Αρχική Διαρθρωτικές Αλλαγές στο Σύστημα ΥγείαςΆρθρο 1 Πεδίο εφαρμογής – ΟρισμοίΣχόλιο του χρήστη SPYROS | 26 Δεκεμβρίου 2010, 12:43
  • Σχόλιο του χρήστη 'SPYROS' | 26 Δεκεμβρίου 2010, 12:43

    Δόθηκαν στη δημοσιότητα τα Συμπεράσματα του 12ου Συνεδρίου της ΕΕΜΥΥ Το Δ.Σ. της ΕΕΜΥΥ έδωσε στη δημοσιότητα τα Συμπεράσματα του 12ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Management Υπηρεσιών Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας (Σκαφιδιά Ηλείας, 22-24 Οκτωβρίου 2010). Σύνοψη Προτάσεων της ΕΕΜΥΥ Το Μέλλον των Υπηρεσιών Υγείας στην Ελλάδα 1. Για την αναστροφή της σημερινής, αδιέξοδης κατάστασης στο Σύστημα Υγείας, δεν επαρκεί η λήψη αποσπασματικών πυροσβεστικών μέτρων. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη η άμεση επεξεργασία και διατύπωση ενός Εθνικού Σχεδίου Υγειονομικού Εκσυγχρονισμού και Ανάπτυξης, με τη συμμετοχή όσων πολιτικών, επιστημονικών και κοινωνικών φορέων προθυμοποιούνται και όλων των εξειδικευμένων εμπειρογνωμόνων, των οποίων οι απόψεις είναι πολύτιμες και απαραίτητες. Το Σχέδιο αυτό θα πρέπει να προσλάβει νομοθετική ισχύ από μια διευρυμένη, διακομματική κοινοβουλευτική πλειοψηφία, και η εφαρμογή του να καταστεί υποχρεωτική εντός του προσεχούς έτους. 2. Για την υλοποίηση της νέας εθνικής υγειονομικής στρατηγικής απαιτείται η σύνταξη νέου Βασικού Νόμου-Κώδικα για την Υγεία, με ταυτόχρονη κατάργηση του Ν. 1397/83 και όλων των μεταγενέστερων νομοθετικών ρυθμίσεων. Ο νόμος αυτός πρέπει να ενσωματώνει την επιστημονική οργάνωση και διοίκηση του υγειονομικού συστήματος, με τρόπο που το τελευταίο θα καθίσταται ασθενοκεντρικό, δηλαδή χρήσιμο, ποιοτικό, αποδοτικό, προσβάσιμο και οικείο στους πολίτες. 3. Πέραν της διαπιστωμένης κατασπατάλησης των δημόσιων και ιδιωτικών πόρων, η οικονομική κρίση επιβάλλει πλήρη περικοπή των περιττών δαπανών υγείας και ορθολογική αξιοποίηση των αναγκαίων. Παράλληλα, όμως, και με δεδομένο ότι πρέπει να διατηρηθεί το Κράτος Πρόνοιας, θεωρείται λανθασμένη η τακτική των οριζόντιων περικοπών αδιακρίτως, χωρίς στάθμιση της σημασίας κάθε δαπάνης για το επίπεδο υγείας του πληθυσμού και χωρίς επιστημονική διοίκηση του υγειονομικού συστήματος. Είναι επιβεβλημένη η άμεση ενιαιοποίηση του σκέλους της χρηματοδότησης, με ένα φορέα συγκέντρωσης όλων των πόρων, συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών των επαγγελματιών υγείας, και διάθεσης με συγκεκριμένα κριτήρια ποιότητας και αποτελεσματικότητας. Με βάση διεθνείς δείκτες πρέπει να καθορισθούν οι πράγματι αναγκαίες αριθμητικές αναλογίες ιατρικού, νοσηλευτικού, διοικητικού και λοιπού επιστημονικού προσωπικού, ανά μέγεθος και είδος κρατικής μονάδας υγείας. Για τις ξενοδοχειακές υπηρεσίες και την τεχνική συντήρηση πρέπει να γενικευθεί ο θεσμός της εξωτερικής υποστήριξης (outsourcing). Κρίσιμο εργαλείο είναι η πραγματική κοστολόγηση των υπηρεσιών υγείας, είτε πρόκειται για ιατρικές πράξεις, είτε για κόστος νοσηλείας, εξωνοσοκομειακής περίθαλψης, φαρμακοθεραπείας κ.λπ. Προϋπόθεση επιτυχίας είναι η πραγματοποίηση του έργου από αντικειμενικούς επιστήμονες κοστολόγους (με τη βοήθεια υγειονομικών) και όχι από τους άμεσα εμπλεκόμενους. Οι προμήθειες του υγειονομικού συστήματος (πλην υπηρεσιών) πρέπει να διενεργούνται κεντρικά, από εξειδικευμένη κρατική Α.Ε., στελεχωμένη με έμπειρους managers νοσοκομείων, κοστολόγους, βιοϊατρικούς μηχανικούς, πληροφορικούς υγείας, ιατρούς, φαρμακοποιούς, νοσηλευτές κ.λπ., συνεργαζόμενη στενά με αντίστοιχους ευρωπαϊκούς οργανισμούς, από τους οποίους μπορούν να μετακαλούνται εξειδικευμένα στελέχη. Οι νοσοκομειακοί προϋπολογισμοί πρέπει να είναι πραγματικοί, περιλαμβάνοντας οπωσδήποτε το εργασιακό κόστος, που είναι και ο μεγαλύτερος συντελεστής των συνολικών νοσοκομειακών δαπανών, με βάση τις οποίες πρέπει να καθορίζονται οι τιμές των προσφερόμενων υπηρεσιών από κάθε μονάδα και να πραγματοποιούνται οι διανοσοκομειακές και διατμηματικές συγκρίσεις. Το «διπλογραφικό» σύστημα Γενικής Λογιστικής δεν επαρκεί, αν δεν τηρείται Αναλυτική Λογιστική (με κέντρα κόστους), ώστε να είναι εφικτή η πραγματική κοστολόγηση και τιμολόγηση των υπηρεσιών ανά τμήμα και ο εντοπισμός των προσωπικά υπεύθυνων για τις αποκλίσεις, θετικών ή αρνητικών. Η διάχυση και χρήση της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας πρέπει να υπακούει σε εθνικό (πληθυσμιακό και γεωγραφικό) καταμερισμό και να εξασφαλίζεται η άριστη αξιοποίησή της, με ευθύνη των αρμόδιων επαγγελματιών υγείας, στους οποίους πρέπει να δοθούν ανάλογα κίνητρα. Η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση της νοσοκομειακής λειτουργίας και γενικότερα όλων των εκφάνσεων των υπηρεσιών υγείας είναι η κύρια, αναγκαία και ικανή προϋπόθεση εξορθολογισμού των οικονομικών της υγείας, με ταυτόχρονη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών στους πολίτες. Το υγειονομικό σύστημα μπορεί να γίνει ασθενοκεντρικό, προς όφελος του πολίτη, μόνο με τη γενικευμένη αξιοποίηση της Πληροφορικής Υγείας. 4. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, πρέπει να εκπονηθεί πρόγραμμα και να θεσπισθούν ισχυρά κίνητρα επαγγελματικού αναπροσανατολισμού των νέων (π.χ. ίδρυση και λειτουργία μόνο πανεπιστημιακών νοσηλευτικών τμημάτων, μείωση των εισακτέων στις ιατρικές, οδοντιατρικές και φαρμακευτικές σχολές κ.λπ.). Σημαντική είναι η θέσπιση ειδικού μισθολογίου πτυχιούχων νοσηλευτών και η αύξηση των οργανικών τους θέσεων, με αντίστοιχη μείωση των θέσεων βοηθών. Απαραίτητα μέτρα είναι ο διαχωρισμός του πτυχίου ιατρικής από την άσκηση του επαγγέλματος, η επιλογή των προς ειδίκευση ιατρών με διαγωνισμό, η μείωση των θέσεων ειδικότητας για τις κορεσμένες και η αύξηση για τις ειδικότητες που τελούν σε ανεπάρκεια κ.λπ. Ταυτόχρονα, η στελέχωση του ΕΣΥ, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο, με οικονομολόγους υγείας, βιοστατιστικούς, βιοϊατρικούς μηχανικούς, πληροφορικούς υγείας και κυρίως επαγγελματίες managers υγειονομικών υπηρεσιών, ενώ δεν συνεπάγεται αξιόλογη οικονομική επιβάρυνση, μπορεί να προσφέρει θεαματική και στοχευμένη συγκράτηση του κόστους (στη θέση των γενικευμένων, επικίνδυνων οριζόντιων περικοπών) και παράλληλη εντυπωσιακή βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών προς όφελος των πολιτών. 5. Οι μονάδες υγείας του ΕΣΥ, ως ενιαίο σύνολο ή ανά υγειονομική περιφέρεια, πρέπει, απαραίτητα και άμεσα, ν΄ αποκτήσουν τη νομική μορφή και την επιχειρησιακή ευελιξία της μονομετοχικής κρατικής Α.Ε. ή έστω του εποπτευόμενου από το κράτος ΝΠΙΔ. Κάθε νοσοκομείο πρέπει να είναι αποκεντρωμένη μονάδα της κρατικής Α.Ε., με επικεφαλής τον Διοικητή (χωρίς αυτόνομο Διοικητικό Συμβούλιο). Αυτή η νομική αλλαγή είναι καθοριστικής σημασίας για τη δυνατότητα εφαρμογής ενός εκσυγχρονιστικού προγράμματος και για την επίτευξη των στόχων ποιότητας και αποτελεσματικότητας, προς όφελος του πληθυσμού. Πρόκειται για ανάγκη γνωστή και παραδεδεγμένη, που αναβάλλεται συνεχώς υπό τον φόβο (ή τη δικαιολογία) του «πολιτικού κόστους». 6. Στις κρατικές νοσοκομειακές Α.Ε. πρέπει να καταργηθεί η μονιμότητα για όλους τους νεοεισερχόμενους επαγγελματίες υγείας και για όσους, από τους υπηρετούντες επιθυμούν την ένταξή τους στο νέο, αξιοκρατικό εργασιακό πλαίσιο. Η πρόσληψη όλου του προσωπικού πρέπει να γίνεται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, δυνάμενες να ανανεώνονται και επιβάλλεται να πραγματοποιείται με σύγχρονες μεθόδους αξιολόγησης, επιλογής και εξέλιξης. Οι αποδοχές τους πρέπει να είναι διαπραγματεύσιμες, με βάση την προσφορά και τη ζήτηση των ειδικοτήτων, τα αντικειμενικά ατομικά προσόντα των συγκεκριμένων υποψηφίων, τη γεωγραφική περιοχή υπηρέτησης, το βαθμό συμμετοχής τους στην εφημέρευση και στην εκπαίδευση των ειδικευομένων ιατρών, νοσηλευτών κ.λπ. και τους άλλους όρους των συμβολαίων αποδοτικότητας και ποιότητας που θα καλούνται να υπογράφουν. Ειδικά για τη στελέχωση των νησιωτικών και ακριτικών περιοχών της χώρας με εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό πρέπει να θεσμοθετηθούν ισχυρά και αποτελεσματικά κίνητρα, το κόστος των οποίων θα είναι τελικά υποπολλαπλάσιο, από αυτό που προκαλεί σήμερα η υγειονομική ερήμωση των συγκεκριμένων περιοχών και οι πρακτικές συνέπειές της. 7. Πρέπει να γίνει γενικά παραδεκτό και να νομοθετηθεί ότι οι θέσεις διοίκησης όλων των επιπέδων του ΕΣΥ δεν είναι πολιτικές (κομματικές), αλλά επαγγελματικές, τεχνοκρατικές θέσεις άσκησης επιστημονικού management, από στελέχη με ανάλογες σπουδές, επαγγελματικές εμπειρίες και αποδεδειγμένη διοικητική ικανότητα. Επιστημονική διοίκηση -και μάλιστα στον ιδιόμορφο χώρο των υπηρεσιών υγείας- δεν μπορεί να ασκηθεί από κομματικά στελέχη, φίλους υπουργών και συγγενείς βουλευτών, ποικίλων και άσχετων προελεύσεων (συνδικαλιστές, αποσπασμένους δημοσίους υπαλλήλους, συνταξιούχους στρατιωτικούς, άνεργους νεαρούς ψηφοφόρους κ.λπ.), όπως συμβαίνει επί δεκαετίες. Η ανάθεση διοικητικών καθηκόντων σε άξια και ειδικευμένα στελέχη δεν μπορεί να είναι η δακτυλοδεικτούμενη και τυχαία εξαίρεση, όταν η χώρα διαθέτει σήμερα εκατοντάδες επιστημόνων με μεταπτυχιακές σπουδές στη διοίκηση μονάδων και υπηρεσιών υγείας, δεκάδες έμπειρων και επιτυχημένων διοικητών που υπηρέτησαν επί διαφόρων κυβερνήσεων και μια πλειάδα ικανών νοσοκομειακών στελεχών καριέρας, που μπορούν ευχερώς να ασκήσουν ανώτερα διοικητικά καθήκοντα με επιτυχία, αν απελευθερωθούν από τα δεσμά του κομματισμού, του διοικούντος συνδικαλισμού, της ευνοιοκρατίας και της δημοσιοϋπαλληλοποίησης. Αυτό το υπαρκτό δυναμικό παραμένει αναξιοποίητο και ανενεργό, σε βάρος του κοινωνικού συμφέροντος. Είναι απολύτως επιβεβλημένη η άμεση συγκρότηση επαγγελματικού σώματος Διοικητών Υπηρεσιών Υγείας (managers), με νομοθετική διάταξη και με αδιάβλητη, αξιοκρατική διαδικασία επιλογής και ένταξης των ενδιαφερομένων (ή πλήρως αιτιολογημένης απόρριψής τους), οι οποίοι θα πρέπει να διαθέτουν υποχρεωτικά συγκεκριμένα ελάχιστα προσόντα (ειδικές σπουδές, συναφή εμπειρία, αποδεδειγμένη διοικητική ικανότητα). Ο διορισμός Διοικητών εκτός επαγγελματικού σώματος, είναι απαραίτητο να απαγορευθεί νομοθετικά. Τα στελέχη αυτά θα πρέπει να έχουν ευρείες αρμοδιότητες (επιλογή προσωπικού, διαχείριση εγκεκριμένων πιστώσεων, ενδονοσοκομειακές ανακατατάξεις κ.λπ.) και να αμείβονται ικανοποιητικά, ανάλογα προς το εύρος των αρμοδιοτήτων τους και των ειδικών στοχεύσεων που θα περιγράφονται στα προσωπικά συμβόλαιά τους. Οι ελάχιστες αποδοχές τους πρέπει να συνδέονται με τους ετήσιους προϋπολογισμούς των μονάδων που αναλαμβάνουν να διοικήσουν, ενώ οι τελικές ετήσιες αποδοχές τους οφείλουν να συναρτώνται με συγκεκριμένους ποιοτικούς και ποσοτικούς δείκτες, που θα πιστοποιούν τα αποτελέσματα της διοικητικής δράσης τους. 8. Απαιτείται η άμεση ίδρυση αυτόνομου φορέα Ποιοτικού Ελέγχου Μονάδων Υγείας και Αξιολόγησης Επαγγελματιών Υγείας, που θα στελεχωθεί με ειδικούς επιστήμονες, κατά τα πρότυπα και με τη βοήθεια ανάλογων οργανισμών των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Με συγκεκριμένα κριτήρια και κλίμακες αξιολόγησης της ποιότητας και αποτελεσματικότητας και με συγκεκριμένες διαδικασίες θα ελέγχονται και θα αξιολογούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα, τόσο οι δημόσιες και ιδιωτικές μονάδες υγείας, όσο και όλοι οι επαγγελματίες υγείας, ανεξαρτήτως εργασιακού καθεστώτος (δημόσιου και ιδιωτικού τομέα). Με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης θα καθορίζονται οι αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις.