• Σχόλιο του χρήστη 'Τάσος' | 8 Φεβρουαρίου 2023, 04:21

    Ως Άτομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) χαρακτηρίζονται τα άτομα με σοβαρές ανεπάρκειες, ανικανότητες ή μειονεξίες που οφείλονται σε σωματικές, νοητικές ή ψυχικές βλάβες, οι οποίες περιορίζουν ή αποκλείουν την εκτέλεση δραστηριοτήτων που θεωρούνται κανονικές. Στην Ελλάδα αποτελούν το 8 % περίπου του συνολικού πληθυσμού. Τα άτομα με ειδικές ανάγκες αξίζουν ίσης μεταχείρισης και πρόσβασης στις κοινωνικές ή ιατρικές υπηρεσίες σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος δικαίου. Καθένας μας έχει ανάγκη από ένα υγιές στόμα, τόσο για να καλύπτει τις διατροφικές του ανάγκες όσο για αισθητικούς και κοινωνικούς λόγους. Τα ΑμεΑ έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα στο στόμα, ενώ ταυτόχρονα εναπόκειται σε άλλους η φροντίδα και η εξασφάλιση της στοματικής τους υγείας. Τα ΑμεΑ εμφανίζουν αυξημένη προσβολή από τερηδόνα και από νόσους του περιοδοντίου (ουλίτιδα η περιοδοντίτιδα). Αυτό οφείλεται κυρίως στην παραμέληση της στοματικής υγιεινής. Ο βαθμός της παραμέλησης της στοματικής υγιεινής ποικίλλει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο βαθμός συνεργασίας των ιδίων των ατόμων, η ύπαρξη γονέων και το κοινωνικό και πνευματικό επίπεδό τους, η διαμονή στην οικογένεια ή σε ίδρυμα και η δυνατότητα πρόσβασης σε οδοντιατρικές υπηρεσίες. Το πτωχό γενικά επίπεδο στοματικής υγείας ενδέχεται να οφείλεται και στην ύπαρξη συχνών εμέτων, ξηροστομίας ή επιβλαβών συνηθειών, όπως η συγκράτηση τροφών για πολλή ώρα στο στόμα, η στοματική αναπνοή και ο βρουξισμός(το σφίξιμο η τρίξιμο των δοντιών). . Τα ΑμεΑ, επίσης, μπορεί να πάσχουν από νοσήματα του στόματος.Ορισμένα, όμως,νοσήματα εκδηλώνονται συχνότερα από ό,τι στον γενικό πληθυσμό. Παρατηρείται π.χ. υπερπλασία των ούλων λόγω λήψης αντιεπιληπτικών φαρμάκων σε συνδυασμό με την παραμέληση της στοματικής υγιεινής. Ακόμη, μπορεί να παρατηρηθεί λευκοπλακία σε νεαρά άτομα με νοητική υστέρηση ή ψυχική νόσο λόγω της συνήθειας του μανιώδους καπνίσματος, ή καντιντίαση ως επακόλουθο ξηροστομίας λόγω λήψης φαρμάκων ή στοματικής αναπνοής. Επίσης, πολλά άτομα με αναπηρία πάσχουν από γενετικά νοσήματα, τα οποία έχουν εκδηλώσεις από την στοματογναθοπροσωπική περιοχή και τα δόντια. Στην οδοντιατρική τα ΑΜΕΑ μπορούν να εξεταστούν και να θεραπευθούν από οποιονδήποτε οδοντίατρο, αρκεί ο τελευταίος να είναι σε θέση να διαχειριστεί τις φυσικές και νοητικές τους ιδιαιτερότητες. Γεγονός όμως είναι ότι η οδοντιατρική θεραπεία των ατόμων με ειδικές ανάγκες απαιτεί ιδιαίτερες δεξιότητες από την πλευρά του οδοντιάτρου, όπως η κοινωνική ευαισθησία, οι γνώσεις ψυχολογίας, οι γνώσεις οδοντικής παθολογίας που εμφανίζουν τα γενετικά σύνδρομα και περισσότερες γνώσεις γύρω από τις πιθανές ευαισθησίες του ασθενούς. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ένα οδοντιατρείο πρέπει να διαθέτει την κατάλληλη υποδομή για την πραγματοποίηση της θεραπείας με κύριο παράγοντα την ύπαρξη βοηθού οδοντιάτρου και άλλα ειδικά βοηθήματα. Επίσης, ο οδοντίατρος πρέπει να είναι σε θέση να δουλεύει με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, γιατί οι ασθενείς αυτοί δεν αντέχουν τις μακροσκελείς συνεδρίες. Εξίσου σημαντική είναι η διατήρηση αρχείου παρακολούθησης των ασθενών για την μακροχρόνια σταθεροποίηση του αποτελέσματος της θεραπείας. Ιδιαίτερα τα άτομα με ψυχιατρικά προβλήματα είναι πιο δύσκολο να τα προσεγγίσει ένας γιατρός, διότι είναι εκ φύσεως πιο κλειστοί χαρακτήρες και έτσι, αντιδρούν στην εξέταση αλλά και στη θεραπεία. Η οδοντιατρική φροντίδα των ατόμων αυτών θα πρέπει να είναι πλήρης και προσαρμοσμένη στις ατομικές τους ιδιαιτερότητες. Στην οδοντιατρική φροντίδα δεν περιλαμβάνεται μόνο η αντιμετώπιση των ήδη εγκατεστημένων βλαβών αλλά και η πρόληψη, η οποία κατέχει την κυρίαρχη θέση αφού η οδοντιατρική θεραπεία στα ΑμεΑ παρουσιάζει αυξημένη δυσκολία εξαιτίας της δυσκολίας συνεργασίας τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ΑμεΑ μπορεί να αντιμετωπισθεί με τοπική αναισθησία ή καταστολή, οι οποίες προτιμώνται έναντι της γενικής αναισθησίας. Σε μη συνεργάσιμα, όμως, άτομα, η οδοντιατρική αντιμετώπιση επιτυγχάνεται μόνο με την μέθοδο της γενικής αναισθησίας. Σε αυτά συγκαταλέγονται άτομα με νευρολογικές παθήσεις (π.χ. νοητική υστέρηση μέτρια ή βαριά, επιληψία, εγκεφαλική παράλυση, αυτισμός, φυσική αναπηρία, σύνδρομα) ή με σοβαρό ψυχικό νόσημα (κατάθλιψη, σχιζοφρένεια, μανίες). Γενικά, η μέθοδος της γενικής αναισθησίας, όταν συνδυάζεται με τον σωστό σχεδιασμό της θεραπείας και με την απαιτούμενη εμπειρία και συνεργασία της επεμβαίνουσας οδοντιατρικής, ιατρικής και νοσηλευτικής ομάδας, δίνει τη δυνατότητα παροχής ασφαλούς, αποτελεσματικής και ολοκληρωμένης ποιοτικής θεραπείας στα ΑμεΑ σε μία και μόνη συνεδρία. Συμπερασματικά, τα άτομα με αναπηρία αποτελούν μία ευαίσθητη κοινωνική ομάδα, η οδοντιατρική θεραπεία της οποίας περιλαμβάνει αρκετές ιδιαιτερότητες. Η οδοντιατρική αντιμετώπιση με βάση τις γνώσεις, την εμπειρία και την ευαισθησία μπορεί να είναι αποτελεσματική και να προσφέρει χαρά και ικανοποίηση σε όλους. Κατόπιν των προαναφερθέντων θεωρώ επιτακτική την ανάγκη δημιουργίας Ειδικών Μονάδων Οδοντοθεραπείας ΑμέΑ σε όλα τα Δημόσια Νοσοκομεία. Επίσης, ελλείψει δημοσίων δομών θεωρώ ότι απαιτείται η πλήρης κάλυψη από τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης της οδοντιατρικής περίθαλψης των ΑμεΑ, με οδοντιατρικές πράξεις (προληπτικής, θεραπευτικής, προσθετικής) που εκτελούνται σε ιδιωτικά οδοντιατρεία ή πολυοδοντιατρεία, συμπεριλαμβανομένων οδοντιατρικών εργασιών αποκατάστασης ελλειπόντων δοντιών με οστεοενσωματούμενα εμφυτεύματα. Θα έπρεπε επίσης ο Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης να αποζημιώνει πλήρως και την οδοντιατρική περίθαλψη που διενεργείται σε ιδιωτικά οδοντιατρεία ή πολυοδοντιατρεία, ατόμων με βαρείες αναπηρίες όπως αυτισμό, νοητική αναπηρία, εγκεφαλική παράλυση, βαρείες πολλαπλές αναπηρίες, που η αντιμετώπιση τους απαιτεί χορήγηση γενικής ή περιοχικής αναισθησίας ή μέθης. Τα άτομα με ειδικές ανάγκες, αξίζουν ίσης μεταχείρισης και πρόσβασης στις κοινωνικές ή ιατρικές υπηρεσίες σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος δικαίου. H αντιμετώπιση των ατόμων με ειδικές ανάγκες από την σύγχρονη κοινωνία θα πρέπει να βασίζεται στην ενσωμάτωση τους στο κοινωνικό σύνολο. Προϋπόθεση απαραίτητη για την ενσωμάτωση τους είναι η εξασφάλιση της πρόσβασης στο σύνολο των υποδομών και λειτουργιών που σκοπό έχουν να άρουν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες ως συνέπεια της φυσικής ή νοητικής αναπηρίας τους. Με τον τρόπο αυτό τα ειδικά άτομα εξασφαλίζουν την ανεμπόδιστη χρήση των υπηρεσιών εκπαίδευσης, υγείας, εργασίας και συμμετοχής τους στις κοινωνικές δραστηριότητες. Τα προβλήματα, όμως, που σχετίζονται με την πρόσβαση των πληθυσμών αυτών στις οδοντιατρικές υπηρεσίες ποιότητας και στην οδοντιατρική περίθαλψη, αγνοούνται σε μεγάλο βαθμό στη χώρα μας. Δυστυχώς, βλέπουμε ότι τα άτομα με ειδικές ιατρικές ανάγκες εξακολουθούν να έχουν χειρότερη στοματική υγεία σε με τους υπολοίπους λόγω των εμποδίων που αντιμετωπίζουν στην πρόσβαση τους προς τις οδοντιατρικές υπηρεσίες Καθένας μας έχει ανάγκη από ένα υγιές στόμα, τόσο για να καλύπτει τις διατροφικές του ανάγκες όσο για αισθητικούς και κοινωνικούς λόγους.