Στην περ. β) του άρθρου 3 του ν. 5005/2022 (Α΄ 236), περί του πεδίου εφαρμογής, οι λέξεις «ή οπτικοακουστικό» αντικαθίστανται από τις λέξεις «, οπτικοακουστικό ή ακουστικό» και η περ. β) διαμορφώνεται ως εξής:
«β) στον ηλεκτρονικό τύπο, δηλαδή στις ιστοσελίδες, τους ιστοτόπους και τα ιστολόγια ενημερωτικού περιεχομένου που αναρτούν και δημοσιεύουν μέσω του διαδικτύου ειδήσεις, πληροφορίες, άρθρα, συνεντεύξεις, οπτικοακουστικό ή ακουστικό υλικό με πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό, αθλητικό, πολιτιστικό και άλλο περιεχόμενο, με ή χωρίς αντάλλαγμα, καθώς και σε άλλες εκδόσεις με το ίδιο περιεχόμενο που κυκλοφορούν και διακινούνται αποκλειστικά σε ηλεκτρονική μορφή, με ή χωρίς αντάλλαγμα, και στις ιστοσελίδες, τους ιστοτόπους και τα ιστολόγια νομίμως λειτουργούντων ιδιωτικών ραδιοφωνικών σταθμών εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας και ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών εθνικής και περιφερειακής εμβέλειας,».
• Επαναφορά της υποχρέωσης για τις εφημερίδες που εκδίδονται σε Νομούς με πληθυσμό κάτω των 80.000 κατοίκων να απασχολούν έναν δημοσιογράφο.
KALO
Αξιότιμοι κύριοι/ες,
Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για την αναθεώρηση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των έντυπων και ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης, επισημαίνω τα εξής κρίσιμα ζητήματα:
1. Νομική διάσταση της απασχόλησης
Από την έρευνα στο Κωδικοποιημένο ΦΕΚ του ν. 4339/2015 (άρθρο 3, παρ. 2) και στο ΦΕΚ του ν. 5167/2024 δεν προκύπτει καμία τροποποίηση των διατάξεων που αφορούν τα κριτήρια εγγραφής στα Μητρώα Έντυπου ή Ηλεκτρονικού Τύπου· ο ν. 5167/2024 αφορά αποκλειστικά τον σιδηροδρομικό τομέα και δεν ενσωματώνει διατάξεις περί ΜΜΕ ή όρων απασχόλησης σε αυτούς τους κλάδους
Πρόβλημα: Το τρέχον πλαίσιο (ν. 4339/2015, άρθρο 3§2) επιβάλλει ελάχιστο όριο απασχολούμενου προσωπικού με σύμβαση πλήρους απασχόλησης, το οποίο, στην πράξη, αποκλείει μικρές τοπικές επιχειρήσεις από την εγγραφή στο «Μητρώο Πιστοποιημένων Μέσων» και από κάθε επιδότηση ή κρατικό πρόγραμμα στήριξης.Επιπλέον κριτήρια και παρεμβάσεις για τοπικά μέσα ενημέρωσης
Ποινικό Μητρώο και Εμπειρία
Προϋπόθεση: Καμία ποινική εκκρεμότητα για τους ιδιοκτήτες/διαχειριστές·
Τουλάχιστον τρία (3) έτη συνεχούς λειτουργίας της εταιρείας (ΑΦΜ, ΚΑΔ).
Άδειες Λειτουργίας Ιστοσελίδων
Έκδοση Άδειας σε ιστοσελίδες που πληρούν τα παραπάνω κριτήρια.
Καταγραφή της χρονικής διάρκειας “παραμονής” (έτη λειτουργίας) στο αντίστοιχο μητρώο.
Στήριξη από το Κράτος – Χωρίς Παρέμβαση στο Προσωπικό
Επιχορήγηση ή φορολογικά – ασφαλιστικά κίνητρα (π.χ. μειωμένος ΦΠΑ, επιδότηση εισφορών)·
Το κράτος δεν επεμβαίνει στη στελέχωση ή τον μονισμό του υπαλληλικού/δημοσιογραφικού προσωπικού.
Διαφάνεια και Πρόσβαση σε Πληροφορίες
Υποχρεωτική πρόσβαση σε ειδήσεις και δελτία του Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ–ΜΠΕ).
Διεύρυνση πρόσβασης σε όλα τα δημόσια έγγραφα και αρχεία (ιδιαίτερα των ΟΤΑ) για αξιοποίηση από τα τοπικά μέσα.
Ένταξη σε Επαγγελματικούς Φορείς
Ενσωμάτωση στο ΕΔΟΕΑΠ ανεξαρτήτως ασφαλιστικού φορέα·
Απαλλαγή από τα ένσημα και τις εισφορές του ΕΦΚΑ επιχειρήσεων άσχετης με τον κλάδο.
Όριο Αποδεκτού Ποσοστού Σφάλματος
Καθορισμός ανεκτού “περιθωρίου λάθους” για δημοσιογραφικά λάθη (π.χ. έως 2% διορθώσεων κατά έτος) ως κριτήριο διασφάλισης ποιότητας.
Καρότο–Μαστίγιο: Τέλος στις Αυθαίρετες Παρεμβάσεις
Διαφανείς κανόνες επιβράβευσης (κίνητρα) και κυρώσεων (πρόστιμα)·
Ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο, χωρίς αυθαίρετες εντολές ή πολιτικές παρεμβάσεις.
Με αυτές τις συμπληρωματικές προτάσεις διαμορφώνεται ένα ολοκληρωμένο, αναλογικό και δίκαιο πλαίσιο για τη στήριξη και εποπτεία των τοπικών μέσων, διασφαλίζοντας παράλληλα την πολυφωνία, την ανεξαρτησία και την ποιότητα της πληροφόρησης.
Αντισυνταγματικότητα κατά το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, που προστατεύει την ελευθερία της επιχειρηματικής δράσης, όταν επιβάλλονται δυσανάλογοι περιορισμοί ελάχιστο όριο απασχολούμενου προσωπικού με σύμβαση πλήρους απασχόλησης·
Παράβαση της αρχής της αναλογικότητας (άρθρο 25 του ν. 2690/1999 – «Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας»), αφού η υποχρέωση πλήρους απασχόλησης δεν σχετίζεται αιτιολογημένα με τη διασφάλιση πολυφωνίας ή επαγγελματισμού·
Σύγκρουση με ευρωπαϊκές Οδηγίες (π.χ. Οδηγία 2010/13/EU περί οπτικοακουστικών ΜΜΕ), η οποία απαιτεί ουσιαστικό, όχι τυπικό έλεγχο πρόσβασης.
Πρόταση:
Να καταργηθεί πλήρως το «πλαφόν» του ελάχιστου αριθμού συμβάσεων πλήρους απασχόλησης προκειμένου να μην διακρίνονται άνισα οι μεγάλες από τις μικρές επιχειρήσεις.
Να αντικατασταθεί με κριτήρια βάσει λειτουργικού κύκλου εργασιών, φορολογικής συνέπειας και ιστορικού διαχείρισης περιεχομένου (τουλάχιστον 3 χρόνια ενεργή λειτουργία, ΑΦΜ, φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα).
2. Αναγνώριση μικρών τοπικών μονάδων ως νόμιμων φορέων ενημέρωσης
Πρόβλημα:
Οι μικρές επιχειρήσεις, παρά την πλήρη φορολογική και κοινωνικοασφαλιστική συμμόρφωση, δεν αναγνωρίζονται ούτε ως δημοσιογράφοι ούτε ως εκδότες· επιβαρύνονται όμως αδιακρίτως με υποχρεώσεις (έκδοση τιμολογίων, ΕΦΚΑ, ΕΔΟΕΑΠ κ.ά.).
Νομική θεμελίωση:
Αρχή της ίσης μεταχείρισης (άρθρο 4 του Συντάγματος, άρθρο 21 της ΕΣΔΑ) απαιτεί ότι επιχειρήσεις με όμοιο αντικείμενο δραστηριότητας πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα.
Κοινοτική Οδηγία περί ελεύθερης παροχής υπηρεσιών (2006/123/EC) απαγορεύει δυσανάλογους περιορισμούς στην άσκηση οικονομικής δραστηριότητας.
Πρόταση:
Επέκταση της εγγραφής στο Μητρώο σε κάθε νομική οντότητα με:
Ενεργό ΑΦΜ και νομική μορφή (ΕΠΕ, ΙΚΕ, ΟΕ/ΕΕ).
Τυπική τήρηση φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων.
Καμία ποινική ή διοικητική εκκρεμότητα.
Αναγνώριση της ίδιας νομικής οντότητας ως φορέα ενημέρωσης, άρα και διαχειριστή ΑΠΕ–ΜΠΕ, υπηρεσιών Δημόσιου Τομέα, Υπηρεσιών Τοπικής Αυτοδιοίκησης κ.λπ.
3. Ενίσχυση ελέγχου και διαφάνειας στον ψηφιακό χώρο
Πρόβλημα: Άυλες πλατφόρμες, ανώνυμες σελίδες και προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λειτουργούν χωρίς νομική μορφή ή ΑΦΜ, αποκομίζουν αφορολόγητα έσοδα και διαμορφώνουν κοινή γνώμη χωρίς λογοδοσία.
Νομική βάση:
Ν. 4608/2019 για τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, προβλέπει υποχρεώσεις παρόχων περιεχομένου—υπηρετεί όμως κυρίως τεχνολογικούς κολοσσούς.
Ανάγκη συμπλήρωσης του ρυθμιστικού κενού για μεσαίες και μικρές ψηφιακές πλατφόρμες· επικαλείται την αρχή της λογοδοσίας (accountability) στο ψηφιακό οικοσύστημα.
Πρόταση:
Πλατφόρμα επίσημων καταγγελιών για «μαύρες» διαφημίσεις και ψευδές περιεχόμενο, συνδεδεμένη με την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ).
Φορολογικός και δημοσιογραφικός έλεγχος στον ψηφιακό χώρο, με δειγματοληπτικούς και αιφνιδιαστικούς ελέγχους·
Καταγραφή και έλεγχος διαφημιστικών εσόδων από μη εγγεγραμμένους φορείς, με πρόστιμα σε περίπτωση αδιαφάνειας.
4. Ενθάρρυνση νομιμότητας και υπεύθυνης δημοσιογραφίας
Σημείο αιχμής: Η κρατική πολιτική οφείλει να προάγει την ισότητα ευκαιριών και όχι τη διάκριση υπέρ των μεγάλων ομίλων.
Προτάσεις στήριξης:
Κίνητρα φορολογικά και ασφαλιστικά για μικρές επιχειρήσεις που ενταχθούν στο Μητρώο (μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για το πρώτο έτος).
Διευκόλυνση πρόσληψης προσωπικού μέσω επιδοτούμενων προγραμμάτων (ΟΑΕΔ), ειδικά στις μειονεκτούσες περιοχές.
Δωρεάν πρόσβαση σε υπηρεσίες δημοσίου και ειδησεογραφικούς πόρους (ΑΠΕ–ΜΠΕ, Περιφερειακά Κέντρα Τύπου).
Η κατάργηση του πλαφόν απασχόλησης, η νομική αναγνώριση μικρών τοπικών επιχειρήσεων ως φορέων ενημέρωσης, η ενίσχυση των ελέγχων στον ψηφιακό χώρο και η παροχή κινήτρων αποτελούν αναγκαίες και αναλογικές παρεμβάσεις για τη διατήρηση της πολυφωνίας, την προστασία της ελευθερίας της ενημέρωσης και την υπεράσπιση της δημοσιογραφίας από φαινόμενα παραπληροφόρησης.
Με εκτίμηση