Άρθρο Τέταρτο (Άρθρα 11 και 12 Οδηγίας) – Ευθύνη νομικών προσώπων

1. Αν κάποια από τις πράξεις των άρθρων 292Β, 370Γ, 370Δ, 370Ε, 381Α και 386Α του Ποινικού Κώδικα τελέσθηκε, μέσω ή προς όφελος ή για λογαριασμό νομικού προσώπου ή ένωσης προσώπων, από φυσικό πρόσωπο που ενεργεί είτε ατομικά είτε ως μέλος οργάνου του νομικού προσώπου ή της ένωσης προσώπων και έχει εξουσία εκπροσώπησής τους ή εξουσιοδότηση για τη λήψη αποφάσεων για λογαριασμό τους ή για την άσκηση ελέγχου εντός αυτών, επιβάλλονται στο νομικό πρόσωπο ή στην ένωση προσώπων με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατά περίπτωση, σωρευτικά ή διαζευκτικά, οι ακόλουθες κυρώσεις:
α) διοικητικό πρόστιμο από 20.000 έως 3.000.000 ευρώ,
β) ανάκληση ή αναστολή της άδειας λειτουργίας τους για χρονικό διάστημα από ένα (1) μήνα έως δύο (2) έτη ή απαγόρευση άσκησης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας για το ίδιο χρονικό διάστημα,
γ) αποκλεισμός από δημόσιες παροχές, ενισχύσεις, επιδοτήσεις, αναθέσεις έργων και υπηρεσιών, προμήθειες, διαφημίσεις και διαγωνισμούς του Δημοσίου ή των νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα για το ίδιο διάστημα. Το διοικητικό πρόστιμο της περίπτωσης α΄ επιβάλλεται πάντοτε ανεξαρτήτως της επιβολής άλλων κυρώσεων. Σε περίπτωση υποτροπής οι κυρώσεις των περιπτώσεων β΄ και γ΄ μπορεί να έχουν οριστικό χαρακτήρα και εφόσον πρόκειται περί σωματείων ή ενώσεων προσώπων, η υποτροπή μπορεί να έχει ως συνέπεια τη διάλυσή τους, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.
2. Όταν η έλλειψη εποπτείας ή ελέγχου από φυσικό πρόσωπο που αναφέρεται στην παράγραφο 1, κατέστησε δυνατή την τέλεση από πρόσωπο που τελεί υπό την εξουσία του κάποιας από τις αξιόποινες πράξεις που αναφέρονται στην ίδια ως άνω παράγραφο, μέσω ή προς όφελος ή για λογαριασμό νομικού προσώπου ή ένωσης προσώπων, επιβάλλονται στο νομικό πρόσωπο, σωρευτικά ή διαζευκτικά, οι ακόλουθες κυρώσεις:
α) διοικητικό πρόστιμο από 10.000 έως 1.000.000 ευρώ,
β) οι προβλεπόμενες στις περιπτώσεις β΄ και γ΄ της προηγούμενης παραγράφου κυρώσεις για χρονικό διάστημα από δέκα (10) ημέρες έως έξι (6) μήνες.
3. Για τη σωρευτική ή διαζευκτική επιβολή των κυρώσεων που προβλέπονται στις προηγούμενες παραγράφους και για την επιμέτρηση των κυρώσεων αυτών λαμβάνονται υπόψη ιδίως η βαρύτητα της παράβασης, ο βαθμός της υπαιτιότητας, η οικονομική επιφάνεια του νομικού προσώπου ή της ένωσης προσώπων και η τυχόν υποτροπή τους.
4. Η εφαρμογή των διατάξεων των προηγούμενων παραγράφων είναι ανεξάρτητη από την αστική, πειθαρχική ή ποινική ευθύνη των αναφερόμενων σε αυτές φυσικών προσώπων. Καμιά κύρωση δεν επιβάλλεται χωρίς προηγούμενη κλήτευση των νόμιμων εκπροσώπων του νομικού προσώπου ή της ένωσης προσώπων προς παροχή εξηγήσεων. Η κλήση κοινοποιείται τουλάχιστον δέκα (10) ημέρες πριν από την ημέρα της ακρόασης. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας. Σε περίπτωση άσκησης ποινικής δίωξης για κάποια από τις προβλεπόμενες στην παράγραφο 1 αξιόποινες πράξεις που τελέστηκε από πρόσωπο αναφερόμενο στις παραγράφους 1 και 2 και προκειμένου να εφαρμοστεί η προβλεπόμενη στο άρθρο αυτό διαδικασία επιβολής διοικητικών κυρώσεων, οι εισαγγελικές αρχές ενημερώνουν αμέσως τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αποστέλλουν σε αυτόν αντίγραφα της δικογραφίας.
5. Σε περίπτωση αμετάκλητης απαλλαγής του παραπεφθέντος οι κατά τα ανωτέρω αποφάσεις επιβολής διοικητικών κυρώσεων ανακαλούνται.
6. Οι διατάξεις των προηγουμένων παραγράφων δεν εφαρμόζονται στο Κράτος, στους φορείς δημόσιας εξουσίας και στους διεθνείς οργανισμούς δημοσίου δικαίου.»

  • Οι παρατηρήσεις της Ένωσης Εταιριών Κινητής Τηλεφωνίας (ΕΕΚΤ) για το άρθρο Τέταρτο έχουν ως ακολούθως:

    Α. Εκτιμούμε ότι θα πρέπει να διαγραφεί η λέξη « μέσω» (ενν. του νομικού προσώπου) στις παραγράφους 1 και 2 καθώς με τον τρόπο αυτό διευρύνεται αδικαιολόγητα η ευθύνη των νομικών πρόσωπων σε περιπτώσεις διάπραξης αδικημάτων που προβλέπονται στα προηγούμενα άρθρα, ιδίως δε όταν αυτές λαμβάνουν χώρα σε βάρος τους.

    Η λέξη «μέσω» η οποία αναφέρεται μόνο στο γεγονός της χρήσης των υποδομών του νομικού προσώπων είναι αντίθετη τόσο στο γράμμα όσο και στο πνεύμα της οδηγίας 2013/40/ΕΕ (βλ. ιδίως άρθρο 10). Ειδικότερα, η σχετική διάταξη της Οδηγίας περιορίζει ρητά την ευθύνη των νομικών προσώπων μόνο στις περιπτώσεις που τα αδικήματα που αναφέρονται στα άρθρα 3 έως 8 της Οδηγίας έχουν τελεσθεί ΠΡΟΣ ΟΦΕΛΟΣ των νομικών προσώπων και όχι «μέσω» αυτών, δηλαδή δεν χρησιμοποιείται σε καμία περίπτωση ως νόμιμος λόγος ευθύνης το γεγονός και μόνο της χρήσης των υποδομών τους.

    Β. Θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να προβλεφθεί ως πρώτη διοικητική κύρωση η προειδοποίηση ή σύσταση. Κατά συνέπεια, η φράση «Το διοικητικό πρόστιμο της περίπτωσης α΄ επιβάλλεται πάντοτε ανεξαρτήτως της επιβολής άλλων κυρώσεων» πρέπει να διαγραφεί.

    Προτείνεται η διαγραφή της φράσης της παραγράφου 1 «κατά περίπτωση, σωρευτικά ή διαζευκτικά οι ακόλουθες κυρώσεις» και η αντικατάσταση της με τη φράση «ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, το βαθμό υπαιτιότητας και την περίπτωση υποτροπής, μία από τις παρακάτω κυρώσεις:…»

    Με βάση τα παραπάνω προτείνουμε τη σχετική αναδιαμόρφωση και αναρίθμηση των κυρώσεων καθώς και την προσθήκη του εδαφίου α) ως εξής:

    «α) σύσταση για συμμόρφωση μέσα στα χρονικά όρια της τασσόμενης προθεσμίας με προειδοποίηση επιβολής προστίμου σε περίπτωση παράλειψης συμμόρφωσης».

    Πέραν αυτού, το ανώτατο όριο του προβλεπόμενου διοικητικού προστίμου ύψους 3.000.000 ευρώ κρίνεται ως εξοντωτικό.

    Γ. Στην παράγραφο 6 προτείνεται η προσθήκη της φράσης «χωρίς αυτό να επηρεάζει την εφαρμογή των ισχυουσών κάθε φορά διατάξεων περί αστικής, πειθαρχικής ή ποινικής ευθύνης».