Στην περ. α) του άρθρου 24 του ν. 4821/2021 (Α’ 134), περί των προσόντων των διαπιστευμένων μηχανικών για το Κτηματολόγιο, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) η φράση «δίπλωμα μηχανικού» αντικαθίστανται από τη φράση «πτυχίο ή δίπλωμα κλάδου μηχανικού κατηγορίας Π.Ε. ή Τ.Ε. ή ακαδημαϊκά ισοδύναμο», β) προστίθεται η φράση «ή στο Βιβλίο Τεχνικών Επωνυμιών του Τ.Ε.Ε.», και το άρθρο 24 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 24
Προσόντα διαπιστευμένου μηχανικού για το Κτηματολόγιο
Για τη λήψη άδειας διαπιστευμένου μηχανικού για το Κτηματολόγιο και την εγγραφή στο μητρώο, ο υποψήφιος πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον τα ακόλουθα προσόντα:
α) Να διαθέτει πτυχίο ή δίπλωμα κλάδου μηχανικού κατηγορίας Π.Ε. ή Τ.Ε. ή ακαδημαϊκά ισοδύναμο ή ισότιμο τίτλο αντίστοιχης ειδικότητας σχολών της αλλοδαπής, με αναγνωρισμένα επαγγελματικά προσόντα στην Ελλάδα, κατ’ εφαρμογή της σχετικής ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας, και να είναι εγγεγραμμένος σε μητρώο ή στο Βιβλίο Τεχνικών Επωνυμιών του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.), με επαγγελματικό δικαίωμα εκπόνησης τοπογραφικών μελετών/εργασιών,
β) να διαθέτει τουλάχιστον τετραετή αποδεδειγμένη επαγγελματική εμπειρία σε τοπογραφικές εργασίες,
γ) να έχει παρακολουθήσει εξειδικευμένο σεμινάριο για τις διαδικασίες και τον έλεγχο γεωμετρικών μεταβολών στη χωρική κτηματολογική βάση και να το έχει ολοκληρώσει επιτυχώς, κατόπιν εξετάσεων που διενεργούνται υπό την εποπτεία του Φορέα και με την πιστοποίηση του Τ.Ε.Ε., και
δ) να έχει διεκπεραιώσει ευδόκιμα εργασίες ηλεκτρονικής υποβολής ψηφιακών τοπογραφικών διαγραμμάτων γεωμετρικών μεταβολών στον υποδοχέα του Φορέα, σύμφωνα με το άρθρο 40 του ν. 4409/2016 (Α’ 136), που έχουν επισυναφθεί σε αιτήσεις κατά τον ν. 2664/1998 (Α’ 275) για τη διενέργεια χωρικών μεταβολών και έχουν τύχει αποδοχής και επεξεργασίας από τον Φορέα.».
Στην παράγραφο δ μετά το «σύμφωνα με το άρθρο 40 του ν. 4409/2016 (Α’ 136» να προστεθεί η πρόταση «ή ψηφιακών διαγραμμάτων γεωμετρικων μεταβολών που έχουν υποβληθεί σε αιτήσεις καταχώρησης διοικητικών πράξεων, όπως απαλλοτρίωσεις, σχεδίων ολοκληρωμένης ανάπτυξης, πράξεων εφαρμογής κλπ.».
Αυτά τα διαγράμματα λόγω της πολυπλοκότητάς τους δεν κατατίθετναι μέσω του υποδοχέα ψηφιακών διαγραμμάτων.
1. Ο θεσμός του διαπιστευμένου μηχανικού για το κτηματολόγιο σε όποιες χώρες υπάρχει λειτουργεί σε θεσμικά και κανονιστικά πλαίσια τελείως διαφορετικά από αυτό που θεσμοθετείται στην Ελλάδα.
2. Υπάρχει πρόβλημα συσσώρευσης ύλης στο λειτουργούν κτηματολόγιο, το οποίο στα αμέσως επόμενα χρόνια θα αυξηθεί. Η θεσμοθέτηση του διαπιστευμένου μηχανικού, όπως προωθείται, παρά τις πιθανές προσδοκίες, θα επιβαρύνει το σύστημα. Δεν προβλέπεται η ύπαρξη κανονισμού επιλογής, ανάθεσης και ελέγχου της εργασίας πέραν του δειγματοληπτικού και της καταγγελίας. Ο διαπιστευμένος μηχανικός, κάτω από ένα δρακόντειο και ταυτόχρονα αρκετά ασαφές πλαίσιο επιβολής ποινών, από τη μια θα δίνει μάχες για να μην υποκύπτει στις επιδιώξεις του εντολέα του, όποια νομική μορφή και αν έχει, και από τον οποίο, με αυθαίρετες διαδικασίες, θα εξαρτάται η διάρκεια της εργασίας του . Από την άλλη θα φέρει το βάρος της απόδειξης των επιλογών του απέναντι σε κάθε κακόπιστο συναλλασσόμενο.
3. Η υποτίμηση των επιστημόνων που αφιερώνουν μεγάλο μέρος των εγκύκλιων σπουδών τους στο κτηματολόγιο και των επαγγελματιών που εργάζονται για ικανό χρονικό διάστημα στη σύνταξη του, και είναι όλοι δηλωμένοι στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, επιτείνει την πιθανότητα επικράτησης ενός ανταγωνιστικού πλαισίου που θα στηρίζεται στην έκπτωση, σε ότι φορά την εγκυρότητα και ποιότητα της προσφερόμενης εργασίας. Είναι υποτιμητικό για το ελληνικό σύστημα απονομής επαγγελματικών δικαιωμάτων να εξαρτάται η πρόσβαση σε αυτού του είδους τις εργασίες από την παρακολούθηση ενός σεμιναρίου και δεν είναι δυνατόν η παρακολούθηση ενός σεμιναρίου, και όχι η απόκτηση του διπλώματος του μηχανικού, να προσδιορίζει την πρόσβαση σε αυτές τις εργασίες. Είναι διαφορετικό θέμα να υπάρχουν επαναλαμβανόμενα επιμορφωτικά σεμινάρια που θα πρέπει να παρακολουθούν οι απασχολούμενοι σε αυτόν τον τομέα, από το να προσδιορίζει την πρόσβαση στο αντικείμενο ένα σεμινάριο.
4. Γενικά τα προσόντα που ζητούνται με το άρθρο 24 κατ’ελάχιστον «πάσχουν». Το 4ο είναι υποπερίπτωση του 2ου. Για δε το 2ο με τη θεσμοθέτηση για όλους των τεσσάρων χρόνων επαγγελματικής εμπειρίας, προφανώς όχι ηθελημένα, αποκτούν συντομότερη ηλικιακά πρόσβαση στις συγκεκριμένες εργασίες όσοι έχουν μικρότερο χρόνο εγκύκλιων σπουδών.
5. Κατά το άρθρο 25 υπάρχουν δύο ειδών εργασίες σε σχέση με τη νομική μορφή του εργοδότη. Αυτές της περίπτωσης (α) που εντολέας είναι ιδιώτης θα ελέγχονται σε δεύτερο βαθμό από τον φορέα και θα μπορούσαν να εκπονούνται από όσους έχουν ήδη τα απαιτούμενα επαγγελματικά δικαιώματα. Για όλες τις άλλες περιπτώσεις το Ελληνικό Κτηματολόγιο γνωρίζει από την ίδια του τη λειτουργία πως οι σχετικές εργασίες μπορούν να γίνονται από διπλωματούχους Αγρονόμους Τοπογράφους Μηχανικούς και όσους ισοτιμούνται με αυτούς.
6. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη νομοθετήθηκε το 2018, έχει τροποποιηθεί το 2021 και προτείνεται νέα τροποποίηση. Καμία από τις τρεις νομοθετικές ρυθμίσεις δεν συνεισφέρει κάτι καλύτερο στο ισχύον πλαίσιο , πέραν από το να δίνει μεγάλα περιθώρια αυθαιρεσιών και μικρότερη προστασία για το δημόσιο συμφέρον. Οι επισημάνσεις του CLGE (The Council of European Geodetic Surveyors ) σχετικά με τους κινδύνους που εγκυμονούνται για την ασφάλεια σχετικά με τα δημόσια και τα ιδιωτικά ακίνητα βοηθούν στην κατανόηση αυτής της θέσης. Είναι επίσης η τρίτη ανεπαρκής προσπάθεια για να αντιμετωπισθούν τα σημαντικά προβλήματα στα οποία στοχεύει. Οι λύσεις για τη λειτουργία του φορέα, ο οποίος σε κάθε περίπτωση θα φέρει την ευθύνη της αποδοχής των ελέγχων και πορισμάτων των διαπιστευμένων μηχανικών αν λειτουργήσουν, την πλήρη στελέχωση του, την αξιοποίηση του υπάρχοντος αξιόλογου, επαρκούς και διάσπαρτου στην Ελλάδα δυναμικού υπάρχουν.
1. Ο θεσμός του διαπιστευμένου μηχανικού για το κτηματολόγιο σε όποιες χώρες υπάρχει λειτουργεί σε θεσμικά και κανονιστικά πλαίσια τελείως διαφορετικά από αυτό που θεσμοθετείται στην Ελλάδα.
2. Υπάρχει πρόβλημα συσσώρευσης ύλης στο λειτουργούν κτηματολόγιο, το οποίο στα αμέσως επόμενα χρόνια θα αυξηθεί. Η θεσμοθέτηση του διαπιστευμένου μηχανικού, όπως προωθείται, παρά τις πιθανές προσδοκίες, θα επιβαρύνει το σύστημα. Δεν προβλέπεται η ύπαρξη κανονισμού επιλογής, ανάθεσης και ελέγχου της εργασίας πέραν του δειγματοληπτικού και της καταγγελίας. Ο διαπιστευμένος μηχανικός, κάτω από ένα δρακόντειο και ταυτόχρονα αρκετά ασαφές πλαίσιο επιβολής ποινών, από τη μια θα δίνει μάχες για να μην υποκύπτει στις επιδιώξεις του εντολέα του, όποια νομική μορφή και αν έχει, και από τον οποίο, με αυθαίρετες διαδικασίες, θα εξαρτάται η διάρκεια της εργασίας του . Από την άλλη θα φέρει το βάρος της απόδειξης των επιλογών του απέναντι σε κάθε κακόπιστο συναλλασσόμενο.
3. Η υποτίμηση των επιστημόνων που αφιερώνουν μεγάλο μέρος των εγκύκλιων σπουδών τους στο κτηματολόγιο και των επαγγελματιών που εργάζονται για ικανό χρονικό διάστημα στη σύνταξη του, και είναι όλοι δηλωμένοι στο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ, επιτείνει την πιθανότητα επικράτησης ενός ανταγωνιστικού πλαισίου που θα στηρίζεται στην έκπτωση, σε ότι φορά την εγκυρότητα και ποιότητα της προσφερόμενης εργασίας. Είναι υποτιμητικό για το ελληνικό σύστημα απονομής επαγγελματικών δικαιωμάτων να εξαρτάται η πρόσβαση σε αυτού του είδους τις εργασίες από την παρακολούθηση ενός σεμιναρίου και δεν είναι δυνατόν η παρακολούθηση ενός σεμιναρίου, και όχι η απόκτηση του διπλώματος του μηχανικού, να προσδιορίζει την πρόσβαση σε αυτές τις εργασίες. Είναι διαφορετικό θέμα να υπάρχουν επαναλαμβανόμενα επιμορφωτικά σεμινάρια που θα πρέπει να παρακολουθούν οι απασχολούμενοι σε αυτόν τον τομέα, από το να προσδιορίζει την πρόσβαση στο αντικείμενο ένα σεμινάριο.
4.Γενικά τα προσόντα που ζητούνται με το άρθρο 24 κατ’ελάχιστον «πάσχουν». Το 4ο είναι υποπερίπτωση του 2ου. Για δε το 2ο με τη θεσμοθέτηση για όλους των τεσσάρων χρόνων επαγγελματικής εμπειρίας, προφανώς όχι ηθελημένα, αποκτούν συντομότερη ηλικιακά πρόσβαση στις συγκεκριμένες εργασίες όσοι έχουν μικρότερο χρόνο σπουδών.
5. Κατά το άρθρο 25 υπάρχουν δύο ειδών εργασίες σε σχέση με τη νομική μορφή του εργοδότη. Αυτές της περίπτωσης (α) που εντολέας είναι ιδιώτης θα ελέγχονται σε δεύτερο βαθμό από τον φορέα και θα μπορούσαν να εκπονούνται από όσους έχουν ήδη τα απαιτούμενα επαγγελματικά δικαιώματα. Για όλες τις άλλες περιπτώσεις το Ελληνικό Κτηματολόγιο γνωρίζει από την ίδια του τη λειτουργία πως οι σχετικές εργασίες μπορούν να γίνονται από διπλωματούχους Αγρονόμους Τοπογράφους Μηχανικούς και όσους ισοτιμούνται με αυτούς.
6. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη νομοθετήθηκε το 2018, έχει τροποποιηθεί το 2021 και προτείνεται νέα τροποποίηση. Καμία από τις τρεις νομοθετικές ρυθμίσεις δεν συνεισφέρει κάτι καλύτερο στο ισχύον πλαίσιο , πέραν από το να δίνει μεγάλα περιθώρια αυθαιρεσιών και μικρότερη προστασία για το δημόσιο συμφέρον. Οι επισημάνσεις του CLGE (The Council of European Geodetic Surveyors ) σχετικά με τους κινδύνους που εγκυμονούνται για την ασφάλεια σχετικά με τα δημόσια και τα ιδιωτικά ακίνητα βοηθούν στην κατανόηση αυτής της θέσης. Είναι επίσης η τρίτη ανεπαρκής προσπάθεια για να αντιμετωπισθούν τα σημαντικά προβλήματα στα οποία στοχεύει.Κατά συνέπεια η πρόταση που θα πρέπει να περιληφθεί στο νομοσχέδιο είναι να αποσυρθεί η διάταξη για τους διαπιστευμένους μηχανικούς. Ας επανέλθει αργότερα, αν κριθεί σκόπιμο, καλύτερα μελετημένη. Οι άμεσες λύσεις για τη λειτουργία του φορέα, ο οποίος σε κάθε περίπτωση θα φέρει την ευθύνη της αποδοχής των ελέγχων και πορισμάτων των διαπιστευμένων μηχανικών αν λειτουργήσουν, την πλήρη στελέχωση του, την αξιοποίηση του υπάρχοντος αξιόλογου, επαρκούς και διάσπαρτου στην Ελλάδα δυναμικού, υπάρχουν.
(Άρθρο 12 : Προσόντα διαπιστευμένων μηχανικών για το Κτηματολόγιο
– Τροποποίηση άρθρο 24 του Ν.4821/2021- )
Εντύπωση προκαλεί η τροποποίηση του άρθρου 24 του Ν.4821/21 και ειδικότερα επειδή:
1. Οι Διπλωματούχοι Αγρονόμοι & Τοπογράφοι Μηχανικοί είναι αυτοί που από τη φύση των σπουδών τους στα Πολυτεχνεία της χώρας μας, διδάσκονται εδώ και δεκαετίες για τις μεθόδους σύνταξης και εκπόνησης Τοπογραφικών μελετών ιδιαίτερα μάλιστα για θέματα που αφορούν τη σύνταξη και ενημέρωση του Εθνικού Κτηματολογίου και τα προβλήματα που αναδύονται από αυτά με την ταυτόχρονη επίλυσή τους βάσει αυστηρών προδιαγραφών με τη χρήση ανωτάτων Μαθηματικών και υπολογιστικών αλγορίθμων. Έτσι με την πενταετή φοίτησή τους αποκτούν εκείνο το επιστημονικό υπόβαθρο για την άρτια γνώση της επιστήμης της Τοπογραφίας και των εφαρμογών της για τη σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου.
2. Οι Διπλωματούχοι Αγρονόμοι & Τοπογράφοι Μηχανικοί είναι αυτοί που εδώ και χρόνια συντάσσουν το Εθνικό Κτηματολόγιο της χώρας, στα πλαίσια των μελετών κτηματογράφησης (κατηγορία μελετών: 16 αρθ.2 του Ν.4412/2016), συντάσσουν επίσης σχετικές μελέτες Διόρθωσης Γεωμετρικών Μεταβολών γεωτεμαχίων σε καθεστώς λειτουργούντος Κτηματολογίου, βάσει τίτλων κυριότητας και των σχετικών διαγραμμάτων που τους συνοδεύουν καθώς και, σύνθετα τοπογραφικά διαγράμματα, σύμφωνα με τις κείμενες σχετικές προδιαγραφές που απαιτεί το ΝΠΔΔ “Ελληνικό Κτηματολόγιο” σε συνδυασμό με τις διατάξεις της κείμενης Πολεοδομικής νομοθεσίας.
3. Σύμφωνα με την κείμενη σχετική Νομοθεσία και Νομολογία και κυριότερα τις διατάξεις του Β.Δ. 769/1972, του Ν.1404/1983 περί «Δομής Λειτουργίας ΤΕΙ», του Ν.2916/2001, τις διατάξεις των Νόμων 3794/2009, Ν.4009/2011, Ν.4254/2014 και του Ν. 4439/2016 και του Π.Δ.99/2018, καθώς και της με αριθμ. 678/2005 Απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), της με αριθμ. 451/20-12-2010 γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), της με αριθμ. 267/2016 απόφασης του ΣτΕ, καθώς και τις με αριθμ. 2040/2017 και 57/2021 (Ολομέλεια) αποφάσεις του ΣτΕ, σε συνδυασμό με τη παράγραφο 5 του άρθρου 95 του Συντάγματος, συμπεραίνεται ότι η Διοίκηση είναι υποχρεωμένη να εκδώσει τα απαιτούμενα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα για τον καθορισμό και ρύθμιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των πτυχιούχων ΤΕΙ / ΑΤΕΙ ή μηχανικών ΤΕ.
4. Σύμφωνα με την με αριθμ. 1754/2021 απόφαση του ΣτΕ κρίνεται άκυρη τόσο η δημιουργία μητρώου αποφοίτων ΤΕΙ στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) όσο και, η εγγραφή στο Βιβλίου Τεχνικών Επωνυμιών του ΤΕΕ, η οποία αναφέρεται σε διάταξη του έτους 1926 και αφορούσε μόνο εταιρείες, φυσικών προσώπων επαγγέλματος μηχανικού Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΤΕ).
5. Μέχρι σήμερα κανένας πτυχιούχος μηχανικός Τεχνολογικής Εκπαίδευσης δεν έχει εκπονήσει, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, μελέτες Τοπογραφίας (Κατηγορία:16 – αρθ.2 του Ν.4412/2016 & ομοίως των παλαιοτέρων Ν.716/77 σε συνδυασμό με το Π.Δ.541/78 και του αρθρ.2 του Ν.3316/2005) με αποτέλεσμα, επί της ουσίας, να μη διαθέτουν την απαιτούμενη εμπειρία για εκπόνηση τέτοιου είδους μελετών σύμφωνα με τις κείμενες τεχνικές προδιαγραφές αλλά και εκείνες, τις αυστηρότερες, που τίθενται από το ΝΠΔΔ “Ελληνικό Κτηματολόγιο”.
Έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω αλλά και τις αυξημένες απαιτήσεις για την εκπόνηση εργασιών του διαπιστευμένου μηχανικού για το κτηματολόγιο προτείνονται:
i. Η άμεση λήψη άδειας διαπιστευμένου μηχανικού και η εγγραφή του στο σχετικό μητρώο, κάθε Διπλωματούχου Αγρονόμου & Τοπογράφου Μηχανικού που κατέχει τουλάχιστον μελετητικό πτυχίο κατηγορίας 16 (άρθρο 2, Ν.4412/16 – η οποία χορηγείται βάσει προϋποθέσεων), ικανοποιώντας έτσι τα κριτήρια των παραγράφων (α) και (β) του υπό τροποποίηση άρθρου 24 του Ν.4821/21 (άρθρο 12 του Νομοσχεδίου), με την ταυτόχρονη προϋπόθεση της προταθείσας παραγράφου (δ),
ii. Μερική εφαρμογή της παραγράφου (γ) του υπό τροποποίηση άρθρου 24, για τους Διπλωματούχους Αγρονόμους & Τοπογράφους Μηχανικούς,
iii. Μη δυνατότητα λήψης άδειας και εγγραφής στο σχετικό μητρώο, μηχανικού κατηγορίας Τ.Ε. μέχρι την αξιολόγηση και πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών τους από την Ανώτατη Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) και την έκδοση των σχετικών Προεδρικών διαταγμάτων για τη ρύθμιση και καθορισμό των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων.
Επομένως σύμφωνα με όλα παραπάνω, η διαμόρφωση των επιμέρους παραγράφων α, β, γ, και δ του συγκεκριμένου άρθρου 12 του Νομοσχεδίου προτείνεται ως εξής:
α) Να διαθέτει Δίπλωμα κλάδου μηχανικού κατηγορίας Π.Ε. ή ισοδύναμο τίτλο αντίστοιχης ειδικότητας σχολών της αλλοδαπής, με αναγνωρισμένα επαγγελματικά προσόντα στην Ελλάδα, κατ’ εφαρμογή της σχετικής ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας και να είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο μελών του ΤΕΕ, με επαγγελματικό δικαίωμα εκπόνησης μελετών τοπογραφίας (άρθρο 2, Ν.4412/16),
β) Να διαθέτει τουλάχιστον τετραετή αποδεδειγμένη επαγγελματική εμπειρία σε μελέτες τοπογραφίας σύμφωνα με τις κείμενες τεχνικές προδιαγραφές,
γ) Να έχει παρακολουθήσει εξειδικευμένο σεμινάριο για τις διαδικασίες και τον έλεγχο γεωμετρικών μεταβολών στη χωρική κτηματολογική βάση και να το έχει ολοκληρώσει επιτυχώς, κατόπιν εξετάσεων που διενεργούνται υπό την εποπτεία του Φορέα και με την πιστοποίηση του Τ.Ε.Ε.. Των παραπάνω εξετάσεων εξαιρούνται οι Διπλωματούχοι Αγρονόμοι και Τοπογράφοι Μηχανικοί μέλη του ΤΕΕ, με την προϋπόθεση ότι έχουν παρακολουθήσει το παραπάνω αναφερόμενο εξειδικευμένο σεμινάριο και έχουν λάβει σχετική βεβαίωση του Φορέα,
δ) Να έχει διεκπεραιώσει ευδόκιμα εργασίες ηλεκτρονικής υποβολής ψηφιακών τοπογραφικών διαγραμμάτων γεωμετρικών μεταβολών στον υποδοχέα του Φορέα, σύμφωνα με το άρθρο 40 του ν. 4409/2016 (Α’ 136), που έχουν επισυναφθεί σε αιτήσεις κατά τον ν. 2664/1998 (Α’ 275) για τη διενέργεια χωρικών μεταβολών και έχουν τύχει αποδοχής και επεξεργασίας από τον Φορέα.
Ο Θεσμός του Διαπιστευμένου Μηχανικού στο κτηματολόγιο έπρεπε να λειτουργεί τουλάχιστον από της έναρξη της λειτουργίας των κτηματολογικών γραφείων περί το έτος 2002. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος των Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών (ΠΣΔΑΤΜ), είχε ασχοληθεί με το θέμα αυτό και είχε προτείνει σχετικό πλαίσιο λειτουργίας. Το ίδιο επίσης είχε γίνει και από το Τ.Ε.Ε. το έτος 2009 στην διεπιστημονική επιτροπή στην οποία και συμμετείχα.
Η πολιτεία βέβαια δεν υιοθέτησε τις προτάσεις του συλλόγου και του Τ.Ε.Ε. και το θέμα παρέμεινε σε εκκρεμότητα. Μια όμως από τις υποχρεώσεις μας στο πρώτο μνημόνιο ήταν και η εφαρμογή του θεσμού αυτού. Έτσι, η πολιτεία αναγκάσθηκε επιτέλους το 2013 να συμπεριλάβει σχετική διάταξη στον N.4164/2013 (άρθρο 2 με το οποίο τροποποιείται το άρθρο 3 του Ν.2664/1998). Όπως συμβαίνει βέβαια στην χώρα μας, ο τρόπος υλοποίησης του θεσμού αυτού θα προέκυπτε μέσα από ένα προεδρικό διάταγμα το οποίο όμως έως σήμερα δεν έχει εκδοθεί.
Αντί αυτού με τον Ν.4821/2021 προβλέπεται η δημιουργία ειδικού Μητρώου Διαπιστευμένων Μηχανικών το οποίο θα τηρείται από το Ελληνικό Κτηματολόγιο και καθορίζονται τα προσόντα τα οποία πρέπει να διαθέτουν, οι εργασίες που θα αναλαμβάνουν καθώς και ο τρόπος ελέγχου και παρακολούθησης του έργου τους από το Κτηματολόγιο. Έως σήμερα επίσης το μητρώο αυτό δεν έχει γίνει.
Με το παρών νομοσχέδιο επαναλαμβάνονται απλά οι προβλέψεις του Ν.4821/2021 με περιορισμένες τροποποιήσεις.
Με το ίδιο νομοσχέδιο, προβλέπεται παράταση της προθεσμίας διόρθωσης των κτηματολογικών εγγραφών οι οποίες έληγαν τον ερχόμενο μήνα έως τον Νοέμβριο του 2024. Δηλαδή 30 περίπου χρόνια μετά την έναρξη του κτηματολογίου στην Χώρας μας και λίγα χρόνια πριν την ολοκλήρωσή του, θεσμός Διαπιστευμένου Μηχανικού δεν λειτουργεί.
Ο παραπάνω θεσμός όπως είναι γνωστό όμως λειτουργεί καταλυτικά στις διορθώσεις των εσφαλμένων κτηματολογικών εγγραφών πριν αυτές καταστούν οριστικές.
Η έλλειψη του διαπιστευμένου Μηχανικού έχει καταστήσει απλά χωρικά σφάλματα αντικείμενο πολύχρονων δικαστικών διενέξεων με ότι αυτό συνεπάγεται τόσο για τους ιδιοκτήτες (υπερβολικό κόστος αμοιβών Δικηγόρων-μηχανικών, αδυναμία εκμετάλλευσης -άτυπη δήμευση), όσο και για την ίδια την Πολιτεία (απασχόληση δικαιοσύνης, κόστος κτλ). Ο θεσμός αυτός προ πολλών ετών λειτουργεί σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες με επιτυχία.
Επομένως κρίνεται επείγουσα η λειτουργία του θεσμού αυτού το συντομότερο δυνατόν ώστε αφενός μεν να συμβάλλει σημαντικά στις τρέχουσες υποθέσεις που θα αντιμετωπισθούν στις περιοχές που εμπίπτουν στην παράταση της παραπάνω προθεσμίας, αφετέρου δε να συμβάλλει ομοίως στις υποθέσεις που αντιμετωπίζονται στις υπόλοιπες περιοχές.
Για να γίνει όμως αυτό, θα πρέπει να διαχωρισθεί το μητρώο σε δυο κατηγορίες (Περιοχές Α και Β) από τις οποίες η μια να καλύπτει τις περιοχές που εμπίπτουν στην παράταση διόρθωσης των κτηματολογικών εγγραφών (περιοχή Α) και η δεύτερη να καλύπτει τις υπόλοιπες περιοχές (περιοχή Β).
Στην περιοχή Α, να προβλεφθούν συνοπτικές διαδικασίες εγγραφής στο Μητρώο των Διαπιστευμένων Μηχανικών. Στην περίπτωση αυτή να μην απαιτείται η παρακολούθηση του εξειδικευμένου σεμιναρίου που προβλέπεται στο εδάφιο γ του άρθρου 24 του Ν.4821/21 όπως αυτό τροποποιείται με το άρθρο 12 του νομοσχεδίου.
Επίσης να δοθεί μικρό διάστημα (30 ημέρες) να εκδηλώσουν ενδιαφέρουν οι Μηχανικοί που πληρούν τις υπόλοιπες προϋποθέσεις, να ακολουθήσει ένα σύντομο σεμινάριο επιμόρφωσης σε όσους εκδηλώσουν ενδιαφέρον και στην συνέχεια να εγγραφούν στο Μητρώο.
Στην περιοχή Β, να έχει πλήρη εφαρμογή το παραπάνω εδάφιο, αλλά οι διαδικασίες να τρέξουν σύντομα ώστε μετά από 3-5 χρόνια να μην ξαναμιλάμε πάλι για προσόντα κτλ όταν θα λήγουν οι προθεσμίες και για αυτές τις περιοχές.
Νικόλαος Χρ. Ζαχαριάς
Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός
(τ. υπεύθυνος της επιτροπής κτηματολογίου του ΠΣΔΑΤΜ καθώς και της επιτροπής κτηματολογίου του ΤΕΕ
τ.Γ.Γ. του Δ.Σ. του ΠΣΔΑΤΜ)
Με τα άρθρα 12 και 13 του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τίτλο «Επιτάχυνση των διαδικασιών ολοκλήρωσης του Ελληνικού Κτηματολογίου: Διεκπεραίωση εκκρεμοτήτων στις μεταγραφές ακινήτων και ενίσχυση της επιχειρησιακής λειτουργίας του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο» – Απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών μεταβίβασης ακινήτων – Ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης» που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση δεν επιτυγχάνονται ο Σκοπός και το Αντικείμενο του Σχεδίου Νόμου που περιγράφονται στα άρθρα 1 και 2.
Από τον πρώτο νόμο (Ν.2664/1998) που αφορά την τήρηση του Εθνικού Κτηματολογίου μέχρι και το σημερινό σχέδιο νόμου παρατηρείται μια ασάφεια και έλλειψη επαφής με την πραγματικότητα που οδηγεί το έργο του Εθνικού Κτηματολογίου σε βήματα πίσω αντί εμπρός. Σταδιακά γίνεται προσπάθεια να ενταχθούν στο σύστημα του Εθνικού Κτηματολογίου ιδιώτες μηχανικοί. Η καταχώρηση μεταβολών στη κτηματολογική βάση από ιδιώτες ανοίγει την κερκόπορτα σε κάθε είδους επιτήδειους και τελικά σε ιδιωτικοποίηση του Κτηματολογίου.
Η πολιτεία δεν μπορεί και δεν πρέπει να μεταβιβάσει τις αρμοδιότητες διόρθωσης των κτηματολογικών εγγραφών ούτε την καταχώρηση διαφόρων πράξεων σε «διαπιστευμένους» ιδιώτες διότι στην Ελλάδα το ιδιοκτησιακό καθεστώς δεν είναι ξεκάθαρο και υπάρχει κίνδυνος αυθαιρεσίας στην εφαρμογή των ορίων των ακινήτων. Η μέχρι τώρα εμπειρία από την σύνταξη του Εθνικού Κτηματολογίου δείχνει ότι οι κάθε λογής απατεώνες παρερμηνεύουν συμβολαιογραφικά έγγραφα, δικαστικές αποφάσεις κλπ για να «τοποθετήσουν» τα όρια των ιδιοκτησιών στις «επιθυμητές θέσεις».
Έτσι τελικά το Κτηματολόγιο κινδυνεύει να μην εκπληρώνει κανέναν από τους τρεις βασικούς του στόχους: τη διασφάλιση της δημόσιας περιουσίας, τη διασφάλιση της ιδιωτικής περιουσίας και τη χρησιμοποίησή του ως εργαλείο ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας.
Σήμερα ενώ ο συντάκτης Τοπογραφικού Διαγράμματος οφείλει να ελέγξει τη συμβατότητα του γεωτεμαχίου που αποτυπώνει ως προς τη θέση, το σχήμα και το εμβαδόν με αυτό που έχει καταχωρηθεί στη Χωρική Κτηματολογική Βάση δεν υπάρχουν προδιαγραφές που να ορίζουν τα όρια της συμβατότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένας μηχανικός να θεωρεί ότι ένα γεωτεμάχιο είναι συμβατό, ενώ ένας άλλος να θεωρεί ότι το ίδιο γεωτεμάχιο δεν είναι συμβατό με αυτό που έχει καταχωρηθεί στη βάση των χωρικών δεδομένων. Τέτοιες προδιαγραφές ελέγχου της συμβατότητας υπάρχουν και εφαρμόζονται μόνο στις μελέτες Κτηματογράφησης που εκπονούνται σήμερα.
Αν το υπουργείο θέλει να εκπληρώσει το Σκοπό και το Αντικείμενο, όπως περιγράφονται στα 2 πρώτα άρθρα του Σχεδίου Νόμου, πρέπει να κινηθεί σε τελείως άλλη κατεύθυνση.
Με τον Ν. 2664/1998 περιγράφεται ο τρόπος τήρησης των Κτηματολογικών στοιχείων. Με το Ν. 4164/2013 δύναται να συσταθεί ειδικό μητρώο διαπιστευμένων μηχανικών και να ορίζονται οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και τα ειδικότερα προσόντα εγγραφής στο μητρώο αυτό, καθώς και το πλαίσιο των παρεχομένων υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών προς τα Κτηματολογικά Γραφεία χωρίς καμία περεταίρω εξειδίκευση. Με το Ν. 4512/2018 συστήνονται 77 θέσεις κλάδου Μηχανικών με ειδικότητα Αγρονόμων -Τοπογράφων Μηχανικών στην κεντρική υπηρεσία του φορέα και 84 στις περιφερειακές υπηρεσίες του Φορέα. Μέχρι σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί ο νόμος και ο Φορέας στερείται τις υπηρεσίες των πλέον καταρτισμένων επιστημόνων μηχανικών. Με το Ν.4821/2021 νομοθετείται η απόκτηση ιδιότητας διαπιστευμένου μηχανικού για το Κτηματολόγιο και το Ειδικό Μητρώο Διαπιστευμένων Μηχανικών, τα προσόντα του διαπιστευμένου μηχανικού, οι εργασίες που μπορεί να αναλάβει και να εκτελέσει, ο έλεγχος και η παρακολούθηση του έργου του και οι διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση παραβάσεων.
Με το σημερινό σχέδιο νόμου εξακολουθεί να υφίσταται ασάφεια όσο αφορά τα προσόντα του διαπιστευμένου μηχανικού όπου αναφέρεται ως επαγγελματικό δικαίωμα η εκπόνηση τοπογραφικών μελετών/εργασιών, χωρίς να αναφέρεται με σαφήνεια το δικαίωμα εκπόνησης εξαρτημένων τοπογραφικών εργασιών που αποτελεί προϋπόθεση οποιασδήποτε σχετικής με το Κτηματολόγιο εργασίας. Προστίθεται μάλιστα η φράση «ή στο Βιβλίο Τεχνικών Επωνυμιών του Τ.Ε.Ε.» όπου εγγράφονται και νομικά πρόσωπα πέραν τον φυσικών και συνεπώς δίνεται η δυνατότητα να λάβει διαπίστευση και νομικό πρόσωπο (Τεχνική Εταιρεία) πράγμα εντελώς αντίθετο με τη μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία και πρακτική.
Η επιστημονική επάρκεια για τη σύνταξη εξαρτημένου τοπογραφικού διαγράμματος και διαγράμματος γεωμετρικών μεταβολών αποκτάται με την απόκτηση του διπλώματος όσων μέχρι σήμερα έχουν το σχετικό δικαίωμα σύνταξης, χωρίς να απαιτείται η παρακολούθηση σεμιναρίων.
Συνεπώς, πρέπει χωρίς περισσότερες συζητήσεις και διαβουλεύσεις να εφαρμοστεί άμεσα ο Ν. 4512/2018 και να προσληφθούν στην Κεντρική Υπηρεσία και στα κατά τόπους Κτηματολογικά Γραφεία του ΝΠΔΔ Ελληνικό Κτηματολόγιο οι 161 μηχανικοί, όπως προβλέπεται. Σήμερα υπάρχει επιστημονικό προσωπικό με μεγάλη εμπειρία στις μελέτες κτηματογράφησης που σταδιακά περαιώνονται και από αυτή τη μεγάλη δεξαμενή μπορούν εύκολα να αντληθούν τα στελέχη που χρειάζονται για την τήρηση, την διόρθωση και την ενημέρωση των κτηματολογικών διαγραμμάτων. Πρέπει άμεσα να δημοσιευτούν προδιαγραφές για τη συμβατότητα των γεωτεμαχίων που θα ισχύουν και θα εφαρμόζονται για κάθε τοπογραφικό διάγραμμα που συντάσσεται. Ο νόμος θα πρέπει να προβλέπει να ελέγχονται ως προς τη συμβατότητα με το Κτηματολόγιο και τα γεωτεμάχια τα οποία δεν έχουν ελεγχθεί με σαφείς προδιαγραφές συμβατότητας. Ο νόμος θα πρέπει να προβλέπει να ελέγχονται τα γεωτεμάχια προκειμένου να εκδοθεί πιστοποιητικό πληρότητας για την ταυτότητα κτιρίου. Να δημιουργηθούν σαφείς οδηγίες σύνταξης τοπογραφικών διαγραμμάτων γεωμετρικών μεταβολών και ηλεκτρονικών εφαρμογών ελέγχου των προδιαγραφών και των σχετικών οδηγιών όπου θα δοθούν ελεύθερα στους έχοντες δικαίωμα σύνταξης τοπογραφικού διαγράμματος.
Οι μελέτες Κτηματογράφησης για την δημιουργία του Εθνικού Κτηματολογίου εκπονούνται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Ν2308/95 όπως ισχύει, από οντότητες (γραφεία μελετών, κοινοπραξίες) που στελεχώνονται υποχρεωτικά από Αγρονόμους Τοπογράφους Μηχανικούς.
Το παραπάνω στελεχιακό δυναμικό συντονίζει και εκτελεί το σύνολο των εργασιών χωρικής επεξεργασίας για την δημιουργία της ψηφιακή βάσης του Εθνικού Κτηματολογίου.
Η εμπειρία, του παραπάνω στελεχιακού δυναμικού από το 1ο πιλοτικό πρόγραμμα του 1996 μέχρι και σήμερα είναι εξαιρετικά μεγάλη και σημαντική και υπερκαλύπτει κατά πολύ την εμπειρία που αποκτάται από την διεκπεραίωση εργασιών ηλεκτρονικής υποβολής ψηφιακών τοπογραφικών διαγραμμάτων γεωμετρικών μεταβολών στον υποδοχέα του Φορέα.
Το ανωτέρω στελεχιακό δυναμικό, απασχολείται κατ’ αποκλειστικότητα με το συγκεκριμένο αντικείμενο. Η συμμέτοχη προκύπτει από τα Προγράμματα Ποιότητας Έργου καθώς και τις Μηνιαίες Αναφορές των εκπονούμενων μελετών.
Το ανωτέρω στελεχιακό δυναμικό, δεν διαθέτει κατά κανόνα ιδιωτική πελατεία, και είναι εξαιρετικά δύσκολο ως εκ τούτου να έχει εκτελέσει τις εργασίες που περιγράφονται στην παρ. δ του άρθρου 24 του ν. 4821/2021.
Επομένως, προκειμένου να αποφευχθεί άδικη διακριτική μεταχείριση μιας μερίδας Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών, με ιδιαίτερα μεγάλη και ουσιαστική εμπειρία στα ρυθμιζόμενα από τον νόμο αντικείμενα, στην παρ. δ του άρθρου 24, θα πρέπει να προστεθεί:
“ή να διαθέτει αποδεδειγμένη εμπειρία τουλάχιστον 12 μηνών συμμετοχής σε μελέτες κτηματογράφησης για την δημιουργία του Εθνικού Κτηματολογίου.»
Επιτέλους! Με την τροποποίηση διορθώνεται η αδικία που έγινε το 2021 επί Στύλιου αναφορικά με τους Τοπογράφους ΤΕ!
Η παράγραφος δ πρέπει να αφαιρεθεί τελείως. Η σύνταξη δγμ και η επιτυχής υποβολή τους στον υποδοχέα δεν αποτελεί εχέγγυο ούτε για την ποιότητα τους ούτε για το ορθό περιεχόμενο αυτών. Αν κάποιος μηχανικός έχει συντάξει 50 δγμ τα οποία έχουν τύχει επεξεργασίας από τον Φορέα δεν σημαίνει ότι αυτόματα μπορεί να κάνει έλεγχο στις πράξεις που επιφέρουν χωρικές μεταβολές. Αυτό είναι τελείως αφελές καθώς το δγμ είναι μόνο ένα μέρος του ελέγχου που πρέπει να γίνει στην αίτηση προκειμένου για την ορθή καταχώρησή της και αποδεικνύει την άγνοια όσων συνέταξαν το κείμενο για τις λειτουργίες των αντίστοιχων τμημάτων που επεξεργάζονται αυτές τις πράξεις. Ακόμα και η έκφραση ευδόκιμα είναι άστοχη. Σε πόσες εισηγήσεις τυπικής έλλειψης έχει απωλέσει την ικανότητά του ο μηχανικός;
Στην κατηγορία διαπιστευμένων μηχανικών για το Κτηματολόγιο θα πρέπει αυτοδικαίως να συμπεριληφθούν κάθε μορφής νομικά πρόσωπα (εταιρίες μελετών) που είτε αυτόνομα είτε με τη μορφή σύμπραξης έχουν λάβει μέρος στην εκπόνηση τουλάχιστον μίας μελέτης κτηματογράφησης για τη δημιουργία Εθνικού Κτηματολογίου, ήδη τελούσας υπό την έγκριση και οριστική παραλαβή της από την αρμόδια Αναθέτουσα Αρχή ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Ν.Π.Δ.Δ. Περαιτέρω, θα μπορούσε να τύχει εφαρμογής ίδια διάταξη αντιστοίχως, για τα ως άνω νομικά πρόσωπα που έχουν εκπονήσει και λάβει έγκριση παράδοσης τουλάχιστον ενός σταδίου ευρισκόμενης υπό εκπόνηση μελέτης για τη δημιουργία ΕΘνικού Κτηματολογίου.
Οι μηχανικοί που δουλεύουν στο Κτηματολογιο να γραφτούν αυτόματα στο Μητρωο διαπιστευμενων μηχανικών μιας και κάνουν ήδη τις εργασίες αυτές.
Σύμφωνα με το εδ. δ., απαιτείται από τον μηχανικό να έχει εκπονήσει ΉΔΗ διάγραμμα γεωμετρικών μεταβολών ώστε να μπορέσει να εγγραφεί στο μητρώο.
Τι θα γίνει λοιπον σε περιφέρειες που είναι υπό κτηματογράφηση και κανένας μηχανικός δεν έχει εκπονήσει (αφού δεν είναι ακόμα δυνατόν) διάγραμμα γεωμετρικών μεταβολών; Θα αποκλειστούν όλοι αυτοί οι μηχανικοί από τη δυνατότητα σύνταξης διαγραμματών;
Αποκλείονται αυτόματα επίσης και όλοι οι μελλοντικοί νέοι μηχανικοί, καθώς σύμφωνα με την παραπάνω παράγραφο, για να αποκτήσουν μελλοντικά το δικαίωμα σύνταξης διαγραμμάτων γεωμετρικών μεταβολών, θα πρέπει να έχουν ΉΔΗ εκπονήσει ένα διάγραμμα!!! Προφανώς αυτή η απαίτηση είναι άτοπη και παράλογη και θα πρέπει να αφαιρεθεί.