Άρθρο 1
Σκοπός
Σκοπός του παρόντος μέρους είναι η θέσπιση διατάξεων που συμβάλλουν στην αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της εξ οικείων βίας, αδικημάτων που αφορούν τη γενετήσια εκμετάλλευση γυναικών, παιδιών και ευάλωτων ατόμων, καθώς και της τέλεσης των ανωτέρω εγκλημάτων στον χώρο της πληροφορικής.
Άρθρο 2
Αντικείμενο
Αντικείμενο του παρόντος μέρους είναι:
α) η τροποποίηση της νομοθεσίας για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας μέσω της ενσωμάτωσης στην ελληνική έννομη τάξη της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαΐου 2024, για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της εξ οικείων βίας,
β) η πρόληψη αδικημάτων προσβολής γενετήσιας ελευθερίας και γενετήσιας αξιοπρέπειας και η ικανοποίηση θυμάτων γυναικών, παιδιών και ευάλωτων ατόμων, και
γ) η ικανοποίηση θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ-ΟΡΙΣΜΟΙ ΟΔΗΓΙΑΣ (ΕΕ) 2024/1385
Άρθρο 3
Πεδίο εφαρμογής
(άρθρο 1 της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385)
- Το πεδίο εφαρμογής του παρόντος μέρους καταλαμβάνει ποινικά αδικήματα στους τομείς της γενετήσιας ελευθερίας, της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, της βίας κατά γυναικών και παιδιών και της γενετήσιας ελευθερίας στον χώρο της πληροφορικής, όπως προβλέπονται στο παρόν μέρος, στον ν. 3500/2006 (Α’ 232) περί της αντιμετώπισης της ενδοοικογενειακής βίας και τις σχετικές διατάξεις του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95) που αφορούν τη γενετήσια εκμετάλλευση γυναικών, παιδιών και ευάλωτων ατόμων, καθώς και την τέλεση των ανωτέρω εγκλημάτων στον χώρο της πληροφορικής και ειδικότερα τα αδικήματα της παρ. 2Α του άρθρου 184, περί διέγερσης σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια, του άρθρου 315, περί ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων, της παρ. 3 του άρθρου 330, περί παράνομης βίας – καταναγκασμού σε γάμο, του δευτέρου εδαφίου της παρ. 1 και της παρ. 2 του άρθρου 333 περί παρενοχλητικής κυβερνοπαρακολούθησης, της παρ. 5 του άρθρου 337 περί κυβερνοπαρενόχλησης και του άρθρου 346 του Ποινικού Κώδικα, περί εκδικητικής πορνογραφίας, καθώς και της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 927/1979 (Α’ 139) όταν αφορά εκ προθέσεως υποκίνηση βίας ή μίσους κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων που προσδιορίζεται με βάση το φύλο.
- Οι διατάξεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρ. 1 τίθενται για την προστασία όλων των θυμάτων αδικημάτων βίας κατά των γυναικών και εξ οικείων βίας, ανεξαρτήτως φύλου.
Άρθρο 4
Ορισμοί
(άρθρο 2 της Οδηγίας 2024/1385)
Για τις ανάγκες του παρόντος χρησιμοποιούνται οι ακόλουθοι ορισμοί:
- «Βία κατά των γυναικών»: όλες οι πράξεις έμφυλης βίας, οι οποίες στρέφονται κατά γυναίκας ανεξαρτήτως ηλικίας, επειδή είναι γυναίκα, ή που πλήττουν δυσανάλογα γυναίκες, που έχουν ως αποτέλεσμα ή ενδέχεται να προκαλέσουν σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική ή οικονομική βλάβη ή ταλαιπωρία, συμπεριλαμβανομένων των απειλών διάπραξης τέτοιων πράξεων, του καταναγκασμού ή της αυθαίρετης στέρησης της ελευθερίας, είτε στη δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή.
- «Εξ οικείων βία»: όλες οι πράξεις σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή οικονομικής βίας, οι οποίες λαμβάνουν χώρα εντός της οικογένειας ή της οικιακής μονάδας ή του φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας, ανεξάρτητα από βιολογικούς ή νομικούς οικογενειακούς δεσμούς, ή μεταξύ πρώην ή νυν συζύγων ή συντρόφων, ανεξάρτητα από το αν ο δράστης μοιράζεται ή έχει μοιραστεί την ίδια κατοικία με το θύμα.
- «Σύντροφος»: το πρόσωπο που τελεί σε σταθερή σχέση προσωπικής δέσμευσης, ανεξαρτήτως συγκατοίκησης ή μη, ο πρώην σύζυγος, τα μέρη συμφώνου συμβίωσης που έχει λυθεί, καθώς και ο πρώην σύντροφος.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’
ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
Άρθρο 5
Ακρωτηριασμός γεννητικών οργάνων – Αντικατάσταση άρθρου 315 Ποινικού Κώδικα
(άρθρο 3 της Οδηγίας 2024/1385)
Το άρθρο 315 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α΄ 95) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 315
Ακρωτηριασμός γεννητικών οργάνων
- Όποιος με τη χρήση κάθε μορφής βίας ή απειλής βίας ή άλλων εξαναγκαστικών μέσων ή με επιβολή ή κατάχρηση εξουσίας ή αποσπώντας τη συναίνεση με τη χρήση απατηλών μέσων ή παρασύροντάς την, εκμεταλλευόμενος την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκεται, εξαναγκάζει ή εξωθεί γυναίκα να υποβληθεί σε εκτομή, αγκτηριασμό ή οποιοδήποτε άλλο ακρωτηριασμό στο σύνολο ή σε μέρος των μεγάλων χειλέων του αιδοίου, των μικρών χειλέων του αιδοίου ή της κλειτορίδας, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών και χρηματική ποινή αν δεν συντρέχει περίπτωση να τιμωρηθεί αυστηρότερα με άλλη διάταξη. Αν η πράξη διαπράχθηκε από μέλος της οικογένειας ή από πρόσωπο που συνοικούσε με το θύμα ή από δύο ή περισσότερα πρόσωπα ή με χρήση όπλου ή απειλή χρήσης όπλου ή σε βάρος ανήλικης γυναίκας ή από λόγους εκδίκησης, συντρέχει ιδιαίτερη επιβαρυντική περίσταση.
- Αν κάποια από τις πράξεις της παρ. 1 στις οποίες εξαναγκάστηκε το θύμα, είχε ως επακόλουθο τον θάνατο ή προξένησε βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται κάθειρξη.
- Με τις ποινές των παρ. 1 και 2 τιμωρείται και όποιος, για λόγους μη ιατρικούς και υπό τις περιστάσεις της παρ. 1, διενεργεί εκτομή, αγκτηριασμό ή οποιοδήποτε άλλο ακρωτηριασμό στο σύνολο ή σε μέρος των μεγάλων χειλέων του αιδοίου, των μικρών χειλέων του αιδοίου ή της κλειτορίδας σε βάρος των προσώπων της παρ. 1.».
Άρθρο 6
Παράνομη βία – Καταναγκασμός σε γάμο-Προσθήκη παρ. 3 στο άρθρο 330 του Ποινικού Κώδικα
(άρθρο 4 της Οδηγίας 2024/1385)
Στο άρθρο 330 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95), περί παράνομης βίας, προστίθεται παρ. 3 και το άρθρο 330 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 330
Παράνομη βία
- Όποιος με σωματική βία ή απειλή σωματικής βίας ή άλλης παράνομης πράξης ή παράλειψης εξαναγκάζει άλλον σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή για τις οποίες ο παθών δεν έχει υποχρέωση, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο έτη ή χρηματική ποινή, ανεξάρτητα αν το απειλούμενο κακό στρέφεται εναντίον εκείνου που απειλείται ή κάποιου από τους οικείους του.
- Με την επιφύλαξη διατάξεων ειδικών ποινικών νόμων, αν η πράξη της παρ. 1 τελείται σε βάρος ανηλίκου ή προσώπου που δεν μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό του, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών.
- Όποιος με τη χρήση οποιασδήποτε μορφής βίας ή απειλής βίας ή άλλων εξαναγκαστικών μέσων ή με επιβολή ή κατάχρηση εξουσίας, ή αποσπώντας τη συναίνεση με τη χρήση απατηλών μέσων ή παρασύροντάς τον, εκμεταλλευόμενος την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκεται, εξαναγκάζει, προσελκύει ή ωθεί άλλον να συνάψει γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους και χρηματική ποινή. Αν η πράξη αφορά στη σύναψη γάμου ή συμφώνου συμβίωσης στο έδαφος κράτους άλλου από εκείνο στο οποίο διαμένει ο εξαναγκαζόμενος ή αν η πράξη διαπράχθηκε από μέλος της οικογένειας ή από πρόσωπο που συνοικούσε με το θύμα ή από δύο ή περισσότερα πρόσωπα ή με τη χρήση όπλου ή απειλή χρήσης όπλου, συντρέχει ιδιαίτερη επιβαρυντική περίσταση.».
Άρθρο 7
Παρενοχλητική κυβερνοπαρακολούθηση – Τροποποίηση άρθρου 333 Ποινικού Κώδικα
(άρθρο 6 της Οδηγίας 2024/1385)
Στο άρθρο 333 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95), περί απειλής, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 1 αα) διαγράφονται οι λέξεις «Με την ποινή του προηγούμενου εδαφίου τιμωρείται και» και «, χωρίς απειλή βίας ή άλλης παράνομης πράξης», αβ) μετά τη λέξη «παρακολούθηση» προστίθενται οι λέξεις « των κινήσεων και των δραστηριοτήτων», αγ) μετά τις λέξεις, «αντίθετη βούλησή του», προστίθεται η φράση «τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως δύο (2) έτη», β) στην παρ. 2, οι λέξεις «ή χρηματική ποινή» διαγράφονται και μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις το άρθρο 333 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Όποιος προκαλεί σε άλλον τρόμο ή ανησυχία απειλώντας αυτόν με βία ή άλλη παράνομη πράξη ή παράλειψη, τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα (1) έτος ή χρηματική ποινή. Όποιος προκαλεί σε άλλον τρόμο ή ανησυχία με την επίμονη καταδίωξη ή παρακολούθηση των κινήσεων και των δραστηριοτήτων του, όπως ιδίως με την επιδίωξη διαρκούς επαφής με τη χρήση τηλεπικοινωνιακού ή ηλεκτρονικού μέσου ή με επανειλημμένες επισκέψεις στο οικογενειακό, κοινωνικό ή εργασιακό περιβάλλον αυτού, παρά την εκφρασμένη αντίθετη βούλησή του τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως δύο (2) έτη.
- Με την επιφύλαξη διατάξεων ειδικών ποινικών νόμων, αν η πράξη της παρ. 1 τελείται σε βάρος ανηλίκου ή προσώπου που δεν μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό του επιβάλλεται φυλάκιση έως τρία (3) έτη.
- Για την ποινική δίωξη της πράξης της παρ. 1 απαιτείται έγκληση.».
Άρθρο 8
Κυβερνοπαρενόχληση – Προσθήκη παρ. 5 στο άρθρο 337 του Ποινικού Κώδικα
(περ. γ άρθρου 7 της Οδηγίας 2024/1385)
Στο άρθρο 337 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95), περί προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας, προστίθεται παρ. 5 και το άρθρο 337 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 337
Προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας
- Όποιος με χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα, με προτάσεις που αφορούν γενετήσιες πράξεις, με γενετήσιες πράξεις που τελούνται ενώπιον άλλου ή με επίδειξη των γεννητικών του οργάνων, προσβάλλει βάναυσα την τιμή άλλου, τιμωρείται με φυλάκιση έως ένα (1) έτος ή χρηματική ποινή. Για την ποινική δίωξη απαιτείται έγκληση, εκτός αν ο παθών είναι ανήλικος.
- Με φυλάκιση έως δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή τιμωρείται η πράξη της προηγουμένης παραγράφου, αν ο παθών είναι νεότερος των δώδεκα (12) ετών.
- Ενήλικος, ο οποίος μέσω διαδικτύου ή άλλων μέσων ή τεχνολογιών πληροφορικής αποκτά επαφή με πρόσωπο που δεν συμπλήρωσε τα δέκα πέντε (15) έτη και με χειρονομίες ή προτάσεις, προσβάλλει την τιμή του ανηλίκου στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών. Αν επακολούθησε συνάντηση ο ενήλικος τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.
- Όποιος προβαίνει σε χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή διατυπώνει προτάσεις για τέλεση γενετήσιων πράξεων σε πρόσωπο που εξαρτάται εργασιακά από αυτόν ή εκμεταλλευόμενος τη θέση προσώπου που έχει ενταχθεί σε διαδικασία αναζήτησης θέσης εργασίας, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία (3) έτη.
- Όποιος κοινοποιεί ή αποστέλλει σε άλλον, χωρίς τη συναίνεσή του, με οποιονδήποτε τρόπο ή με τη χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών και επικοινωνιών, πραγματική ή σχεδιασμένη εικόνα ή οπτικό ή οπτικοακουστικό υλικό αποτυπωμένο σε ηλεκτρονικό ή άλλο υλικό φορέα, που απεικονίζει γεννητικά όργανα, κατά τρόπο που δύναται να προκαλέσει φόβο, ανησυχία ή ψυχολογική βλάβη στο πρόσωπο που λαμβάνει το υλικό αυτό, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο (2) έτη. Αν το αδίκημα του προηγούμενου εδαφίου διαπράχθηκε κατά προσώπου που φέρει την ιδιότητα δημόσιου εκπροσώπου, δημοσιογράφου ή υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή ο δράστης τελεί σε ιεραρχική σχέση ή σχέση εξάρτησης με το θύμα, συντρέχει ιδιαίτερη επιβαρυντική περίσταση.».
Άρθρο 9
Διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια – Προσθήκη παρ. 2Α στο άρθρο 184 του Ποινικού Κώδικα
(περ. δ άρθρου 7 της Οδηγίας 2024/1385)
Στο άρθρο 184 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019 Α’ 95), περί διέγερσης σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια, μετά την παρ. 2, προστίθεται παρ. 2Α ως εξής:
«2Α. Όποιος με τη χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών και επικοινωνιών διαθέτει στο κοινό υλικό που περιέχει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα άλλου προσώπου, χωρίς τη συγκατάθεσή του, με σκοπό την υποκίνηση άλλων ατόμων να του προκαλέσουν σωματική ή ψυχολογική βλάβη τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως τριών (3) ετών, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη.».
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ, ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ
Άρθρο 10
Διαδικασία υποβολής καταγγελίας βίας κατά των γυναικών ή εξ οικείων βίας
(άρθρο 14 της Οδηγίας 2024/1385)
- Η καταγγελία για τα εγκλήματα του άρθρου 13 μπορεί να υποβάλλεται πέρα από τα οριζόμενα στις διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, προφορικά μέσω τηλεφώνου ή άλλων συστημάτων φωνητικών μηνυμάτων ή μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, προσβάσιμης και σε άτομα με αναπηρία, στην αρμόδια υπηρεσία της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.). Σε κάθε περίπτωση, ο καταγγέλλων έχει δικαίωμα να λάβει αντίγραφο της καταγγελίας του, παροχή βοήθειας πρόσφορης και ανάλογης με την ηλικία του, συμπεριλαμβανομένης και της αναγκαίας γλωσσικής βοήθειας, η οποία περιλαμβάνει τη δωρεάν μετάφραση του έγγραφου αποδεικτικού της καταγγελίας του και κάθε πρόσφορο μέσο υποβολής αποδεικτικών στοιχείων.
- Η αρμόδια υπηρεσία της ΕΛ.ΑΣ. προβαίνει:
α) στην άμεση διερεύνηση του περιεχομένου της αναφοράς, ενεργώντας σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 245 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ν. 4620/2019, A’ 96) και λαμβάνοντας τα προβλεπόμενα στον νόμο μέτρα για την προστασία του θύματος και την πρόσβασή του σε νομική συνδρομή με την τήρηση των υποχρεώσεων εχεμύθειας του άρθρου 20 του ν. 3500/2006 (Α’ 232),
β) στην ενημέρωση και υποβολή του προανακριτικού υλικού στον αρμόδιο εισαγγελέα μετά την ολοκλήρωση της αυτεπάγγελτης προανάκρισης.
- Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προσδιορίζονται οι όροι σύστασης και λειτουργίας της τηλεφωνικής γραμμής και της ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής καταγγελιών της παρ. 1.
Άρθρο 11
Κοινωνική συμπαράσταση- υποχρεώσεις επαγγελματιών, ατομική αξιολόγηση θυμάτων και διαχείριση της δευτερογενούς θυματοποίησης
(άρθρα 14, 16, 17, 18, 25, 26, 27 και 30 της Οδηγίας 2024/1385)
Τα άρθρα 21, 23 και 23Α του ν. 3500/2006 (Α’ 232), περί της υποχρέωσης κοινωνικής συμπαράστασης στα θύματα, της υποχρέωσης και της ενθάρρυνσης καταγγελίας των επαγγελματιών, της ατομικής αξιολόγησης των θυμάτων και της διαχείρισης του κινδύνου επανάληψης της βίας και δευτερογενούς θυματοποίησης τους, και ο ν. 3811/2009 (Α’ 231), περί της διαδικασίας αποζημίωσης του θύματος από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης, εφαρμόζονται αναλόγως για κάθε αδίκημα βίας κατά των γυναικών ή εξ οικείων βίας σύμφωνα με το άρθρο 3 του παρόντος.
Άρθρο 12
Μέτρα για την αφαίρεση ορισμένου διαδικτυακού υλικού
(άρθρο 23 της Οδηγίας 2024/1385)
- Με πλήρως και ειδικώς αιτιολογημένη διάταξη του αρμόδιου εισαγγελέα πρωτοδικών, μπορεί να διατάσσεται, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η αφαίρεση από τον διαχειριστή της ή τον πάροχο φιλοξενίας του περιεχομένου ιστοσελίδας που φιλοξενείται στην Ελλάδα και το οποίο εμπίπτει στις αξιόποινες πράξεις της παρ. 2Α του άρθρου 184 περί διέγερσης σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια, των παρ. 1 και 2 του άρθρου 333 περί παρενοχλητικής κυβερνοπαρακολούθησης, της παρ. 5 του άρθρου 337 περί κυβερνοπαρενόχλησης και του άρθρου 346 του Ποινικού Κώδικα περί εκδικητικής πορνογραφίας , καθώς και της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 927/1979 (Α’ 139) όταν αφορά εκ προθέσεως υποκίνηση βίας ή μίσους κατά προσώπου ή ομάδας προσώπων που προσδιορίζεται με βάση το φύλο, από τον διαχειριστή της ή τον πάροχο φιλοξενίας. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των ανωτέρω προσώπων εντός είκοσι τεσσάρων (24) ωρών από την κοινοποίηση της διάταξης του προηγούμενου εδαφίου, διακόπτεται από τους παρόχους υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο (ISPs) η πρόσβαση στη διεύθυνση διαδικτυακού πρωτοκόλλου (IP address) ή στο όνομα χώρου (domain name). Η διάταξη κοινοποιείται στον διαχειριστή της ιστοσελίδας, εφόσον έχει εντοπισθεί, και στους παρόχους υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο μέσω της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (Ε.Ε.Τ.Τ.), η οποία ζητά την άμεση εφαρμογή τους και την ενημέρωση των χρηστών. Ως πάροχοι υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο νοούνται οι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Παρόχων Δικτύων και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, που τηρεί η Ε.Ε.Τ.Τ., σύμφωνα με την περ. (κδ) του άρθρου 12 του ν. 4070/2012 (Α’ 82).
- Σε κάθε περίπτωση, ο διαχειριστής της ιστοσελίδας μπορεί να ασκήσει προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου εισαγγελέα εφετών, εντός προθεσμίας ενός (1) μήνα από την κοινοποίησή της. Στην περίπτωση άσκησης της προσφυγής του πρώτου εδαφίου, ο εισαγγελέας εφετών αποφαίνεται εντός τριών (3) ημερών.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’
ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ (Ν. 3500/2006)
Άρθρο 13
Απειλή μέσω επίμονης καταδίωξης ή αθέμιτης παρακολούθησης μέλους οικογένειας – Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 7 ν. 3500/2006
(άρθρο 6 της Οδηγίας 2024/1385)
Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 3500/2006 (Α’ 232), περί της ενδοοικογενειακής παράνομης βίας και απειλής, προστίθενται οι λέξεις «ή τελεί την πράξη του δευτέρου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 333 του Ποινικού Κώδικα, περί απειλής, σε βάρος άλλου μέλους της οικογένειας,» και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Το μέλος της οικογένειας το οποίο προκαλεί τρόμο ή ανησυχία σε άλλο μέλος της οικογένειας απειλώντας το με κάθε μορφή βίας ή άλλη παράνομη πράξη ή παράλειψη, τιμωρείται με φυλάκιση. Όποιος τελεί την αξιόποινη πράξη του πρώτου εδαφίου ενώπιον ανηλίκου ή τελεί την πράξη του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 333 του Ποινικού Κώδικα, περί απειλής, σε βάρος άλλου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών.».
Άρθρο 14
Ειδικές ρυθμίσεις για την προδικασία, τη λήψη προληπτικών μέτρων και μέτρων δικονομικού καταναγκασμού, την αρμοδιότητα, την παραπομπή, την εκδίκαση και την εκτέλεση της ποινής επί αδικημάτων ενδοοικογενειακής βίας – Προσθήκη άρθρου 10A στον ν. 3500/2006
(άρθρο 19 της Οδηγίας 2024/1385)
Στο Κεφάλαιο Γ’ του ν. 3500/2006 (Α’232), περί ποινικών διατάξεων, μετά από το άρθρο 10, προστίθεται άρθρο 10Α ως εξής:
«Άρθρο 10Α
Ειδικές διατάξεις
- Αν τα εγκλήματα που αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 1 έχουν τελεστεί από υπότροπο, τα όρια της ποινής αυξάνονται σύμφωνα με το άρθρο 82Α του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95). Υπότροπος θεωρείται όποιος έχει καταδικαστεί αμετάκλητα: α) σε βαθμό πλημμελήματος μέσα στην προηγούμενη πενταετία από τον χρόνο τέλεσης της πράξης, για αδίκημα ενδοοικογενειακής βίας ανεξαρτήτως ύψους ποινής ή για αδίκημα βίας σε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών και β) για τα αδικήματα της περ. α) όταν έχουν τελεστεί σε βαθμό κακουργήματος μέσα στην προηγούμενη δεκαετία από τον χρόνο τέλεσης της πράξης.
- Στις περιπτώσεις των εγκλημάτων που εμπίπτουν στον παρόντα νόμο, η ανώτερη των δύο (2) ετών στερητική της ελευθερίας ποινή, δεν μετατρέπεται και δεν αναστέλλεται με κανέναν τρόπο, τυχόν δε ασκηθείσα έφεση δεν έχει αναστέλλουσα ισχύ. Περιοριστικοί όροι που αποσκοπούν στην προστασία του θύματος, και ιδίως η απαγόρευση προσέγγισης και κάθε είδους επικοινωνίας με το θύμα και άτομα του συγγενικού του περιβάλλοντος, μπορούν να επιβληθούν από το δικαστήριο και ως παρεπόμενη ποινή με τη δημοσίευση της καταδικαστικής απόφασης, στην οποία καθορίζεται και η διάρκειά τους. Η εκτέλεση της παρεπόμενης ποινής δεν αναστέλλεται.
- Στα κακουργήματα, και σε όσα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας προβλέπεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους, επιβάλλεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εφόσον κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκούν οι περιοριστικοί όροι κατά τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ν. 4620/2019, Α’ 96) και τον παρόντα νόμο, κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση ή, εφόσον κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκεί ούτε αυτός, προσωρινή κράτηση, όταν με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης και την εν γένει προσωπικότητα του κατηγορουμένου κρίνεται αιτιολογημένα ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανόν να διαπράξει και άλλα εγκλήματα και ιδίως όταν η πράξη τελέστηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα ή κατά συρροή ή κατ’ εξακολούθηση ή καθ’ υποτροπή κατά την έννοια του παρόντος νόμου ή όταν προκύπτει σκοπός φυγής αυτού με βάση τα κριτήρια της παρ. 1 του άρθρου 286 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ή όταν δεν έχει γνωστή διαμονή στη χώρα ή όταν παραβίασε τους τεθέντες περιοριστικούς όρους. Στα πλημμελήματα το ανώτατο όριο των ανωτέρω μέτρων είναι διάρκειας έως έξι (6) μήνες, μη δυνάμενο να παραταθεί, με ενδιάμεσο έλεγχο της διάρκειας αυτών στους τρεις (3) μήνες. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι γενικές διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την επιβολή των μέτρων αυτών.
- Για τα αδικήματα του άρθρου 1 ο αρμόδιος εισαγγελέας δύναται, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά την άσκηση της ποινικής δίωξης, να παραγγέλλει στις υπηρεσίες των φορέων της γενικής κυβέρνησης της περ. β) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), την κατά προτεραιότητα και κατά παρέκκλιση οποιασδήποτε ειδικής ή γενικής διάταξης, απόσπαση ή μετάθεση του υπαλλήλου – θύματος ενδοοικογενειακής βίας, σε θέση αντίστοιχη, λαμβανομένων υπόψιν των τυπικών προσόντων που απαιτούνται από τον φορέα υποδοχής. Για την αξιολόγηση του αιτήματος λαμβάνονται υπόψη ιδίως τα χαρακτηριστικά της αξιόποινης πράξης, ο κίνδυνος για την ασφάλεια του θύματος, η σωματική και ψυχική υγεία του θύματος και των μελών της οικογένειάς του, οι οικογενειακές και οικονομικές ανάγκες του θύματος, καθώς και η αναγκαιότητα αλλαγής εργασιακού περιβάλλοντος. Για την εφαρμογή της παρούσας απαιτείται προηγούμενη αίτηση του θύματος στην υπηρεσία του, η οποία, αφού επισυναφθεί εισήγηση του φορέα υποδοχής, διαβιβάζεται από αυτή, αμελλητί, στον αρμόδιο εισαγγελέα.
Αν ο φορέας υποδοχής δεν αποστείλει την εισήγησή του εντός σαράντα οκτώ (48) ωρών από τη λήψη του αιτήματος, συνάγεται η συμφωνία του. Η απόσπαση ή μετάθεση του υπαλλήλου που πραγματοποιείται κατόπιν της ανωτέρω εισαγγελικής παραγγελίας υλοποιείται υποχρεωτικά με την έκδοση σχετικής απόφασης από το αρμόδιο όργανο των ανωτέρω φορέων, το αργότερο εντός ενός (1) μηνός από την κοινοποίηση της εισαγγελικής παραγγελίας. Η απόσπαση ή μετάθεση ισχύει για χρονικό διάστημα ενός (1) έτους από την εμφάνιση στην υπηρεσία, με δυνατότητα ισόχρονης παράτασης με νεότερη εισαγγελική παραγγελία κατά την ανωτέρω διαδικασία και μέχρι τη συμπλήρωση συνολικά τριών (3) ετών.
- Η προδικασία για τα αδικήματα του παρόντος διεξάγεται στον απολύτως αναγκαίο χρόνο και η εκδίκασή τους προσδιορίζεται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα. Η διαδικασία του άρθρου 309 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, περί περάτωσης κύριας ανάκρισης, κατ’ εξαίρεση εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις κακουργημάτων του παρόντος νόμου, ανεξαρτήτως του καθ’ ύλη δικαστηρίου παραπομπής.
- Σε κάθε περίπτωση αναβολής της εκδίκασης των αδικημάτων του άρθρου 1 στο πλαίσιο της διαδικασίας των άρθρων 417 έως 427 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, αν ο χρόνος αναβολής δεν υπερβαίνει τις τρεις (3) ημέρες, και για λόγους ανωτέρας βίας τις πέντε (5), η κράτηση διατηρείται, εκτός αν το δικαστήριο, αφού ακούσει και το θύμα, κρίνει αιτιολογημένα ότι δεν συντρέχει κίνδυνος τέλεσης νέων αδικημάτων.
- Οι διατάξεις που αφορούν τα πρόσωπα της περ. δ) του άρθρου 110 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας δεν εφαρμόζονται για τα αδικήματα του παρόντος, οι δε δράστες αυτών δεν εξαιρούνται από την αυτόφωρη διαδικασία.
- Το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 135 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, περί μη παραπομπής σε άλλο ισόβαθμο και ομοειδές δικαστήριο, εφαρμόζεται και για όλα τα αυτόφωρα εγκλήματα του παρόντος.
- Ο εισαγγελέας πρωτοδικών που επιλαμβάνεται καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία εξετάζει άμεσα και αυτεπαγγέλτως την περίπτωση εφαρμογής του πέμπτου εδαφίου του άρθρου 1532 του Αστικού Κώδικα, περί συνεπειών κακής άσκησης της γονικής μέριμνας, και, αν κρίνει ότι δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του, προβαίνει σε σχετική σημείωση στο σώμα της δικογραφίας.».
Άρθρο 15
Ένταξη της αναγνώρισης βασικών περιστατικών της υπόθεσης και της υποχρέωσης κάλυψης άμεσων οικονομικών αναγκών στους όρους της ποινικής διαμεσολάβησης- Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 11 ν. 3500/2006
Στην παρ. 2 του άρθρου 11 του ν. 3500/2006 (Α’ 232), περί των προϋποθέσεων της ποινικής διαμεσολάβησης, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο εισαγωγικό εδάφιο, προστίθενται οι λέξεις «αναγνωρίζει τα βασικά περιστατικά της υπόθεσης και», β) στο πρώτο εδάφιο της περ. γ), προστίθενται οι λέξεις «, καθώς επίσης και αποζημίωση για την κάλυψη των άμεσων αναγκών αυτού» και η παρ. 2 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Προϋπόθεση για την έναρξη της Διαδικασίας ποινικής διαμεσολάβησης είναι η υποβολή ανεπιφύλακτης δήλωσης εκ μέρους του προσώπου στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, ότι αναγνωρίζει τα βασικά περιστατικά της υπόθεσης και είναι πρόθυμο σωρευτικά:
α) Να υποσχεθεί ότι δεν θα τελέσει στο μέλλον οποιαδήποτε πράξη ενδοοικογενειακής βίας (λόγος τιμής) και ότι, σε περίπτωση συνοίκησης, δέχεται να μείνει εκτός οικογενειακής κατοικίας για εύλογο χρονικό διάστημα, εάν το προτείνει το θύμα. Για την υπόσχεση αυτή συντάσσεται έκθεση κατά τα άρθρα 148 επ. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
β) Να παρακολουθήσει ειδικό συμβουλευτικό – θεραπευτικό πρόγραμμα ή πρόγραμμα απεξάρτησης για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας σε δημόσιο φορέα ή σε ιδιωτικό φορέα που εποπτεύεται από τα Υπουργεία Εσωτερικών, Υγείας ή Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, σε όποιον τόπο και για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται τούτο αναγκαίο από τους αρμόδιους θεραπευτές. Ο υπεύθυνος του προγράμματος πιστοποιεί την ολοκλήρωση της παρακολούθησής του. Το σχετικό πιστοποιητικό επισυνάπτεται στον φάκελο της δικογραφίας. Αναφέρονται δε σε αυτό, αναλυτικά, το αντικείμενο του συμβουλευτικού – θεραπευτικού προγράμματος ή του προγράμματος απεξάρτησης και ο αριθμός των συνεδριών που παρακολούθησε ο ενδιαφερόμενος. Σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης της παρακολούθησης του προγράμματος εφαρμόζεται η παρ. 3 του άρθρου 13.
γ) Να άρει ή να αποκαταστήσει, εφόσον είναι δυνατόν, αμέσως τις συνέπειες που προκλήθηκαν από την πράξη και να καταβάλει εύλογη χρηματική ικανοποίηση στον παθόντα, καθώς επίσης και αποζημίωση για την κάλυψη των άμεσων αναγκών αυτού. Αν αποδεδειγμένα προκύπτει, πως τόσο το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, όσο και το θύμα βρίσκονται σε πρόδηλη οικονομική αδυναμία, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να αποζημιωθεί το θύμα σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο και υφίσταται η ανάγκη μετεγκατάστασης του θύματος και των ανήλικων τέκνων του σε ασφαλές περιβάλλον και κάλυψης βασικών βιοτικών αναγκών τους, προβλέπεται η καταβολή εφάπαξ ποσού αποζημίωσης προς το θύμα, η οποία καταβάλλεται δίχως καθυστέρηση από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης του άρθρου 1 του ν. 3811/2009 (Α’ 231) κατόπιν αίτησης του θύματος με αναλογική εφαρμογή του ανωτέρου νόμου. Η περ. δ’ του άρθρου 9 του ν. 3811/2009, περί κατάχρησης δικαιώματος, εφαρμόζεται αναλόγως. Το Ελληνικό Δημόσιο υποκαθίσταται στα δικαιώματα του αποζημιωθέντος θύματος σε βάρος του προσώπου στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, μέχρι το ύψος του καταβληθέντος ποσού, την είσπραξη του οποίου επιδιώκει σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α’ 190). Η αποζημίωση του θύματος από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο, δεν θίγει το δικαίωμα αποζημίωσής του από το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, σύμφωνα με τα άρθρα 914 και 932 του Αστικού Κώδικα.
δ) Να προβεί σε κάθε άλλη ενέργεια αποκατάστασης ή μεταμέλειας που προτείνει το θύμα.».
Άρθρο 16
Απόρριψη συμφωνίας διαμεσολάβησης με αιτιολογημένη διάταξη του εισαγγελέα – Κριτήρια απόρριψης και δικαίωμα προσφυγής ενώπιον του εισαγγελέα εφετών – Τροποποίηση παρ. 5, 6, 7 και προσθήκη παρ. 5Α στο άρθρο 12 του ν. 3500/2006
- Στην παρ. 5 του άρθρου 12 του ν. 3500/2006 (Α’ 232), περί της διαδικασίας της ποινικής διαμεσολάβησης, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) το τρίτο εδάφιο αντικαθίσταται, β) προστίθενται εδάφια, τέταρτο, πέμπτο και έκτο, και μετά από νομοτεχνικές βελτιώσεις η παρ. 5 διαμορφώνεται ως εξής:
«5. Αν η απάντηση του παθόντος είναι αρνητική ή αυτός δεν απαντήσει ή δεν επέλθει συμφωνία ως προς τους όρους της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 11, κινείται η ποινική διαδικασία κατά τις διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Αν η απάντηση του παθόντος είναι θετική, ο εισαγγελέας με διάταξή του θέτει τη δικογραφία σε ειδικό αρχείο της εισαγγελίας. Ο εισαγγελέας σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ενόψει του συμφέροντος και των αναγκών του θύματος, δύναται να μην δεχθεί τη συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση, με αιτιολογημένη διάταξή του, λαμβάνοντας υπόψη, ιδίως, κριτήρια, όπως η σοβαρότητα, η σκληρότητα τέλεσης και η κατά συρροή ή καθ’ υποτροπή τέλεση του εγκλήματος, η εξακολουθητική παραβίαση της σωματικής, ψυχολογικής ή γενετήσιας ακεραιότητας του θύματος, ο βαθμός του ψυχικού τραύματος που του προκλήθηκε, οι ανισορροπίες συσχετισμού δυνάμεων μεταξύ δράστη ή υπόπτου και θύματος, η ηλικία, η ωριμότητα ή η νοητική ικανότητα του τελευταίου, οι κίνδυνοι επανειλημμένης βίας ή σωματικής ή ψυχολογικής βλάβης ή κακοποίησης παιδιών ή χρήσης όπλων, καθώς, επίσης, και η κατάχρηση ναρκωτικών ή αλκοόλ, κατάσταση ψυχικής υγείας ή συμπεριφορά παρενοχλητικής παρακολούθησης από τον δράστη ή τον ύποπτο και εν γένει οποιοιδήποτε ισχυροί παράγοντες, που θα μπορούσαν να μειώσουν την ικανότητα του θύματος για συνειδητή επιλογή ή προδικάζουν αρνητικές συνέπειες σε αυτό. Σε κάθε περίπτωση, για τη διαμόρφωση της κρίσης του εισαγγελέα, διενεργείται προηγούμενη κλήτευση και ακρόαση των μερών, ενώ δύναται να ζητηθεί από αυτόν, συμβουλευτικά, η γνώμη των επιστημόνων που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 18. Το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η τέλεση της πράξης έχει δικαίωμα προσφυγής κατά της διάταξης του τρίτου εδαφίου στον αρμόδιο εισαγγελέα εφετών με ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 52 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Αν ο εισαγγελέας εφετών, αφού καλέσει και ακούσει τα μέρη, δεχτεί την προσφυγή, παραγγέλλει τη θέση της δικογραφίας στο ειδικό αρχείο της εισαγγελίας, διαφορετικά την κίνηση της ποινικής διαδικασίας κατά τις διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και την καταστροφή του σχετικού υλικού με ανάλογη εφαρμογή της παρ. 5 του άρθρου 302 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.».
- Στο άρθρο 12 του ν. 3500/2006, μετά την παρ. 5, προστίθεται παρ. 5Α ως εξής:
«5Α. Ο εισαγγελέας δύναται, ύστερα από αίτημα του θύματος ή και αυτεπαγγέλτως και αφού εξετάσει νέα πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία κατόπιν κλήτευσης και ακρόασης των μερών, να τροποποιήσει τους όρους της διαμεσολάβησης, τάσσοντας νέους όρους σύμφωνα με τα κριτήρια και τη διαδικασία της παρ. 5.».
- Στην παρ. 6 του άρθρου 12 του ν. 3500/2006, οι λέξεις «της παρ. 5» αντικαθίστανται από τις λέξεις «των παρ. 5 και 5Α» και η παρ. 6 διαμορφώνεται ως εξής:
«6. Αν τα πρόσωπα στα οποία αποδίδεται η τέλεση της πράξης είναι περισσότερα ή η φερόμενη ως τελεσθείσα πράξη αφορά περισσότερα θύματα, η δικογραφία χωρίζεται για τα μέρη που συναινούν και λαμβάνει αυτοτελή δικονομική πορεία σύμφωνα με τις επιμέρους διακρίσεις των παρ. 5 και 5Α.
- Στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 12 του ν. 3500/2006, οι λέξεις «του δεύτερου εδαφίου» διαγράφονται και η παρ. 7 διαμορφώνεται ως εξής:
«7. Η συμφωνία των διαδίκων μερών για την κατά την παρ. 2 του άρθρου 11 του παρόντος έναρξη της διαδικασίας ποινικής διαμεσολάβησης μπορεί να υποβληθεί και με σχετικό πρακτικό εκ μέρους των συνηγόρων τους, στον αρμόδιο εισαγγελέα το αργότερο εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την επίδοση του κλητηρίου θεσπίσματος. Στην τελευταία περίπτωση ο αρμόδιος εισαγγελέας αποσύρει τη δικογραφία από το πινάκιο προκειμένου να λάβουν χώρα οι ενέργειες της παρ. 5 του παρόντος.».
Άρθρο 17
Διακοπή της διαμεσολάβησης και καταστροφή υλικού διαμεσολάβησης σε περίπτωση μη ολοκλήρωσής της – Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 13 ν. 3500/2006
Στην παρ. 3 του άρθρου 13 του ν. 3500/2006 (Α’ 232), περί των ποινικών συνεπειών της ποινικής διαμεσολάβησης, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο προστίθενται οι λέξεις «ή η άσκηση ποινικής δίωξης για αδίκημα του παρόντος που τελέστηκε κατά τη διάρκεια της,», β) προστίθεται τρίτο εδάφιο, και η παρ. 3 διαμορφώνεται ως εξής:
«3. Η διαπιστούμενη από τον εισαγγελέα υπαίτια μη ολοκλήρωση της ποινικής διαμεσολάβησης ή η άσκηση ποινικής δίωξης για αδίκημα του παρόντος που τελέστηκε κατά τη διάρκεια της, διακόπτει τη διαδικασία και προκαλεί την αναδρομική άρση των επελθόντων αποτελεσμάτων. Στην περίπτωση αυτή ο εισαγγελέας ανασύρει τη δικογραφία από το αρχείο, η δε ποινική διαδικασία συνεχίζεται κατά τις οικείες διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, χωρίς να επιτρέπεται πλέον η υποβολή νέου αιτήματος για ποινική διαμεσολάβηση. Το σχετικό υλικό καταστρέφεται με ανάλογη εφαρμογή της παρ. 5 του άρθρου 302 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας περί ποινικής συνδιαλλαγής.».
Άρθρο 18
Έκδοση διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων – Τροποποίηση παρ. 1 και προσθήκη παρ. 4 στο άρθρο 18 ν. 3500/2006
- Στην παρ. 1 του άρθρου 18 του ν. 3500/2006 (Α’ 232), περί των περιοριστικών όρων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο, μετά τις λέξεις «ξενώνες φιλοξενίας,» προστίθενται οι λέξεις «η απαγόρευση κάθε είδους επικοινωνίας με το θύμα, η παράδοση στην οικεία αστυνομική αρχή όπλων που νόμιμα κατέχει, η ηλεκτρονική του επιτήρηση με τη χρήση τεχνολογίας εντοπισμού θέσης και κίνησης, η εμφάνισή του στο οικείο αστυνομικό τμήμα και η παροχή στοιχείων επικοινωνίας διαθέσιμων στις αρχές ανά πάσα στιγμή,», β) στο δεύτερο εδάφιο προστίθενται οι λέξεις «τα στοιχεία της προσωπικότητας και», γ) στο τρίτο εδάφιο προστίθενται οι λέξεις «στον καθ’ ου, στο θύμα και» και δ) το τέταρτο εδάφιο καταργείται, και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Σε περίπτωση διαπράξεως εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας είναι δυνατόν, αν υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες κρίνεται απαραίτητο για την προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας του θύματος, να επιβληθούν στον κατηγορούμενο από το αρμόδιο ποινικό δικαστήριο στο οποίο παραπέμπεται να δικασθεί ή από τον αρμόδιο ανακριτή, ή από το δικαστικό συμβούλιο ή από τον εισαγγελέα που έχει επιληφθεί σε κάθε δικονομικό στάδιο της υπόθεσης, με αιτιολογημένη διάταξή του, κατά της οποίας επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής ενώπιον του συμβουλίου πλημμελειοδικών, και για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται, περιοριστικοί όροι, όπως ιδίως η απομάκρυνσή του από την οικογενειακή κατοικία, η μετοίκησή του, η απαγόρευση να προσεγγίζει τους χώρους κατοικίας ή και εργασίας του θύματος, κατοικίες στενών συγγενών του, τα εκπαιδευτήρια των παιδιών και ξενώνες φιλοξενίας, η απαγόρευση κάθε είδους επικοινωνίας με το θύμα, η παράδοση στην οικεία αστυνομική αρχή όπλων που νόμιμα κατέχει, η ηλεκτρονική του επιτήρηση με τη χρήση τεχνολογίας εντοπισμού θέσης και κίνησης, η εμφάνισή του στο οικείο αστυνομικό τμήμα και η παροχή στοιχείων επικοινωνίας διαθέσιμων στις αρχές ανά πάσα στιγμή, η συμμετοχή του σε θεραπευτικά ή συμβουλευτικά προγράμματα ή προγράμματα απεξάρτησης. Για την επιβολή περιοριστικών όρων λαμβάνονται υπόψη ιδίως η βαρύτητα και η συχνότητα της πράξης, τα στοιχεία της προσωπικότητας και η επικινδυνότητα του δράστη και η υποτροπή. Απόσπασμα των ανωτέρω αποφάσεων, βουλευμάτων και διατάξεων, που επιβάλλουν περιοριστικούς όρους διαβιβάζεται αυθημερόν στον αρμόδιο για την εκτέλεσή τους Εισαγγελέα και κοινοποιείται αμελλητί στον καθ’ ου, στο θύμα και στις διωκτικές αρχές.».
- Στο άρθρο 18 του ν. 3500/2006 προστίθεται παρ. 4 ως εξής:
«4. Κατά της διάταξης του εισαγγελέα πρωτοδικών που επιβάλλει περιοριστικούς όρους, ο καθ’ ου μπορεί να ασκήσει προσφυγή ενώπιον του συμβουλίου πλημμελειοδικών εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την κοινοποίηση. Η προθεσμία αυτή και η άσκηση της προσφυγής δεν αναστέλλουν την ισχύ της διάταξης. Στο διατακτικό της τελευταίας μνημονεύονται ειδικά το δικαίωμα και η προθεσμία άσκησης προσφυγής. Όποιος παραβιάζει τον περιοριστικό όρο που του έχει επιβληθεί τιμωρείται με φυλάκιση. Το θύμα ενημερώνεται αμελλητί για την παραβίαση του περιοριστικού όρου της προσέγγισης του θύματος από την αρμόδια αστυνομική αρχή, εφόσον έχει περιέλθει σε γνώση της.».
Άρθρο 19
Τρόπος εξέτασης των ανηλίκων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας – Κλήση και τρόπος εξέτασης ενηλίκων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας – Τροποποίηση παρ. 2 και προσθήκη παρ. 3 στο άρθρο 19 του ν. 3500/2006
Στο άρθρο 19 του ν. 3500/2006 (Α’ 232), περί της εξέτασης μαρτύρων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 2, προστίθεται δεύτερο εδάφιο, β) προστίθεται παρ. 3, και το άρθρο 19 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 19
Εξέταση μαρτύρων
- Σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, μέλη της οικογένειας εξετάζονται ως μάρτυρες χωρίς όρκο.
- Οι ανήλικοι, κατά την εκδίκαση των υποθέσεων της προηγούμενης παραγράφου, δεν κλητεύονται ως μάρτυρες στο ακροατήριο, αλλά αναγιγνώσκεται η κατάθεσή τους, εφόσον υπάρχει, εκτός εάν η εξέτασή τους κρίνεται αναγκαία από το δικαστήριο. Ειδικά για τα ανήλικα θύματα ενδοοικογενειακής βίας εφαρμόζεται το άρθρο 227 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
- Το θύμα ενδοοικογενειακής βίας κλητεύεται νόμιμα για μαρτυρία στο δικαστήριο. Αν απουσιάζει και το δικαστήριο κρίνει ότι για λόγους προστασίας της ψυχικής ή σωματικής του υγείας δεν είναι δυνατή η εμφάνισή του, τότε αναγιγνώσκεται η κατάθεσή του κατά την προανάκριση, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 363 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.».
Άρθρο 20
Ένταξη των φαρμακοποιών και των φυσιοθεραπευτών στους επαγγελματίες που έχουν υποχρέωση αναφοράς εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας – Τύπος και διαδικασία αναφοράς – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 23 ν. 3500/2006
Στην παρ. 1 του άρθρου 23 του ν. 3500/2006 (Α’ 232), περί των υποχρεώσεων των επαγγελματιών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο πρώτο εδάφιο αα) μετά τη λέξη «προπονητής» προστίθεται η λέξη «, φυσικοθεραπευτής», αβ) οι λέξεις «, ότι έχει διαπραχθεί σε βάρος ανηλίκου έγκλημα» αντικαθίστανται από τις λέξεις «ενδείξεις διάπραξης σε βάρος ανηλίκου εγκλήματος», β) το δεύτερο εδάφιο αντικαθίσταται, δ) προστίθενται εδάφια, τρίτο, τέταρτο και πέμπτο και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Παιδαγωγός, εκπαιδευτικός, μέλος του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού ή του ειδικού βοηθητικού προσωπικού της πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κοινωνικός λειτουργός, ψυχολόγος, επιμελητής, προπονητής, φυσικοθεραπευτής ή γιατρός που παρέχει τις υπηρεσίες του σε ανήλικο, ο οποίος κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του πληροφορείται ή διαπιστώνει με οποιονδήποτε τρόπο ενδείξεις διάπραξης σε βάρος ανηλίκου εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας, υποχρεούται να το αναφέρει αμελλητί στις αρμόδιες διωκτικές αρχές. Την ίδια υποχρέωση έχει ο φαρμακοποιός ή ο φυσικοθεραπευτής που, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, διαπιστώνει ενδείξεις διάπραξης σε βάρος ενηλίκου εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας, καθώς, επίσης, και ο ιατρός που διαπιστώνει τέτοιες ενδείξεις, με βάση σοβαρά αντικειμενικά ευρήματα της ιατρικής εξέτασης του ενηλίκου. Η υποχρέωση ισχύει ανεξαρτήτως ύπαρξης επαγγελματικού απορρήτου. Η αναφορά υποβάλλεται εγγράφως ή ηλεκτρονικά ή προφορικά και συντάσσεται σχετική έκθεση. Σε κατεπείγουσες περιπτώσεις, μπορεί να υποβληθεί αναφορά τηλεφωνικά, η οποία καταχωρείται σε σχετικό αρχείο της Ελληνικής Αστυνομίας, και ακολούθως υποβάλλεται και κατά το προηγούμενο εδάφιο.».
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ’
ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 21
Τελική διάταξη
(άρθρο 11 της Οδηγίας 2024/1385)
- Η τέλεση των αδικημάτων του άρθρου 3, όταν ο δράστης έχει καταδικασθεί αμετάκλητα στο παρελθόν για ομοειδή εγκλήματα, συνιστά επιβαρυντική περίσταση.
- Για τις αξιόποινες πράξεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3500/2006 (Α’ 232), ως μέλη της οικογένειας θεωρούνται τόσο οι παρέχοντες όσο και οι αποδέκτες υπηρεσιών φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας.
- Για τα αδικήματα της παρ. 5 του άρθρου 184, περί διέγερσης σε διάπραξη εγκλημάτων, βιαιοπραγίες ή διχόνοια, των παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 315, περί ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων, της παρ. 3 του άρθρου 330, περί παράνομης βίας – καταναγκασμού σε γάμο, του δεύτερου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 333 περί απειλής, της παρ. 5 του άρθρου 337 περί κυβερνοπαρενόχλησης και του άρθρου 346 περί εκδικητικής πορνογραφίας του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95), οι ελληνικοί ποινικοί νόμοι εφαρμόζονται και όταν η πράξη τελείται στην αλλοδαπή από ημεδαπό, ακόμα και αν δεν είναι αξιόποινη κατά τους νόμους της χώρας όπου τελέστηκε, μη εφαρμοζόμενων των προϋποθέσεων των παρ. 1 και 3 του άρθρου 6 του Ποινικού Κώδικα.
Η οδηγία κ.υπουργε δικαιοσύνης μιλάει για οποιοδήποτε φύλο..
Τώρα πως εσείς πως συμπεριλάβατε μόνο το ένα φύλο είναι απορίας άξιο…
Άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου που διχάζει και δεν ενώνει το έλληνα…
Κατάργηση του νομοσχεδίου αν δεν υπάρξει ίση μεταχείριση ανεξαρτήτως φύλου είτε αφορά άνδρες είτε γυναίκες είτε παιδιά. Να ενταχθεί η γονεϊκή αποξένωση στην ενδοοικογενειακή βία. Να αυστηροποιηθούν οι ποινές για ψευδείς καταγγελίες περί δηθεν βίας που, οπως φαινεται αποτελούν χαρακτηριστική μεθόδευση των γυναικών για να στερήσουν τα παιδιά από τους πατέρες. Κατάργηση της παρ 2. Άρθρο 231 «περί οικείων» αφού συμβάλλει στη νομιμοποίηση της παραβίασης δικαστικών αποφάσεων, κυρίως από μανάδες που στερούν από πατέρες το δικαίωμα τους να παραλάβουν τα παιδιά τους στο χρόνο που ορίζουν οι αποφάσεις
Αντισυνταγματικό διχαστικό νομοσχέδιο…
Άμεσα ο Πρωθυπουργός της χώρας της δημοκρατίας και του σεβασμού να αποσύρει το κακό αυτό νομοσχέδιο που δεν εφαρμόζει την οδηγία της ευρωπαϊκής ένωσης….
ΑΡΣΙΣ Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Nέων
Παρατηρήσεις επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Δικαιοσύνης
Η ΑΡΣΙΣ Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων, ως φορέας παιδικής προστασίας που δραστηριοποιείται στο πεδίο από το 1992, συμμετέχει και υποβάλλει παρατηρήσεις και σχόλια σε όλες τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τα θεμελιώδη δικαιώματα των παιδιών και την εν γένει παιδική προστασία.
Στο παραπάνω πλαίσιο φρονούμε ότι σε κάθε νομοθετική πρωτοβουλία και δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση, που εμπεριέχει νομοθετικές διατάξεις σχετικές με την προστασία της ανηλικότητας, θα ήταν επωφελές να προηγείται διαβούλευση με τους φορείς και τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της παιδικής προστασίας. Πολύ περισσότερο – θα ήταν ωφέλιμο – να προηγείται συζήτηση με τα ίδια τα παιδιά, μέσω των σχολείων, των οργανώσεων παιδικής προστασίας και των υπηρεσιών που έχουν ως αντικείμενο την προστασία της ανηλικότητας.
Δυστυχώς, η παρούσα δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση που αφορά ένα τόσο σημαντικό για την κοινωνία ζήτημα έρχεται χωρίς να έχουν προηγηθεί οι παραπάνω ενέργειες, εν μέσω αργιών και θέτοντας ως χρονικό περιθώριο για την διαβούλευση τις δύο εβδομάδες. Ελπίζουμε ότι οι παρατηρήσεις και τα σχόλια που θα αναρτηθούν στην δημόσια διαβούλευση θα εκτιμηθούν και θα ληφθούν σοβαρά υπόψη κατά την σχετική κοινοβουλευτική διαδικασία και πριν από την ψήφιση του υπό συζήτηση νομοσχεδίου.
ΜΕΡΟΣ Α’ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΝΕΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ – ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 2024/1385 ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’ ΣΚΟΠΟΣ-ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ (Άρθρα 1-21)
Άρθρο 5: Ακρωτηριασμός γεννητικών οργάνων – Αντικατάσταση άρθρου 315 Ποινικού Κώδικα (άρθρο 3 της Οδηγίας 2024/1385)
Φρονούμε ότι η επαπειλούμενη ποινή για την συγκεκριμένη αξιόποινη συμπεριφορά θα πρέπει να τελεί σε αναλογία με το άρθρο 310 παρ. 2 εδ. 2 του Ποινικού Κώδικα: ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων, όπως περιγράφεται στο υπό διαμόρφωση υπ’ αριθμ. 315 άρθρο του ΠΚ, περιγράφει πράξη που τελείται με άμεσο δόλο και επιφέρει βαριά σωματική βλάβη, όπως αυτή περιγράφεται στο άρθρο 310 παρ 3 του ΠΚ. Επομένως, η επαπειλούμενη ποινή είναι καταφανώς δυσανάλογη από την προβλεπόμενη για την σκοπούμενη βαριά σωματική βλάβη.
Άρθρο 19: Τρόπος εξέτασης των ανηλίκων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας – Κλήση και τρόπος εξέτασης ενηλίκων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας – Τροποποίηση παρ. 2 και προσθήκη παρ. 3 στο άρθρο 19 του ν. 3500/2006
Συμφωνούμε με την προτεινόμενη εισαγωγή δευτέρου εδαφίου στην παρ.2 του αρθ. 19 Ν.3500/2006, σύμφωνα με το οποίο επί ανηλίκων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας θα εφαρμόζεται το άρθρο 227 ΚΠΔ αναφορικά με το διορισμό ως πραγματογνώμονα ψυχολόγου, ψυχιάτρου ή παιδοψυχολόγου, όταν το παιδί που φέρεται να είναι θύμα, καταθέτει ως μάρτυρας. Είναι ρύθμιση επωφελής και προστατευτική για το παιδί και μάλιστα σε αντικείμενο (ενδοοικογενειακή βία) που εκ των πραγμάτων το παιδί μπορεί να δεχθεί πολλές πιέσεις από πολλές κατευθύνσεις.
Άρθρο 20: Ένταξη των φαρμακοποιών και των φυσιοθεραπευτών στους επαγγελματίες που έχουν υποχρέωση αναφοράς εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας – Τύπος και διαδικασία αναφοράς – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 23 ν. 3500/2006
Συμφωνούμε με τις προτεινόμενες αλλαγές στο άρθρο 23 Ν.3500/2006, ήτοι με την συμπερίληψη των φαρμακοποιών και των φυσιοθεραπευτών στους επαγγελματικούς κλάδους που υποχρεούνται να αναφέρουν στις Αρχές περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας με θύμα ενήλικο, που υπέπεσε στην αντίληψη τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Σημειωτέον ότι οι γιατροί ήδη υπέχουν σχετική υποχρέωση. Ομοίως, ορθότερη είναι η διατύπωση ότι ο επαγγελματίας έχει καθήκον αναφοράς προς τις αρμόδιες διωκτικές αρχές, όταν διαπιστώνει “ενδείξεις διάπραξης σε βάρος ανηλίκου εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας” σε σχέση με την τωρινή διατύπωση ότι “έχει διαπραχθεί σε βάρος ανηλίκου έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας”, διότι ο επαγγελματίας δεν είναι δικαστής για να δικάζει και ορθώς οι ενδείξεις διάπραξης αδικήματος, όταν τις διαπιστώνει, πρέπει να θεσπίζουν την υποχρέωση του να αναφέρει.
Άρθρο 27
Παρεμπόδιση δικαιοσύνης – Προσθήκη παρ. 3 στο άρθρο 231 Ποινικού Κώδικα και αντικατάσταση άρθρου 10 ν. 3500/2006
Δεν είναι κατανοητή η χρησιμότητα της προτεινόμενης τροποποίησης. Με βάση τον ακόλουθο συλλογισμό, προτείνουμε να διαγραφεί.
Το άρ. 10, Ν.3500/2006, ως έχει, προβλέπει πως η παρακώλυση απονομής της δικαιοσύνης αποτελεί πρόσθετο έγκλημα για το οποίο μάλιστα η ποινική δίωξη ασκείται αυτεπαγγέλτως και εφαρμόζεται η αυτόφωρη διαδικασία (βλ. άρ. 17 του Ν.3500/2006)
Η προτεινόμενη τροποποίηση το υποβιβάζει σε επιβαρυντική περίσταση. Επιπλέον, η παρ. 2 του Άρ. 231 Π.Κ. («Η υπόθαλψη μένει ατιμώρητη αν ο υπαίτιος την τέλεσε υπέρ κάποιου οικείου του») καθιστά αδύνατη την επιβολή κυρώσεων καθώς, στην ενδοοικογενειακή βία, όλες οι ενέργειες παρακώλυσης απονομής της Δικαιοσύνης διαπράττονται από τον ίδιο τον δράστη και/ή από τα συγγενικά του πρόσωπα.
Θεωρούμε ότι είναι στην σωστή κατεύθυνση η αναγνώριση της κακοποίησης για το παιδί-θεατή βίας, το ηλεκτρονικό βραχιολάκι για την προστασία των θυμάτων, η αυστηροποίηση των ποινών, η αξιολόγηση κινδύνου, η απαγόρευση επικοινωνίας και αφαίρεσης της γονικής μέριμνας από τους δράστες, η ποινική δίωξη για την επίμονη παρακολούθηση, τις απειλές μέσω διαδικτύου και την υποκίνηση σε βία και η αύξηση των ποινών σε υπότροπους.
Το δε υπουργείο θα πρεπει να ακολουθησει τις οδηγιες GREVIO, ο ΟΗΕ και το Ευρωκοινοβούλιο, διαχειρίζονται άμεσα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Επι της ουσίας στο νομοσχέδιο, ενώ ο τίτλος αναφέρεται στην ένταξη της οδηγίας 1385/2024 (Ε.Ε.) στην πραγματικότητα τελικά συμπεριλαμβάνει ένα μικρό μέρος της μόνο. Παράλληλα, η σύμβαση της Κων/πολης η οποία είναι το απόλυτο εργαλείο προστασίας των γυναικών και των παιδιών από την ενδοοικογενειακή βία και από τον Απρίλιο του 2018 αποτελεί νόμο του κράτους με τον ν.4531/2018-Α΄62/5-4-2018 όμως το υπουργείο δικαιοσύνης ακόμη μια φορά και παρά τις 71 συστάσεις που έκανε η GREVIO στην χώρα μας τον Νοέμβριο του 2023 αρνείται να δημιουργήσει ένα εφαρμοστικό πλαίσιο.
Τα στατιστικά στοιχεία είναι καταπέλτης: το 2020 είχαμε 5.413 δικογραφίες
ενδοοικογενειακής, το 2021 ανέβηκε σε 8.776, ενώ πέρυσι είχαμε 11.589.
Το 2024 εκτοξεύτηκαν σε πάνω από 15.500!!!! Γινόμαστε θεατές
κακοποιήσεων και δολοφονιών γυναικών, ενώ η κυβέρνηση αρνείται να πάρει τα κατάλληλα μέτρα.
Ζητάμε:
1) να σταματήσει ο εμπαιγμός με τις ζωές μας και να ληφθούν άμεσα μέτρα με σοβαρό εφαρμοστικό πλαίσιο
2) πλήρη ένταξη της σύμβασης της Κων/λης και συμμόρφωση με όλες τις συστάσεις της GREVIO.
3) να αποσυρθούν διατάξεις από τον ν. 4800/2021 όπως η διάρρηξη σχέσεων, η διαμεσολάβηση δράστη- θύματος, οι οποίες διατάξεις θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές γυναικών και παιδιών, αφού αφήνονται τα θύματα εκτεθειμένα στις
διαθέσεις του κακοποιητή μέχρι εκείνος να καταδικαστεί.
4) να γίνει επαναπροσδιορισμός του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού, το οποίο δεν μπορεί να οριοθετείται στην από κοινού και εξίσου άσκηση
της γονικής μέριμνας, οριζόντια, χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι υποθέσεις με ενδοοικογενειακη.
5) επιμόρφωση δικαστών σε θέματα ενδοοικογενειακής βίας όπως η σύμβαση
της Κων/λης, οδηγίες και διεθνείς νόμους κ όχι όπως συμβαίνει σήμερα, που η επιμόρφωση των δικαστών περιστρέφεται γύρω από
αντιεπιστημονικά ιδεολογήματα όπως η γονεϊκή αποξένωση και συναφείς
όρους, οι οποίοι έχουν απορριφθεί από τον Π.Ο.Υ, το Ευρωκοινοβούλιο, την
GREVIO, την ένωση Αμερικάνων δικαστών και εισαγγελέων και από τα ανώτερα δικαστήρια των Η.Π.Α. , από την διεθνή επιστημονική κοινότητα, η οποία συνυπογράφει υπόμνημα από 32 χώρες και από την αμερικάνικη ψυχιατρική
εταιρεία (Α.Ρ.Α.).
6) να δωθεί παράταση στην διαβούλευση και να πραγματοποιηθεί συνάντηση
του υπουργού με τις γυναικείες οργανώσεις ώστε να ενημερωθεί με τα πραγματικά περιστατικά, τις σοβαρές υποθέσεις που τρέχουν, όπως εξάλλου ενημερώθηκαν και οι διεθνείς οργανισμοί για αυτά και τον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα θύματα της ενδοοικογενειακής.
Άρθρο 14 του παρόντος, μέσω του οποίου προστίθεται άρ. 10Α στον Ν.3500/2006
Προκειμένου να παρέχεται άμεσα αποτελεσματική προστασία στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών-μαρτύρων, προτείνεται τροποποίηση της παρ. 9 και πρόσθεση νέας παραγράφου (με αρ. 10).
___________________________________________________________________________
Τροποποιήσεις παραγρ. 9
• Να αντικατασταθεί η φράση «αν κρίνει ότι δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του, προβαίνει σε σχετική σημείωση στο σώμα της δικογραφίας» από τη φράση «Απαιτείται ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ κρίση της/του Εισαγγελέα όταν αποφασίζει ότι ΔΕΝ συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του πέμπτου εδαφίου του άρθρου 1532 του Αστικού Κώδικα».
• Σημειώνεται πως οι μητέρες που δεν έχουν νομική εκπροσώπηση λόγω οικονομικής αδυναμίας ή που φοβούνται πολύ τον δράστη, αδυνατούν να προσφύγουν σε Αστικό Δικαστήριο κατά τη διάρκεια των 90/180 ημερών που διαρκεί η διάταξη του/της Εισαγγελέα. Επιπρόσθετα, δεν καταγγέλλουν τις παραβιάσεις των μέτρων που περιλαμβάνονται στην Εισαγγελική Διάταξη, είτε επειδή φοβούνται (τον δράστη) είτε επειδή δεν γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν και τι θα συμβεί μετά. Για αυτό προτείνεται να προστεθεί στην παρ. 9 τελευταίο εδάφιο για την επιτήρηση της ασφάλειας και των όρων της Εισαγγελικής Διάταξης.
Επομένως, η παρ 9, του άρ. 14, διαμορφώνεται ως εξής:
«9. Ο εισαγγελέας πρωτοδικών που επιλαμβάνεται καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία εξετάζει άμεσα και αυτεπαγγέλτως την περίπτωση εφαρμογής του πέμπτου εδαφίου του άρθρου 1532 του Αστικού Κώδικα, περί συνεπειών κακής άσκησης της γονικής μέριμνας. Απαιτείται ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ κρίση της/του Εισαγγελέα όταν αποφασίζει ότι ΔΕΝ συντρέχει περίπτωση εφαρμογής του πέμπτου εδαφίου του άρθρου 1532 του Αστικού Κώδικα. Η επιτήρηση της ασφάλειας των θυμάτων ανατίθεται σε συγκεκριμένη/-ο επαγγελματία ενός από τους φορείς που περιλαμβάνονται στο άρ. 23Α, παρ. 4 και, μεταβατικά, έως ότου εκδοθεί η ΚΥΑ που προβλέπεται στην παρ. 6 του Άρ. 23Α, σε συγκεκριμένη/-ο επαγγελματία των φορέων που περιλαμβάνονται στο άρ. 18, παρ. 3.»
__________________________________________________________________________
Να προστεθεί η ακόλουθη παράγραφος 10 για αξιολόγηση κινδύνου, άμεση επιβολή περιοριστικών όρων και επιτήρηση ασφάλειας
«10. Ο εισαγγελέας πρωτοδικών που επιλαμβάνεται καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία εξετάζει άμεσα και αυτεπαγγέλτως αν συντρέχουν λόγοι εφαρμογής του άρ. 18, παρ. 1, Ν.3500/2006 για την επιβολή περιοριστικών όρων. Για την αρχική αξιολόγηση του κινδύνου και τις επικαιροποιήσεις της αξιολόγησης εφαρμόζεται το Αρ. 23Α του Ν.3500/2006 και, μεταβατικά, έως ότου εκδοθεί η ΚΥΑ που προβλέπεται στην παρ. 6 του Άρ. 23Α, η αξιολόγηση κινδύνου ανατίθεται σε επαγγελματία των φορέων που περιλαμβάνονται στο άρ. 18, παρ. 3. Η επιτήρηση της ασφάλειας των θυμάτων και της τήρησης των περιοριστικών όρων ανατίθεται σε συγκεκριμένη/-ο επαγγελματία ενός από τους φορείς που περιλαμβάνονται στο άρ. 23Α, παρ. 4 και, μεταβατικά, έως ότου εκδοθεί η ΚΥΑ που προβλέπεται στην παρ. 6 του Άρ. 23Α, σε συγκεκριμένη/-ο επαγγελματία των φορέων που περιλαμβάνονται στο άρ. 18, παρ. 3.»
Απαιτείται ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ κρίση της/του Εισαγγελέα όταν αποφασίζει ότι ΔΕΝ συντρέχουν λόγοι επιβολής περιοριστικών όρων.
Το νομοσχέδιο δεν αποτελεί ολοκληρωτική ενσωμάτωση της οδηγίας 1385/2024 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ, παρά μόνο λίγων άρθρων αυτής. Είναι επίσης πρωτότυπο και απορίας άξιο το γεγονός, ότι δεν έχει συσταθεί νομοπαρασκευαστική επιτροπή από το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Δεν υπήρξε καμία διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών και τις γυναικείες οργανώσεις για τη σύνταξη του νομοσχεδίου, ούτε καν με το Δικηγορικό Σύλλογο.
Ένα άλλο μελανό σημείο είναι ότι η διαβούλευση για ένα τέτοιας σημασίας νομοσχέδιο που αφορά την οικογενειακή και κοινωνική ειρήνη και την ευημερία παιδιών και γυναικών, διαρκεί ελάχιστα και επιλέχθηκε η περίοδος των εορτών γι αυτή.
1. Το πρόβλημα των γυναικοκτονιών αποσιωπάται και δε γίνεται λόγος να αποτελέσει ιδιώνυμο αδίκημα στον ποινικό κώδικα. Η αναγνώριση του όρου στον ΠΚ θα βοηθούσε στην ορατότητα των εγκλημάτων κατά των γυναικών και στην κοινωνική ευαισθητοποίηση.
2. Αγνοείται τελείως στο νομοσχέδιο, το πόρισμα της Eπιτροπής Grevio του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετά τον έλεγχο που έκανε το 2022, με τις πολλαπλές συστάσεις για τις ελλείψεις και τις ανεφάρμοστες οδηγίες της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης η οποία παρεμπιπτόντως δεν αναφέρεται καθόλου.
3. Ρυθμίζει ξανά και με τον ίδιο περίπου τρόπο θέματα που έχουν ήδη ρυθμιστεί με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και η οποία παρότι έχει κυρωθεί από το 2018 από τη χώρα μας παραμένει ανεφάρμοστη.
4. Να αφαιρεθεί το άρθρο 11 από το Νομοσχέδιο
5. Είναι θετική η επιτάχυνση της δικαστικής διαδικασίας η οποία αποτελεί χρόνια γάγγραινα και από τους σοβαρούς λόγους στην μη απονομή πραγματικής δικαιοσύνης και η αυστηροποίηση των ποινών, αλλά αν δεν συνεπικουρούνται από επιμόρφωση των δικαστών στα θέματα του Οικογενειακού Δικαίου και κοινωνικών υπηρεσιών με ειδικούς επιστήμονες(κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχιάτρους παιδοψυχιάτρους, ψυχολόγους), δεν θα είναι αποτελεσματικές.
Τα οικογενειακά δικαστήρια είναι κοινωνική ανάγκη και θα πρέπει επιτέλους να συσταθούν.
6. Άρθρα 26,27,30 Οι επιζώσες της σεξουαλικής βίας δεν υποστηρίζονται στην πράξη. Μεγάλη καθυστέρηση στις απαραίτητες διαδικασίες για την άμεση αντιμετώπιση των επιζωσών και της στοιχειοθέτησης του εγκλήματος του βιασμού.
Έλλειψη συγκεκριμένου πλαισίου-πρωτοκόλλου αντιμετώπισης της σεξουαλικής βίας στα αστυνομικά τμήματα, στα νοσοκομεία της χώρας όπου οι καταγγέλλουσες απευθύνονται.
Οι αρχές επιβολής του νόμου δεν έχουν τυποποιημένη διαδικασία συλλογής ιατροδικαστικών στοιχείων μετά από μια σεξουαλική επίθεση. Πολλές υποθέσεις σεξουαλικής επίθεσης δεν αντιμετωπίστηκαν ή δεν διώχθηκαν λόγω έλλειψης αποδεκτών αποδεικτικών στοιχείων.
Χρειάζεται η δημιουργία Rape Centers, κέντρα κρίσεων βιασμού , γνωστά και ως κέντρα κρίσης σεξουαλικής επίθεσης ή κέντρα αναφοράς σεξουαλικής επίθεσης ( SARC ), τα οποία είναι εξειδικευμένα κέντρα για την υποστήριξη θυμάτων βιασμού ή άλλης σεξουαλικής επίθεσης, τόσο αμέσως μετά την επίθεση όσο και κατά τους μήνες και μερικές φορές χρόνια μετά την επίθεση. Συνήθως βρίσκονται σε ασφαλή τοποθεσία και απασχολούν μια διεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών για την παροχή ιατρικής, ψυχολογικής και πρακτικής υποστήριξης στο θύμα.
Τα θύματα βιασμού μπορούν να υποστηριχτούν και στα Κέντρα Οικογενειακής Δικαιοσύνης, που ούτε τέτοια έχουμε στη χώρα μας.
Να εξετάζονται και οι δράστες από ιατροδικαστή.
Οι επιζώσες ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων δεν έχουν επίσης καμία υποστήριξη. Θα μπορούσαν να απευθύνονται στα Rape Centers.
7. Η GREVIO ενθαρρύνει έντονα τις Ελληνικές Αρχές να λάβουν μέτρα για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των γυναικών θυμάτων έμφυλης βίας σε αποζημίωση στο πλαίσιο αστικών και ποινικών διαδικασιών και να διασφαλίσουν ότι η αποζημίωση αυτή επιδικάζεται αμέσως και είναι ανάλογη με τη σοβαρότητα της βλάβης που υπέστησαν. Επιπλέον, η GREVIO ενθαρρύνει τις Ελληνικές Αρχές να συγκεντρώσουν δεδομένα σχετικά με τις αποζημιώσεις που καταβάλλουν οι δράστες σε γυναίκες θύματα έμφυλης βίας. (παρ. 184)
Επιπλέον, η GREVIO ενθαρρύνει έντονα τις Ελληνικές Αρχές να λάβουν μέτρα για την άρση των εμποδίων που εμποδίζουν τις γυναίκες θύματα έμφυλης βίας να έχουν πρόσβαση στο κρατικό σύστημα αποζημίωσης, το οποίο θα πρέπει να καλύπτει επαρκώς τα θύματα που έχουν υποστεί σοβαρές σωματικές βλάβες ή βλάβη της υγείας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 30, παρ. 2, της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Η αποζημίωση στις γυναίκες θύματα έμφυλης βίας θα πρέπει να χορηγείται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, όπως απαιτεί το άρθρο 30 παράγραφος 3 της σύμβασης. (παρ. 185)
Για τους παραπάνω λόγους, προτείνουμε να αφαιρεθεί εντελώς το άρθρο 14 από το Νομοσχέδιο.
8. Να υπάρχει επιτήρηση των δραστών και κέντρα κοινωνικής επανένταξής τους όπως γίνεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
9. Stealthing =Μη συναινετική αφαίρεση του προφυλακτικού κατά τη διάρκεια του σεξ, σχετικά νέα μορφή βίας κατά των κοριτσιών και των γυναικών που δεν υπάρχει στο νομοσχέδιο.
Είναι παραπλάνηση- πρόκληση πιθανής ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης – πιθανότητα ενός σεξουαλικού μεταδιδόμενου νοσήματος
Να θεωρείται σεξουαλικό έγκλημα με φυλάκιση.
Η δικαιοσύνη να το αντιμετωπίζει ως τέτοιο και να προχωράει με ανακριτικό υλικό που να στηρίζεται στην παραδοχή άμεσου κινδύνου υγείας για το θύμα.
10. Να υπάρξει ορισμός της οικονομικής βίας γιατί είναι σημαντική μορφή ενδοοικογενειακής βίας.
11. Ο νόμος 4800/21 αποτελεί αιτία και αφορμή στα 3,5 χρόνια εφαρμογής του έξαρσης της ενδοοικογενειακής βίας με βάση νομικά και αστυνομικά στοιχεία.
Να αποσυρθούν διατάξεις από τον ν. 4800/2021 όπως η διάρρηξη σχέσεων, η διαμεσολάβηση δράστη- θύματος, οι οποίες διατάξεις θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές γυναικών και παιδιών, αφού αφήνονται τα θύματα εκτεθειμένα στις διαθέσεις του κακοποιητή μέχρι εκείνος να καταδικαστεί.
Να γίνει επαναπροσδιορισμός του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού, το οποίο δεν μπορεί να οριοθετείται στην από κοινού και εξίσου άσκηση της γονικής μέριμνας, οριζόντια, χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι υποθέσεις με ενδοοικογενειακη.
Επιμόρφωση δικαστών σε θέματα ενδοοικογενειακής βίας με βάση τη σύμβαση
της Κων/λης, οδηγίες και διεθνείς νόμους και όχι όπως συμβαίνει σήμερα, που η επιμόρφωση των δικαστών περιστρέφεται γύρω από αντιεπιστημονικά ιδεολογήματα όπως η γονεϊκή αποξένωση και συναφείς όροι, οι οποίοι έχουν απορριφθεί από τον Π.Ο.Υ, το Ευρωκοινοβούλιο, την GREVIO, την ένωση Αμερικάνων δικαστών και εισαγγελέων και από τα ανώτερα δικαστήρια των Η.Π.Α
Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης εισάγει μεν κάποια θετικά μέτρα, όπως την επιτάχυνση της δικαστικής διαδικασίας, την αυστηροποίηση των ποινών και την ενίσχυση της προστασίας των θυμάτων. Δεν πρόκειται όμως για ολιστική αντιμετώπιση της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών , ενσωματώνει μεν στο εσωτερικό δίκαιο κάποια άρθρα της Οδηγίας 2024/1385, αλλά όχι το σύνολο της Οδηγίας, αποσιωπά την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, αγνοεί δε παντελώς τις 71 συστάσεις της Έκθεσης της GREVIO για τη χώρα μας με τις μισές να είναι επείγουσες και τις 18 κατεπείγουσες.
Η Γραμματεία Ισότητας Φύλων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Στρατιωτικών – ΠΟΜΕΝΣ μας αρχικά προτείνει την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης και των Συστάσεων που περιλαμβάνει η «Έκθεση αξιολόγησης της GREVIO για τα νομοθετικά και άλλα μέτρα που θέτουν σε εφαρμογή τις διατάξεις της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης) και στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Επί των άρθρων του Σχεδίου του Νόμου προτείνουμε:
1.Σύμφωνα με την έκθεση της GREVIO, καλεί τις Ελληνικές Αρχές να λάβουν πρόσθετα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι όλοι οι επαγγελματίες που εργάζονται με θύματα ή δράστες όλων των μορφών βίας που καλύπτονται από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, και ιδίως οι δικαστικοί λειτουργοί, λαμβάνουν συστηματική και υποχρεωτική αρχική και ενδοϋπηρεσιακή εκπαίδευση για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση όλων των μορφών βίας που καλύπτονται από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Για το σκοπό αυτό, η ΠΟΜΕΝΣ προτείνει:
α. Να εφαρμοστεί στις Ένοπλές Δυνάμεις,
β. Να διασφαλιστεί ότι η αρχική και η ενδοϋπηρεσιακή κατάρτιση για τη βία κατά των γυναικών που παρέχεται σε όλες τις επαγγελματικές κατηγορίες των Ενόπλων Δυνάμεων(Στρατιωτικούς δικαστές και εισαγγελείς) είναι σύμφωνη με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης,
γ. Να διασφαλιστεί ότι η παρεχόμενη κατάρτιση καλύπτει θέματα όπως τα στερεότυπα που βασίζονται στο φύλο, η διαφορά μεταξύ σύγκρουσης και βίας, ο εντοπισμός των θυμάτων, τα δικαιώματα και οι ανάγκες των θυμάτων, η πρόληψη της δευτερογενούς θυματοποίησης, ο αντίκτυπος της βίας στα παιδιά που εκτίθενται σε αυτήν και η βία κατά των γυναικών που είναι εκτεθειμένες σε διασταυρούμενες διακρίσεις.
2.Ένταξη των γυναικολόγων, οδοντίατρων και του νοσηλευτικού προσωπικού των επειγόντων περιστατικών που κάνει την ανίχνευση του περιστατικού βίας στα νοσοκομεία ,στους επαγγελματίες που έχουν υποχρέωση αναφοράς εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας.
3.Nα εισαχθεί στον Ποινικό Κώδικα ο όρος «γυναικοκτονία» ως ιδιώνυμο αδίκημα όπως έγινε στην Κύπρο και άλλες χώρες. Έτσι θα έχουμε και μία στατιστική πληροφόρηση για την έκταση του έμφυλου εγκλήματος και την περαιτέρω αντιμετώπισή του.
Με βρίσκουν σύμφωνο τα σχόλια στις πρώτες σελίδες που αναφέρουν ότι πρέπει και ο άντρας να προστατεύεται από το νόμο. Είμαι ο πρώτος άνδρας που του δώσανε Panic Button με παρέμβαση του Άρειου Πάγου, καθώς έγινε απόπειρα ανθρωποκτονίας απέναντι μου από την πρώην γυναίκα μου, έχοντας τα παιδιά μου αγκαλιά, έχω βαρειά σωματική βλάβη και είναι ακόμη έξω ελεύθερη σχεδόν 1 χρόνο. Έχω μόνιμους πόνους έκτοτε από τα σπασμένα πλευρά. Εμένα γιατι δεν με προστατεύει το κράτος;
Άρ. 14. Ορισμός της Υποτροπής
Στο αρ. 14, παρ.1, εδάφιο 2 του παρόντος, μέσω του οποίου προστίθεται άρ. 10Α στον Ν.3500/2006 ορίζεται η έννοια της υποτροπής ως εξής: «Υπότροπος θεωρείται όποιος έχει καταδικαστεί αμετάκλητα: α) σε βαθμό πλημμελήματος μέσα στην προηγούμενη πενταετία από τον χρόνο τέλεσης της πράξης, για αδίκημα ενδοοικογενειακής βίας ανεξαρτήτως ύψους ποινής ή για αδίκημα βίας σε ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών και β) για τα αδικήματα της περ. α) όταν έχουν τελεστεί σε βαθμό κακουργήματος μέσα στην προηγούμενη δεκαετία από τον χρόνο τέλεσης της πράξης.»
__________________________________________________________________________
Εικάζοντας ότι το πνεύμα της συγκεκριμένης πρόβλεψης είναι η ΕΓΚΑΙΡΗ ανίχνευση της επαναλαμβανόμενης ενδοοικογενειακής βίας, η προϋπόθεση που θέτει για «αμετάκλητη» καταδικαστική απόφαση καθιστά τη συγκεκριμένη ρύθμιση σχεδόν μηδενικής αποτελεσματικότητας.
Παράδειγμα στη βάση πραγματικών υποθέσεων: καταδικαστικές αποφάσεις για πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας με χρόνο τέλεσης το 2019 και το 2020, για τις οποίες οι καταδικασθέντες έχουν ασκήσει έφεση, δεν έχουν ακόμα εκδικαστεί στο Εφετείο ώστε οι καταδίκες να γίνουν τελεσίδικες (πόσο μάλλον αμετάκλητες…). Στο ενδιάμεσο, τα θύματα έχουν αναγκαστεί να καταγγείλουν ενδοοικογενειακή βία 2η και 3η φορά, υποθέσεις που είτε δεν έχουν φτάσει ακόμα στο ακροατήριο, είτε έχει εκδοθεί μόνο πρωτόδικη απόφαση.
Επιπρόσθετα, θεωρούμε πως η απλή αύξηση των ορίων της ποινής κατά 6-12 μήνες δεν θα αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα, ιδιαίτερα για τους επικίνδυνους δράστες που υποδεικνύουν ακραία ελεγκτική συμπεριφορά. Χρειάζεται να συνδυαστεί με ΑΥΣΤΗΡΑ μέτρα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ των θυμάτων, των οποίων η παραβίαση θα επιτηρείται σε πραγματικό χρόνο, μέσω διατομεακής συνεργασίας (βλ. Σχόλιο με τίτλο «Μέτρα προστασίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας»).
Προτείνεται να οριστεί διαφορετικά η «υποτροπή»: για παράδειγμα, με βάση α) προηγούμενες καταγγελίες (του ίδιου ή διαφορετικών θυμάτων), ανεξάρτητα από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η δικαστική εξέλιξη της υπόθεσης, β) παραβιάσεις όρων ποινικής διαμεσολάβησης, περιοριστικών όρων, ασφαλιστικών μέτρων, δικαστικών αποφάσεων. Η ανίχνευση υποτροπής θα κινητοποιεί τις Αρχές και τους Φορείς υποστήριξης προκειμένου να εντείνουν τα μέτρα προστασίας των θυμάτων και την επιτήρηση της ασφάλειάς τους και, επομένως, δεν θα μπορεί να θεωρηθεί ότι παραβιάζει το τεκμήριο αθωότητας του φερόμενου ως δράστη.
Ποινικοποίηση ΟΛΩΝ των μορφών ενδοοικογενειακής βίας ΜΕ ΒΑΣΙΚΟ ΣΤΟΧΟ την άμεση παροχή προστασίας στα θύματα
Σύμφωνα με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (ΣτΚ – Ν.4531/2018, άρθρο 3, παρ. β) «ο όρος “ενδοοικογενειακή βία” σημαίνει όλες τις πράξεις σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή οικονομικής βίας οι οποίες συμβαίνουν εντός της οικογένειας ή οικογενειακής μονάδας ή μεταξύ πρώην ή νυν συζύγων ή συντρόφων, είτε ο δράστης διαμένει ή διέμενε στην ίδια κατοικία με το θύμα είτε όχι.». Τον ίδιο ορισμό περιλαμβάνει και το άρ. 2 της Οδηγίας 2024/1385 (άρ. 4 του παρόντος)
Όμως, ο Ν.3500/2006 για την ενδοοικογενειακή βία, δεν περιλαμβάνει καθόλου την οικονομική βία ενώ σε ότι αφορά την ψυχολογική βία περιλαμβάνει ελάχιστες μορφές της, δηλαδή μόνο πράξεις που συνιστούν προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας (Άρ. 9) και κάποιες μορφές απειλής (Άρ. 7.2). Η προηγούμενη τροποποίηση του Ν.3500/2006 (Ν.5090/2024) απέτυχε να ποινικοποιήσει όλες τις μορφές ενδοοικογενειακής βίας και το ίδιο ισχύει και για το παρόν Νομοσχέδιο.
Δηλαδή, ορισμένες από τις πιο συχνές (και επώδυνες) μορφές ενδοοικογενειακής βίας ΔΕΝ αποτελούν ποινικό αδίκημα ή αποτελούν ποινικό αδίκημα αλλά ΔΕΝ διώκονται ή μπορούν να διωχθούν ΑΛΛΑ ΟΧΙ ως ενδοοικογενειακή βία, όπως για παράδειγμα:
1. ψυχολογική βία με την μορφή ακραίου ελέγχου (coercive control) και παρακολούθηση/παρενόχληση-stalking (που προστίθεται τώρα, στο άρ. 7.2 του Ν.3500/2006 με το αρ. 13 του παρόντος)
2. ψυχολογική βία με την μορφή εξύβρισης
3. οικονομική βία (πολλαπλών μορφών)
4. έκθεση παιδιών στην κακοποίηση της μητέρας τους: παρότι αποτελούσε πάντα ποινικό αδίκημα (άρ. 1.3., Ν.3500/2006), δεν ασκούνται διώξεις (ούτε καν για τις γυναικοκτονίες ενώπιον παιδιού). Ευελπιστούμε ότι αυτό θα διορθωθεί από την ενσωμάτωση της ρητής πρόβλεψης στα άρ. 6 και 7, Ν.3500/2006 (όπως τροποποιήθηκε από τον Ν.5090/2024) καθώς και ότι θα επεκταθεί και στις υπόλοιπες αξιόποινες πράξεις του Ν.3500/2006, όπως προβλέπεται στο αρ. 1.3.
Επισημαίνεται πως, όταν ένα πλημμέλημα ΔΕΝ θεωρείται ενδοοικογενειακή βία, επηρεάζεται δυσμενώς για το θύμα:
α) ο χαρακτήρας της δίωξης (αυτεπάγγελτη ή κατ’ έγκληση),
β) το χρονικό διάστημα που έχει η επιζώσα στη διάθεσή της (3 μήνες ή 5 έτη) για να καταγγείλει το αδίκημα και
γ) η δυνατότητα των Εισαγγελικών/Δικαστικών Αρχών να επιβάλλουν περιοριστικούς όρους στον δράστη (Άρ. 18, Ν.3500/2006).
Η άσκηση ψυχολογικής και οικονομικής βίας είναι οι συνηθέστερες μορφές ενδοοικογενειακής βίας, έχουν πολύ σοβαρές συνέπειες στην ψυχολογική ακεραιότητα και την υγεία των θυμάτων (ανήλικων και ενήλικων) αλλά και των παιδιών που εκτίθενται σε αυτές ως μάρτυρες, ενώ ορισμένες μορφές ψυχολογικής βίας (π.χ. ακραίος έλεγχος, παρακολούθηση/παρενόχληση-stalking) υποδεικνύουν την ύπαρξη ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ακόμα και για τη ζωή θυμάτων που δεν έχουν ποτέ κακοποιηθεί σωματικά.
Προτείνεται:
• πρόσθεση στον Ν.3500/2006 άρθρων ή παραγράφων σε υφιστάμενα άρθρα που θα ποινικοποιούν κάθε πράξη ψυχολογικής και οικονομικής βίας στο πλαίσιο της οικογένειας. [Αναλυτικοί ορισμοί για το τι συνιστά ενδοοικογενειακή ψυχολογική και οικονομική βία, έχουν υποβληθεί στη δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση του Υπουργείου Δικαιοσύνης και στο Υπόμνημα που κατέθεσε το Ε.Δ.κ.Β. για τη 2η Συνεδρίαση (16.2.2024) της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης κατά τη συζήτηση για το σχέδιο νόμου που αποτέλεσε τον Ν.5090/2024.]
και/ή
• πρόσθεση στον Ν.3500/2006 άρθρου ή παραγράφου σε υφιστάμενο άρθρο που θα επιτρέπει τη σύνδεση οποιουδήποτε άρθρου του Π.Κ. με τον Ν.3500/2006 (όπως συμβαίνει με τα άρ. 299, 311, 336 και 338 Π.Κ.). ΟΧΙ εισαγωγή σχετικών προβλέψεων σε άρθρα του Π.Κ. [όπως συνέβη κατά την περίοδο 2019-20024 στα άρθρα 312, 330 και 333 Π.Κ., οι οποίες αφαιρέθηκαν από 1.5.2024 (Ν.5090/2024) κατόπιν σύστασης της GREVIO.]
Εάν δεν συμβεί τίποτα από παραπάνω, προτείνουμε:
• να εξαιρούνται τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας από την υποχρέωση καταβολής παραβόλου για όλα τα αδικήματα του Π.Κ. που διώκονται κατ’ έγκληση, με δράστη μέλος της οικογένειάς τους (όπως ορίζεται η οικογένεια στον Ν.3500, άρ.1.2.α-γ)
Η Ενδοοικογενειακή βία είναι ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΣ ΕΓΚΛΗΜΑ
Εμφατικά επισημαίνουμε πως αυτές οι δύο μορφές κακοποίησης (ψυχολογική και οικονομική), αποτελούν καθημερινή πρακτική των δραστών ενδοοικογενειακής βίας, η οποία προσβάλλει τα έννομα αγαθά τουλάχιστον της προσωπικής ελευθερίας, της τιμής, της ψυχικής και σωματικής υγείας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, και της σωματικής ακεραιότητας και της ιδιοκτησίας. Η ψυχολογική και οικονομική βία δεν σταματούν ακόμα και όταν επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, που είναι ο έλεγχος της ζωής του θύματος από τον δράστη, αλλά συνεχίζονται προκειμένου να διατηρηθεί αυτός ή να ανακτηθεί όταν το θύμα προσπαθεί να αποδράσει.
Επομένως το έννομο αγαθό βλάπτεται διαρκώς αφού η παράνομη κατάσταση διαρκεί συνήθως για αρκετά έτη (ακόμα και μετά τη διάσταση/διαζύγιο) και οι δράστες, εμφανώς, δεν σκοπεύουν να προβούν αυτοβούλως σε ενέργειες για να αρθεί η παράνομη κατάσταση εκτός εάν αναγκαστούν εκ του νόμου.
Βάσει αυτών των χαρακτηριστικών η ενδοοικογενειακή ψυχολογική και οικονομική βία δεν αποτελούν απλώς αδίκημα, αλλά διαρκές έγκλημα, χαρακτηρισμός ο οποίος θα επέφερε, μεταξύ άλλων, και συνθήκες διαρκούς αυτοφώρου.
Ως μητέρα ανηλίκου σε ενεργή δικαστική διαμάχη ενδοοικογενειακής βίας και επιμέλειας ανηλίκου έχω να σχολιάσω ότι από την στιγμή που κατήγγειλα το περιστατικό και αποφάσισα να σπάσω τον κύκλο της βίας που διήρκησε 28 χρόνια με απειλές, οικονομικη, συναισθηματική και εσχάτως σωματική βία βιώνω την δευτερογενή θυματοποίηση από τον εν διαστάσει σύζυγο μου και από το δικαστικό σύστημα και την εργαλειοποίηση της ανήλικης κόρης μου. Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο αλλά και το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο δεν παρέχουν καμία προστασία στα θύματα και στα παιδιά τους από τον ευκατάστατο θύτη που έχει το ελεύθερο να τις τα πνίξει στις αντιμυνησεις. Επίσης εφόσον δεν βλέπω καμία τροποποίηση στον νόμο για την συνεπιμελεια επιτρέπει στους θύτες να λάβουν προσωρινά και επιμέλεια των παιδιών με πεντάλεπτη εξέταση ανηλίκου από ανεκπαίδευτο δικαστη. Ζήτω:
1. Την υποχρεωτική άμεση εκδίκαση χωρίς αναβολες υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας.
2. Την άμεση και υποχρεωτική έρευνα κοινωνικών συνθηκών και εξέταση από κοινωνικό λειτουργό και ψυχολογο για τον προσδιορισμό της επιμέλειας των τέκνων, δίνονται επιμέλειες σε θύτες με πεντάλεπτη εξέταση των παιδιών από ανεκπαίδευτους δικαστές χωρίς να έχει καν ελεγχθεί το περιβάλλον στο οποίο τα στέλνουν.
3. Την εκδίκαση τυχόν αντιμυνησεων μαζι με την αρχική μυνηση και την μη ισχύ του αυτοφώρου για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
4. Να θεσμοθετηθούν εξειδικευμένα οικογενειακά δικαστήρια.
5· Να καταργηθεί η υποχρεωτική συνεπιμελεια.
6. Να θεσμοθετηθεί η αποζημίωση του θύματος για τα δικαστικά έξοδα.
7. Με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο το θύμα ενδοοικογενειακής βίας δεν έχει καν το δικαίωμα να μετακομίσει σε άλλη πόλη με τα παιδιά του για να γλιτωσει. Προάγονται τα δικαιώματα του θύτη πάνω στα παιδιά.
Καιρός είναι να εφαρμοστούν οι συστάσεις της Grevio στο συνολο τους. Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο όχι μόνο δεν με προστάτεψε αλλά με έχει καταστρέψει οικονομικά και ηθικά και έχει εργαλειοποίηση την κόρη μου προς όφελος του θύτη.
Εκ μέρους των Παιδικών Χωριών SOS, θεωρούμε απολύτως απαραίτητη την αναφορά της εξέτασης των ανήλικων εν δυνάμει θυμάτων βίας στα Αυτοτελή Σπίτια του Παιδιού. Προτείνουμε ως εκ τούτου να προστεθεί στο Άρθρο 19 «Τρόπος εξέτασης των ανηλίκων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας – Κλήση και τρόπος εξέτασης ενηλίκων θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας» η αναγκαιότητα εξέτασης ανηλίκων εν δυνάμει θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας στα αυτοτελή Σπίτια του Παιδιού, σύμφωνα με το Α74 του Ν4478/2017 και τις τροποποιήσεις με το Ν4640/2019.
Μέσα από τη δουλειά μου έχω λάβει δεκάδες μαρτυρίες γυναικών για κακοποιητικές συμπεριφορές.
Όταν σε ένα νομοσχέδιο που αφορά αυτό το συγκεκριμένο ζήτημα παρεισφρέουν σχόλια τύπου “το πραγματικό θύμα είναι ο άντρας”, καταλαβαίνω ότι πρόκειται για προσπάθεια να αποπροσανατολιστεί ο δημόσιος διάλογος.
Αυτό σήμερα, στον απόηχο της πρώτης γυναικοκτονίας του 2025, με θύμα μια γυναίκα που υπέφερε χτυπήματα στον αυχένα από τον «ιδιοκτήτη» σύντροφο της…
Για αυτές τις γυναίκες.
Η Οδηγία (ΕΕ) 2024/1385 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαΐου 2024 αναφέρει στο άρθρο 12 κάθε πρόσωπο ανεξαρτήτου φύλου εμπίπτει στα εν λόγω μέτρα.
Αυτό κύριε Υπουργέ γιατί το αγνοείτε;
Παρακαλούμε για την άμεση συμπερίληψη όλων των προσώπων άσχετα με το φύλο τους (αντρών και παιδιών) στο παρών Νομοσχέδιο.
Πριν από οποιαδήποτε αναφορά στην ουσία του σχεδίου νόμου, μία σύντομη παρατήρηση επί των αναρτημένων σχολίων, ανδρών και γυναικών (γυναικείων ονομάτων στα προφίλ για την ακρίβεια με ό,τι αυτό συνεπάγεται….. ) πολλά από τα οποία έχουν εκπληκτική ομοιότητα χαρακτηρισμών και εκφράσεων (βλέπε διχαστικό, αντισυνταγματικό, ψευδείς καταγγελίες κτλ.), σαν να έχουν διοχετευτεί από το ίδιο «κέντρο πληροφόρησης».
Η βία κατά των γυναικών δεν μπορεί να αμφισβητείται. Είναι φαινόμενο παγιωμένο παγκοσμίως, μέσω σειράς κακουργηματικών πράξεων, που έχει αναγνωριστεί και αντιμετωπίζεται με νομικό πλαίσιο, διεθνώς και ευρωπαϊκά. Δεν το εφηύραμε στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι κάποιοι αρνούνται να δουν τη σκληρή πραγματικότητα της βίας, δεν ακυρώνει την υποχρέωση της χώρας να θεσπίσει μέτρα, σύμφωνα με τις κοινωνικές ανάγκες, αλλα και με τις διεθνείς δεσμεύσεις που έχει αναλάβει στα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Δεύτερον, στα ζητήματα της ενδοοικογενειακής βίας, υπάρχει ξεκάθαρη αναφορά «μεταξύ πρώην ή νυν συζύγων ή συντρόφων» στο νομοσχέδιο. Προφανώς ούτε αυτό καλύπτει όσους θίγονται για την προστασία τους με βάση το δικό τους φύλο.
Τρίτον, η ειρωνεία είναι ότι ενώ κάποιοι μιλούν για ένα νομοσχέδιο ευνοϊκό για τις γυναίκες, το νομοσχέδιο πάσχει σε πολλά σημεία, σε βάρος των θυμάτων, που είναι συντριπτικά γυναίκες. Με τη σημερινή μορφή του, δεν μπορεί ούτε στοιχειωδώς να εφαρμόσει τη νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία, που θεσπίστηκε ακριβώς για να διορθώσει εθνικές στρεβλώσεις.
Παραβίαση του Συντάγματος και της Ισότητας είναι όταν οι γυναίκες για εργασία ίσης αξίας πληρώνονται 10% λιγότερο από τους άνδρες, αλλά αυτό το ανεχόμαστε ως κοινωνία για δεκαετίες.
Παραβίαση του Συντάγματος και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι όταν οι δράστες ενδοοικογενειακής βίας με τις δικαστικές καθυστερήσεις βρίσκονται έξω για χρόνια και μπορούν να απειλούν και να κακοποιούν κατ’ επανάληψη, χρησιμοποιώντας όλες τις διεξόδους που δίνει το δικαστικό και νομικό σύστημα της χώρας. Όταν ένας άνθρωπος αντιμετωπίζεται ως κτήμα και ιδιοκτησία και όταν ζητά την ελευθερία του, το πληρώνει με τη ζωή του.
Παραβίαση του Συντάγματος και των δικαιωμάτων των παιδιών, είναι όταν ο ελληνικός νόμος για το Οικογενειακό Δίκαιο είναι γονεοκεντρικός και όχι παιδοκεντρικός, παραβιάζοντας το Βέλτιστο Συμφέρον του Παιδιού που προστατεύεται από τις Διεθνείς Συμβάσεις.
Και φυσικά ούτε κουβέντα όταν παραβιάζεται η ευρωπαϊκή νομοθεσία στα ζητήματα της έμφυλης βίας, και όταν ψηφίζονται πλέον ελληνικοί νόμοι που παραβιάζουν τη Διεθνής Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που έχουμε κυρώσει εδώ και 6 χρόνια.
Ο τίτλος του Σχεδίου Νόμου για την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής Οδηγίας δεν ανταποκρίνεται στο περιεχόμενό του. Επομένως, εύλογα δημιουργείται σύγχυση για το τι τελικά ενσωματώνει και εάν επιτελεί τελικά το σκοπό του. Μια ρύθμιση εδώ, μια ρύθμιση παραπέρα, νομοσχέδια επί νομοσχεδίων, και τελικά πάλι λειψή αντιμετώπιση.
Εύχομαι οι νομοθέτες να εντοπίζουν έστω και τώρα τα κενά και τις παραλείψεις, και να επανέλθουν με ένα αξιοπρεπές, τουλάχιστον ως προς το υποχρεωτικό ευρωπαϊκό πλαίσιο κείμενο, και με ουσιαστικές διαδικασίες διαβούλευσης.
Προτασεις
1)Να γινει σαφης ορισμος της ψυχολογικης βιας προκειμενου αυτη να μην εχει παρερμηνειες
Στον ορο της ψυχικης βιας πρεπει ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ να προστεθει και η γονεικη αποξενωση εφοσον αυτη δεν εχει επελθει με δικαστικη αποφαση αλλα με μονομερη πραξη ενος γονεα.
Δεν ειναι δυνατον αυτος που αρπαζει ενα διαβατηριο απο μια γυναικα για να την εχει υποχειριο, να εχει μεγαλυτερη ποινη απο αυτον που αρπαζει ενα παιδι απο τον αλλο γονεα και τον απειλει με διατροφες η ψευδεις καταγγελιες.
2)Αυξηση ποινων και αυτεπαγγελτη διωξη σε περιπτωσεις ψευδους καταγγελιας με συνεχες αυτοφωρο για τις ψευδεις καταγγελιες ενδοοικογενειακης βιας.
3)Σε περιπτωση ενδοοικογενειακης βιας, ο\η δραστης, οδηγειται ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΤΟ ΑΥΤΟΦΩΡΟ εως οτου δικαστει διχως δυνατοτητα αναβολης.
4)Αναβολες ανευ λογου η στρεψοδικια σε ποινικα η αστικα δικαστηρια για οικογενειακα ζητηματα, συνιστουν μορφη οικονομικης και ψυχικης βιας αφου ως σκοπο εχουν την απομακρυνση απο παιδια και την οικονομικη εξοντωση του ατομου που ζητα προστασια απο το δικαστηριο.
5)Σε περιπτωση αποδειξης ενδοοικογενειακης βιας να διωκονται αυτεπαγγελτως ΟΛΟΙ οι εμπλεκομενοι που γνωριζαν.
Σε περιπτωσεις ψευδους καταγγελιας, ολοι οι μαρτυρες.
το ιδιο και σε ολες τις αστικες περιπτωσεις που αφορουν παιδια .
Δωστε τελος στο Γολγοθα του τρεξιματος στα δικαστηρια απο τον πολιτη ωστε να βρει το δικιο του.
Απο ενα σημειο και περα, ειναι υποχρεωση των δικαστηριων να τιμωρουν ΑΜΕΣΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΜΑΤΑ οσους ταλαιπωρουν τους πολιτες αλλα και το συστημα…
Η αθωωση ενος ανθρωπου ειναι αμεση αποδειξη του ψευδους του κατηγορου.
Πρεπει ΑΜΕΣΑ να επεμβαινει το δικαστηριο και να λαμβανει τα μετρα που πρεπει
Το νομοσχεδιo αυτο πρεπει να αποσυρθεί ως ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ και μη προσαρμοσμένο στις οδηγίες της ΕΕ καθώς διαχωρίζει τα φύλα (δεν εφαρμόζει την ισότητα) και δεν εφαρμόζει ολόκληρη την οδήγία, αλλά μόνο ένα μέρος της και συγκεκριμένα σε ότι αφορά τις γυναίκες. Η Οδηγία όμως αναφέρει και «άλλα πρόσωπα» εννοώντας προφανώς άντρες και παιδιά.
Δεν μπορούμε να ονομάζουμε το ν/σ «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 » καθώς λείπουν περίπου τα 3/4 της οδηγίας, κυρίως ότι αφορά τα μέτρα προστασίας των γυναικών θυμάτων! Αντ’ αυτού το Υπουργείο συνεχίζει να επιμένει στην διαμεσολάβηση, η οποία μόνο υπέρ του κακοποιητή μπορεί να είναι. Όλες οι διαδικασίες αποκαταστατικής δικαιοσύνης προϋποθέτουν ισορροπία ισχύος των δύο εμπλεκόμενων μερών: αντίθετα, στην ενδοοικογενειακή βία παρατηρείται έντονη ανισορροπία ισχύος μεταξύ δράστη-θύματος. Αυτό μπορεί όχι μόνο να οδηγήσει το θύμα να αποδεχτεί την έναρξη ποινικής διαμεσολάβησης (από φόβο για τυχόν αντίποινα ή για την υλοποίηση απειλών και εκβιασμών που σχετίζονται με την ευημερία και την επιμέλεια κοινών τέκνων) αλλά και να το εκθέσει σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο από αυτόν στον οποίο ήδη βρίσκεται –ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει καμία εποπτεία της τήρησης των όρων ποινικής διαμεσολάβησης και καμία κύρωση για τις παραβιάσεις τους. Επιπλέον αυτή η πρακτική εκπέμπει ξεκάθαρα το μήνυμα προς δράστες και θύματα πως πρόκειται για μία διαδικασία που στοχεύει να μην καταστεί ο δράστης υπόλογος για τις πράξεις του ενώ ταυτόχρονα απαλλάσσει το δικαστικό σύστημα από υποθέσεις που δεν θεωρεί «ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ» εγκλήματα αλλά «οικογενειακή» υπόθεση ή διένεξη.
Τουλάχιστον ας εξαληφθεί η φράση «Να υποσχεθεί ότι δεν θα τελέσει στο μέλλον οποιαδήποτε πράξη ενδοοικογενειακής βίας (λόγος τιμής) » (αρθ. 15, παρ 2), κάθως όλοι γνωρίζουμε ότι μετά από κάθε άσκηση βίας ακολουθεί «μεταμέλεια» και συγνώμες. Απλά είναι το σύνηθες τέχνασμα των βίαιων συντρόφων προκειμένου το θύμα να μην τον εγκαταλείψει.
Εντελώς λάθος το Νομοσχέδιο. Αν δεν αποσυρθεί, πρέπει να διορθωθεί ριζικά καθώς δεν αντιμετωπίζει ισάξια τους άντρες με τις γυναίκες.
Το έγκλημα δεν είναι ούτε αρσενικού γένους ούτε θηλυκού.
Ότι προβλέπεται για τη προστασία του γυναικείου φύλου πρέπει να προβλεφθεί και για την προστασία του αντρικού και των παιδιών.
Σταματήστε το τσουβάλιασμα. Το γεγονός ότι υπήρξανε περιστατικά ανθρωποκτονιών που αναδείχθηκαν από τα ΜΜΕ δεν σημαίνει ότι όλοι οι άντρες είναι εν δυνάμει κακοποιητές και δολοφόνοι.
Καλό θα ήταν να επικετρώθείτε στο γεγονός ότι κάποιοι υπάλληλοι (άντρες και γυναίκες) δεν κάνανε σωστά τη δουλειά τους (ΑΤ Νέων Αναργύρων) και όχι στη στοχοποίηση όλων των αντρών.
Όλο αυτό θα προκαλέσει έξαρση των ψευδών καταγγελιών.
Να προστατεύονται και οι άντρες και όχι μόνο οι γυναίκες. Οτιδήποτε λιγότερο είναι καθαρά μέροληπτικό σε βάρος της ισότητας των φύλων. Επίσης μεγάλο βάρος πρέπει να πέσει στο φαινόμενο των ψευδών καταγγελιών περί δήθεν βίας, πράγμα που μεθοδευμένα γίνεται κατά των πατέρων. Θα πρέπει να υπάρχουν αυστηρές επιπτώσεις σε όσους καταγγέλουν ψευδώς. Στις νέες μορφές ενδοοικογενειακής βίας να συμπεριληφθεί η γονική αποξενωση η οποία είναι ψυχολογική κακοποίηση παιδιών και παγκόσμια μάστιγα. Να καταργηθεί η παρ 2. Άρθρο 231 «περί οικείων» γιατί ενθαρρύνει την παραβίαση δικαστικών αποφάσεων από μητέρες που στερούν τα παιδιά από τους πατέρες τους
Η ΒΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΦΥΛΟ. ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ ΟΛΕΣ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ ΚΑΤΑΤΩΝ ΑΝΔΡΩΝ. ΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΑΥΤΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΚΗΣ ΒΙΑΣ. ΑΥΣΤΗΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ ΓΙΑ ΨΕΥΔΕΙΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΠΕΡΙ ΒΙΑΣ, ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΜΟΝΟ ΚΑΤΑ ΑΝΔΡΩΝ. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 231 «ΠΕΡΙ ΟΙΚΕΙΩΝ» ΓΙΑΤΙ ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΥΡΙΩΣ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΑΝΔΡΩΝ
Να υπάρξει ίση μεταχείριση ανεξαρτήτως φύλου είτε αφορά άνδρες είτε γυναίκες είτε παιδιά. Να ενταχθεί η γονεϊκή αποξένωση στην ενδοοικογενειακή βία. Αυστηρές ποινές για ψευδείς καταγγελίες περί δηθεν βίας που, οπως φαινεται αποτελούν χαρακτηριστική μεθόδευση των γυναικών για να στερήσουν τα παιδιά από τους πατέρες. Να καταργηθεί η παρ 2. Άρθρο 231 «περί οικείων» γιατί αποτελεί εργαλείο στα χέρια μητέρων που παραβιάζουν δικαστικές αποφάσεις στερώντας από πατέρες το δικαίωμα να παραλάβουν τα παιδιά τους στο χρόνο που ορίζουν οι αποφάσεις
Η βία δεν έχει φύλο. Iση μεταχείριση ανεξαρτήτως φύλου είτε αφορά άνδρες είτε γυναίκες είτε παιδιά.Ποινικοποίηση της γονεικής αποξένωσης με ένταξή της στην ενδοοικογενειακή βία. Κατάργηση της παρ 2. Άρθρο 231 «περί οικείων» γιατί ενθαρρύνει την παραβίαση δικαστικών αποφάσεων από μητέρες που στερούν τα παιδιά από τους πατέρες κατά την ασκηση του δικαιώματος τους για επικοινωνία. Έλεγχος και αυστηρές ποινές για ψευδείς καταγγελίες περί δήθεν βίας, πράγμα που κάνουν οι μητέρες μεθοδευμένα συστηματικά
Ακρωτηριασμός του αιδοίου ή της κλειτορίδας, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο (2) ετών. Όποιος με τη χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών και επικοινωνιών διαθέτει στο κοινό υλικό που περιέχει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα άλλου προσώπου, χωρίς τη συγκατάθεσή του, με σκοπό την υποκίνηση άλλων ατόμων να του προκαλέσουν σωματική ή ψυχολογική βλάβη τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως τριών (3) ετών. Επιβάλλεται αναθεώρηση των ανωτέρω ποινών, αφού καταφανώς ο ακρωτηριασμός είναι εγκληματικότερος. Γενικά, οι ποινές για πρόκληση οποιασδήποτε σωματικής βλάβης θα έπρεπε να είναι σαφώς αυστηρότερες αυτών για λοιπά ηθικά εγκλήματα, όπως εξυβρίσεις, προσωπικά δεδομένα, δυσφημίσεις, κτλ.
Δεν γίνεται καμία αναφορά στην τεράστια ψυχολογική, σωματική, αποξενωτική κακοποίηση σύμφωνα με όλες τις μελέτες που υφίστανται οι άνδρες. Να υπάρξει ίση μεταχείριση ανεξαρτήτως φύλου είτε αφορά άνδρες είτε γυναίκες είτε παιδιά. Να ενταχθεί η γονεϊκή αποξένωση στην ενδοοικογενειακή βία. Συνιστά κακοποίηση ψυχική του παιδιού. Να αντιμετωπιστούν ποινικά και αυστηρά οι ψευδείς καταγγελίες που, οπως φαινεται αποτελούν χαρακτηριστική μεθόδευση των γυναικών για να στερήσουν τα παιδιά από τους πατέρες. Να κακαταργηθεί η παρ 2. Άρθρο 231 «περί οικείων» γιατί αποτελεί εργαλείο στα χέρια κυρίως των γυναικών που παραβιάζουν δικαστικές αποφάσεις στερώντας από πατέρες το δικαίωμα να παραλάβουν τα παιδιά τους στο χρόνο που ορίζεται
Ως δεύτερη σύζυγος διαζευγμένου άντρα-πατέρα ενός ανήλικου τέκνου και έχοντας υποστεί όλη την ταλαιπωρία από τις ψευδείς καταγγελίες της πρώην συζύγου του άντρα μου μέχρι την οριστική και αμετάκληση αθώωση του καθώς και την οριστική και αμετάκλητη καταδίκη της πρώην συζύγουν του για παραβίαση δικαστικών αποφάσεων, εξύβριση, ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη, απειλή και εξύβριση έχω να καταθέσω πέρα από πάσα αμφιβολία ότι η βία δεν σχετίζεται με το φύλο αλλά με τον άνθρωπο.
Όπως και οι άντρες έτσι και οι γυναίκες βρίζουν, χτυπάνε πετώντας αντικείμενα, απειλούν, εκβιάζουν, παρακολουθούν, σκοτώνουν..
Πρέπει να σταματήσει αυτή η προκατάληψη ότι η (ενδοοικογενειακή) βία προκαλείται αποκλειστικά απο τους άντρες και να συμπεριληφθούν και οι άντρες ισότιμα στο Νομοσχέδιο.
Η βία δεν έχει φύλο και τα θύματα αξίζουν ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φύλου είτε αφορά άνδρες είτε γυναίκες είτε παιδιά. ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ ΑΣΚΕΙΤΑΙ ΚΑΘΕ ΜΟΡΦΗΣ ΒΙΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΑΝΔΡΩΝ. ΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΓΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΑΥΤΗΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΚΗΣ ΒΙΑΣ. ΑΥΣΤΗΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ ΓΙΑ ΨΕΥΔΕΙΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ, ΠΟΥ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΚΑΤΑ ΑΝΔΡΩΝ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΑ. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 231 «ΠΕΡΙ ΟΙΚΕΙΩΝ» ΓΙΑΤΙ ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ ΤΗ Ν ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΥΡΙΩΣ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΑΝΔΡΩΝ
Το Νομοσχέδιο διχάζει την Κοινωνία καθώς διαχωρίζει την (ενδοοικογενειακή) βία σε γενους αντρικού, ενώ για τα ίδια αδικήματα αναγνωρίζει και τιμωρεί τους θύτες αν είναι από άντρες προς γυναίκες. Στην αντίθετη περίπτωση όμως που η γυναίκα είναι ο θύτης και ο άντρας το θύμα, η γυναίκα-θύτης παραμένει ατιμώρητη ενώ ο άντρας-θύμα δεν προστατεύεται!!!
Συνεπώς η τωρινή μορφή του Νομοσχεδίου είναι απαράδεκτη καθώς κρίνεται αντισυνταγματική στο ζήτημα των ίσων δικαιωμάτων.
Σε περίπτωση ψήφισης του Νομοσχεδίου ως έχει, θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι ψευδείς καταγγελίες χωρισμένων γυναικών με απώτερο όφελος την εκδίκηση του πρώην συζύγου τους ή την κτήση της αποκλειστικής επιμέλειας βλάπτοντας και κακοποιώντας με αυτό τον τρόπο εκτός τον πρώη σύζυγο και τα ίδια της τα παιδιά.
Επειδή (ενδοοικογενειακή) βία ασκείται με πολλούς τρόπους (οικονομική-λεκτική-ψυχολογική-σωματική) και σε κάθε περίπτωση δεν εξαρτάται αποκλειστικά από την μυϊκή δύναμη του ενός προς τον άλλον, πρότείνονται να εφαρμοστούν άμεσα τα κάτωθι:
1) Απαλειφή του αντισυνταγματικού όρου «έμφυλη βία» και αντικατάσταση στο σώμα του Νομοσχεδίου της λέξης «γυναίκα» με «άνθρωπο» προκείμενου άντρες, γυναίκες και παιδιά να απολαμβάνουνη όλοι ίδια δικαιώματα
2) Αυτεπάγγελτη δίωξη και αν είναι δυνατόν εκδίκαση την ίδια στιγμή στο ίδιο δικαστήριο ψευδών καταγγελλιών που αφορούν περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας προκειμένου να αποτραπούν στο μέλλον ψευδείς καταγγελίες οι οποίες έχουν γίνει μάστιγα στην εποχή μας, καθώς και να αποσυμφορηθούν τα δικαστήρια.
3) Δημιουργία ξενώνων, δωρεάν συμβουλευτικής από ψυχολόγους, και δωρεάν Νομικής Βοήθειας και για άντρες θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
4) Ένταξη και των αντρών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας στους δικαιούχους στα αντίστοιχα επιδόματα που απολαμβάνουν γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
5) Στοχευμένες τηλεοπτικές καμπάνιες ώστε να ενθαρυνθούν άντρες θύματα ενδοοικογενειακής βίας «να σπάσουν το απόστημα» και να μιλήσουν χωρίς φόβο, χωρίς ταμπού.
***** Η ΒΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΦΥΛΟ *****
***** ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΕΧΟΥΜΕ ΙΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ *****
Μιλάμε κ.Μητσοτακη για κράτος δικαίου για πιο κράτος δικαίου μιλάτε με το παρόν νομοσχέδιο ;;;
Κατεβάστε το νομοσχέδιο πεταξε το στα σκουπίδια….
Με αυτά που κάνετε η οικογένεια είναι υπό εξαφάνιση….
Για ποια δημοκρατία μιλάμε για ποια ελευθερία μιλάμε για ποια ισότητα μιλάμε….
Ντρέπομαι πραγματικά το ίδιο το κράτος να προστατεύει την γυναικείο φύλο και εμάς τους άνδρες να μας λέει κακόποιητές…..
Ενώ η οδηγία της ευρωπαϊκής ένωσης μιλάει για οποιοδήποτε φύλο δέχεται βία…
Το Νομοσχέδιο που είναι στην διαβούλευση και τελειώνει σήμερα άμεσα καταργηθεί να μην προχωρήσει…
Ρατσιστικό διχαστικό υποτιμητικό παραβιάζει το Σύνταγμα….
Θέλει να εξαφανίσει το ένα από τα δύο φύλα ( αντρικό).
Είναι απίστευτο πως μεταφράζεται μια οδηγία της ΕΕ.
Άμεση κατάργηση του παρόν νομοσχεδίου.
Συμφωνώ με τις θέσεις της ΑΜΚΕ ενεργοί μπαμπάδες για τα δικαιώματα του παιδιού…
Επίσης άμεση απόσυρση του νομοσχεδίου…
Το νομοσχέδιο είναι διχαστικό και παραβιάζει το άρθρο 4 του συντάγματος.
Παρακαλώ να διασφαλιστεί ο σεβασμός στο Σύνταγμα των Ελλήνων, με μέριμνα για την καταπολέμηση της βίας ανεξάρτητα από το φύλο του δράστη ή του θύματος. Είναι απαραίτητη η δημιουργία δομών που να υποστηρίζουν όλα τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας
Άρθρο 4 – Ισότητα των Ελλήνων
1. Όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου.
2. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Οι καταγγελίες που αφορούν ενδοοικογενειακή βία στις οποίες εμπλέκονται παιδιά (είτε ως θύματα είτε κρίνεται η επιμέλεια τους) να δικάζονται οριστικά εντός μήνα από την ημερομηνία του περιστατικού, παρουσία διορισμένου ουδέτρεου ψυχολόγου/ψυχιάτρου που θα εξετάζει όλες τις πλευρές και θα συμβουλεύει το δικαστήριο. Σε περίπτωση που η καταγγελία αποδειχθεί ψευδής, αυτεπέγγελτα ο καταγγέλων να διώκεται και να του επιβάλεται ποινή ίσση με τις ποινές των αδικήμάτων που καταγγέλει. Με αυτό το τρόπο, η δικαιοσύνη και η αστυνομία θα ασχολούνται μόνο με πραγματικά περιστατικά και θα μειωθούν στο ελάχιστο οι ψευδείς καταγγελίες.
Αντίστοιχα βαριές ποινές σε όποιον επαγγελματία σε γνώση του ή παραβλέποντας αρχές και κανόνες του κλάδου του εκδίδει βεβαιώσεις που χρησιμοποιούνται σε δικαστήρια και δεν ευσταθούν (αφαίρεση άδειας, χρηματικό πρόστιμο)
Η στέρηση επικοινωνίας του τέκνου με τον έναν γονέα με υπαιτιότητα του άλλου να νομοθετηθεί ως οικογενειακή βία (ψυχολογική) και να έχει ως συνέπεια την αφαίρεση της επιμέλειας, χρηματικό πρόστιμο και ποινή φυλάκισης. Σε περίπτωση υποτροπής αφαίρεση και της μέριμνας. Οι περιπτώσεις αυτές ομοίως θα πρέπει να δικάζονται εντός μηνός από το περιστατικό.
Να επιμορφοθούν οι δικαστές σχετικά με τα ωφέλη της συνεπιμέλειας, με βάση σύγχρονα δεδομένα και έρευνες, και να γίνει υποχρεωτική ή εφαρμογή της εκτός από περιπτώσεις που αποδεδειγμένα υπάρχει αδυναμία του ενός γονέα ή αποδεδειγμένα άσκηση βίας η οποία όπως ανέφερα παραπάνω θα πρέπει να έχει κριθεί εντός μήνα.
Αποζημίωση θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας: Διαγραφή της σχετικής πρόβλεψης για αποζημίωση στο πλαίσιο της Ποινικής Διαμεσολάβησης (άρ. 11.2.γ, Ν.3500/2006) και πρόσθεση νέου άρθρου στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄. «ΑΡΩΓΗ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ» του Ν.3500/2006.
___________________________________________________________________________
Η πιθανότητα έστω και μιας μικρής αποζημίωσης, αποτελεί μέσο πειθαναγκασμού των οικονομικά αδύναμων θυμάτων (ειδικά όσων έχουν παιδιά) να αποδεχθούν την ποινική διαμεσολάβηση, ακόμα και εάν αυτό εκθέτει τα ανήλικα και ενήλικα θύματα σε μεγαλύτερο κίνδυνο.
Προτείνουμε να διαγραφούν από το άρ. 11.2.γ, Ν.3500/2006 τα εδάφια 2-5, τα οποία προστέθηκαν με το Άρθρο 123, Ν. 5090/2024, δηλαδή, το ακόλουθο απόσπασμα: «Αν αποδεδειγμένα προκύπτει, πως τόσο το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, όσο και το θύμα βρίσκονται σε πρόδηλη οικονομική αδυναμία, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να αποζημιωθεί το θύμα σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο και υφίσταται η ανάγκη μετεγκατάστασης του θύματος και των ανήλικων τέκνων του σε ασφαλές περιβάλλον και κάλυψης βασικών βιοτικών αναγκών τους, προβλέπεται η καταβολή εφάπαξ ποσού αποζημίωσης προς το θύμα, η οποία καταβάλλεται δίχως καθυστέρηση από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης του άρθρου 1 του ν. 3811/2009 (Α’ 231) κατόπιν αίτησης του θύματος με αναλογική εφαρμογή του ανωτέρου νόμου. Η περ. δ’ του άρθρου 9 του ν. 3811/2009, περί κατάχρησης δικαιώματος, εφαρμόζεται αναλόγως. Το Ελληνικό Δημόσιο υποκαθίσταται στα δικαιώματα του αποζημιωθέντος θύματος σε βάρος του προσώπου στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, μέχρι το ύψος του καταβληθέντος ποσού, την είσπραξη του οποίου επιδιώκει σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α’ 190). Η αποζημίωση του θύματος από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο, δεν θίγει το δικαίωμα αποζημίωσής του από το πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, σύμφωνα με τα άρθρα 914 και 932 του Αστικού Κώδικα.»
___________________________________________________________________________
Απαιτείται να προστεθεί νέο άρθρο για την αποζημίωση στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄. «ΑΡΩΓΗ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ» που θα αφορά όλα τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας ανεξάρτητα από την οικονομική τους δυνατότητα και την οικονομική δυνατότητα του δράστη.
– οι σχετικές προβλέψεις πρέπει να διατυπωθούν στη βάση των παρατηρήσεων και των δύο επειγουσών συστάσεων της GREVIO (παρ. 184-185) για τη μη εφαρμογή του Άρθρου 30 (Παροχή αποζημίωσης), της ΣτΚ., οι οποίες παρουσιάστηκαν στο Σχόλιο με τίτλο «Να αφαιρεθεί το άρθρο 11 από το Νομοσχέδιο».
– άμεση έκδοση των δύο ΚΥΑ, που εκκρεμούν από το 2018, οι οποίες περιλαμβάνονται στον Ν.4531/2018, άρ.4, παρ. 1) προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή οι προβλέψεις για την αποζημίωση θυμάτων για α) ψυχολογική υποστήριξη και β) μετεγκατάσταση σε ασφαλές περιβάλλον
Προγράμματα για δράστες ενδοοικογενειακής βίας μόνο στο πλαίσιο Ποινικής Διαμεσολάβησης, και αποσυνδεδεμένα από την προστασία Θυμάτων
Στο συμβουλευτικό-θεραπευτικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας που προβλεπόταν στον Ν.3500/2006 ως όρος για την έναρξη ποινικής διαμεσολάβησης προστέθηκε (άρθρο 11, παρ. 2.β., όπως τροποποιήθηκε με το αρ. 123, Ν.5090/2024), ΔΙΑΖΕΥΚΤΙΚΑ, πρόγραμμα απεξάρτησης. Είναι γνωστό, ωστόσο, πως οι εξαρτήσεις (όπως και οι ψυχικές διαταραχές) δεν έχουν αιτιώδη σχέση με την άσκηση ενδοοικογενειακής βίας, δηλαδή δεν την προκαλούν. Ενδέχεται να αυξηθεί η επικινδυνότητα του δράστη ενδοοικογενειακής βίας όταν βρίσκεται υπό την επήρεια ουσίας αλλά μόνη η απεξάρτησή του δεν πρόκειται να οδηγήσει σε διακοπή της κακοποίησης. Επομένως, η υποχρέωση του δράστη να παρακολουθήσει πρόγραμμα απεξάρτησης μπορεί να προβλεφθεί αλλά ΜΟΝΟ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ στο ειδικό πρόγραμμα για δράστες.
Χρειάζεται επίσης να καθοριστεί τι σημαίνει «υπαίτια μη ολοκλήρωση της ποινικής διαμεσολάβησης» (άρθρο 13, παρ. 3) σε ότι αφορά την παρακολούθηση του συμβουλευτικού-θεραπευτικού προγράμματος αλλά και του προγράμματος απεξάρτησης που έχει συμπεριληφθεί. Σε πολλές υποθέσεις οι δράστες δεν συμμετέχουν καθόλου σε πρόγραμμα, αργούν να προσέλθουν ή διακόπτουν τη συμμετοχή τους χωρίς να διακόπτεται η ποινική διαμεσολάβηση, και εικάζουμε πως αυτό συμβαίνει επειδή θεωρείται μη συμμετοχή από υπαιτιότητα του φορέα και όχι δική τους)
Επιπλέον, κατ’ εφαρμογή της κατεπείγουσας σύστασης της GREVIO για την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης στην Ελλάδα, σχετικά με το άρθρο 16 (Προληπτική παρέμβαση και θεραπευτικά προγράμματα) χρειάζεται:
α) εις βάθος αξιολόγηση των προγραμμάτων ως προς το περιεχόμενό τους, τη διάρκεια, το ποσοστό δραστών που συμμετέχουν και που ολοκληρώνουν και την αποτελεσματικότητά τους
β) επέκτασή τους ώστε να εφαρμόζονται και στους δράστες που δεν διαφεύγουν της ποινικής δίωξης μέσω ποινικής διαμεσολάβησης αλλά και στους φυλακισμένους και
γ) ενημέρωση των θυμάτων και διασφάλιση πως οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζητείται η συμμετοχή του δράστη στο πρόγραμμα δεν επηρεάζει αρνητικά το δικαίωμα τους σε αμερόληπτες και δίκαιες νομικές διαδικασίες,
Σημαντικότερο όλων και πιο επείγον είναι ότι πρέπει να εγκατασταθεί ένα στιβαρό σύστημα επιτήρησης της ασφάλειας των θυμάτων και των παιδιών τους κατά τη διάρκεια της υλοποίησης των προγραμμάτων δραστών. Ακολουθεί μεταφρασμένη η κατεπείγουσα σύσταση της GREVIO για το άρθρο 16 (παρ. 96 στο https://www.coe.int/en/web/istanbul-convention/greece)
Άρθρο 16. Προληπτική παρέμβαση και θεραπευτικά προγράμματα
Η GREVIO καλεί τις Ελληνικές Αρχές:
α. να ενισχύσουν ουσιαστικά τη δυναμικότητα και την εμβέλεια των προγραμμάτων για τους δράστες, μεταξύ άλλων με την εφαρμογή προγραμμάτων σε ολόκληρη τη χώρα, την εισαγωγή τους σε χώρους κράτησης και τη διασφάλιση ότι ο αντίκτυπός τους αξιολογείται επαρκώς από ανεξάρτητες οντότητες,
β. να λάβουν τα απαραίτητα νομοθετικά και άλλα μέτρα για την αύξηση του επιπέδου παρακολούθησης και του ποσοστού ολοκλήρωσης των προγραμμάτων δραστών που έχουν διαταχθεί από εισαγγελείς στο πλαίσιο του μηχανισμού διαμεσολάβησης
γ. να αναπτύξουν κοινά ελάχιστα πρότυπα που θα εφαρμόζονται στα προγράμματα δραστών, ευθυγραμμισμένα με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, ιδίως όσον αφορά την ανάγκη για μια προσέγγιση ευαίσθητη ως προς το φύλο και την αποδόμηση των έμφυλων στερεοτύπων, καθώς και την ανάγκη να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των θυμάτων κατά τη διάρκεια της υλοποίησης των προγραμμάτων για τους δράστες,
δ. να διασφαλίζουν ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ των προγραμμάτων για τους δράστες και των ποινικών διαδικασιών δεν επηρεάζει αρνητικά το δικαίωμα των θυμάτων σε αμερόληπτες και δίκαιες νομικές διαδικασίες,
ε. να διασφαλίζουν ότι τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας ενημερώνονται και προστατεύονται επαρκώς κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαμεσολάβησης και ότι τα ίδια και τα παιδιά τους είναι ασφαλή.
Άρθρα 15, 16 και 17 του παρόντος – Τροποποίηση άρθρων 11, 12 και 13 του ν. 3500/2006
___________________________________________________________________________
Εφόσον δεν καταργηθεί η Ποινική Διαμεσολάβηση από τον Ν.3500/2006, σας παραθέτουμε τα σχόλια μας για τις προτεινόμενες τροποποιήσεις
Από τις τροποποιήσεις που προτείνονται καταλαβαίνουμε πως το Δικαστικό Σύστημα έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται την ακαταλληλότητα του θεσμού της Ποινικής διαμεσολάβησης στα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας, ίσως και την επικινδυνότητά του για τα θύματα. ΟΜΩΣ, αντί να προχωρήσει στην κατάργηση της, επιχειρεί να την μετατρέψει σε μια ΙΔΙΑΖΟΥΣΑ μορφή ποινικής συνδιαλλαγής – ΧΩΡΙΣ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ και ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΚΥΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΡΑΣΤΗ.
_____________
Επειδή θέτει ως προϋπόθεση (άρ. 11, παρ. 2) για την έναρξη της διαδικασίας της Ποινικής Διαμεσολάβησης, «ο δράστης να αναγνωρίσει τα βασικά περιστατικά της υπόθεσης» αναγκάζεται να προβλέψει πως, σε περίπτωση που ο/η Εισαγγελέας δεν «δεχθεί τη συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση» (Άρ. 12, παρ. 5) ή διακόψει τη διαδικασία Ποινικής Διαμεσολάβησης (Άρ. 13, παρ. 3), το σχετικό υλικό καταστρέφεται με ανάλογη εφαρμογή της παρ. 5 του άρθρου 302 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας περί ποινικής συνδιαλλαγής (που σημαίνει πως δεν λαμβάνονται υπόψη σε κανένα στάδιο της δίκης και σε καμία άλλη διαδικασία).
Όμως, ο εξαναγκασμός του θύματος να δεχτεί την έναρξη Ποινικής Διαμεσολάβησης και η αδυναμία του να αρνηθεί είναι ένδειξη ευαλωτότητας του θύματος και/ή αυξημένης επικινδυνότητας του δράστη. Η δε διακοπή της Ποινικής Διαμεσολάβησης επειδή ο δράστης παραβίασε τους όρους της ή επειδή ασκήθηκε εναντίον του νέα ποινική δίωξη κατά τη διάρκεια της 3ετίας που διαρκεί η διαμεσολάβηση, αποτελεί ένδειξη υψηλής επικινδυνότητας του δράστη, ακόμα και για τη ζωή των θυμάτων. Είναι, επομένως, κρίσιμο αυτού του είδους πληροφορίες να μεταβιβάζονται ΑΜΕΣΑ στον φορέα που, κατ’ άρθρον 23Α, Ν.3500/2006, (ΘΑ) υλοποιεί αξιολόγηση κινδύνου ή θα επικαιροποιεί την υφιστάμενη, προκειμένου να ληφθούν τάχιστα τα κατάλληλα μέτρα προστασίας. Η καταστροφή του σχετικού υλικού θα καθιστά ανέφικτες τέτοιου είδους ενέργειες.
Επιπλέον, με δεδομένη την καταστροφή του υλικού για την διακοπείσα Ποινική Διαμεσολάβηση, δεν είναι σαφές πως μπορεί να βρει εφαρμογή η πρόβλεψη του άρ. 13, παρ. 3, πως η «ποινική Διαδικασία συνεχίζεται κατά τις οικείες διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, χωρίς να επιτρέπεται πλέον η υποβολή νέου αιτήματος για ποινική διαμεσολάβηση».
Τέλος, η αναγνώριση των βασικών περιστατικών της υπόθεσης από τον δράστη δεν έχει τίποτα να προσφέρει στα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας, εκτός εάν επιφέρει αυξημένα μέτρα προστασίας και/ή υποστήριξής τους, το οποίο όμως δεν φαίνεται να συμβαίνει με τις τροποποιήσεις που εισάγονται.
Από την 1/5/2024, το Άρ.11, παρ. 1, Ν.3500/2006 (όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 123, Ν.5090/2024), έχει δοθεί αρμοδιότητα και σε ανακριτικούς υπαλλήλους να διερευνούν τη δυνατότητα έναρξης ποινικής διαμεσολάβησης. Δεν είναι, επομένως σαφές, πως θα μεταφέρονται οι αναγκαίες πληροφορίες ώστε να αντιληφθεί η/ο Εισαγγελέας ποιες είναι οι «εξαιρετικές περιπτώσεις» στις οποίες χρειάζεται «να μην δεχθεί τη συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση» ώστε να εκδόσει την αιτιολογημένη διάταξή της/του.
Οι τροποποιήσεις στην παρ. 5 του άρ. 12 και η εισαγωγή της νέας παραγράφου (5Α), προβλέπουν πως ο/η Εισαγγελέας, επιπρόσθετα στις ενέργειες του άρ. 12, παρ. 2.α και παρ. 4, ενδέχεται να καλέσει ακόμα ΤΡΕΙΣ ΦΟΡΕΣ το θύμα σε ακρόαση (α) προκειμένου να διαμορφώσει κρίση για το εάν απαιτείται να μην δεχθεί τη συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση, (β) σε περίπτωση που ο δράστης προσφύγει κατά της συγκεκριμένης Εισαγγελικής διάταξης και (γ) σε περίπτωση που χρειαστεί τροποποίηση των όρων της διαμεσολάβησης (παρ. 5Α). Η συγκεκριμένη διαδικασία αποτελεί δευτερογενή θυματοποίηση του θύματος και, επιπλέον, δεν διευκρινίζεται (α) εάν η/ο Εισαγγελέας καλεί τα μέρη διαδοχικά (κατά τη διαδικασία του άρ. 12) και όχι μαζί και (β) πως θα τύχει εφαρμογής όταν την διερεύνηση της έναρξης ποινικής διαμεσολάβησης υλοποιεί ανακριτικός υπάλληλος και όχι Εισαγγελέας (Αρ. 11, παρ. 1, Ν.3500/2006 (όπως τροποποιήθηκε με το άρ. 123, Ν.5090/2024).
Προστασία θυμάτων κατά τη διάρκεια της Ποινικής Διαμεσολάβησης
Εφόσον δεν καταργηθεί η Ποινική Διαμεσολάβηση από τον Ν.3500/2006 ή, σε περίπτωση κατάργησής της, για μεταβατικό στάδιο 3 ετών (έως ότου ολοκληρωθούν όλες οι τρέχουσες υποθέσεις που έχουν υπαχθεί σε Ποινική διαμεσολάβηση), προτείνονται οι παρακάτω βελτιώσεις με στόχο την παροχή προστασίας στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας και στα παιδιά-μάρτυρες
Άρθρο 11. Προϋποθέσεις
Όλες οι υποσχέσεις που δίνει ο δράστης προκειμένου να υπαχθεί η υπόθεση σε ποινική διαμεσολάβηση (Άρθρο 11, παρ 2, α-δ) να περιλαμβάνονται στην έκθεση της παρ. α που συντάσσεται κατά τα άρθρα 148 επ. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και να παρέχεται αντίγραφο στο θύμα (χωρίς να απαιτείται να το ζητήσει). Επιπλέον:
• να θεωρούνται ότι έχουν την ισχύ περιοριστικών όρων και επομένως η παραβίασή τους, εκτός από τη διακοπή της ποινικής διαμεσολάβησης να επιφέρει ποινή αντίστοιχη με αυτή που επιφέρει η παραβίαση των περιοριστικών όρων του άρθρου 18 του Ν.3500/2006.
• το θύμα, μαζί με το αντίγραφο της έκθεσης, που θα πρέπει να λαμβάνει προκειμένου να γνωρίζει τους όρους που οφείλει να τηρεί ο δράστης, πρέπει να πληροφορείται και για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ενημερώσει για τυχόν παραβίασή τους, ο οποίος θα πρέπει να είναι άμεσος, ανέξοδος και εύκολος (ιδανικά, τηλεφωνικά ή με την αποστολή e-mail ή μέσω καταγραφής της παραβίασης σε πλατφόρμα –αντίστοιχα με αυτά που προβλέπονται στο Άρ. 10 του παρόντος) ΚΑΙ να επιφέρει ΑΜΕΣΗ επιβολή των ανάλογων κυρώσεων.
Στο σημείο δ) του άρθρου 11, παρ 2 «να προβεί σε κάθε άλλη ενέργεια αποκατάστασης ή μεταμέλειας που προτείνει το θύμα» να προστεθούν τα ακόλουθα:
«Μεταξύ των προτάσεων του θύματος μπορεί να περιλαμβάνονται και περιοριστικοί όροι όπως αυτοί που προβλέπει το άρθρο 18 του Ν.3500/2006 ή όπως αυτοί που προβλέπει το άρθρο 99 Π.Κ.
Όταν υπάρχουν κοινά τέκνα, απαραίτητη προϋπόθεση για την εκκίνηση ποινικής διαμεσολάβησης είναι να περιλαμβάνει η Έκθεση μέτρα ρύθμισης της κατάστασης σχετικά με την επιμέλεια και τόπο διαμονής των παιδιών, την επικοινωνία τους με τον γονέα στον οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος σε συνθήκες ασφάλειας (για τα παιδιά και τον μη βίαιο γονέα) ή τη διακοπή της για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα καθώς και την υποχρέωση του βίαιου γονέα για καταβολή διατροφής για τα παιδιά». Με αυτόν τον τρόπο θα απαλλάσσεται ο μη βίαιος γονέας από την υποχρέωση να προσφύγει σε Αστικά Δικαστήρια προκειμένου να ρυθμίσει την κατάσταση και για να λάβει ασφαλιστικά μέτρα μη προσέγγισης.
Άρθρο 12. Διαδικασία
Στην παράγραφο 5 αναφέρεται: «Αν η απάντηση του παθόντος είναι αρνητική ή αυτός δεν απαντήσει ή δεν επέλθει συμφωνία ως προς τους όρους της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 11, κινείται η ποινική διαδικασία κατά τις διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Αν η απάντηση του παθόντος είναι θετική, ο εισαγγελέας με διάταξή του θέτει τη δικογραφία σε ειδικό αρχείο της εισαγγελίας. Κατά της διατάξεως αυτής δεν χωρεί προσφυγή.» Προτείνουμε η συμφωνία να πρέπει να επέλθει για όλους τους όρους των περιπτώσεων α΄ – δ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 11 και όχι μόνο ως προς τους όρους της περίπτωσης α΄.
Επιπλέον, για την προστασία των θυμάτων, απαιτείται να προστεθεί στο Κεφάλαιο Δ΄ του Ν. 3500/2006 και στο άρθρο 23Α:
• διαδικασία αξιολόγησης κινδύνου ΠΡΙΝ από την διερεύνηση της δυνατότητας έναρξης ποινικής διαμεσολάβησης. Σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου να αποκλείεται η ποινική διαμεσολάβηση και/ή να επιβάλλονται αυστηροί περιοριστικοί όροι, οι οποίοι μπορεί να περιλαμβάνουν και ηλεκτρονική επιτήρηση του δράστη
• αυστηρή τήρηση της διαδικασίας που περιγράφεται στα άρθρα 11 και 12 του Ν.3500/2006 για τη διερεύνηση της έναρξης ποινικής διαμεσολάβησης προκειμένου να διασφαλίζεται πως θύμα και δράστης δεν καλούνται στο Α.Τ. ή στην Εισαγγελία κατά τον ίδιο χρόνο (κατά παράβαση του άρθρου 12, παρ. 3 και 4 του Ν.3500/2006), και μάλιστα χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του θύματος για την παρουσία του δράστη στο χώρο και χωρίς να λαμβάνεται κανένα μέτρο για την προστασία του κατά την προσέλευση ή αναχώρησή του θύματος από το Α.Τ. ή την Εισαγγελία
• ειδική κατάρτιση των ανακριτικών υπαλλήλων και Εισαγγελέων που θα διερευνούν τη δυνατότητα διαμεσολάβησης κατ’ άρθρο 11, παρ. 1, ώστε να είναι σε θέση να διενεργούν αξιολογήσεις κινδύνου και να λαμβάνουν/προτείνουν μέτρα προστασίας των θυμάτων καθώς και να ανιχνεύουν τις εκβιασθείσες/ πειθαναγκασμένες συναινέσεις έναρξης Π.Δ. και διαδικασίες για τις επόμενες ενέργειές τους (π.χ. αυτεπάγγελτη δίωξη για παράβαση του Άρ. 10, Ν.3500/2006 -Παρακώληση απονομής της Δικαιοσύνης)
• δημιουργία μηχανισμού που, μέσω διατομεακής συνεργασίας, μία σύμβουλος (Κοιν. Λειτ./Ψυχολ.) θα επιτηρεί συστηματικά την ασφάλεια των θυμάτων, θα παρακολουθεί την τήρηση των όρων ποινικής διαμεσολάβησης και θα αναφέρει άμεσα τυχόν παραβιάσεις τους. Αναδρομική εφαρμογή σε όλες τις τρέχουσες υποθέσεις με ενεργή Ποινική Διαμεσολάβηση
o συστηματική επικοινωνία συμβούλων που παρέχουν υπηρεσίες στο δράστη και
στο θύμα, με στόχο την έγκαιρη ανίχνευση κλιμακούμενου κινδύνου και την
καταγραφή νέων επεισοδίων
o η παραβίαση των όρων ποινικής διαμεσολάβησης να επιφέρει κυρώσεις και
όχι απλώς τη διακοπή της και παραπομπή στο ακροατήριο
• Να επιτρέπεται ΜΟΝΟ ΜΙΑ Ποινική Διαμεσολάβηση για κάθε δράστη: δηλ. εάν έχει εκκινήσει/ολοκληρωθεί Ποινική Διαμεσολάβηση με θύμα το άτομο Χ, να μην επιτρέπεται υπαγωγή σε Ποινική Διαμεσολάβηση σε καμία επόμενη καταγγελία (με θύμα το ίδιο ή άλλο άτομο)
• Να υποχρεούνται οι Φορείς στους οποίους παραπέμπονται οι δράστες να υποβάλλουν στην Εισαγγελία σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα αναφορές για την υπαγωγή του στο Πρόγραμμα, καθώς και για την παρακολούθησή του.
Μέτρα προστασίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας
Άμεση Επιβολή περιοριστικών όρων για την προστασία των θυμάτων
• εφαρμογή στην πράξη του Άρ. 52 της ΣτΚ (άμεση έξωση του δράστη και επιβολή περιοριστικών όρων επικοινωνίας και προσέγγισης). Από το 2018 αυτό είναι εφικτό άμεσα, τη στιγμή της καταγγελίας, καθώς το Άρ. 18 του Ν.3500/2006 (όπως τροποποιήθηκε από το Ν.4531/2018, Αρ.3, παρ.5), παρέχει αυτή τη δυνατότητα και στην/τον Εισαγγελέα που έχει επιληφθεί της υπόθεσης. Όμως οι Εισαγγελείς αποφεύγουν να εκδίδουν διατάξεις κατά την προδικασία με το επιχείρημα πως αυτή η δυνατότητα πρέπει να χρησιμοποιείται με σύνεση και όχι να υποκαθιστούν το δικαστήριο, Αστικό ή Ποινικό.
• Σε κάποιες χώρες (π.χ. Αυστρία, Ισλανδία) η επιβολή επειγόντων μέτρων αποκλεισμού του δράστη είναι αρμοδιότητα της Αστυνομίας, η οποία πρώτα την επιβάλλει (ενημερώνει δράστη+θύμα και αφαιρεί τα κλειδιά από τον δράστη) και ΜΕΤΑ παίρνει δικαστική έγκριση (από δικαστήριο ή Εισαγγελέα). Για να συμβεί στην Ελλάδα κάτι ανάλογο απαιτείται νομοθετική ρύθμιση (όπως αυτή που ανέθεσε και σε ανακριτικούς υπαλλήλους τη διερεύνηση της έναρξης Ποινικής Διαμεσολάβησης)
• Έτσι, προς το παρόν, περιοριστικοί όροι διατάσσονται σχεδόν αποκλειστικά στα αυτόφωρα (κυρίως όταν δίνεται αναβολή), οι οποίοι μάλιστα σπανίως διατηρούνται μετά την έκδοση καταδικαστικής απόφασης, γεγονός που επιτρέπει στους δράστες να επιστρέψουν στην οικογενειακή εστία, χωρίς καμία κύρωση. Επομένως για όλες τις καταγγελίες που παραπέμπονται σε τακτική δικάσιμο ή καταγγέλλονται μετά τη λήξη του αυτοφώρου τα θύματα παραμένουν απροστάτευτα έως ότου καταφέρουν να προσφύγουν σε Πολιτικό Δικαστήριο για ασφαλιστικά μέτρα.
• Τα θύματα δεν ενημερώνονται καθόλου ή λαμβάνουν προφορική ενημέρωση για το αν έχουν εκδοθεί περιοριστικοί όροι, τι περιλαμβάνουν, τι πρέπει να κάνουν για να αναφέρουν παραβιάσεις τους και τι θα συμβεί μετά.
_____________________
Για να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας και να είναι αποτελεσματικά, χρειάζεται να επιτευχθεί η διατομεακή συνεργασία που περιγράφεται στα Άρ. 7 και 18 της ΣτΚ ώστε, ανά περίπτωση, να σχεδιάζονται τα κατάλληλα μέτρα προστασίας (νομικά ή άλλα), τα οποία να υλοποιούνται ή να διατάσσονται τάχιστα και κάθε παραβίασή τους να οδηγεί σε άμεσες κυρώσεις (προϋποθέτει στενή «επιτήρηση» της ασφάλειας των θυμάτων-από εξειδικευμένη Σύμβουλο, όχι την Αστυνομία). Ιδανικά, χρειάζεται να αρχίσουν να παρέχονται σχεδόν όλες οι υπηρεσίες κάτω από την ίδια στέγη, δηλαδή να αρχίσουν να δημιουργούνται Κέντρα Οικογενειακής Δικαιοσύνης για επιζώσες Ε.Β. (κατά το μοντέλο των Family Justice Centers) και «Σπίτια του Παιδιού» (κατά το μοντέλο των Barnahus όπου, εκτός από τη δικανική συνέντευξη, παρέχουν στα παιδιά και άλλες υπηρεσίες π.χ. θεραπεία τραύματος, ιατρικές και άλλες υπηρεσίες υποστήριξης).
__________________
Έκδοση της ΚΥΑ που προβλέπει το άρθρο 23Α, παρ. 6, Ν.3500/2006, κατόπιν ευρείας διαβούλευσης με όλες τις εμπλεκόμενες Αρχές και τους Φορείς και με περιεχόμενο που θα ικανοποιεί κατ’ ελάχιστον τα σημεία της κατεπείγουσας σύστασης της GREVIO για το Άρ 51 της ΣτΚ (Ν. 4531/2006):
Άρθρο 51. Αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνου (παρ. 277) στο http://www.coe.int/en/web/istanbul-convention/greece)
Η GREVIO καλεί τις Ελληνικές Αρχές να διασφαλίσουν ότι:
α. οι συστηματικές, ευαίσθητες ως προς το φύλο αξιολογήσεις κινδύνου και η διαχείριση της ασφάλειας θα γίνουν τυποποιημένες διαδικασίες σε όλες τις περιπτώσεις βίας κατά των γυναικών που καλύπτονται από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης,
β. οι αξιολογήσεις κινδύνου επαναλαμβάνονται σε όλα τα σχετικά στάδια της ποινικής διαδικασίας,
γ. οι αξιολογήσεις κινδύνου βασίζονται σε μια αποτελεσματική πολύ-υπηρεσιακή προσέγγιση, με τη συμμετοχή εξειδικευμένων υπηρεσιών και ΜΚΟ, προκειμένου να μετριαστούν οι κίνδυνοι για την ασφάλεια των θυμάτων.
Υπενθυμίζεται και η 2η επείγουσα σύσταση (παρ.278) με την οποία:
Η GREVIO ενθαρρύνει έντονα τις Ελληνικές Αρχές να εισαγάγουν ένα σύστημα αναδρομικής επανεξέτασης των υποθέσεων δολοφονιών γυναικών εξαιτίας του φύλου τους και να αξιολογήσουν κατά πόσον κενά στη θεσμική ή/και δικαστική ανταπόκριση συνέβαλαν στη μοιραία έκβαση, με στόχο να προληφθούν στο μέλλον και να καταστούν υπόλογοι, τόσο οι δράστες όσο και οι θεσμοί που έρχονται σε επαφή με τα θύματα και τους δράστες.
Η εξατομικευμένη αξιολόγηση στοχεύει σε εκτίμηση της ευαλωτότητας του θύματος και των εξαρτημένων από αυτό μελών αλλά, κυρίως, της επικινδυνότητας του δράστη σε σχέση με το ιστορικό του το δεδομένο χρονικό σημείο και την έως τότε διαμορφωμένη κατάσταση. Για αυτό, μεγάλο τμήμα της αξιολόγησης μπορεί και πρέπει να βασίζεται σε αντικειμενικές πληροφορίες που θα αντλούνται, μέσω αυτεπάγγελτης αναζήτησης, από τα πληροφοριακά συστήματα της ΕΛ.ΑΣ. και της Δικαιοσύνης. Επομένως, παρότι η συναίνεση του θύματος είναι επιθυμητή, τυχόν άρνησή του (από φόβο ή για άλλους λόγους που σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά θύματος/δράστη/κατάστασης ή με τη διαδικασία) δεν μπορεί να αποτελεί λόγο ματαίωσης της διεξαγωγής αξιολόγησης κινδύνου και της επιβολής μέτρων προστασίας.
Αξιολόγηση κινδύνου ΚΑΙ διαχείρισή του (Άρ. 51, Ν.4531/2018)
Η αρχική αξιολόγηση κινδύνου πρέπει να διεξάγεται άμεσα και να επικαιροποιείται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή όποτε απαιτηθεί (ενδείξεις κλιμάκωσης κινδύνου). Στόχος των αξιολογήσεων είναι να εντοπιστούν το συντομότερο δυνατόν οι παράγοντες κινδύνου στη βάση των οποίων καταρτίζεται το σχέδιο διαχείρισης κινδύνου, το οποίο περιλαμβάνει και μέτρα προστασίας (νομικά, πρακτικά και άλλα) για την επιζώσα και τα παιδιά, θύματα ή μάρτυρες. Καταρτίζεται, σε συνεργασία με την επιζώσα, από τη σύμβουλο που έχει αναλάβει την επιτήρηση της ασφάλειας, η οποία στη συνέχεια ενημερώνει τις Αρχές και τους Φορείς που χρειάζεται να συμβάλλουν στο σχεδιασμό και/ή στην υλοποίησή του. Προτείνονται τα ακόλουθα:
• Αξιολόγηση της επικινδυνότητας του δράστη μέσω αυτεπάγγελτης αναζήτησης στα πληροφοριακά συστήματα της ΕΛ.ΑΣ. και της Δικαιοσύνης πληροφοριών σχετικά με:
o την κατοχή όπλου (παράνομου, νόμιμου ή υπηρεσιακού)
o προηγούμενες καταγγελίες και/ή καταδίκες για:
ενδοοικογενειακή βία (με το ίδιο και/ή διαφορετικά θύματα)
σεξουαλικά εγκλήματα (με το ίδιο και/ή διαφορετικά θύματα)
άσκηση βίας εναντίον ή ενώπιον ανηλίκου ατόμου
κακοποίηση κατοικίδιου ζώου
παραβίαση περιοριστικών όρων ή όρων ποινικής διαμεσολάβησης,
ασφαλιστικών μέτρων και δικαστικών αποφάσεων
o την ύπαρξη εξαρτημένων από το θύμα μελών (π.χ. τέκνα) και τη σχέση τους με τον δράστη
• θεσμοθέτηση κοινού εργαλείου αξιολόγησης κινδύνου: είτε αυτό που δημιούργησε η ΓΓΔΟΠΙΦ (εφόσον ο πιλοτικός έλεγχός του υποδεικνύει αποτελεσματικότητα), είτε άλλο. Η αξιολόγηση διεξάγεται άμεσα:
o με όλες τις επιζώσες (κατόπιν συναίνεσής τους)
o κατά την πρώτη επαφή με οποιαδήποτε Αρχή ή Φορέα Υποστήριξης
o στο σημείο πρώτης επαφής (εάν απαιτείται, τηλεφωνικά ή προσέρχεται
επαγγελματίας)
• επικαιροποίηση αξιολόγησης (ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή νωρίτερα εάν προκύπτει ανάγκη – κλιμάκωση κινδύνου που αναφέρεται από την επιζώσα ή εντοπίζεται από τη σύμβουλο που επιτηρεί την ασφάλεια των θυμάτων)
• άμεση μεταβίβαση [π.χ. μέσω πλατφόρμας ή e-mail] του αποτελέσματος της αξιολόγησης κινδύνου στην Αρχή που δύναται να διατάξει περιοριστικούς όρους (Άρ. 18, Ν.3500/2006)
• πρέπει να οδηγεί άμεσα σε λήψη μέτρων προστασίας (νομικών ή άλλων) ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου – χρειάζεται να καθοριστούν:
o επίπεδα κινδύνου
o υποχρεωτικές ενέργειες ανά επίπεδο και
o χρονικές προθεσμίες
• στην ίδια ή σε παρόμοια πλατφόρμα , να καταχωρείται άμεσα:
o κάθε διάταξη περιοριστικών όρων, ασφαλιστικών μέτρων προστασίας και/ή
όρων ποινικής διαμεσολάβησης και
o κάθε παραβίαση των προαναφερθέντων
o απαιτείται τάχιστη επιβολή κυρώσεων για κάθε παραβίαση
• κατάρτιση σχεδίου ασφαλείας (με την επιζώσα)
• κοινοποίηση αποτελέσματος κάθε αξιολόγησης κινδύνου σε όλες τις αρμόδιες Αρχές [π.χ. μέσω πλατφόρμας στην οποία έχει πρόσβαση η επιζώσα και οι: Αστυνομία, Εισαγγελία, Δικαστικοί Λειτουργοί Ποινικών και Αστικών δικαστηρίων και οι Φορείς που παρέχουν Υπηρεσίες Εξειδικευμένης Υποστήριξης και οποιοσδήποτε άλλος Φορέας οριστεί ότι διεξάγει αξιολόγηση κινδύνου (Κοινωνικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Υγείας) ή συμμετέχει στην Διατομεακή Ανταπόκριση όταν αρχίσει να εφαρμόζεται το αρ. 23Α Ν.3500/2006 (π.χ. Σπίτι του Παιδιού, Επιμελήτριες/-ές Ανηλίκων)]
Εναλλακτικά της καταγραφής σε πλατφόρμα ή κατά τη διάρκεια μεταβατικής περιόδου μέχρι τη δημιουργία της, οι ενέργειες μεταβίβασης των πληροφοριών πραγματοποιούνται με επικοινωνίες (τηλεφωνικές ή μέσω e-mail).
Σε ότι αφορά στη διαχείριση του κινδύνου, κατ’ ελάχιστον, η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (Ν.4531/2018) προβλέπει πως πρέπει να είναι διαθέσιμα σε όλες τις γυναίκες και τα παιδιά που υφίστανται Ε.Β. τα ακόλουθα νομικά μέτρα προστασίας:
• άμεση «έξωση» του δράστη από την οικία και απαγόρευση επαναπροσέγγισης
οικίας και/ή θυμάτων (Άρ. 52).
• άμεση προστασία μέσω περιοριστικών/προστατευτικών όρων που εκδίδονται
χωρίς επιβάρυνση του θύματος (Άρ. 53.2)
• επείγουσα ασφαλής απομάκρυνση των θυμάτων από την οικογενειακή εστία (Άρ.
23)
• ειδικά μέτρα για προστασία θυμάτων, μελών της οικογένειάς τους και
μαρτύρων από εκφοβισμό, αντίποινα και επαναλαμβανόμενη θυματοποίηση (Άρ.
56.1.α)
• επιβολή κυρώσεων στον δράστη για την τιμωρία των αδικημάτων (Άρ. 45) και
για την παραβίαση των όρων (Άρ. 53.3)
• ενημέρωση εάν αποδράσει ή αφεθεί ελεύθερος ο δράστης (Άρ. 56.1.β) –
έχουμε μεγάλη ανασφάλεια για το εάν θα το μάθει το ΓΑΕΒ για να ενημερώσει
εγκαίρως την επιζώσα
• αποφυγή επαφής με τον δράστη σε όλους τους χώρους (Άρ. 56.1.ζ).
Επιπρόσθετα στα παραπάνω, τα παιδιά, θύματα ή μάρτυρες Ε.Β., δικαιούνται:
• ειδική υποστήριξη και μέτρα προστασίας (Άρ. 26 & 56.2) που, ανάλογα την
περίσταση, μπορεί να είναι πολύ αυστηρά (Άρ. 45.2) και αποφασίζονται με
βάση το βέλτιστο συμφέρον κάθε παιδιού, στο οποίο μπορεί να
περιλαμβάνεται και η ασφάλεια της μητέρας του
• να θεωρούνται θύματα Ε.Β. (Άρ. 1.3 του Ν.3500/2006) και, επομένως, να
ασκείται αυτεπάγγελτα δίωξη για την έκθεσή τους σε περιστατικά Ε.Β. όλων
των μορφών (Άρ. 6-9 του Ν.3500/2006) που διαπράχθηκαν ενώπιον τους. Το
ίδιο ισχύει εάν η μητέρα του παιδιού δολοφονηθεί (Άρ. 299 Π.Κ.) ή υποστεί
θανατηφόρα σωματική βλάβη (Άρ. 311 Π.Κ.), ακόμα και χωρίς την παρουσία
του παιδιού κατά την διάπραξη του εγκλήματος.
• να λαμβάνεται πάντα υπόψη η έκθεση των παιδιών σε Ε.Β. (ως θύμα ή
μάρτυρας) όταν καθορίζονται δικαιώματα επιμέλειας ή επικοινωνίας και να
διατάσσονται μέτρα που διασφαλίζουν πως η άσκηση αυτών των δικαιωμάτων
δεν θίγει την ασφάλεια ή τα δικαιώματα των παιδιών και της μητέρας τους
(Άρ. 31)
Σε συνδυασμό με όσα προτάθηκαν παραπάνω (για την εφαρμογή του Άρ. 51), χρειάζεται να εισαχθούν νέες διαδικασίες καθώς και τροποποιήσεις σε ήδη υφιστάμενες διαδικασίες μέσω των οποίων η ευθύνη της τεκμηρίωσης/απόδειξης της διάπραξης Ε.Β. και της προστασίας των θυμάτων θα μεταφερθεί από το θύμα στις Αρχές και τις Υπηρεσίες Υποστήριξης. Κάτι τέτοιο, αυτονόητα, θα οδηγήσει σε μείωση τόσο της δευτερογενούς θυματοποίησης (από τις διαδικασίες) αλλά και της μελλοντικής θυματοποίησης (από τον δράστη). Ακολουθούν προτάσεις ανά Τομέα.
Εξειδικευμένες Υπηρεσίες Υποστήριξης
Συστήνεται η παροχή αναλυτικών εκθέσεων για δικαστική χρήση από τις συμβούλους των Συμβουλευτικών Κέντρων, των Ξενώνων κακοποιημένων γυναικών και των εξειδικευμένων ΜΚΟ. Εκτός από το ιστορικό, χρειάζεται να περιλαμβάνει και πληροφορίες τεκμηρίωσης, δηλαδή λεπτομερείς καταγραφές για επεισόδια ή παραβιάσεις δικαστικών αποφάσεων και/ή όρων που διαπράχθηκαν κατά το χρονικό διάστημα που η επιζώσα συνεργαζόταν με την σύμβουλο.
ΕΛ.ΑΣ.
Έχουν προταθεί, στην Ομάδα Εργασίας του Υπ.ΠροΠο με αντικείμενο τη βελτίωση της αστυνομικής ανταπόκρισης σε περιστατικά βίας κατά των γυναικών και ενδοοικογενειακής βίας, τροποποιήσεις σε διαδικασίες της ΕΛ.ΑΣ.:
• ως προς τον χρόνο, τον τόπο και/ή τον τρόπο συλλογής αποδεικτικών στοιχείων και τη λήψη καταθέσεων στο σημείο του συμβάντος (από την Άμεση Δράση ή το ΓΑΕΒ)
• ως προς την αυτεπάγγελτη κίνηση της δίωξης, η οποία ακυρώνεται όταν οι Αρχές απαιτούν από την επιζώσα να υποβάλλει έγκληση και εάν δεν είναι σε θέση να το πράξει, η ενδοοικογενειακή βία δεν καταγράφεται καν ως τέτοια
• ως προς ενέργειες που θα κάνουν ΠΑΝΤΑ ορατά τα παιδιά
• ως προς την ενημέρωση των επιζωσών για τις δυνατότητες να αιτηθούν και να λάβουν ψηφιακά αντίγραφα για την επαφή τους με την αστυνομία και διευκόλυνση της διαδικασίας παραλαβής και/ή εντοπισμού (π.χ. παροχή αποδεικτικού για κάθε επαφή με πολίτη με αναγραφή ημερομηνίας και ταυτότητα οχήματος ή υπηρεσίας). Σε μεταγενέστερο στάδιο προτείνεται να εκδίδεται και να αναρτάται στη «Θυρίδα Πολίτη» αντίγραφο για κάθε επικοινωνία ή επαφή με την Αστυνομία (ή άλλη Αρχή, βλ. και «Ψηφιακό Φάκελο» στην επόμενη ενότητα).
Δικαστικό Σύστημα
Η ενδοοικογενειακή βία, όπως και η σεξουαλική, είναι ΠΑΝΤΑ επαναλαμβανόμενες και δεν είναι καθόλου σπάνιο οι δράστες να έχουν κακοποιήσει περισσότερα από ένα άτομα κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και/ή σε βάθος χρόνου. Καθώς αυτό αποτελεί ισχυρή ένδειξη κινδύνου, θα διευκόλυνε ιδιαίτερα ο έγκαιρος εντοπισμός των πολλαπλών υποθέσεων και θυμάτων. Προτείνεται, επομένως:
• η δημιουργία Πλατφόρμας συσχέτισης ποινικών και αστικών υποθέσεων
• να αναζητούνται και να συσχετίζονται ΟΛΕΣ οι υποθέσεις (ποινικές και αστικές) με τον ίδιο καταγγελόμενο/εναγόμενο (ίδια ή διαφορετικά θύματα)
• η δημιουργία ψηφιακού φακέλου για κάθε υπόθεση ενδοοικογενειακής βίας στη οποία θα συσχετίζονται ΟΛΕΣ οι υποθέσεις (ποινικές και αστικές) κάθε εμπλεκόμενου μέρους, συμπεριλαμβανομένων και των εξαρτημένων μελών τους. Θα παρέχεται έτσι στα δικαστήρια (ποινικά και οικογενειακού δικαίου) μια συνολική, διαχρονική, εικόνα για τους φερόμενους ως δράστες ενδοοικογενειακής βίας, για την επικινδυνότητά τους και για την τάση τους να εργαλειοποιούν και να παρακωλύουν την Δικαιοσύνη.
Τα Πολιτικά Δικαστήρια να υποχρεωθούν να εφαρμόζουν απαρέγκλιτα τις προβλέψεις του Άρ. 31 της Σύμβασης (Επιμέλεια, δικαιώματα επίσκεψης και ασφάλεια), προκειμένου να διασφαλίζεται πως:
• κατά τον καθορισμό της επιμέλειας και των δικαιωμάτων επίσκεψης των παιδιών, να λαμβάνονται υποχρεωτικά υπόψη τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας
• η άσκηση δικαιωμάτων επίσκεψης ή επιμέλειας δεν θίγει τα δικαιώματα και την ασφάλεια του θύματος ή των παιδιών
Απαραίτητες προϋποθέσεις για την απαρέγκλιτη εφαρμογή του Άρ. 31 είναι στις υποθέσεις όπου υπάρχει αναφορά ενδοοικογενειακής βίας (ακόμα και υποψία):
• να απαγορευτεί η χρήση στις αίθουσες δικαστηρίων, στις δικαστικές αποφάσεις και στα δικόγραφα του όρου «γονεϊκή αποξένωση» και όλων των παρόμοιων όρων
o προαπαιτούμενη είναι η αφαίρεση από τον Αστικό Κώδικα όρων όπως
«γονεϊκή αποξένωση», «διάρρηξη των σχέσεων» τέκνου-γονέα και «διατάραξη
της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον άλλο γονέα και την
οικογένειά του», οι οποίοι εισήχθηκαν στο νομικό σύστημα της Ελλάδας με
τον Ν.4800/2021.
• να τροφοδοτούνται οι δικαστές/-τριες με όλες τις πληροφορίες που προτάθηκε παραπάνω να καταχωρούνται σε Πλατφόρμες, δηλαδή, τα αποτελέσματα αξιολογήσεων κινδύνου, επιτήρησης της ασφάλειας των θυμάτων και παραβίασης όρων, μέτρων και δικαστικών αποφάσεων καθώς και με τον ψηφιακό φάκελο με τις συσχετισθείσες ποινικές και αστικές υποθέσεις
• να απαγορευτεί η έκδοση δικαστικών αποφάσεων συνεπιμέλειας και/ή εναλλασσόμενης κατοικίας
• να θεσπιστούν για όλα τα παραπάνω ευέλικτες και ταχείες διαδικασίες ελέγχου και λογοδοσίας Δικαστών/-τριών που δεν θα εξαρτώνται αποκλειστικά από την δυνατότητα της επιζώσας να υποβάλλει αναφορά
• να δημιουργηθούν ασφαλείς χώροι (βλ. άρ. 32 της Οδηγίας 2024/1385) για εποπτευόμενη επικοινωνία παιδιού με τον γονέα-δράστη/ύποπτο ενδοοικογενειακής βίας. Την εποπτεία να αναλαμβάνουν ειδικά εκπαιδευμένοι/-ες επαγγελματίες, οι οποίες/-οι επιτηρούν την ασφάλεια παιδιού και κακοποιημένης μητέρας και, έχοντας άμεση διασύνδεση με δικαστική αρχή, διατυπώνουν προτάσεις τροποποίησης της επικοινωνίας και/ή επιβολή κυρώσεων (όπως αυτές που περιλαμβάνει το Άρ. 45 της Σύμβασης) στον δράστη, οποτεδήποτε έχουν λόγους να πιστεύουν ότι δεν εξυπηρετείται το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού ή ότι υπάρχει κάποιος κίνδυνος για το παιδί ή/και την μητέρα.
Παραβίαση και ελλιπής εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης (Ν.4531/2018) και της Οδηγίας 2012/29 για την προστασία των θυμάτων.
Στις 14.11.2023 δημοσιεύθηκε (https://www.coe.int/en/web/istanbul-convention/greece) η Έκθεση αξιολόγησης της GREVIO για τον τρόπο με τον οποίο η χώρα μας ΔΕΝ εφαρμόζει τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης: περιλαμβάνει 71 συστάσεις, εκ των οποίων το ¼ είναι κατεπείγουσες (παραβίαση ή μη εφαρμογή) και το ½ επείγουσες (σοβαρές ελλείψεις που πρέπει άμεσα να διορθωθούν), τις οποίες η χώρα μας οφείλει να υλοποιήσει εντός τριετίας. Το πρώτο έτος έχει ήδη παρέλθει σε απραξία, χωρίς καν να έχει μεταφραστεί και ευρέως διανεμηθεί η Έκθεση όπως ζητά η GREVIO.
Παρόμοια ανενεργές παραμένουν σχεδόν όλες οι προβλέψεις του Ν.4478/2017 (ενσωμάτωση Οδηγίας 2012/29/ΕΕ), βάσει της οποίας δημιουργήθηκαν και τα «Σπίτια του Παιδιού», από τα οποία μέχρι σήμερα λειτουργεί μόνο της Αθήνας & Πειραιά.
Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για να μη συμβεί το ίδιο κατά την ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας 2024/1385/ΕΕ, μεγάλο τμήμα της οποίας συμπίπτει με τις προβλέψεις της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.
___________________________________________________________________________
Οι σημαντικότερες παραβιάσεις της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης έχουν προκληθεί από τις προβλέψεις του Ν.4800/2021: η υποχρεωτική συνεπιμέλεια παρέχει, by default, σε όλους τους δράστες ενδοοικογενειακής βίας, ανεμπόδιστη πρόσβαση στα θύματά τους, εγκλωβίζοντας κακοποιημένες μητέρες και παιδιά υπό τον έλεγχο του δράστη και εκθέτοντάς τα σε μεγαλύτερο κίνδυνο από αυτόν στον οποίο βρίσκονταν πριν την καταγγελία. Και αυτό θα συνεχιστεί, έως ότου καταφέρει η επιζώσα να προσφύγει στη δικαιοσύνη για να τροποποιήσει την “by default” κατάσταση, η οποία μπορεί να δείχνει λογική για φυσιολογικά ζευγάρια που χωρίζουν ακόμα και συγκρουσιακά, αλλά είναι άκρως επικίνδυνη για τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας, ανήλικα και ενήλικα.
Φανταστείτε πόσο οξύμωρο είναι, αμέσως μετά την υποβολή μήνυσης για ενδοοικογενειακή βία, να σας λένε πως οφείλετε:
• να ενημερώσετε τον κακοποιητή σας που θα κοιμηθεί το βράδυ το παιδί σας και να τον προσκαλέσετε να έρθει να το δει όποτε θέλει – κι αν δεν το κάνετε, να πρέπει να αντιμετωπίσετε τις μηνύσεις του για αρπαγή ανηλίκου και έκθεσή του σε κίνδυνο, αλλά και τις προσωρινές διαταγές/ασφαλιστικά μέτρα/αγωγές του όπου σας κατηγορεί για γονική αποξένωση και ζητά από συνεπιμέλεια έως αφαίρεση της γονικής μέριμνας
• να διευκολύνετε και να προωθείτε την επικοινωνία του τέκνου με τον άλλο γονέα (με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο) σε τακτή χρονική βάση (Άρ. 1520 Α.Κ.) αλλά και να υποχρεώνετε το παιδί σας, ακόμα κι αν αρνείται σθεναρά, να έχει δια ζώσης επικοινωνία με τον βίαιο γονέα κατά το 1/3 του συνολικού χρόνου του και πως, αν δεν τα κάνετε αυτά (ή θεωρηθεί πως δεν τα κάνετε) κινδυνεύετε να σας αφαιρεθεί ακόμα και η γονική μέριμνα του παιδιού σας (Άρ. 1532 Α.Κ.)
• να ζητάτε τη συναίνεσή του για οποιαδήποτε ενέργεια αφορά το παιδί, από την εγγραφή ή μετεγγραφή του σε σχολείο έως την ψυχολογική του υποστήριξη (το οποίο θα χρειαστεί να εξακολουθήσετε να κάνετε ακόμα και μετά την έκδοση απόφασης που σας δίνει αποκλειστική επιμέλεια)
• να διαπραγματεύεστε μαζί του (άτυπα ή μέσω διαμεσολάβησης) κάθε φορά που ανακύπτει διαφωνία και/ή για να μην απορριφθεί η Αγωγή σας στις υποθέσεις Οικογενειακού Δικαίου
Τα παραπάνω θα μπορούσαν να αποτελούν ΟΡΙΣΜΟ της δευτερογενούς θυματοποίησης γυναικών και παιδιών από το Σύστημα στο οποίο προσέφυγαν για προστασία και υποστήριξη και ισχύουν ακόμα και για τις γυναίκες με παιδιά που μεταφέρει η Αστυνομία σε safe house.
Στην Έκθεσή της GREVIO, οι μεγαλύτερες ανησυχίες διατυπώθηκαν σε αυτή την ενότητα που αποτελεί και την εκτενέστερη (σελ 45-49, παρ. 188-202 στο: https://www.coe.int/en/web/istanbul-convention/greece), διαπιστώνοντας πως όχι μόνο δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή το άρθρο 31 (Επιμέλεια, δικαιώματα επίσκεψης και ασφάλεια) αλλά, επιπλέον, δια νόμου παραβιάζεται το δικαίωμα γυναικών και παιδιών στην ασφάλεια.
Προτάσεις:
• Τροποποίηση του Ν.4800/2021 προκειμένου, από τη στιγμή της καταγγελίας, να εξαιρούνται ρητά τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας από τις ανωτέρω «υποχρεώσεις» και, μέχρι να συμβεί αυτό, επείγουσα έκδοση διευκρινιστικών εγκυκλίων από όλες τις αρμόδιες Υπηρεσίες, ιδίως από τα Υπουργεία Παιδείας και Υγείας ώστε να μην αποκλείονται τα παιδιά από την εκπαίδευση και την παροχή υπηρεσιών υγείας.
• Κατεπείγουσα διαβούλευση για τον σχεδιασμό εφικτών, άμεσων, διαδικασιών για την έναρξη υλοποίησης των συστάσεων της GREVIO για τα άρθρα 31, 49-53 και 26. Να ενσωματωθούν στις προβλέψεις του παρόντος νομοσχεδίου και στη σχετική ΚΥΑ που θα έπρεπε ήδη να έχει εκδοθεί βάσει του άρ. 23Α, παρ. 6, Ν.3500/2006 (όπως τροποποιήθηκε από τον Ν.5090/2024) για την αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνου. Σε βάθος χρόνου απαιτείται διαρκής διαβούλευση
• Διοικητικός υπολογισμός διατροφής παιδιών, καταβολή του από το Κράτος (με καταλογισμό στον υπόχρεο)
• Θεσμοθέτηση που θα διευκολύνει τον ορισμό συγκεκριμένου «προσώπου αναφοράς» (Άρ 55.2, Ν.4531/2018) σε κάθε υπόθεση Ε.Β. (για αμφίδρομη επικοινωνία με την επιζώσα και συντονισμό των ενεργειών που απαιτούν διατομεακή συνεργασία)
• Για τις περιπτώσεις που ο βίαιος γονιός διατηρεί το δικαίωμα επικοινωνίας με το παιδί, απαιτείται να δημιουργηθούν χώροι με εξειδικευμένο προσωπικό για εποπτευόμενη επικοινωνία (κατ εφαρμογή του άρ. 32 της Οδηγίας 2024/1385). Επιπλέον, απαιτούνται τυποποιημένες διαδικασίες για άμεση διασύνδεση με το δικαστικό σύστημα προκειμένου να λαμβάνονται άμεσα μέτρα προστασίας και να επιβάλλονται κυρώσεις, αμέσως μόλις προκύψει ανάγκη.
• Δημιουργία και πιλοτική λειτουργία, τουλάχιστον ενός Κέντρου Οικογενειακής Δικαιοσύνης (Family Justice Center) για γυναίκες, θύματα ενδοοικογενειακής βίας και τα παιδιά τους, το οποίο θα μπορεί να παρέχει σχεδόν όλες τις υπηρεσίες κάτω από την ίδια στέγη και για τις υπόλοιπες θα παρέχει συνοδευτικές υπηρεσίες.
Βλ. και σχόλιο με τίτλο: «Μέτρα προστασίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας»
Μακροπρόθεσμα
Δημιουργία πραγματικού, διακριτού, Συστήματος Προστασίας Παιδιών με αρμοδιότητες την διερεύνηση κάθε αναφοράς για κακοποίηση, παραμέληση η ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης παιδιού και την άμεση λήψη μέτρων προστασίας και υποστήριξης παιδιού και μη βίαιου γονέα.
Επιτάχυνση της εκδίκασης υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας, με έμφαση στην προστασία των θυμάτων
Επίσπευση της εκδίκασης όταν η υπόθεση παραπέμπεται στην τακτική διαδικασία (αποτυχία σύλληψης, αναβολή στο αυτόφωρο ή καταγγελία εκτός των ορίων του αυτοφώρου) ΚΑΙ μέχρι τότε διεξαγωγή αξιολογήσεων κινδύνου, επιβολή και συστηματική επιτήρηση περιοριστικών όρων προστασίας σε κάθε περίπτωση (από τη στιγμή της καταγγελίας). Προτείνονται:
• μέριμνα ώστε η πρώτη δικάσιμος να ορίζεται σε διάστημα μικρότερο των 12 μηνών από την καταγγελία.
• να εντοπιστούν και να συσχετισθούν όλες οι εκκρεμείς ποινικές υποθέσεις όπου δράστης-θύμα/τα είναι τα ίδια πρόσωπα. Να συνεκδικάζονται και, όπου αυτό δεν είναι εφικτό, να εντάσσονται στο ίδιο πινάκιο, ως διαφορετικές υποθέσεις.
• μείωση των προσχηματικών αναβολών/διακοπών: μπορεί να έχουν μειωθεί οι αναβολές που δικαιούται να ζητήσει ο κατηγορούμενος λόγω κωλύματος του συνηγόρου του ή λόγω ασθένειας κατηγορούμενου/δικηγόρου του, όμως αυτό που παρατηρείται είναι πως, ενώ η πλευρά του κατηγορούμενου σκοπεύει να ζητήσει αναβολή, το αίτημα δεν παρουσιάζεται στο δικαστήριο όταν αναμένεται ότι η εκδίκαση θα αναβληθεί λόγω ωραρίου. Αυτό, χωρίς να αναφερθούμε στην ταλαιπωρία των μαρτύρων, έχει ως αποτέλεσμα: α) να καθυστερεί ακόμα περισσότερο η εκδίκαση καθώς η συγκεκριμένη αναβολή δεν θα προσμετρηθεί σε αυτές που δικαιούται ο κατηγορούμενος, β) να αυξάνεται ο κίνδυνος παραγραφής του αδικήματος ή τμήματός του, κατά τη διάρκεια του εφετείου και γ) να κακοποιείται δευτερογενώς (από το σύστημα) η επιζώσα καθώς, πριν από κάθε δικάσιμο, πρέπει να ανακαλέσει στη μνήμη της όλα τα τραυματικά γεγονότα, και μάλιστα λεπτομερώς, ενώ δεν αποκλείεται να δέχεται διάφορες πιέσεις (άμεσα ή μέσω των παιδιών), για να «αποσύρει» τη μήνυσή της ή για να ελαφρύνει τη θέση του δράστη. Επιπλέον, σε κάθε δικάσιμο πρέπει να παίρνει άδεια (εάν εργάζεται) ή να χάνει ημερομίσθια, να βρίσκει λύσεις για τη φύλαξη των παιδιών της και να ταλαιπωρείται ασκόπως για ολόκληρη την ημέρα μέχρι τη λήξη του ωραρίου. Στην περίπτωση μάλιστα που ζει σε άλλη πόλη, η ταλαιπωρία, ο χρόνος και τα έξοδα αυξάνονται.
Άμεσες τροποποιήσεις που προτείνονται:
• οι υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας να προτάσσονται στα Πινάκια λαμβάνοντας Αρ. 1-10:
• να ζητείται από την Έδρα να δηλωθούν τα αιτήματα αναβολής κατά την έναρξη της Συνεδρίασης (ώστε να καταγράφεται ορθά ο λόγος κάθε αναβολής)
Μακροπρόθεσμα, προτείνονται επιπρόσθετα, τα ακόλουθα:
• για τα εκ των προτέρων γνωστά αιτήματα αναβολής (π.χ. κώλυμα συνηγόρου λόγω παράστασης σε άλλο δικαστήριο, νοσηλεία κατηγορούμενου/συνηγόρου): υποχρεωτική υποβολή του αιτήματος σε Πλατφόρμα και εξέτασή του πριν από τη δικάσιμο – σε περίπτωση αποδοχής του αιτήματος για αναβολή/διακοπή να αφαιρείται από το Πινάκιο. Να ενημερώνονται οι διάδικοι (μέσω της Πλατφόρμας) για την αναβολή/διακοπή και για τη νέα δικάσιμο, και να αποφεύγεται έτσι η άσκοπη προσέλευση διαδίκων και μαρτύρων.
• να ελέγχεται (δειγματοληπτικά και/ή όποτε εγείρονται υποψίες) η ακρίβεια του λόγου αναβολής και να επιβάλλονται κυρώσεις όταν αποδεικνύεται ψευδής
• «συνεκδίκαση» ή συσχέτιση ποινικών και αστικών υποθέσεων για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας: απαιτεί ειδικά διαμορφωμένα λογισμικά και ίδρυση εξειδικευμένων δικαστηρίων κατά το πρότυπο των “domestic violence courts” ή του μοντέλου «one judge for one family», των οποίων αρμοδιότητα είναι, εκτός από τις ποινικές υποθέσεις Ενδοοικογενειακής Βίας, και όλες οι συνδεόμενες με αυτήν (ποινικές και αστικές).
ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΦΥΛΩΝ.
Να σταματήσουν οι γυναίκες να παριστάνουν οτι μονο εκείνες ειναι θυματα και αθώες περιστερές γιατι Δεν ειναι. Ολοι μας καλά γνωριζουμε οτι εχουν γίνει ακρως επιθετικές,ακρως απαιτητικές και ψευδώς καταγγελτικές. Εχουμε χιλιάδες ανδρικές καταγγελίες για ενδ.βία οι οποίες αγνοούνται επιδεικτικά από τους συντάκτες του νομοσχεδίου καθώς και ανθρωποκτονίες ανδρών οπως και βρεφοκτονίες απο μητέρες. Τον λογαριασμό ομως καλούνται να τον πληρώσουν οι ανδρες οι οποίοι βάσει αυτου του απαράδεκτου νομοσχεδίου δεν χρίζουν καμμίας προστασίας παρόλο που η Ευρωπαική Οδηγία άλλα γράφει στην παρ.12.
Ειναι ευθύνη του κράτους να διορθώσει τα λάθη του που προηγήθηκαν με τις εμφυλες διακρίσεις, να αντιμετωπίσει το ανδρικό φύλο ως θύμα οπως κανει με τις γυναίκες και να προστατεύσει με τα μετρα που θα πάρει ΚΑΙ τα 2 φύλα.
Προτείνουμε την κατάργηση
Α. της Ποινικής Διαμεσολάβησης στις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας (Κεφάλαιο Δ΄ του Ν. 3500/2006)
Β. της ΥΑΣΔ και των υποχρεωτικών διαμεσολαβήσεων (που προβλέπει ο Ν.4800/2021) σε υποθέσεις Οικογενειακού Δικαίου όταν μεταξύ των δύο μερών υπάρχει ή είχε υπάρξει ενδοοικογενειακή βία
_________________________________________________________________________
Α. Προτείνεται να καταργηθεί η Ποινική Διαμεσολάβηση από τον Ν.3500/2006 επειδή:
• όλες οι διαδικασίες αποκαταστατικής δικαιοσύνης προϋποθέτουν ισορροπία ισχύος των δύο εμπλεκόμενων μερών: αντίθετα, στην ενδοοικογενειακή βία παρατηρείται έντονη ανισορροπία ισχύος μεταξύ δράστη-θύματος. Αυτό μπορεί όχι μόνο να οδηγήσει το θύμα να αποδεχτεί την έναρξη ποινικής διαμεσολάβησης (από φόβο για τυχόν αντίποινα ή για την υλοποίηση απειλών και εκβιασμών που σχετίζονται με την ευημερία και την επιμέλεια κοινών τέκνων) αλλά και να το εκθέσει σε ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο από αυτόν στον οποίο ήδη βρίσκεται –ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει καμία εποπτεία της τήρησης των όρων ποινικής διαμεσολάβησης και καμία κύρωση για τις παραβιάσεις τους. Επιπλέον αυτή η πρακτική εκπέμπει ξεκάθαρα το μήνυμα προς δράστες και θύματα πως πρόκειται για μία διαδικασία που στοχεύει να μην καταστεί ο δράστης υπόλογος για τις πράξεις του ενώ ταυτόχρονα απαλλάσσει το δικαστικό σύστημα από υποθέσεις που δεν θεωρεί «ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ» εγκλήματα αλλά «οικογενειακή» υπόθεση ή διένεξη.
• η ενδοοικογενειακή βία ΕΙΝΑΙ παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν είναι προσωπική διένεξη που μπορεί να διευθετηθεί με την παρέμβαση ενός «αμερόληπτου» τρίτου (Εισαγγελέα ή Ανακριτικού Υπαλλήλου). ΑΝΤΙΘΕΤΑ πρόκειται για συνειδητή επιλογή του δράστη, η οποία μάλιστα έχει τα χαρακτηριστικά ΔΙΑΡΚΟΥΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ, ενώ το θύμα ΔΕΝ είναι συνυπεύθυνο με τον δράστη για την κακοποίηση που υφίσταται.
Επιπρόσθετα, ο τρόπος με τον οποίο υλοποιείται η διαδικασία διερεύνησης της έναρξης ποινικής διαμεσολάβησης μέχρι σήμερα, ασκεί πιέσεις στο θύμα να την αποδεχτεί καθιστώντας την πολλές φορές υποχρεωτική, γεγονός που παραβιάζει το Άρθρο 48, παρ. 1 της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Με άλλα λόγια όταν ο/η Εισαγγελέας ή η Αστυνομία καλεί, προτρέπει ή πιέζει το θύμα να αποδεχτεί την έναρξη της Ποινικής Διαμεσολάβησης, πολλά θύματα θεωρούν ότι δεν μπορούν να απαντήσουν αρνητικά, ιδιαίτερα εάν δεν έχουν εκ των προτέρων ενημερωθεί αναλυτικά για τη διαδικασία, τους πιθανούς όρους καθώς και τη δυνατότητά τους να αρνηθούν. Πολλές φορές καλούνται στο Α.Τ. ταυτόχρονα με τον δράστη ή «σύρονται» εκβιαζόμενες ή απειλούμενες από αυτόν να δηλώσουν την βούληση υπαγωγής της υπόθεσης σε Ποινική Διαμεσολάβηση, χωρίς κανείς να ενδιαφέρεται (ή να γνωρίζει πως) να διερευνήσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες προσέρχονται.
Σημειώνεται δε ότι οι επιζώσες ενδοοικογενειακής βίας που αποδέχονται την έναρξη ποινικής διαμεσολάβησης χωρίς να διαθέτουν νομική εκπροσώπηση δεν λαμβάνουν καμία έγγραφη ή, έστω προφορική, ενημέρωση για τους ακριβείς όρους που έχουν τεθεί, για τα χρονικά διαστήματα, ή για τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβούν για να ενημερωθεί Εισαγγελέας ποινικής δίωξης για την παραβίαση των όρων ή για την έκθεση των ίδιων και των παιδιών τους σε κίνδυνο.
___________________________________________________________________________
Β. Χρειάζεται να καταργηθεί η ΥΑΣΔ και όλες οι υποχρεωτικές διαμεσολαβήσεις (που προβλέπει ο Ν.4800/2021) σε αστικές υποθέσεις Οικογενειακού Δικαίου, όταν μεταξύ των δύο μερών υπάρχει ή είχε υπάρξει ενδοοικογενειακή βία
Λαμβάνοντας υπόψη:
– το Άρ. 48, παρ. 1 του Ν.4531/2018 (Σύμβαση Κων/πολης), με την οποία η χώρα μας οφείλει να «απαγορεύσει τις υποχρεωτικές εναλλακτικές διαδικασίες επίλυσης των διαφορών» μεταξύ δράστη-θύματος για «όλες τις μορφές βίας που καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας Σύμβασης»
– το Άρ. 31 της Σύμβασης της Κων/πολης (Ν.4531/2018), με την οποία η χώρα μας οφείλει να διασφαλίζει «ότι κατά τον καθορισμό της επιμέλειας και των δικαιωμάτων επίσκεψης των παιδιών, θα λαμβάνονται υπόψη τα περιστατικά βίας που καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας Σύμβασης» (παρ. 1) και «ότι η άσκηση οποιωνδήποτε δικαιωμάτων επίσκεψης ή επιμέλειας δεν θίγει τα δικαιώματα και την ασφάλεια του θύματος ή των παιδιών» (παρ. 2)
– το Άρ. 1514 Α.Κ., παρ. 2 (όπως τροποποιήθηκε από το Άρ. 8 του Ν.4800/ 2021), με βάση το οποίο εξαιρούνται της διαμεσολάβησης οι περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας
συνάγεται πως μια μητέρα, θύμα ενδοοικογενειακής βίας από τον πατέρα των παιδιών της, η οποία καταθέτει Αγωγή για ζητήματα γονικής μέριμνας, επιμέλειας, και/ή διατροφής παιδιών, ΔΕΝ είναι υποχρεωμένη να παραστεί σε ΥΑΣΔ, μαζί με τον δράστη ενδοοικογενειακής βίας.
Εντούτοις, από την ψήφιση του Ν.4800/2021 έως σήμερα, δεν έχει πουθενά καθοριστεί τι είδους έγγραφο πρέπει να κατατεθεί, αντί του πρακτικού ΥΑΣΔ, προκειμένου να μην κηρυχθεί απαράδεκτη η Αγωγή της και, για αυτό, όλα τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας ΥΠΟΧΡΕΩΝΟΝΤΑΙ να συμμετέχουν σε τουλάχιστον μία συνεδρία (ΥΑΣΔ) μαζί με τον δράστη, γεγονός που παραβιάζει το άρθρο 48 της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.
Το ίδιο πρέπει να διασφαλίζεται και για όλες τις διαμεσολαβήσεις που καθιστά υποχρεωτικές ο Ν.4800/2021.
___________________________________________________________________________
Η GREVIO, στην Έκθεση Αξιολόγησης της Ελλάδας, εντοπίζει αυτά τα προβλήματα σε σχέση με την εφαρμογή του άρθρου 48 (Απαγόρευση των υποχρεωτικών εναλλακτικών διαδικασιών επίλυσης της διαφοράς ή επιβολής ποινής) της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης: διατυπώνει τις ανησυχίες της για τη ραγδαία αύξηση του αριθμού υποθέσεων που υπήχθησαν σε διαδικασία ποινικής διαμεσολάβησης το 2021, για την απουσία κυρώσεων στους δράστες και μέτρων προστασίας στα θύματα αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο υλοποιούνται τόσο η ποινική διαμεσολάβηση όσο και η αστική στις υποθέσεις Οικογενειακού Δικαίου μεταξύ δράστη-θύματος.
Ακολουθούν σε πιστή μετάφραση οι παρατηρήσεις της GREVIO (παρ. 242 -247) και η επείγουσα σύσταση που διατυπώνει προς την Ελλάδα (παρ. 248 στο: https://www.coe.int/en/web/istanbul-convention/greece)
242. Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει δύο είδη διαδικασιών εναλλακτικής επίλυσης διαφορών: την ποινική διαμεσολάβηση μεταξύ θύματος και δράστη σε πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας & τη διαμεσολάβηση σε αστικές υποθέσεις, όπως οι διαδικασίες διαζυγίου, συμπεριλαμβανομένων των διαφωνιών σχετικά με τη ρύθμιση της επιμέλειας και της επικοινωνίας με τα παιδιά.
243. Ο νόμος για την ενδοοικογενειακή βία προβλέπει έναν μηχανισμό αποκαταστατικής δικαιοσύνης που αναφέρεται ως ποινική διαμεσολάβηση. Ο μηχανισμός περιλαμβάνει τη συναίνεση θύματος και δράστη για να ανασταλεί η δίωξη υπό τον όρο ότι ο δράστης:
α) υπόσχεται να μην διαπράξει καμία πράξη ενδοοικογενειακής βίας στο μέλλον και μετακομίζει από την οικογενειακή εστία για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, εφόσον το ζητήσει το θύμα,
β) συμμετέχει σε πρόγραμμα δραστών/πρόγραμμα συμβουλευτικής και
γ) αποκαθιστά, αν είναι δυνατόν, τις συνέπειες των πράξεών του και παρέχει οικονομική αποζημίωση στο θύμα.
Μόνο ένα τμήμα του συνόλου των υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας υπάγονται σε διαμεσολάβηση, αν και η τάση για υπαγωγή σε διαμεσολάβηση αυξάνεται, όπως υποδεικνύουν τα ποσοστά: 17% επί του συνόλου των υποθέσεων το 2019, 21,7% το 2020 και 33,4% το 2021. Η GREVIO σημειώνει ότι δεν υπάρχει εξήγηση για αυτή την αύξηση των υποθέσεων που παραπέμπονται σε διαμεσολάβηση.
244. Η/Ο Εισαγγελέας επιβλέπει την ποινική διαμεσολάβηση στις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας. Στην πράξη όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις, η Αστυνομία αναλαμβάνει την επικοινωνία τόσο με τα θύματα όσο και με τους δράστες. Παρόλο που η GREVIO σημειώνει ότι αυτές οι διαδικασίες επίλυσης δεν είναι υποχρεωτικές και ενδέχεται να οδηγήσουν σε θετικά αποτελέσματα για τα θύματα, ανησυχεί από τις πληροφορίες που τέθηκαν υπόψη της και υπογραμμίζουν την έλλειψη επαρκών εγγυήσεων για την προστασία του θύματος από δευτερογενή θυματοποίηση, εκφοβισμό και αντίποινα. Για παράδειγμα, η GREVIO άκουσε για περιπτώσεις στις οποίες το θύμα και ο δράστης κλήθηκαν ταυτόχρονα στο αστυνομικό τμήμα για διαμεσολάβηση. Επιπλέον, οι εισαγγελείς δεν διαθέτουν τυποποιημένα πρωτόκολλα για να εντοπίζουν τις περιπτώσεις όπου τα θύματα εξαναγκάζονται σε διαμεσολάβηση.
245. Η GREVIO δεν βρήκε ενδείξεις ή δεδομένα για περιπτώσεις δραστών που, στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης, έφυγαν από την κοινή κατοικία ή κατέβαλαν αποζημίωση στο θύμα. Ως εκ τούτου, η συμμετοχή σε προγράμματα δραστών φαίνεται να είναι η μόνη ισχύουσα συνέπεια μιας συμφωνίας διαμεσολάβησης. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, από τους δράστες που παραπέμπονται σε συμβουλευτικές υπηρεσίες, μόνο ένα μικρό ποσοστό ολοκληρώνει το πρόγραμμα.
246. Σε περίπτωση που, κατά τη διάρκεια τριών ετών, ο δράστης αποτύχει να συμμορφωθεί με τον μηχανισμό διαμεσολάβησης, η ποινική δίωξη αρχίζει εκ νέου. Η GREVIO ανησυχεί από πληροφορίες που δείχνουν ότι, στην πράξη, η μη συμμόρφωση με τους όρους της διαμεσολάβησης δεν επιφέρει κυρώσεις. Συνεπώς, ο δράστης έχει ελάχιστο κίνητρο να συμμετέχει σε συμβουλευτικά ή άλλα προγράμματα. Όσον αφορά το θύμα, εκτός του ότι διαψεύδονται οι προσδοκίες της για αποκατάσταση, είναι πιθανό να εμπλακεί, αρκετά χρόνια μετά τα συμβάντα, σε ποινικές διαδικασίες με αβέβαιες συνέπειες. Χωρίς καμία εγγύηση για επιτυχή και εκτελεστή επίλυση της υπόθεσης, οι γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας εκτίθενται έτσι σε υψηλό κίνδυνο δευτερογενούς θυματοποίησης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διαμεσολάβησης.
247. Τέλος, ο Αστικός Κώδικας περιλαμβάνει υποχρεωτική διαμεσολάβηση, με εξαίρεση τις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας. Ωστόσο, η διαθεσιμότητα και η χρήση της διαμεσολάβησης σε διαδικασίες διαζυγίου χωρίς καμία εξέταση του ιστορικού της κυριαρχίας και της κακοποίησης στη σχέση εγείρει ανησυχίες. Στην πράξη, η εξαίρεση από την υποχρεωτική διαμεσολάβηση εφαρμόζεται εάν το θύμα θέσει την κακοποίηση υπόψη του δικαστηρίου και προσκομίσει αποδεικτικά στοιχεία, ενώ το είδος των αποδεικτικών στοιχείων που απαιτούνται παραμένει ασαφές.
Επείγουσα Σύσταση
248. Η GREVIO ενθαρρύνει έντονα τις Ελληνικές Αρχές να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουν ότι η χρήση της διαμεσολάβησης σε περιπτώσεις βίας κατά των γυναικών βασίζεται στον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων, των αναγκών και της ασφάλειας των θυμάτων. Ειδικότερα, η διαμεσολάβηση θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνο με γυναίκες θύματα βίας που είναι σε θέση να αποφασίσουν ελεύθερα αν θα δεχθούν ή θα αρνηθούν τη διαδικασία.
Οι Ελληνικές Αρχές θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι αστυνομικοί, οι εισαγγελείς, οι διαμεσολαβητές/-βήτριες και όλα τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της ποινικής δικαιοσύνης λαμβάνουν ειδικές κατευθυντήριες γραμμές και εκπαίδευση που εστιάζουν στα έμφυλα δυναμικά της ενδοοικογενειακής βίας και στον αντίκτυπό της στην ικανότητα των θυμάτων να εισέλθουν σε μια διαδικασία διαμεσολάβησης επί ίσοις όροις με τον δράστη.
Σαν μητέρα 2 παιδιων (κοριτσι-αγόρι) και σαν γιαγιά 2 εγγονών θέλω να καταθέσω την άποψή μου γι αυτο το εγκλημα που συντελείται του διχασμού των 2 φύλων και την διάλυση της οικογενειας. Οι γυναικείες φεμινιστικς οργανώσεις φέρουν τεράστια ευθύνη γιατι παρέσυραν δυστυχώς αφελείς γυναίκες αλλά μεγαλύτερη ευθύνη φερει το κράτος με τούς απαράδεκτους χειρισμους της εμφυλης διάκρισης. Ξαφνικα τα 2 φύλα δεν μεταμορφώθηκαν σε τέρατα και αρχισαν να μαχαιρώνουν,να βιάζουν να κακοποιούν, να μισούν και να καταγγέλουν ο ενας τον αλλο, ουτε επαψαν να αγαπούν τα παιδια τους.Ούτε ειχαν λόγο να ανταγωνίζονται μεταξύ τους ποιό φύλο θα υπερισχύσει κάτι που κατά κόρον πλέον γίνεται απο τις γυναίκες οι οποίες αγωνίζονται να ακυρώσουν,να εξευτελίσουν και να εκμεταλευτούν οικονομικά το ανδρικό φύλο.
Ειναι υποχρέωση του κράτους να σταματήσει τις εμφυλες διακρισεις υπέρ των γυναικών, να τους αντιμετωπίσει ισότιμα,να λάβει μέτρα προστασίας και για τα 2 φύλα και να σταματήσει ο μύθος του ανδρα κακοποιητή διότι βία ασκείται και απο τα 2 φύλα, ανθρωποκτονίες εχουμε και απο τα 2 φύλα,καταγγελίες για ενδ.βία εχουμε και απο τα 2 φύλα. ΟΧΙ ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ. ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΕΠΙΤΑΣΣΕΙ ΙΣΟΤΗΤΑ.
H ηλεκτρονική παρακολούθηση (βραχιολάκι) , όπως προτείνεται στο αρθρο 18 του ν/σ, είναι εξαιρετικά περιορισμένης αποτελεσματικότητας, καθώς η Αστυνομία θα ειδοποιείται μόνο όταν ο δράστης παραβιάζει συγκεκριμένους όρους, πχ μη προσέγγιση της κατοικίας του θύματος, ή του χώρου εργασίας της κλπ, αλλά όχι γενικότερα μη προσέγγισης του θύματος σε απόσταση σε απόσταση μικρότερη από αυτή που έχει ορίσει ο δικαστής. Δεδομένου, όμως ότι η γυναίκα δύναται να μετακινείται οπουδήποτε στην επικράτεια, θα πρέπει να επιλεγεί μία κινητή ηλεκτρονική συσκευή που θα φορέσουν ο θύτης και το θύμα, και θα μπορεί να ενημερώνει ότι ο εναγόμενος βρίσκεται σε μια ορισμένη απόσταση από την ενάγουσα, μικρότερη από αυτή που καθορίζεται από την εντολή (όπως αυτές που χρησιμοποιούνται σε Γαλλία, Ιταλία και άλλες χώρες).
Το μέτρο θα πρέπει να επιβάλλεται και στις περιπτώσεις που ο δράστης έχει καταδικαστεί αλλά είναι ελεύθερος με αναστολή.
«Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385»
Ζητάμε να αφαιρεθεί το συγκεκριμένο τμήμα από το Νομοσχέδιο και να εκκινήσει ευρεία διαβούλευση για την ενσωμάτωση ολόκληρης της Οδηγίας, λαμβάνοντας υπόψη ΚΑΙ τις συστάσεις της GREVIO για συγκεκριμένα άρθρα της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης που έχουν ταυτόσημο ή ομοειδές περιεχόμενο με κάποια από τα άρθρα της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385.
________________________________________________________________________
Η Οδηγία περιλαμβάνει 51 άρθρα, διαρθρωμένα στα ακόλουθα 7 Κεφάλαια:
1. ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ (Άρ. 1-2)
2. ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗ ΓΕΝΕΤΗΣΙΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (Άρ. 3-13)
3. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ (Άρ. 14-24)
4. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ (Άρ. 25-33)
5. ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΙΡΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (Άρ. 34-37)
6. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ (Άρ. 38-44)
7. ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ (Άρ. 45-51)
Ο τίτλος «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385» είναι παραπλανητικός επειδή το παρόν Νομοσχέδιο καθόλου δεν ενσωματώνει την Οδηγία στο Ελληνικό Δίκαιο όπως ισχυρίζεται. Στους τίτλους των άρθρων 3-14 και 21 το Νομοσχέδιο ισχυρίζεται πως, από τα 51 άρθρα της Οδηγίας, ενσωματώνει 17.
Στην πραγματικότητα, όμως, και αυτή η πληροφορία είναι παραπλανητική καθώς ενσωματώνει, και μάλιστα ελλιπώς, μόνο 9 από τα άρθρα της Οδηγίας, ενώ παραλείπει εντελώς το πολύ αναλυτικό, εισαγωγικό τμήμα (παρ. 1-95) της καθώς και όλα τα άρθρα των Κεφαλαίων 3-7, εξαιρουμένων των άρθρων 21 (άρ. 12 του παρόντος) και 19 (άρ. 14 του παρόντος), το οποίο ενσωματώνεται ανεπαρκώς και μόνο για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Για τη μη ενσωμάτωση των άρ. 14-16-17-18-25-26-27-30 της Οδηγίας που ισχυρίζεται ότι ενσωματώνει το άρ. 11 του παρόντος Νομοσχεδίου, έχει υποβληθεί ξεχωριστό σχόλιο.
_________________________________________________________________________
Εάν δεν αποσυρθεί, θα μπορούσε να γίνει αποδεκτή η ενσωμάτωση των Κεφαλαίων 1 και 2 της Οδηγίας, υπό τον τίμιο τίτλο «Ενσωμάτωση των Κεφαλαίων 1 και 2 της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385» ή «Ενσωμάτωση των άρθρων 1-14 της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385», υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
• να προστεθούν τα άρθρα του Κεφαλαίου 2 που λείπουν (Άρ. 5-8-9-12-13 της Οδηγίας)
• να προστεθούν τα τμήματα που έχουν αγνοηθεί από τα άρθρα που ισχυρίζεται το Νομοσχέδιο ότι έχει ενσωματώσει (Άρ. 1-2-3-4-6-7-11-14 της Οδηγίας) τα οποία, πράγματι, επιχειρεί να ενσωματώσει, αλλά ΜΟΝΟ ΜΕΡΙΚΩΣ.
Να αφαιρεθεί το άρθρο 11 από το Νομοσχέδιο
___________________________________________________________________________
Άρθρο 11. Κοινωνική συμπαράσταση- υποχρεώσεις επαγγελματιών, ατομική αξιολόγηση θυμάτων και διαχείριση της δευτερογενούς θυματοποίησης (άρθρα 14, 16, 17, 18, 25, 26, 27 και 30 της Οδηγίας 2024/1385)
Τα άρθρα 21, 23 και 23Α του ν. 3500/2006 (Α’ 232), περί της υποχρέωσης κοινωνικής συμπαράστασης στα θύματα, της υποχρέωσης και της ενθάρρυνσης καταγγελίας των επαγγελματιών, της ατομικής αξιολόγησης των θυμάτων και της διαχείρισης του κινδύνου επανάληψης της βίας και δευτερογενούς θυματοποίησης τους, και ο ν. 3811/2009 (Α’ 231), περί της διαδικασίας αποζημίωσης του θύματος από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης, εφαρμόζονται αναλόγως για κάθε αδίκημα βίας κατά των γυναικών ή εξ οικείων βίας σύμφωνα με το άρθρο 3 του παρόντος.
___________________________________________________________________________
Με τις παραπάνω 5 γραμμές, το Νομοσχέδιο ισχυρίζεται πως ενσωματώνει τα ακόλουθα 8 άρθρα των Κεφαλαίων 3 και 4 της Οδηγίας:
Κεφάλαιο 3. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
14. Καταγγελία βίας κατά των γυναικών ή εξ οικείων βίας
16. Ατομική αξιολόγηση για τον προσδιορισμό των αναγκών προστασίας των θυμάτων
17. Ατομική αξιολόγηση των αναγκών των θυμάτων για υποστήριξη
18. Παραπομπή σε υπηρεσίες υποστήριξης
Κεφάλαιο 4. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ (Άρ. 25-33)
25. Ειδική υποστήριξη στα θύματα
26. Ειδική υποστήριξη για τα θύματα σεξουαλικής βίας
27. Ειδική υποστήριξη για τα θύματα ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων
30. Κέντρα υποδοχής και άλλη προσωρινή στέγη
___________________________________________________________________________
Επισημαίνουμε πως:
– η χώρα μας δεν διαθέτει καμία ειδική υποστήριξη για θύματα σεξουαλικής βίας, ούτε και για θύματα ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων
– τα αναφερόμενα άρθρα (21, 23 και 23Α του ν. 3500/2006) αφορούν μόνο τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Αναφέρονται, πράγματι, στις υποχρεώσεις Αρχών και επαγγελματιών αλλά, στην πράξη, οι συγκεκριμένες διατάξεις είτε δεν έχουν πρακτικό αντίκρισμα, είτε δεν έχουν ακόμα τεθεί σε εφαρμογή.
Ειδικά για την αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνου σε εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας που προβλέπει το άρθρο 23Α, Ν. 3500/2006 (όπως προστέθηκε από τον Ν.5090/2024, με ισχύ την 1/5/2024 ) για να τεθεί σε εφαρμογή, πρέπει πρώτα να εκδοθεί μια ΚΥΑ έξι συναρμόδιων Υπουργείων που δεν έχει εκδοθεί εδώ και 10 μήνες.
– Η αναφορά στον «ν. 3811/2009 (Α’ 231), περί της διαδικασίας αποζημίωσης του θύματος από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης» φαντάζει έως και ειρωνική. Θυμίζουμε πως:
– ΔΕΝ έχουν ακόμα εκδοθεί (εδώ και 6,5 χρόνια) οι 2 ΚΥΑ που προβλέπονταν από την κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης (Ν.4531/2018, άρ.4, παρ. 1, με ισχύ την 5/4/2018) για να τεθούν σε εφαρμογή οι προβλέψεις για την αποζημίωση θυμάτων για α) ψυχολογική υποστήριξη και β) μετεγκατάσταση σε ασφαλές περιβάλλον
– «το διάστημα 2006-2021 στην Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης έχουν υποβληθεί συνολικά επτά (7) αιτήσεις αποζημίωσης από γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας, ενώ δεν καταβλήθηκε αποζημίωση για καμία από τις εν λόγω αιτήσεις. Το γεγονός ότι τουλάχιστον κατά τα έτη 2018-2020, διάστημα που βρίσκονταν σε ισχύ η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (Ν.4531/2018), η αρμόδια Αρχή δεν έχει λάβει καμία σχετική αίτηση, καθώς και το ότι η μοναδική αίτηση που υποβλήθηκε το 2021 δεν οδήγησε στην χορήγηση της σχετικής αποζημίωσης, εγείρει ερωτήματα αναφορικά με το κατά πόσον εφαρμόζεται το σχετικό άρθρο (30 – Παροχή αποζημίωσης) της Σύμβασης.» [αντιγραφή από την 3η Ετήσια Έκθεση για τη Βία κατά των Γυναικών, σελ. 130, https://isotita.gr/wp-content/uploads/2022/11/3h-ethsia-ekthesi-Via-kata-twn-Gynaikwn-GGDOPIF.pdf%5D
Η GREVIO (παρ. 183), σχολιάζοντας αυτά τα δεδομένα που τέθηκαν υπόψιν της, παρατηρεί πως δείχνουν ότι ο μηχανισμός επικουρικής αποζημίωσης στην Ελλάδα παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις που εμποδίζουν τις γυναίκες θύματα βίας να έχουν πρόσβαση σε αυτόν. Η GREVIO ενημερώθηκε από τις αρχές και τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών ότι διάφορες προϋποθέσεις καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την πρόσβαση στην αποζημίωση, όπως η ανάγκη ύπαρξης τελεσίδικης δικαστικής απόφασης για τη διεκδίκηση αποζημίωσης, το διοικητικό τέλος των 50 ευρώ και η ανάγκη προσκόμισης αποδεικτικών στοιχείων για χαμηλό εισόδημα.
Απευθύνει, επομένως, δύο επείγουσες συστάσεις προς την Ελλάδα ζητώντας, μεταξύ άλλων, να λάβει μέτρα για να διευκολύνει την πρόσβαση των επιζωσών σε αποζημίωση (από τον δράστη) και να άρει τους παράγοντες που τις εμποδίζουν να έχουν πρόσβαση στο κρατικό σύστημα αποζημίωσης. Ακολουθούν σε πιστή μετάφραση οι συστάσεις της GREVIO (παρ. 184 και 185 στο: https://www.coe.int/en/web/istanbul-convention/greece)
Άρθρο 30. Παροχή αποζημίωσης
Η GREVIO ενθαρρύνει έντονα τις Ελληνικές Αρχές να λάβουν μέτρα για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των γυναικών θυμάτων έμφυλης βίας σε αποζημίωση στο πλαίσιο αστικών και ποινικών διαδικασιών και να διασφαλίσουν ότι η αποζημίωση αυτή επιδικάζεται αμέσως και είναι ανάλογη με τη σοβαρότητα της βλάβης που υπέστησαν. Επιπλέον, η GREVIO ενθαρρύνει τις Ελληνικές Αρχές να συγκεντρώσουν δεδομένα σχετικά με τις αποζημιώσεις που καταβάλλουν οι δράστες σε γυναίκες θύματα έμφυλης βίας. (παρ. 184)
Επιπλέον, η GREVIO ενθαρρύνει έντονα τις Ελληνικές Αρχές να λάβουν μέτρα για την άρση των εμποδίων που εμποδίζουν τις γυναίκες θύματα έμφυλης βίας να έχουν πρόσβαση στο κρατικό σύστημα αποζημίωσης, το οποίο θα πρέπει να καλύπτει επαρκώς τα θύματα που έχουν υποστεί σοβαρές σωματικές βλάβες ή βλάβη της υγείας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 30, παρ. 2, της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Η αποζημίωση στις γυναίκες θύματα έμφυλης βίας θα πρέπει να χορηγείται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, όπως απαιτεί το άρθρο 30 παράγραφος 3 της σύμβασης. (παρ. 185)
Για τους παραπάνω λόγους, προτείνουμε να αφαιρεθεί εντελώς το άρθρο 14 από το Νομοσχέδιο.
1) να σταματήσει ο εμπαιγμός με τις ζωές μας και να ληφθούν άμεσα μέτρα με σοβαρό εφαρμοστικό πλαίσιο
2) πλήρη ένταξη της σύμβασης της Κων/λης και συμμόρφωση με όλες τις συστάσεις της GREVIO.
3) να αποσυρθούν διατάξεις από τον ν. 4800/2021 όπως η διάρρηξη σχέσεων, η διαμεσολάβηση δράστη- θύματος, οι οποίες διατάξεις θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές γυναικών και παιδιών, αφού αφήνονται τα θύματα εκτεθειμένα στις
διαθέσεις του κακοποιητή μέχρι εκείνος να καταδικαστεί.
4) να γίνει επαναπροσδιορισμός του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού, το οποίο δεν μπορεί να οριοθετείται στην από κοινού και εξίσου άσκηση
της γονικής μέριμνας, οριζόντια, χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι υποθέσεις με ενδοοικογενειακη.
5) επιμόρφωση δικαστών σε θέματα ενδοοικογενειακής βίας όπως η σύμβαση
της Κων/λης, οδηγίες και διεθνείς νόμους κ όχι όπως συμβαίνει σήμερα, που η επιμόρφωση των δικαστών περιστρέφεται γύρω από
αντιεπιστημονικά ιδεολογήματα όπως η γονεϊκή αποξένωση και συναφείς
όρους, οι οποίοι έχουν απορριφθεί από τον Π.Ο.Υ, το Ευρωκοινοβούλιο, την
GREVIO, την ένωση Αμερικάνων δικαστών και εισαγγελέων και από τα ανώτερα δικαστήρια των Η.Π.Α. , από την διεθνή επιστημονική κοινότητα, η οποία συνυπογράφει υπόμνημα από 32 χώρες και από την αμερικάνικη ψυχιατρική
εταιρεία (Α.Ρ.Α.).
6) να δωθεί παράταση στην διαβούλευση και να πραγματοποιηθεί συνάντηση
του υπουργού με τις γυναικείες οργανώσεις ώστε να ενημερωθεί με τα πραγματικά περιστατικά, τις σοβαρές υποθέσεις που τρέχουν, όπως εξάλλου ενημερώθηκαν και οι διεθνείς οργανισμοί για αυτά και τον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα θύματα της ενδοοικογενειακής.
1) να σταματήσει ο εμπαιγμός με τις ζωές μας και να ληφθούν άμεσα μέτρα με σοβαρό εφαρμοστικό πλαίσιο
2) πλήρη ένταξη της σύμβασης της Κων/λης και συμμόρφωση με όλες τις συστάσεις της GREVIO.
3) να αποσυρθούν διατάξεις από τον ν. 4800/2021 όπως η διάρρηξη σχέσεων, η διαμεσολάβηση δράστη- θύματος, οι οποίες διατάξεις θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές γυναικών και παιδιών, αφού αφήνονται τα θύματα εκτεθειμένα στις
διαθέσεις του κακοποιητή μέχρι εκείνος να καταδικαστεί.
4) να γίνει επαναπροσδιορισμός του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού, το οποίο δεν μπορεί να οριοθετείται στην από κοινού και εξίσου άσκηση
της γονικής μέριμνας, οριζόντια, χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι υποθέσεις με ενδοοικογενειακη.
5) επιμόρφωση δικαστών σε θέματα ενδοοικογενειακής βίας όπως η σύμβαση
της Κων/λης, οδηγίες και διεθνείς νόμους κ όχι όπως συμβαίνει σήμερα, που η επιμόρφωση των δικαστών περιστρέφεται γύρω από
αντιεπιστημονικά ιδεολογήματα όπως η γονεϊκή αποξένωση και συναφείς
όρους, οι οποίοι έχουν απορριφθεί από τον Π.Ο.Υ, το Ευρωκοινοβούλιο, την
GREVIO, την ένωση Αμερικάνων δικαστών και εισαγγελέων και από τα ανώτερα δικαστήρια των Η.Π.Α. , από την διεθνή επιστημονική κοινότητα, η οποία συνυπογράφει υπόμνημα από 32 χώρες και από την αμερικάνικη ψυχιατρική
εταιρεία (Α.Ρ.Α.).
6) να δωθεί παράταση στην διαβούλευση και να πραγματοποιηθεί συνάντηση
του υπουργού με τις γυναικείες οργανώσεις ώστε να ενημερωθεί με τα πραγματικά περιστατικά, τις σοβαρές υποθέσεις που τρέχουν, όπως εξάλλου ενημερώθηκαν και οι διεθνείς οργανισμοί για αυτά και τον τρόπο που αντιμετωπίζονται τα θύματα της ενδοοικογενειακής.