5ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Open Government Partnership (OGP)

Μεταφορτώστε εδώ το 5ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Open Government Partnership (OGP)

  • 19 Δεκεμβρίου 2022, 11:39 | The Green Tank

    Με το παρόν το Green Tank καταθέτει σχόλια και προτάσεις του επί του 5ου Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το Open Government Partnership που εστιάζουν στην ανοιχτή και συμμετοχική διακυβέρνηση ως μία από τις προτεραιότητες του Σχεδίου καθώς της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού για την περίοδο 2020-2025[5].

    To Σχέδιο περιλαμβάνει μία σειρά από δεσμεύσεις προς ενίσχυση αυτής της προτεραιότητας. Υπό αυτό το πρίσμα ιδιαίτερη σημασία έχουν οι δράσεις για την αναβάθμιση της διαδικτυακής πύλης της Βουλής των Ελλήνων, του τρόπου δημοσίευσης των πρακτικών των συνεδριάσεων καθώς και της παρουσίασης της νομοθετικής δραστηριότητας. Εφόσον πραγματοποιηθούν με τρόπο που να διευκολύνουν την πρόσβαση των πολιτών στο έργο της Βουλής και θα επιτρέπουν την πιο άμεση παρακολούθηση του νομοθετικού και κοινοβουλευτικού έργου θα συμβάλουν καθοριστικά στην ενίσχυση της ανοιχτής διακυβέρνησης.

    Ωστόσο, κρίνουμε ότι οι προβλεπόμενες δράσεις μπορούν να ενισχυθούν περαιτέρω. Στις δεσμεύσεις του 3ου εθνικού σχεδίου δράσης για την ανοικτή διακυβέρνηση (2016-2018), περιλαμβανόταν η κατάρτιση Νόμου – πλαισίου για την Ανοικτή & Συμμετοχική Διακυβέρνηση, για την ολοκληρωμένη ρύθμιση των σχετικών θεμάτων[1]. Όπως αναφερόταν στην τελική έκθεση αξιολόγησης της περιόδου από τον ανεξάρτητο μηχανισμό της πρωτοβουλίας OGP, παρά κάποια αρχικά βήματα που είχαν πραγματοποιηθεί, η υλοποίηση της δράσης ήταν περιορισμένη και δεν οδήγησε σε οποιαδήποτε αλλαγή στην κυβερνητική πρακτική σχετικά με την πρόσβαση στην πληροφόρηση και τη συμμετοχή των πολιτών [2]. Η δέσμευση αυτή, παρ’ όλο που δεν εκπληρώθηκε, δεν μεταφέρθηκε στο επόμενο σχέδιο δράσης (2019-2021)[3], ούτε συμπεριλήφθηκε στην αναθεωρημένη έκδοσή του[4]. Έτσι, η ανάγκη για έναν νόμο-πλαίσιο που να ρυθμίζει συνολικά και με ολοκληρωμένο τρόπο την θέσπιση και λειτουργία πολιτικών για την «Ανοικτή και Συμμετοχική Διακυβέρνηση» στη χώρα παραμένει.

    Προτείνεται, η εισαγωγή/επαναφορά στο 5ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης σχετικής δέσμευσης για τη θέσπιση ενός νόμου-πλαισίου για την Ανοικτή και τη Συμμετοχική Διακυβέρνηση, ώστε να ενισχυθούν οι δημοκρατικοί θεσμοί, η λογοδοσία του κράτους, και η συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και εφαρμογής αυτών.

    Πέραν δεσμεύσεων, όπως εκείνες που αναφέρονταν ενδεικτικά στο 3ο Σχέδιο, αλλά και στο 4ο αναθεωρημένο Σχέδιο (μελέτη βελτιστοποίησης της διαδικασίας διενέργειας της ηλεκτρονικής δημόσιας διαβούλευσης), ένας σχετικός νόμος-πλαίσιο θα πρέπει να ενσωματώνει και να επικαιροποιεί τις διατάξεις για τη διεξαγωγή των ηλεκτρονικών δημόσιων διαβουλεύσεων και να βοηθήσει την πολιτεία να υιοθετήσει βέλτιστες πρακτικές. Σε αυτήν την κατεύθυνση και προς βελτίωση των διαδικασιών της κείμενης νομοθεσίας (νόμος «Επιτελικό Κράτος, N. 4305/2014, ΦΕΚ 237/Α΄/31.10.2014), προτείνονται τα εξής:

    – Μετατροπή του Opengov.gr σε εθνική πύλη διαβουλεύσεων για όλη τη δημόσια διοίκηση (εθνικό, περιφερειακό, τοπικό επίπεδο), τις ανεξάρτητες αρχές και άλλους φορείς, με μεταφορά όλων των δημόσιων διαβουλεύσεων στην πλατφόρμα αυτή. Για αυτό, θα πρέπει να γίνει ρητή αναφορά στην υποχρέωση χρήσης του Opengov.gr για όλες τις διαβουλεύσεις και όλα τα είδη ρυθμιστικών πράξεων, και όχι μόνον χρήσης του για διαβουλεύσεις νομοσχεδίων εν είδει παρότρυνσης, όπως κάνει τώρα ο νόμος για το Επιτελικό Κράτος.
    – Συμπερίληψη ρητής αναφοράς για την υποχρέωση κατάθεσης συνοδευτικού εγγράφου τύπου Ανάλυσης Συνεπειών Ρύθμισης για όλα τα είδη ρυθμιστικών πράξεων που τίθενται σε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση μέσω Opengov.gr, όχι μόνο για τα νομοσχέδια.
    – Συμπερίληψη ρητής αναφοράς για την υποχρέωση κατάθεσης Έκθεσης Διαβούλευσης για όλα τα είδη ρυθμιστικών πράξεων που τίθενται σε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση μέσω Opengov.gr, όχι μόνο για τα νομοσχέδια.
    – Επαναφορά του σταδίου προκαταρκτικής διαβούλευσης επί του επιδιωκόμενου στόχου και αποτελέσματος της σχεδιαζόμενης ρύθμισης, καθώς και των ενδεχόμενων συνεπειών της. Η διάρκεια να ορίζεται στις 2 εβδομάδες, χωρίς δυνατότητα πλήρους παράλειψης, παρά μόνον σύντμησης κατά 1 εβδομάδα, για επαρκώς τεκμηριωμένους λόγους.
    – Αύξηση του υπάρχοντος διαστήματος διαβούλευσης επί του σχετικού κειμένου των διατάξεων στις 4 εβδομάδες, με δυνατότητα σύντμησης στις 2 ή 3 εβδομάδες, για επαρκώς τεκμηριωμένους λόγους.

    [1] 3ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ανοικτή Διακυβέρνηση 2016-2018, https://bit.ly/3iVVVyW
    [2] Ανεξάρτητος Μηχανισμός Αξιολόγησης (IRM): Τελική Έκθεση για την Ελλάδα 2016-2018, https://bit.ly/3UYDZBi
    [3] 4ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ανοικτή Διακυβέρνηση 2019 – 2021 (Μάιος 2019), https://bit.ly/3G8DEIi
    [4] 4ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ανοικτή Διακυβέρνηση – Επικαιροποιημένη Έκδοση (Δεκέμβριος 2020), https://bit.ly/3X1bWU2
    [5] Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025, https://bit.ly/3OsxvJ2

    ——-
    Διακριτά από τα όσα αναφέρονται παραπάνω, κρίνουμε επίσης επιβεβλημένη την παράταση κατά 1 έτος της μεταβατικής περιόδου που προβλέπει το άρθρο 75 του ν. 4873/2021 όσον αφορά την έναρξη ισχύος των διατάξεων που αφορούν στις Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών (ΟΚΟΙΠ). Η παράταση αυτή θα πρέπει να καλύπτει τις προβλέψεις των άρθρων 5-9, με δεδομένο ότι η υλοποίηση τους έχει ήδη καθυστερήσει, απουσιάζουν οι απαραίτητες διευκρινίσεις και κατευθύνσεις ενώ η πρόβλεψη ολοκλήρωσης τους που αναφέρεται στο 5ο Σχέδιο Δράσης είναι για το 3ο τρίμηνο του 2023.

  • Συγχαρητήρια για τη σύνταξη αυτού του Σχεδίου Ανοιχτής Διακυβέρνησης. Θα ήθελα να συμμετέχω στο focus group, πλην όμως με μια παρατήρηση :

    Στα πλαίσια της Δημιουργίας Kοινότητας Καλής Πρακτικής για τις Ψηφιακές Δεξιότητες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, θεσπίζεται η Ελληνική Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και την Απασχόληση (https://www.nationalcoalition.gov.gr/meli/) . Θα έπρεπε να ορίζεται αυτός ο θεσμός ως “Συμμαχία”; Για ποιόν λόγο; Ως γνωστόν, το OGP είναι ένας διεθνής θεσμός που ευνοεί τη δημοκρατία και τη συμμετοχικότητα. Στα πλαίσια της λειτουργίας του, δεν προβλέπονται “συμμαχίες”, αλλά συνεργασίες και καλές πρακτικές. Διαφωνώ με τον ορισμό της Συμμαχίας.

  • 15 Δεκεμβρίου 2022, 06:03 | Παναγόπουλος Δημήτρης

    Μια γενική παρατήρηση είναι ότι όλες οι δράσεις που αφορούν ψηφιοποίηση πληροφοριών όπως αυτές της Ακαδημίας Αθηνών, της Βουλής των Ελλήνων και του Εθνικού Κτηματολογίου θα πρέπει να έχουν ως τελικό αποτέλεσμα την παροχή της πληροφορίας στο γενικό κοινό. Η πρόσβαση στην ψηφιοποιημένη πληροφορία θα πρέπει να δίνεται χωρίς να απαιτείται εγγραφή ή αίτηση. Επιπλέον η πληροφορία αυτή θα πρέπει να είναι προσβάσιμη από προγράμματα που αναπτύσουν τρίτοι χρήστες (τεχνικά να επιτρέπεται το crawling και scraping).

    Είναι επίσης απαραίτητο μαζί με τη ψηφιοποιημένη πληροφορία να παρέχονται και μεταδεδομένα. Ενδεικτικά, για τη δράση της Ακαδημίας Αθηνών προτείνεται να υπάρχουν ως μεταδεδομένα στοιχεία όπως συγγραφέας, έτος έκδοσης, ISBN. Για τα πρακτικά ολομέλιας και επιτροπών της Βουλής προτείνεται τα μεταδεδομένα πέρα από το θέμα της συνδερίασης και την ημερομηνία να έχουν και τη λίστα ομιλητών ή/και συμμετεχόντων κλπ.

    Μια δεύτερη γεινκή παρατήρηση είναι ότι δράσεις όπως αυτή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας θα πρέπει πέρα από την παρακολούθηση θεμάτων, να παράγουν και αναλυτικά στατιστικά και δείκτες (KPIs) τα οποία θα είναι δήμόσια διαθέσιμα στους πολίτες. Ενδεικτικά, η παρακολούθηση πειθαρχικών υποθέσεων από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας θα μπορούσε να πληροφορεί τους πολίτες πόσες υποθέσεις είναι σε εξέλιξη ανά δημόσιο φορέα, ποιος είναι ο μέσος χρόνος για να ολοκληρωθούν, ποιος είναι ο μέγιστος χρόνος κλπ. Σημαντικό είναι η διαθέσιμη πληροφορία να είναι όσο πιο αναλυτική γίνεται και να μην παραμείνει σε γενικό επίπεδο. Πχ. πόσες πειθαρχικές υποθέσεις είναι ενεργές γενικά στη χώρα δεν προσφέρουν μεγάλη αξία στους πολίτες. Κρίσιμο είναι τα στατιστικά και οι δείκτες να είναι διαθέσιμα σε μορφή που είναι έυκολα επεξεργάσιμη από μηχανές και ανοικτά χωρίς την απάίτηση εγγραφής/αίτησης για την πρόσβαση σε αυτά.

    Δράσεις όπως αυτή του Δήμου Μοσχάτου θα είχε μεγαλύτερη αξία να γίνουν συντονισμένα με ένα πιλοτικό πρόγραμμα σε περισσότερους από ένα δήμους.

    Η αναμόρφωση της διαδικτυακής πύλης της Βουλής των Ελλήνων χωρίς την παροχή επιπλέον υπηρεσιών προς τους πολίτες όπως η διάθεση δεδομένων από τις άλλες δράσεις που περιγράφονται είναι σπατάλη δημόσιου χρήματος.

    Τέλος, να τονιστεί και πάλι ότι τα αποτελέσματα ψηφιοποίησης και τα όποια στατιστικά πρέπει να αποτελούν Ανοικτά Δεδομένα. Παραθέτω τον ορισμό των Ανοικτών Δεδομένων όπως αυτός αναφέρεται στο σχετικό άρθρο της ελληνικής Wikipedia (πηγή https://el.wikipedia.org/wiki/Ανοιχτά_Δεδομένα )

    «Τα Ανοιχτά δεδομένα είναι δεδομένα (σύνολα δεδομένων) που είναι προσβάσιμα στον οποιονδήποτε και σε όλους, ιδεωδώς μέσω διαδικτύου, σε αναγνώσιμη μορφή ψηφιακής μηχανής που επιτρέπει τη διαλειτουργικότητα με άλλα δεδομένα ενώ παράλληλα είναι διαθέσιμη σε κόστος αναπαραγωγής ή και λιγότερο και δεν υπόκειται σε περιορισμούς όσον αφορά τη χρήση και επαναχρησιμοποίηση (ανοιχτό περιεχόμενο):

    Τα δεδομένα είναι ανοιχτά εφόσον πληρούν τις παρακάτω δυο προϋποθέσεις:

    1. Τεχνικά Ανοιχτά: Διαθέσιμα σε τυποποιημένη μηχανικά-αναγνώσιμη μορφή που σημαίνει ότι μπορεί να ανακτηθεί και επεξεργαστεί ουσιαστικά από μια υπολογιστική εφαρμογή.
    1. Νομικά Ανοιχτά: διαθέτει ρητή άδεια με τρόπο που επιτρέπεται η εμπορική και μη εμπορική χρήση και επαναχρησιμοποίηση τους χωρίς περιορισμούς»

  • 12 Δεκεμβρίου 2022, 12:18 | ΚΟΥΡΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

    Καλημέρα σας , θα αναφερθώ σε δύο ζητήματα : το πρώτο έχει να κάνει με την διαφάνεια της νομοθετικής διαδικασίας και το δεύτερο με το μεθοδολογικό πρότυπο του εθνικού κέντρου δημόσιας διοίκησης.
    Στην διαφάνεια της νομοθετικής διαδικασίας θα χρειαστεί (εάν δεν έχει ξανααναφερθεί ή υπολογιστεί στο παρελθόν) η ιεράρχηση των νόμων. Δηλαδή:
    α) Προεδρικό διάταγμα.
    β) Υπουργική απόφαση.
    γ) Κώδικας – νόμος.
    δ) Εγκύκλιος.
    ε) Εισαγγελική ή αστυνομική διάταξη.
    Μετά έρχεται ο τύπος ή μορφη, και το περιεχόμενο το οποίο όπου απαιτείται να περιέχει και στοιχεία εθιμοτυπίας , π.χ. πριν από 20 χρόνια είχε δημιουργηθεί θέμα με το κοκορέτσι με το αν πρέπει να τρώμε εντόσθια ή όχι το οποίο έρχονταν σε αντιπαράθεση με το ίδιο το Πάσχα.
    Ο νομοθέτης και η νομοπαρασκευαστική επιτροπή το αποτέλεσμα των οποίων είναι η κατάθεση νομοσχεδίου στη Βουλή θα το ψηφίσουν και άλλοι 150 βουλευτές το λιγότερο, οπότε ο εστιασμός στην συγκεκριμμένη δραστηριότητα ενός βουλευτή ίσως να μην είναι και τόσο αναγκαίο. Οι ψηφιακές πληροφορίες χρειάζεται να καταλήγουν σε μοντέλο επίλυσης προβλημάτων και με βάση ιστορικό προηγούμενο. Την 10ετία του 30 υπήρχε ο οργανισμος ύδρευσης ηλεκτροδότησης Λαρισας (Ο.Υ.Η.Λ.).
    Σήμερα μπορέι να ξαναγίνει οργανισμός ηλεκτροδότησης σε Ο.Τ.Α. ;

    Σχετικά με το μεθοδολογικό πρότυπο του εθνικού κέντρου δημόσιας διοίκησης το πρώτο που χρειάζεται να ειδωθεί είναι η νομική και οικονομική βάση του κάθε εγχειρήματος , που αποσκοπεί, επειδή ελλοχεύει ο κίνδυνος να λύνονται τεχνοκρατικά και όχι πραγματικά τα ζητήματα.

  • 2 Δεκεμβρίου 2022, 15:07 | Basiliy

    Θέλω πιο πολυ AI