[Οδηγός Εφαρμογής] – Γενικά σχόλια και παρατηρήσεις επί του οδηγού εφαρμογής

* Για τον σχολιασμό του παρόντος παρακαλούμε διαβάστε σε μορφή *.pdf τον Οδηγό Εφαρμογής

  • 21 Μαρτίου 2011, 21:18 | Παναγιώτης Σαμπατάκος

    Στη σελίδα 14 του οδηγού εφαρμογής της δράσης απαιτείται ορισμός συντονιστικής ομάδας. Θα ήταν χρήσιμο να διευκρινίσετε αν απαιτείται ο ορισμός της ομάδας αυτής κατά την ηλεκτρονική υποβολή λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν αναφέρεται πουθενά στην ηλεκτρονική φόρμα

  • 21 Μαρτίου 2011, 21:09 | Παναγιώτης Σαμπατάκος

    Θα ήταν σκόπιμο ο οδηγός εφαρμογής να είναι στα αγγλικά για να υπάρχει πλήρης ταύτιση με τη φόρμα υποβολής στην περίπτωση που οι προτάσεις υποβληθούν στα αγγλικά και να μη δημιουργούνται πιθανές παρερμηνείες σε όρους.

  • 21 Μαρτίου 2011, 19:35 | Νίκος Β. Πρόνιος, PhD

    Προτείνεται διόρθωση στον τίτλο (από ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2010 σε ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011 εφόσον προκηρυχθεί η Δράση εντός του 2011) του Οδηγού Εφαρμογής της νέας Δράσης σε:
    «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011 – Συμπράξεις Παραγωγικών και Ερευνητικών Φορέων σε Εστιασμένους Ερευνητικούς & Τεχνολογικούς Τομείς»

  • 21 Μαρτίου 2011, 19:29 | Νίκος Β. Πρόνιος, PhD

    Στον Οδηγό Εφαρμογής αναφέρονται δύο κατηγορίες στις οποίες εμπίπτουν τα ερευνητικά και τεχνολογικά (Ε&Τ) έργα: 1) Ε&Τ Έργα στη Μεταποίηση, και 2) Ε&Τ Έργα στις Υπηρεσίες.

    Στο κείμενο του Οδηγού Εφαρμογής δεν υπάρχει ορισμός για τις παραπάνω κατηγορίες, δηλαδή της Μεταποίηση και των Υπηρεσίων. Είναι προφανές ότι η έλλειψη αντικειμενικών κριτηρίων (ή κοινά αποδεκτού ορισμού) για τον διαχωρισμό των δύο κατηγοριών, επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους, για την υποβολή προτάσεων, φορείς να αποδίδουν αντίστοιχες ερμηνείες κατά το δοκούν.

    Τονίζεται ότι στον Οδηγό Εφαρμογής της προηγούμενης Δράσης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» τα είδη των συμπράξεων ανά πράξη χωρίζονταν (με κατανοητό τρόπο) σε: 1) Συνεργατικά Έργα Μικρής και Μεσαίας Κλίμακας (Πράξη Ι), και 2) Συνεργατικά Έργα Μεγάλης Κλίμακας (Πράξη ΙΙ). Στον ίδιο Οδηγό Εφαρμογής, οι κατηγορίες έρευνας, κοινές για κάθε Πράξη (Ι ή ΙΙ), χωρίζονταν σε: Βασική Έρευνα, Βιομηχανική Έρευνα και Πειραματική Ανάπτυξη.

    Στον Οδηγό Εφαρμογής της νέας δράσης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2010 – Συμπράξεις Παραγωγικών και Ερευνητικών Φορέων σε Εστιασμένους Ερευνητικούς & Τεχνολογικούς Τομείς» παρατηρείται ότι ενώ έχουν υιοθετηθεί οι ίδιες, με τον Οδηγό Εφαρμογής της προηγούμενης Δράσης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ», κατηγορίες έρευνας (δηλαδή Βασική Έρευνα, Βιομηχανική Έρευνα και Πειραματική Ανάπτυξη), οι κατηγορίες συμπράξεων έχουν αλλάξει σε Μεταποίηση και Υπηρεσίες.

    Με βάση τα παραπάνω, πέραν του απολύτως απαραίτητου ορισμού των δύο κατηγοριών συμπράξεων (Μεταποίηση και Υπηρεσίες), θα πρέπει να προσδιορίζεται με σαφήνεια με ποιο τρόπο τα χαρακτηριστικά της κάθε κατηγορίας σύμπραξης δικαιολογούν την ύπαρξη των αντίστοιχων κατηγοριών έρευνας. Για παράδειγμα, σε μία πρώτη ανάγνωση δεν είναι προφανής η ανάγκη Βασικής Έρευνας στους τομείς Μεταποίησης, Υπηρεσιών.

  • 21 Μαρτίου 2011, 18:53 | ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ

    Παραγρ. 13.1, σελ. 43 του οδηγού εφαρμογής

    Η ταυτόχρονη απαίτηση εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης και εγγυητικής επιστολής προκαταβολής επιβαρύνει τον προϋπολογισμό των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των ΜΜΕ, οι οποίες διαθέτουν περιορισμένους πόρους σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα όταν ζητείται να δοθεί αθροιστικά εγγύηση για το 45% (ή το 38%) της εγκεκριμένης ενίσχυσης προς μία επιχείρηση, τότε δημιουργείται αφενός πρόβλημα ρευστότητας εφόσον αυτή πρέπει να δεσμεύσει ένα σημαντικό ποσό των χρημάτων της και αφετέρου εμποδίζεται η ανάπτυξή της εφόσον δεν μπορεί να επενδύσει το συγκεκριμένο ποσό προς όφελός της. Σε περίπτωση δε που η επιχείρηση χρειάζεται να δανειστεί από μία τράπεζα προκειμένου να λάβει την εγγυητική τότε η συγκεκριμένη επιχείρηση επιβαρύνεται και με το κόστος δανεισμού.
    Στα προηγούμενα έργα υπήρχε η απαίτηση για εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης και μόνο.

    Ελευθερία Αθανασιάδου/CHIMAR HELLAS AE

  • 21 Μαρτίου 2011, 17:35 | Εθνική Τεχνολογική Πλατφόρμα «Food for Life»

    Συμφωνούμε με τον Οδηγό Εφαρμογής και την προτεινόμενη φόρμα υποβολής των προτάσεων. Επισημαίνουμε δε ότι στον Οδηγό Εφαρμογής έχουν συμπεριληφθεί οι προτάσεις της Εθνικής Τεχνολογικής Πλατφόρμας «Food for Life» για:

    • Τη μείωση του αριθμού των δικαιολογητικών στη φάση της υποβολής και την αποστολή των αναγκαίων δικαιολογητικών μόνο από τις κοινοπραξίες των εγκεκριμένων προτάσεων.

    • Την υποβολή των προτάσεων ηλεκτρονικά.

    • Την υιοθέτηση της αγγλικής ως γλώσσας σύνταξης των προτάσεων, ώστε η αξιολόγηση να γίνεται και από Ευρωπαίους αξιολογητές (για παράδειγμα αξιολογητές από τη βάση δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

    • Τη θέσπιση συγκεκριμένης διαδικασίας αξιολόγησης των προτάσεων και την αναβάθμιση της βαρύτητα του κριτηρίου της γενικότερης επίδρασης του έργου στη Βιομηχανία και στην οικονομία (potential impact).

    Επιπλέον καταθέτουμε τις παρακάτω συγκεκριμένες προτάσεις:

    • Στο συγκεκριμένο Οδηγό Εφαρμογής να καθορίζεται με σαφήνεια το χρονοδιάγραμμα όλων των σταδίων της προκήρυξης (αξιολογήσεις, ανακοίνωση αποτελεσμάτων, υπογραφή συμβάσεων, στάδια καταβολής χρηματοδοτήσεων κ.λπ.) και να τηρούνται οι προθεσμίες ολοκλήρωσης κάθε σταδίου.

    • Προτείνεται η υιοθέτηση μίας διαδικασίας αποτίμησης των αποτελεσμάτων του συνόλου των έργων, της Δράσης «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ» στις επιχειρήσεις και στην εθνική οικονομία. Η αποτίμηση αυτή πρέπει να γίνεται από μία Επιτροπή όπου θα συμμετέχουν εκπρόσωποι της βιομηχανίας και της επιστημονικής κοινότητας. Η Τεχνολογική Πλατφόρμα θα μπορούσε να αναλάβει ενεργό ρόλο στο συγκεκριμένο πεδίο. Προφανώς, τα αποτελέσματα της αποτίμησης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στις επόμενες προκηρύξεις και στον ευρύτερο σχεδιασμό.

    • Χρήσιμο θα ήταν να υπάρχει μακροχρόνιος σχεδιασμός και χρονοδιάγραμμα προκηρύξεων όλων των προκηρύξεων, που αφορούν στις επιχειρήσεις

  • 21 Μαρτίου 2011, 14:58 | Χρήστος Εμμανουηλίδης

    Το πρόγραμμα ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, σε αντίθεση με top-down μοντέλα χρηματοδότησης έρευνας περιορισμένης επιτυχίας (π.χ. Πόλοι Καινοτομίας), επιδιώκει να υποστηρίξει την έρευνα από κάτω προς τα πάνω και να υποστηρίξει τις πραγματικές ζωτικές ανάγκες του παραγωγικού ιστού, μέσα από εστιασμένες δράσεις έρευνας και ανάπτυξης. Η ενδυνάμωση της εξωστρέφειας τόσο των παραγωγικών επιχειρήσεων, όσο και των ερευνητικών φορέων έχει μεγαλύτερη ανάγκη από προγράμματα που επιτρέπουν την πρωτοβουλία να αναδυθεί, χωρίς να καταπνίγεται μέσα από σχέσεις, εξαρτήσεις και διοικητικές αποφάσεις κατανομής πόρων, που είναι σχεδόν αναπόφευκτες στις προσκλήσεις υποβολής top-down έργων.

    Όμως το Υπουργείο, στην προσπάθεια να ενισχύσει τον ερευνητικό ιστό της χώρας μέσα και από το πρόγραμμα ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, φαίνεται να είναι έτοιμο να παρασυρθεί σε μια ενέργεια της οποίας το αποτέλεσμα θα είναι αντί να ενισχυθεί η αποτελεσματική έρευνα και η σχέση παραγωγικού ιστού – ερευνητικών φορέων, οι πόροι του προγράμματος να κατευθυνθούν για να καλύψουν τα ελλείμματα των ερευνητικών φορέων. Κάτι τέτοιο θα λειτουργήσει ως τροχοπέδη, ακυρώνοντας στην πράξη τους στόχους του προγράμματος, καθώς οι χρηματοδοτούμενοι φορείς θα ενδιαφέρονται περισσότερο να κλείσουν ‘τρύπες’ στον προϋπολογισμό τους παρά να παράγουν καινοτομικά και αξιοποιήσιμα αποτελέσματα έρευνας και ανάπτυξης, που τόσο έχει ανάγκη η χώρα στη δύσκολη αυτή συγκυρία.

    Η εξήγηση είναι απλή. Οι Ερευνητικές δομές και ιδιαίτερα τα Ερευνητικά Κέντρα καλύπτουν μέρος μόνο των εξόδων μισθοδοσίας κα των βασικών λειτουργικών εξόδων τους από την Τακτική Κρατική Επιχορήγηση. Μια σημαντική διαφορά του νέου ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ από το παλαιό είναι ότι η τακτική μισθοδοσία φαίνεται να γίνεται επιλέξιμη δαπάνη, πέραν του ποσού που δεν καλύπτεται από την Τακτική Επιχορήγηση. Αν και η επιλογή αυτή είναι λογική και εν μέρει χρήσιμη για τα Ερευνητικά Κέντρα, η Ελληνική πραγματικότητα είναι τέτοια που μπορεί με σχετική ασφάλεια να προβλεφθεί από τώρα ότι θα γίνουμε μάρτυρες της καταχρηστικής αξιοποίησης αυτής της ευελιξίας. Το Υπουργείο θα σφάλει εάν αποδεχτεί ότι με προγράμματα όπως το ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ μπορεί να καλύψει την ελλειμματική λειτουργία των Ερευνητικών Κέντρων.
    Αν και ο παραγωγικός ιστός της χώρας προσβλέπει στην αξιοποίηση των χρημάτων των Ελλήνων (και Ευρωπαίων) φορολογούμενων πολιτών με σκοπό την παραγωγή καινοτομικής γνώσης που μπορεί να οδηγήσει σε αξιοποιήσιμα νέα προϊόντα και υπηρεσίες, στο νέο ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ οι Ερευνητικοί φορείς θα επιδιώξουν να διαθέσουν όσο το δυνατό μεγαλύτερο ποσοστό της επιχορήγησης, όχι για την ίδια τη χρηματοδοτούμενη έρευνα, αλλά για να καλύψουν κόστη μισθοδοσίας και λειτουργικά έξοδα. Οι συνέπειες θα είναι μετά βεβαιότητας πενιχρό ερευνητικό αποτέλεσμα και κακή αξιοποίηση πόρων, σε αντίθεση με τις πραγματικές ανάγκες της παραγωγικής οικονομίας.

    Αντίθετα η λύση στο πρόβλημα της κάλυψης των δαπανών των Ερευνητικών Κέντρων είναι απλή: να εξαρτήσει η Πολιτεία την Χρηματοδότηση των Ερευνητικών Φορέων με το ερευνητικό αποτέλεσμα του κάθε φορέα, στο οποίο θα περιλαμβάνονται μετρήσιμα μεγέθη που τεκμηριώνουν την ποιότητα της έρευνας, συμπεριλαμβανομένης και της ικανότητας αυτών να δημιουργούν πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, προσελκύοντας πόρους χρηματοδότησης από ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα, υπηρεσίες και άλλες πηγές. Πολύ απλά, για κάθε ευρώ που καταφέρνει να προσελκύσει ένας ερευνητικός φορέας, η Πολιτεία μπορεί να ανταμείψει την επιτυχημένη του προσπάθεια με αναλογική αύξηση της επιχορήγησης, λαμβάνοντας υπόψη και όλες τις παραμέτρους της ερευνητικής Αριστείας. Με αυτόν τον τρόπο θα ορθολογικοποιηθεί η χρηματοδότηση της έρευνας, θα επιβραβευθεί η Αριστεία και θα δημιουργηθούν οι πραγματικές εκείνες συνθήκες που θα επιτρέψουν στον παραγωγικό και ερευνητικό ιστό να συνεργαστούν, με στόχους που θα δημιουργούν οφέλη για το κοινωνικό σύνολο (που τελικά χρηματοδοτεί την έρευνα) και όχι απλά της αυτοχρηματοδότησης ενός μερικώς μόνο αποτελεσματικού ερευνητικού ιστού. Εάν αντίθετα το Υπουργείο επιλέξει να χρησιμοποιηθεί το ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ για την έμμεση χρηματοδότηση των λειτουργικών δαπανών των Ερευνητικών φορέων, τα αποτελέσματά του θα ακυρωθούν μετά βεβαιότητας στην πράξη.

    Το μοντέλο διαχείρισης του ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ παραμένει αρτηριοσκληρωτικά πιστό στις γραφειοκρατικές δομές του παρελθόντος. Μια πρόταση οφείλει να προβλέψει εκ των προτέρων ποιο ποσό θα πάρει ποιος εργαζόμενος και ακόμη χειρότερα σε ποια ενότητα εργασίας και για ποιο παραδοτέο (διαφορετικά οι πίνακες δεν μπορούν να συμπληρωθούν). Πολύ σωστά το Υπουργείο υιοθέτησε σε μεγάλο βαθμό (στο τεχνικό τμήμα της πρότασης) το μοντέλο των προτάσεων για τα FP7. Γιατί δεν τολμά να το κάνει και για το διαχειριστικό μέρος ; Αυτό προϋποθέτει λίγη περισσότερη δουλειά πριν από την τελική προκήρυξη του προγράμματος ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ. Τι είναι όμως προτιμότερο: να επιλεγεί η εύκολη λύση του να μην αλλάξει σχεδόν τίποτα, ή να γίνει τώρα μια προσπάθεια να απλοποιηθούν οι διαδικασίες ώστε να υπάρχει καλύτερο και ουσιαστικότερο ερευνητικό αποτέλεσμα; Είναι βέβαιο ότι εάν π.χ. ερωτηθεί τo ΕΣΕΤ για το διαχειριστικό τμήμα των έργων, θα συνηγορήσει υπέρ αυτής της απλούστευσης των διαδικασιών. Γιατί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (και όχι μόνο) χρηματοδοτεί έρευνα χωρίς να είναι πλήρως αποφασισμένη η ερευνητική ομάδα, παρά μόνο οι βασικοί ερευνητές αυτής και δεν μπορεί να το κάνει και η ΓΓΕΤ ; Δε θα δημιουργούσε μια τέτοια απλοποίηση και καλύτερες και περισσότερο διάφανες συνθήκες αξιοποίησης νέων ερευνητών ; Επιπλέον, εφόσον έχει (σωστά) επιλεγεί η Αγγλική ως η γλώσσα υποβολής των προτάσεων, θα πρέπει να συνοδεύεται και από έναν οδηγό εφαρμογής στα Αγγλικά και να εξασφαλιστεί ότι δε θα ζητηθεί εκ των υστέρων από τις ερευνητικές ομάδες να ξαναγράψουν τις εγκεκριμένες προτάσεις στα Ελληνικά.

    Τέλος, σε μια εποχή που η διατηρήσιμη ανάπτυξη και παραγωγή με σεβασμό στη σωστή αξιοποίηση πόρων, αλλά και την τήρηση προδιαγραφών ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία, η ενίσχυση της έρευνας προς αυτήν την κατεύθυνση θα έδινε ισχυρό κίνητρο προς τις παραγωγικές επιχειρήσεις και τους οργανισμούς να εντείνουν τις προσπάθειές τους προς αυτήν την κατεύθυνση, ώστε να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικοί. Με δεδομένο ότι τα παραπάνω θέματα έχουν εξαιρετική σημασία ανεξάρτητα από τον κλάδο της παραγωγικής επιχείρησης, θα μπορούσε να προστεθεί μια θεματική στην κατεύθυνση των ‘ΝΕΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ για τη διατηρήσιμη παραγωγή (sustainable manufacturing and production)’ που να περιλαμβάνει επί μέρους στόχους, όπως:
    – Υγιεινής και Ασφάλειας
    – Ποιότητας
    – Προϊόντα ως υπηρεσίες (products as services – servitization)
    – Διαχείριση συντήρησης (το κόστος της οποίας μπορεί να φτάσει το 10% του κύκλου εργασιών σε αρκετούς κλάδους)
    – Διαχείριση κύκλου ζωής προϊόντων (από τη σχεδίαση, κατασκευή & εγκατάσταση, στη λειτουργία και τη συντήρηση, έως την απόδοση στο περιβάλλον ή την ανακατασκευή).

  • Στην πρόσκληση, σελίδα 15 & 16 δίνονται οι ορισμοί των κατηγοριών έρευνας. Αυτό που πρέπει να γίνει στην τελική προκήρυξη είναι η δυνατότητα μια πρόταση να περιλαμβάνει τουλάχιστον δύο τύπου έρευνας, π.χ. βιομηχανική & πειραματική ανάπτυξη, ανάλογα με το συγκεκριμένο πακέτο εργασίας. Αυτή η πολιτική ακολουθείται και στο FP7. Ανάλογη για κάθε πακέτο εργασίας θα είναι και η επιδότηση, έτσι ώστε η τελική επιδότηση να είναι άθροισμα των επιμέρους.
    Στην προηγούμενη προκήρυξη αυτό ΔΕΝ υπήρχε και όλοι προφανώς δήλωσαν βιομηχανική και βασική έρευνα, ακόμα και εάν τμήμα του έργου περιλάμβανε και πειραματική ανάπτυξη. Αυτή η διαδικασία θα βοηθήσει στην καλύτερη απεικόνιση των προτάσεων και φυσικά στην καλύτερη διαχείριση πόρων.

  • ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

    Κατά το στάδιο ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των αξιολογημένων προτάσεων, προτείνεται:
    1.να ανακοινώνεται πίνακας με την κατάταξη και τη συνολική βαθμολογία της κάθε πρότασης (εγκεκριμένων και μη εγκεκριμένων)
    2.στον πίνακα κατάταξης, εκτός από τον τίτλο της πρότασης να αναφέρονται ο Ανάδοχος και οι Συνεργαζόμενοι Φορείς.

    Κατά την έγγραφη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων προς τον Ανάδοχο, προτείνεται να περιγράφονται τα κριτήρια αξιολόγησης με βαθμολογία ανά κριτήριο καθώς και συνοπτικά σχόλια ανά κριτήριο. Θεωρούμε ότι τα σχόλια αυτά θα είναι χρήσιμα για τις προτάσεις που δεν εγκρίθηκαν ώστε να ληφθούν υπόψη τα αδύναμα σημεία σε μελλοντική επανυποβολή τους.

    Επιπροσθέτως η παραπάνω πρακτική ακολουθείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε όλες τις αξιολογήσεις των προτάσεων του 7ου Πλαισίου και έχει αποδειχθεί χρήσιμο εργαλείο για όσους διεκδικούν πόρους για την υλοποίηση προγραμμάτων.