Αρχική Λήψη μέτρων εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/452 για τη θέσπιση πλαισίου ελέγχου άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ένωση για λόγους ασφάλειας ή δημόσιας τάξηςΜΕΡΟΣ Α’ ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Άρθρο 1 Σκοπός

ΜΕΡΟΣ Α’ ΣΚΟΠΟΣ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Άρθρο 1 Σκοπός

Σκοπός του νόμου είναι η προστασία της ασφάλειας ή της δημόσιας τάξης από τον κίνδυνο που ενδέχεται να συνιστούν ορισμένες άμεσες ξένες επενδύσεις.

Σχόλια
  • 16 Απριλίου 2025, 11:36 | ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ

    ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΣΕΕΠ ΓΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ

    Το Πανελλήνιο Σωματείο Εργαζομένων στα ΕΛΠΕ (ΠΣΕΕΠ) είναι πρωτοβάθμιο σωματείο των εργαζομένων στη «HELLENiQ ENERGY Ανώνυμη Εταιρεία. Συμμετοχών» (HELLENiQ, πρώην ΕΛΠΕ) και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενέργειας. Έχουμε κατ’ επανάληψη εκφράσει την αγωνία μας για το θέμα της απομάκρυνσης του Δημοσίου από τη HELLENiQ και έχουμε ζητήσει, με την κατάρτιση και κατάθεση πλήρως τεκμηριωμένης μελέτης, την επαναμεταβίβαση των μετοχών της HELLENiQ (που κατείχε το ΤΑΙΠΕΔ, και πλέον κατέχει το Υπερταμείο) στο Ελληνικό Δημόσιο. Ο προβληματισμός και το αίτημά μας αυτό άπτεται ακριβώς της διασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος, στο οποίο αφορά και ο Κανονισμός (ΕΕ) 2019/452. Σημειώνουμε ότι ο Κανονισμός (ΕΕ) 2019/452, όπως σαφώς ορίζεται και στο άρθρο 17 του, ευρίσκεται ήδη σε ισχύ (από τις 11.10.2020), είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ. Περαιτέρω, ο ίδιος Κανονισμός προβλέπει μεταξύ άλλων ότι «[…] δεν θίγει την αποκλειστική αρμοδιότητα κάθε κράτους μέλους όσον αφορά τη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειάς του, όπως προβλέπεται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 [Συνθήκης Ευρωπαϊκής Ένωσης], καθώς και το δικαίωμα κάθε κράτους μέλους να προστατεύει τα ζωτικά του συμφέροντα ασφαλείας σύμφωνα με το άρθρο 346 [Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης]». Ως εκ τούτου, και λαμβανομένου υπόψη του σκοπού των ευρωπαϊκών συνθηκών και της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν απαγορεύεται καταρχήν σε κράτος μέλος να θέτει περιορισμούς στην άσκηση ορισμένων οικονομικών δικαιωμάτων, προκειμένου να διαφυλάξει θεμελιώδη κρατικά του συμφέροντα, όπως στον τομέα της ενέργειας που είναι στρατηγικής σημασίας, από ξένες επενδύσεις. Ειδικότερα, ο εν λόγω Κανονισμός περιλαμβάνει στην έννοια της άμεσης ξένης επένδυσης που μπορεί να ελεγχθεί από κράτος μέλος τις επενδύσεις «που καθιστούν δυνατή την πραγματική συμμετοχή στη διαχείριση ή στον έλεγχο εταιρείας που ασκεί οικονομική δραστηριότητα» (άρθρο 2, υπό 1). Περαιτέρω, προβλέπει ότι ο τομέας της ενέργειας περιλαμβάνεται στις υποδομές ζωτικής σημασίας για τα κράτη μέλη (άρθρο 4 παρ. 1, α). Ως επιτρεπόμενος έλεγχος, δε, ορίζεται η διαδικασία «διαδικασία βάσει της οποίας είναι δυνατή η αξιολόγηση, διερεύνηση, έγκριση, εξάρτηση από όρους, απαγόρευση ή αναστροφή άμεσης ξένης επένδυσης» (άρθρο 3 παρ. 2).
    Οι ανωτέρω κανόνες του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/452 που είναι ήδη σε ισχύ επιβεβαιώνουν ότι κάθε κράτος μέλος, όπως εν προκειμένω η Ελλάδα, έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε έλεγχο, δηλαδή ακόμη και μη έγκριση ή εξάρτηση από όρους, ξένη επένδυση σε ευαίσθητο τομέα, σε υποδομές ζωτικής σημασίας όπως αυτές της HELLENiQ στα διυλιστήρια πετρελαίου, ως ξένης επένδυσης νοούμενης και της συμμετοχής στη διαχείριση ή τον έλεγχο της εταιρείας. Δηλαδή με ένα κριτήριο πραγματικό και λειτουργικό και όχι απλώς τυπικό.
    Στο πλαίσιο αυτό, αναδεικνύονται κατά την εκτίμησή μας δύο βασικά ζητήματα:
    Πρώτον, ότι όχι μόνο επιτρέπεται αλλά και επιβάλλεται να λαμβάνεται υπόψη σε επιχείρηση όπως η HELLENiQ η φύση και λειτουργία της, ως επιχείρησης στρατηγικής σημασίας, με ιδιαίτερη βαρύτητα για την εθνική ενεργειακή ασφάλεια και την εθνική άμυνα, η φύση των μετόχων της και ιδίως των εκείνων που δύνανται να ασκούν πραγματικό έλεγχο στη διαχείριση και λειτουργία της, ανεξαρτήτως του ποσοστού συμμετοχής τους στο μετοχικό της κεφάλαιο. Επομένως, δεν επιτρέπεται σε διαδικασίες εκποίησης μετοχών της από φορείς που οφείλουν κατά το Νόμο να μεριμνούν για τη διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος, όπως μέχρι πρότινος το ΤΑΙΠΕΔ και ήδη το Υπερταμείο, να μη λαμβάνονται υπόψη σχετικά κριτήρια ελέγχου των εν λόγω ξένων επενδύσεων. Τίθεται επομένως το ερώτημα κατά πόσον ελήφθησαν υπόψη παράμετροι όπως αυτές που τίθενται με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/452 κατά την εκποίηση μετοχών της HELLENiQ από το ΤΑΙΠΕΔ στη διαδικασία διεθνούς ιδιωτικής τοποθέτησης (private placement) που διενεργήθηκε την 07.12.2023. Με την ολοκλήρωση της εν λόγω εκποίησης, το ποσοστό του Δημοσίου στη HELLENiQ, που συνεπάγεται και άμεσο εκ του Καταστατικού της δικαίωμα σε ορισμό μελών του Διοικητικού της Συμβουλίου, κατήλθε από το 35% στο 31,2% των μετά ψήφου μετοχών της.
    Δεύτερον, ότι σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ήδη από ετών, έχει υπάρξει σχετικός προβληματισμός, δεδομένων και των σημαντικών γεωπολιτικών μεταβολών, οικονομικών και πολεμικών εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή τα τελευταία έτη, ότι το ζήτημα των ξένων επενδύσεων που δύνανται να έχουν επίπτωση σε στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις και υποδομές για τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να ληφθεί υπόψη και να προβλεφθεί επιτρεπόμενος έλεγχος, που δύναται να φθάνει και στην απαγόρευση ή τη θέση όρων σε ορισμένες τέτοιες επενδύσεις, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι εξαγορές ή απόκτηση ελέγχου σε αυτές τις στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις και υποδοχές. Τα κρίσιμα γνωρίσματα των Ελληνικών Πετρελαίων, ήδη HELLENiQ, ως ζωτικής σημασίας επιχείρησης για την εθνική οικονομία αλλά και την εθνική ενεργειακή επάρκεια και την εθνική άμυνα, εξηγούν την σταθερή πρόβλεψη στη νομοθεσία της υποχρέωσης διατήρησης ελέγχου του Δημοσίου στην επιχείρηση αυτή. Παρότι κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης (2009-2019) προκρίθηκε η μεταβίβαση των μετοχών της εταιρείας που έχει το Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ (ήδη Υπερταμείο), η εκποίηση αυτών δεν δικαιολογείται πλέον πολιτικά και θεσμικά, ούτε εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον. Αντιθέτως είναι επείγουσα και επιτακτική ανάγκη, να αναμεταβιβασθούν αυτές άμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο. Παρότι τα τελευταία έτη υπήρξε πρωτοβουλία της Πολιτείας για την ακύρωση πώλησης στρατηγικής σημασίας περιουσιακών στοιχείων της Χώρας (όπως του λιμένα Αλεξανδρούπολης), την αναβάθμιση της εθνικής ενεργειακής πολιτικής (όπως με τη δρομολόγηση εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης), την επιστροφή της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Δημόσιο, δυστυχώς ως προς τη HELLENiQ έχουν δρομολογηθεί και έχουν ήδη ξεκινήσει, με την εκποίηση της 07.12.2023, διαφορετικές εξελίξεις. Με την εκποίηση της 07.12.2023 και τη μείωση της συμμετοχής του στη HELLENiQ το Δημόσιο όχι μόνο απώλεσε σημαντικό μερίδιο συμμετοχής του στο μετοχικό κεφάλαιο της HELLENiQ και ψήφων στη Γενική της Συνέλευσης, αλλά και από τη συμμετοχή του στη διοίκηση και διαχείριση αυτής, καθώς μειώθηκε κρίσιμα ο αριθμός των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της HELLENiQ που ορίζονται απευθείας από το Δημόσιο (από τέσσερα σε τρία). Λαμβάνοντας συνεπώς υπόψη τις διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις και ανησυχίες, που αποτυπώνονται και στον Κανονισμό (ΕΕ) 2019/452, θεωρούμε ότι υπάρχει επείγουσα και επιτακτική ανάγκη να προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση για την αναμεταβίβαση των μετοχών HELLENiQ από το Υπερταμείο στο Ελληνικό Δημόσιο.

  • 16 Απριλίου 2025, 11:59 | ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ

    Σχόλια επί του άρθρου 17

    Σύμφωνα με το άρθρο 17 του υπό διαβούλευση Σ/Ν, «Η ισχύς του παρόντος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

    Παρότι η ισχύς των (νέων) διατάξεων που τίθενται από τον υπό διαβούλευση νόμο του ελληνικού κράτους αρχίζει από τη δημοσίευσή του στο ΦΕΚ, τούτο δεν επηρεάζει τις ήδη σε ισχύ διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/452, που ως κανονισμός της ΕΕ έχει άμεση εφαρμογή από τότε που ο ίδιος έχει δημοσιευθεί στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ και σύμφωνα με ό,τι ο ίδιος ορίζει (εν προκειμένω στο άρθρο 17 αυτού). Επομένως, δεν παύει ο Κανονισμός (ΕΕ) 2019/452 να είναι ήδη σε ισχύ και δεσμευτικός από την 11.10.2020, όπως ο ίδιος προβλέπει.

  • 16 Απριλίου 2025, 11:13 | ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ

    Σχόλια επί του άρθρου 4

    Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 του υπό διαβούλευση Σ/Ν
    «2. Από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος εξαιρούνται:
    α) Η απόκτηση εταιρικών τίτλων που προορίζονται αποκλειστικά για χρηματοοικονομικές επενδύσεις, χωρίς πρόθεση επηρεασμού της διαχείρισης και του ελέγχου της επιχείρησης (επενδύσεις χαρτοφυλακίου).»

    Πλην όμως, η εν λόγω πρόβλεψη αναφέρεται σε κριτήριο προθέσεως «χωρίς πρόθεση επηρεασμού της διαχείρισης και του ελέγχου», κριτήριο το οποίο είναι ωστόσο αόριστο και αβέβαιο. Είναι σαφές ότι οποιαδήποτε επένδυση, από ξένο επενδυτή, εφόσον αφορά σε απόκτηση μετοχών με δικαίωμα ψήφου (σε τακτικές και έκτακτες Γενικές Συνελεύσεις των μετόχων κ.ο.κ.) θα επιφέρει εκ του νόμου και συμμετοχή στη διαχείριση και τον έλεγχο της επιχείρησης: η Γενική Συνέλευση ορίζει, ελέγχει και απαλλάσσει τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου από την ευθύνη τους, ελέγχει και εγκρίνει τις οικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης κ.ο.κ. Επομένως, έχοντας μετοχές σε στρατηγικής σημασίας εταιρεία ένας ξένος επενδυτής θα έχει εκ του νόμου τη δυνατότητα -και το δικαίωμα, το οποίο προστατεύεται και δικαστικά- να μετέχει και να ψηφίζει στις γενικές της συνελεύσεις, με βάση τον αριθμό μετοχών που θα έχει (στην περίπτωση των ανωνύμων εταιρειών) κ.ο.κ.
    Προκύπτει επομένως ότι η εν λόγω πρόβλεψη, που αφορά σε «πρόθεση», δεν έχει νομική αποτύπωση στο ισχύον εταιρικό δίκαιο και θα πρέπει να απαλειφθεί, εφόσον σκοπός είναι δια του προβλεπόμενου ελέγχου να προστατευθεί η διαχείριση και ο έλεγχος τέτοιων ευαίσθητων επιχειρήσεων και υποδομών.

  • 8 Απριλίου 2025, 03:21 | ioannis kokkoris

    Το άρθρο 1 αναφέρει άμεσες ξένες επενδύσεις. Τι αφορά ο όρος άμεσες? Αντίστοιχοι κανονισμοί σε χώρες της ΕΕ αναφέρονται σε άμεσες και έμμεσες. Ευχαριστώ

  • 3 Απριλίου 2025, 09:24 | Vasilieios Psaromatis

    Bravo well done

Σχόλια