AGRO 2-2: «Διαχείριση Αγροτικού Περιβάλλοντος – Ολοκληρωμένη Διαχείριση στη Γεωργική Παραγωγή, Μέρος 2: Απαιτήσεις για την εφαρμογή στη φυτική παραγωγή»

AGRO 2-2: «Διαχείριση Αγροτικού Περιβάλλοντος – Ολοκληρωμένη Διαχείριση στη Γεωργική Παραγωγή, Μέρος 2: Απαιτήσεις για την εφαρμογή στη φυτική παραγωγή»

  • AGRO 2-2
    § 1. Αντικείμενο – Πεδίο Εφαρμογής
    Τα πρότυπα AGRO 2-1 και 2-2 είναι εφαρμόσιμα σε κάθε γεωργική εκμετάλλευση,
    ανεξάρτητα από το μέγεθός της, το είδος της καλλιέργειας στην οποία δραστηριοποιείται την έδρα αυτής ή την εθνική καταγωγή των παραγωγών-μελών της.

    ΣΧΟΛΙΟ: Πλεονασμός η εθνική καταγωγή.

    § 4.1.4 Ιδιοπαραγόμενο πολλαπλασιαστικό υλικό
    Πρέπει να μην χρησιμοποιείται ιδιοπαραγόμενο εγγενές πολλαπλασιαστικό υλικό (σπόροι).

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Η απαίτηση αυτή ίσως πρέπει να αναθεωρηθεί τουλάχιστον για τις καλλιέργειες όπου οι παραγωγοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν ιδιοπαραγόμενο σπόρο πχ σιτηρά.

    § 4.3.3 Καταλληλότητα και βελτίωση εδάφους
    Πρέπει ο παραγωγός να προβαίνει σε ανάλυση του εδάφους (μηχανική σύσταση, pH, οργανική ουσία, θρεπτικά στοιχεία), προκειμένου να αξιολογηθεί η καταλληλότητα ενός αγροτεμαχίου ή να σχεδιαστεί η βελτίωσή του πριν από την εγκατάσταση της καλλιέργειας, (όσον αφορά στις πολυετείς καλλιέργειες) ή πριν από την πρώτη εγκατάσταση καλλιέργειας (όσον αφορά στις ετήσιες καλλιέργειες), λαμβάνοντας υπ’όψιν τις πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό ενός αγροτεμαχίου και των επεμβάσεων που είχε δεχθεί.

    ΣΧΟΛΙΟ: Αναιρεί τα όσα αναγράφονται στην § 4.5.2 Απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία (Πρέπει τόσο οι αναλύσεις εδάφους όσο και η φυλλοδιαγνωστική να βασίζονται σε ετήσια ανάλυση επικινδυνότητας όσον αφορά στην επιλογή των αγροτεμαχίων και στη συχνότητα ελέγχου.)

    § 4.3.7 Διάβρωση του εδάφους
    Πρέπει να εφαρμόζονται τεχνικές διαχείρισης του εδάφους που περιορίζουν σημαντικά την πιθανότητα διάβρωσης (π.χ. όργωμα παράλληλα και όχι κάθετα προς τις ισοϋψείς, παρατεταμένη κάλυψη του εδάφους με ελεγχόμενη βλάστηση ή με φυτικά υλικά).

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Προσθήκη: π.χ. όργωμα παράλληλα ή διαγώνια και όχι κάθετα προς τις ισοϋψείς…………….
    Από: ΦΕΚ 142/ 29.01.04 – ΚΟΓΠ

    § 4.3.8 Αμειψισπορά
    Πρέπει η αμειψισπορά να περιλαμβάνει εναλλαγή ειδών ανά τρία (3) έτη που ανήκουν σε διαφορετικές βοτανικές οικογένειες

    ΣΧΟΛΙΟ: Η ανωτέρω απαίτηση σχετικά με τη συχνότητα εναλλαγής δεν συμβαδίζει με την αντίστοιχή στο ΦΕΚ 142/ 29.01.04 – ΚΟΓΠ.

    § 4.4 Παρακολούθηση των μετεωρολογικών δεδομένων
    Συνιστάται στα πυρηνόκαρπα να παρακολουθείται η θερμοκρασία, ιδιαίτερα την περίοδο της άνθησης, προκειμένου να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της καλλιέργειας από τον παγετό.

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Η σύσταση αυτή για τα ευαίσθητα στους παγετούς στάδια θα μπορούσε να είναι γενική και να μην περιορίζεται μόνο στα πυρηνόκαρπα.

    § 4.5.2 Απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία
    Πρέπει, για τον τύπο του λιπάσματος να λαμβάνονται υπόψη:
    • το pH του εδάφους (εδαφολογική ανάλυση),
    • αν πρόκειται για βασική ή επιφανειακή λίπανση ή διαφυλλικό ψεκασμό,
    • η ανάγκη της καλλιέργειας σε θρεπτικά στοιχεία,
    • η διαλυτότητα του λιπάσματος,
    • ο ρυθμός αποδέσμευσης των θρεπτικών στοιχείων,
    • η σύσταση του λιπάσματος (για να μην εμπλουτίζεται το έδαφος και με ανεπιθύμητα συστατικά, όπως βαρέα μέταλλα που συνοδεύουν το λίπασμα)

    ΣΧΟΛΙΟ: Πολύ σωστή η τελευταία σύσταση αλλά δυστυχώς στο μεγαλύτερο ποσοστό τους τα λιπάσματα δεν συνοδεύονται από τέτοια πληροφορία. Πρόσφατα η ΕΕ ανακοίνωσε ότι προχωρά στην έγκριση νέων κανόνων για τη διάθεση των λιπασμάτων που θα περιλαμβάνουν και την υποχρέωση σήμανση και θα τεθεί σε εφαρμογή σε τρία χρόνια.

    § 4.6.4 Ποιότητα του αρδευτικού νερού
    Πρέπει, το νερό που προέρχεται από γεώτρηση ή από επεξεργασμένες εκροές βιολογικών καθαρισμών να εξετάζεται με ανάλυση σε διαπιστευμένο εργαστήριο για τις σχετικές μεθόδους, για την καταλληλότητά του, ανά πενταετία. Ειδικότερα, να ελέγχεται ως προς το μικροβιακό του φορτίο και τις συγκεντρώσεις των επιμέρους παραμέτρων ρύπανσης (αλατότητα, νιτρικά, βαρέα μέταλλα, κ.λ.π.). Ο έλεγχος της ποιότητας του νερού να γίνεται σε συνεργασία με τις Υγειονομικές Αρχές και τους αρμόδιους Φορείς διαχείρισης υδάτινων πόρων.

    Πρέπει να πραγματοποιείται ετήσια ανάλυση επικινδυνότητας για ρύπανση του νερού άρδευσης/υδρολίπανσης, η οποία να λαμβάνει υπόψη το είδος της καλλιέργειας, τις πηγές νερού, τη μέθοδο άρδευσης, τις πηγές ρυπαντών και νερών απορροών και του περιβάλλοντος, την ενδεχόμενη μικροβιολογική, χημική ή φυσική μόλυνση όλων των πηγών νερού άρδευσης/ υδρολίπανσης και τα αποτελέσματα χημικών και μικροβιολογικών αναλύσεων.

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Αντικατάσταση των δύο παραγράφων με: Πρέπει η γεωργική εκμετάλλευση να παρακολουθεί την ποιότητα του αρδευτικού νερού. Η συχνότητα παρακολούθησης βασίζεται σε ετήσια ανάλυση επικινδυνότητας για ενδεχόμενη μικροβιολογική και φυσικοχημική επιβάρυνση και η οποία κατ’ ελάχιστον θα λαμβάνει υπ’ όψιν τους παρακάτω παράγοντες:
    – Τις πηγές νερού (ανοιχτές, κλειστές).
    – Πιθανό ιστορικό μόλυνσης – ρύπανσης αρδευτικού νερού στην περιοχή.
    – Τις μεθόδους άρδευσης (αν έρχεται ή όχι σε επαφή το νερό με το εμπορεύσιμο τμήμα).
    – Το είδος της καλλιέργειας (το εμπορεύσιμο τμήμα καταναλώνεται ωμό ή όχι, διαθέτει εξωτερικό περίβλημα ή όχι).
    – Το χρόνο άρδευσης σε σχέση με τη συγκομιδή του εμπορεύσιμου τμήματος.

    Στην περίπτωση υλοποίησης μικροβιολογικής ανάλυσης το εργαστήριο θα πρέπει να είναι διαπιστευμένο κατά ISO17025.

    § 4.6.5 Παροχή του αρδευτικού νερού
    Πρέπει, σε περίπτωση άντλησης νερού από γεώτρηση, η χρήση αυτής να συμμορφώνεται με την εθνική νομοθεσία. Στα αρχεία της γεωργικής εκμετάλλευσης πρέπει να τηρούνται αποδεικτικά της νομιμότητας των γεωτρήσεων αυτών.

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Αντικατάσταση της απαίτησης με: Πρέπει η γεωργική εκμετάλλευση να τεκμηριώνει τη νομιμότητα χρήσης αρδευτικού νερού.

    § 4.7.2 Μέθοδοι και μέσα φυτοπροστασίας
    Υποχρεούνται οι παραγωγοί να τηρούν, ως προς τα ΦΠΠ, την κείμενη νομοθεσία σχετικά με τη μεταφορά, αποθήκευση, εφαρμογή, διαχείριση των μη χρησιμοποιηθέντων και καταστροφή των κενών μέσων συσκευασίας τους.

    ΣΧΟΛΙΟ: Ποια είναι τελικά η κείμενη νομοθεσία σχετικά με τη διαχείριση των μη χρησιμοποιηθέντων (ληγμένων) ΦΠΠ και την καταστροφή των κενών μέσων συσκευασίας τους? Η εγκύκλιος του ΥΠΑΑΤ σχετικά με τις «Βέλτιστες Εργασιακές Πρακτικές Χρήσης Γεωργικών Φαρμάκων» (Αριθ. πρωτ: 5919/62354, Ημερ/νια: 13 ‐5‐2014) αναγράφει μόνο το τριπλό ξέπλυμα των κενών και ποιες είναι οι απαράδεκτες μετέπειτα πρακτικές διαχείρισης (θάψιμο, κάψιμο). Στις ετικέτες των φππ στις οδηγίες για την ασφαλή απόσυρση του φυτοπροστατευτικού προϊόντος και της συσκευασίας, συνήθως αναγράφεται ότι μετά το τριπλό ξέπλυμα και το τρύπημά τους οι κενές συσκευασίες εναποτίθενται σε σημεία συλλογής για ανακύκλωση ή ανάκτηση ενέργειας. Όσον αφορά την ανακύκλωση, ο ΕΣΥΦ στα πιλοτικά του προγράμματα οδηγεί τα κενά (μετά το τριπλό ξέπλυμα) σε κανάλια ανακύκλωσης για την κατασκευή πλαστικών υλικών που δεν έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (πχ σωλήνες αποχέτευσης). Επομένως όσον αφορά τις κενές συσκευασίας πρέπει κατά τη γνώμη μας: α) να ξεκαθαρίσει αν θεωρείται επικίνδυνό ή όχι απόβλητο μετά το καλό τριπλό ξέπλυμα, και β) το πρόβλημα πλέον εστιάζεται στα στάδια μετά τη συλλογή τους για την περαιτέρω διαχείρισή τους για το οποίο μόνο η πολιτεία μπορεί να μεριμνήσει. Τέλος, όσον αφορά τα ληγμένα και τα φππ που έχουν αποσυρθεί πλέον από την αγορά αλλά υπάρχουν στις αποθήκες των παραγωγών δεν υπάρχει καμία σχετική πρόβλεψη διαχείρισης πέραν από τα προληπτικά μέτρα που αναφέρονται στην ανωτέρω εγκύκλιο.

    § 4.7.4 Συστάσεις για την ποσότητα, τύπο και χρόνο εφαρμογής του ΦΠΠ
    Πρέπει όλες οι γραπτές οδηγίες εφαρμογής ΦΠΠ που δίνονται από τον Επιβλέποντα-Γεωργικό Σύμβουλο να διατηρούνται στα αρχεία της γεωργικής εκμετάλλευσης για τουλάχιστον τρία (3) έτη.

    ΣΧΟΛΙΟ: Πλεονασμός. Η απαίτηση αναφέρεται και στην § 4.5.3 (AGRO 2-1).

    Πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία και αντίστοιχες καταγραφές, όπως καταγραφή εφαρμογών ΦΠΠ και αντίστοιχων ημερομηνιών συγκομιδής, που να αποδεικνύουν ότι έχουν τηρηθεί όλα τα όρια ασφαλείας επανεισόδου στον αγρό μετά από εφαρμογή ΦΠΠ και ότι υπάρχουν αντίστοιχες διαδικασίες στον αγρό, όπως σημάνσεις προειδοποίησης, που να διασφαλίζουν την πλήρη συμμόρφωση

    ΣΧΟΛΙΟ: Πλεονασμός. Η απαίτηση αναφέρεται και στην § 4.7.7 (AGRO 2-2).

    §4.7.8 Μέσα εφαρμογής των φυτοπροστατευτικών προϊόντων
    Συνιστάται να ελέγχονται τα ακροφύσια (μπεκ) πριν από την εφαρμογή για το αν
    είναι φθαρμένα ή μερικώς φραγμένα και να αντικαθίστανται τα φθαρμένα και να αποφράσσονται μηχανικά και με νερό τα μερικώς φραγμένα.

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Αντικατάσταση της απαίτησης με: Συνιστάται να ελέγχονται τα ακροφύσια (μπεκ) πριν από την εφαρμογή για το αν είναι φθαρμένα ή μερικώς φραγμένα και ώστε να αντικαθίστανται τα φθαρμένα και να αποφράσσονται μηχανικά και με νερό τα μερικώς φραγμένα.

    Προσθήκη της απαίτησης: Υποχρεούται η γεωργική εκμετάλλευση να συμμορφώνεται ως προς τις απαιτήσεις της νομοθεσίας σχετικά με την επιθεώρηση του εξοπλισμού εφαρμογής των γεωργικών φαρμάκων.

    §4.7.9 Απόρριψη του πλεονάσματος του ψεκαστικού υγρού– Καθαρισμός βυτίου
    Πρέπει, όταν το τυχόν πλεόνασμα του ψεκαστικού υγρού ή το νερό καθαρισμού του
    ψεκαστήρα να ψεκάζονται σε ήδη ψεκασμένο τμήμα της φυτείας, να τεκμηριώνεται ότι δεν υπερβαίνονται οι μέγιστες επιτρεπόμενες δόσεις και να καταγράφονται οι εφαρμογές τους με τον ίδιο τρόπο και λεπτομέρεια όπως και η εφαρμογή φυτοπροστατευτικών προϊόντων.

    ΣΧΟΛΙΟ: Πλεονασμός. Η ορθή διαχείριση αναφέρεται σε κείμενο στην ίδια παράγραφο.

    §4.7.10 Αναλύσεις υπολειμμάτων των φυτοπροστατευτικών προϊόντων
    Πρέπει ο αριθμός του συνόλου των αναλύσεων ΦΠΠ για τον προσδιορισμό υπολειμμάτων, που διενεργεί η γεωργική εκμετάλλευση, να προκύπτει μετά από τεκμηριωμένη ανάλυση επικινδυνότητας, η οποία θα λαμβάνει τουλάχιστον υπόψη το είδος της καλλιέργειας, την ποικιλία, τον αριθμό και το είδος των εφαρμογών, το όριο ασφαλείας προ της συγκομιδής, τη χρήση του προϊόντος και το χρόνο εφαρμογής και να είναι τουλάχιστον ίσος με τη τετραγωνική ρίζα του αριθμού των παραγωγών της γεωργικής εκμετάλλευσης ανά καλλιέργεια. Εξαιρούνται της απαίτησης υλοποίησης του ελάχιστου αυτού αριθμού αναλύσεων, οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις με καλλιέργειες για τις οποίες δεν υπάρχουν θεσπισμένα από την ισχύουσα ενωσιακή ή εθνική νομοθεσία ανώτατα όρια υπολειμμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων (MRLs). Στις περιπτώσεις αυτές ο αριθμός των αναλύσεων ΦΠΠ προκύπτει μετά από τεκμηριωμένη ανάλυση επικινδυνότητας λαμβάνοντας τουλάχιστον υπόψη τα κριτήρια που αναφέρονται ανωτέρω.

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Προσθήκη στους παράγοντες της ανάλυσης επικινδυνότητας και των εφαρμογών σε γειτνιάζουσες καλλιέργειες.

    Πρέπει η γεωργική εκμετάλλευση να έχει σαφώς περιγεγραμμένη και τεκμηριωμένη
    διαδικασία για τις διορθωτικές ενέργειες που αναλαμβάνονται (η διαδικασία περιλαμβάνει επικοινωνία με πελάτες για τον εντοπισμό του προϊόντος κ.λπ.), όταν η ανάλυση υπολειμμάτων δείχνει υπέρβαση του μέγιστου επιτρεπτού ορίου υπολειμμάτων (MRL) στο τελικό προϊόν.

    ΣΧΟΛΙΟ: Πλεονασμός. Η σχετική διαδικασία αναφέρεται και λίγο πιο κάτω στην ίδια παράγραφο.

    § 4.7.11 Φύλαξη των φυτοπροστατευτικών μέσων
    Πρέπει τα ΦΠΠ να φυλάσσονται σε χώρους μακριά από τρόφιμα, σπόρους και ζωοτροφές.

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Επίσης μακριά από μέσα συσκευασίας

    Υποχρεούται η γεωργική εκμετάλλευση να λαμβάνει μέτρα ώστε τα ληγμένα ΦΠΠ ή τα ΦΠΠ των οποίων έχει λήξει η άδεια κυκλοφορίας, να αποθηκεύονται με ασφάλεια και να διαχειρίζονται σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική και κοινοτική νομοθεσία.

    ΣΧΟΛΙΟ: Όπως § 4.7.2 Μέθοδοι και μέσα φυτοπροστασίας.

    § 4.7.12 Κενά συσκευασίας φυτοπροστατευτικών προϊόντων
    Υποχρεούνται οι παραγωγοί να καταστρέφουν τα κενά συσκευασίας των ΦΠΠ σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία.

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Υποχρεούνται οι παραγωγοί να καταστρέφουν διαχειρίζονται τα κενά συσκευασίας των ΦΠΠ σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία.

    Πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στο σχέδιο φυτοπροστασίας ο τρόπος απόρριψης ή καταστροφής των κενών συσκευασίας.

    ΠΡΟΤΑΣΗ: Πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στο σχέδιο φυτοπροστασίας ο τρόπος απόρριψης ή καταστροφής διαχείρισης των κενών συσκευασίας.

    §4.7.13 Ληγμένα ΦΠΠ
    Υποχρεούται η γεωργική εκμετάλλευση να φροντίζει για τη σωστή διαχείριση των ληγμένων ΦΠΠ σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την ισχύουσα νομοθεσία.

    ΣΧΟΛΙΟ: Όπως § 4.7.2 Μέθοδοι και μέσα φυτοπροστασίας.

    § 4.8.1 Χρόνος και Τρόπος Συγκομιδής
    Υποχρεούται η γεωργική εκμετάλλευση στην καλλιέργεια της ελαιοποιήσιμης ελιάς,
    να μην χρησιμοποιεί πλαστικούς σάκους.
    Υποχρεούται η γεωργική εκμετάλλευση στην καλλιέργεια της επιτραπέζιας ελιάς, να εξασφαλίζει τη μεταφορά των ελαιοκάρπων σε πλαστικά κιβώτια.

    ΣΧΟΛΙΟ: Δεν είναι νομικές απαιτήσεις τα ανωτέρω σημεία.

    §4.8.2 Υγιεινή των εργαζομένων
    Πρέπει να εξασφαλίζεται η πρόσβαση των εργατών συγκομιδής των προϊόντων σε
    τουαλέτα, πόσιμο νερό και μέσα καθαρισμού και πλυσίματος.

    ΣΧΟΛΙΟ: Το θέμα ύπαρξης τουαλέτας δεν είναι τόσο απλό. Στη λίστα ελέγχου της GlobalGAP υπάρχει η απαίτηση ως δευτερεύον πρέπει. Συμμόρφωση στο σημείο ελέγχου έχουμε όταν υπάρχει τουαλέτα 500 m ή 7 λεπτά περπάτημα από το αγροτεμάχιο.

  • 8 Μαΐου 2019, 17:12 | Μαρία Σπέντζου

    Ευχαριστούμε πολύ για τις χρήσιμες παρατηρήσεις σας, θα τις εξετάσουμε αναλυτικά.

  • 8 Μαΐου 2019, 14:52 | Κωνσταντίνος Β. Σίμογλου

    Στο σημείο 7.7.8. του AGRO 2.2:
    Προτείνεται να προβλεφθεί η υποχρέωση επιθεώρησης του μηχανολογικού εξοπλισμού εφαρμογής γεωργικών φαρμάκων [σύμφωνα με την ΥΑ Ε8 1831/39763/07-04-2015 (ΦΕΚ Β’ 671) (όπως ισχύει)].

    Στο σημείο 4.8.1 σχετικά με τη χρήση βαμβακοσυλλεκτικών μηχανών «stripper».
    Προτείνεται η επαναδιατύπωση της φράσης για λόγους σαφήνειας ως εξής:
    «β) Να μην χρησιμοποιούνται μηχανές stripper για τη συλλογή του προϊόντος προκειμένου να εξασφαλίζεται η χαμηλή περιεκτικότητα τού συγκομισθέντος προϊόντος σε ξένες ύλες, όπως απαιτείται για την παράδοσή του στο εκκοκκιστήριο».

    Στο σημείο 4.12.2. «Κατάρτιση»:
    Να προστεθεί η απαίτηση κατοχής πιστοποιητικού γνώσης ορθολογικής χρήσης ΦΠΠ από εργαζόμενους που χρησιμοποιούν ΦΠΠ [(όπως προβλέπεται στο άρθ. 33 του Ν.4036/2002 (Α’ 8) και στην ΚΥΑ 8197/90920/22-7-2013 (ΦΕΚ Β΄1883)].

    Στο σημείο 4.12.3 «Χειρισμός ΦΠΠ»:
    Το κείμενο «Υποχρεούται η γεωργική εκμετάλλευση να διασφαλίζει και να ελέγχει στους παραγωγούς-μέλη της τη χρήση νόμιμων ΦΠΠ, τα οποία να διαθέτουν ετικέτα στη γλώσσα της χώρας εφαρμογής τους, όπως προβλέπεται στην ισχύουσα νομοθεσία», να αντικατασταθεί με το «… να διαθέτουν ετικέτα στην ελληνική γλώσσα με έγκριση κυκλοφορίας από το ΥΠΑΑΤ».