Στo τέταρτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 25 του ν. 4821/2021 (Α’ 134), περί των εργασιών των διαπιστευμένων μηχανικών για το Κτηματολόγιο, η φράση «Μετά την παρέλευση διετίας από την εγγραφή στο Μητρώο και τη λήψη άδειας, ο Φορέας δύναται να χορηγεί» αντικαθίσταται από τη φράση «Ο Φορέας χορηγεί» και η παρ. 2 του άρθρου 24 διαμορφώνεται ως εξής:
«2. Οι διαπιστευμένοι μηχανικοί αναλαμβάνουν και εκτελούν τις εργασίες της περ. α’ της παρ. 1, ύστερα από εντολή ανάθεσης εργασιών του αιτούντος την εγγραφή πράξης ή τη διόρθωση των κτηματολογικών διαγραμμάτων. Τέτοια εντολή δύναται να χορηγεί και ο Φορέας για σχετικές διαδικασίες που επισπεύδει σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Για τις περ. β’ έως και δ’ της παρ. 1, οι διαπιστευμένοι μηχανικοί αναλαμβάνουν και εκτελούν τις σχετικές εργασίες ελέγχου προς τον σκοπό της σύνταξης εισήγησης που απευθύνεται στον Φορέα για την ενημέρωση των κτηματολογικών διαγραμμάτων, ύστερα από εντολή ανάθεσης εργασιών του τελευταίου. Ο Φορέας χορηγεί στους διαπιστευμένους μηχανικούς εντολή για σύνταξη πορίσματος που απευθύνεται προς το αρμόδιο κτηματολογικό γραφείο και για την ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης σύμφωνα με το περιεχόμενό του, λαμβανομένων υπόψη του χρόνου ευδόκιμης προϋπηρεσίας, της εμπειρίας και της επιμόρφωσης, που καθορίζονται με την απόφαση του Δ.Σ. του Φορέα. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται τα κριτήρια και τα αντικείμενα των εργασιών για τις οποίες ανατίθεται η εντολή σύνταξης πορίσματος.».
Ο διαπιστευμένος μηχανικός κτηματολογιου είναι απαραίτητος, και έχει καθυστερήσει σημαντικά η ενεργοποίηση του. Υπάρχει σημαντική καθυστέρηση στην εγγραφή πράξεων ή διόρθωση κτηματολογικων εγγραφών που επιφέρουν χωρικές μεταβολές σε κτηματολογικα γραφεία, λογω καθυστερησεων εισηγησεων του φορέα. Ο διαπιστευμενους μηχανικός κτηματολογιου είναι απαραίτητος και στην περιπτωση διαμεσολάβησης, που επιφέρει χωρικές μεταβολές.
Είναι δικαίωμα φυσικών και νομικών προσώπων να ζητούν την επίσπευση της ολοκλήρωσης καταχώρισης πράξεων ή διόρθωση κτηματολογικών εγγραφών πουβεπιφέρουν μεταβολές στα κτηματολογικά διαγράμματα, όπως ισχύει σε πολλά κτηματολογικα συστήματα της του εξωτερικου και δη χωρών της ΕΕ η συνδεδεμένων με την ΕΕ.
Με τα άρθρα 12 και 13 του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τίτλο «Επιτάχυνση των διαδικασιών ολοκλήρωσης του Ελληνικού Κτηματολογίου: Διεκπεραίωση εκκρεμοτήτων στις μεταγραφές ακινήτων και ενίσχυση της επιχειρησιακής λειτουργίας του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο» – Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών μεταβίβασης ακινήτων – Ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης» που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση δεν επιτυγχάνονται ο Σκοπός και το Αντικείμενο του Σχεδίου Νόμου που περιγράφονται στα άρθρα 1 και 2.
Από τον πρώτο νόμο (Ν.2664/1998) που αφορά την τήρηση του Εθνικού Κτηματολογίου μέχρι και το σημερινό σχέδιο νόμου παρατηρείται μια ασάφεια και έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα που οδηγεί το έργο του Εθνικού Κτηματολογίου σε βήματα πίσω αντί εμπρός. Σταδιακά γίνεται προσπάθεια να ενταχθούν στο σύστημα του Εθνικού Κτηματολογίου ιδιώτες μηχανικοί. Η καταχώρηση μεταβολών στη κτηματολογική βάση από ιδιώτες ανοίγει την κερκόπορτα σε κάθε είδους επιτήδειους και τελικά σε ιδιωτικοποίηση του Κτηματολογίου.
Η πολιτεία δεν μπορεί και δεν πρέπει να μεταβιβάσει τις αρμοδιότητες διόρθωσης των κτηματολογικών εγγραφών ούτε την καταχώρηση διαφόρων πράξεων σε «διαπιστευμένους» ιδιώτες διότι στην Ελλάδα το ιδιοκτησιακό καθεστώς δεν είναι ξεκάθαρο και υπάρχει κίνδυνος αυθαιρεσίας στην εφαρμογή των ορίων των ακινήτων. Η μέχρι τώρα εμπειρία από την σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου δείχνει ότι οι κάθε λογής απατεώνες παρερμηνεύουν συμβολαιογραφικά έγγραφα, δικαστικές αποφάσεις κλπ για να «τοποθετήσουν» τα όρια των ιδιοκτησιών στις «επιθυμητές θέσεις».
Έτσι τελικά το Κτηματολόγιο κινδυνεύει να μην εκπληρώνει κανέναν από τους τρεις βασικούς του στόχους: τη διασφάλιση της δημόσιας περιουσίας, τη διασφάλιση της ιδιωτικής περιουσίας και τη χρησιμοποίησή του ως εργαλείο ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας.
Σήμερα ενώ ο συντάκτης Τοπογραφικού Διαγράμματος οφείλει να ελέγξει τη συμβατότητα του γεωτεμαχίου που αποτυπώνει ως προς τη θέση, το σχήμα και το εμβαδόν με αυτό που έχει καταχωρηθεί στη Χωρική Κτηματολογική Βάση δεν υπάρχουν προδιαγραφές που να ορίζουν τα όρια της συμβατότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένας μηχανικός να θεωρεί ότι ένα γεωτεμάχιο είναι συμβατό, ενώ ένας άλλος να θεωρεί ότι το ίδιο γεωτεμάχιο δεν είναι συμβατό με αυτό που έχει καταχωρηθεί στη βάση των χωρικών δεδομένων. Τέτοιες προδιαγραφές ελέγχου της συμβατότητας υπάρχουν και εφαρμόζονται μόνο στις μελέτες Κτηματογράφησης που εκπονούνται σήμερα.
Αν το υπουργείο θέλει να εκπληρώσει το Σκοπό και το Αντικείμενο, όπως περιγράφονται στα 2 πρώτα άρθρα του Σχεδίου Νόμου, πρέπει να κινηθεί σε τελείως άλλη κατεύθυνση.
Με τον Ν. 2664/1998 περιγράφεται ο τρόπος τήρησης των Κτηματολογικών στοιχείων. Με το Ν. 4164/2013 δύναται να συσταθεί ειδικό μητρώο διαπιστευμένων μηχανικών και να ορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και τα ειδικότερα προσόντα εγγραφής στο μητρώο αυτό, καθώς και το πλαίσιο των παρεχομένων υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών προς τα Κτηματολογικά Γραφεία χωρίς καμία περεταίρω εξειδίκευση. Με το Ν. 4512/2018 συστήνονται 77 θέσεις κλάδου Μηχανικών με ειδικότητα Αγρονόμων -Τοπογράφων Μηχανικών στην κεντρική υπηρεσία του φορέα και 84 στις περιφερειακές υπηρεσίες του Φορέα. Μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί ο νόμος και ο Φορέας στερείται τις υπηρεσίες των πλέον καταρτισμένων επιστημόνων μηχανικών. Με το Ν.4821/2021 νομοθετείται η απόκτηση ιδιότητας διαπιστευμένου μηχανικού για το Κτηματολόγιο και το Ειδικό Μητρώο Διαπιστευμένων Μηχανικών, τα προσόντα του διαπιστευμένου μηχανικού, οι εργασίες που μπορεί να αναλάβει και να εκτελέσει, ο έλεγχος και η παρακολούθηση του έργου του και οι διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση παραβάσεων.
Με το σημερινό σχέδιο νόμου εξακολουθεί να υφίσταται ασάφεια όσο αφορά τα προσόντα του διαπιστευμένου μηχανικού όπου αναφέρεται ως επαγγελματικό δικαίωμα η εκπόνηση τοπογραφικών μελετών/εργασιών, χωρίς να αναφέρεται με σαφήνεια το δικαίωμα εκπόνησης εξαρτημένων τοπογραφικών εργασιών που αποτελεί προϋπόθεση οποιασδήποτε σχετικής με το Κτηματολόγιο εργασίας. Προστίθεται μάλιστα η φράση «ή στο Βιβλίο Τεχνικών Επωνυμιών του Τ.Ε.Ε.» όπου εγγράφονται και νομικά πρόσωπα πέραν τον φυσικών και συνεπώς δίνεται η δυνατότητα να λάβει διαπίστευση και νομικό πρόσωπο (Τεχνική Εταιρεία) πράγμα εντελώς αντίθετο με τη μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία και πρακτική.
Η επιστημονική επάρκεια για τη σύνταξη εξαρτημένου τοπογραφικού διαγράμματος και διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών αποκτάται με την απόκτηση του διπλώματος όσων μέχρι σήμερα έχουν το σχετικό δικαίωμα σύνταξης, χωρίς να απαιτείται η παρακολούθηση σεμιναρίων.
Συνεπώς, πρέπει χωρίς περισσότερες συζητήσεις και διαβουλεύσεις να εφαρμοστεί άμεσα ο Ν. 4512/2018 και να προσληφθούν στην Κεντρική Υπηρεσία και στα κατά τόπους Κτηματολογικά Γραφεία του ΝΠΔΔ Ελληνικό Κτηματολόγιο οι 161 μηχανικοί, όπως προβλέπεται. Σήμερα υπάρχει επιστημονικό προσωπικό με μεγάλη εμπειρία στις μελέτες κτηματογράφησης που σταδιακά περαιώνονται και από αυτή τη μεγάλη δεξαμενή μπορούν εύκολα να αντληθούν τα στελέχη που χρειάζονται για την τήρηση, την διόρθωση και την ενημέρωση των κτηματολογικών διαγραμμάτων. Πρέπει άμεσα να δημοσιευτούν προδιαγραφές για τη συμβατότητα των γεωτεμαχίων που θα ισχύουν και θα εφαρμόζονται για κάθε τοπογραφικό διάγραμμα που συντάσσεται. Ο νόμος θα πρέπει να προβλέπει να ελέγχονται ως προς τη συμβατότητα με το Κτηματολόγιο και τα γεωτεμάχια τα οποία δεν έχουν ελεγχθεί με σαφείς προδιαγραφές συμβατότητας. Ο νόμος θα πρέπει να προβλέπει να ελέγχονται τα γεωτεμάχια προκειμένου να εκδοθεί πιστοποιητικό πληρότητας για την ταυτότητα κτιρίου. Να δημιουργηθούν σαφείς οδηγίες σύνταξης τοπογραφικών διαγραμμάτων γεωμετρικών μεταβολών και ηλεκτρονικών εφαρμογών ελέγχου των προδιαγραφών και των σχετικών οδηγιών όπου θα δοθούν ελεύθερα στους έχοντες δικαίωμα σύνταξης τοπογραφικού διαγράμματος.
Με την τροποποίηση της φράσης, η διακριτική ευχέρεια που έχει η υπηρεσία γίνεται υποχρεωτική. Δεν συμφωνούμε στην υποχρεωτική εκχώρηση αρμοδιοτήτων του Φορέα, διότι το ήδη υπάρχον προσωπικό του Φορέα καλύπτει σήμερα αλλά και στο μέλλον κατά εκατό της εκατό το αντικείμενο ώστε να μη χρειάζεται καμία πρόσθετη εκχώρηση αρμοδιότητας σε οποιονδήποτε εκτός Φορέα. Εντωμεταξύ με την σταδιακή ολοκλήρωση της Κτηματογράφησης, αποδεσμεύονται ανθρώπινοι πόροι για την δραστηριότητα που αναφέρει το άρθρο.
Στην κατηγορία διαπιστευμένων μηχανικών για το Κτηματολόγιο θα πρέπει αυτοδικαίως να συμπεριληφθούν κάθε μορφής νομικά πρόσωπα (εταιρίες μελετών) που είτε αυτόνομα είτε με τη μορφή σύμπραξης έχουν λάβει μέρος στην εκπόνηση τουλάχιστον μίας μελέτης κτηματογράφησης για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου, ήδη τελούσας υπό την έγκριση και οριστική παραλαβή της από την αρμόδια Αναθέτουσα Αρχή ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Ν.Π.Δ.Δ. Περαιτέρω, θα μπορούσε να τύχει εφαρμογής ίδια διάταξη αντιστοίχως, για τα ως άνω νομικά πρόσωπα που έχουν εκπονήσει και λάβει έγκριση παράδοσης τουλάχιστον ενός σταδίου ευρισκόμενης υπό εκπόνηση μελέτης για τη δημιουργία ΕΘνικού Κτηματολογίου.
Η χρησιμόπτητα των διαπιστευμένων δεν είναι καθόλου τεκμηριωμένη. Τα τμήματα του φορέα που ασχολούνται με χωρικές μεταβολές είναι στελεχωμένα με έμπειρους μηχανικούς και τα τελευταία χρόνια με συμβασιούχους που αποδίδουν τα μέγιστα. Εντός σύντομου χρονικού διαστήματος η ολοκλήρωση της κτηματογράφησης θα συντελέσει στην επάνδρωση της Διεύθυνσης κτηματολογίου από πλήθος μηχανικών που στο παρόν απασχολούνται με αυτήν και θα μείνουν άνευ αντικειμένου. Οι τωρινές κτηματογραφήσεις έχουν εξαλείψει κατά μεγάλο βαθμό τις γεωμετρικές αστοχίες του παρελθόντος οπότε η ανάγκη διόρθωσης θα είναι κατά πολύ μικρότερη.Το ποσό που προϋπολογίζεται να δοθεί στους διαπιστευμένους μπορεί να δοθεί στους ήδη υπάρχοντες μηχανικούς που δε θα χρειαστούν ούτε την εκπαίδευση ούτε τις χρονοβόρες εξετάσεις και πιστοποιήσεις που προβλέπονται.
Αν και εφόσον διαπιστοθεί ότι το πλήθος των αιτήσεων με χωρικές μεταβολές είναι μη αντιμετωπίσιμο από τους μηχανικούς του Φορέα (πολύ αμφίβολο, ακόμα και μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης), θα ΔΥΝΑΤΑΙ να ενεργοποιηθεί ο θεσμός του διαπιστευμένου. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να ληφθούν υπ οψη:
1.Η αντικατάσταση της φράσης «δύναται¨ στο παρόν άρθρο υπονοεί ότι οι εργασίες αυτές θα εκτελούνται μόνο από τους διαπιστευμένους και όχι από τους μηχανικούς του φορέα. Πρέπει να γίνει σαφές ότι οι διαπιστευμένοι αν και εφόσον χρειαστεί να εργαστούν θα είναι επικουρικοί των μηχανικών του Φορέα και όχι αντικαταστάτες τους.Πρέπει να επανέλθει η φράση δύναται.
2.πρέπει να γίνει σαφές το αντικείμενο των διαπιστευμένων.θα συντάσσουν δγμ για χωρικές ή θα κάνουν τον έλεγχο των πράξεων που επιφέρουν χωρικές; είναι σαφές ότι δεν μπορούν να κάνουν και τα δύο γιατί θα βρεθούν στην οξύμωρη θέση να ελέγχουν και τον εαυτό τους. Αν κάνουν τον έλεγχο των πράξεων θα πρέπει να εξαιρεθούν από τη δυνατότητα σύνταξης δγμ , όπως και όλοι οι μηχανικοί του Φορέα στους οποίους απαγορεύεται να κάνουν οιαδήποτε εξωτερική εργασία που σχετίζεται με το κτηματολόγιο.
3. θα υπάρχει γεωγραφικός περιορισμός στις πράξεις που θα ελέγχουν οι διαπιστευμένοι; πχ μόνο για περιοχές που είναι η έδρα τους;
4. με ποιες πράξεις θα ασχοληθούν; καταχωρίσεις πράξεων, αιτήσεις του άρθρου 19 παρ. 2, αιτήσεις του άρθρου 19 παρ.4, πρόδηλα με γεωμετρικά στοιχεία, δικαστικές αποφάσεις, διοικητικές πράξεις;οι υποχρεώσεις του μηχανικού δεν περιορίζονται στη σύνταξη εισήγησης αλλά και στην οριστικοποίηση της πράξης για την οποία δε γίνεται λόγος καθόλου στο άρθρο. Περιγράφεται ημιτελώς η διαδικασία, γεγονός που θα αφήνει εκτεθειμένο τον Φορέα αλλά και τους ίδιους.
Congratulations