Στον ν. 5167/2024 (Α’ 207), προστίθεται άρθρο 13Α, ως εξής:
«Άρθρο 13Α
Δοκιμασίες αξιολόγησης προσωπικού κρίσιμων καθηκόντων ασφαλείας κατά το στάδιο επιλογής
- Το προσωπικό του Διαχειριστή της Υποδομής και των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων, που επιτελεί κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας, πριν από την πρόσληψή του ή την ανάληψη υπηρεσίας μέσω απόσπασης, μετάταξης ή μετακίνησης καθ΄ οιονδήποτε άλλον τρόπο, υποβάλλεται, με ευθύνη του Διαχειριστή της Υποδομής και των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων αντίστοιχα, σε δοκιμασίες επιλογής και διαπίστωσης της καταλληλότητάς του, μέσω αξιολόγησης των επαγγελματικών ικανοτήτων του, ιατρικών εξετάσεων και ψυχομετρικών δοκιμασιών, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2019/773 της Επιτροπής, της 16ης Μαΐου 2019, σχετικά με την τεχνική προδιαγραφή διαλειτουργικότητας για το υποσύστημα «διεξαγωγή και διαχείριση της κυκλοφορίας» του σιδηροδρομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με την κατάργηση της απόφασης 2012/757/ΕΕ (L 139).
- Οι δοκιμασίες αξιολόγησης καταλληλότητας περιλαμβάνουν κατ’ ελάχιστον:
α) ψυχολογικές και ψυχομετρικές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένων των νοητικών, ψυχοκινητικών και των εξετάσεων αξιολόγησης προσωπικότητας, καθώς και των αντίστοιχων ψυχομετρικών δοκιμασιών αντανακλαστικών, ταχύτητας αντίδρασης και διαχείρισης σεναρίων υπό πίεση,
β) δοκιμασίες μέσω προσομοιώσεων ή προσομοιωτών,
γ) γενική ιατρική εξέταση, συμπεριλαμβανομένων της ψυχιατρικής αξιολόγησης και των εξετάσεων αισθήσεων,
δ) εξετάσεις ορθοφωνίας, λεκτικής επικοινωνίας και αμφίδρομης κατανόησης,
ε) αιματολογικές και ουρολογικές εξετάσεις για την ανίχνευση ναρκωτικών και άλλων απαγορευμένων ουσιών και
στ) θεωρητικές εξετάσεις γνώσης του Γενικού Κανονισμού Κίνησης και των κανόνων ασφαλείας.
- Ειδικά για τους μηχανοδηγούς που οδηγούν μηχανές έλξης και συρμούς στο σιδηροδρομικό σύστημα για λογαριασμό σιδηροδρομικής επιχείρησης, εφαρμόζονται συμπληρωματικά οι διατάξεις του ν. 3911/2011 (Α’ 12), περί πιστοποίησης των μηχανοδηγών.
- Σε περίπτωση παραβίασης του παρόντος, επιβάλλονται στον Διαχειριστή της Υποδομής και στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις αναλογικά οι κυρώσεις της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 79 του ν. 4632/2019 (Α’ 159).».
Το πρόγραμμα αξιολόγησης (επιλογής ή περιοδικά) κάθε φορέα για θέματα ασφάλειας θα ήταν δόκιμο να εγκρίνεται από τη Ρ.Α.Σ. Εναλλακτικά, κατ’ ελάχιστον, θα έπρεπε η Ρ.Α.Σ. να ενημερώνεται για το περιεχόμενο ώστε να κάνει κάποιες συστάσεις εφόσον κριθεί αναγκαίο.
Παρ.2
Στις κατ’ ελάχιστον δοκιμασίες προτείνεται να προστεθεί και πρακτικό μέρος εκπαίδευσης στο πεδίο υπό την επίβλεψη εκπαιδευτών, με καθορισμένο χρόνο (ανάλογα με τη φύση των καθηκόντων).
Δεν διευκρινίζεται ρητά στο Σχέδιο Νόμου, ποιες ειδικότητες του προσωπικού του Διαχειριστή Υποδομής και των Σιδηροδρομικών Επιχειρήσεων, θεωρούνται ότι επιτελούν κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας (πχ σταθμάρχες, κλειδούχοι, μηχανοδηγοί κλπ) και άρα θα υπόκεινται στις δοκιμασίες αξιολόγησης. Ο προσδιορισμός αυτών των ειδικοτήτων, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τις διατάξεις των Τεχνικών Προδιαγραφών Διαλειτουργικότητας (ΤΠΔ) για το υποσύστημα «διεξαγωγή και διαχείριση της κυκλοφορίας».
Εναλλακτικά προτείνεται ο ορισμός με Υπουργική Απόφαση, όπως γίνεται σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, των καθηκόντων που είναι κρίσιμα για την ασφάλεια.
Είναι δυνατόν να πεισθεί κανείς ότι προσλήψεις με κριτήριο την ορθοφωνία, τη λεκτική επικοινωνία και ιδιαίτερα την αμφίδρομη κατανόηση θα είναι αξιοκρατικές; Εξ άλλου οι επιτυχόντες πάντα περνούσαν από ιατρικές εξετάσεις. Π.χ η αδυναμία αμφίδρομης κατανόησης δεν θα εντοπισθεί; Τα κριτήρια πρέπει να είναι αντικειμενικά και αδιάβλητα ώστε να μην μπορούν να αμφισβητηθούν. Ιδιαίτερα οι δοκιμασίες μέσω προσομοιώσεων και προσομοιωτών δίνουν την εντύπωση ότι αποσκοπούν να ευνοήσουν όσους προσλήφθηκαν με μπλοκάκι με αδιαφανείς διαδικασίες διότι έχουν εξοικειωθεί με το σιδηροδρομικό περιβάλλον και υπερτερούν σαφέστατα έναντι των άλλων υποψηφίων. Έγραφε η Καθημερινή στις 29 Απριλίου 2025: «Στο μεταξύ, ανοίγει ο δρόμος ώστε μέσω της αξιολόγησης εργαζόμενοι στον ΟΣΕ με μπλοκάκι να προσληφθούν με συμβάσεις αορίστου χρόνου»! Αφήστε λοιπόν το ΑΣΕΠ να αναλάβει αποκλειστικά το θέμα των προσλήψεων με σεβασμό στα αποτελέσματα της αξιολόγησής του. Τα κριτήρια των προσλήψεων που αναφέρετε είναι διαβλητά. Οι αξιολογητές θα είναι αποσυνδεδεμένοι από κομματικές παρατάξεις που ως επί το πλείστον διενήργησαν τις προσλήψεις με μπλοκάκι και θα θελήσουν να μονιμοποιήσουν τους επιλεγέντες με μπλοκάκι. Ποιος μπορεί να διασφαλίσει το αντίθετο;
Οι ανάγκες του σιδηροδρόμου δεν προκύπτουν από τη μία ημέρα στην άλλη. Είναι γνωστές και προγραμματίζονται. Γιαυτό δεν αντέχει το επιχείρημα ότι το ΑΣΕΠ καθυστερεί. Το επιχείρημα αυτό επικαλείται ουσιαστικά την προκήρυξη 1/2022 για την πρόσληψη 90 υπαλλήλων στον ΟΣΕ που δεν τελεσφόρησε. Αυτό συνέβη διότι ενεπλάκη στη διαδικασία ο ΟΣΕ με την πρακτική δοκιμασία που αξίωνε δίνοντας την εντύπωση ότι ήθελε με την πρακτική διαδικασία να μετατρέψει σε αορίστου χρόνου όσους προσέλαβε με μπλοκάκι («Οι προσλήψεις στον ΟΣΕ» Καθημερινή 4/3/2023 & Εφσυν 3/3/2023)για τους λόγους που προανέφερα
Όσον αφορά το θέμα των μετατάξεων: Θα πρέπει να αναφερθεί ότι μάστιγα στις δεκαετίες του 1990 και 2000 υπήρξε το θέμα των μετατάξεων μέσω πελατειακών σχέσεων με μειωμένα προσόντα έναντι των αναγκών του Οργανισμού και υπήρξε πεδίο κομματικής συναλλαγής προς άγρα ψήφων. Αυτό οδήγησε σε όργιο ρουσφετολογίας και στην οριακή συρρίκνωση ή την εκμηδένιση σημαντικών κλάδων, όπως η Συντήρηση της Γραμμής, που υπήρξε η κύρια δεξαμενή των μετατάξεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πλειοψηφία σχεδόν των υπαλλήλων του ΟΣΕ είχε μεταταγεί σε άλλο κλάδο, χωρίς αυτό ν’ αποτελεί υπερβολή. Αντί ν’ απευθυνθεί ο ΟΣΕ στην αγορά εργασίας προσλαμβάνοντας άτομα με επαρκείς και σύγχρονες γνώσεις ανανεώνοντας ταυτόχρονα ηλικιακά το προσωπικό του περιορίσθηκε σε εσωτερικές μετατάξεις υπαλλήλων με μοναδικό προσόν την πίστη τους στην εκάστοτε κυβερνητική παράταξη και ως εφόδιο τις ξεπερασμένες γνώσεις παλαιότερων δεκαετιών.
Όμως, όταν ένας Οργανισμός προσπαθεί να εκσυγχρονισθεί τεχνολογικά χωρίς ν’ ανανεώνει το ανθρώπινο δυναμικό του ώστε να μεταφερθεί και η τεχνογνωσία της νέας γενιάς αλλά καλύπτει ιδιαίτερα τους νέους τομείς με μετατάξεις του υφισταμένου προσωπικού που βίωνε ακόμη τεχνολογικά και γνωστικά παρωχημένες εποχές είναι επόμενο να δημιουργεί χάσμα ανάμεσα στις λειτουργικές απαιτήσεις της νέας τεχνολογίας και στις δυνατότητες του προσωπικού με αποτέλεσμα τον κίνδυνο πρόκλησης ατυχημάτων. Το είδαμε στα Τέμπη με τον σταθμάρχη όπου το πελατειακό σύστημα (και όχι μόνον αυτό) διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στην τραγωδία.
Δεν προσδιορίζονται οι ειδικότητες που εκτελούν κρίσιμα καθήκοντα ασφάλειας, οι οποίες πρέπει να προσδιοριστούν μόνο βάσει των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων του προσωπικού του διαχειριστή υποδομής και των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων.
Όπως στην Εμπορική Ναυτιλία, κάθε εργαζόμενος επί πλοίου, οφείλει να κατέχει Ναυτικό Φυλλάδιο που το λαμβάνει μετά από σχετική εκπαίδευση σε σωστικά και πυροσβεστικά μέσα, στο οποίο καταγράφονται οι ναυτολογήσεις/απολύσεις, αντίστοιχα θα πρέπει να δημιουργηθεί και Σιδηροδρομικό Φυλλάδιο το οποίο θα λαμβάνει μετά από την αντίστοιχη εκπαίδευση χειρισμού πυροσβεστικών μέσων και διαχείρισης επιβατών, που θα πρέπει να έχει κάθε εργαζόμενος επί τρένου.
Οπότε η παράγραφος τροποποιείται ως εξής:
Άρθρο 10 Δοκιμασίες αξιολόγησης προσωπικού κρίσιμων καθηκόντων ασφαλείας κατά το στάδιο επιλογής – Προσθήκη άρθρου 13Α στον ν. 5167/2024
Στον ν. 5167/2024 (Α’ 207), προστίθεται άρθρο 13Α, ως εξής:
«Άρθρο 13Α
Δοκιμασίες αξιολόγησης προσωπικού κρίσιμων καθηκόντων ασφαλείας κατά το στάδιο επιλογής
Το προσωπικό του Διαχειριστή της Υποδομής και των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων, που επιτελεί κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας, πριν από την πρόσληψή του ή την ανάληψη υπηρεσίας μέσω απόσπασης, μετάταξης ή μετακίνησης καθ΄ οιονδήποτε άλλον τρόπο, υποβάλλεται, με ευθύνη του Διαχειριστή της Υποδομής και των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων αντίστοιχα, σε δοκιμασίες επιλογής και διαπίστωσης της καταλληλότητάς του, μέσω αξιολόγησης των επαγγελματικών ικανοτήτων του, ιατρικών εξετάσεων και ψυχομετρικών δοκιμασιών, σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2019/773 της Επιτροπής, της 16ης Μαΐου 2019, σχετικά με την τεχνική προδιαγραφή διαλειτουργικότητας για το υποσύστημα «διεξαγωγή και διαχείριση της κυκλοφορίας» του σιδηροδρομικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με την κατάργηση της απόφασης 2012/757/ΕΕ (L 139).
Οι δοκιμασίες αξιολόγησης καταλληλότητας περιλαμβάνουν κατ’ ελάχιστον:
α) ψυχολογικές και ψυχομετρικές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένων των νοητικών, ψυχοκινητικών και των εξετάσεων αξιολόγησης προσωπικότητας, καθώς και των αντίστοιχων ψυχομετρικών δοκιμασιών αντανακλαστικών, ταχύτητας αντίδρασης και διαχείρισης σεναρίων υπό πίεση,
β) δοκιμασίες μέσω προσομοιώσεων ή προσομοιωτών,
γ) γενική ιατρική εξέταση, συμπεριλαμβανομένων της ψυχιατρικής αξιολόγησης και των εξετάσεων αισθήσεων,
δ) εξετάσεις ορθοφωνίας, λεκτικής επικοινωνίας και αμφίδρομης κατανόησης,
ε) αιματολογικές και ουρολογικές εξετάσεις για την ανίχνευση ναρκωτικών και άλλων απαγορευμένων ουσιών και
στ) θεωρητικές εξετάσεις γνώσης του Γενικού Κανονισμού Κίνησης και των κανόνων ασφαλείας.
Ειδικά για τους μηχανοδηγούς που οδηγούν μηχανές έλξης και συρμούς στο σιδηροδρομικό σύστημα για λογαριασμό σιδηροδρομικής επιχείρησης, εφαρμόζονται συμπληρωματικά οι διατάξεις του ν. 3911/2011 (Α’ 12), περί πιστοποίησης των μηχανοδηγών.
Σε περίπτωση παραβίασης του παρόντος, επιβάλλονται στον Διαχειριστή της Υποδομής και στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις αναλογικά οι κυρώσεις της περ. α) της παρ. 1 του άρθρου 79 του ν. 4632/2019 (Α’ 159).».
ζ)Κάθε εργαζόμενος επί τρένου οφείλει να κατέχει Σιδηροδρομικό Φυλλάδιο. Οι ελάχιστες προϋποθέσεις για την κατοχή του είναι η σχετική εκπαίδευση επί θεμάτων χειρισμού πυροσβεστικών μέσων και διαχείρισης επιβατών. Επί του φυλλαδίου καταγράφονται όλες οι υπηρεσιακές μεταβολές και τυχόν συμβάντα κατά την εκτέλεση της εργασίας του εργαζομένου. Η παρούσα παράγραφος εφαρμόζεται και στους υπαλλήλους του άρθρου 43.
Bravo well done bravo well