Αρχική Δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση με τίτλο «Διεθνής εμπορική διαιτησία και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης»Άρθρο 11 – Κύρος της συμφωνίας διαιτησίας

Άρθρο 11 – Κύρος της συμφωνίας διαιτησίας

  1. Η συμφωνία διαιτησίας είναι έγκυρη, όταν θεωρείται ως τέτοια σύμφωνα με το δίκαιο: α) στο οποίο την υπήγαγαν τα μέρη ή β) του τόπου της διαιτησίας ή γ) που διέπει την ουσιαστική συμφωνία των μερών.
  2. Η πτώχευση και οι λοιπές διαδικασίες αφερεγγυότητας δεν επιδρούν στη συμφωνία διαιτησίας, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από τον νόμο.

Σχόλια
  • 12 Ιανουαρίου 2023, 11:44 | Χάρης Π. Παμπουκης

    Όσον αφορά τη διάταξη του άρθρου 11, δημιουργούνται τα ακόλουθα ζητήματα:

    1. Εισάγεται ένας κανόνας σύγκρουσης διαζευκτικός ο οποίος έρχεται σε αντίθεση με τον παγκοσμίως δεκτό κανόνα του άρθρου V(1)(α) της Σύμβασης της Νέας Υόρκης του 1958 (ΣΝΥ) όπου το εφαρμοστέο δίκαιο στις ουσιαστικές πτυχές της συμφωνίας διαιτησίας (και άρα και στην ουσιαστική της εγκυρότητα) καθορίζεται με κύριο σύνδεσμο την επιλογή των μερών και επικουρικό σύνδεσμο της έδρας της διαιτησίας. Οι διατάξεις του Ελβετικού και του Ολλανδικού δικαίου που αποτέλεσαν το πρότυπο για την εν λόγω διάταξη είναι εξαιρετικές διεθνώς και ορθότερο θα ήταν το ελληνικό δίκαιο να ακολουθήσει τον ανωτέρω, γενικώς αποδεκτό, κανόνα για την αποφυγή δημιουργίας χωλών εννόμων σχέσεων. Ο γενικότερος κανόνας σύγκρουσης για το εφαρμοστέο δίκαιο στο κύρος της διαιτητικής συμφωνίας της ΣΝΥ που έχει επικρατήσει παγκοσμίως διασπάται με την εισαγωγή της νέας αυτής διάταξης και αυτό στην πράξη μπορεί να οδηγήσει σε ημεδαπή απόφαση από διεθνή διαιτησία που δεν είναι ακυρωτέα στην Ελλάδα (γιατί π.χ. το κύρος της διαιτητικής συμφωνίας έγινε δεκτό βάσει του τρίτου από τα διαζευκτικώς προβλεπόμενα δίκαια που αναφέρει η νέα διάταξη, το δίκαιο δηλαδή που διέπει την ουσιαστική συμφωνία των μερών, ενώ κατά το επιλεγέν δίκαιο στη διαιτητική συμφωνία άλλως το δίκαιο της έδρας της διαιτησίας η συμφωνία θα ήταν άκυρη), αλλά δεν θα δύναται να αναγνωριστεί και να κηρυχθεί εκτελεστή στην αλλοδαπή σύμφωνα με τη ΣΝΥ βάσει του κωλύματος του άρθρου V(1)(α).

    2. Δημιουργείται ζήτημα για το αν στο εύρος του άρθρου 11 περιλαμβάνονται και ζητήματα ερμηνείας της ρήτρας—γενικώς ή ειδικώς για την ανεύρεσή της εγκυρότητας αυτής—ή ζητήματα υποκειμενικού εύρους. Εάν ο κανόνας σύγκρουσης του άρθρου 11 περιλαμβάνει και τα ζητήματα αυτά, δεν μπορεί να λειτουργήσει ως κανόνας σύγκρουσης με γνώμονα την αρχή favor validitatis. Εάν ο κανόνας δεν περιλαμβάνει ζητήματα ερμηνείας ή εύρους δημιουργείται το παράδοξο να υπάρχει διάσπαση του εφαρμοστέου δικαίου στα διαφορετικά ζητήματα ουσιαστικών πτυχών της συμφωνίας διαιτησίας σε αντίθεση με τον παγκοσμίως δεκτό κανόνα της ΣΝΥ.

    Ως θετικό στοιχείο αναφέρεται η εφαρμογή του άρθρου 11 ανεξάρτητα από την έδρα της διαιτησίας στην ημεδαπή ή αλλοδαπή δυνάμει του άρθρου 3 παρ. 1 του νομοσχεδίου.

    Προτείνεται η ακόλουθη διατύπωση:
    «Άρθρο 11 Εφαρμοστέο δίκαιο στη συμφωνία διαιτησίας
    1. Η συμφωνία διαιτησίας διέπεται από το δίκαιο που επέλεξαν τα μέρη.
    2. Ελλείψει επιλογής των μερών, η συμφωνία διαιτησίας διέπεται από το δίκαιο του τόπου της διαιτησίας. Αν δεν έχει προσδιοριστεί ο τόπος της διαιτησίας, η συμφωνία διαιτησίας διέπεται από το δίκαιο που διέπει την ουσιαστική συμφωνία των μερών.
    3. Η πτώχευση ή οι λοιπές διαδικασίες αφερεγγυότητας δεν επιδρούν στη συμφωνία διαιτησίας, εκτός αν ο νόμος ορίζει άλλως.»

    Χάρης Π. Παμπούκης
    Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
    Διευθυντής, Ελληνικό Ινστιτούτο Διεθνούς και Αλλοδαπού Δικαίου

Σχόλια