Άρθρο 53
Εξειδίκευση των επιλέξιμων δαπανών – Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 67 ν. 4887/2022
Στη παρ. 2 του άρθρου 67 του ν. 4887/2022 (Α΄16), περί επιλέξιμων δαπανών, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην περ. β’ μετά από τις λέξεις «της παρ. 7» προστίθενται οι λέξεις «, εκτός από μέτρα ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια», β) στην περ. ε’ οι λέξεις «τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης» αντικαθίστανται από τις λέξεις «τηλεθέρμανσης και/ή τηλεψύξης», γ) στην περ. στ’ οι λέξεις «για αποκατάσταση μολυσμένων χώρων» αντικαθίστανται από τις λέξεις «για την εξυγίανση περιβαλλοντικής ζημίας, την αποκατάσταση φυσικών οικοτόπων και οικοσυστημάτων, την προστασία ή επαναφορά της βιοποικιλότητας ή την εφαρμογή λύσεων που βασίζονται στη φύση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό της», δ) στην περ. ζ’ οι λέξεις «για ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων» αντικαθίστανται από τις λέξεις «για την αποδοτική χρήση των πόρων και για τη στήριξη της μετάβασης προς μια κυκλική οικονομία» και η παρ. 2 του άρθρου 67 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της παρ. 1, τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επιχειρηματικά σχέδια δύναται να ενισχυθούν, σύμφωνα με το άρθρο 7, και για τις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών εκτός περιφερειακών ενισχύσεων του Παραρτήματος Β`:
α. τις δαπάνες για συμβουλευτικές υπηρεσίες προς Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ) της παρ. 1,
β. τις δαπάνες για μέτρα ενεργειακής απόδοσης της παρ. 7, εκτός από μέτρα ενεργειακής απόδοσης σε κτίρια,
γ. τις δαπάνες για τη συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε.) της παρ. 8,
δ. τις δαπάνες για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές της παρ. 9,
ε. τις δαπάνες για εγκατάσταση αποδοτικών συστημάτων τηλεθέρμανσης και/ή τηλεψύξης της παρ. 10,
στ. τις δαπάνες για την εξυγίανση περιβαλλοντικής ζημίας, την αποκατάσταση φυσικών οικοτόπων και οικοσυστημάτων, την προστασία ή επαναφορά της βιοποικιλότητας ή την εφαρμογή λύσεων που βασίζονται στη φύση για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό της, της παρ. 11,
ζ. τις δαπάνες για την αποδοτική χρήση των πόρων και για τη στήριξη της μετάβασης προς μια κυκλική οικονομία της παρ. 12,
η. τις δαπάνες για επαγγελματική κατάρτιση της παρ. 13,
θ. τις δαπάνες για συμμετοχή ΜμΕ σε εμπορικές εκθέσεις της παρ. 14 και
ι. τις δαπάνες για πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση και εργαζομένων με αναπηρία της παρ. 15 του Παραρτήματος Β`.».
Άρθρο 54
Ένταση ενισχύσεων στις επιχορηγήσεις, αύξηση ποσών ενισχύσεων – Τροποποίηση άρθρου 68 ν. 4887/2022
Στο άρθρο 68 του ν. 4887/2022 (Α΄16), περί ειδών, έντασης και ποσών ενισχύσεων, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 1, πριν από τις λέξεις «μεγάλες επιχειρήσεις» διαγράφονται οι λέξεις «μεσαίες και», β) στην παρ. 2, βα) στο πρώτο εδάφιο της περ. α’, οι λέξεις «και μικρές» αντικαθίστανται από τις λέξεις «μικρές και μεσαίες», ββ) στο πρώτο εδάφιο της περ. β’ διαγράφονται οι λέξεις «μεσαίες και», γ) στην παρ. 5, γα) οι λέξεις «τα δέκα εκατομμύρια (10.000.000) ευρώ» αντικαθίστανται από τις λέξεις «τα είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ», γβ) μετά από τις λέξεις «μικρότερου ορίου των» προστίθεται η λέξη «απαλλακτικών», γγ) στο τέλος, προστίθενται οι λέξεις «ή τον Γ.Α.Κ.», δ) στην παρ. 6 οι λέξεις «οι παρ. 2, 3 και 4» αντικαθίστανται από τις λέξεις «οι παρ. 2 και 4» και το άρθρο 68 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 68
Είδη, ένταση και ποσά ενισχύσεων
- Τα επενδυτικά σχέδια του παρόντος καθεστώτος ενισχύονται με τα κίνητρα της επιχορήγησης, της φορολογικής απαλλαγής, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing) και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, της παρ. 1 του άρθρου 9. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, η ενίσχυση περιλαμβάνει τα ανωτέρω κίνητρα πλην της επιχορήγησης.
- Τα ποσοστά ενισχύσεων για τις επιλέξιμες δαπάνες των αρχικών επενδύσεων χορηγούνται με βάση τα ανώτατα όρια εντάσεων του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων ως εξής:
α. Για τις πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, τα ποσοστά ενισχύσεων για όλα τα είδη κινήτρων, πλην της επιχορήγησης, χορηγούνται στο ανώτατο ποσοστό του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Το κίνητρο της επιχορήγησης χορηγείται στο ογδόντα τοις εκατό (80%) του ανώτατου ορίου του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια της παρ. 3, το κίνητρο της επιχορήγησης χορηγείται στο εκατό τοις εκατό (100%) του ανώτατου ορίου, εκτός της περ. γ΄ αυτού που χορηγείται στο ενενήντα τοις εκατό (90%).
β. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, τα κίνητρα της παρ. 1 χορηγούνται στο ογδόντα τοις εκατό (80%) του ανώτατου ορίου του Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων. Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια της παρ. 3, τα ανωτέρω κίνητρα χορηγούνται στο εκατό τοις εκατό (100%) του ανώτατου ορίου.
- Αυξημένα ποσοστά ενισχύσεων σύμφωνα με την παρ. 2 χορηγούνται για τα επενδυτικά σχέδια που:
α. Υλοποιούνται στις ακόλουθες περιοχές: αα. ορεινές περιοχές, σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), εκτός των δημοτικών ενοτήτων που συνιστούν μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας,
αβ. περιοχές που βρίσκονται σε απόσταση έως τριάντα (30) χιλιομέτρων από τα σύνορα,
αγ. νησιά με πληθυσμό μικρότερο των τριών χιλιάδων εκατό (3.100) κατοίκων, και
αδ. Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (Β.Ε.ΠΕ.), Επιχειρηματικά Πάρκα (Ε.Π.) εξαιρουμένων των Επιχειρηματικών Πάρκων Ενδιάμεσου Βαθμού Οργάνωσης (Ε.Π.Ε.Β.Ο.), Τεχνολογικά Πάρκα και Θύλακες Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (Θ.Υ.Κ.Τ.) και σε Οργανωμένους Υποδοχείς Μεταποιητικών και Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (Ο.Υ.Μ.Ε.Δ.), εφόσον δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης,
αε. που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, σύμφωνα με απόφαση της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής.
β. Αφορούν σε επαναλειτουργία βιομηχανικών μονάδων, που έχουν παύσει τη λειτουργία τους, η δε αξία του πάγιου εξοπλισμού της βιομηχανικής μονάδας, η οποία πρόκειται να επαναλειτουργήσει, καλύπτει ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου.
γ. Υλοποιούνται σε κτίρια χαρακτηρισμένα ως διατηρητέα.
- Τα ποσοστά ενισχύσεων για τις επιλέξιμες δαπάνες της παρ. 2 του άρθρου 67 παρέχονται στο ανώτατο προβλεπόμενο ποσοστό του Γ.Α.Κ. όπως αναγράφεται στο Παράρτημα Β`.
- Το ποσό των ενισχύσεων που δύναται να χορηγηθεί σε κάθε επενδυτικό σχέδιο του παρόντος καθεστώτος δεν υπερβαίνει τα είκοσι εκατομμύρια (20.000.000) ευρώ, με την επιφύλαξη μικρότερου ορίου των απαλλακτικών κανονισμών για την πρωτογενή γεωργική παραγωγή, την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια ή τον Γ.Α.Κ.
- Κατ’ εξαίρεση για τα επενδυτικά σχέδια που υπάγονται στους τομείς της γεωργίας, αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, δεν εφαρμόζονται οι παρ. 2 και 4 και τα ανώτατα ποσοστά ενισχύσεων καθορίζονται με βάση το ενωσιακό δίκαιο, ιδίως δε τους Κανονισμούς (ΕΕ) 702/2014, 1388/2014, 1379/2013, υπό την επιφύλαξη του Γ.Α.Κ. 651/2014.».
Άρθρο 55
Μεταβολή αρμόδιας υπηρεσίας υποβολής αιτήσεων – Αντικατάσταση άρθρου 70 ν. 4887/2022
Το άρθρο 70 του ν. 4887/2022 (Α΄16), περί διαδικασίας αξιολόγησης, αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 70
Υπηρεσία υποβολής αιτήσεων
Οι αιτήσεις υπαγωγής υποβάλλονται στη Γενική Διεύθυνση Αναπτυξιακών Νόμων και Άμεσων Ξένων Επενδύσεων της Γενικής Γραμματείας Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης, ή στους φορείς υποδοχής της παρ. 3 του άρθρου 17, περί υποβολής αίτησης.».
8. Άρθρο 53-Εξειδίκευση των επιλέξιμων δαπανών-Τροποποίηση παρ. 2 άρθρου 67 ν.4887/2022
Στις προτεινόμενες τροποποιήσεις της παρ. 2 του άρθρου 67 του ν.4887/2022 να συμπεριληφθεί και η παρακάτω προσθήκη:
«2. Επιπλέον και συμπληρωματικά προς τις περιφερειακές ενισχύσεις της παρ. 1, τα υπαγόμενα στο παρόν καθεστώς επιχειρηματικά σχέδια δύναται να ενισχυθούν, σύμφωνα με το άρθρο 7, και για τις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών εκτός περιφερειακών ενισχύσεων του Παραρτήματος Β’:
α. τις δαπάνες για συμβουλευτικές υπηρεσίες προς Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ) της παρ. 1,
[…] ι. τις δαπάνες για πρόσληψη εργαζομένων σε μειονεκτική θέση και εργαζομένων με αναπηρία της παρ. 15 του Παραρτήματος Β’.
ια. δαπάνες για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία[…]»
Πρόταση για ένταξη της αγοράς ζωικού κεφαλαίου και της ελληνικής φέτας στις επιλέξιμες δαπάνες του καθεστώτος “Αγροδιατροφή” του Αναπτυξιακού Νόμου 2025
Αξιότιμοι κύριοι,
Η κτηνοτροφία στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, αποτελεί έναν από τους πιο θεμελιώδεις τομείς της αγροτικής οικονομίας, όμως εδώ και πολλά χρόνια αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις και συστηματική υποβάθμιση. Παρά την αφοσίωση και τις ανυπολόγιστες θυσίες των κτηνοτρόφων, το επαγγελματικό αντικείμενο της κτηνοτροφίας έχει αρχίσει να συρρικνώνεται σημαντικά. Ο αριθμός των προβάτων και αιγών στη χώρα μειώνεται συνεχώς και οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις συρρικνώνονται, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο την ίδια τη βιωσιμότητα του κλάδου και της αγροτικής παραγωγής της χώρας.
Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, το 2022 ο αριθμός των προβάτων μειώθηκε κατά 4,1% και ο αριθμός των αιγών κατά 5,6%, ενώ παράλληλα οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις μειώθηκαν κατά άνω του 7%. Αυτό είναι το αποτέλεσμα ενός συνόλου παραμέτρων, όπως το υψηλό κόστος παραγωγής, οι δυσκολίες στη διαχείριση και η έλλειψη στήριξης στον τομέα της αγοράς ζωικού κεφαλαίου.
Η κτηνοτροφία, ειδικά για τις μικρές και μεσαίες οικογενειακές εκμεταλλεύσεις, απαιτεί σκληρή, καθημερινή δουλειά, με εργασία 365 μέρες τον χρόνο: είτε στον ήλιο, είτε στο κρύο, είτε σε ημέρες αργιών και αδειών. Η καθημερινότητα ενός κτηνοτρόφου είναι γεμάτη από προκλήσεις: έλλειψη προσωπικών στιγμών, ατελείωτες ώρες δουλειάς, ενώ ακόμα και όταν είμαστε άρρωστοι, είναι αδύνατο να αφήσουμε τα ζώα μας χωρίς φροντίδα. Η απόδοση του κλάδου εξαρτάται άμεσα από την καθημερινή αυτή αφοσίωση, και παρά τις δυσκολίες, οι κτηνοτρόφοι συνεχίζουν να στηρίζουν την εθνική παραγωγή.
Ωστόσο, χωρίς την αναγκαία στήριξη για την ανανέωση και ενίσχυση του ζωικού κεφαλαίου, οι κτηνοτρόφοι δεν μπορούν να διατηρήσουν και να αναπτύξουν τις μονάδες τους. Ο αριθμός των ζώων περιορίζεται συνεχώς λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης για την αγορά νέου ζωικού κεφαλαίου, κάτι που καθιστά δύσκολη την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα των μονάδων.
Για τον λόγο αυτό, προτείνουμε την ένταξη της αγοράς ζωικού κεφαλαίου (πρόβατα, αίγες, κ.λπ.) ως επιλέξιμη δαπάνη στο καθεστώς “Αγροδιατροφή” του Αναπτυξιακού Νόμου 2025. Η επιδότηση της αγοράς ζώων θα επιτρέψει στους κτηνοτρόφους να επενδύσουν στην ανανέωση και ενίσχυση των μονάδων τους, να βελτιώσουν την παραγωγικότητα και να ενισχύσουν τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεών τους.
Επιπλέον, προτείνουμε το ύψος της επιδότησης για την αγορά ζωικού κεφαλαίου να είναι ανάλογο με το ύψος της επένδυσης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι μεγαλύτερες επενδύσεις (π.χ., ύψους 2.000.000€) θα μπορούν να περιλαμβάνουν και μεγαλύτερο αριθμό ζώων, ενώ οι μικρότερες (π.χ., ύψους 100.000€) θα έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν λιγότερα ζώα, με το ποσό της επιδότησης να προσαρμόζεται αναλόγως με το ποσοστό επιδότησης του νόμου.
Σκοποί της πρότασης:
1. Ενίσχυση της ελληνικής κτηνοτροφίας και στήριξη των νέων και υφιστάμενων κτηνοτρόφων, παρέχοντας τα κατάλληλα εργαλεία και στήριξη για την ανανέωση και ανάπτυξη του ζωικού κεφαλαίου.
2. Δημιουργία συνθηκών για βιώσιμη ανάπτυξη, ενίσχυση της παραγωγής και μείωση των εισαγωγών γαλακτοκομικών και κρεατικών προϊόντων.
3. Αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών κτηνοτροφικών μονάδων στο εσωτερικό και διεθνές εμπόριο, δημιουργώντας ευκαιρίες για τη νέα γενιά κτηνοτρόφων να εισέλθει στον τομέα.
⸻
Η Ελληνική Φέτα: Μια Κρίσιμη Παράμετρος στην Ανάπτυξη της Κτηνοτροφίας και των Εξαγωγών
Επιπλέον, θα θέλαμε να τονίσουμε τη στρατηγική σημασία της Ελληνικής Φέτας ως εμβληματικού προϊόντος της χώρας. Η φέτα αποτελεί μια από τις πιο αναγνωρίσιμες και εξαγώγιμες ελληνικές αγροδιατροφικές αξίες και ένα προϊόν ΠΟΠ (Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης), που ενισχύει την ελληνική εξαγωγική δραστηριότητα. Η παραγωγή φέτας στηρίζεται σε ένα μεγάλο ποσοστό στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, ιδίως αυτές που ασχολούνται με την παραγωγή γάλακτος από πρόβατα και αίγες.
Η ενίσχυση της παραγωγής φέτας μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την ανάπτυξη του κλάδου, προσφέροντας νέες ευκαιρίες σε κτηνοτρόφους και επιχειρήσεις για την παραγωγή ποιοτικού γάλακτος και τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας μέσω της μεταποίησης. Η αύξηση της παραγωγής και εξαγωγής φέτας θα ενισχύσει τη θέση της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές και θα δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη στην περιφέρεια, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάκαμψη των αγροτικών περιοχών.
Η επιδότηση για την αγορά ζωικού κεφαλαίου θα βοηθήσει τους κτηνοτρόφους να διατηρήσουν την ποιότητα του γάλακτος, να αυξήσουν την παραγωγή φέτας και να ικανοποιήσουν τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση στις διεθνείς αγορές, ενισχύοντας έτσι την εξαγωγική δυναμική της χώρας.
⸻
Επισημάνσεις:
• Η πρόταση αυτή δεν αφορά μόνο τη στήριξη των υφιστάμενων μονάδων, αλλά και τη δημιουργία νέων ευκαιριών για νέους και μελλοντικούς κτηνοτρόφους, ενισχύοντας το παραγωγικό μοντέλο της χώρας.
• Η ενίσχυση μέσω επιδοτήσεων για την αγορά ζώων και την παραγωγή φέτας θα επιφέρει άμεσα και μετρήσιμα αποτελέσματα, βελτιώνοντας την ποιότητα και την ποσότητα των παραγόμενων προϊόντων.
• Η αύξηση του ζωικού κεφαλαίου σε μια κτηνοτροφική εκμετάλλευση συνεπάγεται μεγαλύτερο φόρτο εργασίας, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης στην ύπαιθρο, ενισχύοντας την τοπική οικονομία και συμβάλλοντας στην ανάσχεση της πληθυσμιακής αποψίλωσης των αγροτικών περιοχών.
Αύξηση του προϋπολογισμού των επενδυτικών σχεδίων στο καθεστώς Αγροδιατροφής από 200.000 Ευρώ σε 500.000 Ευρώ, προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα υποβολής πιο ολοκληρωμένων επιχιερηματικών σχεδίων.
Άρθρο 53
Προτείνεται για λόγους ενίσχυσης του ενεργειακού κόστους των επιχειρήσεων το ποσοστό συμμετοχής των δαπανών των κατηγοριών ενεργειακής απόδοσης, συμπαραγωγής ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ (περίπτωση γ της παραγράφου 2) και των προτεινόμενων δαπανών τηλεθέρμανσης και/ή τηλεψύξης να ανέρθει στο 100% επί του συνολικού ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου, με το ανώτατο όριο ενίσχυσης.
Υποκεφάλαιο ΣΤ – ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΗ – ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ – ΑΛΙΕΙΑ – ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Άρθρο 65 – 66: Υπάρχει ένα μεγάλο ζήτημα για τις επιχειρήσεις του Αγροδιατροφικού Τομέα, οι οποίες ενσωματώνουν στην παραγωγική τους διαδικασία την παραγωγή γεωργικών και μη γεωργικών προϊόντων (τροφίμων), χωρίς να ενσωματώνουν πρωτογενή παραγωγή των α’ υλών. Για αυτές τις επιχειρήσεις δεν υπάρχει τρόπος αυτή τη στιγμή να υποβάλλουν μια αίτηση στον Αναπτυξιακό για το σύνολο της παραγωγικής τους διαδικασίας.
Θα πρέπει να υποβάλλουν μια στην Αγροδιατροφή και μια στο καθεστώς της Μεταποίησης και αυτό υπό προϋποθέσεις. Αυτό πέραν από την αύξηση της διαχειριστικής δυσκολίας και του διοικητικού κόστους αποκλείει και δαπάνες που αφορούν ολόκληρα τα εργοστάσια (π.χ. ηλεκτρικές και υποστηρικτικές εγκαταστάσεις).
Δεν γίνεται επομένως κατανοητό γιατί παραμένει ο περιορισμός να συνδέεται η μεταποίηση γεωργικών προϊόντων χωρίς από την επέμβαση να προκύπτει γεωργικό προϊόν με την γεωργική καλλιέργεια.
Ο συγκεκριμένος περιορισμός αφορά πολλές από τις επιχειρήσεις παραγωγής τροφίμων της Χώρας. (π.χ. αλευροβιομηχανίες, επιχειρήσεις παραγωγής παγωτού που παράγουν και γάλα)
το καθεστως αυτο καλο θα ηταν να προκυρησεται και να αξιολογειται απο το Υπουργειο Αγροτικης Αναπτυξης τα στελεχη του οποιου εχουν την καταρτιση και την τεχνογνωσια να αξιολογησουν σωστα τις προτασεις αυτες.
Για το Άρθρο 53
Να επιτρέπεται η συγχρηματοδότηση δαπανών που αφορούν σε αγροτουριστικές δράσεις (π.χ. μικροί ξενώνες εντός αγροκτημάτων ή επισκέψιμα τυροκομεία), υπό την προϋπόθεση ότι ο κύριος χαρακτήρας είναι η αγροδιατροφική παραγωγή.