Αρχική Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή (Σταδιοδρομία και εξέλιξη Αξιωματικών, Υπαξιωματικών και Επαγγελματιών Οπλιτών των Ενόπλων Δυνάμεων...ΜΕΡΟΣ Ζ΄ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ (άρθρα 92-112)

ΜΕΡΟΣ Ζ΄ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ (άρθρα 92-112)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄

ΟΡΙΣΜΟΙ, ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ, ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

 

Άρθρο 92

Πεδίο εφαρμογής

 

  1. Το παρόν Μέρος εφαρμόζεται στους:

α) εν ενεργεία αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς,

β) Ανθυπασπιστές που υπηρετούν κατά την έναρξη ισχύος του,

γ) μονιμοποιηθέντες ΕΠΟΠ,

δ) ΕΜΘ και

ε) έφεδρους υπαξιωματικούς.

  1. Για τα στελέχη των ΚΣ εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις που αφορούν στους αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς του ΣΞ.

 

Άρθρο 93

Γενικές διατάξεις και ορισμοί

 

  1. Όπου στο παρόν Μέρος αναφέρονται οι μόνιμοι υπαξιωματικοί των ΕΔ, νοούνται και οι ΕΜΘ και ΕΠΟΠ, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά.
  2. Η κατάσταση των αξιωματικών και των μόνιμων υπαξιωματικών ορίζει τη σχέση τους με τη στρατιωτική υπηρεσία.
  3. Αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί οι οποίοι υπηρετούν στις ΕΔ βρίσκονται σε κατάσταση ενέργειας. Όταν δεν υπηρετούν στις ΕΔ και είναι εγγεγραμμένοι στα στελέχη της εφεδρείας, βρίσκονται σε κατάσταση εφεδρείας.

 

Άρθρο 94

Διακρίσεις κατάστασης αξιωματικών

 

  1. Ανάλογα με την προέλευση και την κατάστασή τους, οι αξιωματικοί διακρίνονται σε:

α) μόνιμους:

αα) εν ενεργεία, που είναι αξιωματικοί οι οποίοι υπηρετούν στις ΕΔ,

αβ) σε εφεδρεία, που είναι αξιωματικοί της υποπερ. αα) οι οποίοι αποστρατεύθηκαν και είναι εγγεγραμμένοι στην εφεδρεία,

αγ) από την εφεδρεία που είναι αξιωματικοί της υποπερ. αβ), οι οποίοι ανακλήθηκαν στην ενέργεια ή επιστρατεύθηκαν, για όσο χρόνο διαρκεί η ανάκλησή τους ή η επιστράτευσή τους και

β) έφεδρους:

βα) εν ενεργεία, που είναι όσοι υπηρετούν την κύρια στρατιωτική τους υποχρέωση με βαθμό αξιωματικού.

ββ) σε εφεδρεία, που είναι έφεδροι αξιωματικοί οι οποίοι δεν υπηρετούν στις ΕΔ και είναι εγγεγραμμένοι στην εφεδρεία,

βγ) από την εφεδρεία, που είναι αξιωματικοί των υποπερ. ββ) και βδ), οι οποίοι ανακλήθηκαν στην ενέργεια ή επιστρατεύθηκαν, για όσο χρόνο διαρκεί η ανάκληση ή η επιστράτευσή τους.

βδ) κατ’ απονομή, που είναι εκείνοι στους οποίους έχει απονεμηθεί βαθμός αξιωματικού σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν. 3883/2010 (Α’ 167) και

γ) πολεμικής διαθεσιμότητας, που είναι αξιωματικοί οι οποίοι βρίσκονται σε πολεμική διαθεσιμότητα λόγω τραυμάτων ή παθήσεων που έχουν υποστεί κατά τη διάρκεια πολεμικής περιόδου.

 

 

Άρθρο 95

Διακρίσεις κατάστασης μόνιμων υπαξιωματικών

 

  1. Ανάλογα με την κατάστασή τους, οι μόνιμοι υπαξιωματικοί διακρίνονται σε:

α) Μόνιμους εν ενεργεία, όταν υπηρετούν στις ΕΔ.

β) Μόνιμους σε εφεδρεία, όταν αποστρατεύονται και είναι εγγεγραμμένοι στην εφεδρεία.

γ) Μόνιμους από την εφεδρεία, όταν ανακαλούνται στην ενέργεια ή επιστρατεύονται, για όσο χρόνο διαρκεί η ανάκληση ή η επιστράτευσή τους.

  1. Έφεδροι υπαξιωματικοί είναι όσοι υπηρετούν στρατιωτική υποχρέωση και τους έχει απονεμηθεί βαθμός υπαξιωματικού. Διακρίνονται ανάλογα με την κατάστασή τους σε:

α) Έφεδρους εν ενεργεία, όταν υπηρετούν στις ΕΔ.

β) Έφεδρους σε εφεδρεία, όταν έχουν απολυθεί από τις ΕΔ και είναι εγγεγραμμένοι στην εφεδρεία.

γ) Έφεδρους από την εφεδρεία, όταν ανακαλούνται στην ενέργεια ή επιστρατεύονται, για όσο χρόνο διαρκεί η ανάκληση ή η επιστράτευσή τους.

 

Άρθρο 96

Απόκτηση ιδιότητας αξιωματικού και μόνιμου υπαξιωματικού

 

  1. Η ιδιότητα αξιωματικού απονέμεται με προεδρικό διάταγμα μετά από πρόταση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας.
  2. Η ιδιότητα μόνιμου υπαξιωματικού απονέμεται με απόφαση του Αρχηγού του οικείου ΓΕ.

 

Άρθρο 97

Απώλεια ιδιότητας αξιωματικού και μόνιμου υπαξιωματικού

 

  1. Οι αξιωματικοί και οι μόνιμοι υπαξιωματικοί στερούνται τον βαθμό τους και χάνουν την ιδιότητά τους όταν:

α) καταδικάζονται αμετάκλητα για κακούργημα,

β) τους επιβάλλεται με αμετάκλητη δικαστική απόφαση η παρεπόμενη ποινή της καθαίρεσης ή της έκπτωσης, σύμφωνα με το άρθρο 7 του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα (ν. 2287/1995, Α΄ 20) ή

γ) τους επιβάλλεται η καταστατική πειθαρχική ποινή της απόταξης ή της αποβολής, σύμφωνα με τα άρθρα 22 και 23 του π.δ. 48/2022 (Α΄ 120).

  1. Οι εισαγγελικές αρχές των τακτικών και στρατιωτικών δικαστηρίων ενημερώνουν αμελλητί την αρμόδια διεύθυνση του οικείου ΓΕ για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά αξιωματικού ή μόνιμου υπαξιωματικού, ανεξαρτήτως αν αυτός βρίσκεται εν ενεργεία ή όχι, και διαβιβάζουν σε αυτή αντίγραφα των ουσιωδών εγγράφων των δικογραφιών και των πρακτικών των αποφάσεων, αμέσως μετά την κλήτευσή του για απολογία.
  2. Οι αξιωματικοί χάνουν την ιδιότητά τους, κατ‘ εφαρμογή της παρ. 1, με προεδρικό διάταγμα, το οποίο εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, ενώ οι μόνιμοι υπαξιωματικοί με απόφαση του Αρχηγού του οικείου ΓΕ. Η διαγραφή από τα στελέχη των ΕΔ επέρχεται την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευση της αντίστοιχης διοικητικής πράξης.
  3. Όσοι χάνουν την ιδιότητά τους:

α) Διαγράφονται από τις ΕΔ, με ημερομηνία διαγραφής την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευση της αντίστοιχης διοικητικής πράξης,

β) δεν μπορούν να φέρουν παράσημο, μετάλλιο, ηθική αμοιβή ή οποιοδήποτε διακριτικό των ΕΔ,

γ) δεν μπορούν να καταστούν μέλη οποιουδήποτε συνδέσμου ή ένωσης αξιωματικών ή μόνιμων υπαξιωματικών,

δ) δεν εγγράφονται στην εφεδρεία και σε περίπτωση που είναι εγγεγραμμένοι διαγράφονται και δεν καλούνται για εκπλήρωση οποιασδήποτε στρατιωτικής υποχρέωσης.

  1. Με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, οι αξιωματικοί και οι μόνιμοι υπαξιωματικοί τίθενται σε αποστρατεία με πράξη του οργάνου που είναι αρμόδιο για την ονομασία τους, σύμφωνα με το άρθρο 96.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ, ΑΝΘΥΠΑΣΠΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ

 

Άρθρο 98

Καταστάσεις μόνιμων αξιωματικών και υπαξιωματικών

 

  1. Οι κύριες καταστάσεις των μόνιμων εν ενεργεία αξιωματικών και μόνιμων υπαξιωματικών είναι:

α) η ενεργός υπηρεσία και

β) οι ειδικές καταστάσεις:

βα) Υπηρεσίας Γραφείου,

ββ) Ελαφράς Υπηρεσίας για τον ΣΞ,

βγ) Υπηρεσίας Ξηράς για το ΠΝ και

βδ) Υπηρεσίας Εδάφους για την ΠΑ.

  1. Οι πρόσθετες καταστάσεις των μόνιμων εν ενεργεία αξιωματικών και μόνιμων υπαξιωματικών είναι:

α) η πρόσκαιρη παύση και η προσωρινή απόλυση, σύμφωνα με τα άρθρα 19 και 20 του π.δ. 48/2022 (Α΄ 120),

β) η διαθεσιμότητα και

γ) η μακρά αναρρωτική άδεια.

  1. Οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και οι μόνιμοι υπαξιωματικοί των κύριων καταστάσεων δεν μπορούν να τελούν κατά το ίδιο χρονικό διάστημα σε περισσότερες από μία πρόσθετες καταστάσεις. Για όσους συντρέχουν οι λόγοι για να τεθούν σε περισσότερες από μία πρόσθετες καταστάσεις τίθενται στην αντίστοιχη κατάσταση κατά σειρά προτεραιότητας, όπως οι καταστάσεις αυτές αναγράφονται στην παρ. 2. Αν οι λόγοι ένταξης στην επιπλέον πρόσθετη κατάσταση παύσουν, οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και υπαξιωματικοί επανέρχονται στην προηγούμενη πρόσθετη κατάσταση, εφόσον οι λόγοι ένταξής τους σε αυτή εξακολουθούν να ισχύουν.
  2. Η θέση αξιωματικού ή μόνιμου υπαξιωματικού σε μία από τις πρόσθετες καταστάσεις της παρ. 2 συνεπάγεται την αυτοδίκαιη λήξη οποιασδήποτε άδειας.
  3. Οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί του ΚΣ Στρατιωτικών Ιερέων μπορούν να τελούν αποκλειστικά στις καταστάσεις της ενεργού υπηρεσίας, της διαθεσιμότητας και της μακράς αναρρωτικής άδειας.
  4. Αποκλειστικά στην κατάσταση της ενεργού υπηρεσίας τελούν:

α) οι έφεδροι κατ’ απονομή αξιωματικοί,

β) οι μόνιμοι από την εφεδρεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί,

γ) οι έφεδροι στην ενέργεια αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί και

δ) οι έφεδροι από την εφεδρεία αξιωματικοί και υπαξιωματικοί.

  1. Οι αξιωματικοί πολεμικής διαθεσιμότητας μπορούν να ενταχθούν μόνο στις πρόσθετες καταστάσεις της προσωρινής απόλυσης και της πρόσκαιρης παύσης.
  2. Οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και υπαξιωματικοί τίθενται:

α) σε ειδικές καταστάσεις με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας και

β) σε διαθεσιμότητα ή μακρά αναρρωτική άδεια με απόφαση του Αρχηγού του οικείου ΓΕ.

  1. Όταν παύσουν οι λόγοι για τους οποίους μόνιμοι στην ενέργεια αξιωματικοί ή μόνιμοι υπαξιωματικοί έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα, προσωρινή απόλυση ή πρόσκαιρη παύση, αυτοί επανέρχονται στην προηγούμενη κατάστασή τους αυτοδίκαια και παρουσιάζονται αμελλητί στην αρμόδια στρατιωτική αρχή.

 

Άρθρο 99

Κατάσταση ενεργού υπηρεσίας

 

Ενεργός υπηρεσία είναι η κύρια κατάσταση αξιωματικών και μόνιμων υπαξιωματικών οι οποίοι:

α) Ανήκουν στη δύναμη μονάδας ή υπηρεσίας των ΕΔ,

β) εκτελούν υπηρεσία, στην οποία περιλαμβάνονται και η φοίτηση σε σχολεία ή κέντρα εκπαίδευσης ή μετεκπαίδευσης και ο χρόνος προσωρινής απουσίας λόγω λήψης άδειας που προβλέπεται στην απόφαση του άρθρου 13 του ν. 4361/2016 (Α΄10),

γ) είναι ικανοί να αξιοποιηθούν σε οποιαδήποτε θέση προβλέπεται από τον βαθμό, τη διάκριση ή τη γενική τους ειδικότητα σε οποιαδήποτε κατάσταση τελεί η χώρα.

 

Άρθρο 100

Κατάσταση πτητικής ενέργειας, πτητικής αδράνειας και πτητικής ακαταλληλότητας

 

  1. Αξιωματικοί Ιπτάμενοι της ΠΑ, κυβερνήτες, χειριστές και μέλη πληρώματος στελεχωμένων πτητικών μέσων του ΣΞ και του ΠΝ, αξιωματικοί του Σώματος Ραδιοναυτίλων της ΠΑ και μόνιμοι υπαξιωματικοί ειδικότητας του Ραδιοναυτίλου της ΠΑ, οι οποίοι βρίσκονται σε κατάσταση ενεργού υπηρεσίας, μπορεί να βρίσκονται σε κατάσταση:

α) πτητικής ενέργειας,

β) πτητικής αδράνειας ή

γ) πτητικής ακαταλληλότητας.

  1. Σε κατάσταση πτητικής ενέργειας βρίσκονται όσοι εκτελούν εντός εξαμήνου τις απαιτούμενες ώρες πτήσεων με αεροσκάφη ή άλλα πτητικά μέσα. Για όσους υπηρετούν στο εξωτερικό λαμβάνονται υπόψη και οι ώρες πτήσης που εκτελούν σε στρατιωτικά αεροσκάφη ή άλλα πτητικά μέσα της χώρας στην οποία υπηρετούν.
  2. Για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, ως εξάμηνα ορίζονται οι χρονικές περίοδοι κάθε έτους από την 1η Ιανουαρίου έως και την 30ή Ιουνίου και από την 1η Ιουλίου έως την 31η Δεκεμβρίου, εντός των οποίων πρέπει να συμπληρώνονται οι απαιτούμενες ώρες πτήσεων. Ειδικότερα:

α) Αν μέρος εξαμήνου δεν λογίζεται ως χρόνος πτητικής ενέργειας, το υπόλοιπο χρονικό διάστημα λογίζεται ως χρόνος πτητικής ενέργειας, εφόσον συμπληρώθηκαν οι απαιτούμενες ώρες πτήσεων.

β) Αν ο αξιωματικός ή ο μόνιμος υπαξιωματικός τραυματίστηκε ή απεβίωσε σε εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας με αεροσκάφος ή πτητικό μέσο, το εξάμηνο εντός του οποίου τραυματίστηκε ή απεβίωσε θεωρείται ως χρόνος πτητικής ενέργειας ανεξάρτητα από τις ώρες πτήσεων.

γ) Αξιωματικοί Ιπτάμενοι, απόφοιτοι της Σχολής Ικάρων τίθενται σε πτητική ενέργεια για τα εξάμηνα φοίτησής τους στη σχολή, εφόσον συμπλήρωσαν τις απαιτούμενες ώρες πτήσεων και δεν δικαιούνται πτητικό επίδομα.

  1. Σε κατάσταση πτητικής αδράνειας τίθενται αξιωματικοί της παρ. 1, οι οποίοι δεν πληρούν την προϋπόθεση της παρ. 2.
  2. Σε κατάσταση πτητικής ακαταλληλότητας τίθενται όσοι κρίνονται ακατάλληλοι για πτήσεις για λόγους:

α) υγείας ή

β) πτητικής ανεπάρκειας, όταν :

βα) παραμένουν σε κατάσταση πτητικής αδράνειας για τρία (3) συνεχή εξάμηνα ή για τέσσερα (4) εξάμηνα συνολικά εντός τεσσάρων (4) ετών, για λόγους που δεν ανάγονται στην υγεία τους ή στην υπηρεσία ή

ββ) έχουν κριθεί οποτεδήποτε ότι έχουν μειωμένη πτητική ικανότητα ή μειωμένη πτητική έφεση και πειθαρχία κατά τις πτήσεις ή

βγ) δηλώνουν απαρέσκεια πτήσεων.

  1. Για τους αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς οι οποίοι υπάγονται σε κατάσταση πτητικής ακαταλληλότητας κατά την παρ. 5 ισχύουν τα εξής:

α) Για το προσωπικό της ΠΑ εφαρμόζεται το άρθρο 101. Οι Ανθυποσμηναγοί Ιπτάμενοι, οι οποίοι κατά την πτητική εκπαίδευση στο αρχικό, στο βασικό ή στο προκεχωρημένο επιχειρησιακό στάδιο κρίνονται ακατάλληλοι για πτήσεις λόγω υγείας ή πτητικής ανεπάρκειας, παραπέμπονται στο ΑΑΣ, το οποίο εισηγείται, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της ΠΑ, τη μετάταξή τους στην ειδικότητα Αεράμυνας ή στην κατηγορία Εφοδιαστών, Διοικητικών ή Μετεωρολόγων. Οι αξιωματικοί αυτοί μετατάσσονται με προεδρικό διάταγμα, το οποίο εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας.

β) Το προσωπικό του ΠΝ παραμένει στην κατάσταση της ενεργού υπηρεσίας, εφόσον κριθεί για αυτό.

γ) Το προσωπικό του ΣΞ παραμένει στην κατάσταση της ενεργού υπηρεσίας, εφόσον κριθεί για αυτό και εφαρμόζεται το π.δ. 107/1998 (Α΄ 98).

 

Άρθρο 101

Ειδικές καταστάσεις

 

  1. Στις ειδικές καταστάσεις της περ. β) της παρ. 1 του άρθρου 98 τίθενται οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και οι μόνιμοι υπαξιωματικοί, οι οποίοι, λόγω τραύματος, νοσήματος, πάθησης ή πτητικής ακαταλληλότητας, μπορούν να αξιοποιηθούν αποκλειστικά σε ορισμένες μόνο από τις θέσεις που προβλέπονται για τον βαθμό τους, τη διάκριση ή τη γενική ειδικότητά τους και εκτελούν καθήκοντα γραφείου. Ειδικά οι αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί του ΠΝ μπορούν να αξιοποιηθούν και σε θέσεις ξηράς που προβλέπονται για τον βαθμό τους, τη διάκριση ή τη γενική ειδικότητά τους.
  2. Σε κατάσταση Υπηρεσίας Γραφείου τίθενται μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί, λόγω τραύματος που συνέβη σε εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας και εξαιτίας αυτής.
  3. Σε κατάσταση Ελαφράς Υπηρεσίας τίθενται μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί του ΣΞ, λόγω:

α) νοσήματος ή πάθησης,

β) τραύματος το οποίο δεν συνέβη σε εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας και εξαιτίας αυτής.

  1. Σε κατάσταση Υπηρεσίας Ξηράς τίθενται μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί του ΠΝ, λόγω:

α) νοσήματος ή πάθησης,

β) τραύματος το οποίο δεν συνέβη σε εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας και εξαιτίας αυτής.

  1. Σε κατάσταση Υπηρεσίας Εδάφους τίθενται μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί της ΠΑ, λόγω:

α) νοσήματος ή πάθησης,

β) τραύματος το οποίο δεν συνέβη σε εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας και εξαιτίας αυτής ή

γ) πτητικής ακαταλληλότητας.

  1. Οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και υπαξιωματικοί ειδικών καταστάσεων:

α) Δεν καταλαμβάνουν οργανικές θέσεις του βαθμού τους και τοποθετούνται ανάλογα με τα προσόντα και τις ειδικές γνώσεις τους, εξαιρουμένων των θέσεων:

αα) Διοικητών Σχηματισμών, Συγκροτημάτων και μονάδων εκστρατείας ή Διευθυντών επιτελείων Σχηματισμών για τον ΣΞ,

αβ) υπηρεσίας σε πολεμικό πλοίο εν πλω για το ΠΝ και

αγ) διοικητών μονάδων πτητικών μέσων ανεξαρτήτως Κλάδου των ΕΔ.

β) Ακολουθούν το πρόγραμμα της μονάδας τους.

γ) Εκτελούν υπηρεσίες, συμμετέχουν σε λοιπές στρατιωτικές δραστηριότητες και φέρουν οπλισμό μόνο αν γνωματεύσει θετικά για τη σχετική δυνατότητα η αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή, ανάλογα με το τραύμα, το νόσημα ή την πάθησή τους.

δ) Δεν εκτελούν υπηρεσίες και δραστηριότητες για τις οποίες προβλέπεται η χορήγηση επιδόματος κινδύνου.

ε) Μπορούν να επανέλθουν σε κατάσταση ενεργού υπηρεσίας, κατόπιν παραπομπής τους με διαταγή του Αρχηγού του οικείου ΓΕ στην αρμόδια Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή και έκδοσης γνωμάτευσης ότι είναι υγιείς και ικανοί για αυτό. Η παραπομπή αυτή μπορεί να γίνει μία (1) μόνο φορά, με αίτησή τους ή αυτεπάγγελτα, μετά την παρέλευση τριών (3) ετών από την κοινοποίηση σε αυτούς της τελευταίας κρίσης της σωματικής τους ικανότητας.

  1. Σε περίοδο κρίσης ή πολέμου, οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί ειδικών καταστάσεων αξιοποιούνται υπηρεσιακά με διαταγές των Αρχηγών των οικείων ΓΕ.
  2. Αν η αρμόδια υγειονομική επιτροπή γνωματεύσει ότι ο μόνιμος εν ενεργεία αξιωματικός ή μόνιμος υπαξιωματικός δεν είναι ικανός για την ενεργό υπηρεσία και μπορεί να τεθεί σε ειδική κατάσταση, το ανώτατο συμβούλιο βασικής σύνθεσης του οικείου Κλάδου των ΕΔ, όπως καθορίζεται στα άρθρα 18 έως 20 του ν. 2292/1995 (Α’ 35), ή το ΣΑΓΕ για τα ΚΣ αποφασίζει:

α) την παραμονή του στην ενέργεια και την ένταξή του σε ειδική κατάσταση ή

β) την αυτεπάγγελτη αποστρατεία του λόγω σωματικής ανικανότητας, συνεκτιμώντας τις υπηρεσιακές ανάγκες και το σύνολο των στοιχείων του ατομικού του φακέλου.

  1. Αξιωματικοί των Κλάδων των ΕΔ, οι οποίοι έχουν ενταχθεί σε ειδική κατάσταση και εντάσσονται ή μετατάσσονται σε ΚΣ, παραπέμπονται στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή προκειμένου να εξεταστούν για την ένταξή τους σε ειδική κατάσταση του οικείου ΚΣ.

 

Άρθρο 102

Διαθεσιμότητα

 

  1. Σε διαθεσιμότητα τίθενται οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί, με απόφαση του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, όταν:

α) Ασκείται σε βάρος τους ποινική δίωξη για οποιοδήποτε κακούργημα, για κλοπή, υπεξαίρεση, απάτη, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, δωροληψία, παράνομη βεβαίωση ή είσπραξη δικαιωμάτων του Δημοσίου, παράβαση καθήκοντος, συκοφαντική δυσφήμιση και για τα αδικήματα του δέκατου ένατου Κεφαλαίου του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α΄ 95) περί εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας και της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, καθώς και για τα αδικήματα των άρθρων 19, 20, 21, 23, 25, 26, 27, 31, 32, 33, 35, 40, 41, 46 έως και 48, 51, 70, 83, 85, 92, 93, 95, 98, 99, 100, 102 έως και 108, 112, 114 έως και 117, 121, 123, 124, 126, 128, 130 έως και 138, 140 και 142 έως και 147, 149 έως και 155 του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα (ν. 2287/1995, Α΄ 20). Σε αυτή την περίπτωση δεν προσέρχονται στην υπηρεσία για παροχή εργασίας από την επομένη της κοινοποίησης σε αυτούς της απόφασης διαθεσιμότητας, η οποία δεν μπορεί να ισχύει για περισσότερο από δεκαοκτώ (18) μήνες.

β) Κρατούνται σε εκτέλεση εντάλματος ή βουλεύματος ή δικαστικής απόφασης, από την ημερομηνία έναρξης της κράτησης έως τη λήξη της.

γ) Επανέρχονται από αιχμαλωσία, από την ημέρα παρουσίασής τους σε ελληνική στρατιωτική αρχή μέχρι την ολοκλήρωση της αξιολόγησης της πειθαρχικής τους ευθύνης για κάθε θέμα που συνδέεται με την αιχμαλωσία.

  1. Όσοι τίθενται σε διαθεσιμότητα:

α) Δεν εκτελούν οποιαδήποτε στρατιωτική υπηρεσία,

β) ενημερώνουν τον Αρχηγό του οικείου ΓΕ σχετικά με τον τόπο διαμονής τους,

γ) υπάγονται διοικητικά στον ανώτατο διοικητή της φρουράς του τόπου διαμονής τους.

  1. Οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί οι οποίοι τίθενται σε διαθεσιμότητα λαμβάνουν ποσοστό επί του συνόλου των αποδοχών τους ίσο με:

α) ογδόντα πέντε τοις εκατό (85%) για τις περ. α) και γ) της παρ. 1 και

β) ογδόντα τοις εκατό (80%) για την περ. β) της παρ. 1.

 

Άρθρο 103

Μακρά αναρρωτική άδεια

 

  1. Σε μακρά αναρρωτική άδεια τίθενται οι μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί εξαιτίας πάθησης της υγείας τους. Λοιπές κατηγορίες εν ενεργεία αξιωματικών και εν ενεργεία μόνιμων υπαξιωματικών για τους οποίους πληρούνται οι προϋποθέσεις χορήγησης μακράς αναρρωτικής άδειας απολύονται από τις ΕΔ.
  2. Οι μακρές αναρρωτικές άδειας χορηγούνται με γνωμάτευση της οικείας υγειονομικής επιτροπής για νοσηλεία, θεραπεία ή ανάρρωση στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό και χορηγούνται κατά σειρά ως εξής:

α) πρώτη μακρά αναρρωτική άδεια διάρκειας από τρεις (3) έως δώδεκα (12) μήνες,

β) δεύτερη μακρά αναρρωτική άδεια, η διάρκεια της οποίας, αθροιζόμενη με την άδεια της περ. α), δεν μπορεί να υπερβαίνει τους δεκαοχτώ (18) μήνες, χορηγούμενη εφάπαξ ή τμηματικά και ανά τρίμηνο και

γ) τρίτη μακρά αναρρωτική άδεια, η διάρκεια της οποίας, αθροιζόμενη με τις άδειες των περ. α) και β), δεν μπορεί να υπερβαίνει τους είκοσι τέσσερις (24) μήνες, χορηγούμενη σε εξαιρετικές περιπτώσεις για ιδιαίτερα βαριάς μορφής πάθηση, για την οποία η οικεία ανώτατη υγειονομική επιτροπή γνωματεύει ότι υπάρχει πιθανότητα ίασης.

  1. Όσοι τελούν σε μακρά αναρρωτική άδεια:

α) ενημερώνουν την οικεία ανώτατη υγειονομική επιτροπή σχετικά με τον τόπο διαμονής τους και λαμβάνουν αποζημίωση σύμφωνα με το π.δ. 200/1993 (Α΄75) για τη μετάβαση και την επιστροφή τους από αυτόν μετά το πέρας της άδειας.

β) Υπάγονται διοικητικά στον ανώτερο διοικητή φρουράς του τόπου διαμονής τους.

γ) Παρουσιάζονται, εντός πέντε (5) ημερών από τη λήξη της, στην αρμόδια ανώτατη υγειονομική επιτροπή για έκδοση αιτιολογημένης γνωμάτευσης σχετικά με την κατάσταση της υγείας τους και τη δυνατότητα μεταβολής της κατάστασής τους. Σε περίπτωση που απαιτείται προγενέστερος υγειονομικός έλεγχος, αυτός καθορίζεται με διαταγή του οικείου ΓΕ.

  1. Για όσους επανέρχονται στην ενεργό υπηρεσία μετά τη χορήγηση πρώτης μακράς αναρρωτικής άδειας και, πριν από την παρέλευση δύο (2) ετών από την επάνοδό τους, κρίνεται απαραίτητη η χορήγηση νέας μακράς αναρρωτικής άδειας για την ίδια πάθηση, χορηγείται δεύτερη μακρά αναρρωτική άδεια της περ. β) της παρ. 2.
  2. Σε περίοδο πολέμου ή γενικής ή μερικής επιστράτευσης, ο Αρχηγός του οικείου ΓΕ μπορεί να παραπέμπει με διαταγή του στις οικείες ανώτατες υγειονομικές επιτροπές μόνιμους εν ενεργεία αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς που τελούν σε μακρά αναρρωτική άδεια για εξέταση της υγείας τους. Οι παραπεμπόμενοι:

α) παρουσιάζονται εντός τριών (3) ημερών από την κοινοποίηση της σχετικής διαταγής στο πλησιέστερο φρουραρχείο και

β) στη συνέχεια, παρουσιάζονται εντός πέντε (5) ημερών στην αρμόδια υγειονομική επιτροπή, η οποία γνωματεύει το συντομότερο δυνατό για την ικανότητά τους να επανέλθουν σε κατάσταση ενεργού υπηρεσίας.

  1. Ο μόνιμος εν ενεργεία αξιωματικός και υπαξιωματικός τίθεται στην κατάσταση της μακράς αναρρωτικής άδειας από την επόμενη ημέρα της έκδοσης της γνωμάτευσης της ανώτατης υγειονομικής επιτροπής. Για τη θέση τους σε μακρά αναρρωτική άδεια ενημερώνεται το οικείο ΓΕ και εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Αρχηγού του.
  2. Οι αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί παραπέμπονται στην αρμόδια ανώτατη υγειονομική επιτροπή με διαταγή του Αρχηγού του οικείου ΓΕ εφόσον:

α) δεν μπορούν, λόγω νοσηλείας, θεραπείας ή συνήθους αναρρωτικής άδειας, να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους για συνολικό χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών εντός δύο (2) ετών,

β) η πάθησή τους χαρακτηρίζεται ως ανίατη ή δυσίατη από στρατιωτικό νοσοκομείο ή οποιοδήποτε άλλο νοσηλευτικό ίδρυμα στο οποίο παραπέμφθηκαν από την υγειονομική επιτροπή για θεραπεία, ανεξαρτήτως του χρόνου αποχής τους από την υπηρεσία. Στην περίπτωση αυτή παραπέμπονται στην οικεία ανώτατη υγειονομική επιτροπή αμέσως μετά το πέρας της θεραπευτικής αγωγής,

γ) έχουν εξαντλήσει την προβλεπόμενη διάρκεια συνήθους αναρρωτικής άδειας για τη θεραπεία της πάθησής τους και κρίνεται από το στρατιωτικό νοσοκομείο ότι εξακολουθούν να μην μπορούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους.

  1. Η ανώτατη υγειονομική επιτροπή εκδίδει αιτιολογημένη γνωμάτευση για την κατάσταση της υγείας του εξεταζόμενου και τη θέση του σε μακρά αναρρωτική άδεια.
  2. Όσοι, λόγω νοσηλείας, θεραπείας, μακράς ή συνήθους αναρρωτικής άδειας, δεν άσκησαν τα καθήκοντά τους για τριάντα (30) μήνες, διαδοχικά ή συνολικά εντός τεσσάρων (4) ετών δεν λαμβάνουν περαιτέρω αναρρωτικές άδειες. Αν απαιτείται επιπλέον απουσία τους από τα καθήκοντά τους, παραπέμπεται στην οικεία ανώτατη υγειονομική επιτροπή, η οποία αποφαίνεται οριστικά για την αυτεπάγγελτη αποστρατεία τους λόγω σωματικής ανικανότητας.

 

Άρθρο 104

Αποστρατεία

  1. Αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί τίθενται σε αποστρατεία με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας λόγω:

α) σωματικής ανικανότητας ή πτητικής ακαταλληλότητας,

β) υποβολής αίτησης αποστρατείας ή παραίτησης.

Ειδικά οι αξιωματικοί του ΚΣ Στρατιωτικών Ιερέων τίθενται σε αποστρατεία με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, λόγω τέλεσης παραπτώματος για το οποίο επιβάλλεται καταστατική ποινή σύμφωνα με το π.δ. 48/2022 (Α΄ 120).

  1. Οι πράξεις αποστρατείας εκδίδονται:

α) εντός ενός (1) μηνός από την έκδοση της απόφασης ή γνωμάτευσης του αρμόδιου συλλογικού οργάνου που επιφέρει την αυτεπάγγελτη αποστρατεία για τους λόγους της περ. α) της παρ. 1 και

β) εντός ενός (1) μηνός από την ημερομηνία αποδοχής της αίτησης παραίτησης αποστρατείας από την αρμόδια διεύθυνση του οικείου ΓΕ.

  1. Οι αξιωματικοί και οι μόνιμοι υπαξιωματικοί μπορούν να υποβάλουν:

α) αίτηση παραίτησης, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει τον υποχρεωτικό χρόνο παραμονής στις ΕΔ, η οποία δύναται να ανακαλείται μία (1) φορά εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή της και η αποδοχή της είναι δυνητική,

β) αίτηση αποστρατείας, εφόσον έχουν συμπληρώσει τον υποχρεωτικό χρόνο παραμονής στις Ένοπλες Δυνάμεις, η οποία δεν ανακαλείται και η αποδοχή της σε περίοδο πολέμου και γενικής ή μερικής επιστράτευσης είναι δυνητική.

  1. Αιτήσεις αποστρατείας ή παραίτησης από όσους έχουν παραπεμφθεί ενώπιον πειθαρχικού συμβουλίου εξετάζονται μετά την ολοκλήρωση του πειθαρχικού ελέγχου.
  2. Αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί, οι οποίοι αποστρατεύονται για οποιονδήποτε λόγο, βρίσκονται σε ενεργό υπηρεσία μέχρι και την τελευταία ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν κατά τον οποίο δημοσιεύεται η διοικητική πράξη της αποστρατείας τους. Όσοι αποβιώνουν εν ενεργεία διαγράφονται την ημερομηνία του θανάτου τους.
  3. Πειθαρχική δίωξη η οποία έχει εκκινήσει με παραπομπή ενώπιον πειθαρχικού συμβουλίου συνεχίζεται και μετά την κρίση για αποστρατεία ή την αποστρατεία για λόγους υγείας του εγκαλουμένου.

 

Άρθρο 105

Εφεδρεία

 

  1. Αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί που αποστρατεύονται για οποιοδήποτε λόγο εγγράφονται στην εφεδρεία. Εξαιρούνται όσοι αποστρατεύονται:

α) λόγω σωματικής ανικανότητας ή

β) για τους λόγους της παρ. 1 του άρθρου 104.

  1. Με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, όσοι είναι εγγεγραμμένοι στην εφεδρεία διαγράφονται:

α) λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας για την εφεδρεία ως εξής:

αα) οι αξιωματικοί με τη συμπλήρωση του εξηκοστού όγδοου (68ου) έτους της ηλικίας τους και

αβ) οι μόνιμοι υπαξιωματικοί με τη συμπλήρωση του εξηκοστού πέμπτου (65ου) έτους της ηλικίας τους,

β) λόγω στέρησης της ιδιότητάς τους, σύμφωνα με το άρθρο 97.

  1. Οι αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί διαγράφονται από την εφεδρεία αυτοδίκαια, από την επόμενη ημέρα της συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας της παρ. 2 ή με την έκδοση της διοικητικής πράξης στέρησης της ιδιότητάς τους.
  2. Οι μόνιμοι αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί που αποστρατεύονται και εγγράφονται στην εφεδρεία, υποβάλλουν στην αρμόδια διεύθυνση του οικείου ΓΕ υπεύθυνη δήλωση στην οποία αναγράφονται η διεύθυνση μόνιμης κατοικίας και τα στοιχεία επικοινωνίας τους. Σε περίπτωση αλλαγής της διεύθυνσης μόνιμης κατοικίας και μέχρι τη διαγραφή τους από την εφεδρεία υποβάλλουν νέα υπεύθυνη δήλωση εντός δύο (2) μηνών. Σε όσους δεν την υποβάλλουν εμπρόθεσμα, επιβάλλεται με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας πρόστιμο ίσο με τον βασικό μισθό του τελευταίου κλιμακίου που κατείχαν όσο βρίσκονταν στην ενέργεια.
  3. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, η οποία εκδίδεται μετά από πρόταση του οικείου κατά Κλάδο ανώτατου συμβουλίου κρίσεων ή του ΣΑΓΕ για τα ΚΣ, αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί που έχουν αποστρατευθεί ανακαλούνται στην ενέργεια:

α) εφόσον είναι εγγεγραμμένοι στην εφεδρεία, για κάλυψη θέσεων που καλύπτονται από μόνιμους από την εφεδρεία, σύμφωνα με ειδικότερες διατάξεις, διεθνείς ή διακρατικές συμφωνίες, ή

β) για τις ανάγκες συγκρότησης στρατιωτικών δικαστηρίων, σύμφωνα με τον Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα (ν. 2287/1995, Α’ 20) ή

γ) για λόγους υγείας, μετά από γνωμάτευση της οικείας ανώτατης υγειονομικής επιτροπής. Αυτοί εξακολουθούν να λαμβάνουν τις συνταξιοδοτικές τους αποδοχές, δικαιούνται την υγειονομική περίθαλψη των μόνιμων από την εφεδρεία και δεν λαμβάνουν μισθό.

Όσοι ανακαλούνται στην ενέργεια, σύμφωνα με την παρούσα, απολύονται όταν παύσουν οι λόγοι της ανάκλησής τους.

  1. Όσοι έχουν παραιτηθεί από τις ΕΔ ή έχουν τεθεί σε αποστρατεία με αίτησή τους ανακαλούνται στην ενέργεια αποκλειστικά σύμφωνα με την υποπερ. αγ) της περ. α) της παρ. 5.
  2. Σε περίοδο επιστράτευσης ή πολέμου, εφόσον υφίσταται ανάγκη προσωπικού που χειρίζεται πτητικά μέσα, οι μόνιμοι στην εφεδρεία αξιωματικοί που εργάζονται ως χειριστές αεροσκαφών αναγνωρισμένων οργανισμών ή εταιρειών και διατηρούν την πτητική τους ικανότητα, σύμφωνα με τους οικείους κανονισμούς λειτουργίας, παραμένουν στην εφεδρεία των Ιπτάμενων αξιωματικών μέχρι να συμπληρώσουν το απαιτούμενο όριο ηλικίας.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄

ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

 

Άρθρο 106

Υποχρεώσεις αξιωματικών και μόνιμων υπαξιωματικών

 

  1. Οι αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί απαγορεύεται:

α) να ασκούν ιδιωτικό έργο ή εργασία με αμοιβή ή οποιοδήποτε επάγγελμα,

β) να συμμετέχουν σε συνεταιρισμούς, οι οποίοι αποσκοπούν σε εμπορική δραστηριότητα και προσκόμιση κέρδους,

γ) να συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων οι οποίες ασκούν κριτική σε θέματα διοίκησης, οργάνωσης και λειτουργίας των Ενόπλων Δυνάμεων, με εξαίρεση τις ενώσεις του άρθρου 30Γ του ν. 1264/1982 (Α΄79), ή που εμπλέκονται σε ζητήματα χάραξης της γενικής πολιτικής της Χώρας,

δ) να κατέχουν οποιαδήποτε θέση σε φορείς του δημοσίου τομέα της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α΄ 143), σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθμού και σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εκτός των ΕΔ.

  1. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται:

α) στους αξιωματικούς του Υγειονομικού Σώματος και του ΚΣ Πληροφορικής, η άσκηση έργου του επιστημονικού τους αντικειμένου ιδιωτικά και κατά τις εκτός υπηρεσίας ώρες, σύμφωνα με τους οικείους κανόνες της επιστημονικής και επαγγελματικής δεοντολογίας, κατόπιν άδειας του αρχηγού του οικείου ΓΕ. Κατά την άσκηση ιδιωτικού έργου δεν επιτρέπεται να αναλαμβάνουν υπηρεσίες, έργα ή καθήκοντα που σχετίζονται με οποιονδήποτε τρόπο με τις ΕΔ ή αντίκεινται στα συμφέροντα των ΕΔ. Σε περίπτωση παράβασης των παραπάνω υποχρεώσεων η άδεια άσκησης ιδιωτικού έργου ανακαλείται.

β) Στους αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς του μουσικού σώματος ή της ειδικότητας μουσικού, η δημόσια διεύθυνση ορχηστρών ή η εκτέλεση μουσικών έργων σε ιδιωτικές ορχήστρες και θεάματα με αμοιβή, με πολιτική περιβολή, κατόπιν άδειας του οικείου Σχηματισμού,

γ) στους αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς, να διδάσκουν σε δημόσιες ή ιδιωτικές σχολές ή εκπαιδευτικά ιδρύματα κατόπιν άδειας του Αρχηγού του οικείου ΓΕ και

δ) στους αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς, να συμμετέχουν με άδεια του οικείου ΓΕ σε ερευνητικά προγράμματα των ΑΕΙ ή των ΑΣΕΙ, με αμοιβή και σύμφωνα με τους όρους του ερευνητικού προγράμματος, χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού.

 

Άρθρο 107

Υποχρέωση παραμονής στις Ένοπλες Δυνάμεις

 

  1. Οι απόφοιτοι των ΑΣΕΙ, της ΣΣΑΣ, της ΣΑΝ και των ΑΣΜΥ αναλαμβάνουν από την ονομασία τους ως Ανθυπολοχαγών και αντίστοιχοι και Επιλοχιών Β΄ Τάξης και αντίστοιχοι, υποχρέωση παραμονής στις ΕΔ για χρόνο διπλάσιο του χρόνου φοίτησής τους, όπως αυτός καθορίζεται από τα οικεία προγράμματα σπουδών.
  2. Όσοι κατατάσσονται στις ΕΔ ως αξιωματικοί με διαγωνισμό αναλαμβάνουν υποχρέωση παραμονής για οκτώ (8) έτη από την ονομασία τους ως αξιωματικών.
  3. Οι αξιωματικοί και οι μόνιμοι υπαξιωματικοί που ορίζονται από την υπηρεσία για εκπαίδευση ή φοίτηση σε εκπαιδευτικούς φορείς εκτός ΕΔ για χρονικό διάστημα τουλάχιστον έξι (6) μηνών εντός δύο (2) ετών αναλαμβάνουν επιπλέον υποχρέωση παραμονής στις ΕΔ για χρονικό διάστημα τριπλάσιο του χρόνου εκπαίδευσής τους και σε κάθε περίπτωση όχι μικρότερο των δύο (2) ετών.
  4. Οι αξιωματικοί του Υγειονομικού Σώματος, οι οποίοι απέκτησαν με μέριμνα της υπηρεσίας ειδικότητα ή εξειδίκευση ή παρακολουθούν με μέριμνα της υπηρεσίας πρόγραμμα ειδικότητας ή εξειδίκευσης, αναλαμβάνουν υποχρέωση παραμονής στις ΕΔ για χρονικό διάστημα ίσο με τον χρόνο εκπαίδευσης που διανύθηκε στην ειδικότητα ή εξειδίκευση εκτός των στρατιωτικών νοσοκομείων και του ΝΙΜΤΣ. Σε κάθε περίπτωση, ο χρόνος υποχρεωτικής παραμονής, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, δεν υπερβαίνει τα πέντε (5) έτη.
  5. Για την εφαρμογή των παρ. 3 και 4:

α) στον χρόνο εκπαίδευσης ή φοίτησης υπολογίζεται ο χρόνος που πραγματικά διανύθηκε, συμπεριλαμβανομένων των διακοπών,

β) ο μήνας υπολογίζεται με διάρκεια τριάντα (30) ημερών,

γ) η επιπλέον υποχρέωση παραμονής αναλαμβάνεται και εκπληρώνεται αμέσως μετά τη λήξη του πραγματικού χρόνου που διανύθηκε για την εκπαίδευση ή τη φοίτηση και προστίθεται στην αρχική υποχρέωση των παρ. 1 και 2 και

δ) ο χρόνος εκπαίδευσης δεν προσμετράται για τη συμπλήρωση της αναλαμβανόμενης υποχρέωσης με εξαίρεση τον χρόνο εκπαίδευσης στην ειδικότητα ή εξειδίκευση των στρατιωτικών ιατρών, που λαμβάνει χώρα στα στρατιωτικά νοσοκομεία και το ΝΙΜΤΣ.

 

Άρθρο 108

Υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης

 

  1. Όσοι παραιτούνται ή αποτάσσονται από τις ΕΔ ή αποστρατεύονται λόγω δυσμενούς κρίσης ή λόγω υποβολής ειδικής έκθεσης αποστρατείας, καταβάλλουν υπέρ του Δημοσίου αποζημίωση ίση με το γινόμενο του συνόλου των καθαρών αποδοχών του βαθμού τους, συμπεριλαμβανομένων των ποσών που αναλογούν στον φόρο εισοδήματος, επί τους υπολειπόμενους μήνες υποχρέωσης παραμονής τους στις ΕΔ σύμφωνα με το άρθρο 107. Όσοι έχουν εκπαιδευτεί με δαπάνη της υπηρεσίας στο εξωτερικό, καταβάλλουν επιπλέον και το ύψος της δαπάνης αυτής.
  2. Η αποζημίωση και η δαπάνη της παρ. 1 καταλογίζονται και βεβαιώνονται ως δημόσιο έσοδο, σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α΄ 190).
  3. Από την υποχρέωση της παρ. 1 εξαιρούνται όσοι εξέρχονται από τις ΕΔ για λόγους υγείας, οι οποίοι διαπιστώνονται από την αρμόδια ανώτατη υγειονομική επιτροπή του ν.δ. 1327/1973 (Α΄ 16).

 

Άρθρο 109

Ειδικότερες διατάξεις για τους στρατιωτικούς των Κοινών Σωμάτων

 

  1. Η παραπομπή, η υγειονομική εξέταση και η έκδοση γνωματεύσεων επί της σωματικής ικανότητας των αξιωματικών και μόνιμων υπαξιωματικών των ΚΣ γίνονται σύμφωνα με το άρθρο 19 του ν. 1327/1973 (Α΄ 16), περί υγειονομικής εξέτασης αξιωματικών και ανθυπασπιστών κοινών σωμάτων.
  2. Οι αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί των ΚΣ παραπέμπονται ενώπιον των πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων πειθαρχικών συμβουλίων του ΓΕΕΘΑ, ανεξαρτήτως της θέσης που υπηρετούν.

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄

εξουσιοδοτικεσ, μεταβατικεσ και καταργουμενεσ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΜΕΡΟΥΣ Ζ΄

 

Άρθρο 110

Εξουσιοδοτική διάταξη Μέρους Ζ΄

 

Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, η οποία εκδίδεται με πρόταση του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ, καθορίζονται τα επιμέρους διαδικαστικά θέματα, ζητήματα προσφυγών κατά των γνωματεύσεων των υγειονομικών επιτροπών και κάθε άλλο θέμα για την εφαρμογή του άρθρου 103.

 

Άρθρο 111

Μεταβατικές διατάξεις Μέρους Ζ΄

 

  1. Οι Ανθυπασπιστές και υπαξιωματικοί της ΠΑ, οι οποίοι κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος Μέρους τελούν σε διαθεσιμότητα για λόγους υγείας, διέπονται μέχρι τη λήξη της από το άρθρο 13 του ν. 2342/1953 (Α΄ 74), περί διαθεσιμότητας.
  2. Όσοι έχουν ανακληθεί στην ενέργεια κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος Μέρους διέπονται από τις ρυθμίσεις των παρ. 4, 5 και 6 του άρθρου 66 του ν.δ. 1400/1973 (Α΄ 114), περί υποχρεώσεων μονίμων εν εφεδρεία αξιωματικών.
  3. Όσοι κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος Μέρους έχουν τεθεί στις καταστάσεις των άρθρων 14 έως 16 του ν.δ. 1400/1973, παραμένουν σε αυτές, παραπέμπονται στην οικεία ανώτατη υγειονομική επιτροπή εντός τριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος Μέρους για οριστική κρίση της σωματικής τους ικανότητας και, εφόσον κριθούν ικανοί, επανέρχονται στην ενέργεια, διαφορετικά παραμένουν στην οικεία ειδική κατάσταση μέχρι την αποστρατεία τους.
  4. Η παρ. 3 του άρθρου 108 εφαρμόζεται για όσους ορίζονται από την υπηρεσία για εκπαίδευση ή φοίτηση σε εκπαιδευτικούς φορείς εκτός ΕΔ, μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος Μέρους.
  5. Μέχρι την έναρξη ισχύος της απόφασης του άρθρου 110, ισχύουν τα άρθρα 22 έως 30 του ν. 1400/1973, περί της κατάστασης μακράς αναρρωτικής αδείας.
  6. Αιτήσεις αποστρατείας ή παραίτησης που έχουν υποβληθεί προ της έναρξης ισχύος του παρόντος Μέρους, εξετάζονται ως προς τις τυπικές και ουσιαστικές τους προϋποθέσεις σύμφωνα με τις διατάξεις που ίσχυαν κατά τον χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης.

 

Άρθρο 112

Καταργούμενες διατάξεις Μέρους Ζ΄

 

Με την επιφύλαξη του άρθρου 112 καταργούνται:

α) το ν.δ. 1400/1973 (Α΄ 114), περί καταστάσεως αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων,

β) ο ν. 2342/1953 (Α΄ 74), περί ιεραρχίας, προαγωγών και καταστάσεων των μόνιμων υπαξιωματικών της Πολεμικής Αεροπορίας και

γ) τα άρθρα 7 έως 11, 13 έως 16, 21 και 30 έως 37 του α.ν. 1101/1938 (Α΄ 73), περί καταστάσεως των υπαξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού.

Σχόλια
  • 22 Νοεμβρίου 2025, 00:44 | Βαλαντης

    Επέκταση του δικαιώματος στην πρόσθετη εργασία σε όλους. Υπάρχουν και άλλοι στρατιωτικοί με πτυχία που μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες στην κοινωνία επ αμοιβή όπως οι ιατροί, οι μουσικοί κλπ.
    Μας υποβαθμίζετε που μας υποβαθμίζετε αφήστε μας να ζήσουμε με αξιοπρέπεια

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 23:20 | Δημήτριος Χατζηαλεξιου

    Το προτεινόμενο αρθρο 106 Με την διατύπωση του αποκλείει αδικαιολόγητα από την ασκηση ιδιωτικού έργου τους απόφοιτους του Σώματος Στρατολογικού – Στρατιωτικών Νομικών Συμβούλων οι οποίοι ΚΑΙ με την Προτεινόμενη ρύθμιση δεν θα μπορούν να ασκήσουν το δημόσιο λειτούργημα του δικηγόρου που αποτελεί θεμέλιο του κράτους δικαίου (άρθρο 1 κώδικα δικηγόρων) ως συλλειτουργός της δικαιοσύνης με την θέση του είναι θεμελιώδης, ισότιμη, ανεξάρτητη και αναγκαία για την απονομή της(άρθρο 2 κώδικα δικηγόρων).

    Δεν υπάρχει δικαιολογητική βάση του ασυμβίβαστου της άσκησης της δικηγορίας από Οποιοδήποτε στέλεχος των ενόπλων δυνάμεων καθώς δεν δημιουργείται σύγκρουση συμφερόντων διοτι υπάσχουν διατάξεις στον κώδικα δικηγόρων που εξασφαλίζουν τις απαραίτητες εγγύησης αποφυγής τέτοιων περιστατικών και μεγάλη κατηγορία άλλων δημοσιων λειτουργών επιτρέπεται να δικηγορεί όπως 1)Οι δικηγόροι που απασχολούνται με σχέση έμμισθης εντολής στις νομικές υπηρεσίες των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης και έχουν ως ελεύθεροι επαγγελματίες αλλά και δημόσιοι λειτουργοί το δικαίωμα να αναλαμβάνουν και ιδιωτικές υποθέσεις χωρίς να έχει δημιουργηθεί πρόβλημα σύγκρουσης συμφερόντων ,2) περεταίρω κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 32 του κώδικα δικηγόρων « επιτρέπεται στους Δημόσιους Λειτουργούς καθηγητές και οι αναπληρωτές καθηγητές των σχολών των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης η παροχή γνωμοδοτήσεων και η παράσταση ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, του Συμβουλίου Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, των ανακριτικών αρχών για υποθέσεις κακουργηματικού χαρακτήρα, των Εφετείων, του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου και Μικτού Ορκωτού Εφετείου.» 3) Ενώ όπως προκύπτει από την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου η άσκησης της δικηγορίας επιτρέπεται ΚΑΙ στους δικηγόρους που έχουν εκλεγεί βουλευτές ή ευρωβουλευτές κατά την θητεία τους. Επίσης οι δικηγόροι μπορούν να διοριστούν ένορκοι στα Μεικτά ορκωτά δικαστήρια (άρα δεν μπορεί να τεθεί ως δικαιολογητική βάση της απαγόρευσης το γεγονός ότι οι αξιωματικοί ΝΟΜ μπορεί να κληρωθούν στρατοδίκες σε κάποια υπόθεση) .

    Για τους παραπάνω λόγους το η ως ανω Προτεινόμενη ρύθμιση είναι αντίθετη στην κατοχυρωμένη συνταγματικά από το άρθρο 4 αρχή της ισότητας η εφαρμογή της οποίας δεσμεύει τον νομοθέτη οταν ρυθμίζει ουσιωδώς όμοια πράγματα, σχέσεις ή καταστάσεις, που αφορούν περισσότερες κατηγορίες προσώπων, να μη εισάγει αδικαιολόγητες εξαιρέσεις και διακρίσεις, μεταχειρίζοντας με τον τρόπο αυτό τις εν λόγω περιπτώσεις ανόμοια.

    Προτείνω την τροποποίηση του άρθρου 106 του υπό διαβούλευση Σ/Ν Ώστε να καταργεί το ασυμβίβαστο απαγόρευσης δικηγορίας στους αποφοίτους Νομικής για το τμήμα Στρατιωτικών Νομικών Συμβούλων (ΝΟΜ) της ΣΣΑΣ

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 23:16 | Volvo

    Επί του Άρθρου 106

    Θα τα πω με παράδειγμα, Υπαξιωματικός μεταφορικός της ΠΑ, οδηγός για πολλά χρόνια βρίσκει το κατάλληλο βύσμα και για μερικά χρόνια υπηρετεί σε θέση πληροφορικής. Κατά τη δημιουργία του Σώματος Πληροφορικής εντός ΠΑ, τρυπώνει και γίνεται σε μια νύχτα ΤΠΛ. Περνούν τα χρόνια γίνεται αξιωματικός, και μια νύχτα εκεί που κοιμάται Σμηναγός, ξυπνάει Λοχαγός στο ΚΣΠ χωρίς κανένα πτυχίο. Μετά βίας έχει μάθει μετά από τόσα χρόνια να κουνάει το ποντίκι. Αυτός ο άνθρωπος έχει δικαίωμα να εργαστεί παράλληλα και δεν θα έχει ένας υπαξιωματικός με Πτυχίο/Μεταπτυχιακό/Διδακτορικό Πληροφορικής. Είμαι σίγουρος ότι ο Αξιωματικός θα «εργαστεί» στη μηχανογράφηση ενός τουριστικού πρακτορείου οδηγώντας λεωφορείο νόμιμα πλεον ….

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 23:41 | Στέλεχος

    Για ποιό λόγο στερούνται ακόμα οι απόφοιτοι ΑΣΕΙ την δυνατότητα άσκησης επαγγέλματος εκτός, ενώ οι συνάδελφοι ΥΓ και ΚΣ ΠΛΗ επιτρέπεται; Τι φοβάστε δηλαδή πως θα συμβεί που δεν συμβαίνει ήδη; είπατε με το νομοσχέδιο να δούμε την πραγματικότητα, σωστά;

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 22:52 | Κώστας

    Το άρθρο 106, ουσιαστικά, παρέχει το δικαίωμα άσκησης ιδιωτικού έργου σε όλους τους αποφοίτους των τμημάτων της (πάλαι ποτέ σχολής των 19.000+ μορίων) ΣΣΑΣ, πλην του Οικονομικού και του Νομικού.

    Άραγε η πιθανότητα σύγκρουσης συμφέροντος σε νομικούς και οικονομολόγους είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τους ψυχολόγους, τους ιατρούς και τους πληροφορικούς; Ή οι εργασιακές απαιτήσεις είναι διαφορετικές, με αποτέλεσμα κάποιοι να κουράζονται τόσο πολύ, που θα ήταν καλό να μην εργάζονται και τα απογεύματά τους.

    Χωρίς να εξετάσω τις νομικές πτυχές του ζητήματος (αρχή ισότητα), αυτό που με απασχολεί περισσότερο είναι κατά πόσο επιδεικνύουμε τον ενδεδειγμένο ρεαλισμό στην αντιμετώπιση ενός προβλήματος. Ένας λογικός άνθρωπος θα έθετε τα παρακάτω ερωτήματα:

    Είναι οι παραιτήσεις αξιωματικών του Σώματος Πληροφορικής περισσότερες αναλογικά σε σχέση με τους αντίστοιχους του Οικονομικού Σώματος; Αν ναι, καλώς παρέχουμε αυτό το προνόμιο, με σκοπό να τις συγκρατήσουμε.

    Eίναι η προστιθέμενη αξία στις Ένοπλες Δυνάμεις των αξιωματικών ειδικότητας Πληροφορικής μεγαλύτερη σε σχέση με αυτούς ειδικότητας οικονομολόγου και νομικού; Αν ναι, ορθά δίνουμε κίνητρα για να παραμείνουν στις τάξεις των ΕΔ.

    Υπάρχει πλεόνασμα αξιωματικών Οικονομικού και Νομικής; Αν ναι, τότε με τις παραιτήσεις θα εξορθολογιστεί ο αριθμός τους.

    Το ΥΠΕΘΑ διαθέτει στατιστικά στοιχεία και γνωρίζει ότι παραιτήσεις νέων αξιωματικών στο Οικονομικό Σώμα είναι τεράστιες σε σχέση με τις άλλες ειδικότητες. Η εξαίρεση του Σώματος, παρά το γεγονός ότι περιλαμβανόταν στις αρχικές εκδοχές του άρθρου που είχαν διαρρεύσει, προσθέτει μόνο απογοήτευση και επιταχύνει τη φυγή νέων και ικανών στελεχών.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 22:54 | Χρήστος

    Είναι ανεπίτρεπτο, υπό το πρόσχημα επικαιροποίησης διαδικασιών, να αντιμετωπίζονται σαν «αμφισβητήσιμα» τα πορίσματα εξειδικευμένων ιατρικών επιτροπών, όταν αφορούν παθήσεις που εκ της φύσεώς τους δεν μεταβάλλονται.3. Ψυχολογική και υπηρεσιακή επιβάρυνση χωρίς κανένα ουσιαστικό όφελος
    Η επανακρίση για νοσήματα μόνιμα, χρόνιου χαρακτήρα ή ανίατα δεν αποφέρει καμία ιατρικά τεκμηριωμένη πληροφορία. Αντίθετα:επιβαρύνει ψυχολογικά τα στελέχη και τις οικογένειές τους,προκαλεί φόβο για ενδεχόμενες δυσμενείς μεταβολές,δημιουργεί αναίτιο διοικητικό φόρτο στις ίδιες τις υγειονομικές υπηρεσίες.Ουσιαστικά οδηγεί σε ταλαιπωρία χωρίς λόγο και χωρίς κανέναν υγειονομικό ή επιχειρησιακό σκοπό.4. Αντίθεση με θεμελιώδεις αρχές προστασίας ατόμων με χρόνια/ανίατα νοσήματα
    Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της χώρας προστατεύει πρόσωπα με σοβαρά και μη αναστρέψιμα νοσήματα από διακριτικές ή δυσμενείς πρακτικές που συνδέονται με την ασθένειά τους.
    Η υποχρεωτική επανεξέταση δημιουργεί συνθήκες που μπορεί να οδηγήσουν σε έμμεση δυσμενή μεταχείριση, ανοίγοντας δρόμο για αυθαίρετες διοικητικές αποφάσεις εις βάρος στελεχών που βρίσκονται σε αντικειμενικά ευάλωτη κατάσταση.5. Ανάγκη εξαίρεσης των ανίατων/δυσίατων παθήσεων από οποιαδήποτε διαδικασία επανακρίσης
    Οι παθήσεις που έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως μη ιάσιμες, μόνιμες ή δυσίατες από υγειονομικές επιτροπές πρέπει ρητά να εξαιρούνται από κάθε διαδικασία επανεξέτασης, εκτός εάν υπάρχει αποδεδειγμένη ιατρική μεταβολή η οποία αιτιολογείται επαρκώς από τους θεράποντες ιατρούς και όχι με διοικητική πρωτοβουλία.—Συμπέρασμα – ΠρότασηΖητώ η διάταξη να εξαιρεί την επανακρίση στελεχών με ανίατα ή δυσίατα νοσήματα να αναδιατυπωθεί ή να αποσυρθεί, και:να καθιερωθεί ρητή εξαίρεση για παθήσεις που έχουν ήδη κριθεί οριστικά ως ανίατες/μη αναστρέψιμες,να προστατευθεί η αξιοπρέπεια και η ψυχολογική ευημερία των στελεχών,να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου και η σταθερότητα του υπηρεσιακού καθεστώτος,να αποφευχθούν πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις κατά ευάλωτων ομάδων στο στρατιωτικό προσωπικό.Η νομοθεσία οφείλει να σέβεται τις αρχές της δικαιοσύνης, της ανθρωπιάς και της ίσης μεταχείρισης και να μην επιτρέπει την επαναθραύση αποφάσεων που έχουν ληφθεί από αρμόδια υγειονομικά όργανα με πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 22:36 | ΓΙΩΡΓΟΣ

    Παρακάτω σου ετοιμάζω **αναβαθμισμένο, τεχνικά τεκμηριωμένο και νομικά ενισχυμένο** κείμενο για opengov ― με ύφος που στέκει απέναντι σε επιτροπή νομοπαρασκευής και μπορεί να ληφθεί σοβαρά υπόψη.

    ⚠ Το κείμενο παραμένει σε μορφή που μπορείς να κάνεις *copy-paste* αυτούσιο στην πλατφόρμα.

    —

    # ✅ **Τελικό Κείμενο Υποβολής – Τεχνικά και Νομικά Τεκμηριωμένο**

    **Θέμα: Παρατήρηση επί του Άρθρου 106, παρ. 2(α) – Αναγκαιότητα συμπερίληψης των μόνιμων υπαξιωματικών του ΚΣ Πληροφορικής**

    Στην παράγραφο 2(α) του Άρθρου 106 προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης ιδιωτικού επιστημονικού έργου αποκλειστικά για τους αξιωματικούς του Υγειονομικού Σώματος και του Κοινού Σώματος Πληροφορικής (ΚΣΠ). Η πρόβλεψη αυτή, αν και θεμιτή ως προς το Υγειονομικό Σώμα, παρουσιάζει **τεχνική ασυνέπεια και νομική ατέλεια** ως προς το ΚΣ Πληροφορικής.

    —

    ## 🔹 **ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ**

    ### **1. Οργάνωση και λειτουργία του ΚΣ Πληροφορικής**

    Το ΚΣΠ αποτελείται από προσωπικό διαφορετικών βαθμών (αξιωματικοί – υπαξιωματικοί), αλλά **ενιαίου τεχνικού αντικειμένου**. Η παραγωγική τεχνογνωσία του Σώματος δεν διαφοροποιείται λειτουργικά μεταξύ των βαθμών.

    Στην Πληροφορική, η τεχνική επάρκεια τεκμηριώνεται από:

    * πανεπιστημιακά πτυχία Πληροφορικής/Ηλεκτρονικής/Μηχανικών,
    * διεθνείς πιστοποιήσεις (Cisco, Microsoft, CompTIA, AWS, LPI κ.λπ.),
    * πολυετή πρακτική εμπειρία στο αντικείμενο.

    Αυτά τα προσόντα **δεν συνδέονται με τον βαθμό**, αλλά με την επιστημονική/τεχνική κατάρτιση του στελέχους.

    ### **2. Ρόλος των υπαξιωματικών Πληροφορικής στις ΕΔ**

    Οι μόνιμοι υπαξιωματικοί Πληροφορικής:

    * διαχειρίζονται κρίσιμα πληροφοριακά συστήματα,
    * υποστηρίζουν επιχειρησιακά δίκτυα,
    * υλοποιούν ψηφιακές υπηρεσίες,
    * συμμετέχουν σε ανάπτυξη λογισμικού και κυβερνοασφάλεια.

    Σε πλήθος υπηρεσιών των ΕΔ, οι υπαξιωματικοί Πληροφορικής διαθέτουν **ίση ή και μεγαλύτερη τεχνική επάρκεια** από τους αντίστοιχους αξιωματικούς, δεδομένης της φύσης του επαγγέλματος.

    ### **3. Η άσκηση εξωτερικού έργου Πληροφορικής δεν δημιουργεί επιχειρησιακό κίνδυνο**

    Το αντικείμενο της Πληροφορικής:

    * μπορεί να ασκηθεί πλήρως εκτός στρατιωτικών δομών,
    * ρυθμίζεται εύκολα ως προς την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων,
    * δεν επηρεάζει στρατιωτική ετοιμότητα,
    * αφορά υπηρεσίες που είναι **τεχνικές και καθολικά παρεχόμενες στην αγορά** (π.χ. ανάπτυξη εφαρμογών, τεχνική υποστήριξη, διαχείριση δικτύων).

    Άρα δεν υπάρχει κανένα ορθολογικό επιχείρημα αποκλεισμού.

    —

    ## 🔹 **ΝΟΜΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ**

    ### **1. Αρχή της ισότητας και ίσης μεταχείρισης**

    Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Συντάγματος, η Πολιτεία οφείλει ίση μεταχείριση σε όσους βρίσκονται υπό τις ίδιες ουσιαστικά συνθήκες.

    Στην περίπτωση του ΚΣ Πληροφορικής:

    * αξιωματικοί και υπαξιωματικοί μοιράζονται **ίδιο επιστημονικό αντικείμενο**,
    * έχουν **ίδιους επαγγελματικούς τίτλους σπουδών**,
    * υπάγονται **στην ίδια ειδικότητα**.

    Η διάκριση αποκλειστικά λόγω βαθμού **δε στηρίζεται σε αντικειμενική ή λειτουργική διαφοροποίηση**, άρα αντίκειται στην αρχή της ισότητας.

    ### **2. Αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 Συντάγματος)**

    Ένας περιορισμός δικαιώματος (όπως η άσκηση επαγγέλματος) επιτρέπεται μόνο όταν:

    * είναι αναγκαίος,
    * κατάλληλος,
    * και αναλογικός σε σχέση με τον σκοπό.

    Ο αποκλεισμός υπαξιωματικών Πληροφορικής **δεν πληροί κανένα από τα τρία κριτήρια**, καθώς:

    * δεν σχετίζεται με τη δομή ασφαλείας των ΕΔ,
    * δεν εμποδίζει φαινόμενα διαρροής ή σύγκρουσης (ήδη καλύπτεται από την απαγόρευση ανάληψης έργων που σχετίζονται με τις ΕΔ),
    * δεν εξυπηρετεί σκοπό δημοσίου συμφέροντος.

    ### **3. Ίδια δικαιώματα επιστημονικού προσωπικού με ισότιμα προσόντα**

    Η νομολογία (π.χ. ΣτΕ 1906/2014, 2176/2019) αναγνωρίζει ότι στελέχη με **ίδια τυπικά προσόντα** και ίδιο γνωστικό αντικείμενο δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται άνισα ως προς επαγγελματικά δικαιώματα.

    Το νομοσχέδιο δεν λαμβάνει υπόψη αυτό το δεδομένο.

    —

    ## 🔹 **ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ**

    Προτείνεται η εξής διατύπωση στην παρ. 2(α):

    **«… στους αξιωματικούς του Υγειονομικού Σώματος και του Κοινού Σώματος Πληροφορικής, καθώς και στους μόνιμους υπαξιωματικούς του Κοινού Σώματος Πληροφορικής, επιτρέπεται η άσκηση έργου του επιστημονικού τους αντικειμένου…»**

    Με αυτόν τον τρόπο:

    * αίρεται η νομική ασυνέπεια,
    * ευθυγραμμίζεται το νομοσχέδιο με τις συνταγματικές αρχές,
    * αναγνωρίζεται η πραγματική τεχνική δομή του Σώματος,
    * αποφεύγεται η διάκριση μεταξύ στελεχών που διαθέτουν **ίδια επιστημονική ταυτότητα**,
    * ενισχύεται η παραγωγικότητα και η παραμονή εξειδικευμένων στελεχών στις ΕΔ.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 22:15 | Χρήστος

    Παραβίαση της αρχής της ασφάλειας δικαίου και της οριστικότητας των διοικητικών κρίσεων
    Τα άτομα με ανίατα ή δυσίατα νοσήματα έχουν ήδη περάσει από εξειδικευμένες, τυπικά και ουσιαστικά άρτιες διαδικασίες υγειονομικής κρίσης (ΒΥΕ, ΑΣΥΕ, ΝΑΥΕ κ.λπ.). Οι κρίσεις αυτές χαρακτηρίζονται οριστικές, ιδίως όταν αφορούν παθήσεις μη ιάσιμες ή μη αναστρέψιμες.
    Η επαναφορά τους σε νέα διαδικασία κρίσης χωρίς μεταβολή της ιατρικής τους κατάστασης παραβιάζει την αρχή της οριστικότητας των διοικητικών πράξεων και δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας για το προσωπικό

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 22:22 | ΓΕΩΡΓΙΟΣ

    Θέμα: Παρατήρηση στο Άρθρο 106, παρ. 2(α) – Σώμα Πληροφορικής

    Στην παράγραφο 2(α) του Άρθρου 106 επιτρέπεται η άσκηση ιδιωτικού έργου στους αξιωματικούς του Υγειονομικού Σώματος και του Κοινού Σώματος Πληροφορικής. Θεωρώ ότι η διάταξη, όπως διατυπώνεται, δημιουργεί αδικαιολόγητη ανισότητα και χρειάζεται διόρθωση.

    Η εξαίρεση για τους αξιωματικούς Υγειονομικού είναι πλήρως ορθή, καθώς πρόκειται για επιστημονικό προσωπικό (ιατρούς). Ωστόσο, στο Κοινό Σώμα Πληροφορικής δεν υπάρχει ουσιαστική επιστημονική διαφοροποίηση μεταξύ αξιωματικών και μόνιμων υπαξιωματικών. Και οι δύο κατηγορίες στελεχών προέρχονται από τα ίδια πανεπιστημιακά τμήματα ή διαθέτουν αντίστοιχες πιστοποιήσεις και επαγγελματικές γνώσεις πληροφορικής.

    Η άσκηση επαγγέλματος πληροφορικής εκτός υπηρεσίας δεν δημιουργεί σύγκρουση συμφερόντων, εφόσον απαγορεύεται ρητά η ανάληψη έργων σχετιζόμενων με τις ΕΔ. Έτσι, δεν υφίσταται λόγος να επιτρέπεται μόνο στους αξιωματικούς και να αποκλείονται οι υπαξιωματικοί, οι οποίοι ασκούν αντικειμενικά το ίδιο επιστημονικό έργο.

    Για τον λόγο αυτό προτείνεται η εξής τροποποίηση:

    Προσθήκη μετά το “ΚΣ Πληροφορικής”:
    «…καθώς και στους μόνιμους υπαξιωματικούς του ΚΣ Πληροφορικής…»

    Με τη συμπερίληψη αυτή:
    – εξασφαλίζεται η ίση μεταχείριση του προσωπικού,
    – αναγνωρίζεται η πραγματική δομή του Σώματος Πληροφορικής,
    – ενισχύεται το κίνητρο παραμονής εξειδικευμένων στελεχών στις ΕΔ.

    Η τροποποίηση δεν επιβαρύνει τη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων και ευθυγραμμίζεται με τον σκοπό του νομοσχεδίου για εκσυγχρονισμό και εξορθολογισμό.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 22:17 | Ιωάννης

    Άρθρο 106, 2α. Γιατί δίνεται το δικαίωμα παράλληλης εργασίας, μόνο σε αυτές τις ειδικότητες και όχι σε όλο τα στελέχη. Έτσι θα παταχθεί η μαύρη εργασία, θα ενισχυθεί σημαντικά το ασφαλιστικό σύστημα και θα διασφαλισθεί η ασφάλεια στην εργασία.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 22:24 | ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Μ.

    ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 
    Σχολιασμός στο Άρθρο 106 παρ.2 :

    Η απαγόρευση στους υπαξιωματικούς του Κλάδου Στρατιωτικών Πληροφορικής (ΚΣ Πληροφορικής) να ασκούν ιδιωτικό έργο στο επιστημονικό τους αντικείμενο παραβιάζει τα θεμελιώδη συνταγματικά δικαιώματα των ατόμων, ειδικότερα αυτά της ελεύθερης επαγγελματικής δραστηριότητας  και ισότητας. Αυτός ο περιορισμός δεν φαίνεται να έχει επαρκή αιτιολογία και αποδυναμώνει την αρχή της ισότητας, δημιουργώντας μια αδικαιολόγητη διάκριση μεταξύ στρατιωτικών στελεχών με την ίδια ειδικότητα και ικανότητες.

    Επιπλέον, η εν λόγω διάκριση μπορεί να οδηγήσει σε παραβίαση των συνταγματικών δικαιωμάτων των υπαξιωματικών του ΚΣ Πληροφορικής, οι οποίοι, έχοντας ή μη προπτυχιακό τίτλο, θα μπορούσαν να ασκούν το επιστημονικό τους έργο και να συμβάλλουν στην ατομική και επαγγελματική τους ανάπτυξη χωρίς να επηρεάζουν τη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων. Η παράλειψη του νομοθέτη να συμπεριλάβει και τους υπαξιωματικούς του Κλάδου Πληροφορικής στις εξαιρέσεις για την άσκηση ιδιωτικού έργου είναι μια αμελής ρύθμιση που επιφέρει αδικαιολόγητους περιορισμούς. Η αποκατάσταση αυτής της ανισότητας θα πρέπει να γίνει άμεσα, επιτρέποντας και στους υπαξιωματικούς του ΚΣ Πληροφορικής να ασκούν έργο στο επιστημονικό τους αντικείμενο, σύμφωνα με τις ίδιες προϋποθέσεις που ισχύουν για τους αξιωματικούς της ειδικότητας αυτής.

    Τέλος θα μπορούσαν να ενταχθούν στο Άρθρο 106 παρ.2 στρατιωτικοί  (Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί) με πτυχίο Πληροφορικής  που δεν επιθυμούν την ένταξή τους στο ΚΣ Πληροφορικής και να ενδιαφέρονται για μια στρατιωτική καριέρα και την παράλληλη άσκηση της επαγγελματικής τους ειδικότητας στον ιδιωτικό τομέα όπως οι στρατιωτικοι μουσικοί (Αρ.160 παρ.2β).

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 21:54 | Αντώνιος Φυτόπουλος

    Στις μεταβατικές διατάξεις του Άρθρου 111
    (Μεταβατικές διατάξεις Μέρους Ζ΄) στην παράγραφο 4 αναφέρεται: «Η παρ. 3 του άρθρου 108 εφαρμόζεται για όσους ορίζονται από την υπηρεσία για εκπαίδευση ή φοίτηση σε εκπαιδευτικούς φορείς εκτός ΕΔ, μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος Μέρους.»

    Εκ παραδρομής το συγκεκριμένο εδάφιο παραπέμπει στο άρθρο 108, ενώ στη πραγματικότητα αφορά την παράγραφο 3 του άρθρου 107 που μιλά για την εκπαίδευση των αξιωματικών σε εκπαιδευτικούς φορείς εκτός ΕΔ.

    Πρέπει να διορθωθεί στο ορθό: «Η παρ. 3 του άρθρου 107 εφαρμόζεται για όσους ορίζονται από την υπηρεσία για εκπαίδευση ή φοίτηση σε εκπαιδευτικούς φορείς εκτός ΕΔ, μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος Μέρους.»

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 21:23 | Ευάγγελος

    Άμεση απόσυρση του άρθρου 111 παρ.3 Πως είναι δυνατόν να είστε απέναντι στα στελέχη με προβλήματα υγείας που έχουν κριθεί με όλες τις νόμιμες και απαραίτητες διαδικασίες;υπάρχει ξεκάθαρη παραβίαση και καταστρατήγηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων,δεν το βλέπετε;αυτοί που το εισηγήθηκαν πρέπει να λογοδοτήσουν στο μέλλον στα δικαστήρια για αυτή την ντροπιαστική πρόταση.Με την συγκεκριμένη διαδικασία δημιουργείται τεράστια ψυχολογική πίεση από δω και πέρα η οποία αποδεδειγμένα δεν θα βγει σε καλό για πολλούς συναδέλφους με εύθραυστη υγεία και το γνωρίζεται ότι δυστυχώς οι θάνατοι έχουν αυξηθεί ραγδαία τον τελευταίο καιρό…άμεση απόσυρση του άρθρου 111 παρ.3 και στήριξη στα στελέχη ειδικών κατηγοριών και όχι άνιση και εκδικητική αντιμετώπιση.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 21:25 | Βαγγελης

    Πραγματικά αυτός ο πόλεμος σε ανθρώπους που έχουν τραβήξει τόσα με την υγειά τους δεν μπορώ μα το καταλάβω ακόμη,ένα είδος Bullying καθημερινό.Μακάρι να γινόταν το θαύμα Tου Ιησού με τον παράλυτο,όλοι έχουμε πίστη αλλά κάποια πράγματα δεν αλλάζουν.Τιμωρήστε μας που δεν έχουμε καλή υγεία,τιμωρήστε μας που με την δύναμη της ψυχής μας δίναμε και δίνουμε το μέσα μας για το στράτευμα,τιμωρήστε μας που αναγκαστήκαμε να αλλάξουμε εμείς και η οικογένεια μας την ζωή μας αθόρυβα.
    Σήμερα όπου και αν διαβάσω νιώθω οργή,απογοήτευση και ένα ηθικό πεσμένο,αν αυτό ήταν το σχέδιο να ξέρετε είχε επιτυχία.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 21:30 | Δημήτρης

    Με το άρθρο 106 παρέχεται κατ εξαίρεση στους αξιωματικούς του Υγειονομικού Σώματος και του ΚΣ Πληροφορικής, η άσκηση ιδιωτικού έργου του επιστημονικού τους αντικειμένου ιδιωτικά και κατά τις εκτός υπηρεσίας ώρες, σύμφωνα με τους οικείους κανόνες της επιστημονικής και επαγγελματικής δεοντολογίας, κατόπιν άδειας του αρχηγού του οικείου ΓΕ.
    Οι ανωτέρω αξιωματικοί αποτελούν αποφοίτους της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (Σ.Σ.Α.Σ), η οποία έχει ως αποστολή την παροχή αρμονικά συνδυασμένης, επιστημονικής και στρατιωτικής εκπαιδεύσεως για την κατάρτιση μονίμων Αξιωματικών με απώτερο σκοπό την κάλυψη των αναγκών των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων. Από την πρόβλεψη του υπόψη άρθρου απουσιάζουν οι αξιωματικοί τόσο του Οικονομικού όσο και του Νομικού Σώματος, οι οποίοι αποτελούν αποφοίτους της ίδιας σχολής με συγκεκριμένο επιστημονικό αντικείμενο.
    Η τροποποίηση του άρθρου, με την συμπερίληψη των Αξιωματικών Οικονομικού και Νομικού σώματος, έχει την δυνατότητα να επιφέρει θετικά ευεργετήματα τόσο για τις Ένοπλες Δυνάμεις όσο και για τα ίδια τα στελέχη.

    Ενδεικτικά:

    1) Ενίσχυση του επιστημονικού ρόλου και την ορθότερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η απαγόρευση άσκησης ιδιωτικού έργου στερεί από τις Ένοπλες Δυνάμεις αξιωματικούς, οι οποίοι θα διαθέτουν επιπρόσθετη επαγγελματική εμπειρία, γνώσεις καθώς και καλές πρακτικές, οι οποίες εφαρμόζονται στον ιδιωτικό τομέα και μπορούν να αξιοποιηθούν προς όφελος της υπηρεσίας.
    2) Ίση μεταχείριση με τους υπόλοιπους αποφοίτους της Σ.Σ.Α.Σ. (Αξιωματικοί Υγειονομικού Σώματος καθώς και του νεοσύστατου Σώματος Πληροφορικής)
    3) Ενίσχυση του κύρους των Ενόπλων Δυνάμεων μέσω της συμμετοχής των ανωτέρω Αξιωματικών σε ιδιωτικές δραστηριότητες, οι οποίες αναδεικνύουν το υψηλό επίπεδο επιστημονικής κατάρτισης τους.
    4) Ενίσχυση του εισοδήματος και αποφυγή μελλοντικών παραιτήσεων.

    Συνοψίζοντας η προτεινόμενη τροποποίηση αποτελεί ένα μέτρο δικαιοσύνης και ισονομίας μεταξύ των Αξιωματικών, που διαθέτουν επιστημονική κατάρτιση και θα αποτελέσει μοχλό βέλτιστης αξιοποίησης τους.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 21:16 | Παναγιώτης

    Σχετικά με το άρθρο 106 παρ. 2β (ΜΟΥΣΙΚΟΙ)
    1) Οι ΕΠΟΠ εξαιρούνται από αυτή την επιθυμία;;
    2) Οι μουσικοί που επιθυμούν να απασχοληθούν σε δημοτικές ή/και κρατικές ορχήστρες και φιλαρμονικές, δεν έχουν το δικαίωμα αυτό;;

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 21:07 | Stelios

    21 Νοεμβρίου 2025, 19:03 | ΒασίλειοςΜόνιμος ΣύνδεσμοςΜε το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου προβλέπεται η επαναξιολόγηση από υγειονομικές επιτροπές στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων τα οποία έχουν ήδη κριθεί για ανίατα ή δυσίατα νοσήματα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες και τα προβλεπόμενα υγειονομικά πρωτόκολλα. Η πρόβλεψη αυτή εγείρει σοβαρά ζητήματα νομιμότητας, ηθικής, ασφάλειας δικαίου και προστασίας των δικαιωμάτων των υπηρετούντων.1. Παραβίαση της αρχής της ασφάλειας δικαίου και της οριστικότητας των διοικητικών κρίσεων
    Τα άτομα με ανίατα ή δυσίατα νοσήματα έχουν ήδη περάσει από εξειδικευμένες, τυπικά και ουσιαστικά άρτιες διαδικασίες υγειονομικής κρίσης (ΒΥΕ, ΑΣΥΕ, ΝΑΥΕ κ.λπ.). Οι κρίσεις αυτές χαρακτηρίζονται οριστικές, ιδίως όταν αφορούν παθήσεις μη ιάσιμες ή μη αναστρέψιμες.
    Η επαναφορά τους σε νέα διαδικασία κρίσης χωρίς μεταβολή της ιατρικής τους κατάστασης παραβιάζει την αρχή της οριστικότητας των διοικητικών πράξεων και δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας για το προσωπικό.2. Δημιουργία διάκρισης εις βάρος ευάλωτων στελεχών
    Η υποχρεωτική επαναξιολόγηση ατόμων που ανήκουν σε κατηγορία σοβαρών ή χρόνιων παθήσεων εισάγει de facto διάκριση. Τα στελέχη αυτά αποτελούν προστατευόμενη ομάδα με αυξημένες εγγυήσεις αξιοπρέπειας, υγειονομικής προστασίας και ίσης μεταχείρισης.
    Είναι ανεπίτρεπτο, υπό το πρόσχημα επικαιροποίησης διαδικασιών, να αντιμετωπίζονται σαν «αμφισβητήσιμα» τα πορίσματα εξειδικευμένων ιατρικών επιτροπών, όταν αφορούν παθήσεις που εκ της φύσεώς τους δεν μεταβάλλονται.3. Ψυχολογική και υπηρεσιακή επιβάρυνση χωρίς κανένα ουσιαστικό όφελος
    Η επανακρίση για νοσήματα μόνιμα, χρόνιου χαρακτήρα ή ανίατα δεν αποφέρει καμία ιατρικά τεκμηριωμένη πληροφορία. Αντίθετα:επιβαρύνει ψυχολογικά τα στελέχη και τις οικογένειές τους,προκαλεί φόβο για ενδεχόμενες δυσμενείς μεταβολές,δημιουργεί αναίτιο διοικητικό φόρτο στις ίδιες τις υγειονομικές υπηρεσίες.Ουσιαστικά οδηγεί σε ταλαιπωρία χωρίς λόγο και χωρίς κανέναν υγειονομικό ή επιχειρησιακό σκοπό.4. Αντίθεση με θεμελιώδεις αρχές προστασίας ατόμων με χρόνια/ανίατα νοσήματα
    Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της χώρας προστατεύει πρόσωπα με σοβαρά και μη αναστρέψιμα νοσήματα από διακριτικές ή δυσμενείς πρακτικές που συνδέονται με την ασθένειά τους.
    Η υποχρεωτική επανεξέταση δημιουργεί συνθήκες που μπορεί να οδηγήσουν σε έμμεση δυσμενή μεταχείριση, ανοίγοντας δρόμο για αυθαίρετες διοικητικές αποφάσεις εις βάρος στελεχών που βρίσκονται σε αντικειμενικά ευάλωτη κατάσταση.5. Ανάγκη εξαίρεσης των ανίατων/δυσίατων παθήσεων από οποιαδήποτε διαδικασία επανακρίσης
    Οι παθήσεις που έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως μη ιάσιμες, μόνιμες ή δυσίατες από υγειονομικές επιτροπές πρέπει ρητά να εξαιρούνται από κάθε διαδικασία επανεξέτασης, εκτός εάν υπάρχει αποδεδειγμένη ιατρική μεταβολή η οποία αιτιολογείται επαρκώς από τους θεράποντες ιατρούς και όχι με διοικητική πρωτοβουλία.—Συμπέρασμα – ΠρότασηΖητώ η διάταξη να εξαιρεί την επανακρίση στελεχών με ανίατα ή δυσίατα νοσήματα να αναδιατυπωθεί ή να αποσυρθεί, και:να καθιερωθεί ρητή εξαίρεση για παθήσεις που έχουν ήδη κριθεί οριστικά ως ανίατες/μη αναστρέψιμες,να προστατευθεί η αξιοπρέπεια και η ψυχολογική ευημερία των στελεχών,να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου και η σταθερότητα του υπηρεσιακού καθεστώτος,να αποφευχθούν πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις κατά ευάλωτων ομάδων στο στρατιωτικό προσωπικό.Η νομοθεσία οφείλει να σέβεται τις αρχές της δικαιοσύνης, της ανθρωπιάς και της ίσης μεταχείρισης και να μην επιτρέπει την επαναθραύση αποφάσεων που έχουν ληφθεί από αρμόδια υγειονομικά όργανα με πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 20:26 | Nikos

    Η διάκριση και η αδικία σε βάρος των οικονομικών και των νομικών είναι κατάφορη και πασιφανής. Το Υπουργείο οφείλει να επανεξετάσει το άδικο άρθρο 106 που αντιμετωπίσει με τελείως διαφορετικούς όρους και κριτήρια αποφοίτους της ίδιας σχολής (ΣΣΑΣ) , που θα έπρεπε σύμφωνα με το γνώμονα του ηθικού και του δικαίου να έχουν τα ίδια ακριβώς δικαιώματα στην επαγγελματική τους εξέλιξη. Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο οφείλει να αιτιολογήσει τεκμηριωμένα την απόφαση του αυτή,αν κάτι τέτοιο βέβαια είναι δυνατόν… Οψόμεθα

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 20:20 | Νικ

    Άμεση τροποποίηση του άρθρου 106, ώστε να συμπεριλάβει και τους Αξιωματικούς του Οικονομικού Σώματος, Δεν γίνεται να υπάρχει διαχωρισμός αποφοίτων της ίδιας Σχολής (ΣΣΑΣ) ως προς την άσκηση ιδιωτικού έργου και στην πρόσβαση στην εργασία. Ισότιμη αντιμετώπιση όλων των αποφοίτων ΣΣΑΣ. Σε διαφορετική περίπτωση οι παραιτήσεις των Αξιωματικών Οικονομικού θα συνεχιστούν με ραγδαίους ρυθμούς και το Σώμα θα οδεύει στον αφανισμό του.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 20:01 | Δημητρης

    Η προτεινόμενη ρύθμιση της περ. ζ του άρθρου 111, με την οποία όλα τα στελέχη που ήδη τελούν σε ειδικές καταστάσεις υποχρεώνονται, εντός τριετίας, σε εκ νέου παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή, ανεξαρτήτως πάθησης, διάρκειας ή σταθερότητας της κατάστασής τους, εγείρει σοβαρά ζητήματα συμβατότητας με το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο.1. Ελληνικό Σύνταγμα
    Η υποχρεωτική, οριζόντια και αδιακρίτως εφαρμοζόμενη επανεξέταση:
    •Θίγει την αξία του ανθρώπου ως πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας (άρθρο 2 παρ. 1 Σ.).
    •Περιορίζει την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και την αυτοδιάθεση του ατόμου (άρθρο 5 παρ. 1 Σ.).
    •Επεμβαίνει στο δικαίωμα προστασίας της υγείας και έναντι βιοϊατρικών παρεμβάσεων (άρθρο 5 παρ. 5 Σ.), όπου ο συνταγματικός νομοθέτης συνδέει ρητά τις ιατρικές παρεμβάσεις με ειδική προστασία.
    •Συνεπάγεται συστηματική επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων υγείας, που είναι πτυχή της ιδιωτικής ζωής και προστατεύονται ιδίως από το άρθρο 9Α Σ.
    •Θίγει έμμεσα την ειδική φροντίδα που οφείλει το Κράτος σε άτομα με αναπηρία ή ανίατα νοσήματα (άρθρο 21 παρ. 2 και 3 Σ.).
    •Ενδέχεται να παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, όπως ρητά κατοχυρώνεται στο άρθρο 25 παρ. 1 Σ., στο μέτρο που επιβάλλει ενιαίο, μαζικό και επαναλαμβανόμενο μέτρο χωρίς εξατομίκευση και χωρίς να εξετάζεται η ύπαρξη ηπιότερων μέσων.
    • Η θέσπιση υποχρεωτικής επανεξέτασης όλων, ακόμη και όσων πάσχουν από μη αναστρέψιμες ή αποδεδειγμένα σταθερές παθήσεις, μετατρέπει το δικαίωμα στην υγεία και την προστασία της αναπηρίας σε πηγή διαρκούς ανασφάλειας και διοικητικής ομηρίας, αντί για πεδίο αυξημένης προστασίας.
    2. Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας – συναίνεση και αναγκαιότητα ιατρικών πράξεων.
    Κατά τον Ν. 3418/2005 (Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας), ο ιατρός δεν επιτρέπεται να προβεί σε οποιαδήποτε ιατρική πράξη χωρίς την προηγούμενη, ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεση του ασθενούς, με εξαίρεση απολύτως επείγουσες και εξαιρετικές περιπτώσεις. Οι διατάξεις για τη συναίνεση και την ενημέρωση (ιδίως τα άρθρα 11 και 12) θεμελιώνουν την υποχρέωση οι ιατρικές πράξεις να είναι ιατρικά αναγκαίες, ανάλογες με τον σκοπό και να σέβονται την αυτονομία και αξιοπρέπεια του ασθενούς.
    Η αυστηρά τυπική, μη εξατομικευμένη υποχρεωτική επανεξέταση, που επιβάλλεται όχι λόγω νέων ιατρικών δεδομένων, αλλά αποκλειστικά για διοικητικούς/υπηρεσιακούς λόγους, βρίσκεται σε ένταση με:
    • την αρχή της ιατρικής αναγκαιότητας,
    • τον σεβασμό της ελεύθερης και ενημερωμένης συναίνεσης,
    • την απαγόρευση επιβολής περιττών ή δυσανάλογων ιατρικών πράξεων στον ασθενή.
    3. Ενωσιακό δίκαιο – Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων & GDPR
    Στο επίπεδο του ενωσιακού δικαίου:
    •Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ κατοχυρώνει:
    την ανθρώπινη αξιοπρέπεια (άρθρο 1),
    το δικαίωμα σεβασμού της σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας και την ελεύθερη, ενημερωμένη συναίνεση στον τομέα της ιατρικής (άρθρο 3),
    το δικαίωμα σε υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας (άρθρο 35),
    την απαγόρευση διακρίσεων, μεταξύ άλλων λόγω αναπηρίας ή ηλικίας (άρθρο 21).
    •Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 (GDPR) αντιμετωπίζει τα δεδομένα υγείας ως «ειδική κατηγορία» δεδομένων, για την επεξεργασία των οποίων απαιτείται ειδική νομική βάση, αυστηρή αναγκαιότητα και αναλογικότητα, καθώς και κατάλληλες εγγυήσεις. Η μαζική, περιοδική συλλογή και επανεξέταση ευαίσθητων δεδομένων υγείας, χωρίς συγκεκριμένη, εξατομικευμένη ανάγκη, αντίκειται στη λογική της ελαχιστοποίησης και της στενής σύνδεσης του μέτρου με αποχρώντες λόγους δημοσίου συμφέροντος
    •Η γενική και αδιάκριτη υποχρεωτική επανεξέταση όλων των στελεχών σε ειδική κατηγορία κινδυνεύει να εκληφθεί ως υπερεπεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων υγείας, χωρίς επαρκή τεκμηρίωση ότι δεν υφίσταται ηπιότερο μέσο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού.
    4. ΕΣΔΑ και νομολογία του ΕΔΔΑ
    Κατά το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής καλύπτει και τη σωματική και ψυχική ακεραιότητα, καθώς και την προστασία των ιατρικών δεδομένων και των ιατρικών πράξεων στα οποία υποβάλλεται ένα άτομο.
    Η νομολογία του ΕΔΔΑ έχει επανειλημμένως κρίνει ότι ιατρικές παρεμβάσεις, ιδίως εξετάσεις και επεμβάσεις χωρίς ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεση, συνιστούν επέμβαση στο άρθρο 8, η οποία πρέπει να είναι:
    • «προβλεπόμενη από τον νόμο»,
    • να επιδιώκει θεμιτό σκοπό (π.χ. δημόσια υγεία, εθνική ασφάλεια),
    • και να είναι αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία, δηλαδή ανάλογη, κατάλληλη και ηπιότερη δυνατή.
    Στην πρόσφατη απόφαση O.G. και λοιπές κατά Ελλάδας (23.1.2024), το Δικαστήριο έκρινε ότι ο εξαναγκασμός σε εξέταση αίματος και η δημοσιοποίηση ευαίσθητων ιατρικών δεδομένων χωρίς επαρκή συναίνεση και χωρίς επαρκή δικαιολόγηση παραβιάζουν το άρθρο 8 λόγω δυσανάλογης επέμβασης στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής.
    Η συστηματική, μη εξατομικευμένη και επαναλαμβανόμενη υποχρέωση επανεξέτασης όλων των στελεχών που υπάγονται σε ειδική κατηγορία, χωρίς να τίθενται κριτήρια αναγκαιότητας, χρονικής εγγύτητας των γνωματεύσεων ή μεταβολής της κατάστασης υγείας, κινδυνεύει να χαρακτηρισθεί ως δυσανάλογη επέμβαση στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και της σωματικής ακεραιότητας.
    5. Προτεινόμενη τροποποίηση της περ. ζ του άρθρου 111
    Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, προτείνεται η ουσιώδης αναδιατύπωση της περ. ζ, ώστε:
    1.Η παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή να μην είναι αυτοματοποιημένη και καθολική, αλλά να συνδέεται με:
    νέα ουσιώδη ιατρικά δεδομένα, ή
    ειδικώς και ρητώς αιτιολογημένη υπηρεσιακή ανάγκη, συναφή με την επιχειρησιακή ετοιμότητα και τα καθήκοντα του στελέχους.
    2.Να εξαιρεθούν ρητά από υποχρεωτική περιοδική επανεξέταση τα στελέχη με μη αναστρέψιμες ή μακροχρόνιες σταθερές παθήσεις, πιστοποιημένες από αρμόδια υγειονομική επιτροπή, εκτός αν προκύψουν νέα ιατρικά στοιχεία.
    3.Να προβλεφθεί ότι κάθε παραπομπή:
    θα είναι ειδικώς αιτιολογημένη,
    θα λαμβάνει υπόψη το σύνολο του ιατρικού φακέλου,
    θα σέβεται τις αρχές της αναλογικότητας και της ελάχιστα επαχθούς επέμβασης.
    4.Να κατοχυρωθεί ρητά:
    το δικαίωμα του στελέχους να ζητήσει το ίδιο επανεξέταση,
    το δικαίωμα άσκησης ένστασης/προσφυγής κατά της παραπομπής και της κρίσης της υγειονομικής επιτροπής, εντός εύλογης προθεσμίας.
    Ενδεικτική διατύπωση (προς επεξεργασία από τον νομοθέτη):
    «Τα στελέχη που τελούν σε ειδικές καταστάσεις παραπέμπονται σε υγειονομική επιτροπή μόνο εφόσον προκύπτουν νέα ουσιώδη ιατρικά δεδομένα ή συντρέχει ειδικώς αιτιολογημένη υπηρεσιακή ανάγκη, τηρουμένων των αρχών της αναλογικότητας και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων υγείας. Στις περιπτώσεις μη αναστρέψιμων ή μακροχρόνιων σταθερών παθήσεων, πιστοποιημένων από αρμόδια υγειονομική επιτροπή, δεν επιβάλλεται υποχρεωτική περιοδική επανεξέταση χωρίς νέα ιατρικά στοιχεία. Κάθε παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή είναι ειδικώς αιτιολογημένη και το ενδιαφερόμενο στέλεχος διαθέτει δικαίωμα άσκησης ένστασης κατά της παραπομπής και της σχετικής γνωμάτευσης, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα.»
    Με την ανωτέρω τροποποίηση, η ρύθμιση θα εξακολουθεί να υπηρετεί τον θεμιτό σκοπό της διασφάλισης της υγειονομικής ικανότητας των στελεχών, αλλά με τρόπο συνταγματικά ανεκτό, συμβατό με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας και εναρμονισμένο με τις απαιτήσεις του ενωσιακού και της ΕΣΔΑ.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 20:54 | Ιωάννης

    Επί του Άρθρου 106
    Φυλλορροεί το Οικονομικό Σώμα από τις σωρηδόν (δυστυχώς) παραιτήσεις και στους 3 κλάδους και τράβηξαν πίσω το μόνο αποτελεσματικό μέτρο που θα μπορούσε να ανασχέσει κατα το δυνατόν αποτελεσματικότερα αυτό το φαινόμενο, τη δυνατότητα δλδ άσκησης ιδιωτικού έργου. Κάτι που θα επέτρεπε από τη μία να συνδράμουν στο οικογενειακό τους εισόδημα και από την άλλη να υπηρετήσουν την επιστήμη τους. Και αυτό χωρίς κανένα, πρακτικά, λόγο. Διότι όπως και για τις άλλες ειδικότητες, έτσι και για το Οικονομικό Σώμα, ο νόμος προβλέπει με σαφήνεια τις προϋποθέσεις.
    Στον αντίποδα, πολύ καλό που το έδωσαν για το ΚΣ Πληροφορικής, αλλά αυτό καθιστά ακόμη πιο παράδοξα τα παραπάνω.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 20:59 | Ανεστης

    Άρθρο 101, παρ. 6β και 6γ.
    Οι συγκεκριμένες παράγραφοι αποτελούν πραγματικά ντροπή για το ανθρώπινο είδος. Είναι δυνατόν να θεωρεί κάποιος λογικό ότι ένας στρατιωτικός με δυσίατο νόσημα μπορεί – ή πρέπει – να ακολουθεί κατά γράμμα όσα προβλέπουν; Ποιος ακριβώς νομίζει ότι μπορεί να σηκώσει αυτό το βάρος; Και, κυρίως, τι ακριβώς θέλετε να πετύχετε με αυτές τις απαιτήσεις;

    Και αν συμβεί ένα «ατύχημα» κατά την εκτέλεση υπηρεσίας;
    Ποιος θα πάρει την ευθύνη;
    Ποιος θα σταθεί απέναντι σε οικογένεια και θα εξηγήσει ότι ο νόμος τον ανάγκασε να εκτελεί καθήκοντα που αντιβαίνουν στην ίδια του την υγεία;

    Ο νομοθέτης, σοφά, με τον Ν. 1400/73 προέβλεψε ότι οι στρατιωτικοί με τέτοια νοσήματα υπηρετούν μόνο σε υπηρεσίες γραφείου, χωρίς καμία εμπλοκή σε ενέργειες που απαιτούν πλήρη επιχειρησιακή ικανότητα.
    Όμως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική:
    Οι περισσότεροι ΕΥ–ΥΓ εκτελούν καθήκοντα ενεργού Αξιωματικού, σε πλήρη αντίθεση με το γράμμα αλλά και το πνεύμα του νόμου — και σε πλήρη περιφρόνηση της υγείας τους.

    Αυτή η κατάσταση δεν είναι απλώς παράλογη.
    Είναι επικίνδυνη, ανεύθυνη και απάνθρωπη.
    Και κάποιος οφείλει επιτέλους να λογοδοτήσει.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 20:51 | Φώτιος Μπάτζιος

    Επιστολή μου προς της ΕΣΑμΕΑ
    Ονομάζομαι ……………., είμαι εν ενεργεία στρατιωτικός και τελώ ήδη σε ειδική κατάσταση για λόγους υγείας, κατά το ισχύον μέχρι σήμερα καθεστώς. Η ιδιότητά μου αυτή με εντάσσει άμεσα στο πεδίο εφαρμογής των ρυθμίσεων του Μέρους Ζ΄ του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, και ιδίως των άρθρων 101 («Ειδικές καταστάσεις») και 111 παρ. 3 («Μεταβατικές διατάξεις Μέρους Ζ΄»).
    Με την παρούσα επιστολή απευθύνομαι στην ΕΣΑμεΑ, ως κορυφαίο φορέα εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία στη χώρα, προκειμένου να θέσω υπ’ όψιν σας ορισμένα σοβαρά ζητήματα συμβατότητας των εν λόγω διατάξεων με το ελληνικό Σύνταγμα, το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, και να παρακαλέσω για την θεσμική σας παρέμβαση.

    1. Περιεχόμενο των άρθρων 101 και 111 παρ. 3
    Το άρθρο 101 ορίζει τις «ειδικές καταστάσεις» στις οποίες τίθενται μόνιμοι εν ενεργεία αξιωματικοί και μόνιμοι υπαξιωματικοί που, λόγω τραύματος, νοσήματος ή πάθησης, δεν μπορούν να ασκούν πλήρως τα καθήκοντα του βαθμού/ειδικότητάς τους και εκτελούν, ως επί το πλείστον, καθήκοντα γραφείου.
    Το άρθρο 111 παρ. 3 προβλέπει ότι όσοι έχουν τεθεί, κατά το προϊσχύσαν καθεστώς (ν.δ. 1400/1973), σε αντίστοιχες ειδικές καταστάσεις, «παραπέμπονται στην οικεία ανώτατη υγειονομική επιτροπή εντός τριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος» του νέου Μέρους Ζ΄, προκειμένου να κριθεί οριστικά η σωματική τους ικανότητα και, ανάλογα με την κρίση, είτε να επανέλθουν στην ενεργό υπηρεσία είτε να παραμείνουν σε ειδική κατάσταση μέχρι την αποστρατεία.
    Η παραπομπή αυτή είναι καθολική, υποχρεωτική και χωρίς εξαίρεση, ανεξάρτητα από:
    • τη φύση της πάθησης (χρόνια, μη αναστρέψιμη, σταθερή),
    • την πρόσφατη ή μη αξιολόγηση της υγείας,
    • την επιθυμία ή μη του ίδιου του στελέχους.

    2. Ζητήματα συνταγματικότητας και προστασίας θεμελιωδών δικαιωμάτων
    Η ρύθμιση αυτή, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα αυτεπάγγελτης επανεξέτασης από ΑΥΕ μετά την παρέλευση τριετίας (άρθρο 102), εγείρει καίρια ζητήματα:
    1. Αξία του ανθρώπου και σωματική/ψυχική ακεραιότητα
    o Άρθρο 2 παρ. 1 Συντ.: ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου ως πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας.
    o Άρθρο 5 παρ. 1 και 5 Συντ.: ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και ειδικό δικαίωμα προστασίας της υγείας και της γενετικής ταυτότητας, καθώς και προστασία έναντι βιοϊατρικών παρεμβάσεων.

    Η υποχρεωτική και αδιάκριτη επανεξέταση όλων των στελεχών με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, ανεξάρτητα από την κατάσταση της υγείας τους, συνιστά σημαντική επέμβαση στη σωματική και ψυχική τους ακεραιότητα, η οποία δεν φαίνεται να στηρίζεται σε εξατομικευμένη αναγκαιότητα.

    2. Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ειδικά δεδομένων υγείας
    o Άρθρο 9Α Συντ.: δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή και επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.
    o ΓΚΠΔ (Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679) – άρθρο 9: τα δεδομένα υγείας αποτελούν «ειδική κατηγορία», η επεξεργασία των οποίων κατ’ αρχήν απαγορεύεται, εκτός εάν συντρέχει ρητή, νόμιμη και απολύτως αναγκαία εξαίρεση.
    o Ν. 4624/2019 (μέτρα εφαρμογής ΓΚΠΔ στην Ελλάδα).

    Η οριζόντια, επαναλαμβανόμενη και υποχρεωτική παραπομπή όλων των στελεχών σε υγειονομικές επιτροπές συνεπάγεται μαζική και περιοδική επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων υγείας, χωρίς να προκύπτει σαφής, εξατομικευμένη ανάγκη ή τεκμηρίωση αναλογικότητας.

    3. Ειδική φροντίδα για άτομα με αναπηρία
    o Άρθρο 21 παρ. 2 και 3 Συντ.: ειδική φροντίδα για όσους πάσχουν από ανίατη σωματική ή πνευματική νόσο και υποχρέωση του Κράτους να λαμβάνει ειδικά μέτρα για την προστασία της αναπηρίας.
    o
    Η καθολική και υποχρεωτική επανεξέταση χωρίς εξαίρεση ακόμη και για άτομα με μη αναστρέψιμες, σταθερές παθήσεις, αντί να συνιστά μέτρο προστασίας, μπορεί να εκληφθεί ως πηγή διοικητικής ομηρίας και ψυχολογικής επιβάρυνσης.

    4. Αρχή της αναλογικότητας
    o Άρθρο 25 παρ. 1 Συντ.: τα δικαιώματα ισχύουν και έναντι της διοίκησης, η οποία οφείλει να σέβεται την αρχή της αναλογικότητας.
    Η υποχρεωτική παραπομπή όλων των στελεχών σε ειδικές καταστάσεις εντός τριετίας, ανεξαρτήτως πραγματικής ανάγκης, αντίκειται στην αρχή ότι κάθε περιορισμός θεμελιώδους δικαιώματος πρέπει να είναι:
    o κατάλληλος,
    o αναγκαίος (να μην υπάρχει ηπιότερο μέσο),
    o και ανάλογος προς τον επιδιωκόμενο σκοπό.

    3. Ιατρική δεοντολογία, συναίνεση και βιοϊατρικές παρεμβάσεις

    Η ελληνική έννομη τάξη, με τον Ν. 3418/2005 (Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας), κυρωμένη και ενισχυμένη από τη Σύμβαση του Οβιέδο (Ν. 2619/1998), έχει υιοθετήσει με σαφήνεια την αρχή της ελεύθερης και εν επιγνώσει συναίνεσης σε κάθε ιατρική πράξη.
    Ειδικότερα:
    • Ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας προβλέπει την υποχρέωση ενημέρωσης (άρθρο 11) και την απαίτηση συναίνεσης του ασθενούς (άρθρο 12), καθώς και την υποχρέωση αποφυγής περιττών ή δυσανάλογων ιατρικών πράξεων.
    • Η Σύμβαση του Οβιέδο, την οποία η Ελλάδα έχει κυρώσει, κατοχυρώνει το δικαίωμα κάθε ατόμου στην σωματική και ψυχική του ακεραιότητα και απαιτεί την ελεύθερη και εν επιγνώσει συναίνεση για ιατρικές παρεμβάσεις, με περιορισμένες μόνο εξαιρέσεις.
    Συνεπώς, μια τυπική, περιοδική, διοικητικά επιβαλλόμενη παραπομπή όλων των στελεχών σε ειδικές καταστάσεις, χωρίς να προκύπτουν νέα ιατρικά δεδομένα, έρχεται σε ένταση με τις αρχές της ιατρικής δεοντολογίας και το βιοϊατρικό δίκαιο.

    4. Ενωσιακό και ευρωπαϊκό δίκαιο – Ιδιωτική ζωή, σωματική ακεραιότητα και δεδομένα υγείας
    1. Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ
    Ο Χάρτης κατοχυρώνει:
    o την ανθρώπινη αξιοπρέπεια (άρθρο 1),
    o το δικαίωμα στη σωματική και ψυχική ακεραιότητα και την ελεύθερη, εν επιγνώσει συναίνεση στον τομέα της ιατρικής (άρθρο 3),
    o την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (άρθρο 8),
    o την απαγόρευση διακρίσεων, μεταξύ άλλων λόγω αναπηρίας (άρθρο 21),
    o το δικαίωμα σε υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας (άρθρο 35).

    Η καθολική επανεξέταση ατόμων με αναπηρία/χρόνια πάθηση, ως προϋπόθεση διατήρησης της υπηρεσιακής τους κατάστασης, μπορεί να δημιουργεί έμμεση διάκριση λόγω αναπηρίας και να αντιβαίνει στην υποχρέωση εύλογων προσαρμογών και προστασίας της επαγγελματικής τους θέσης.

    2. Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ)
    o Το άρθρο 8 ΕΣΔΑ προστατεύει το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής, το οποίο περιλαμβάνει την σωματική και ψυχική ακεραιότητα και την προστασία των ιατρικών δεδομένων.

    Η πρόσφατη απόφαση O.G. και άλλοι κατά Ελλάδας (23.1.2024) κατέληξε ότι ο εξαναγκασμός σε ιατρικές εξετάσεις (αιμοληψία) και η δημοσιοποίηση ευαίσθητων δεδομένων υγείας χωρίς επαρκή προστασία και αναλογικότητα συνιστούν παραβίαση του άρθρου 8 ΕΣΔΑ. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υπογράμμισε την ανάγκη αυστηρής τήρησης των αρχών της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας σε κάθε επέμβαση στον χώρο των ιατρικών δεδομένων.
    Αν και στην περίπτωσή μας δεν τίθεται ζήτημα δημοσιοποίησης, η ίδια λογική αναλογικότητας ισχύει και για την υποχρεωτική, μη εξατομικευμένη ιατρική εξέταση.

    5. Διεθνές δίκαιο αναπηρίας – Σύμβαση ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες

    Η Ελλάδα έχει κυρώσει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (CRPD), η οποία έχει ως σκοπό την προαγωγή, προστασία και διασφάλιση της πλήρους και ισότιμης απόλαυσης όλων των δικαιωμάτων από τα άτομα με αναπηρία και την προώθηση του σεβασμού της εγγενούς αξιοπρέπειάς τους.
    Ειδικότερα:
    • Το άρθρο 22 CRPD προστατεύει το απόρρητο των πληροφοριών για την υγεία των ατόμων με αναπηρία.
    • Το άρθρο 25 αναγνωρίζει το δικαίωμα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας χωρίς διακρίσεις λόγω αναπηρίας.
    • Το άρθρο 27 αναγνωρίζει το δικαίωμα στην εργασία και στην απαγόρευση διάκρισης στην απασχόληση λόγω αναπηρίας, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης για εύλογη προσαρμογή και προστασία από αυθαίρετη απώλεια εργασίας.

    Ένα καθεστώς όπου άτομα με αναπηρία, ήδη ενταγμένα σε ειδικές καταστάσεις εργασίας, υποχρεώνονται σε μαζική, μη εξατομικευμένη επανεξέταση ως προϋπόθεση για τη διατήρηση της υπηρεσιακής τους θέσης, χωρίς κριτήρια και χωρίς εγγυήσεις, κινδυνεύει να αντιβαίνει τόσο στην αρχή της μη διάκρισης όσο και στην υποχρέωση διατήρησης και προώθησης της απασχόλησης των ατόμων με αναπηρία.

    6. Προσωπική διάσταση και άμεσος αντίκτυπος

    Ως εν ενεργεία στρατιωτικός σε ειδική κατάσταση, με χρόνια πάθηση πιστοποιημένη από αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές, ανήκω στην κατηγορία των στελεχών που, με βάση το άρθρο 111 παρ. 3, θα παραπεμφθούν υποχρεωτικά εκ νέου σε ανώτατη υγειονομική επιτροπή εντός τριετίας, ανεξάρτητα από το αν υφίστανται νέα ιατρικά δεδομένα.

    Αυτό δημιουργεί:
    • αίσθημα διαρκούς διοικητικής και επαγγελματικής ανασφάλειας,
    • ψυχολογική επιβάρυνση λόγω επαναλαμβανόμενης αμφισβήτησης μιας ήδη κριθείσας αναπηρίας/πάθησης,
    • κίνδυνο δυσμενούς μεταχείρισης ή και de facto «εκκαθάρισης» προσωπικού με αναπηρία, υπό τον μανδύα ιατρικής επανεξέτασης.

    7. Αίτημα προς την ΕΣΑμεΑ

    Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, παρακαλώ θερμά η ΕΣΑμεΑ:
    1. Να εξετάσει εμπεριστατωμένα τις διατάξεις των άρθρων 101 και 111 παρ. 3 του υπό διαβούλευση Σχεδίου Νόμου του ΥΠΕΘΑ, ως προς τη συμβατότητά τους με:
    o το Σύνταγμα,
    o τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) και τον ν. 4624/2019,
    o τη Σύμβαση του Οβιέδο,
    o την ΕΣΔΑ και τη νομολογία του ΕΔΔΑ, ιδίως την απόφαση O.G. κ.ά. κατά Ελλάδας,
    o τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (CRPD).
    2. Να αναλάβει θεσμική παρέμβαση:
    o στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης,
    o προς το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας,
    o και προς τις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές,
    με στόχο:
    o είτε τη διαγραφή της υποχρεωτικής, καθολικής επανεξέτασης εντός τριετίας,
    o είτε τη ριζική τροποποίησή της, ώστε η παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή να είναι:
     εξατομικευμένη,
     αιτιολογημένη,
     συνδεδεμένη με νέα ουσιώδη ιατρικά δεδομένα ή ειδικώς τεκμηριωμένη υπηρεσιακή ανάγκη,
     με πρόβλεψη εξαιρέσεων για μη αναστρέψιμες ή σταθερές παθήσεις,
     και με ρητή κατοχύρωση του δικαιώματος ένστασης του στελέχους.
    3. Να εντάξει το συγκεκριμένο ζήτημα στις ευρύτερες δράσεις της για την εφαρμογή της CRPD στον χώρο της εργασίας και, ειδικότερα, στον χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων, όπου τα στελέχη με αναπηρία ή χρόνιες παθήσεις παραμένουν συχνά «αόρατα» στην δημόσια συζήτηση.

    Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι το αίτημά μου δεν αφορά μόνο την προσωπική μου περίπτωση, αλλά ένα ευρύτερο σύνολο στρατιωτικών με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, οι οποίοι, μετά από μια οδυνηρή διαδρομή υγείας και κρίσεων σωματικής ικανότητας, έχουν ενταχθεί σε ειδικές καταστάσεις με σκοπό να συνεχίσουν να υπηρετούν με αξιοπρέπεια και σεβασμό στην κατάσταση της υγείας τους. Η προτεινόμενη καθολική και υποχρεωτική επανεξέταση απειλεί να ανατρέψει αυτό το εύθραυστο ισοζύγιο.
    Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων για την προσοχή και για κάθε ενέργεια στην οποία τυχόν προβείτε.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 19:03 | Βασίλειος

    Με το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου προβλέπεται η επαναξιολόγηση από υγειονομικές επιτροπές στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων τα οποία έχουν ήδη κριθεί για ανίατα ή δυσίατα νοσήματα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες και τα προβλεπόμενα υγειονομικά πρωτόκολλα. Η πρόβλεψη αυτή εγείρει σοβαρά ζητήματα νομιμότητας, ηθικής, ασφάλειας δικαίου και προστασίας των δικαιωμάτων των υπηρετούντων.

    1. Παραβίαση της αρχής της ασφάλειας δικαίου και της οριστικότητας των διοικητικών κρίσεων
    Τα άτομα με ανίατα ή δυσίατα νοσήματα έχουν ήδη περάσει από εξειδικευμένες, τυπικά και ουσιαστικά άρτιες διαδικασίες υγειονομικής κρίσης (ΒΥΕ, ΑΣΥΕ, ΝΑΥΕ κ.λπ.). Οι κρίσεις αυτές χαρακτηρίζονται οριστικές, ιδίως όταν αφορούν παθήσεις μη ιάσιμες ή μη αναστρέψιμες.
    Η επαναφορά τους σε νέα διαδικασία κρίσης χωρίς μεταβολή της ιατρικής τους κατάστασης παραβιάζει την αρχή της οριστικότητας των διοικητικών πράξεων και δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας για το προσωπικό.

    2. Δημιουργία διάκρισης εις βάρος ευάλωτων στελεχών
    Η υποχρεωτική επαναξιολόγηση ατόμων που ανήκουν σε κατηγορία σοβαρών ή χρόνιων παθήσεων εισάγει de facto διάκριση. Τα στελέχη αυτά αποτελούν προστατευόμενη ομάδα με αυξημένες εγγυήσεις αξιοπρέπειας, υγειονομικής προστασίας και ίσης μεταχείρισης.
    Είναι ανεπίτρεπτο, υπό το πρόσχημα επικαιροποίησης διαδικασιών, να αντιμετωπίζονται σαν «αμφισβητήσιμα» τα πορίσματα εξειδικευμένων ιατρικών επιτροπών, όταν αφορούν παθήσεις που εκ της φύσεώς τους δεν μεταβάλλονται.

    3. Ψυχολογική και υπηρεσιακή επιβάρυνση χωρίς κανένα ουσιαστικό όφελος
    Η επανακρίση για νοσήματα μόνιμα, χρόνιου χαρακτήρα ή ανίατα δεν αποφέρει καμία ιατρικά τεκμηριωμένη πληροφορία. Αντίθετα:

    επιβαρύνει ψυχολογικά τα στελέχη και τις οικογένειές τους,

    προκαλεί φόβο για ενδεχόμενες δυσμενείς μεταβολές,

    δημιουργεί αναίτιο διοικητικό φόρτο στις ίδιες τις υγειονομικές υπηρεσίες.

    Ουσιαστικά οδηγεί σε ταλαιπωρία χωρίς λόγο και χωρίς κανέναν υγειονομικό ή επιχειρησιακό σκοπό.

    4. Αντίθεση με θεμελιώδεις αρχές προστασίας ατόμων με χρόνια/ανίατα νοσήματα
    Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο της χώρας προστατεύει πρόσωπα με σοβαρά και μη αναστρέψιμα νοσήματα από διακριτικές ή δυσμενείς πρακτικές που συνδέονται με την ασθένειά τους.
    Η υποχρεωτική επανεξέταση δημιουργεί συνθήκες που μπορεί να οδηγήσουν σε έμμεση δυσμενή μεταχείριση, ανοίγοντας δρόμο για αυθαίρετες διοικητικές αποφάσεις εις βάρος στελεχών που βρίσκονται σε αντικειμενικά ευάλωτη κατάσταση.

    5. Ανάγκη εξαίρεσης των ανίατων/δυσίατων παθήσεων από οποιαδήποτε διαδικασία επανακρίσης
    Οι παθήσεις που έχουν ήδη χαρακτηριστεί ως μη ιάσιμες, μόνιμες ή δυσίατες από υγειονομικές επιτροπές πρέπει ρητά να εξαιρούνται από κάθε διαδικασία επανεξέτασης, εκτός εάν υπάρχει αποδεδειγμένη ιατρική μεταβολή η οποία αιτιολογείται επαρκώς από τους θεράποντες ιατρούς και όχι με διοικητική πρωτοβουλία.

    —

    Συμπέρασμα – Πρόταση

    Ζητώ η διάταξη να εξαιρεί την επανακρίση στελεχών με ανίατα ή δυσίατα νοσήματα να αναδιατυπωθεί ή να αποσυρθεί, και:

    να καθιερωθεί ρητή εξαίρεση για παθήσεις που έχουν ήδη κριθεί οριστικά ως ανίατες/μη αναστρέψιμες,

    να προστατευθεί η αξιοπρέπεια και η ψυχολογική ευημερία των στελεχών,

    να διασφαλιστεί η ασφάλεια δικαίου και η σταθερότητα του υπηρεσιακού καθεστώτος,

    να αποφευχθούν πρακτικές που εισάγουν διακρίσεις κατά ευάλωτων ομάδων στο στρατιωτικό προσωπικό.

    Η νομοθεσία οφείλει να σέβεται τις αρχές της δικαιοσύνης, της ανθρωπιάς και της ίσης μεταχείρισης και να μην επιτρέπει την επαναθραύση αποφάσεων που έχουν ληφθεί από αρμόδια υγειονομικά όργανα με πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 19:06 | Ανεστης

    ΠΡΟΣ 21 Νοεμβρίου 2025, 18:01 | Ανδρέας

    ΔΕΝ κρίθηκαν όλοι «Ανίκανοι» με τον 4609/19. Η ΑΣΥΕ γνωμάτευσε ρητά και «ΙΚΑΝΟΥΣ» για τη Στρατιωτική Υπηρεσία, έστω και με νόσημα που δεν είχε ιαθεί. Αυτό είναι αναμφισβήτητο και καταγεγραμμένο.

    Επιπλέον, δεν ήταν υποχρεωμένο το Επιτελείο να αποδεχθεί κάθε αίτηση. Υπήρχε ξεκάθαρο περιθώριο απόρριψης.
    Ας είμαστε λοιπόν ιδιαίτερα προσεκτικοί με αυτά που γράφουμε και με τον τρόπο που τα παρουσιάζουμε, γιατί η πραγματικότητα δεν παραποιείται κατά το δοκούν.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 19:44 | Αποστόλης

    Η προτεινόμενη ρύθμιση της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 106 σύμφωνα με την οποία κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται στους αξιωματικούς του Υγειονομικού Σώματος και του ΚΣ Πληροφορικής, η άσκηση έργου του επιστημονικού τους αντικειμένου ιδιωτικά εισάγει, κατά την άποψή μου, αδικαιολόγητη και πιθανόν αντισυνταγματική διάκριση μεταξύ Αξκών της ίδιας προέλευσης σε βάρος εκείνων του Οικονομικού αλλά και του Νομικού Σώματος.

    Ειδικότερα

    Στην παρ. 2 του άρθρου πρώτου του ν.δ/τος 562/1970 (Α΄ 127), περί του σκοπού και της έδρας της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (Σ.Σ.Α.Σ.), όπως ισχύει, ορίζεται ότι, σκοπός της Σχολής είναι η παροχή της κατάλληλης επιστημονικής και στρατιωτικής εκπαίδευσης για την κατάρτιση συγκεκριμένων ειδικοτήτων αξιωματικών, με στόχο την κάλυψη των αναγκών και των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων. Η εκπαίδευση του πρώτου εδαφίου παρέχεται για τις εξής ειδικότητες αξιωματικών:

    α. Υγειονομικού (ιατρών, οδοντιάτρων, φαρμακοποιών, κτηνιάτρων, ψυχολόγων).

    β. Νομικού.

    γ. Οικονομικού.

    δ. Πληροφορικής.

    Δεν νοείται λοιπόν Αξκοί της ίδιας προέλευσης να διαχωρίζονται αναφορικά με το δικαίωμα άσκησης του επιστημονικού τους έργου.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 19:06 | Βασίλειος

    Η προτεινόμενη ρύθμιση της περ. ζ του άρθρου 111, με την οποία όλα τα στελέχη που ήδη τελούν σε ειδικές καταστάσεις υποχρεώνονται, εντός τριετίας, σε εκ νέου παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή, ανεξαρτήτως πάθησης, διάρκειας ή σταθερότητας της κατάστασής τους, εγείρει σοβαρά ζητήματα συμβατότητας με το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο.1. Ελληνικό Σύνταγμα
    Η υποχρεωτική, οριζόντια και αδιακρίτως εφαρμοζόμενη επανεξέταση:
    •Θίγει την αξία του ανθρώπου ως πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας (άρθρο 2 παρ. 1 Σ.).
    •Περιορίζει την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και την αυτοδιάθεση του ατόμου (άρθρο 5 παρ. 1 Σ.).
    •Επεμβαίνει στο δικαίωμα προστασίας της υγείας και έναντι βιοϊατρικών παρεμβάσεων (άρθρο 5 παρ. 5 Σ.), όπου ο συνταγματικός νομοθέτης συνδέει ρητά τις ιατρικές παρεμβάσεις με ειδική προστασία.
    •Συνεπάγεται συστηματική επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων υγείας, που είναι πτυχή της ιδιωτικής ζωής και προστατεύονται ιδίως από το άρθρο 9Α Σ.
    •Θίγει έμμεσα την ειδική φροντίδα που οφείλει το Κράτος σε άτομα με αναπηρία ή ανίατα νοσήματα (άρθρο 21 παρ. 2 και 3 Σ.).
    •Ενδέχεται να παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, όπως ρητά κατοχυρώνεται στο άρθρο 25 παρ. 1 Σ., στο μέτρο που επιβάλλει ενιαίο, μαζικό και επαναλαμβανόμενο μέτρο χωρίς εξατομίκευση και χωρίς να εξετάζεται η ύπαρξη ηπιότερων μέσων.
    • Η θέσπιση υποχρεωτικής επανεξέτασης όλων, ακόμη και όσων πάσχουν από μη αναστρέψιμες ή αποδεδειγμένα σταθερές παθήσεις, μετατρέπει το δικαίωμα στην υγεία και την προστασία της αναπηρίας σε πηγή διαρκούς ανασφάλειας και διοικητικής ομηρίας, αντί για πεδίο αυξημένης προστασίας.
    2. Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας – συναίνεση και αναγκαιότητα ιατρικών πράξεων.
    Κατά τον Ν. 3418/2005 (Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας), ο ιατρός δεν επιτρέπεται να προβεί σε οποιαδήποτε ιατρική πράξη χωρίς την προηγούμενη, ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεση του ασθενούς, με εξαίρεση απολύτως επείγουσες και εξαιρετικές περιπτώσεις. Οι διατάξεις για τη συναίνεση και την ενημέρωση (ιδίως τα άρθρα 11 και 12) θεμελιώνουν την υποχρέωση οι ιατρικές πράξεις να είναι ιατρικά αναγκαίες, ανάλογες με τον σκοπό και να σέβονται την αυτονομία και αξιοπρέπεια του ασθενούς.
    Η αυστηρά τυπική, μη εξατομικευμένη υποχρεωτική επανεξέταση, που επιβάλλεται όχι λόγω νέων ιατρικών δεδομένων, αλλά αποκλειστικά για διοικητικούς/υπηρεσιακούς λόγους, βρίσκεται σε ένταση με:
    • την αρχή της ιατρικής αναγκαιότητας,
    • τον σεβασμό της ελεύθερης και ενημερωμένης συναίνεσης,
    • την απαγόρευση επιβολής περιττών ή δυσανάλογων ιατρικών πράξεων στον ασθενή.
    3. Ενωσιακό δίκαιο – Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων & GDPR
    Στο επίπεδο του ενωσιακού δικαίου:
    •Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ κατοχυρώνει:
    την ανθρώπινη αξιοπρέπεια (άρθρο 1),
    το δικαίωμα σεβασμού της σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας και την ελεύθερη, ενημερωμένη συναίνεση στον τομέα της ιατρικής (άρθρο 3),
    το δικαίωμα σε υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας (άρθρο 35),
    την απαγόρευση διακρίσεων, μεταξύ άλλων λόγω αναπηρίας ή ηλικίας (άρθρο 21).
    •Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 (GDPR) αντιμετωπίζει τα δεδομένα υγείας ως «ειδική κατηγορία» δεδομένων, για την επεξεργασία των οποίων απαιτείται ειδική νομική βάση, αυστηρή αναγκαιότητα και αναλογικότητα, καθώς και κατάλληλες εγγυήσεις. Η μαζική, περιοδική συλλογή και επανεξέταση ευαίσθητων δεδομένων υγείας, χωρίς συγκεκριμένη, εξατομικευμένη ανάγκη, αντίκειται στη λογική της ελαχιστοποίησης και της στενής σύνδεσης του μέτρου με αποχρώντες λόγους δημοσίου συμφέροντος
    •Η γενική και αδιάκριτη υποχρεωτική επανεξέταση όλων των στελεχών σε ειδική κατηγορία κινδυνεύει να εκληφθεί ως υπερεπεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων υγείας, χωρίς επαρκή τεκμηρίωση ότι δεν υφίσταται ηπιότερο μέσο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού.
    4. ΕΣΔΑ και νομολογία του ΕΔΔΑ
    Κατά το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής καλύπτει και τη σωματική και ψυχική ακεραιότητα, καθώς και την προστασία των ιατρικών δεδομένων και των ιατρικών πράξεων στα οποία υποβάλλεται ένα άτομο.
    Η νομολογία του ΕΔΔΑ έχει επανειλημμένως κρίνει ότι ιατρικές παρεμβάσεις, ιδίως εξετάσεις και επεμβάσεις χωρίς ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεση, συνιστούν επέμβαση στο άρθρο 8, η οποία πρέπει να είναι:
    • «προβλεπόμενη από τον νόμο»,
    • να επιδιώκει θεμιτό σκοπό (π.χ. δημόσια υγεία, εθνική ασφάλεια),
    • και να είναι αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία, δηλαδή ανάλογη, κατάλληλη και ηπιότερη δυνατή.
    Στην πρόσφατη απόφαση O.G. και λοιπές κατά Ελλάδας (23.1.2024), το Δικαστήριο έκρινε ότι ο εξαναγκασμός σε εξέταση αίματος και η δημοσιοποίηση ευαίσθητων ιατρικών δεδομένων χωρίς επαρκή συναίνεση και χωρίς επαρκή δικαιολόγηση παραβιάζουν το άρθρο 8 λόγω δυσανάλογης επέμβασης στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής.
    Η συστηματική, μη εξατομικευμένη και επαναλαμβανόμενη υποχρέωση επανεξέτασης όλων των στελεχών που υπάγονται σε ειδική κατηγορία, χωρίς να τίθενται κριτήρια αναγκαιότητας, χρονικής εγγύτητας των γνωματεύσεων ή μεταβολής της κατάστασης υγείας, κινδυνεύει να χαρακτηρισθεί ως δυσανάλογη επέμβαση στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και της σωματικής ακεραιότητας.
    5. Προτεινόμενη τροποποίηση της περ. ζ του άρθρου 111
    Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, προτείνεται η ουσιώδης αναδιατύπωση της περ. ζ, ώστε:
    1.Η παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή να μην είναι αυτοματοποιημένη και καθολική, αλλά να συνδέεται με:
    νέα ουσιώδη ιατρικά δεδομένα, ή
    ειδικώς και ρητώς αιτιολογημένη υπηρεσιακή ανάγκη, συναφή με την επιχειρησιακή ετοιμότητα και τα καθήκοντα του στελέχους.
    2.Να εξαιρεθούν ρητά από υποχρεωτική περιοδική επανεξέταση τα στελέχη με μη αναστρέψιμες ή μακροχρόνιες σταθερές παθήσεις, πιστοποιημένες από αρμόδια υγειονομική επιτροπή, εκτός αν προκύψουν νέα ιατρικά στοιχεία.
    3.Να προβλεφθεί ότι κάθε παραπομπή:
    θα είναι ειδικώς αιτιολογημένη,
    θα λαμβάνει υπόψη το σύνολο του ιατρικού φακέλου,
    θα σέβεται τις αρχές της αναλογικότητας και της ελάχιστα επαχθούς επέμβασης.
    4.Να κατοχυρωθεί ρητά:
    το δικαίωμα του στελέχους να ζητήσει το ίδιο επανεξέταση,
    το δικαίωμα άσκησης ένστασης/προσφυγής κατά της παραπομπής και της κρίσης της υγειονομικής επιτροπής, εντός εύλογης προθεσμίας.
    Ενδεικτική διατύπωση (προς επεξεργασία από τον νομοθέτη):
    «Τα στελέχη που τελούν σε ειδικές καταστάσεις παραπέμπονται σε υγειονομική επιτροπή μόνο εφόσον προκύπτουν νέα ουσιώδη ιατρικά δεδομένα ή συντρέχει ειδικώς αιτιολογημένη υπηρεσιακή ανάγκη, τηρουμένων των αρχών της αναλογικότητας και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων υγείας. Στις περιπτώσεις μη αναστρέψιμων ή μακροχρόνιων σταθερών παθήσεων, πιστοποιημένων από αρμόδια υγειονομική επιτροπή, δεν επιβάλλεται υποχρεωτική περιοδική επανεξέταση χωρίς νέα ιατρικά στοιχεία. Κάθε παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή είναι ειδικώς αιτιολογημένη και το ενδιαφερόμενο στέλεχος διαθέτει δικαίωμα άσκησης ένστασης κατά της παραπομπής και της σχετικής γνωμάτευσης, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα.»
    Με την ανωτέρω τροποποίηση, η ρύθμιση θα εξακολουθεί να υπηρετεί τον θεμιτό σκοπό της διασφάλισης της υγειονομικής ικανότητας των στελεχών, αλλά με τρόπο συνταγματικά ανεκτό, συμβατό με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας και εναρμονισμένο με τις απαιτήσεις του ενωσιακού και της ΕΣΔΑ.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 19:21 | Ioannis

    Όσον αφορά το άρθρο 106 και τη δυνατότητα των Αξκων Σωμάτων να ασκούν το έργο του επιστημονικού τους αντικειμένου ιδιωτικά και κατά τις εκτός υπηρεσίας ώρες, σύμφωνα με τους οικείους κανόνες της επιστημονικής και επαγγελματικής δεοντολογίας, κατόπιν άδειας του αρχηγού του οικείου ΓΕ, προτείνεται στο εν λόγω άρθρο να προστεθούν και οι Αξκοι του Στρατού Ξηράς του Όπλου του Μηχανικού οι οποίοι είναι απόφοιτοι Πολυτεχνικής Σχολής τμήματος Πολιτικού Μηχανικού, με τη σημείωση, ότι κατά την άσκηση ιδιωτικού έργου δεν θα επιτρέπεται να αναλαμβάνουν υπηρεσίες, έργα ή καθήκοντα που σχετίζονται με οποιονδήποτε τρόπο με τις ΕΔ ή αντίκεινται στα συμφέροντα των ΕΔ. Σε περίπτωση παράβασης των παραπάνω υποχρεώσεων η άδεια άσκησης ιδιωτικού έργου ανακαλείται.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 18:03 | Φώτιος Μπάτζιος

    Η προτεινόμενη ρύθμιση της περ. ζ του άρθρου 111, με την οποία όλα τα στελέχη που ήδη τελούν σε ειδικές καταστάσεις υποχρεώνονται, εντός τριετίας, σε εκ νέου παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή, ανεξαρτήτως πάθησης, διάρκειας ή σταθερότητας της κατάστασής τους, εγείρει σοβαρά ζητήματα συμβατότητας με το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο.

    1. Ελληνικό Σύνταγμα
    Η υποχρεωτική, οριζόντια και αδιακρίτως εφαρμοζόμενη επανεξέταση:
    •Θίγει την αξία του ανθρώπου ως πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας (άρθρο 2 παρ. 1 Σ.).
    •Περιορίζει την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και την αυτοδιάθεση του ατόμου (άρθρο 5 παρ. 1 Σ.).
    •Επεμβαίνει στο δικαίωμα προστασίας της υγείας και έναντι βιοϊατρικών παρεμβάσεων (άρθρο 5 παρ. 5 Σ.), όπου ο συνταγματικός νομοθέτης συνδέει ρητά τις ιατρικές παρεμβάσεις με ειδική προστασία.
    •Συνεπάγεται συστηματική επεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων υγείας, που είναι πτυχή της ιδιωτικής ζωής και προστατεύονται ιδίως από το άρθρο 9Α Σ.
    •Θίγει έμμεσα την ειδική φροντίδα που οφείλει το Κράτος σε άτομα με αναπηρία ή ανίατα νοσήματα (άρθρο 21 παρ. 2 και 3 Σ.).
    •Ενδέχεται να παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, όπως ρητά κατοχυρώνεται στο άρθρο 25 παρ. 1 Σ., στο μέτρο που επιβάλλει ενιαίο, μαζικό και επαναλαμβανόμενο μέτρο χωρίς εξατομίκευση και χωρίς να εξετάζεται η ύπαρξη ηπιότερων μέσων.
    • Η θέσπιση υποχρεωτικής επανεξέτασης όλων, ακόμη και όσων πάσχουν από μη αναστρέψιμες ή αποδεδειγμένα σταθερές παθήσεις, μετατρέπει το δικαίωμα στην υγεία και την προστασία της αναπηρίας σε πηγή διαρκούς ανασφάλειας και διοικητικής ομηρίας, αντί για πεδίο αυξημένης προστασίας.
    2. Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας – συναίνεση και αναγκαιότητα ιατρικών πράξεων.
    Κατά τον Ν. 3418/2005 (Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας), ο ιατρός δεν επιτρέπεται να προβεί σε οποιαδήποτε ιατρική πράξη χωρίς την προηγούμενη, ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεση του ασθενούς, με εξαίρεση απολύτως επείγουσες και εξαιρετικές περιπτώσεις. Οι διατάξεις για τη συναίνεση και την ενημέρωση (ιδίως τα άρθρα 11 και 12) θεμελιώνουν την υποχρέωση οι ιατρικές πράξεις να είναι ιατρικά αναγκαίες, ανάλογες με τον σκοπό και να σέβονται την αυτονομία και αξιοπρέπεια του ασθενούς.
    Η αυστηρά τυπική, μη εξατομικευμένη υποχρεωτική επανεξέταση, που επιβάλλεται όχι λόγω νέων ιατρικών δεδομένων, αλλά αποκλειστικά για διοικητικούς/υπηρεσιακούς λόγους, βρίσκεται σε ένταση με:
    • την αρχή της ιατρικής αναγκαιότητας,
    • τον σεβασμό της ελεύθερης και ενημερωμένης συναίνεσης,
    • την απαγόρευση επιβολής περιττών ή δυσανάλογων ιατρικών πράξεων στον ασθενή.
    3. Ενωσιακό δίκαιο – Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων & GDPR
    Στο επίπεδο του ενωσιακού δικαίου:
    •Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ κατοχυρώνει:
    την ανθρώπινη αξιοπρέπεια (άρθρο 1),
    το δικαίωμα σεβασμού της σωματικής και ψυχικής ακεραιότητας και την ελεύθερη, ενημερωμένη συναίνεση στον τομέα της ιατρικής (άρθρο 3),
    το δικαίωμα σε υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας (άρθρο 35),
    την απαγόρευση διακρίσεων, μεταξύ άλλων λόγω αναπηρίας ή ηλικίας (άρθρο 21).
    •Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 (GDPR) αντιμετωπίζει τα δεδομένα υγείας ως «ειδική κατηγορία» δεδομένων, για την επεξεργασία των οποίων απαιτείται ειδική νομική βάση, αυστηρή αναγκαιότητα και αναλογικότητα, καθώς και κατάλληλες εγγυήσεις. Η μαζική, περιοδική συλλογή και επανεξέταση ευαίσθητων δεδομένων υγείας, χωρίς συγκεκριμένη, εξατομικευμένη ανάγκη, αντίκειται στη λογική της ελαχιστοποίησης και της στενής σύνδεσης του μέτρου με αποχρώντες λόγους δημοσίου συμφέροντος
    •Η γενική και αδιάκριτη υποχρεωτική επανεξέταση όλων των στελεχών σε ειδική κατηγορία κινδυνεύει να εκληφθεί ως υπερεπεξεργασία ευαίσθητων δεδομένων υγείας, χωρίς επαρκή τεκμηρίωση ότι δεν υφίσταται ηπιότερο μέσο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού.
    4. ΕΣΔΑ και νομολογία του ΕΔΔΑ
    Κατά το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής καλύπτει και τη σωματική και ψυχική ακεραιότητα, καθώς και την προστασία των ιατρικών δεδομένων και των ιατρικών πράξεων στα οποία υποβάλλεται ένα άτομο.
    Η νομολογία του ΕΔΔΑ έχει επανειλημμένως κρίνει ότι ιατρικές παρεμβάσεις, ιδίως εξετάσεις και επεμβάσεις χωρίς ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεση, συνιστούν επέμβαση στο άρθρο 8, η οποία πρέπει να είναι:
    • «προβλεπόμενη από τον νόμο»,
    • να επιδιώκει θεμιτό σκοπό (π.χ. δημόσια υγεία, εθνική ασφάλεια),
    • και να είναι αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία, δηλαδή ανάλογη, κατάλληλη και ηπιότερη δυνατή.
    Στην πρόσφατη απόφαση O.G. και λοιπές κατά Ελλάδας (23.1.2024), το Δικαστήριο έκρινε ότι ο εξαναγκασμός σε εξέταση αίματος και η δημοσιοποίηση ευαίσθητων ιατρικών δεδομένων χωρίς επαρκή συναίνεση και χωρίς επαρκή δικαιολόγηση παραβιάζουν το άρθρο 8 λόγω δυσανάλογης επέμβασης στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής.
    Η συστηματική, μη εξατομικευμένη και επαναλαμβανόμενη υποχρέωση επανεξέτασης όλων των στελεχών που υπάγονται σε ειδική κατηγορία, χωρίς να τίθενται κριτήρια αναγκαιότητας, χρονικής εγγύτητας των γνωματεύσεων ή μεταβολής της κατάστασης υγείας, κινδυνεύει να χαρακτηρισθεί ως δυσανάλογη επέμβαση στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής και της σωματικής ακεραιότητας.
    5. Προτεινόμενη τροποποίηση της περ. ζ του άρθρου 111
    Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, προτείνεται η ουσιώδης αναδιατύπωση της περ. ζ, ώστε:
    1.Η παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή να μην είναι αυτοματοποιημένη και καθολική, αλλά να συνδέεται με:
    νέα ουσιώδη ιατρικά δεδομένα, ή
    ειδικώς και ρητώς αιτιολογημένη υπηρεσιακή ανάγκη, συναφή με την επιχειρησιακή ετοιμότητα και τα καθήκοντα του στελέχους.
    2.Να εξαιρεθούν ρητά από υποχρεωτική περιοδική επανεξέταση τα στελέχη με μη αναστρέψιμες ή μακροχρόνιες σταθερές παθήσεις, πιστοποιημένες από αρμόδια υγειονομική επιτροπή, εκτός αν προκύψουν νέα ιατρικά στοιχεία.
    3.Να προβλεφθεί ότι κάθε παραπομπή:
    θα είναι ειδικώς αιτιολογημένη,
    θα λαμβάνει υπόψη το σύνολο του ιατρικού φακέλου,
    θα σέβεται τις αρχές της αναλογικότητας και της ελάχιστα επαχθούς επέμβασης.
    4.Να κατοχυρωθεί ρητά:
    το δικαίωμα του στελέχους να ζητήσει το ίδιο επανεξέταση,
    το δικαίωμα άσκησης ένστασης/προσφυγής κατά της παραπομπής και της κρίσης της υγειονομικής επιτροπής, εντός εύλογης προθεσμίας.
    Ενδεικτική διατύπωση (προς επεξεργασία από τον νομοθέτη):
    «Τα στελέχη που τελούν σε ειδικές καταστάσεις παραπέμπονται σε υγειονομική επιτροπή μόνο εφόσον προκύπτουν νέα ουσιώδη ιατρικά δεδομένα ή συντρέχει ειδικώς αιτιολογημένη υπηρεσιακή ανάγκη, τηρουμένων των αρχών της αναλογικότητας και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων υγείας. Στις περιπτώσεις μη αναστρέψιμων ή μακροχρόνιων σταθερών παθήσεων, πιστοποιημένων από αρμόδια υγειονομική επιτροπή, δεν επιβάλλεται υποχρεωτική περιοδική επανεξέταση χωρίς νέα ιατρικά στοιχεία. Κάθε παραπομπή σε υγειονομική επιτροπή είναι ειδικώς αιτιολογημένη και το ενδιαφερόμενο στέλεχος διαθέτει δικαίωμα άσκησης ένστασης κατά της παραπομπής και της σχετικής γνωμάτευσης, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα.»
    Με την ανωτέρω τροποποίηση, η ρύθμιση θα εξακολουθεί να υπηρετεί τον θεμιτό σκοπό της διασφάλισης της υγειονομικής ικανότητας των στελεχών, αλλά με τρόπο συνταγματικά ανεκτό, συμβατό με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας και εναρμονισμένο με τις απαιτήσεις του ενωσιακού και της ΕΣΔΑ

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 18:41 | Φώτιος Μπάτζιος

    Πρόταση Τροποποίησης – Άρθρο 101 Σχεδίου Νόμου ΥΠΕΘΑ

    Θέμα: Θεσμοθέτηση αντικειμενικών κριτηρίων και αιτιολόγησης για την αυτεπάγγελτη παραπομπή στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων σε Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή (ΑΥΕ).

    1. Υφιστάμενο πρόβλημα

    Το άρθρο 101 του σχεδίου νόμου προβλέπει ότι τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που τελούν σε ειδικές καταστάσεις (υπηρεσίας γραφείου, ελαφράς υπηρεσίας, υπηρεσίας ξηράς, υπηρεσίας εδάφους) μπορούν να παραπέμπονται σε Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή (ΑΥΕ) για επανεξέταση της σωματικής τους ικανότητας
    με διαταγή του Αρχηγού του οικείου Γενικού Επιτελείου, μετά την παρέλευση τριών (3) τών από την τελευταία κρίση σωματικής ικανότητας. Ωστόσο, η διάταξη αυτή δεν προβλέπει συγκεκριμένα κριτήρια, αιτιολόγηση ή διαδικασία για την αυτεπάγγελτη
    παραπομπή, αφήνοντας ευρύ περιθώριο διακριτικής ευχέρειας στη Διοίκηση και δυνητικό πεδίο για καταχρηστικές ή άνισες εφαρμογές.

    2. Συνέπειες της έλλειψης κριτηρίων

    • Απουσία διαφάνειας στη διαδικασία παραπομπής.
    • Πιθανότητα άνισης μεταχείρισης στελεχών με παρόμοιες παθήσεις ή ιστορικά υγείας.
    • Κίνδυνος χρήσης της παραπομπής ως εργαλείου πίεσης ή δυσμενούς μεταχείρισης.
    • Έλλειψη ιατρικής τεκμηρίωσης και διοικητικής αιτιολογίας που να υποστηρίζει την παραπομπή.

    3. Προτεινόμενη τροποποιητική διάταξη

    Στο τέλος της παραγράφου του άρθρου 102 να προστεθεί το ακόλουθο εδάφιο:

    «Η αυτεπάγγελτη παραπομπή στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων σε Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή διενεργείται μόνο εφόσον προκύπτουν νέα ιατρικά ή υπηρεσιακά δεδομένα που δικαιολογούν την επανεξέταση της σωματικής τους ικανότητας. Η σχετική διαταγή παραπομπής πρέπει να είναι ειδικώς αιτιολογημένη και να συνοδεύεται από γνωμάτευση αρμοδίου στρατιωτικού ιατρού. Κατά της διαταγής παραπομπής επιτρέπεται υποβολή ένστασης ενώπιον του Γενικού Επιτελείου εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την κοινοποίησή της. Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας καθορίζονται τα ειδικά κριτήρια, οι διαδικασίες και οι κατηγορίες παθήσεων για τις οποίες επιτρέπεται η αυτεπάγγελτη παραπομπή.»

    4. Αναμενόμενο αποτέλεσμα

    Η προσθήκη αυτή θα διασφαλίσει:
    •Τη νομιμότητα και αναλογικότητα της διοικητικής διαδικασίας.
    •Την ίση μεταχείριση όλων των στελεχών ανεξαρτήτως πάθησης ή Κλάδου.
    •Την αποτροπή καταχρηστικών παραπομπών για μη ιατρικούς λόγους.
    •Την ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ προσωπικού και Διοίκησης.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 18:54 | Νίκος

    Για ποίο λόγο επιτρέπεται στο ΚΣ Πληροφορικής να ασκεί ιδιωτικό επάγγελμα και όχι στο Οικονομικό και Νομικό; Το Υγειονομικό επιτρεπόταν και πριν, με το σκεπτικό πως οι υπηρεσίες τους είναι λειτούργημα.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 18:01 | Ανδρέας

    Όσον αφορά στο άρθρο 111, παράγραφος 3.
    Μην βάζετε ξανά όλους τους στρατιωτικούς ειδικής κατάστασης στην βάσανο των Νοσοκομείων ή των Επιτροπών.
    Ειδικά όσους έχουν κριθεί με τον τελευταίο νόμο 5018/2023 (ΦΕΚ τεύχος Α, 25) άρθρο 22.
    Ναι αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι με τον νόμο 4609/2019, άρθρο 2, ο τότε νομοθέτης «έδεσε» τα χέρια των Γενικών Επιτελείων και όλοι οι Στρατιωτικοί «ειδικών καταστάσεων» κρίνονταν από τις υγειονομικές επιτροπές «Ανίκανοι», αλλα με μια δική τους αίτηση εντός δέκα (10) ημερών, δηλωναν την επιθυμία τους να ενταχθούν σε ειδική κατάσταση, με το Γενικό Επιτελείο να τους αποδέχεται υποχρεωτικά…
    Οπότε η σωστή τομή θα ήταν μόνο αυτοί οι Στρατιωτικοί που κρίθηκαν με τον 4609/2019, να περάσουν ξανά επιτροπή, για να ξεκαθαριστεί ποιοι είναι πραγματικά «ικανοί για Υπηρεσία Γραφείου, Ελαφράς, Ξηράς ή Εδάφους».

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 17:25 | ΔΗΜΗΤΡΗΣ

    1.Ανεβασατε τα όρια ηλικίας από 25 σε 35 χρόνια με αποτέλεσμα το στράτευμα να είναι μεγάλης ηλικίας 50 + και έτσι οι περισσότεροι να έχουν προβλήματα υγείας και να είναι ελαφράς υπηρεσίας κτλ.
    – Επαναφορά λοιπόν της 25 αίτιας.
    2.Γιατι κρατάτε στο στράτευμα αυτές της ειδικές κατηγορίες ελαφράς κτλ. και δεν ανοίγετε μετατάξεις για αυτούς στο δημόσιο ,οπότε κι αυτοί που έχουν προβλήματα να βοηθηθούν και στο στράτευμα να μπει νέος κόσμος.
    – Μετατάξεις ειδικών κατηγοριών στο δημόσιο τομέα.
    3. Δεν αναφέρεται πουθενά αν αποστρατευτεί κάποιος για λόγους υγείας τι γίνετε από κει και πέρα.
    – Δικαιούται σύνταξή? Πότε θα την πάρει ? πως θα υπολογίζετε? Τι θα γίνετε με το εφάπαξ?
    4. ποια είναι τα μέτρα που παίρνετε για αυτούς που έχασαν την υγειά τους εν ώρα υπηρεσίας? (το να ακολουθούνε το πρόγραμμα της μονάδας και να φέρουν οπλισμό? Να έχουν μικρότερο μισθό εφόσον δεν θα δικαιούνται κάποια επιδόματα?)
    – Μέριμνα για αυτούς που έχασαν ότι ποιο πολύτιμο είχαν εν ώρα υπηρεσίας, την υγεία τους.
    5. Ένας Ελαφράς η ένας υπηρεσίας γραφείου για να βρίσκετε σε αυτή την κατηγορία σίγουρα υπάρχει ποσοστό αναπηρίας κατι που δεν αναγράφεται πουθενά , γιατί δεν εχει την ίδια αντιμετώπιση τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες ελάφρυνσης με κάποιον εκτός στρατού?
    – Οι ειδικές κατηγορίες είναι άτομα με αναπηρίες και πρέπει να ισχύει ότι και για όλους τους άλλους .
    6. Οι κατηγορίες αυτές βαθμολογικά θα είναι εγκλωβισμένες αφού θα τους λείπεις το κυριότερο προσόν η υγεία. Και μαζί με το βαθμολογικό επηρεάζετε και το μισθολογικό ,στο οποίο στην ουσία θα μένουν σχεδόν στάσιμοί ,λες κι αυτοί δεν έχουν οικογένειες.
    – Στήριξη όσων έχουν προβλήματα υγείας γιατί εκτός τον εξόδων που έχουμε όλοι μας, αυτοί έχουν κι ένα παραπάνω για την υγεία τους.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 17:35 | Φώτιος Μπάτζιος

    Πρόταση Τροποποίησης – Άρθρο 101 Σχεδίου Νόμου ΥΠΕΘΑ

    Θέμα: Θεσμοθέτηση αντικειμενικών κριτηρίων και αιτιολόγησης για την αυτεπάγγελτη παραπομπή στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων σε Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή (ΑΥΕ).
    1. Υφιστάμενο πρόβλημα
    Το άρθρο 101 του σχεδίου νόμου προβλέπει ότι τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που τελούν σε ειδικές καταστάσεις (υπηρεσίας γραφείου, ελαφράς υπηρεσίας, υπηρεσίας ξηράς, υπηρεσίας εδάφους) μπορούν να παραπέμπονται σε Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή (ΑΥΕ) για επανεξέταση της σωματικής τους ικανότητας
    με διαταγή του Αρχηγού του οικείου Γενικού Επιτελείου, μετά την παρέλευση τριών (3) ετών από την τελευταία κρίση σωματικής ικανότητας.
    Ωστόσο, η διάταξη αυτή δεν προβλέπει συγκεκριμένα κριτήρια, αιτιολόγηση ή διαδικασία για την αυτεπάγγελτη παραπομπή, αφήνοντας ευρύ περιθώριο διακριτικής ευχέρειας στη Διοίκηση και δυνητικό πεδίο για καταχρηστικές ή άνισες εφαρμογές.
    2. Συνέπειες της έλλειψης κριτηρίων
    • Απουσία διαφάνειας στη διαδικασία παραπομπής.
    • Πιθανότητα άνισης μεταχείρισης στελεχών με παρόμοιες παθήσεις ή ιστορικά υγείας.
    • Κίνδυνος χρήσης της παραπομπής ως εργαλείου πίεσης ή δυσμενούς μεταχείρισης.
    • Έλλειψη ιατρικής τεκμηρίωσης και διοικητικής αιτιολογίας που να υποστηρίζει την παραπομπή.
    3. Προτεινόμενη τροποποιητική διάταξη
    Στο τέλος της παραγράφου του άρθρου 101 να προστεθεί το ακόλουθο εδάφιο:
    «Η αυτεπάγγελτη παραπομπή στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων σε Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή διενεργείται μόνο εφόσον προκύπτουν νέα ιατρικά ή υπηρεσιακά δεδομένα που δικαιολογούν την
    επανεξέταση της σωματικής τους ικανότητας. Η σχετική διαταγή παραπομπής πρέπει να είναι
    ειδικώς αιτιολογημένη και να συνοδεύεται από γνωμάτευση αρμοδίου στρατιωτικού ιατρού.
    Κατά της διαταγής παραπομπής επιτρέπεται υποβολή ένστασης ενώπιον του Γενικού Επιτελείου
    εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την κοινοποίησή της.
    Με απόφαση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας καθορίζονται τα ειδικά κριτήρια, οι διαδικασίες
    και οι κατηγορίες παθήσεων για τις οποίες επιτρέπεται η αυτεπάγγελτη παραπομπή.»
    4. Αναμενόμενο αποτέλεσμα
    Η προσθήκη αυτή θα διασφαλίσει:
    • Τη νομιμότητα και αναλογικότητα της διοικητικής διαδικασίας.
    • Την ίση μεταχείριση όλων των στελεχών ανεξαρτήτως πάθησης ή Κλάδου.
    • Την αποτροπή καταχρηστικών παραπομπών για μη ιατρικούς λόγους.
    • Την ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ προσωπικού και Διοίκησης.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 17:56 | ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΕΤΡΟΥ

    Όσον αφορά το αρθρο106,2. Να επιτρέπεται σε όλους τους αξιωματικούς κ υπαξιωματικούς να εργάζονται εκτός στρατεύματος. Αυτό θα είναι ισονομία ανάμεσα στα στέλεχοι κ φυσικά ισότητα ανάμεσα σε ανθρώπους όπως προβλέπουν στους νομούς κ στα ψηφίσματα του κράτους.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 16:11 | THANASIS

    Αυτές τις διακρίσεις (άρθρο 106) βλέπουν οι αξιωματικοί του Οικονομικού και Νομικού Σώματος και σε συνδυασμό με τις κακές οικονομικές απολαβές σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα, παραιτούνται κάθε μέρα. Δώστε κίνητρα μπας και μείνει κανένας.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 16:23 | Μανουσαρίδης Σάββας Αντιστράτηγος εα- Οικονομολόγος

    Πρόταση Τροποποίησης Διάταξης του άρθρου 106 για Ιδιωτική Απασχόληση των αποφοίτων Αξιωματικών ΣΣΑΣ

    Θέμα: Νομική και συνταγματική τεκμηρίωση για επέκταση δικαιώματος ιδιωτικής απασχόλησης σε αποφοίτους Οικονομικού και Νομικού της ΣΣΑΣ

    Αξιότιμε Κύριε Υπουργέ Εθνικής ΄Αμυνας,
    ________________________________________
    1. Εισαγωγή

    Η ισχύουσα ρύθμιση, όπως αποτυπώνεται στο άρθρο 63 ΝΔ 1400/1973 και στις μεταγενέστερες τροποποιήσεις του, περιορίζει την άσκηση ιδιωτικού έργου επί αμοιβή μόνο σε συγκεκριμένες ειδικότητες (π.χ. Υγειονομικοί, Μουσικοί, διδασκαλία, συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα).

    Η ρύθμιση του άρθρου 106, του παρόντος νομοσχεδίου που παρέχει δικαίωμα άσκησης ιδιωτικού έργου μόνο στους αποφοίτους Υγειονομικού και Πληροφορικής, της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων (ΣΣΑΣ), αποκλείοντας τους αποφοίτους Οικονομικού και Νομικού, είναι κατάφωρα αντισυνταγματική, μη αναλογική και νομικά αδικαιολόγητη.
    ________________________________________
    2. Νομική τεκμηρίωση

    2.1 Αρχή της Ισότητας (άρθρο 4 §1 Σύντ.)

    • Η διαφορετική μεταχείριση των αποφοίτων Οικονομικού και Νομικού έναντι των άλλων ειδικοτήτων ΣΣΑΣ παραβιάζει την αρχή της ίσης μεταχείρισης, αφού όλοι οι απόφοιτοι έχουν ίδια διαδικασία εισαγωγής, φοίτησης και υπηρεσιακό πλαίσιο.

    • Η νομολογία του ΣτΕ είναι σαφής: διαφορετική μεταχείριση ομοίων περιπτώσεων απαιτεί αντικειμενική και επαρκή αιτιολόγηση (ΣτΕ 1917/1998, ΣτΕ 3470/2014, ΣτΕ 4741/2014).

    2.2 Αρχή της Αναλογικότητας (άρθρο 25 §1 Σύντ.)

    • Η απόλυτη απαγόρευση ιδιωτικής απασχόλησης συνιστά μέτρο δυσανάλογο σε σχέση με τον σκοπό (δημόσιο συμφέρον).

    • Το ΣτΕ έχει κρίνει ότι τέτοιου είδους απόλυτοι αποκλεισμοί χωρίς τεκμηριωμένη αιτιολόγηση μπορεί να ακυρωθούν (π.χ. Ολομέλεια ΣτΕ 1251-1254/2024, ΣτΕ 4741/2014).

    • Εναλλακτική, πιο αναλογική ρύθμιση: άδεια για ιδιωτική απασχόληση με όρους και έλεγχο συμβατότητας.

    2.3 Αρχή της Αξιοκρατίας (άρθρο 5 Σύντ.)

    • Οι οικονομικοί και νομικοί αξιωματικοί διαθέτουν υψηλή επιστημονική και επαγγελματική κατάρτιση.

    • Ο αποκλεισμός τους δεν εξυπηρετεί κανένα σαφές δημόσιο συμφέρον, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει την αξιοποίηση των προσόντων τους.

    2.4 Κίνδυνος απώλειας στελεχών και δημοσιονομικές συνέπειες
    • Η αδυναμία νόμιμης ιδιωτικής απασχόλησης μειώνει τα κίνητρα παραμονής στο στράτευμα, οδηγώντας σε παραιτήσεις ή παράνομη εργασία.

    • Στερείται από το κράτος φορολογικά έσοδα και εισφορές ΕΦΚΑ.
    ________________________________________
    3. Προτεινόμενη λύση

    Για συνταγματική, νόμιμη και υπηρεσιακά επωφελή – ασφαλή ρύθμιση, προτείνεται:

    1. Κατάργηση του αποκλεισμού των Οικονομικών και Νομικών αποφοίτων ΣΣΑΣ από το δικαίωμα άσκησης ιδιωτικού έργου.

    2. Δυνατότητα άσκησης ιδιωτικού έργου με άδεια του οικείου Επιτελείου για όλους τους αξιωματικούς, ανεξαρτήτως ειδικότητας με ΑΠΥ.

    3. Υποχρεωτικός έλεγχος συμβιβαστότητας με τα καθήκοντα στην υπηρεσία, ώστε να αποφευχθούν συγκρούσεις συμφερόντων.

    4. Υποχρεωτική δήλωση στην ΑΑΔΕ και καταβολή εισφορών ΕΦΚΑ.
    5. Άμεση ανάκληση άδειας σε περίπτωση παράβασης των όρων.
    ________________________________________
    4. Νομολογική τεκμηρίωση

    • ΣτΕ 4741/2014: Απαγορεύσεις και μειώσεις δικαιωμάτων δημοσίων υπαλλήλων πρέπει να γίνονται αναλογικά και με αιτιολόγηση.

    • ΣτΕ 1251-1254/2024: Απόλυτοι αποκλεισμοί επαγγελματικών δικαιωμάτων μπορούν να ακυρωθούν, αν δεν υπάρχει τεκμηριωμένη αιτιολόγηση.

    • Υπαλληλικός Κώδικας (ν.3528/2007, άρθρο 31): Επιτρέπει ιδιωτικό έργο υπό όρους και με άδεια της υπηρεσίας στους δημοσίους υπαλλήλους.

    ________________________________________
    5. Συμπέρασμα

    Η υφιστάμενη ρύθμιση περιορίζει άδικα και μη αναλογικά τα δικαιώματα των αποφοίτων Οικονομικού και Νομικού της ΣΣΑΣ. Η προτεινόμενη αναθεώρηση:

    • Εξασφαλίζει ισότητα μεταξύ των ειδικοτήτων,
    • Διατηρεί την αναλογικότητα και τη συμβατότητα με δημόσιο συμφέρον,
    • Ενισχύει αξιοκρατία και διαφάνεια,
    • Διασφαλίζει ότι οι αξιωματικοί μπορούν να παραμείνουν στις Ένοπλες Δυνάμεις χωρίς οικονομικούς περιορισμούς.
    ________________________________________

    Με τιμή

    Μανουσαρίδης Σάββας
    Αντιστράτηγος εα – Οικονομολόγος
    Πρώην, Υποδιευθυντής ΓΕΣ/ΔΟΙ-Υποδιοικητής 401ΓΣΝΑ,
    τ. Πρόεδρος της Ένωσης Στρατιωτικών Περιφερειακής Ενότητας Κεντρικού Τομέα Αθηνών(ΕΣΠΕΕΚΤΑ) και μέλος του ΔΣ της Ομοσπονδίας Στρατιωτικών.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 16:48 | Νικος

    Αιτουμαι στο αρθρο 106, 2,γ να προστεθούν και οι ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΟΠΛΙΤΕΣ

    ΔΗΛΑΔΗ:στους αξιωματικούς και μόνιμους υπαξιωματικούς και επαγγελματίες οπλίτες να διδάσκουν σε δημόσιες ή ιδιωτικές σχολές ή εκπαιδευτικά ιδρύματα κατόπιν άδειας του Αρχηγού του οικείου ΓΕ

    ΑΔΙΚΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΟΠΛΙΤΕΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΙ ΑΕΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ,ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΤΛ.

    ΘΕΡΜΗ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ ΝΑ ΠΡΟΣΤΕΘΟΥΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΑΡΘΡΟ 106,2,δ.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 16:29 | Φίλιππος Κ

    Μέρος Ζ Κεφάλαιο Β άρθρα 98 έως άρθρο 103 Για ακόμη μια φορά η υπηρεσία βρίσκεται απέναντι στο προσωπικό ειδικών καταστάσεων.Οφείλει το υπουργείο να προβεί σε αλλαγές στα υπ όψιν άρθρα ώστε το προσωπικό ειδικών καταστάσεων να έχουν ορθή μεταχείριση.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 15:00 | Αθανάσιος Δημουλιάς

    Το Άρθρο 109 – Υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης χρήζει αναδιατυπωσης, ώστε να καταργεί την υποκειμενικότητα στη χρήση όρων όπως «δυσμενής κρίση».Να εισάγει διαφάνεια μέσω αιτιολογημένων αποφάσεων.Να θεσπίζει αντικειμενικά κριτήρια αξιολόγησης μέσω κανονιστικών πράξεων.Να προστατεύει όσους αποχωρούν για λόγους υγείας ή υπηρεσιακής αναδιάρθρωσης.

    Εισήγηση:

    Άρθρο 109

    Όσοι παραιτούνται ή αποχωρούν από τις Ένοπλες Δυνάμεις ή τα Σώματα Ασφαλείας πριν από τη συμπλήρωση του ελάχιστου χρόνου υποχρεωτικής υπηρεσίας, υποχρεούνται να καταβάλουν στο Δημόσιο αποζημίωση, η οποία αντιστοιχεί στο αναλογούν μέρος των καθαρών αποδοχών που αντιστοιχούν στο μη εκπληρωθέν χρονικό διάστημα υποχρεωτικής υπηρεσίας.
    Ο τρόπος υπολογισμού και καταβολής της αποζημίωσης καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας.

    Η αποστρατεία ή η αποχώρηση λόγω υπηρεσιακής αξιολόγησης πραγματοποιείται αποκλειστικά βάσει τεκμηριωμένων, αντικειμενικών και επαληθεύσιμων κριτηρίων, τα οποία καθορίζονται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται κατόπιν πρότασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας.
    Τα κριτήρια αυτά δύνανται να περιλαμβάνουν:

    μετρήσιμους δείκτες απόδοσης (π.χ. υπηρεσιακή συνέπεια, επιχειρησιακή αξιολόγηση, συμμετοχή σε εκπαιδεύσεις),

    τελεσίδικες πειθαρχικές ή διοικητικές αποφάσεις,

    και αποδεδειγμένα στοιχεία ανεπάρκειας, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

    Ο όρος «δυσμενής κρίση» ή «ειδική έκθεση αποστρατείας» δεν μπορεί να χρησιμοποιείται χωρίς τεκμηρίωση βάσει των ανωτέρω αντικειμενικών δεδομένων.

    Από την υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης εξαιρούνται όσοι αποστρατεύονται ή αποχωρούν για λόγους υγείας, οι οποίοι διαπιστώνονται από την αρμόδια Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή, σύμφωνα με τον ν.δ. 1327/1973, καθώς και όσοι αποχωρούν λόγω υπηρεσιακής αναδιοργάνωσης ή με πρωτοβουλία της Υπηρεσίας.

    Κάθε απόφαση περί αποστρατείας ή επιβολής υποχρέωσης αποζημίωσης συνοδεύεται από πλήρη αιτιολογική έκθεση, στην οποία παρατίθενται τα πραγματικά και νομικά δεδομένα που τεκμηριώνουν την απόφαση. Η έκθεση αυτή κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο και είναι προσβλητή ενώπιον των αρμόδιων διοικητικών δικαστηρίων.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 14:35 | ΙΩΑΝΝΗΣ

    Όσον αφορά στο άρθρο 106 του νομοσχεδίου. Η κατ’ εξαίρεση νόμιμη άσκηση ιδιωτικού επαγγέλματος από Αξκούς Υγειονομικούς και Πληροφορικής επιφέρει κατάφωρη διάκριση κατά των Αξκών Νομικού, Οικονομικού Σώματος. Από την ίδια σχολή (ΣΣΑΣ) βγαίνουν νέοι αξιωματικοί 8 ειδικοτήτων. Και από αυτές επιτρέπεται στις 6 ειδικότητες να ιδιωτεύουν, χωρίς να αιτιολογείται ειδικώς ο λόγος για τον οποίο το νομοσχέδιο διακρίνει μεταξύ Ακξών ίδιας προέλευσης. Οφείλει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας να διορθώσει το άρθρο και να συμπεριλάβει και αυτές τις δύο ειδικότητες για λόγους δικαιωσίνης. Επιπλέον ορθά αλλά συνεχίζει να δίνει το δικαίωμα ιδιωτικής άσκησης του επαγγέλματος στα στελέχη όλων των προελεύσεων του μουσικού σώματος. Ισονομία για όλους.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 13:13 | Φιλιππος

    Συγγνώμη από πού κι ως που δεν συμπεριλαμβάνονται στην πρόβλεψη οι νομικοί και οικονομικοί;ως οικονομικός,η προσφορά μας τόσα χρόνια στις ένοπλες δυνάμεις είμαι αδιαμφισβήτητη.και τώρα που ήρθε η ώρα να αποκατασταθεί η αδικία χρόνων έρχεται νέα αδικία;και δικαιολογίες του τύπου απόρρητο και εμπιστευτικότητα δεν στέκουν, εδώ ευνοούνται ξεκάθαρα οι πληροφορικαριοι που αν κάποιος θα έπρεπε να μην συμπεριληφθεί λόγω απορρήτου και εμπιστευτικότητας θα ήταν αυτοί και βγαίνουν εκτος δύο κατηγορίες προσωπικού από την ίδια σχολή που τόσα χρόνια αδικαιολόγητα δεν μπορούμε να ασκήσουμε ιδιωτικό έργο,ενώ δίνεται η δυνατότητα σε ένα σώμα που μόλις περισυ ιδρύθηκε.ζηταμε άμεση αποκατάσταση αυτής της ανεπίτρεπτης παραλειψης

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 13:48 | Γιάννης

    Διαβάζω το άρθρο 106 ξανα και ξανά και συνεχίζει κάτι να λείπει. Οι οικονομικοί και οι νομικοί που είναι? Δεν βγήκαν από την ίδια σχολή? Με τι κριτήρια διαχωρίζονται αυτές οι δύο κατηγορίες αξιωματικών και προβλέπεται η άσκηση ιδιωτικού έργου από το νεοσύστατο σώμα πληροφορικής? Είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό? Δεν υπάρχει καμία δικαιολογητική βάση για την εξαίρεσή τους, οπότε ελπίζουμε ότι απλώς σας ξέφυγε και θα διορθωθεί άμεσα

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 13:14 | Κωννος

    Άρθρο 106, 2α. Δεν καταλαβαίνω γιατί να επιτρέπεται συγκεκριμένα σε αξκούς και όχι σε υπαξιωματικούς η εργασία εκτός στρατεύματος. Δεν βρίσκω την σκοπιμότητα του να τους εξαιρείτε, καθώς παραιτήσεις υπάρχουν εξίσου σε αυτές τις ειδικότητες, ανεξαρτήτως προέλευσης. Εκτός εάν είναι άλλο ένα δείγμα οτι δεν σας ενδιαφέρουν τα συμφέροντα των υπαξιωματικών, όπως προκύπτει και απο το υπόλοιπο νομοσχέδιο.

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 08:42 | Ανδρέας

    Όσον αφορά στο άρθρο 111, παράγραφος 3.
    Μην βάζετε ξανά όλους τους στρατιωτικούς ειδικής κατάστασης στην βάσανο των Νοσοκομείων ή των Επιτροπών.
    Ειδικά όσους έχουν κριθεί με τον τελευταίο νόμο 5018/2023 (ΦΕΚ τεύχος Α, 25) άρθρο 22.
    Ναι αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι με τον νόμο 4609/2019, άρθρο 2, ο τότε νομοθέτης «έδεσε» τα χέρια των Γενικών Επιτελείων και όλοι οι Στρατιωτικοί «ειδικών καταστάσεων» κρίνονταν από τις υγειονομικές επιτροπές «Ανίκανοι», αλλα με μια δική τους αίτηση εντός δέκα (10) ημερών, δηλωναν την επιθυμία τους να ενταχθούν σε ειδική κατάσταση, με το Γενικό Επιτελείο να τους αποδέχεται υποχρεωτικά…
    Οπότε η σωστή τομή θα ήταν μόνο αυτοί οι Στρατιωτικοί που κρίθηκαν με τον 4609/2019, να περάσουν ξανά επιτροπή, για να ξεκαθαριστεί ποιοι είναι πραγματικά «ικανοί για Υπηρεσία Γραφείου, Ελαφράς, Ξηράς ή Εδάφους».

  • 21 Νοεμβρίου 2025, 07:12 | nikos

    Όσον αφορά στο άρθρο 106 του νομοσχεδίου. Η κατ’ εξαίρεση νόμιμη άσκηση ιδιωτικού επαγγέλματος από Αξκούς Υγειονομικούς και Πληροφορικής επιφέρει κατάφωρη διάκριση κατά των Αξκών Νομικού, Οικονομικού Σώματος. Από την ίδια σχολή (ΣΣΑΣ) βγαίνουν νέοι αξιωματικοί 8 ειδικοτήτων. Και από αυτές επιτρέπεται στις 6 ειδικότητες να ιδιωτεύουν, χωρίς να αιτιολογείται ειδικώς ο λόγος για τον οποίο το νομοσχέδιο διακρίνει μεταξύ Ακξών ίδιας προέλευσης. Όσοι κατατάσσονται στη ΣΣΑΣ διάγουν ακριβώς τον ίδιο βίο, εκπαιδεύονται κατά τον ίδιο τρόπο στα στρατιωτικά τους καθήκοντα και ορκίζονται μαζί σαν νέοι αξκοί. Καταστρατηγείται η αρχή της ισότητας του άρθρου 4 του Συντάγματος χωρίς αιτιολογική έκθεση. Επισημαίνεται ότι ανοίγεται ο δρόμος στον ιδιωτικό τομέα ακόμα και για το Σώμα Πληροφορικής (το νεότερο σώμα όλων που μόλις το 2025 κατέταξε πρωτοετείς στη ΣΣΑΣ- δεν έχουν ακόμα ορκιστεί καν ανθυπολοχαγοί Πληροφορικής- αναμένεται να γίνει το 2029), και το αρχαιότερο Οικονομικό Σώμα παραμένει στην αφάνεια. Οι παραιτήσεις στο Σώμα Οικονομικών και Νομικών κατατίθενται σωρηδόν. Αντ’ αυτού αντί να τους δοθούν κίνητρα τους παραβλέπουν ακόμα μία φορά. Οικονομικά να το δούμε εκπαιδεύεις τόσα χρόνια Αξκούς Οικονομικούς και Νομικούς, τους οδηγείς στην παραίτηση λόγω των οικονομικών απολαβών που έχουν μειωθεί εν συγκρίσει με τη μεγαλή ευθύνη που τους αποδίδεται.

Σχόλια

Σχολιάστε

Πριν υποβάλλετε το σχόλιο σας παρακαλούμε να συμπληρώσετε τα παρακάτω στοιχεία * Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.

Όροι Συμμετοχής

  1. Φροντίστε να διατυπώνετε προτάσεις, σχόλια ή ερωτήσεις που σχετίζονται άμεσα με το υπό διαβούλευση ζήτημα. Προφανώς κάθε ζήτημα εντάσσεται σε ένα γενικότερο πλαίσιο αλλά ο δημόσιος διάλογος διευκολύνεται με στοχευμένες και συγκεκριμένες προτάσεις και παρεμβάσεις.
  2. Φροντίστε να διατυπώνετε τις προτάσεις, σχόλια ή ερωτήσεις με τρόπο σύντομο και περιεκτικό.
  3. Προσπαθήστε να τεκμηριώνετε αυτά που γράφετε με αναφορές, παραπομπές σε άλλα κείμενα, υλικό ή συνδέσμους με αντίστοιχο περιεχόμενο, εκτός αν η χρήση τους είναι καταχρηστική και στην περίπτωση αυτή θα αφαιρούνται.
  4. Βεβαιωθείτε ότι το περιεχόμενο που υποβάλετε δεν προσβάλλει δικαιώματα άλλων προσώπων.
  5. Είναι γόνιμο να υπάρχει ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των συμμετεχόντων αλλά είναι σημαντικό για την ποιότητα και αποτελεσματικότητα του διαλόγου να αποφεύγονται οι προσωπικές αντιπαραθέσεις με άλλους συμμετέχοντες.
  6. Προτάσεις, σχόλια, υπερσύνδεσμοι ή οποιοδήποτε άλλο περιεχόμενο, τα οποία διατυπώνονται σε γλώσσα και με τρόπο υβριστικό, χυδαίο ή περιέχουν ή υποκινούν μισαλλοδοξία και διακρίσεις που βασίζονται σε φύλο, ηλικία, σεξουαλικό προσανατολισμό, φυλετική ή εθνική καταγωγή ή θρησκευτικές πεποιθήσεις δεν θα δημοσιεύονται στο OpenGov.gr. Επίσης δε θα δημοσιεύονται σχόλια τα οποία παραπέμπουν σε άλλους δικτυακούς τόπους για λόγους διαφήμισης, δημοσιότητας ή οποιονδήποτε άλλο σκοπό που κρίνεται από το OpenGov.gr ως καταχρηστικός.
  7. Οι προτάσεις, σχόλια ή ερωτήσεις που υποβάλετε υπόκεινται σε έλεγχο ως προς την τήρηση των παρόντων όρων χρήσης και συμμετοχής.
  8. Με τη συμμετοχή σας αποδέχεστε τη χρήση του ηλεκτρονικού σας ταχυδρομείου για ενημερωτικούς λόγους σχετικούς με τους στόχους του OpenGov.gr.
  9. Με τη συμμετοχή σας αποδέχεστε τη διάθεση των προτάσεων, σχολίων ή ερωτήσεων που υποβάλετε με την άδεια «Creative Commons».