Στο πλαίσιο υλοποίησης της εθνικής ψηφιακής στρατηγικής, πλήθος κάθετων τομεακών πολιτικών έχουν απολήξεις ή σημεία εκκίνησης τη Δημόσια Διοίκηση και επηρεάζουν αμφίδρομα τις δράσεις και τις πολιτικές που καλείται να υλοποιήσει η κυβερνητική και διοικητική δομή Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Ενδεικτικά αναφέρονται:
Υγεία
Ένας αριθμός νοσοκομείων της χώρας είναι ελλιπώς ή επαρκώς μηχανογραφημένα ενώ άλλα στερούνται πλήρως μηχανοργάνωσης. Ακόμα και όπου υπάρχουν, τα πληροφοριακά συστήματα των νοσοκομείων δεν επικοινωνούν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η έγκαιρη, ισότιμη και αξιόπιστη παροχή υπηρεσιών υγείας. Δράσεις όπως αυτή της ενιαίας μηχανοργάνωσης των νοσοκομείων, βάση ενιαίου και δεσμευτικού προτύπου επικοινωνίας, τα οποία να διαλειτουργούν μεταξύ τους, θα συνεισφέρουν στο σχεδιασμό της δημόσιας ιατρικής περίθαλψης με ορθολογικό τρόπο και με γνώμονα τις ανάγκες των επωφελουμένων. Επιπλέον, θα επιτρέψουν τη συγκριτική παρουσίαση στατιστικών και οικονομικών στοιχείων και θα οδηγήσουν σε βελτίωση της παρεχόμενης ιατρικής φροντίδας, οικονομίες κλίμακας, μείωση σπατάλης και καταπολέμηση της διαφθοράς.
Κοινωνική ασφάλιση
Δράσεις ηλεκτρονικής διακυβέρνηση μπορούν να συνεισφέρουν στη βελτίωση της λειτουργίας των ασφαλιστικών ταμείων, όπως για παράδειγμα στη διευκόλυνση της πληρωμής των ασφαλιστικών εισφορών, στη συσχέτιση των εισφορών με τις παροχές και στην υποστήριξη της παροχής περίθαλψης και λοιπών κοινωνικών παροχών.
Ένας από τους κεντρικούς στόχους ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για την επόμενη τριετία, η διαλειτουργικότητα μεταξύ των βασικών Μητρώων πολιτών, θα αυτοματοποιήσει περίπλοκες σήμερα διαδικασίες, όπως τη διαδικασία έκδοσης ασφαλιστικής ενημερότητας, τη διαδικασία έκδοσης σύνταξης και εκείνες που αφορούν στην απόδοση κοινωνικών επιδομάτων.
Δημοσιονομική Μεταρρύθμιση
Φορολογία
Η χώρα καλείται να διευρύνει τη φορολογική της βάση και να διανείμει πιο δίκαια τα φορολογικά βάρη. Δράσεις ηλεκτρονικής διακυβέρνησης όπως η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των πληροφοριακών συστημάτων του δημοσίου θα συνεισφέρουν στην ταχύτερη είσπραξη φόρων και την πάταξη της φοροδιαφυγής. Παράλληλα, δράσεις όπως η ενιαία πρόσβαση πολιτών στην επαφή τους με το δημόσιο τομέα, θα διευκολύνουν στην άμεση παραγωγή των απαιτούμενων φορολογικών πιστοποιητικών και στην ηλεκτρονική ρύθμιση οφειλών.
Ενιαία οικονομική διαχείριση
Η ριζική αναβάθμιση των προτύπων, μηχανισμών και διαδικασιών οικονομικής διαχείρισης και δημοσιονομικής παρακολούθησης συνιστά οριζόντια ανάγκη του συνόλου των φορέων του Κράτους. Η σταδιακή εγκαθίδρυση ενός συστήματος ενιαίας δημοσιονομικής διαχείρισης θα διασφαλίσει την τυποποίηση και διαλειτουργικότητα σε διαχειριστικό, διαδικαστικό και τεχνολογικό επίπεδο με άμεσες επιπτώσεις στην επιχειρησιακή λειτουργία του Κράτους.
Δικαιοσύνη
Η λειτουργία της Δικαιοσύνης συνεχίζει να βασίζεται σε έγχαρτες διαδικασίες, πολλαπλασιάζοντας το χρόνο, το κόστος και την ποιότητα απονομής της δικαιοσύνης. Η χρήση ΤΠΕ θα μειώσει το χρόνο και το κόστος διεκπεραίωσης των υποθέσεων και θα βελτιώσει γενικότερα το σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Δράσεις όπως η αυτοματοποίηση έκδοσης και η άμεση αξιοποίηση του Ποινικού Μητρώου θα απαλλάξουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις από άσκοπα διοικητικά βάρη.
Εις επίρρωσιν όσων αναφέρει στο σχόλιό του ο Διομήδης Σπινέλλης:
1) Ως προς το λογισμικό ανοικτού κώδικα
Πρέπει κατά προτεραιότητα να εξετάζεται η δυνατότητα χρήσης λογισμικού ανοικτού κώδικα για την κάλυψη των αναγκών.
Στις μέρες μας, η κοινότητα του ανοικτού λογισμικού, παράγει εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα, πολλά από τα οποία υπερέχουν αντίστοιχων εταιρικών.
Κριτήριο επιλογής δεν πρέπει να αποτελέσει η εξαντλητική σύγκριση όλων των δυνατοτήτων ενός ελεύθερου και ενός εμπορικού λογισμικού, αλλά η καταλληλότητα του ανοικτού λογισμικού για τη συγκεκριμένη χρήση που απαιτείται στις συγκεκριμένες υπηρεσίες.
Ως παράδειγμα αναφέρω το εξαιρετικό πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου Word, της εταιρίας Microsoft και τον OpenOffice Writer. Στόχος είναι όλοι υπάλληλοι της Δημόσιας Διοίκησης να συντάσσουν τα έγγραφά τους με Η/Υ. Πόσοι, όμως απ’ αυτούς χρειάζονται ή χρησιμοποιούν εξελιγμένες δυνατότητες που παρέχει το Word αλλά όχι το Writer;
Το ίδιο συμβαίνει και με άλλες κατηγορίες προγραμμάτων, όπως βάσεις δεδομένων, σχεδιαστικά προγράμματα, συστήματα γεωγραφικών πληροφοριών, προγράμματα επεξεργασίας εικόνας και ήχου, κ.τ.λ.
Η γενικότερη επιλογή ανοικτού λογισμικού για τις περισσότερες Υπηρεσίες της ΔΔ δεν αποκλείει την προμήθεια εμπορικού λογισμικού, για τις ειδικές περιπτώσεις που οι ανάγκες το επιβάλλουν.
Αν, λοιπόν, με κριτήριο την εκάστοτε συγκεκριμένη ανάγκη και όχι τις γενικές δυνατότητες των προγραμμάτων, τελικά προκρίνεται η χρήση του ανοικτού προγράμματος έναντι του εταιρικού, εκτός από την τεράστια οικονομία (και την αποφυγή τυχόν χρήσης παράνομου λογισμικού), δίνεται ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη και τη βελτίωση του ανοικτού λογισμικού, ώστε μελλοντικά να παρέχει και άλλες χρήσιμες λειτουργίες.
Εξ άλλου, μπορεί κανείς να αρχίσει χρησιμοποιώντας λογισμικό ανοικτού κώδικα (που εγκαθιστά αδαπάνως οποιαδήποτε στιγμή) και όταν εμφανιστεί η ανάγκη που δεν μπορεί να καλυφθεί να ζητήσει την προμήθεια εμπορικού λογισμικού.
Η επιλογή αυτή είναι Στρατηγική και επηρεάζει όχι μόνον την προμήθεια λογισμικού και υλικού αλλά και το σχεδιασμό των αντίστοιχων εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
2) Ως προς την κεντρική υλοποίηση: Πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, εξ ου και αυξημένη ευθύνη
Πρέπει οπωσδήποτε να προτιμάται η κεντρική υλοποίηση, όπου είναι δυνατόν, επειδή μπορεί να εξασφαλίσει και πολύ μεγάλη μείωση δαπανών, εξοικονόμηση πόρων και πρόσθετα πλεονεκτήματα ομοιομορφίας, διαλειτουργικότητας και τυποποίησης διεπαφής με το χρήστη, προς όφελος και των Υπηρεσιών και των συναλλασσομένων (ευκολία χρήσης, συντήρησης, βελτιώσεων κτλ).
Πρέπει όμως να τονιστεί η σημαντική ευθύνη που αναλαμβάνει ο κεντρικός φορέας, και η υποχρέωσή του να παράγει προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας: Κάθε λάθος που γίνεται κεντρικά πολλαπλασιάζεται επί όσες φορές το προϊόν χρησιμοποιηθεί. Μια λανθασμένη δομή δεδομένων, που όλες οι μονάδες του Δημοσίου καλούνται να συμπληρώνουν, δημιουργεί τόσα λάθη όσες και οι μονάδες και, ενδεχομένως, επί το σύνολο των καταχωρίσεων κάθε μονάδας. Το ίδιο συμβαίνει και με τα πρότυπα έγγραφα, που θα πρέπει να έχουν προσεκτικά σχεδιασμένη δομή και να παράγονται από τα (αναλυτικά καταχωρισμένα) δεδομένα τους, όπως ορθά παρατηρεί ο Δημήτρης Καραθανάσης, σε σχόλιό του στην Ενότητα 7.
Γι’ αυτούς τους λόγους θα πρέπει να στελεχωθεί προσεκτικά κάθε Κεντρική Δομή που θα αναλάβει την παραγωγή λογισμικού, ώστε αυτό να ελέγχεται συστηματικά και ενδελεχώς πριν από τη διανομή του.
Λείπουν από την ανάλυση αρκετοί κάθετοι τομείς: π.χ. Παιδεία, Ασφάλεια, Άμυνα, Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Είναι σημαντικό η αναφορά σε τομείς να μην αναπαράγει τους γενικούς στόχους, αλλά να θέτει (όπου και αν υπάρχουν) συγκεκριμένους στόχους / εντοπισμούς για τα τομεακά συστήματα, οργανισμούς και διαδικασίες.
Η συγκεκριμένη παράγραφος δεν έχει κανένα νοόημα
ούτε ως προς την επιλογή των τομεων, ή αναφέρονται όλοι ή κανένας
ούτε ως προς την αναφορά των προβλήμάτων, αυτά αναφέρθηκαν στην υφιστάμενη κατάσταση
Θα πρέπει να αφερεθει ή να αναπροσαρμοστεί
Συμφωνώ με το σχόλιο του Διομήδη Σπινέλλη ότι η διάθεση του λογισμικού που υλοποιείται για λογαριασμό του Δημόσιου με άδεια λογισμικού ανοικτού κώδικα είναι συμβάλλει σημαντικά στην αποφυγή της σπατάλης και στη διασφάλιση της διαλειτουργικότητας.
Είναι πιστεύω σημαντικό να υιοθετηθούν αρχές που θα αποτρέψουν τη σπατάλη της παράλληλης υλοποίησης πληροφοριακών συστημάτων που έχουν τις ίδιες βασικές απαιτήσεις από κάθε νοσοκομείο, φορέα κοινωνικής ασφάλισης και βαθμό δικαιοσύνης. (Στους κάθετους τομείς πρέπει να προστεθούν και οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης.) Τρόποι να επιτευχθεί αυτός ο στόχος θα ήταν η κεντρική υλοποίηση τέτοιων υποδομών, ή η υποχρέωση το λογισμικό που υλοποιείται για λογαριασμό του Δημόσιου να παραδίδεται να να διατίθεται με άδεια λογισμικού ανοικτού κώδικα.