6.1 Οι Διαχειριστές ΜΑΝ θα έχουν ως δραστηριότητα την κοστοστρεφή εκμετάλλευση των δικτύων (κανάλια διέλευσης, ζεύγη σκοτεινών ινών, μήκη κύματος λ, κλπ), με βάση τις κατευθύνσεις που θα δοθούν στη διακήρυξη, λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές κατευθύνσεις της Ε.Ε και της ΕΕΤΤ. Για την προσέλκυση υποψηφίων αναδόχων διαχειριστών θα καθορίζεται στη διακήρυξη ανώτατο όριο επιτρεπόμενου επιχειρηματικού κέρδους ως ποσοστό επί των εσόδων, το οποίο θα συνυπολογίζεται στο μοντέλο της κοστοστρέφειας για τον καθορισμό των τιμών διάθεσης των υποδομών. Όλα τα άλλα έσοδα από τη διάθεση των υποδομών σε τρίτους, θα χρησιμοποιούνται για την χρηματοδότηση της συντήρησης και λειτουργίας των υφιστάμενων υποδομών και την περαιτέρω επέκταση και ανάπτυξη αυτών. (σχολιάστε…, προτείνετε ποιό κατά τη γνώμη σας πρέπει να είναι το ποσοστό του ανώτατου ορίου επιτρεπόμενου κέρδους..)
Σύμφωνα με τις Οδηγίες της Ε.Ε., η χρηματοδότηση των ΜΑΝ θα ενισχύσει μελλοντικά τη δυνατότητα προσφοράς ευρυζωνικών υπηρεσιών που θα τροφοδοτήσει την ζήτησή τους μέσω δημιουργίας συνθηκών ανταγωνισμού στην παροχή υπηρεσιών τόσο πρόσβασης όσο και περιεχομένου, βασιζόμενη στην διαθεσιμότητα ανοικτών υποδομών οπτικών ινών. Ο ανταγωνισμός αυτός θα εγγυηθεί τη σωστή συνέχιση, ανάπτυξη και αναβάθμιση της παροχής ευρυζωνικών υπηρεσιών πρόσβασης στην Ελληνική περιφέρεια. Ως εκ τούτου δεν επιτρέπεται από τον Διαχειριστή ΜΑΝ η παροχή οποιασδήποτε ευρυζωνικής τηλεπικοινωνιακής υπηρεσίας λιανικής πάνω από τα δίκτυα προς ιδιώτες τελικούς χρήστες παρά μόνον η κοστοστρεφής διάθεση των ανοικτών υποδομών προς τους αδειοδοτημένους παρόχους και λοιπούς φορείς (σχολιάστε…)
Οι διαχειριστές ΜΑΝ αναλαμβάνουν την υποχρέωση επέκτασης και περαιτέρω ανάπτυξης των αρχικά διατιθέμενων υποδομών κατά το χρονικό διάστημα της παραχώρησης. Ο τρόπος, το εύρος και οι όροι της επέκτασης θα εξειδικευθούν στα τεύχη της διακήρυξης. (σχολιάστε….)
6.2 Στη διακήρυξη θα εξειδικευτούν επιμέρους ρήτρες αυτόματης αναπροσαρμογής και αναθεώρησης των όρων παραχώρησης της υπηρεσίας, ώστε η σύμβαση να εξελίσσεται διαχρονικά και να προσαρμόζεται στις αλλαγές του μακροοικονομικού και τεχνολογικού περιβάλλοντος και στις ανάγκες του γενικού συμφέροντος, με έμφαση στα ακόλουθα σημεία:
6.2.1 Η αρχική διάρκεια της σύμβασης δύναται να μειωθεί, εφόσον κατά τη διάρκεια παροχής της υπηρεσίας διαπιστωθεί ότι εξασφαλίζεται χρηματοοικονομική ισορροπία του επιχειρηματικού σχεδίου (απόσβεση επενδύσεων και διασφάλιση εύλογης ανταμοιβής) σε συντομότερο χρονικό διάστημα. (σχολιάστε…)
6.2.2 Θα προβλεφθούν οι όροι και οι προϋποθέσεις, βάσει των οποίων δύναται να γίνει λύση της σύμβαση παραχώρησης, στην περίπτωση που δεν επιτευχθούν συγκεκριμένοι στόχοι αποτελέσματος. (σχολιάστε…)
6.3 Οι συμπληρωματικές υποδομές που θα αναπτυχθούν, καθώς και κάθε άλλο πάγιο στοιχείο του νέου νομικού προσώπου, μετά το πέρας της σύμβασης παραχώρησης περιέρχονται στην κυριότητα του Δημοσίου. (σχολιάστε…)
6.4 Στη διακήρυξη θα περιγραφούν οι όροι και οι προϋποθέσεις με τους οποίους θα είναι δυνατή η διάθεση μέρους των εσόδων του νομικού προσώπου στους Δήμους της ζώνης. Τα έσοδα αυτά των Δήμων θα προορίζονται αποκλειστικά για ενέργειες ΤΠΕ προς όφελος των πολιτών τους. (σχολιάστε…)
Η έννοια της κοστοστρέφειας στην εκμετάλλευση των δικτύων δέχεται πολλές ερμηνείες και μπορεί να δώσει λάθος σήματα στους αναδόχους. Για παράδειγμα μπορεί να οδηγήσει σε τεχνητή διόγκωση του κόστους των υπηρεσιών (μέσω συμβάσεων με τρίτους ή υψηλές απολαβές για τη διοίκηση του σχήματος κ.λπ) καθώς με αυτό τον τρόπο ο ανάδοχος θα ρευστοποιεί τα κέρδη του κατά τη λειτουργία. Ταυτόχρονα ο υπολογισμός του κόστους δεν αποτελεί απλή διαδικασία.
Το ίδιο ισχύει και για το ποσοστό επιχειρηματικού κέρδους καθώς εύκολα ο ανάδοχος μπορεί να φουσκώσει το κόστος λειτουργίας του δικτύου ή της επέκτασης ώστε να παρουσιάζει μικρό ή/και αρνητικό ποσοστό επιχειρηματικού κέρδους.
Προτείνεται αντί της κοστοστρέφειας και του ορίου στο ποσοστό επιχειρηματικού κέρδους να παρέχονται κίνητρα στους αναδόχους για τη βελτίωση της λειτουργίας του δικτύου καθώς και τη μείωση του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τα κίνητρα αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν:
• Δυνατότητα εισόδου και σε άλλες γεωγραφικές περιοχές για τον καλύτερο από τους αναδόχους
• Απειλή εισόδου άλλων φορέων διαχείρισης σε μία περιοχή οι οποίοι θα μπορούν αν εκμεταλλευτούν τις υποδομές σωληνώσεων για αν αναπτύξουν τα δίκτυα τους
• Ανταγωνισμός με παράλληλα δραστηριοποιούμενους αναδόχους
Επιπλέον η επιβολή ρητρών σε αναδόχους οι οποίοι αποκλίνουν σε επίπεδο ποιότητας και κόστους υπηρεσιών σε σύγκριση με τις υπηρεσίες σε άλλες ζώνες ή/και σε χώρες δείκτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (διεθνές benchmarking).
Η κάθετη λειτουργία του διαχειριστή των MANs θα πρέπει να αποφευχθεί.
Ο χρονικός ορίζοντας του έργου, 25 χρόνια, σε συνδυασμό με τον όρο ότι οι συμπληρωματικές υποδομές που θα αναπτυχθούν να περιέλθουν στην κυριότητα του δημοσίου μπορούν να δημιουργήσουν στρεβλώσεις στη διαχείριση και λειτουργία των δικτύων. Ο όρος αυτός ουσιαστικά δρα αποτρεπτικά σε σημαντικές επενδύσεις από την πλευρά του αναδόχου ιδιαίτερα προς το τέλος της περιόδου των 25 χρόνων. Αντί αυτού του όρου θα πρέπει να τεθούν με λεπτομέρεια οι όροι στη διακήρυξη για τη συνέχιση λειτουργίας των δικτύων μέσω κάποιας νέας ανοιχτής διαγωνιστικής διαδικασίας.
Η ιστορία της ανάπτυξης των ΤΠΕ στους Δήμους της χώρας δείχνει ότι αυτή, η ανάπτυξη, δε στερήθηκε χρηματοδότησης αλλά σε μεγάλο βαθμό στερήθηκε επιτυχίας. Αν μέρος των εσόδων κατευθύνεται προς τους Δήμους προτείνεται να γίνεται με ιδιαίτερα στοχευμένο τρόπο και κυρίως για την κάλυψη του ψηφιακού χάσματος σε αγροτικές και απομονωμένες περιοχές. Στις περιοχές αυτές θα μπορούσαν να αναπτυχθούν δημόσια δίκτυα υποδομών (π.χ. σωληνώσεων) για την παροχή στη συνέχεια ευρυζωνικών υπηρεσιών από τηλεπικοινωνιακούς παρόχους. Εναλλακτικά θα μπορούσε να εξεταστεί η απευθείας χρηματοδότηση, με ιδιαίτερα προσεκτικό τρόπο, παρόχων για την επέκταση των δικτύων τους και την παροχή υπηρεσιών στις περιοχές αυτές.
Σχετικά με την παράγραφο 6.1
Α) Οι διαχειριστές θα πρέπει να έχουν κέρδη το συντομότερο δυνατό για να είναι ελκυστική η επένδυση.
Β) Οι πολίτες σήμερα δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώνουν πολλά περισσότερα χρήματα από όσα ήδη πληρώνουν για μια τηλεπικοινωνιακή σύνδεση. Αντιθέτως, είναι πολύ πιθανό ότι, είναι ή θα είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα για νέες ή καλύτερες υπηρεσίες. Επίσης, είναι πιθανό να, είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν ένα εφάπαξ κόστος σύνδεσης για να έχουν τη δυνατότητα στο μέλλον να έχουν νέες υπηρεσίες (π.χ. video on demand, ειδικά αθλητικά γεγονότα κλπ)
Γ) Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, ακόμη και οι σημερινές συνδέσεις ADSL με ταχύτητες έως 24Mbps (στις περισσότερες περιπτώσεις ~10-12Mbps download) παρέχουν πραγματικές ταχύτητες download πολύ μικρότερες. Ο λόγος είναι η δυνατότητα του παρόχου περιεχομένου (κυρίως) να εξυπηρετεί πολλούς χρήστες ταυτόχρονα.
Δ) Ο φθηνότερος (και ταχύτερος) τρόπος βελτίωσης της δυνατότητας των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε καλύτερες υπηρεσίες είναι το VDSL, καθώς μπορεί να παρέχει ταχύτητες download πάνω από 50Mbps και άρα να υποστηρίξει και HDTV (οριακα). Παράλληλα το VDSL (FTTC) θα μπορούσε να είναι το πρώτο βήμα για περαιτέρω μελλοντικές αναβαθμίσεις της ταχύτητας σύνδεσης (FTTH)
Ε) Μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική του VDSL θα ήταν η ανάπτυξη PON δικτύων FTTH με μικρότερο κόστος στα σημεία συγκέντρωσης (splitter) αλλά σημαντικά μεγαλύτερο κόστος στην σύνδεση του χρήστη (σε σχέση με το VDSL πάντα), στην ρύθμιση και στην διαχείριση του δικτύου.
ΣΤ) Οι υπάρχουσες υποδομές (κενοί σωλήνες), πιστεύουμε ότι, επαρκούν για να καλύψουν τον μικρό αριθμό πελατών που θα ήθελαν FTTH P2P από την πρώτη ημέρα, αν και αυτοί θα ήταν, μάλλον, ελάχιστες μεγάλες επιχειρήσεις (πχ πάροχοι περιεχομένου, μεγάλα ξενοδοχεία) ή φορείς (πχ μουσεία, πολιτιστικά κέντρα, συνεδριακά κέντρα).
Η δική μας πρόταση είναι ο διαχειριστής να αναπτύξει δίκτυο VDSL εγκαθιστώντας καμπίνες κοντά στα ΚΑΦΑΟ του ΟΤΕ. Στις καμπίνες αυτές οι πάροχοι θα μπορούν να εγκαθιστούν τα DSLAM τους για να παρέχουν VDSL στους χρήστες, άμεσα – δίνοντας τους τη δυνατότητα να ανταγωνιστούν τον ΟΤΕ στις περιοχές όπου υπάρχουν δίκτυα ΜΑΝ. Σε δεύτερη φάση, από τις καμπίνες αυτές θα μπορούσε να αναπτυχθεί δίκτυο FTTH και οι πάροχοι να αντικαταστήσουν, σταδιακά, τα DSLAM με άλλες συσκευές, ανάλογα με την λύση που θα επιλεγεί, ώστε να παρέχουν FTTH (P2P ή PON ή άλλο).
Σχετικά με την παράγραφο 6.2.1
Θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση θα μπορούσε μόνο να αποτρέψει επενδυτικά σχήματα από την συμμετοχή στο διαγωνισμό ενώ παράλληλα θα μείωνε το τελικό μέγεθος του δικτύου, και τους ρυθμούς ανάπτυξής τους, καθώς η σύμβαση θα μπορούσε να λυθεί τη στιγμή που το κράτος θα επέλεγε.
Πρέπει να μπουν γεωγραφικά και πληθυσμιακά κριτήρια και ο αλγόριθμος υπολογισμού της κερδοφορίας των περιοχών. Επιπλέον, πρέπει οι στόχοι αυτοί να είναι φιλόδοξοι και καθόλου σίγουροι για τον υποψήφιο ανάδοχο… «το κριτήριο της εκμετάλλευσης αποτελεί ουσιώδες χαρακτηριστικό προκειμένου να κριθεί αν η εκάστοτε εξεταζόμενη σύμβαση είναι σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών. Βάσει του κριτηρίου αυτού, σύμβαση παραχώρησης υπάρχει όταν ο ανάδοχος αναλαμβάνει τους κινδύνους που συνδέονται με την σχετική υπηρεσία (δημιουργία της υπηρεσίας και εκμετάλλευσή της), αμειβόμενος από το χρήστη, κυρίως μέσω της είσπραξης τελών, υπό οποιαδήποτε μορφή. Αν ο τρόπος, το εύρος και οι όροι της επέκτασης εξαλείφουν τον κίνδυνο από τον ανάδοχο, τίθεται υπό αμφισβήτηση η διαδικασία παραχώρησης στο σύνολό της.
Η προκήρυξη θα πρέπει να διασφαλίσει ότι ο πάροχος θα έχει κίνητρα για να είναι ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ.
Μόνο εφόσον οι ΟΤΑ δεν συμμετέχουν και σαν εταιρίες στον Διαγωνισμό και το ποσοστό είναι μικρό και οι ενέργειες συναφείς. (επισκευή δρόμων λόγων έργων δικτύων). Κατά την εκτίμησή μας οι ΟΤΑ δεν πρέπει να λάβουν ως αντιστάθμισμα χρήματα αλλά ΔΩΡΕΑΝ το σύνολο των εγκατεστημένων οπτικών καλωδίων προκειμένου να μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες connected LAN σε όποιο σημείο της πόλης το επιθυμούν. Εάν ο Διαχειριστής αναλάβει να προσφέρει ΔΩΡΕΑΝ και την συντήρηση αυτών των παθητικών υποδομών τότε δεν υπάρχει λόγος για επιπλέον οικονομικό αντιστάθμισμα.
Πρέπει να είναι σε αναλογία τουλάχιστον με το WACC του κλάδου όπως προσδιορίζεται και στην ΕΕΤΤ όταν ορίζει κοστοστρέφεια σε άλλες υπηρεσίες. Όμως το WACC του κλάδου επηρεάζεται από τον επιχειρηματικό κίνδυνο (χαμηλό ή υψηλό) όταν οι πάροχοι λειτουργούν με τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς. Εδώ έχουμε μια περίπτωση που ο Διαχειριστής των ΜΑΝ αφενός θα πρέπει να διαθέτει τις υπηρεσίες του κοστοστρεφώς, αφετέρου θα λειτουργεί χωρίς ανταγωνισμό. Ή μήπως θα έχει ανταγωνισμό από τον νικητή του έργου των οπτικών ινών στη συγκεκριμένη περιοχή;
Με τη λογική αυτή ο Διαχειριστής δεν έχει κανέναν λόγο να είναι ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ. Αφού θα μπορεί να έχει ότι κόστος θέλει απλά με το να φορτώνει τα κόστη του με εξωγενείς δαπάνες, να θέτει και το αποδεκτό ποσοστό κέρδους (10%-12%) και να καταλήγει τελικά σε «κοστοστρεφείς» τιμές οι οποίες δεν θα ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ο διαγωνισμός θα πρέπει να δίνει κίνητρα στον διαχειριστή να είναι ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ, π.χ. με την ύπαρξη ενός clawback μηχανισμού που θα του επιτρέπει να χρησιμοποιεί τα τυχόν υπερβάλλοντα έσοδά του στην επέκταση και πύκνωση του δικτύου. Ειδικά η ύπαρξη του claw back μηχανισμού (ο οποίος σημειωτέον ότι είναι αποδεκτός και από την DG) εκτιμούμε ότι θα είναι πολύ πιο ευεργετική για την ταχεία και αποτελεσματική επέκταση των δικτύων από ότι ο ορισμός από την Πολιτεία οροφής στα κέρδη επί τη βάσει κοστοστρεφούς προσδιορισμού των τελικών τιμών.
Ο Διαχειριστής θα πρέπει να ωθηθεί ώστε να επενδύσει με εμπροσθοβαρή χρονικά τρόπο στο δίκτυο. Να το επεκτείνει γρήγορα δηλαδή ώστε να υπάρχει κίνητρο για άμεση εκμετάλευσή του και κατά συνέπεια κοινωνικό ώφελος.
Υπάρχουν στην ουσία 3 βασίκες παράμετροι οι οποίες δύνανται να προσδιοριστούν και οι οποίες θα καθορίσουν την επένδυση:
1. Ο χρονικός ορίζοντας της παραχώρησης
2. Η τιμή χονδρικής πώλησης προς τους Παρόχους
3. Ο ρυθμός επένδυσης
Εάν λάβουμε ως δεδομένο ότι η παράμετρος 1 είναι σταθερή, θα μπορούσαν να τεθούν περιορισμοί στην παράμετρο 3 και να αφεθεί ελεύθερο το ανταγωνιστικό πεδίο (ως κριτήριο του Διαγωνισμού) η τιμή. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται μεγάλη αντικειμενικότητα στην βαθμολογία του διαγωνισμού. Για την διασφάλιση του ρυθμού επένδυσης είναι απαραίτητο να τεθούν χρονικά σημεία αναφοράς (milestones) στα οποία θα ζητείται σαφές και μετρήσιμο αποτέλεσμα (π.χ. homes passed ή/και homes connected (το κριτήριο homes connected εμπεριέχει κίνδυνο «τιμωρίας» του Διαχειριστή ακόμα και σε περιπτώσεις αργής επένδυσης για τις οποίες ενδεχομένως δεν «φταίει». ). Ο claw back μηχανισμός θα μπορούσε να συνδυαστεί με τον κριτήριο του ρυθμού επέκτασης ώστε να επιταχύνει ή να περιορίσει τον ρυθμό επέκτασης/επανεπένδυσης.
ποιος μπορει να ορισει τον ορο της κοστοστρεφειας με ακριβεια μεσα απο την πληθωρα προιοντων και ποιοτητας αυτων?
μην χεχναμε και τα εργα αποκαταστασης τομων σε διαφορετικες γεωγραφικες περιοχες
Πολύ θετικά όλα αυτά, εξασφαλίζουν ότι το δημόσιο δεν θα βγει ζημιωμένο από αυτή την ιστορία, ότι τα ευρυζωνικά δίκτυα θα επεκταθούν και προβλέπεται και ένα κονδύλι για ενέργειες ΤΠΕ προς όφελος των πολιτών. Πρέπει να προσεχθούν πολύ στη διακήρυξη ο τρόπος, το εύρος και οι όροι της επέκτασης των MAN (τέλος παρ 6.1). Επίσης να καθοριστεί η υποχρέωση του Διαχειριστή να διαθέτει δωρεάν υποδομές στους δημόσιους φορείς (Δήμους, σχολεία, νοσοκομεία κλπ) για τη διασύνδεση μεταξύ τους, όπου είναι αναγκαία (π.χ. κτίρια του ίδιου Δήμου που πρέπει να συνδέονται μεταξύ τους κλπ.)