντός 24 ωρών, μεταφορά των μονάδων από τον τόπο συλλογής στις δύο δημόσιες τράπεζες. Η ύπαρξη δύο δημόσιων τραπεζών θα αποτελέσει και κίνητρο άμιλλας. 11. Τι χρειάζεται για την εύρυθμη λειτουργία των Δημόσιων Τραπεζών; Για την εύρυθμη λειτουργία των Δημόσιων Τραπεζών χρειάζεται: I. Ικανή και σταθερή χρηματοδότηση. II. Στελέχωση με κατάλληλο και αφοσιωμένο προσωπικό. III. Υποδομές και εξοπλισμός. IV. Πιστοποίηση κατά FACT-NETCORD. V. Σχεδιασμός για την αύξηση του αποθέματος των μονάδων. VI. Συνεργασία με τα μεταμοσχευτικά κέντρα και τον ΕΟΜ. 12. Τι άλλο έχετε να προσθέσετε επί του θέματος; I. Να ελεγχθεί η σκοπιμότητα της ύπαρξης ιδιωτικών τραπεζών στην Ελλάδα, δεδομένου ότι ευρωπαϊκά κράτη όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία απαγορεύουν τη λειτουργία τέτοιων τραπεζών. II. Να αποφεύγεται η χρήση του όρου «βλαστοκύτταρα» για τις δημόσιες τράπεζες και το αντικείμενό τους να είναι αποκλειστικά η αποθήκευση του ομφάλιου αίματος για αλλογενή μεταμόσχευση. III. Να ελεγχθεί εάν η συνεργασία ιατρών και επιστημόνων που υπηρετούν στο στενό ή ευρύτερο κρατικό τομέα (ΕΣΥ, Πανεπιστήμιο, κρατικά ιδρύματα) με ιδιωτικές τράπεζες ΟΠΑ είναι συμβατή με την ιδιότητα του δημόσιου λειτουργού. ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΕΟΜ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 Στη συνεδρίαση της 21ης Ιανουαρίου τo ΔΣ ξανασυζήτησε το θέμα των Τραπεζών. Επαναβεβαίωσε την απόφαση του της 16ης Ιουλίου 2010. Επιπλέον τούτου προσέθεσε με σαφήνεια ότι τάσσεται υπέρ της λειτουργίας μόνο δημόσιων τραπεζών ΟΠΑ στη χώρα μας. Εφ’ όσον επιτραπεί η λειτουργία Ιδιωτικών Τραπεζών από το Υπουργείο Υγείας, αυτές πρέπει να υπαχθούν στον έλεγχο και την εποπτεία του ΕΟΜ, με τις ίδιες αυστηρές προδιαγραφές λειτουργίας και των δημόσιων Τραπεζών. Να αδειοδοτούνται με τον ίδιο τρόπο, να υποβάλλουν υποχρεωτικά τα στοιχεία που θα ζητά ο ΕΟΜ κάθε χρόνο και η έκδοση πάσης μορφής ενημερωτικού τους υλικού, γραπτού και ηλεκτρονικού, να εγκρίνεται από τον ΕΟΜ. Το ΔΣ κρίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχει οικονομική συναλλαγή και στην ιδιωτική κατάθεση.