Η πρόκληση των αλλαγών στην εκπαίδευση
Η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα μπροστά σε πρωτόγνωρες προκλήσεις. Η οικονομική κρίση ανέδειξε πολλές αδυναμίες με οδυνηρό τρόπο. Πολιτεία και κοινωνία οφείλουμε να απαντήσουμε με ένα άλμα προς τα εμπρός. Το εύρος των προβλημάτων επιτάσσει συντεταγμένες και μακροπρόθεσμα δημιουργικές λύσεις. Η αλλαγή δεν είναι απλώς επιλογή, είναι υποχρέωση όλων μας απέναντι στη χώρα και στις μελλοντικές γενιές.
Η μακροπρόθεσμη, σταθερή και διατηρήσιμη έξοδος από την κρίση, η αποφασιστική βελτίωση της θέσης της χώρας στο παγκόσμιο σύστημα δεν μπορεί να αναζητηθεί στο χαμηλό κόστος εργασίας. Αυτός ο ιστορικός κύκλος έχει κλείσει οριστικά για τη χώρα μας. Οι επιμέρους εναλλακτικές επιλογές συγκλίνουν προς μία βασική στρατηγική κατεύθυνση: νέο πρότυπο ανάπτυξης της οικονομίας με κοινωνική συνοχή. Το νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας δεν μπορεί παρά να είναι διεθνώς ανταγωνιστικό και μακροπρόθεσμα βιώσιμο στην παγκόσμια, πλέον, οικονομία.
Το νέο πρότυπο ανάπτυξης προϋποθέτει τη συνεχή διεύρυνση των πραγματικών ελευθεριών που απολαμβάνουν οι πολίτες. Για να πετύχει, πρέπει να βασίζεται στην κινητοποίηση των θεσμών της πολιτείας, της κοινωνίας και της οικονομίας. Πρέπει να βασίζεται στην ενεργοποίηση μιας πολυδιάστατης διαδικασίας σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Μιας διαδικασίας που στηρίζεται πρωτίστως σε μορφωμένους, καταρτισμένους και κριτικά ενημερωμένους πολίτες, στην αξιοποίηση της τεχνολογίας και τη συνεχή προώθηση της καινοτομίας, στην ενθάρρυνση της ποιοτικής επιχειρηματικότητας που εμπνέεται από τη γνώση, στην ανάπτυξη μιας πολυπολιτισμικής, ανοικτής και ανεκτικής κοινωνίας. Ανθρώπινο κεφάλαιο και περιβάλλον δημιουργίας και καινοτομίας αποτελούν τις κρίσιμες προϋποθέσεις.
Τις τελευταίες δεκαετίες στόχος ήταν η μαζική ανώτατη εκπαίδευση, χωρίς ουσιαστικές διαφοροποιήσεις. Σήμερα βρισκόμαστε μεταξύ των χωρών με τα χαμηλότερα ποσοστά ολοκλήρωσης των σπουδών στα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης, με θέσεις σε αυτά που παραμένουν κενές, ακόμη και μετά την άρση των ορίων εισαγωγής. Γίνεται πλέον φανερό, ότι, μετά τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, θα πρέπει να έχουμε ποικιλία ιδρυμάτων και προγραμμάτων σπουδών, με διαφορετική μορφή και στόχους, με διαφορετικές προϋποθέσεις εισαγωγής και προσδοκώμενα αποτελέσματα. Είναι απαραίτητο οι νέοι να έχουν διευρυμένες δυνατότητες κινητικότητας στο εσωτερικό των ιδρυμάτων αλλά και μεταξύ των διαφορετικών ιδρυμάτων της μεταλυκειακής εκπαίδευσης, με σύνδεση τίτλων σπουδών, γνώσεων, προσόντων και δεξιοτήτων. Οι στόχοι μας αυτοί συνδέονται και με τις αλλαγές που μελετώνται στην τεχνική εκπαίδευση αλλά και με τις πρόσφατες αλλαγές στην οργάνωση της Δια Βίου Μάθησης.
Η νέα φυσιογνωμία της ανώτατης εκπαίδευσης
Η δημόσια εκπαίδευση και, ειδικότερα, η δημόσια ανώτατη εκπαίδευση καλείται να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναζήτηση διεξόδου από την κρίση. Στην κοινωνία της γνώσης, η προοπτική της μακροπρόθεσμα σταθερής και βιώσιμης ανάπτυξης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανώτατη εκπαίδευση, με την προοπτική των πανεπιστημίων και των τεχνολογικών ιδρυμάτων. Δεν υπάρχουν πλέον χρονικά περιθώρια. Οι αλλαγές πρέπει να αρχίσουν σήμερα. Αλλαγές που θα βασίζονται στα θετικά στοιχεία που ήδη υπάρχουν και που θα βελτιώνονται μέσω της άρσης των αρνητικών στοιχείων και με την προσθήκη νέων θετικών.
Ξεκινάμε από τη διαπίστωση ότι η δημόσια ανώτατη εκπαίδευση, τόσο του πανεπιστημιακού όσο και του τεχνολογικού τομέα, έχει διαγράψει τις τελευταίες δεκαετίες μια θετική και ανοδική πορεία. Μια πορεία με αναμφισβήτητα σημαντική συμβολή στην ανάπτυξη, την πολιτική χειραφέτηση και την κοινωνική συνοχή.
Μια πορεία, όμως, που σήμερα χαρακτηρίζεται από άνιση ανάπτυξη και εμφανίζει σημαντικές υστερήσεις∙ μια ανοδική πορεία που κινδυνεύει από την παγίωση έντονων εσωτερικών διαφορών, όπου συνυπάρχουν δυναμισμός και δομική δυσκινησία ή και ακινησία∙ μια πορεία που κινδυνεύει από τα εσωτερικά και εξωτερικά στεγανά που έχουν αναπτυχθεί στη λειτουργία των ιδρυμάτων και αναστέλλουν ή εξαντλούν την προωθητική δύναμη του θεσμού.
Μια πορεία για τα αρνητικά της οποίας σημαντική ευθύνη φέρει η πολιτεία με τις πρακτικές άκριτης ίδρυσης ιδρυμάτων και τμημάτων χωρίς τη διασφάλιση της αναγκαίας και ουσιαστικής διεύρυνσης των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών των νέων, με την ομοιόμορφη και ισοπεδωτική αντιμετώπισή τους ανεξάρτητα από τα επιτεύγματα και τις ανάγκες τους, με την περιορισμένη αυτοτέλεια των ιδρυμάτων και τους αναποτελεσματικούς γραφειοκρατικούς ελέγχους, και με τον τεχνητό περιορισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων.
Το σημαντικότερο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας είναι το ανθρώπινο δυναμικό της. Η ανάπτυξη των γνώσεων και των ικανοτήτων του είναι συνδεδεμένη με την προοπτική των δημόσιων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Γι’ αυτό η νέα προοπτική της χώρας απαιτεί δημόσια ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης εξωστρεφή, χωρίς εσωτερικά στεγανά, χωρίς στεγανά μεταξύ τους και σε διαρκή και δημιουργική αλληλεπίδραση με την κοινωνία και την οικονομία. Απαιτεί δημόσια ιδρύματα που θα αποτελούν χώρους δημιουργίας και προώθησης νέων ιδεών και προβληματισμών, καθώς και εφαλτήριο για νέα ποιοτική απασχόληση και επιχειρηματικότητα, βασισμένη στη γνώση, την τεχνολογία και την καινοτομία.
Η νέα προοπτική της ανώτατης εκπαίδευσης έχει ως θεμέλιο τον νέο προσανατολισμό του συστήματος πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το Νέο Σχολείο, αλλά και την οργάνωση της μεταλυκειακής εκπαίδευσης. Επιδιώκει την πραγματική διεύρυνση των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών των νέων. Είναι συνδεδεμένη με τη διεύρυνση των ευκαιριών για μάθηση σε όλη τη διάρκεια της ζωής.
Τα διακυβεύματα των αλλαγών στην ανώτατη εκπαίδευση
Οι προκλήσεις που σήμερα αντιμετωπίζουμε και τα διακυβεύματα των αλλαγών δεν αφορούν μόνο την ελληνική ανώτατη εκπαίδευση. Πολλά –τα περισσότερα– από αυτά είναι κοινά με εκείνα που αντιμετωπίζουν οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται σημαντικές αλλαγές στις περισσότερες από αυτές, με αποτέλεσμα τη ριζική αλλαγή του ευρωπαϊκού τοπίου της ανώτατης εκπαίδευσης. Η Ελλάδα βρίσκεται σε θέση κατάλληλη, ώστε να διδαχτεί από τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους, με τρόπο δημιουργικό και προσαρμοσμένο στις ελληνικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες. Να δώσουμε πιο αποτελεσματικές απαντήσεις, με βάση τη σπουδαιότητα του ρόλου της ανώτατης εκπαίδευσης στην οικοδόμηση του νέου προτύπου ανάπτυξης της χώρας, που –όπως και για ολόκληρη την Ευρώπη– βασίζεται στη γνώση. Να απαντήσουμε δημιουργικά στα διακυβεύματα των αλλαγών:
- Πώς η ανώτατη εκπαίδευση της χώρας μας θα συνεχίσει να αποτελεί –σε συνθήκες σκληρότατων δημοσιονομικών περιορισμών– ένα θεσμό μαζικής ανώτατης εκπαίδευσης, αναγκαίας για την ανάπτυξη της οικονομίας και της κοινωνίας της γνώσης, θεμέλιο του νέου προτύπου ανάπτυξης της χώρας;
- Πώς η ανώτατη εκπαίδευση θα συνεχίσει να είναι προσβάσιμη από μεγάλα κοινωνικά στρώματα και φοιτητές διαφορετικής προέλευσης και ηλικίας, ενώ ταυτόχρονα θα αναπτύσσει την ερευνητική αριστεία;
- Πώς η μαζικότητα της πρόσβασης δεν θα εξουδετερώνει την εκπαιδευτική και ερευνητική αριστεία που είναι απαραίτητες για την παραγωγή και διάδοση της επιστημονικής γνώσης, τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή;
- Πώς η ανώτατη εκπαίδευση θα εξακολουθήσει να αποτελεί έναν αυτοτελή θεσμό κριτικής θεώρησης της κοινωνίας και του κόσμου, έναν χώρο ελεύθερης διακίνησης ιδεών και προβληματισμών, υπεράσπισης των αξιών του διαφωτισμού και του ορθού λόγου, ένα χώρο πειραματισμού και καινοτομίας, που ταυτόχρονα θα ετοιμάζει την επιτυχή επαγγελματική ένταξη και εξέλιξη των αποφοίτων;
- Πώς θα διασφαλιστεί η συνεχής βελτίωση της ποιότητας της λειτουργίας των ιδρυμάτων και η αποτελεσματική τους διαχείριση, και παράλληλα η ικανότητά τους να ανταποκρίνονται με επιτυχία στις ανάγκες και τις προσδοκίες της εθνικής, αλλά και της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας και στις διεθνείς απαιτήσεις για ανταγωνιστική ποιότητα και παρουσία;
- Μέσω ποιάς σχέσης με την πολιτεία και τις τοπικές κοινωνίες τα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης θα ανταποκριθούν καλύτερα στις μεταβαλλόμενες συνθήκες και τις υψηλές απαιτήσεις της κοινωνίας και της οικονομίας για γνώση με αντίκρισμα;
- Με ποια διαδικασία οικονομικής στήριξης των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και αξιολόγησης της λειτουργίας και των επιτευγμάτων τους θα εξασφαλίζεται η καλύτερη αξιοποίηση των δημόσιων πόρων και η συνεχής βελτίωση της ποιότητάς τους, σε επίπεδα διεθνώς ανταγωνιστικά και αναγνωρίσιμα, ιδιαίτερα στις σημερινές περιοριστικές συνθήκες;
- Πώς η στήριξη και ανάδειξη της ποιότητας, της εκπαιδευτικής και ερευνητικής αριστείας θα ενισχύσουν την πολυτυπία και την ξεχωριστή δημιουργικότητα σε κάθε ίδρυμα;
- Πώς θα ενισχυθεί η συμπληρωματικότητα και ο διακριτός ρόλος των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και ιδιαίτερα του πανεπιστημιακού και τεχνολογικού τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, προσφέροντας περισσότερες και ποιοτικές όσο και αποτελεσματικές εκπαιδευτικές επιλογές και επαγγελματικές προοπτικές στους νέους μετά το Λύκειο;
- Πώς θα ενισχυθεί η υγιής άμιλλα και η συνεργασία μεταξύ των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο πλαίσιο της διακριτής τους αποστολής, με αμοιβαία διάχυση της γνώσης, της ποιότητας και των καλών πρακτικών, αλλά χωρίς αναποτελεσματικούς ανταγωνισμούς και απομόνωση;
- Με ποια εσωτερική οργάνωση και διοίκηση των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης θα ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα της δράσης και η συνεχής βελτίωση της ποιότητάς τους, με ταυτόχρονη ισχυροποίηση της συλλογικής, δημοκρατικής διακυβέρνησής τους;
- Πώς θα διασφαλιστεί η διεθνής επιστημονική αλληλεπίδραση και αναγνώριση του ερευνητικού και εκπαιδευτικού έργου του επιστημονικού προσωπικού και, συγχρόνως, η αφοσίωσή του στα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις που έχει απέναντι στα ιδρύματα και τις ανάγκες των φοιτητών και της κοινωνίας για υψηλής ποιότητας διδασκαλία και παραγωγή νέας γνώσης;
Πρόσκληση σε δημόσια διαβούλευση
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δεν είναι ούτε απλές ούτε αυτονόητες. Όμως οι απαντήσεις πρέπει να δοθούν. Δεν υπάρχουν περιθώρια στρουθοκαμηλισμού, πόσο μάλλον αποπροσανατολισμού. Η προοπτική της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης απαιτεί μελετημένες και καλά σχεδιασμένες αλλαγές που να απαντούν στις πολύμορφες προκλήσεις και τα διακυβεύματα που αντιμετωπίζει. Σε ένα πολύπλοκο περιβάλλον ισχυρών πιέσεων για αλλαγές η αναζήτηση των αιτίων και η κατάλληλη απάντηση δεν μπορεί να είναι μονοδιάστατες. Τα διακυβεύματα των αλλαγών δίνουν το μέτρο της ευθύνης όλων μας.
Καταθέτουμε σε διάλογο και δημόσια διαβούλευση τις προτάσεις μας για τη ριζική αλλαγή της ανώτατης εκπαίδευσης, για μια εθνική στρατηγική με τελικό ζητούμενο ένα νέο νόμο, πραγματικό πλαίσιο. Ένα νόμο, ο οποίος δεν θα δίνει οριστικές απαντήσεις σε όλα τα κρίσιμα διακυβεύματα, αλλά θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα σε κάθε ίδρυμα να καθορίζει την ιδιαίτερη φυσιογνωμία και τη διαδρομή του προς την εκπαιδευτική, ακαδημαϊκή και ερευνητική του καταξίωση μέσω του δικού του Εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας.
Οι προτάσεις μας αρθρώνονται σε τρεις κύριους άξονες:
1. Νέα ταυτότητα, με νέα ηγεσία και ενίσχυση της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ. Νέα σχέση εμπιστοσύνης με την πολιτεία και την κοινωνία, με λογοδοσία και ευθύνη
2. Πτυχία με αντίκρισμα: νέα οργάνωση της μάθησης και των προγραμμάτων σπουδών, που διευκολύνει την κινητικότητα και ενισχύει τη διεπιστημονικότητα
3. Ενίσχυση του διεθνούς χαρακτήρα και της διεθνούς παρουσίας των ιδρυμάτων, σε άμεση σύνδεση με το νέο πρότυπο ανάπτυξης της χώρας: ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για τη διεθνοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης
1. Μικρά δίδακτρα σε προπτυχιακό επίπεδο με ταυτόχρονη χορήγηση ισόποσης υποτροφίας στους καλούς φοιτητές που επιτυγχάνουν σε όλα τα μαθήματα του έτους, καθώς και σε φοιτητές από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος οι οποίοι επιτυγχάνουν τουλάχιστον στο 80% των μαθημάτων. Έστω και 500 ευρώ δίδακτρα τον χρόνο θα αλλάξει την φιλοσοφία των φοιτητών. Το μέτρο αυτό θα δώσει λίγους πόρους στα τμήματα αλλά κυρίως θα επιβραβεύσει τους καλούς και συνεπείς φοιτητές.
…………………………..
2. Τέλος στην χορήγηση «δωρεάν» βιβλίων. Με λίγες εξαιρέσεις από σοβαρούς επιστήμονες πρόκειται για επιπλέον μισθό προς πολυγραφότατους ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ξένων βιβλίων. Πολλά από αυτά καταλήγουν στα σκουπίδια μετά το πέρας των σπουδών, ενώ οι πόροι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την δημιουργία βιβλιοθηκών με σοβαρές υποδομές.
…………………………..
3. Απεξάρτηση των εκλογών (πρυτανείας ή τμήματος) από τους φοιτητές. Είναι πραγματικά ντροπή αυτή η Ελληνική παγκόσμια πατέντα. Για τον τρόπο λειτουργίας και διοίκησης υπάρχουν έτοιμα μοντέλα στο εξωτερικό τα οποία λειτουργούν πολλούς αιώνες (βλέπε Αγγλία)
…………………………..
4. Κατάργηση του ασύλου (έλεος τόσα χρόνια κοροιδευόμαστε)
…………………………..
5. Εξελίξεις μελών ΔΕΠ. Είναι καρκίνος ο οποίος έχει γκρεμίσει το σύστημα. Έχουμε γεμίσει από «Καθηγητές» οι οποίοι προχώρησαν με συνοπτικές διαδικασίες, έχοντας μεν τα οριζόμενο από τον νόμο τυπικά αλλά όχι ουσιαστικά προσόντα. Στο εξωτερικό κάποιοι από αυτούς δεν θα ήταν ούτε ΕΕΔΙΠ.
ΠΡΟΤΑΣΗ. Κάθε χρόνο το πανεπιστήμιο ΚΕΝΤΡΙΚΑ ανοίγει συγκεκριμένο αριθμό θέσεων σε όλες τις βαθμίδες για εσωτερική αναβάθμιση των μελών ΔΕΠ του ιδρύματος (π.χ. 5 καθηγητές και 10 Αναπληρωτές). ΟΛΑ τα μέλη ΔΕΠ μπορούν να καταθέσουν αίτηση για εξέλιξη αν πιστεύουν ότι μπορούν να συναγωνισθούν τους συναδέλφους τους. θα έχουν δικαίωμα αίτησης κάθε 2 χρόνια. Μετά από 3 αιτήσεις θα παραμένουν στάσιμοι για 5 χρόνια μέχρι την επόμενη τους αίτηση.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι κάθε ΔΕΠ θα πρέπει να ζυγίζει καλά την αίτηση του. Επίσης θα επιβραβεύει τους καλούς επιστήμονες οι οποίοι θα μπορούν να προχωρήσουν ταχύτερα.
Αγαπητή κ. Διαμαντοπούλου,
Έχοντας σπουδάσει (σε μεταπτυχιακό επίπεδο) και διδάξει στις Η.Π.Α. σε γνωστά πανεπιστήμια, θεωρώ ότι οι βασικές αρχές του νομοσχεδίου είναι θετικές, αρκεί βεβαίως να εφαρμοστούν, διότι συνήθως στην Ελλάδα αυτό είναι το πρόβλημα οποιουδήποτε νόμου. Κατά τη γνώμη μου οι μεγάλες αλλαγές που πρέπει να συντελεστούν είναι σε 3 επίπεδα: α) διαχείρισης ιδρύματος (που καλύπτεται επαρκώς από το προτεινόμενο νομοσχέδιο), με πλήρη απομάκρυνση όμως των κομματικών παρατάξεων, β) αξιολόγησης-ανταμοιβής διδασκόντων (που καλύπτεται σχετικά επαρκώς από το προτεινόμενο νομοσχέδιο), και γ) υποχρεώσεις φοιτητών (που δεν καλύπτεται από το προτεινόμενο νομοσχέδιο). Αντιλαμβάνομαι τις πολιτικές διαστάσεις του θέματος «δίδακτρα» και προσωπικά πιστεύω ότι η ανώτατη παιδεία πρέπει να είναι δωρεάν, αλλά η εισαγωγή τους θα συνεισφέρει θετικά στο (γ). Δεν θα πρέπει να γίνει για λόγους εισπρακτικούς, όσο για λόγους σεβασμού και υποχρεώσεων που συνεπάγεται. Μπορεί τα πρώτα 4 χρόνια να είναι ένα μικρό ποσό και με απαλλαγή για τους οικονομικά ασθενέστερους και μετά να αυξάνει σημαντικά.
Τέλος, στα FAQs που έχετε δημοσιεύσει, στο #24, αναφέρετε ότι δεν θα υπάρξουν μεταβατικές διατάξεις για τους Επίκουρους Καθηγητές και ότι θα κριθούν με βάση τα νέα δεδομένα. Αν υποθέσουμε ότι ορισθεί ότι ο χρόνος παραμονής σε αυτή την – εισαγωγική πλέον – βαθμίδα είναι Ν χρόνια, θα πρέπει να διευκρινιστεί αν οι υφιστάμενοι Επίκουροι Καθηγητές αποκτούν το δικαίωμα εξέλιξης στα Ν χρόνια ή θα προσμετρηθεί και ο χρόνος που ήταν στη βαθμίδα του Λέκτορα (συνήθως 3, 4 ή και περισσότερα χρόνια)/δίδαξαν σε αναγνωρισμένο ίδρυμα της αλλοδαπής. Αν ισχύσει το πρώτο, τότε μπορούμε να έχουμε περίπτωση Επίκουρου Καθηγητή, που θα συμπληρώσει Ν+4 ή παραπάνω χρόνια στις εισαγωγικές βαθμίδες. Μία δίκαιη προσέγγιση θα ήταν ένας υφιστάμενος Επίκουρος Καθηγητής να αποκτά το δικαίωμα εξέλιξης όταν συμπληρώσει τα Ν χρόνια που θα ορίζει το νομοσχέδιο, συνυπολογίζοντας την παραμονή σε προηγούμενες βαθμίδες, στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, έχοντας όμως συμπληρώσει τα τρία χρόνια στη βαθμίδα του Επίκουρου που ορίζει ο υφιστάμενος νόμος.
Φιλικά.
8 Επιγραμματικές Προτάσεις-Σχόλια επί του κειμένου διαβούλευσης για την Ανώτατη Παιδεία(το κείμενο αυτό αποτελεί απλοποιημένη μορφή του προηγουμένου που έχω στείλει.Το περιεχόμενο και οι προτάσεις είναι τα ίδια.)
1.Για τον θεσμό του Συμβουλίου του Ιδρύματος θα πρέπει να υπάρξει άμεση κατάργηση των ποσοστώσεων που υπάρχουν σήμερα(του 10% του λοιπού προσωπικού,40% των φοιτητών και του 50% των μελών ΔΕΠ) το οποίο δημιουργούσε μέλη μιας κοινότητας δύο ταχυτήτων.Καθολική εκλογή των οργάνων διοίκησης από όλα τα μέλη(ακαδημαϊκά και μη) του Πανεπιστημίου/ΤΕΙ, όπου η ψήφος του κάθε μέλους έχει την ίδια ισχύ προς τις ψήφους όλων των άλλων μελών του Ιδρύματος. Η παραπάνω πρόταση προάγει την λεγόμενη φυσική ποσόστωση αφού το εκλεκτορικό Σώμα θα έχει φυσική σύνθεση.Δηλαδή, για παράδειγμα σε μία εκλογή θα έχουν ψηφίσει 1000 μέλη ενός Ιδρύματος από τα οποία τα 500 θα είναι οι φοιτητές.Λογικό αφού αυτοί είναι οι περισσότεροι μέσα σε κάθε Ίδρυμα και αυτούς αφορά κυρίως η Ανώτατη Παιδεία,γιατί να αποκόπτουμε την ισχύ της μάζας τους και του συνόλου τους;
2.Όσο αφορά την σύνθεση του Συμβουλίου προτείνω το εξής: Το Συμβούλιο θα είναι οκταμελές και θα απαρτίζεται από τέσσερα άμεσα εκλεγμένα μέλη ΔΕΠ(τον Πρύτανη και τους τρείς αντιπρυτάνεις/Πρόεδρο κλπ αντίστοιχα για τα ΤΕΙ) υπό την μορφή σχήματος όπως ακριβώς δηλαδή ισχύει σήμερα και από τέσσερα εξωτερικά μέλη τα οποία θα είναι, όπως λέει το κείμενο διαβούλευσης, σημαντικές προσωπικότητες της επιστήμης. Οι προσωπικότητες αυτές θα επιλέγονται ως εξής:Θα πραγματοποιείται πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και εν συνεχεία θα απαιτείται και η γνώμη του ακαδημαϊκού προσωπικού η οποία θα εκφράζεται με καθολική ψηφοφορία μεταξύ των μελών του.
3.Λειτουργία του Συμβουλίου. Να σημειωθεί εδώ ότι η ψήφος κάθε μέλους του Συμβουλίου είναι ισότιμη προς τις ψήφους των υπολοίπων μελών του Συμβουλίου. Στην περίπτωση που δεν μπορεί να ληφθεί μια απόφαση, όταν ισοψηφούν δύο διαφορετικές απόψεις μέσα στο Συμβούλιο, τότε το θέμα θα υπόκειται σε καθολική ψηφοφορία μεταξύ των μελών ΔΕΠ κι αν τότε υπάρχει ξανά ισοψηφία τότε το θέμα θα ανατίθεται στην έκφραση της κοινότητας του Ιδρύματος(ανάλογα ποιους αφορά βέβαια) μέσω καθολικής ξανά ψηφοφορίας.Αυτό βέβαια δεν θα μπορεί να γίνεται επ’αορίστον για κάθε θέμα.Μετά από έναν συγκεκριμένο αριθμό(π.χ 4) αδυναμιών του Συμβουλίου να πάρει αποφάσεις το Υπουργείο Παιδείας θα έχει το δικαίωμα να παύει την λειτουργία του υπάρχοντος Συμβουλίου με αποτέλεσμα να διεξάγονται εκ νέου εκλογές για την ανάδειξη νέου Συμβουλίου στο οποίο δεν θα έχουν δικαίωμα επανεκλογής τα προηγούμενα μέλη του Συμβουλίου.Μια τέτοια τυχούσα ρύθμιση θα αναπτύξει την ωριμότητα,την συνεννόηση και την συναίνεση που πρέπει να υπάρξει σήμερα μεταξύ των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας εν’όψει των μεγάλων προκλήσεων που καλείται η Δημόσια Παιδεία μας να αντιμετωπίσει.Επίσης με το άνοιγμα των διαδικασιών και των κέντρων λήψης των αποφάσεων, θα κινητοποιηθεί επιτέλους σοβαρά η ακαδημαϊκή αλλά και η φοιτητική κοινότητα οι οποίες έχουν πέσει η καθεμία στον δικό της λήθαργο.
4. Ο Πρύτανης/Πρόεδρος του ΤΕΙ θα πρέπει να είναι ακαδημαϊκός με υψηλά προσόντα,καθηγητής του ιδίου Πανεπιστημίου ή ΤΕΙ.Μόνο ένας καθηγητής του ιδίου Ιδρύματος γνωρίζει τα πραγματικά προβλήματα που βιώνει το Ίδρυμα του και αυτό δεν αναπληρώνεται με κανέναν άλλον τρόπο.Επιπλέον δεν επιλέγεται από το Συμβούλιο του Ιδρύματος αλλά εκλέγεται άμεσα από την κοινότητα του Ιδρύματος και αποτελεί μέλος του Συμβουλίου.
5. Ακαδημαϊκή Δεοντολογία. Θα πρότεινα την θεσμοθέτηση του ΣΑΕΔ (Ανεξάρτητου Συμβουλίου Ακαδημαϊκής και Ερευνητικής Δεοντολογίας)διότι πιστεύω ότι το Συμβούλιο θα είναι πιο αποτελεσματικό, εφόσον τα μέλη του αναλάβουν διακριτούς τομείς εργασίας και υπάρχει πλήρης συντονισμός και έλεγχος του Συμβουλίου από το κράτος και από το Υπουργείο συγκεκριμένα.
6. Προϋποθέσεις εκλογής. Οι μόνιμοι καθηγητές να υπόκεινται σε περιοδική αξιολόγηση για το ερευνητικό τους έργο από επιτροπές διεθνούς αλλά παράλληλα και εγχώριας σύνθεσης.Ασαφής είναι η παρούσα παράγραφος του κειμένου διαβούλευσης του Υπουργείου για την Αναστολή των καθηκόντων και διαφωνώ πλήρως όταν λέγοντας «σε φορείς εκτός του Ιδρύματος» εννοεί τυχόν ιδιωτικά ιδρύματα.Και σε καμία περίπτωση αναστολή των καθηκόντων και μάλιστα έως πέντε χρόνια.Οι αναφερόμενοι καθηγητές είναι εκεί για να διδάσκουν σε Δημόσιο Ίδρυμα,για αυτόν τον λόγο πληρώνονται και το Δημόσιο Ίδρυμα πρέπει να υπηρετούν.
7. Θεσμοί χρηματοδότησης. Υπό την προϋπόθεση η νέα αυτή υπηρεσία να οργανώνεται, να ελέγχεται και να επιτελείται από την πολιτεία, θεωρώ πως η καλύτερη πρόταση προς υλοποίηση είναι η πρόταση 1 δηλαδή η θεσμοθέτηση μιας νέας ανεξάρτητης αρχής της οποίας η αρμοδιότητα θα είναι η κατάλληλη και ορθή χρηματοδότηση της Ανώτατης Παιδείας.
8.Δόγματα-«Διεθνές γίγνεσθαι-Δημοκρατία. Τέλος, θα ήθελα να υπογραμμίσω πως το «διεθνές γίγνεσθαι» δεν πρέπει να είναι δόγμα. Δηλαδή η λογική του ότι γίνεται στο εξωτερικό πρέπει να γίνει απόλυτα και χωρίς προμελέτη και στην Ελλάδα ποτέ δεν βοηθάει.Δίοτι καταλήγουμε σε αταίριαστες και ανώριμες εφαρμογές που εν τέλει δεν βοηθούν και δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα στις δομές της δικιάς μας χώρας.Δίοτι σαν χώρα έχουμε τον δικό μας πολιτισμό, τις δικές μας αρετές σαν λαός, τις δικιές μας δεξιότητες που πολλές φορές δεν ταιριάζουν με τους άλλους λαούς.Αρετές όπως η Δημοκρατία που εμείς σαν λαός εφαρμόσαμε πρώτοι, χωρίς αυτό να απαξιώνει άλλους πολιτισμούς, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τσεκουρωθούν π.χ στους θεσμούς συνδιοίκησης των Ιδρυμάτων.Διότι η τα γεγονότα έχουν δείξει πως την Δημοκρατία δεν πρέπει να την φοβόμαστε.Απο την άλλη σίγουρα το καλύτερο και αυτό που αποτελεί πρότυπο, πρέπει να το συμβουλεύεσαι και να το αφουγκράζεσαι χωρίς όμως να το ακολουθείς υποδειγματικά και δογματικά.Πρέπει απλά να το προσαρμόζεις στις δικές σου ανάγκες και στην δική σου προσωπικότητα.Έτσι πιστεύω πετυχαίνεις τα αποτελέσματα που επιθυμείς με την δική σου πάντα πινελιά….
1.Αξιολόγηση καθηγητών
2.Κατάργηση ασύλου
3.Κατάργηση κομματικών νεολαίων
4.Ιδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων
Αγαπητοί,
Κατ’αρχήν, επιτρέψτε μου να σας συγχαρώ για την ιδέα της δημόσιας διαβούλευσης.Ελπίζω να συμβάλλουμε όλοι μαζί στη βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Έχω αποφοιτήσει από το σχολείο εδώ και μια δεκατεία και ομολογώ πως συνάντησα και συναντώ δυσκολίες και εμπόδια στην εππαγελματική μου ζωή,που το σχολείο δε μου έδωσε τα εφόδια να αντιμετωπίσω.Κυρίως, δε μου έμαθε να ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ με τον κατάλληλο τρόπο, αλλά να παπαγαλίζω.
Ανακάλυψα λοιπόν σήμερα ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον video στο διαδίκτυο και ένιωσα την ανάγκη να σας το προωθήσω για να βοηθήσουμε τις επόμενες γενιές να μάθουν να σκέφτονται και όχι απλά να απομνημονεύουν σελίδες που πιθανά να μην τους χρησιμεύσουν ποτέ στην επαγγελματική τους ζωή.
Παρακαλώ, ακολουθήστε το παρακάτω link και δώστε ιδιαίτερη προσοχή.
http://www.ted.com/talks/conrad_wolfram_teaching_kids_real_math_with_computers.html
Θεωρώ πως αν είχα διδαχτεί με αυτή τη φιλοσοφία στο Σχολείο και στο Πανεπιστήμιο, θα είχα κερδίσει πολύτιμο χρόνο στην προσφορά μου στο κοινωνικό σύνολο και στην επαγγελματική μου εξέλιξη.
Γιατί αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα του σήμερα είναι νέους ανθρώπους που ΣΚΕΦΤΟΝΤΑΙ.
Ελπίζω να συνέβαλλα λίγο στην αλλαγή πορείας που επιβάλλεται να χαράξουμε για να δούμε σε λίγα χρόνια μια ενεργή κοινωνία με πραγματική φωνή.
Ευχαριστώ για το χρόνο σας και εύχομαι Καλή Επιτυχία στην αλλαγή και ΚΑΛΗ ΔΟΥΛΕΙΑ.
Κατα την γνωμη μου το μαγαλυτερο προβλημα που εχει η ελληνικη κοινωνια ειναι οτι εχουμε συνδεσει επαγγελματικα δικαιωματα αποκληστικα με την ανωτατη εκπαιδευση και αυτο το ολιγοπωλιακο σχημα εχει οδηγησει ολοκληρες στρατιες ανθρωπων να σπουδασουν ενα αντικειμενο αποκληστικα γι’ αυτα τα πολυποθητα επαγγελματικα δικαιωματα, χωρις πραγματικα αυτοι οι ανθρωποι να εχουν αγαπησει αυτο που εχουν σπουδασει και να θελουν να το εμπλουτισουν στο μελλον.
Χαρακτηριστικο παραδειγμα ειναι πως αν στο τεχνικο κλαδο το ΤΕΕ αποφασισει να βαλει ενα τεστ πολλαπλης επιλογης και παρουν μερος ολοι οι μηχανικοι καθε ηλικιας και κλιμακας, ειναι σιγουρο οτι μονο το 1 με 2% θα εχει δωσει τις σωστες απαντησεις σε βασικες ενοιες της ειδικοτητας τους και αυτοι θα ειναι κατα βαση τελειοφοιτοι.
Το ιδιο ισχυει και με ολες τις υπολοιπες ειδικοτητες αφου εχουμε καταφερει να εχουμε μια μεγαλη μαζα επιστημονικου δυναμικου, χωρις να παραγουμε πλουτο για την χωρα μας και να ζουμε σε ενα περιβαλλον το οποιο να σκοτωνει κυριολεκτικα καθε δημιουργικη κινηση.
Θα ήθελα να επισημάνω τον ρόλο των λεγόμενων «Ανοικτών» Πανεπιστημίων στην Δια Βίου Μάθηση και στην γενικότερη κοινωνική ανάπτυξη. Τα Ανοικτά Πανεπιστήμια είναι ένας θεσμός που έχει κλείσει 4 δεκαετίες στην Μεγάλη Βρετανία και άλλες κέντρο-ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα εκτός του ότι άργησε πάρα πολύ να αξιοποιήσει τα αντίστοιχα κονδύλια, εν μέρει αντιμετώπισε την ιδέα ως μια ελιτίστικη κίνηση, και πολλές φορές την σχολιάζει με κοινωνικό-ρατσιστικά σχόλια που συνήθως κρύβουν, είτε προσωπικά συμφέροντα, είτε έλλειψη γνώσης περί των νέων εκπαιδευτικών μεθόδων.
Η Ελληνική πολιτεία αντί όλα αυτά τα χρόνια να δαπανάει δισεκατομμύρια ευρώ στο να δημιουργεί τμήματα και σχολές ΤΕΙ-ΑΕΙ σε διάφορες επαρχιακές πόλεις, χωρίς καμία μελέτη βιωσιμότητας και κοινωνικό-επαγγελματικής θέσης των πτυχιούχων των, θα μπορούσε μέρος αυτών των χρημάτων να δοθεί στην περαιτέρω ανάπτυξη του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, με στόχο
1) τις καλύτερες εκπαιδευτικές υπηρεσίες,
2) την ανάπτυξη νέων σχολών και πτυχίων,
3) την απορρόφηση περισσότερων φοιτητών και
4) την μείωση της συμμετοχής των φοιτητών στα έξοδα της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης.
Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο θα πρεπε επίσης να αναζητήσει συνεργασίες με άλλα διεθνώς καταξιωμένα ανοικτά πανεπιστήμια όπως το Open University (UK) (ή το αντίστοιχο της Ολλανδίας), ιδρύματα που έχουν και την τεχνογνωσία και την εμπειρία της ανοικτής και εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης. Δυστυχώς αντ’ αυτού η Ελλάδα μέσω των παράλογων κανονισμών του ΔΟΑΤΑΠ για μία ακόμη φορά στερεί παραγωγικές δυνάμεις από την Ελληνική κοινωνία, δηλαδή Έλληνες πτυχιούχους ξένων Ανοικτών Πανεπιστημίων.
Τέλος θα ήθελα να επισημάνω την ανάγκη υποστήριξης του κοινωνικού θεσμού του Ανοικτού Πανεπιστημίου και της Δια Βίου Μάθησης από την πολιτεία έμπρακτα μέσα από τον κοινωνικό της ρόλο και την διαπαιδαγώγηση του Ελληνικού Λαού.
Καταθέτουμε τη διακήρυξη της παράταξης Κίνηση Πανεπιστημιακής Αναβάθμισης (ΚΙΠΑΝ) Πάτρας για το κείμενο διαβούλευσης και γενικότερα το δημόσιο πανεπιστήμιο.
Βρισκόμαστε μπροστά στην πιο κρίσιμη, ίσως, περίοδο για τη χώρα από τη μεταπολίτευση. Όπως και πολλές άλλες δομές, και ο χώρος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης και λειτουργίας. Ταυτόχρονα, έχει την ευκαιρία να αλλάξει ριζικά, να προχωρήσει στο μέλλον, να προσφέρει υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και να βελτιώσει περαιτέρω την ποιότητα της έρευνας.
Η αλλαγή αυτή, όμως, δεν είναι εξασφαλισμένη ούτε και θα γίνει χωρίς τη δική μας συμβολή και δράση. Μέσα στο πανεπιστήμιο δρουν δυνάμεις που ουσιαστικά δεν επιθυμούν τη βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης και στέκονται αμήχανα και αρνητικά σε κάθε πρόταση μεταρρύθμισης, οχυρωμένες πίσω από ένα δήθεν προοδευτικό λόγο και αναλωνόμενες σε «δίκες» προθέσεων και αδιέξοδο καταγγελτισμό. Αντιθέτως, αυτό που έχει ανάγκη σήμερα το πανεπιστήμιο είναι ρεαλιστικές, εφαρμόσιμες προτάσεις που θα οδηγήσουν σε δημιουργικές και ουσιαστικές αλλαγές προς όφελος της ποιότητας, της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας.
Για να επιτευχθεί η μεταρρύθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου με τρόπο που να εξασφαλίζεται η δυναμική παρουσία του στον ευρωπαϊκό χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης και έρευνας χρειάζεται η παρουσία και η συμβολή όλων εκείνων των δυνάμεων που βλέπουν στο μέλλον και θέλουν πραγματικά να αποκτήσουμε ακαδημαϊκά ιδρύματα αντάξια της ιστορίας και του πολιτισμού της χώρας μας.
Η ΚΙΠΑΝ Πάτρας προσπαθεί να προωθήσει μέσα στο χώρο του ιδρύματός μας το δημιουργικό διάλογο, την επεξεργασία συγκεκριμένων θέσεων, το ακαδημαϊκό πνεύμα, ταυτόχρονα με τη διαφάνεια, την κοινωνική λογοδοσία και την αξιοκρατία.
ΘΕΣΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Χωρίς να παγιδευόμαστε στο ψευτο-δίλημμα «ναι» ή «όχι» στο κείμενο διαβούλευσης που έχει καταθέσει η κυβέρνηση, εμείς λέμε ότι το θεσμικό πλαίσιο του πανεπιστημίου χρειάζεται μεταρρυθμίσεις και τα συλλογικά και ακαδημαϊκά μας όργανα οφείλουν να καταθέσουν συγκεκριμένες προτάσεις για το πανεπιστήμιο που θέλουμε: ένα πανεπιστήμιο δημοκρατικό που να διασφαλίζει την πλήρη ελευθερία σκέψης και λόγου, που να προσφέρει υψηλής ποιότητας προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές, που να είναι πρωτοπόρο στην έρευνα διασφαλίζοντας πλήρως την ελευθερία σε αυτήν, με σοβαρή διεθνή παρουσία, στο οποίο να επικρατεί η αξιοκρατία και η διαφάνεια, και το οποίο να συμβάλει στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη. Ένα τέτοιο πανεπιστήμιο, φυσικά, απαιτεί αξιοπρεπώς αμειβόμενους εργαζομένους, υψηλής ποιότητας υποδομές και τη διασφάλιση ενός πραγματικά ακαδημαϊκού περιβάλλοντος.
Όσον αφορά τους κύριους άξονες στους οποίους θεωρούμε ότι θα πρέπει να βασιστεί η συζήτηση για το νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ, αυτοί είναι:
α) Νόμος Πλαίσιο. Χρειάζεται ένας πραγματικός Νόμος-Πλαίσιο που να είναι λιτός, λειτουργικός και να οδηγεί στην ουσιαστική αυτονομία των πανεπιστημίων.
β) Μορφή διοίκησης. Η σημερινή μορφή διοίκησης των πανεπιστημίων είναι αναποτελεσματική αλλά και έξω από τα όσα ισχύουν στην πλειονότητα των χωρών της Ε.Ε. Η ύπαρξη ενός επιπλέον, άμεσα εκλεγμένου οργάνου, με συμβουλευτικές/εποπτικές αρμοδιότητες, στο οποίο θα συμμετέχουν και εξωπανεπιστημιακές προσωπικότητες που θα επιλέγονται από τα ενδοπανεπιστημιακά μέλη του, μπορεί να συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη και περισσότερο διαφανή διαχείριση των οικονομικών και διοικητικών θεμάτων. Ο Πρύτανης του κάθε ιδρύματος πρέπει να προέρχεται από το ίδιο το ίδρυμα και να εκλέγεται άμεσα, με ποσόστωση ως προς τις κατηγορίες (μέλη ΔΕΠ, εργαζόμενοι, φοιτητές). Η Σύγκλητος πρέπει να είναι ολιγομελής και πιο ευέλικτη σε σχέση με τη σημερινή σύνθεση.
γ) Ακαδημαϊκή οργάνωση. Βασική ακαδημαϊκή μονάδα πρέπει να συνεχίσει να είναι το Τμήμα, με μεγαλύτερη, όμως, ευελιξία ως προς τη δυνατότητα των φοιτητών να παρακολουθούν μαθήματα από άλλα Τμήματα (σε κάποιο ποσοστό του προγράμματος σπουδών). Τα Τμήματα να συνεχίσουν να λειτουργούν ως αυτόνομες οντότητες. Τα προγράμματα σπουδών και όλα τα ακαδημαϊκά θέματα είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας των ακαδημαϊκών οργάνων και δεν θα πρέπει να ρυθμίζονται από την πολιτεία ούτε και να συνδέονται με το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
δ) Προσωπικό. Ο αριθμός των βαθμίδων των μελών ΔΕΠ στο πλαίσιο ενιαίου φορέα διδασκόντων, η βαθμίδα μονιμοποίησης και η διαδικασία εξέλιξής τους δεν είναι πρωτεύοντα ζητήματα αλλά σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να συνδέονται με τη διαρκή αξιολόγηση όλων των συνιστωσών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
ε) Χρηματοδότηση. Η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων είναι ευθύνη της πολιτείας και πρέπει να είναι σοβαρή, τακτική και να βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και αξιοπιστία. Είναι επιτακτική, πάντως, η ενίσχυση της διαφάνειας και η σύνδεση της χρηματοδότησης με την αξιολόγηση.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ: Οι αποδοχές των μελών ΔΕΠ που ασκούν το λειτούργημά τους ως πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης θα πρέπει να αντιστοιχούν στο ρόλο τους ως δημόσιοι λειτουργοί, στα προσόντα τους και στις απαιτήσεις της δουλειάς τους. Είναι απαραίτητο να αρχίσει άμεσα ουσιαστικός διάλογος για ένα νέο μισθολόγιο, χωρίς επιδοματικό χαρακτήρα, το οποίο να εξασφαλίζει τη σύγκλιση με τα όσα ισχύουν στον ευρωπαϊκό χώρο.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ: Η απάντηση στην τρέχουσα κρίση μπορεί να έλθει μόνο μέσα από τη σοβαρή επένδυση στην παιδεία και στην έρευνα. Ο στόχος του 5% του ΑΕΠ για την παιδεία, συνεπώς, παραμένει επιτακτικά ζητούμενο. Απαιτούμε σοβαρή αύξηση της χρηματοδότησης τόσο της εκπαίδευσης όσο και της βασικής έρευνας, με διαδικασίες ευέλικτες και αποτελεσματικές που να σέβονται την αυτονομία των πανεπιστημίων και την ακαδημαϊκή ελευθερία των πανεπιστημιακών. Η όποια χρηματοδότηση πρέπει να συνοδεύεται από διαδικασίες κοινωνικής λογοδοσίας και διαφάνειας.
ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ: Πρέπει να γίνει πλήρης εφαρμογή του νόμου για τη ΔΙΑΥΓΕΙΑ και να εξασφαλιστούν δομές ελέγχου και κοινωνικής λογοδοσίας. Η συμμετοχή εξωπανεπιστημιακών στοιχείων σε ένα όργανο διοίκησης, για παράδειγμα, συνιστά μια ενδιαφέρουσα προοπτική.
ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ: Πραγματική αξιολόγηση, με αμιγώς ακαδημαϊκά κριτήρια, σε όλα τα επίπεδα, η οποία να είναι διαφανής και να έχει ουσιαστικό ρόλο στην ακαδημαϊκή και λειτουργική αναβάθμιση των πανεπιστημίων.
ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΑ ΑΕΙ: Το πανεπιστήμιο να αποκτήσει και πάλι τον ακαδημαϊκό και πνευματικό του χαρακτήρα, σε στενή σύνδεση με την κοινωνία και με επίγνωση του ρόλου που έχει κάθε συνιστώσα του. Οι αυταρχικές και αντιδημοκρατικές συμπεριφορές, απ’ όπου κι αν προέρχονται, δεν μπορούν να γίνονται αποδεκτές και πρέπει να βρίσκουν άμεσα θεσμική απάντηση. Είμαστε αντίθετοι σε παράνομες ενέργειες που παρεμποδίζουν τη λειτουργία του πανεπιστημίου. Οι καταλήψεις είναι τέτοιες ενέργειες κατάλοιπα μιας άλλης εποχής και ξεπερασμένες ως αγωνιστικές κινητοποιήσεις. Στην εποχή μας οι καταλήψεις δεν προσφέρουν τίποτα περισσότερο από άλλοθι για την περαιτέρω συκοφάντηση του πανεπιστημίου. Ο ελεύθερος διάλογος μέσα στα ιδρύματα πρέπει να ενισχυθεί.
ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Το πανεπιστήμιο οφείλει να βρίσκεται σε διαρκή διάλογο και αλληλεπίδραση με την κοινωνία, και να συνεισφέρει σε αυτήν με κοινωνικό έργο.
ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Πρέπει να δοθούν άμεσα αξιόπιστες και αποτελεσματικές λύσεις σε μία σειρά από φοιτητικά θέματα, όπως η στέγαση, η σίτιση, η μετακίνηση και οι υποτροφίες των φοιτητών βάσει κοινωνικών χαρακτηριστικών. Επιπλέον, είναι επιτακτική ανάγκη να εκσυγχρονισθούν τα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών με βάση τις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις και τις ανάγκες της χώρας.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – ΚΕΣ – ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΚΟΛΕΓΙΑ: Όχι στην αναγνώριση ισότιμων δικαιωμάτων στα ΚΕΣ και τα Ιδιωτικά Κολέγια. Διακριτός ρόλος των διαφόρων ιδρυμάτων, αναλόγως της φύσης και του επιπέδου σπουδών που παρέχουν.
1. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
Είναι η πρώτη φορά που Ελληνική Κυβέρνηση δια στόματος Πρωθυπουργού και στελεχών του Υπουργείου Παιδείας αποτυπώνεται με τόση ακρίβεια η παθογένεια της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Στα 28 χρόνια εφαρμογής των νομοθετικών πλαισίων λειτουργίας των Πανεπιστημίων και των Τ.Ε.Ι., τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης οδηγήθηκαν στον εκφυλισμό και στην απαξίωση τόσο στη συνείδηση του μέσου Έλληνα πολίτη όσο και στη συνείδηση της πλειοψηφίας των Φοιτητών/Σπουδαστών. Για να σταθούν τα Α.Ε.Ι. στο ύψος των περιστάσεων και για να αποτελέσουν επί τέλους το μοχλό ανάπτυξης της χώρας μας, πρέπει πρώτα να εντοπίσουμε και να αναγνωρίσουμε τα χαρακτηριστικά της παθογένειας των Α.Ε.Ι.
Κατά την προσωπική μου άποψη, τα κύρια χαρακτηριστικά της παθογένειας των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της Ελλάδας είναι:
• Η χαλαρότητα, η οποία γέννησε και το πολύ μεγάλο ποσοστό «ισόβιων» Φοιτητών/Σπουδαστών το οποίο δυστυχώς συντηρήθηκε με την ανοχή όλων των νομικών πλαισίων για την Ανώτατη Εκπαίδευση και την ανοχή των Οργάνων Διοίκησης αυτής.
• Η υποκρισία και ο στρουθοκαμηλισμός. Όλοι κόπτονται για την κατάκτηση των δημοκρατικών διαδικασιών αποσιωπώντας επιλεκτικά τη διαπλοκή πολλών υποψηφίων για τα όργανα διοίκησης με τις Φοιτητικές/Σπουδαστικές Παρατάξεις.
• Η Τρομοκρατία. Δεν είναι λίγες οι φορές που Πρυτάνεις και άλλα στελέχη των Α.Ε.Ι. έχουν προπηλακισθεί ή έχουν υποστεί βίαιες επιθέσεις από οργανωμένες ομάδες φοιτητών.
• Η λανθάνουσα τρομοκρατία. Δεν είναι λίγες οι φορές όπου τα επίσημα Όργανα Διοίκησης ενός Ιδρύματος δεν προχώρησαν σε συγκεκριμένες αποφάσεις φοβούμενοι το ενδεχόμενο ακραίων αντιδράσεων από οργανωμένες ομάδες Φοιτητών/Σπουδαστών.
• Η δημαγωγία. Ας αναλογιστούμε όλοι μας περιπτώσεις όπου οι ενέργειες μεμονωμένων ατόμων ή επίσημων Συλλογικών Οργάνων της Ακαδημαϊκής κοινότητας ταυτίζονται με την έννοια της δημαγωγίας όπως αυτή περιγράφηκε από δυο προσωπικότητες της παγκόσμιας ιστορίας, σύμφωνα με τις οποίες:
Δημαγωγία είναι η ικανότητα, να επενδύεις τις μικρότερες ιδέες με τα πιο παχιά λόγια (π.χ. η άποψη πολλών πανεπιστημιακών παραγόντων «εμείς οι Πανεπιστημιακοί αξιολογούμε, δεν αξιολογούμαστε»)
Το μυστικό του δημαγωγού είναι να φαίνεται τόσο κουτός όσο κι οι ακροατές του, ώστε να νομίζουν πως είναι τόσο έξυπνοι όσο κι εκείνος (π.χ. η δημαγωγία του κράτους αλλά και των περισσότερων συλλογικών οργάνων που έθρεψαν το λαϊκισμό μέσα σε όλα δυστυχώς τα Α.Ε.Ι. της Ελλάδας).
• Ο συντηρητισμός. Δεν είναι λίγες οι φορές που μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας αρνούνται να αποδεχτούν κάθε τι το καινούργιο (π.χ. η άρνηση πολλών ιδρυμάτων να συμμετάσχουν στη διαδικασία της Αξιολόγησης, ή να συμμετάσχουν σε Ευρωπαϊκά Ερευνητικά και Επιχειρησιακά Προγράμματα κλπ). Αλλά και η προσπάθεια διατήρησης των κεκτημένων δικαιωμάτων αποτελεί είναι στοιχείο συντηρητισμού).
1.1 Οργάνωση και Διοίκηση Α.Ε.Ι.
α. Είναι κοινό μυστικό σε όλα τα μέλη των Α.Ε.Ι. αλλά και στην πλειοψηφία του Ελληνικού λαού ότι οι διαδικασίες που θεσμοθετήθηκαν με τους Ν.1268/82 και Ν.1404/83 για την εκλογή των αρχών διοίκησης των Πανεπιστημίων και των Τ.Ε.Ι. είναι κύρια υπεύθυνες για τα φαινόμενα διαπλοκής μεταξύ μερίδας καθηγητών και όλων των φοιτητικών παρατάξεων.
β. Είναι λυπηρό, τα Όργανα Διοίκησης των Α.Ε.Ι. να εκλέγονται με καθαρά συνδικαλιστικά και κομματικά κριτήρια όταν μάλιστα τα όργανα αυτά καλούνται να λύσουν κυρίως ακαδημαϊκά και επιστημονικά προβλήματα. Εξ ορισμού, η συνδικαλιστική προσέγγιση ενός οποιουδήποτε προβλήματος οδηγεί πάντοτε σε λύσεις μετριότητας και συμβιβασμού με απώτερο στόχο τη διατήρηση κάποιων ισορροπιών. Αντίθετα, στα Α.Ε.Ι. πρέπει να προωθούνται λύσεις που να στοχεύουν πάντα στο άριστο αποτέλεσμα.
γ. Είναι λυπηρό επίσης το φαινόμενο του εκφυλισμού της διακριτότητας των ρόλων μεταξύ καθηγητών και σπουδαστών. Το φαινόμενο αυτό ήταν αναμενόμενο όταν άτομα με μοναδικά τυπικά προσόντα το απολυτήριο Λυκείου και τη συνδικαλιστική τους δραστηριότητα αναγνωρίζονται δια νόμου ισότιμα κατά τη λήψη των αποφάσεων από τα συλλογικά όργανα. Δεν είναι λίγες οι φορές που η φοιτητική μειοψηφία μέσα στα συλλογικά όργανα διοίκησης αποτελεί ένα ισχυρότατο ρυθμιστικό παράγοντα στη λήψη των αποφάσεων. Και δεν είναι λίγες οι φορές που με ακραίες κινητοποιήσεις μεμονωμένες ομάδες Φοιτητών/Σπουδαστών ανατρέπουν αποφάσεις των οργάνων διοίκησης.
δ. Ένα σοβαρό Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα πρέπει να προσφέρει σε όλους του σπουδαστές, εκτός από τη γνώση, και στοιχεία αγωγής και δημοκρατικού ήθους. Παρόλα αυτά, δεν είναι λίγες οι φορές όπου η έννοια του σεβασμού είναι ανύπαρκτη. Δεν είναι λίγες οι φορές όπου οι ακραίες φοιτητικές κινητοποιήσεις καταστρατηγούν τις δημοκρατικές διαδικασίες.
1.2 Ακαδημαϊκές Ελευθερίες και Άσυλο.
α. Σήμερα δεν συντρέχουν πλέον οι λόγοι που επέβαλαν την κατοχύρωση του Ακαδημαϊκού Ασύλου πριν από 30-35 χρόνια. Δεν υπάρχει σήμερα έστω και ένας έλληνας που να διώκεται για τις ιδέες του. Αντίθετα οι οποιεσδήποτε ιδέες (θρησκευτικές, πολιτικές, συνδικαλιστικές, αιρετικές κλπ) διακινούνται ελεύθερα, χωρίς καμιά λογοκρισία και με κάθε πρόσφορο μέσο. Σήμερα, τα έντυπα, τα ηλεκτρονικά και πολύ περισσότερο τα ψηφιακά μέσα πληροφόρησης–ενημέρωσης συμβάλουν αποτελεσματικά στην ελεύθερη διακίνηση της οποιασδήποτε ιδέας οπουδήποτε.
β. Η πείρα των τελευταίων 30 χρόνων έχει δείξει ότι το ακαδημαϊκό άσυλο καλύπτει μόνο μια πολύ μικρή ομάδα περιθωριακών ατόμων τα οποία, αν και αυτοαποκαλούνται αναρχικοί, τις περισσότερες φορές κινούνται κατόπιν καλά οργανωμένων σχεδίων με τα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα. Και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι «γνωστές» ομάδες των περιθωριακών ατόμων καταστρατηγούν το ακαδημαϊκό άσυλο παρεμποδίζοντας, ακόμα και διακόπτοντας, τη λειτουργία Α.Ε.Ι με την ανοχή των θεσμοθετημένων οργάνων τα οποία υποτίθεται ότι είναι επιφορτισμένα με τη διασφάλιση του Ακαδημαϊκού Ασύλου.
γ. Πρέπει να καταλάβουν οι Φοιτητικές Παρατάξεις ότι η κατάληψη ενός Α.Ε.Ι. καταλύει την έννοια του Ακαδημαϊκού Ασύλου αφού η κατάληψη αυτή καθεαυτή απαγορεύει στο Εκπαιδευτικό Προσωπικό να λειτουργήσει ελεύθερα μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας και στα ερευνητικά εργαστήρια. Πρέπει να καταλάβουν οι Φοιτητικές Παρατάξεις και πολύ περισσότερο τα Ελληνικά Κόμματα ότι η κατάληψη είναι μια φασιστική ενέργεια και όχι μια μορφή δημοκρατικής πάλης. Ας κρίνει ο οποιοσδήποτε τη λογική της κατάληψης σύμφωνα με την οποία: «Υπό το καθεστώς της κατάληψης αναστέλλεται η λειτουργία όλων των θεσμοθετημένων οργάνων του Φοιτητικού Συλλόγου και όλοι πρέπει να υπακούουν στις αποφάσεις του συντονιστικού της κατάληψης» και ας συγκρίνει την έννοια αυτή με το διάγγελμα των στρατιωτικών στις 21-04-1967: «Υπό το καθεστώς του στρατιωτικού νόμου αναστέλλεται η λειτουργία όλων των θεσμοθετημένων οργάνων του κράτους και όλοι πρέπει να υπακούουν στις αποφάσεις της στρατιωτικής επιτροπής». Κοινή διαπίστωση: Σήμερα μια μικρή ομάδα οργανωμένων φοιτητών που σε καμιά περίπτωση δεν ξεπερνά το 20% του συνόλου των φοιτητών θέλουν να σώσουν την Ανώτατη Εκπαίδευση από μια υποτιθέμενη διάλυση. Τότε κάποιοι άλλοι ήθελαν να σώσουν την Ελλάδα από τη καταστροφή. Ας βγάλει ο κάθε ένας τα συμπεράσματά του. Δυστυχώς, σε περιόδους κατάληψης των Α.Ε.Ι. τα μέλη Εκπαιδευτικού και Ερευνητικού Προσωπικού αισθάνονται «αυτοεξόριστοι από τους χώρους στους οποίους το Σύνταγμα της Ελλάδας τους δίνει το δικαίωμα να λειτουργούν ελεύθεροι ως δημόσιοι λειτουργοί και όχι υπό το καθεστώς κατοχής».
δ. Σε όλα τα Α.Ε.Ι. της Ελλάδας οι θεσμοθετημένες Επιτροπές Ασύλου έχουν εκφυλιστεί σε επίπεδο ανυπαρξίας με ελάχιστες παρεμβάσεις οι οποίες μερικές φορές προσβάλουν την νοημοσύνη και την ευαισθησία του Ελληνικού λαού.
ε. Είναι παραλογισμός να θεσμοθετείται με νόμο ένα όργανο, στην προκειμένη περίπτωση η Επιτροπή Ασύλου, το οποίο έχει ως αποστολή τον έλεγχο κάθε υποτιθέμενης παραβίασης του Ακαδημαϊκού Ασύλου, όταν μάλιστα το όργανο αυτό δια της σιωπής του νομιμοποιεί τις παραβιάσεις αυτές.
Όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για μια ριζοσπαστική αλλαγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση είναι υποχρεωμένοι να καταγράφουν και να δημοσιοποιούν την πραγματική εικόνα που παρουσιάζουν όλα σχεδόν τα Πανεπιστημιακά και τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Ελλάδας, όσο σκληρή ή προσβλητική και αν είναι αυτή. Με τη έναρξη του διαλόγου για το μέλλον της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα δίνεται σε όλους μας μια μοναδική ευκαιρία για να εξαλείψουμε τη χαλαρότητα, την υποκρισία και τον στρουθοκαμηλισμό, την τρομοκρατία (λανθάνουσα και μη), τη δημαγωγία, και το συντηρητισμό ενισχύοντας ταυτόχρονα την προσπάθεια για μια σύγχρονη και δυναμική Ανώτατη Εκπαίδευση η οποία να συμβάλλει ουσιαστικά στη ανάπτυξη της χώρας μας. Αν δεν πετύχουμε αυτή την ανατροπή τότε θα είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι που Ανώτατη Εκπαίδευση θα υποθηκευθεί για άλλη μια φορά για τα επόμενα τριάντα (30) χρόνια.
2. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΙΔΕΡΗ
2.1 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Πρόταση 1η:
• Μετονομασία της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης από Ανώτατης σε Ανώτερη σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά αλλά και τα Διεθνή Πρότυπα.
• Η Ανώτερη Εκπαίδευση είναι ενιαία και αποτελείται από τα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευση τα οποία είναι:
τα Πανεπιστήμια,
τα Πολυτεχνεία, και
τα Τεχνολογικά Πανεπιστήμια.
Η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών εντάσσεται ως αυτόνομη Σχολή στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Με την προϋπόθεση ότι θεσμοθετούνται τα Τεχνολογικά Πανεπιστήμια, η Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης εντάσσεται ως αυτόνομη Σχολή στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Αττικής (βλέπε Πρόταση 13), διαφορετικά, η Σχολή αυτή εντάσσεται στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
• Η βασική Ακαδημαϊκή Μονάδα των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι η Σχολή
• Οι τίτλοι των ατομικών και των συλλογικών οργάνων διοίκησης καθώς και οι τίτλοι των μελών Εκπαιδευτικού-Ερευνητικού Προσωπικού όλων Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι ενιαίοι.
• Κάθε Δημόσια ή Ιδιωτική Σχολή που φέρει το χαρακτηρισμό «Ανώτερη Σχολή . . .» μετονομάζεται σε «Επαγγελματική Μεταδευτεροβάθμια Σχολή . . .»
Πρόταση 2:
Τα Ατομικά και Συλλογικά Όργανα Διοίκησης των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι:
• Ο Κοσμήτορας της Σχολής.
Είναι μέλος ΔΕΠ της Σχολής, βαθμίδας Καθηγητή ή Αναπληρωτή Καθηγητή ο οποίος εκλέγεται κάθε τρία (3) χρόνια με εκλογές στις οποίες οι υποψήφιοι για την Ακαδημαϊκή αυτή θέση καταγράφονται σε ενιαίο ψηφοδέλτιο. Για την εκλογή του Κοσμήτορα ψηφίζουν όλα τα μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας της Σχολής με συντελεστές βαρύτητας 70% των μελών ΔΕΠ, 20% των Σπουδαστών και 10% του Διοικητικού και Τεχνικού Προσωπικού.
• Το Συμβούλιο του Ιδρύματος
Συγκροτείται από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου, τους Κοσμήτορες των Σχολών του Ιδρύματος, από εξωτερικά μέλη σε ποσοστό 50% του αριθμού των Κοσμητόρων, ένα εκπρόσωπο των Φοιτητών/Σπουδαστών και ένα εκπρόσωπο του Διοικητικού και Τεχνικού Προσωπικού. Κάθε τρία (3) αξιολογείται το έργο τόσο του Προέδρου όσο και των εξωτερικών μελών του Συμβουλίου του Ιδρύματος από τους εκάστοτε εκλεγμένους Κοσμήτορες και είναι δυνατή η ανανέωση της θητείας αυτών για άλλη μια τριετία.
• Η Σύγκλητος του Ιδρύματος.
Συγκροτείται από τον Πρύτανη του Ιδρύματος, τους Κοσμήτορες των Σχολών, το Γενικό Γραμματέα του Ιδρύματος και ένα εκπρόσωπο των Φοιτητών/Σπουδαστών. Κάθε τρία (3) χρόνια αξιολογείται η θητεία του Πρύτανη από τους εκάστοτε εκλεγμένους Κοσμήτορες και είναι δυνατή η ανανέωση της θητείας του για άλλη μια τριετία.
• Ο Πρύτανης του Ιδρύματος.
Πρέπει να έχει προσόντα μέλους ΔΕΠ βαθμίδας Καθηγητή. Ο Πρύτανης εκλέγεται από το Συμβούλιο μετά από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς τους αρχαιότερους Καθηγητές του Ιδρύματος. Σε περίπτωση που δεν υπάρξει εκδήλωση ενδιαφέροντος από τους αρχαιότερους καθηγητές τότε το Συμβούλιο προχωρεί σε διεθνή πρόσκληση εκδήλωση ενδιαφέροντος.
• Γενική Συνέλευση της Σχολής
Συγκροτείται από τον Κοσμήτορα της Σχολής ο οποίος τελεί και χρέη Προέδρου, από τα μέλη ΔΕΠ της Σχολής, ένα εκπρόσωπο των Σπουδαστών και ένα εκπρόσωπο του Διοικητικού/Τεχνικού Προσωπικού.
• Συνέλευση Τομέα.
Ισχύει ότι ισχύει μέχρι σήμερα για τους Τομείς.
Οι εκπρόσωποι των Φοιτητών/Σπουδαστών για το Συμβούλιο και τη Σύγκλητο του Ιδρύματος καθώς και για τη Γενική Συνέλευση της Σχολής εκλέγονται κατά τις ετήσιες αρχαιρεσίες του Συλλόγου τους από τρία διαφορετικά ψηφοδέλτια (ένα για κάθε Όργανο Διοίκησης) στα οποία καταγράφονται μόνο τα ονόματα των υποψηφίων μαζί με το έτος σπουδών τους.
Η ίδια διαδικασία ισχύει και την εκλογή των εκπροσώπων του Διοικητικού/Τεχνικού Προσωπικού του Ιδρύματος στο Συμβούλιο του Ιδρύματος και τη Γενική Συνέλευσης.
Οι αρμοδιότητες των παραπάνω Οργάνων Διοίκησης που περιγράφονται στο κείμενο διαβούλευσης του Υπουργείου Παιδείας κρίνονται ως αποδεκτές.
Για την έναρξη ισχύος του προτεινόμενου θεσμικού πλαισίου που θα διέπει τα όργανα διοίκησης ενός Ιδρύματος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης προτείνω τα εξής:
• Με Υπουργική Απόφαση διορίζεται ως Υπηρεσιακός Πρύτανης ο αρχαιότερος από τους Καθηγητές Α βαθμίδας του Ιδρύματος με μοναδικές αρμοδιότητες την προκήρυξη των εκλογών ανάδειξης των Κοσμητόρων των Σχολών και τη δημόσια διεθνή πρόσκληση εκδήλωση ενδιαφέροντος για τα εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου του Ιδρύματος.
• Οι εκλεγμένοι Κοσμήτορες συνέρχονται σε συνεδρίαση, παρουσία των εκπροσώπων των Φοιτητών/Σπουδαστών και του Διοικητικού/Τεχνικού Προσωπικού, για να αξιολογήσουν τα προσόντα και την προσωπικότητα των υποψηφίων εξωτερικών μελών του Συμβουλίου του Ιδρύματος και να προβούν τελικά στην εκλογή αυτών που θα στελεχώσουν το Συμβούλιο του Ιδρύματος.
• Ο Υπηρεσιακός Πρύτανης συγκαλεί σε πρώτη συνεδρίαση το Συμβούλιο με μοναδικό θέμα την εκλογή του Προέδρου του Συμβουλίου.
• Στην συνεδρίαση για την εκλογή Προέδρου ή στην αμέσως επόμενη συνεδρίαση, το Συμβούλιο με την πλήρη σύνθεσή του προκηρύσσει την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την εκλογή του Πρύτανη του Ιδρύματος.
Πρόταση 3η:
Ακαδημαϊκή Δεοντολογία
Συγκρότηση ανεξάρτητου Εθνικού Συμβουλίου Ακαδημαϊκής και Ερευνητικής Δεοντολογίας.
2.2 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Πρόταση 4η:
Οικονομική αυτοτέλεια: ευελιξία και αποτελεσματικότητα
Να ισχύσει το πλαίσιο που περιγράφεται στο κείμενο του Υπουργείου για τη Διαβούλευση.
Πρόταση 5η:
Προγραμματικές συμφωνίες: εργαλείο ανάπτυξης της πολυτυπίας και της ιδιαίτερης ταυτότητας Ιδρυμάτων υψηλής ποιότητας
Να ισχύσει το πλαίσιο που περιγράφεται στο κείμενο του Υπουργείου για τη Διαβούλευση.
Πρόταση 6η:
Χρηματοδότηση: Ποιότητα, αξιολόγηση, διαφάνεια, λογοδοσία, αποτελεσματικότητα.
Να ισχύσει το πλαίσιο που περιγράφεται στο κείμενο του Υπουργείου για τη Διαβούλευση.
Πρόταση 7η:
Θεσμοί χρηματοδότησης: διαφάνεια και εμπιστοσύνη
Πρόταση 2 του κειμένου του Υπουργείου για τη Διαβούλευση.
Μετεξέλιξη της Ανεξάρτητης Αρχής για τη Διασφάλιση της Ποιότητας της Ανώτατης Εκπαίδευσης (Α.ΔΙ.Π.) σε Ανεξάρτητη Αρχή Αξιολόγησης, Πιστοποίησης και Χρηματοδότησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
2.3 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ/ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ
Πρόταση 8η:
Νέα οργάνωση της μάθησης και των προγραμμάτων σπουδών που διευκολύνουν την κινητικότητα και ενισχύουν τη διεπιστημονικότητα.
• Καταργούνται τα Τμήματα και η Σχολή πλέον θα αποτελεί τη βασική Ακαδημαϊκή Μονάδα.
• Οι εισαγωγικές εξετάσεις γίνονται ανά Σχολή με ενιαίες εξετάσεις για όλους του υποψήφιους, ανεξάρτητα του Σχολείου προέλευσης. Οι υποψήφιοι που προέρχονται από Τεχνικά ή Επαγγελματικά Λύκεια έχουν δικαίωμα συμμετοχής στις ενιαίες αυτές εξετάσεις με την προϋπόθεση ότι έχουν παρακολουθήσει επιτυχώς κατάλληλο κύκλο μαθημάτων που θα τους καθιστά ισότιμους των υποψηφίων που προέρχονται από τα Γενικά Λύκεια.
• Τα όργανα της Σχολής θα καθορίσουν τα μαθήματα και τον αριθμό των μαθημάτων καθώς και τη χρονική διάρκεια σπουδών που θα οδηγούν σε συγκεκριμένη ειδικότητα.
• Συνεχίζει να είναι σε ισχύ το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφορά Διδακτικών Μονάδων (ECTS) σύμφωνα με το οποίο ο μέγιστος Φόρτος Εργασίας ανά εβδομάδα και ανά Φοιτητή/Σπουδαστή πρέπει είναι 50 ώρες.
Πρόταση 9η:
Πτυχία με αντίκρισμα.
α. Θεσμοθετούνται δυο τύποι φοίτησης οι οποίοι πρέπει να δηλώνεται κατά την πρώτη εγγραφή του φοιτητή στο Τμήμα του:
Φοίτηση με Πλήρη Απασχόληση: Τα μαθήματα που δηλώνει ο Φοιτητή/Σπουδαστής σε κάθε διδακτικό εξάμηνο αντιστοιχούν σε Φόρτο Εργασίας 50 ωρών. Η χρονική διάρκεια σπουδών είναι αυτή που έχει ήδη προβλεφθεί για την ειδικότητα που έχει επιλέξει ο Φοιτητής/Σπουδαστής.
Φοίτηση με Ελλιπή Απασχόληση: Τα μαθήματα που δηλώνει ο Φοιτητή/Σπουδαστής σε κάθε διδακτικό εξάμηνο αντιστοιχούν σε Φόρτο Εργασίας μικρότερο των 50 ωρών. Στην περίπτωση αυτή, η χρονική διάρκεια σπουδών θα αυξάνεται σε ποσοστό ίσο με το ποσοστό μείωσης των ωρών Φόρτου Εργασίας.
β. Θεσμοθετούνται τρεις (3) κατηγορίες Πτυχίων/Διπλωμάτων:
Το Ακαδημαϊκό Πτυχίο το οποίο εξασφαλίζει στον κάτοχό του την πρόσβαση τόσο σε μεταπτυχιακές σπουδές όσο και στο αντίστοιχο με την ειδικότητά του επάγγελμα. Χορηγείται σε Φοιτητής/Σπουδαστής που έχει ολοκληρώσει με επιτυχία τις σπουδές του στο χρονικό διάστημα που προβλέπεται για τη Φοίτηση με Πλήρη ή με Μερική Απασχόληση.
Το Επαγγελματικό Πτυχίο το οποίο εξασφαλίζει στον κάτοχό του πρόσβαση μόνο στο επάγγελμα που είναι αντίστοιχο με την ειδικότητά του. Χορηγείται σε Φοιτητή/Σπουδαστή που έχει παρακολουθήσει με επιτυχία ένα ελάχιστο αριθμό συγκεκριμένων μαθημάτων στο χρονικό διάστημα που προβλέπεται για τη Φοίτηση με Πλήρη ή με Μερική Απασχόληση. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση του Επαγγελματικού Πτυχίου (δηλαδή ο ελάχιστος αριθμός μαθημάτων στα οποία ο σπουδαστής πρέπει έχει προαγώγιμο βαθμό, σε ποια μαθήματα ο βαθμός πρέπει να είναι προαγώγιμος και σε ποια όχι κλπ.) είναι αντικείμενο του Κανονισμού Σπουδών και πρέπει να προσδιορισθούν και να δημοσιοποιηθούν με την έναρξη ισχύος του νόμου για άμεση ενημέρωση των σπουδαστών
Το Εθνικό Δίπλωμα Ανώτερης Εκπαίδευσης. Το Δίπλωμα αυτό χορηγείται στους Φοιτητές/Σπουδαστές πλήρους ή μερικής φοίτησης οι οποίοι, με την ολοκλήρωση της αντίστοιχης χρονικής διάρκειας σπουδών ή κατά τη διακοπή των σπουδών τους στο δεύτερο ή το τρίτο έτος σπουδών και έχουν κατοχυρώσει ένα ελάχιστο αριθμό Διδακτικών Μονάδων. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση του Εθνικού Διπλώματος Ανώτερης Εκπαίδευσης προσδιορίζονται στον Κανονισμό Σπουδών του Ιδρύματος. Οι κάτοχοι αυτού του Διπλώματος μπορούν να λάβουν μέρος σε κατατακτήριες εξετάσεις που οργανώνουν οι Σχολές των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης για την κατάταξή τους σε τμήμα της επιθυμίας τους σύμφωνα με την ήδη υπάρχουσα νομοθεσία.
Πρόταση 10η:
Μεταπτυχιακές Σπουδές
• Με την έναρξη ισχύος του νέου νόμου για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αρχίζει και η διαδικασία εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης όλων των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Η πρώτη αξιολόγηση θα έχει ως αποκλειστικό σκοπό να εντοπίσει όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Ακαδημαϊκές Μονάδες του Ιδρύματος και να προτείνει δυνατές λύσεις.
• Τα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που θα έχουν θετική αξιολόγηση αποκτούν αυτόματα και το δικαίωμα οργάνωσης και λειτουργίας Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών.
• Τα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που θα έχουν δυο συνεχείς αρνητικές αξιολογήσεις θα χάνουν το δικαίωμα οργάνωσης και λειτουργίας Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών.
• Τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών που ήδη είναι σε εξέλιξη στα Πανεπιστήμια και στα Πολυτεχνεία συνεχίζουν τη λειτουργία τους μέχρι την ολοκλήρωσή τους ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της Ακαδημαϊκής Μονάδας που τα οργανώνει.
Πρόταση 11η:
Υπηρεσίες υποστήριξης των φοιτητών
Να ισχύσει το πλαίσιο που περιγράφεται στο κείμενο του Υπουργείου για τη Διαβούλευση με την εξής προσθήκη:
• Παραμένει ο θεσμός του Σύμβουλου Σπουδών.
• Συστήνεται Υπηρεσίας Υποστήριξης Φοιτητών με σκοπό την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τους Φοιτητές/Σπουδαστών για την ομαλή μετάβαση από τη Δευτεροβάθμια στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευσης, την υποστήριξη αυτών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες για την επιτυχή περάτωση των σπουδών τους
Πρόταση 12η:
Συγγράμματα – Βιβλιοθήκες και Αναγνωστήρια
• Καταργείται η δωρεά χορήγηση διδακτικών συγγραμμάτων στους Φοιτητές/Σπουδαστές.
• Σε κάθε Σχολή δημιουργείται δανειστική βιβλιοθήκη με επαρκή αριθμό βιβλίων διαφορετικών συγγραφέων για κάθε μάθημα Τα βιβλία θα διατίθενται στους Φοιτητές/Σπουδαστές με δανεισμό σε εξαμηνιαία βάση. Κάθε Φοιτητής/Σπουδαστής δικαιούται ένα βιβλίο ανά μάθημα και ανά εξάμηνο.
• Σε κάθε Σχολή δημιουργείται βιβλιοθήκη με επαρκή αριθμό βιβλίων ανά μάθημα διαφορετικών συγγραφέων συνδυασμένη με σύγχρονα συμβατικά και ηλεκτρονικά αναγνωστήρια με επαρκή αριθμό θέσεων εργασίας και με πρόσβαση σε διεθνείς βιβλιογραφικές βάσεις.
• Σε κάθε Ίδρυμα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης δημιουργείται Κεντρική Ακαδημαϊκή Επιστημονική Βιβλιοθήκη η οποία θα εξυπηρετεί τις επιστημονικές και ερευνητικές ανάγκες των μελών της Ακαδημαϊκής Κοινότητας.
Πρόταση 13η:
Χωροταξική και θεματική αναδιάρθρωση
Να ισχύσει το πλαίσιο που περιγράφεται στο κείμενο του Υπουργείου για τη Διαβούλευση με την εξής ειδική προσθήκη:
Ιδρύεται το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Αττικής με τη συνένωση του Τ.Ε.Ι. Αθήνας, του Τ.Ε.Ι. Πειραιά και της Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. ως αυτόνομη Σχολή.
Πρόταση 14η:
Διά Βίου Μάθηση στα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης: εργαλείο σύνδεσης με την τοπική κοινωνία
Να ισχύσει το πλαίσιο που περιγράφεται στο κείμενο του Υπουργείου για τη Διαβούλευση
Πρόταση 15:
Εκπαίδευση συνδεδεμένη με την παραγωγή νέας γνώσης και την έρευνα αιχμής
Να ισχύσει το πλαίσιο που περιγράφεται στο κείμενο του Υπουργείου για τη Διαβούλευση
Πρόταση 165η:
Ενίσχυση του διεθνούς χαρακτήρα και της διεθνούς παρουσίας των Ιδρυμάτων, με άμεση σύνδεση με το νέο πρότυπο ανάπτυξης της χώρας: ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για τη διεθνοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Να ισχύσει το πλαίσιο που περιγράφεται στο κείμενο του Υπουργείου για τη Διαβούλευση
2.4 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Ο νόμος πρέπει να αναφέρει τις γενικές αρχές πάνω στις οποίες πρέπει να βασιστούν οι Κανονισμοί Λειτουργίας και Σπουδών κάθε Ιδρύματος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης οι οποίοι θα αποτελέσουν ένα σημαντικό κριτήριο για την εξωτερικής αξιολόγησης του ιδρύματος. Τέτοιες αρχές είναι η εναρμόνιση των κανονισμών σπουδών με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφορά Διδακτικών Μονάδων (ECTS), η θεσμοθέτηση του Παραρτήματος Διπλώματος, η διαβάθμιση των Διπλωμάτων και των Πτυχίων που χορηγούν τα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης κλπ.
2. Το νέο νομοσχέδιο να ισχύει μόνο για τους φοιτητές που θα εισάγονται στην Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευση μετά την ψήφισή του στη Βουλή και την έκδοση σε ΦΕΚ.
3. Οι Φοιτητές/Σπουδαστές που ήδη φοιτούν με την έναρξη ισχύος του νομοσχεδίου να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους με τους κανόνες και τις προϋποθέσεις που ίσχυαν πριν την έναρξη ισχύος του νέου νόμου.
Σημαντική Παρατήρηση.
Οι σημερινοί Φοιτητικοί Σύλλογοι είναι εξουσιοδοτημένοι να διασφαλίζουν τα δικαιώματα και τα προνόμια των φοιτητών που ήδη φοιτούν στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Οι Σύλλογοι αυτοί δεν είναι εξουσιοδοτημένοι από κανένα και δεν έχουν το δικαίωμα να «αγωνίζονται» για τα δικαιώματα, τα προνόμια και τις υποχρεώσεις των φοιτητών που θα εισαχθούν στα Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευση μετά τη ψήφιση του νομοσχεδίου, αφού ο νέος νόμος δεν αλλάζει τους κανόνες και τις προϋποθέσεις που ρυθμίζουν τις σπουδές των φοιτητών που ήδη φοιτούν στα Α.Ε.Ι.
Είναι βέβαιο ότι, οι νέοι Φοιτητές/Σπουδαστές θα ανταποκριθούν στις σπουδές τους ανάλογα με το θεσμικό πλαίσιο που θα διέπει τη λειτουργία των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Αν οι Φοιτητές/Σπουδαστές συναντήσουν χαλαρό εκπαιδευτικό σύστημα σίγουρα αυτοί θα χαλαρώσουν με όλες τις συνέπειες που θα έχει αυτή η χαλάρωση. Απτό παράδειγμα, η σημερινή κατάσταση στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Αν οι Φοιτητές/Σπουδαστές συναντήσουν πειθαρχημένο εκπαιδευτικό σύστημα με διακριτούς τους ρόλους του Εκπαιδευτικού Προσωπικού και των Φοιτητών/Σπουδαστών, σίγουρα αυτοί θα προσαρμοστούν στα νέα ακαδημαϊκά δεδομένα, όπως ακριβώς συμβαίνει με τα χιλιάδες ελληνόπουλα τα οποία καταφεύγουν σε Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Αλλοδαπής για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές.
Μαρούσι 22-12-2010
Σιδερής Στάθης
Καθηγητής Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.
Μεσα στα πλαίσια αλλαγών για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, να γίνουν επίσης και αλλαγές στον ΔΟΑΤΑΠ:
1)Να αναγνωρίζονται πτυχία ομοταγών πανεπιστημίων της Ε.Ε. τριετούς φοίτησης (180 ECTS), όπως προβλέπεται στην συμφωνία της Μπολόνια και όπως γίνεται ΠΑΝΤΟΥ.
2)Τα μεταπτυχιακά που συνεκτιμούνται με βασικά πτυχία να αναγνωρίζονται, πια, ως ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ και όχι ως «τέταρτο έτος σπουδών».
3)Να μπορέσουν όλα τα πτυχία από αναγνωρισμένα Ανοιχτά Πανεπιστήμια (όπως το Open University της Αγγλίας) να αναγνωριστούν ΠΛΗΡΩΣ ως ισότιμα ΚΑΙ αντίστοιχα.
4)Οι αναγνωρίσεις να γίνονται πιο γρήγορα (ο χρόνος αναμονής είναι πραγματικά απίστευτο).
5)Να καταργηθεί η διαδικασία των εξετάσεων για αντιστοιχία (μόνο στην Ελλάδα γίνεται αυτό).
Σας ευχαριστώ πολύ για τον χώρο.
Πρέπει να διευκρινιστεί από την υπουργό τι προβλέπει το νομοσχέδιο για την περίπτωση των επίκουρων καθηγητών που έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία της μονιμοποίησης τους πριν τη ψήφιση του νομοσχεδίου.
Μάριος Πούλος
Επ. Καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου
ΙΔΡΥΣΗ ΜΗ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΕΙ
Στην προσεχή αναθεώρηση του ελληνικού Συντάγματος, που όπως φαίνεται δεν θα αργήσει, πρέπει επιτέλους να προταθεί από την Εθνική Αντιπροσωπεία, η αλλαγή του σχετικού άρθρου, ως εξής: «Επιτρέπεται η ίδρυση στην Ελλάδα μη κρατικών Ανώτερων και Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων
α) Για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στα κρατικά ΑΕΙ
β) Για να μη φεύγουν κατά χιλιάδες οι νέοι μας στο εξωτερικό (απώλεια ανθρώπινου δυναμικού και οικονομικών πόρων)
γ) Για να ελέγχεται το επίπεδο σπουδών των πτυχιούχων από Σχολές του εξωτερικού, οι οποίες, σε ορισμένες χώρες, προσφέρουν υποβαθμισμένες σε σχέση με την Ελλάδα σπουδές
Ένα θέμα πολύ σημαντικό είναι το διοικητικό προσωπικό/στελεχών διοίκησης των ΑΕΙ/ΤΕΙ. Χρειάζεται να βρεθεί τρόπος ανανέωσης, βελτίωσης αλλά και ελέγχου τους.
Πιστεύω ότι το πρώτο μέτρο προς την κατεύθυνση αυτή θα ήταν να πάψει η πολιτική του κατακερματισμού των ΑΕΙ και των ΤΕΙ και η ίδρυση αυτών των ιδρυμάτων κυρίως με και μικροκομματικά κριτήρια, με αποτέλεσμα να έχει καταντήσει κάθε χωριό να διαθέτει Πανεπιστήμιο και να βρισκόμαστε σε κατάσταση ευτελισμού της ανώτατης εκπαίδευσης. Θεωρώ ότι υπάρχει πλήρης συνείδηση στην πλειοψηφία των πολιτών ότι η κατάσταση αυτή εξυπηρετεί κομματικά συμφέροντα (βόλεμα ημετέρων σε θέσεις, εξυπηρέτηση μικροοικονομίας περιοχής σε ΑΝΤΙΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ δραστηριότητες, αναβολή αύξησης ποσοστών ανεργίας- όλοι σχεδόν οι απόφοιτοι Λυκείου εισάγονται σε ΑΕΙ κτλ). Όμως είναι πλέον ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΟ, δεδομένης και της οικονομικής δυσπραγίας της χώρας, αλλά και δεν βοηθά στην ουσιαστική αξιοποίηση της νέας γενιάς, ανάλογα με τις ικανότητες που διαθέτει.
Το πρώτο που πιστεύω πως θα πρέπει να γίνει είναι να σταματήσει να καλλιεργείται η ιδεοληψία που υφίσταται αυτή τη στιγμή στον πληθυσμό ότι όλοι θα πρέπει να γίνουν επιστήμονες. Αντίθετα, θα πρέπει να υποστηρίζεται ότι μπορεί κάποιος να είναι ευτυχέστερος στη ζωή του και επαγγελματικά επαρκής και επιτυχημένος, εφόσον ακολουθήσει πορεία, σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα και τις δεξιότητές του (με προϋπόθεση βέβαια ότι παρέχονται επαρκή εφόδια σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης , π.χ. για τεχνικά επαγγέλματα, όπως υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι κτλ., που τείνουν να είναι είδος σε ανεπάρκεια και στα οποία εργάζονται πλέον κυρίως αλλοδαποί).
Αναγκαίο επίσης είναι:
α) να συγχωνευθούν τμήματα ή και σχολές και να καταργηθούν σχολές και τμήματα που δεν έχουν ζήτηση.
β) εκτός από τα πολύ μεγάλα αστικά κέντρα, που θα μπορούν να έχουν πλήρη ΑΕΙ-ΤΕΙ σε κάθε περιοχή θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε επίπεδο ανώτατης εκπαίδευσης τμήματα (μετά από σχετική έρευνα) που να έχουν σχέση με τις τοπικές ανάγκες ή την επιτόπια παράδοση και για τις οποίες βέβαια θα υπάρχει προοπτική μετέπειτα απασχόλησης σε επαγγελματικό, επιστημονικό ή ερευνητικό πεδίο.
γ) να ξεκινήσει η θεσμοθέτηση αξιοκρατίας στην επιλογή του επιστημονικού προσωπικού των ΑΕΙ-ΤΕΙ και η αξιολόγηση του υφιστάμενου προσωπικού
δ) να γίνει διαχειριστικός έλεγχος σε όλα τα ΑΕΙ-ΤΕΙ και εφεξής να λογοδοτούν για τις δαπάνες τους. Πιστεύω όμως ότι θα πρέπει σε μεγάλο βαθμό να εξακολουθήσουν να χρηματοδοτούνται από το κράτος, γιατί σε άλλη περίπτωση κινδυνεύουν να γίνουν παραμάγαζα των επιχειρήσεων και η έρευνά τους να είναι κατευθυνόμενη και να επικεντρώνεται μόνο σε ότι αποφέρει κέρδος, ρόλος καθόλου συμβατός με την αποστολή των ανωτάτων ιδρυμάτων.
Έχει αρχίσει να διαρρέει έντονα η φήμη, ότι μεταξύ άλλων, ο νέος νόμος θα επαναφέρει την έδρα ή κάτι αντίστοιχο στα Ελληνικά Πανεπιστήμια. Αντιλαμβάνεστε βεβαίως ότι μια τέτοια έκβαση θα οδηγήσει την πλειονότητα των νέων και των ήδη υφισταμένων σε μετανάστευση. Θα μείνουν μόνο οι «δεινόσαυροι» και οι σκλάβοι τους, οπότε αντίο μεταρρύθμιση. Εάν αυτό είναι το μέλλον που ονειρεύεστε, σας πληροφορώ ότι για εμάς είναι εφιάλτης. Το σχόλιο «Επι πλέον, υπάρχουν στα ελληνικά ΑΕΙ νέες δυνάμεις αριστείας που ασφυκτιούν στην κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί/ παγιωθεί. Με την μεταρρύθμιση θέλουμε να απελευθερώσουμε/να στηρίξουμε τις δυνάμεις αυτές, να δώσουμε ώθηση στο ανθρώπινο κεφάλαιο, φοιτητικό και ερευνητικό.» στις «Ερωτήσεις και απαντήσεις για τις αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση» προφανώς ακυρώνεται. Δεν μπορεί να είναι όλοι τόσο στενόμυαλοι σε αυτό το υπουργείο. ΞΥΠΝΗΣΤΕ!!!
Είμαι εργαζόμενος, πτυχιούχος και πατέρας. Εργάζομαι σε μια μεγάλη εταιρία πάνω στο αντικείμενο μου. Ωστόσο θα ήθελα πολύ το νέο πανεπιστήμιο να φροντίσει να έχει μια θέση και για μένα. Να υπάρχει η πρόνοια να φοιτήσω σε ένα τμήμα της πόλης που κατοικώ, να παρακολουθώ τα μαθήματα μέσω internet, να έχω πρόσβαση σε όλο το διδακτικό υλικό ηλεκτρονικά, να επικοινωνώ με τους διδάσκοντες, συμμετέχοντας μόνο στα εργαστηριακά μαθήματα και αναλαμβάνοντας εργασίες και λοιπές υποχρεώσεις. Θα ήθελα αυτή η δυνατότητα να μου παρέχεται δωρεάν, διότι το αγαθό της μόρφωσης είναι δημόσιο και θα πρέπει να παρέχεται σε όποιον το επιθυμεί (κατόπιν μιας διαδικασίας επιλογής).
Όπως είναι γνωστό η κρίση είναι και ευκαιρία. Βλέπετε στην Αγγλία θα χρεώνουν 9000£ το χρόνο για πρώτο πτυχίο. Βελτιωστε την παιδεία και φέρτε ξένους φοιτητές με 2000-3000€ να την χρηματοδοτήσουν. Αλλά φτιάστε την παιδία ξεσκαρτωνοντας τις οικογένειες που τόσα χρόνια παρασιτούν και πλουτίζουν εις βάρος μας καίγοντας το μυαλό των νέων ανθρώπων που αποτελούν το μέλλον μας. Αντιγράψτε αυτολεξεί κάποιο εκπαιδευτικό σύστημα ξένης χώρας που πάει καλά και πάψτε να κάνετε μεταρρυθμίσεις πειράματα που θα πρέπει να μεταρρυθμιστούν του χρόνου από τον επόμενο που θα λέει ότι είναι υπουργός παιδείας. Καταργήστε αυτό το έκτρωμα του θρέψατε τα τελευταία 30 χρόνια.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΕΙ……………………………………….…………ΠΛΗΡΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΚΑΤΑ 50%……………………..ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΜΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΔΕΠ ΚΑΙ ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ………………..……..ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΔΕΠ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΕΣ ΑΠΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ……………….…………. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΤΕΙ ……………………..ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ…………………………. ΠΕΝΤΕ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΜΕ ΔΕΚΑ ΣΧΟΛΕΣ ΤΟ ΚΑΘΕΝΑ…………………………..ΛΙΓΟΙ ΕΙΣΑΚΤΕΟΙ ΣΤΑ ΑΕΙ, ΔΕΚΑ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΤΟ ΧΡΟΝΟ………………..………… ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ……………….…….….ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΔΙΔΑΚΤΡΩΝ ΣΕ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ……………….……. ΠΤΥΧΙΟ ΣΕ ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ, ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΣΕ ΕΝΑ, ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΣΕ ΤΡΙΑ
Φιλότιμη η προσπάθεια για καλύτερα Πανεπιστήμια. Θα ήθελα μόνο να επισημάνω:
1) Η αγορά ζητάει μόνο σερβιτόρους και σεκιουριτάδες.
2) Δεν είναι τα Πανεπιστήμια η αιτία για την έλλειψη παραγωγικότητας.
3) Αν η κυβέρνηση προωθήσει επενδύσεις σε τεχνολογία, τότε τα Πανεπιστήμια θα ακολουθήσουν. Ως τώρα, τόσα χρόνια, τα Ευρωπαϊκά κονδύλια προορίζονταν για να αυξήσουν την ρευστότητα ή για να δημιουργηθούν υποδομές με μικρή ποιότητα σε σχέση με τα κονδύλια που ξοδεύτηκαν.
4) Τα Πανεπιστήμιά (ή το Υπουργείο) ενδιαφέρονται για την ποσότητα και όχι για την ποιότητα. Πολλά πανεπιστήμια, πολλοί φοιτητές, πολλοί διδάσκοντες, πολλά μαθήματα κλπ.. ενώ η ποιότητα είναι το ζητούμενο. Και τα δύο δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν.
5) Αν υπάρξουν σοβαρές επενδύσεις όλοι θα ασχολούμαστε με νέες παραγωγικές δραστηριότητες και δεν θα (αμπελο)φιλοσοφούμε για το εκπαιδευτικό σύστημα (με το συμπάθειο)..
O ΓΕΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ(ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ) ΕΛΕΓΕ:»ΑΝ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙΣ ΝΑ ΚΩΛΥΣΙΕΡΓΗΣΕΙΣ ΚΑΤΙ ΦΤΙΑΞΕ ΜΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΝΑ ΑΣΧΟΛΗΘΕΙ ΜΕ ΤΟ ΘΕΜΑ ΣΠΑΤΑΛΟΝΤΑΣ ΣΚΟΠΙΜΩΣ ΤΟ ΧΡΟΝΟ.ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΘΕΣΜΩΝ».ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΕΚΕΙ ΕΧΟΥΜΕ ΟΔΗΓΗΘΕΙ ΕΔΩ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΤΩΡΑ ΝΑ ΜΗΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΙΠΟΤΕ ΜΕ ΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΜΕ ΕΥΘΥΝΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ «ΒΟΛΕΜΕΝΩΝ»ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΒΕΒΑΙΑ, ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΜΕΓΑΛΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΕΞΟΥΣΙΑΣ, ΠΟΥ ΕΝΩ ΚΑΤΑ ΒΑΘΟΣ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ ΣΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΗΜΕΙΑ, ΔΕΝ ΤΟΛΜΟΥΝ, ΥΠΟΚΥΠΤΟΝΤΕΣ ΣΕ ΣΥΝΤΕΧΝΙΑΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΟΜΑΔΩΝ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ,ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. ΕΝΑΙ ΚΑΙΡΟΣ ΠΙΑ ΚΥΡΙΕ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΕ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΤΕ ΑΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΡΙΖΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΕ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΤΑΘΕΣΑΤΕ ΚΑΙ ΟΠΩΣ ΑΥΤΟ ΕΧΕΙ ΔΕΙ ΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ, ΜΗ ΥΠΟΚΥΠΤΟΝΤΕΣ ΣΤΙΣ ΠΙΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΕΧΝΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΩΝ ΤΟΥΣ ΟΜΑΔΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ. ΟΙ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΑΝΤΙΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΣΥΓΚΛΗΤΟΥ ΤΩΝ ΠΡΥΤΑΝΕΩΝ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΙΠΟΤΕ ΑΛΛΟ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑ ΑΠΟΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΟΥΝ ΤΟ ΟΛΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ ΣΑΣ,ΝΑ ΤΟ ΜΕΤΑΘΕΣΟΥΝ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΝΑ ΤΟ ΑΛΛΟΙΩΣΟΥΝ.ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟ ΝΑ ΠΑΙΡΝΟΝΤΑΙ ΤΕΤΟΙΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΕΤΟΙΑ ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ΑΝΩΤΕΡΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ.ΕΙΜΑΙ ΠΑΤΕΡΑΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΩ ΓΙΑ ΤΟ ΤΙ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΘΑ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ,ΤΙ ΧΩΡΑ ΘΕΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΙ ΘΑ ΠΑΡΑΔΩΣΟΥΜΕ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ.ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΠΙΑ ΕΔΩ ΠΟΥ ΦΤΑΣΑΜΕ ΟΥΤΕ ΝΑ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΣΩ ΟΥΤΕ ΝΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΩ ΟΥΤΕ ΝΑ ΛΑΒΩ ΜΕΡΟΣ ΣΕ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟ,ΣΥΓΧΡΟΝΟ,ΚΑΙΝΟΤΟΜΟ , ΚΑΙ ΣΑΣ ΤΑ ΛΕΩ ΑΥΤΑ ΕΓΩ ΠΟΥ ΕΙΜΑΙ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΑΕΙ ΚΑΙ ΕΙΜΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΟ ΕΠΑΓΓΕΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΡΑΣΗ.ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΚΑΝΩ ΠΟΛΛΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΜΑΛΙΣΤΑ ,ΑΛΛΑ ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ ΠΟΛΛΕΣ ΤΙΣ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΗΔΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΧΕΤΕ ΥΠ ΟΨΙΝ.ΔΕΝ ΘΑ ΣΑΣ ΑΝΑΛΩΣΩ ΜΕ ΑΥΤΕΣ ΑΛΛΑ ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΩ ΟΤΙ ΤΟ ΠΙΟ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΚΑΤΟΡΘΩΣΕΤΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΤΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΕ ΜΙΚΡΑ ΛΑΘΗ ,ΑΛΛΑ ΘΑ ΕΧΕΤΕ ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΑΣΙΜΟ ΤΟΥ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟΥ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΓΙΑ ΠΟΛΛΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ, ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΗΝ ΑΦΗΝΕΙ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ ΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΓΜΕΝΩΝ ΧΩΡΩΝ.Η ΠΡΟΟΔΟΣ ΕΝΟΣ ΛΑΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΟΥ .
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ.
μπορεί να μας πει κάποιος τι προσδοκά η χώρα να κάνει, ποιός είναι ο στόχος, γιατί εκτός από κάποιες σωστές τοποθετήσεις μόνο του πρωθυπουργού στους Δελφούς, κανείς άλλος δεν σκέφτεται έτσι, όλοι θέλουν να τακτοποιήσουν καταστάσεις που δεν οδηγούν σε ανάπτυξη. Είναι πολύ σκληρός ο τρόπος που θα γίνει αυτό γιατί μιλάμε για ανθρώπους και τις ζωές του και εννοούμε νέους ανθρώπους. Είναι πολύ απλός και επώδυνος για την παραοικονομία και την παραπαιδεία, αλλά αν ξέρει κανείς μαγικές συνταγές ας μας τις πεί. Όταν μιλάμε για παραπαιδεία δεν εννούμε τους πετυχημένους φροντιστές που κάνουν δήλωση στην εφορία… Δηλαδή απλά και δωρεάν παιδεία και ιδιωτική, αλλά συνολικά μόνο 5 ώρες το πρωί ή αν θέλετε 9 με 4 με άλλες δραστηρίοτητες και μετά για τα παιδιά τέρμα, αφήστε τα να ζήσουν. Και φυσικά και άλλος δρόμος από 14 έως 22 άρτια τεχνική εκπαίδευση και ανάλογα με τις δυνατότητες και ανάγκες καθενός….Ποιοί θα θιχτούν;
ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ… Υπάρχουν κάποια ερωτήματα που χρόνια με βασανίζουν.
Ποιος ο λόγος ύπαρξης της δωρεάν παιδείας; Μήπως απλά για να έχουμε μορφωμένους πολίτες και επειδή μοιράζεται σε όλους τους πολίτες; Τότε γιατί δεν περιορίζεται στην υποχρεωτική εκπαίδευση και στο λύκειο που τα ακολουθούν όλοι οι νέοι; Γιατί επεκτείνεται και στα ΑΕΙ που δεν προσφέρουν παιδεία αλλά επαγγελματική εκπαίδευση; Μήπως επειδή χρειαζόμαστε επιστημονικό δυναμικό για την ανάπτυξη της χώρες; Γιατί τότε να μη ξοδεύαμε μόνο για τις ειδικότητες που χρειαζόμαστε; Μήπως στην πράξη επιλέγουμε τους πλουσιότερους πνευματικά και ξοδεύουμε για να τους κάνουμε ακόμα πιο πλούσιους αδιαφορώντας για την χρησιμότητα των ειδικοτήτων τους στην κοινωνία; Μήπως θα έπρεπε σε κάθε τμήμα να χορηγούνται υποτροφίες όσες οι αναμενόμενες ανάγκες της κοινωνίας στην ειδικότητα; Μήπως κάθε χρόνο θα πρέπει οι υποτροφίες να δίνονται στους καλύτερους και οι υπόλοιποι να καταβάλουν δίδακτρα; Μήπως πρέπει να σταματήσουμε να ξοδεύουμε τους φόρους των πολιτών για να κοροϊδεύουμε γονείς και παιδιά υποβάλλοντας τους σε θυσίες χωρίς αντίκρυσμα ούτε στους εαυτούς τους, ούτε για την κοινωνία;
Κείμενο-Πρόταση Διαβούλευσης της Εθνικής Στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση
Προ λίγων ημερών τέθηκε από το Υπουργείο Παιδείας σε διαβούλευση το κείμενο-προσχέδιο νόμου πλαισίου για την Ανώτατη Εκπαίδευση.Πρώτα απ’όλα, θέλω να πω πως χρόνια τώρα ακούμε φωνές,γκρίνιες για την κατάσταση στην Δημόσια Παιδεία.Αυτές οι γκρίνιες μάλιστα εντείνονται ακόμη περισσότερο στον χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και είναι εν τέλει λογικό διότι η Ανώτατη Εκπαίδευση είναι αυτή που ταλανίζεται περισσότερο σήμερα από την πολυδιάστατη κρίση που μαστίζει την κοινωνία.Η αντίφαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση είναι ότι σε αυτήν συναντάμε και τις περισσότερες αντιδράσεις αλλά και την περισσότερη έλλειψη προτάσεων από μέρους της ακαδημαϊκής κοινότητας.Για να το εξειδικεύσουμε λιγάκι η έλλειψη προτάσεων παρατηρείται κυρίως από την φοιτητική κοινότητα, όπως αυτή υπάρχει με τον οργανωμένο τρόπο που όλοι ξέρουμε.Για αυτό λοιπόν και επειδή το παρών κείμενο αφορά κυρίως τους Νέους οι οποίοι θα πρέπει να είναι οι ΠρωτΑγωνιστές στις μεγάλες αλλαγές που διαδραματίζονται στην Παιδεία,θα ήθελα προσωπικά να κινητοποιήσω τους Νέους να λάβουν μαζικά μέρος σε αυτήν την δημόσια διαβούλευση ώστε να ακουστούν όσο το δυνατόν περισσότερες απόψεις.Επίσης παραθέτω παρακάτω τις προσωπικές μου απόψεις και προτάσεις σχετικά με κάθε μέρος της διαβούλευσης.
Ο θεσμός του Συμβουλίου του Ιδρύματος
Κατά την άποψη μου, όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής και μη κοινότητας του Ιδρύματος θα πρέπει να έχουν ατομικά ίσο και άμεσο λόγο στην εκλογή των οργάνων διοίκησης των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ.Άμεση κατάργηση των ποσοστώσεων που υπάρχουν σήμερα(του 10% του λοιπού προσωπικού,40% των φοιτητών και του 50% των μελών ΔΕΠ) το οποίο δημιουργούσε μέλη μιας κοινότητας δύο ταχυτήτων.Καθολική εκλογή των οργάνων διοίκησης από όλα τα μέλη(ακαδημαϊκά και μη) του Πανεπιστημίου/ΤΕΙ, όπου η ψήφος του κάθε μέλους έχει την ίδια ισχύ προς τις ψήφους όλων των άλλων μελών του ΙδρύματοςΕδώ κάποιος θα μπορούσε να πει ότι στην ουσία θα ψηφίζουν μόνο οι φοιτητές αφού στην πραγματικότητα είναι οι περισσότεροι. Εγώ θα πω με την σειρά μου ότι αυτό δεν είναι εξ’ ορισμού κακό αφού οι φοιτητές αποτελούν το πιο ζωτικό κομμάτι της Πανεπιστημιακής κοινότητας.Επίσης η παραπάνω πρόταση προάγει την λεγόμενη φυσική ποσόστωση αφού το εκλεκτορικό Σώμα θα έχει φυσική σύνθεση.Δηλαδή, για παράδειγμα σε μία εκλογή θα έχουν ψηφίσει 1000 μέλη ενός Ιδρύματος από τα οποία τα 500 θα είναι οι φοιτητές.Λογικό αφού αυτοί είναι οι περισσότεροι μέσα σε κάθε Ίδρυμα και αυτούς αφορά κυρίως η Ανώτατη Παιδεία,γιατί να αποκόπτουμε την ισχύ της μάζας τους και του συνόλου τους;
Η σύνθεση του Συμβουλίου
Η σύνθεση του Συμβουλίου,κατά την γνώμη μου θα πρέπει να απαρτίζεται από 1)εκλεγμένα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας που θα εκλέγονται καθολικά και ισόποσα με την μορφή σχήματος όπως είπαμε παραπάνω και 2)εξωτερικά μέλη όπως ακριβώς αναφέρει το κείμενο διαβούλευσης.Τα εκλεγμένα μέλη θα πρέπει να είναι αποκλειστικά και μόνο ακαδημαϊκά και πιο συγκεκριμένα μέλη ΔΕΠ διότι η συμμετοχή των φοιτητών και του λοιπού μη ακαδημαϊκού προσωπικού στην διοίκηση των Ιδρυμάτων είναι για μένα άσκοπη αφού σε αυτά τα μέλη δεν συσσωρεύονται οι απαραίτητες γνώσεις, ικανότητες και εμπειρίες που απαιτούνται για αυτές τις σημαντικές διοικητικές θέσεις.Επιπλέον φοιτητικές εκπροσωπήσεις σε τέτοιες θέσεις έχουν δείξει στο παρελθόν ότι σχεδόν μόνο πελατειακές νοοτροπίες μπορούν να δημιουργήσουν αφού το φοιτητικό κίνημα ακόμα δεν είναι δυστυχώς έτοιμο να αναλάβει τις μεγάλες ευθύνες που του αναλογούν. Άλλωστε η θέση των φοιτητών ενισχύεται στις διαδικασίες εκλογής των αιρετών διοικητικών οργάνων του Ιδρύματος αφού όπως αναφέρθηκε παραπάνω καταργούνται οι ποσοστώσεις των 50,40 και 10 τις εκατό που ισχύουν σήμερα.Το Συμβούλιο θα είναι οκταμελές και θα απαρτίζεται από τέσσερα άμεσα εκλεγμένα μέλη(τον Πρύτανη και τους τρείς αντιπρυτάνεις/Πρόεδρο κλπ αντίστοιχα για τα ΤΕΙ) υπό την μορφή σχήματος όπως ακριβώς δηλαδή ισχύει σήμερα και από τέσσερα εξωτερικά μέλη τα οποία θα είναι, όπως λέει το κείμενο διαβούλευσης, σημαντικές προσωπικότητες της επιστήμης.Είναι καιρός πλέον να αξιοποιηθούν τυχόν αναγνωρισμένες προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων για έναν ιερό σκοπό,αυτόν της Ανωτάτης Παιδείας.Οι προσωπικότητες αυτές θα επιλέγονται ως εξής:Θα πραγματοποιείται πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και εν συνεχεία θα απαιτείται και η γνώμη του ακαδημαϊκού προσωπικού η οποία θα εκφράζεται με καθολική ψηφοφορία μεταξύ των μελών του.
Η λειτουργία του Συμβουλίου
Όπως παρατηρείται,λοιπόν, παραπάνω το Συμβούλιο δεν μπορεί να αυθαιρετήσει και να πάρει μονομερείς αποφάσεις αλλά υποχρεούται να πάρει ομόφωνες ή τουλάχιστον πλειοψηφικές αποφάσεις.Να σημειωθεί εδώ ότι η ψήφος κάθε μέλους του Συμβουλίου είναι ισότιμη προς τις ψήφους των υπολοίπων μελών του Συμβουλίου. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που δεν μπορεί να ληφθεί μια απόφαση, όταν ισοψηφούν δύο διαφορετικές απόψεις μέσα στο Συμβούλιο;Τότε το θέμα θα υπόκειται σε καθολική ψηφοφορία μεταξύ των μελών ΔΕΠ κι αν τότε υπάρχει ξανά ισοψηφία τότε το θέμα θα ανατίθεται στην έκφραση της κοινότητας του Ιδρύματος(ανάλογα ποιους αφορά βέβαια) μέσω καθολικής ξανά ψηφοφορίας.Αυτό βέβαια δεν θα μπορεί να γίνεται επ’αορίστον για κάθε θέμα.Μετά από έναν συγκεκριμένο αριθμό(π.χ 4) αδυναμιών του Συμβουλίου να πάρει αποφάσεις το Υπουργείο Παιδείας θα έχει το δικαίωμα να παύει την λειτουργία του υπάρχοντος Συμβουλίου με αποτέλεσμα να διεξάγονται εκ νέου εκλογές για την ανάδειξη νέου Συμβουλίου στο οποίο δεν θα έχουν δικαίωμα επανεκλογής τα προηγούμενα μέλη του Συμβουλίου.Μια τέτοια τυχούσα ρύθμιση θα αναπτύξει την ωριμότητα.την συνεννόηση και την συναίνεση που πρέπει να υπάρξει σήμερα μεταξύ των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας εν’όψει των μεγάλων προκλήσεων που καλείται η Δημόσια Παιδεία μας να αντιμετωπίσει.Επίσης με το άνοιγμα των διαδικασιών και των κέντρων λήψης των αποφάσεων, θα κινητοποιηθεί επιτέλους σοβαρά η ακαδημαϊκή αλλά και η φοιτητική κοινότητα οι οποίες έχουν πέσει η καθεμία στον δικό της λήθαργο. Επιπλέον θα μετατρέψει τα εσωτερικά μέλη του Συμβουλίου(Πρύτανης-αντιπρυτάνεις,Πρόεδρος κλπ αντίστοιχα για τα ΤΕΙ) σε ουσιαστικούς αρωγούς αλλαγών μέσα στα Ιδρύματα αφού ο καθένας με την αρμοδιότητα που θα επωμιστεί (ακαδημαϊκά,θέματα προσωπικού κλπ) θα κρίνεται συνεχώς για το έργο το οποίο επιτελεί μέσα στο Ίδρυμα και δεν θα κατέχει μόνο έναν διακοσμητικό τίτλο.Τέλος για ενισχυθεί περαιτέρω αυτό το κλίμα συνεννόησης που αναφέραμε παραπάνω,το κάθε εσωτερικό μέλος του Συμβουλίου θα έχει το δικαίωμα να ορίσει ως σύμβουλο του(στον τομέα του) ένα από τα εξωτερικά μέλη του Συμβουλίου, έτσι ώστε το κάθε μέλος του Συμβουλίου να έχει αρμοδιότητα.Το Συμβούλιο θα έχει τετραετή θητεία και θα έχει την εξής μορφή:
Πρύτανης/Πρόεδρος-Αναλαμβάνει τα διοικητικά θέματα του Ιδρύματος και έναν ρόλο συντονιστή του Συμβουλίου.Ο ρόλος δεν υποβαθμίζεται με τις αναφερόμενες τυχούσες αλλαγές αλλά ενισχύεται αφού και είναι άμεσα αιρετός από το φυσικό και καθολικό εκλογικό σώμα του Ιδρύματος και δεν θα του καταλογίζεται αυθαιρεσία στις αποφάσεις του αφού θα πρέπει να τις λαμβάνει με ομόφωνες ή τουλάχιστον πλειοψηφικές γνώμες ενός οκταμελούς Συμβουλίου το οποίο θα συμπεριλαμβάνει εξωτερικές προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων.Συνεπώς ο καθένας μπορεί να φανταστεί το κύρος αυτού και των αποφάσεων του.
Αντιπρύτανης/Αντιπρόεδρος ακαδημαϊκών-φοιτητικών υποθέσεων και προσωπικού, ο οποίος θα αναλαμβάνει να διαχειριστεί ότι θέμα έχει σχέση με την ακαδημαϊκή-φοιτητική κοινότητα και το προσωπικό του Ιδρύματος.
Αντιπρύτανης/Αντιπρόεδρος Οικονομικού Προγραμματισμού, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ο οποίος θα αναλαμβάνει την διαχείριση των οικονομικών υποθέσεων του Ιδρύματος καθώς την κατάρτιση και υλοποίηση αναπτυξιακών-επενδυτικών σχεδίων του Ιδρύματος.
Αντιπρύτανης/Αντιπρόεδρος Στρατηγικού Σχεδιασμού,Έρευνας,Εθελοντισμού και Καινοτομίας, ο οποίος θα αναλαμβάνει την στρατηγική πολιτική του Ιδρύματος με στόχο την προβολή του στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό.Επίσης θα προωθεί σχέδια,δράσεις και πρωτοβουλίες διεξαγωγής έρευνας καθώς θα αναλάβει και την ευθύνη να έχει το Ίδρυμα ισχυρή παρουσία σε δράσεις εθελοντισμού και καινοτομίας σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο.
Ο Πρύτανης/Πρόεδρος ΤΕΙ
Ο Πρύτανης/Πρόεδρος του ΤΕΙ θα πρέπει να είναι ακαδημαϊκός με υψηλά προσόντα,καθηγητής του ιδίου Πανεπιστημίου ή ΤΕΙ.Μόνο ένας καθηγητής του ιδίου Ιδρύματος γνωρίζει τα πραγματικά προβλήματα που βιώνει το Ίδρυμα του και αυτό δεν αναπληρώνεται με κανέναν άλλον τρόπο.Επιπλέον δεν επιλέγεται από το Συμβούλιο του Ιδρύματος αλλά εκλέγεται άμεσα από την κοινότητα του Ιδρύματος και αποτελεί μέλος του Συμβουλίου.
Πρύτανης/Πρόεδρος-Σύγκλητος/Συνέλευση
Την ευθύνη της ακαδημαϊκής διοίκησης την έχουν ο Πρύτανης/Πρόεδρος του ΤΕΙ και η Σύγκλητος/Συνέλευση(με τις σημερινές τους μορφές,οι οποίες θα πρέπει κάποια στιγμή να εξεταστούν ως προς την διαφάνεια,αποτελεσματικότητα και δημοκρατικότητα τους).Οι αποφάσεις όλων των οργάνων του Ιδρύματος δημοσιοποιούνται στο Διαδίκτυο.
Ακαδημαϊκή Δεοντολογία
Πιστεύω ότι και οι δύο προτάσεις (Ακαδημαϊκού Συνηγόρου ή Ανεξάρτητου Συμβουλίου Ακαδημαϊκής και Ερευνητικής Δεοντολογίας)θα φανούν αποδοτικές δικαιοσύνης στις ενδοακαδημαϊκές συγκρούσεις και διαφορές.Θα πρότεινα όμως την θεσμοθέτηση του ΣΑΕΔ διότι πιστεύω ότι το Συμβούλιο θα είναι πιο αποτελεσματικό, εφόσον τα μέλη του αναλάβουν διακριτούς τομείς εργασίας και υπάρχει πλήρης συντονισμός και έλεγχος του Συμβουλίου από το κράτος.
Προϋποθέσεις εκλογής
Οι μόνιμοι καθηγητές να υπόκεινται σε περιοδική αξιολόγηση για το ερευνητικό τους έργο από επιτροπές διεθνούς αλλά παράλληλα και εγχώριας σύνθεσης.
Ασαφής είναι η παρούσα παράγραφος του κειμένου διαβούλευσης του Υπουργείου για την Αναστολή των καθηκόντων και διαφωνώ πλήρως όταν λέγοντας «σε φορείς εκτός του Ιδρύματος» εννοεί τυχόν ιδιωτικά ιδρύματα.Και σε καμία περίπτωση αναστολή των καθηκόντων και μάλιστα έως πέντε χρόνια.Οι αναφερόμενοι καθηγητές είναι εκεί για να διδάσκουν σε Δημόσιο Ίδρυμα,για αυτόν τον λόγο πληρώνονται και το Δημόσιο Ίδρυμα πρέπει να υπηρετούν.
Θεσμοί χρηματοδότησης
Υπό την προϋπόθεση η νέα αυτή υπηρεσία να οργανώνεται, να ελέγχεται και να επιτελείται από την πολιτεία, θεωρώ πως η καλύτερη πρόταση προς υλοποίηση είναι η πρόταση 1 δηλαδή η θεσμοθέτηση μιας νέας ανεξάρτητης αρχής της οποίας η αρμοδιότητα θα είναι η κατάλληλη και ορθή χρηματοδότηση της Ανώτατης Παιδείας.Οι λόγοι που προτείνω συγκεκριμένα αυτήν είναι δύο και πηγάζουν από τις άλλες δύο προτάσεις. Η δεύτερη πρόταση θεωρώ πως δεν θα λειτουργήσει εάν προχωρήσει σε υλοποίηση διότι η μετονομασία της Ανεξάρτητης Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση(Α.ΔΙ.Π.) σε Ανεξάρτητη Αρχή Αξιολόγησης, Πιστοποίησης και Χρηματοδότησης θα είναι μια «τρύπα στο νερό» αφού όλοι ξέρουμε την δυσλειτουργία της συγκεκριμένης υπηρεσίας. Οπότε η αλλαγή και μόνο ονόματος, δεν θα επιφέρει κάποιο αξιοσημείωτο αποτέλεσμα. Επιπλέον η πρόταση 3 δεν θα είναι και αυτή τόσο αποτελεσματική διότι εάν η διαχείριση της χρηματοδότησης γίνεται από ειδική υπηρεσία του Υπουργείου, θα επιτελείται στενά από το Υπουργείο με συνέπεια να επιβαρύνει το πλήθος των εργασιών και των διαδικασιών που απαιτούνται για την εξαγωγή της χρηματοδότησης, αφού θα είναι ακόμη μια υπηρεσία του Υπουργείου που εμπλέκεται γραφειοκρατικά και αυξάνει τις αρμοδιότητες του πράγμα αντίθετο στην γενική αποκέντρωση του κράτους που επιχειρείται σε όλους σχεδόν τους τομείς. Για αυτό χρειάζεται μία νέα ανεξάρτητη αρχή η οποία θα οργανώνεται σωστά και θα αποτελεί υπόδειγμα διαφάνειας, πράγμα σημαντικό για να διαχειρίζεται ορθά η χρηματοδότηση.
Περιφερειακή στρατηγική και τοπική ανάπτυξη
Μέσα στο κείμενο διαβούλευσης του Υπουργείου αναφέρεται στην παράγραφο με το παραπάνω όνομα η θεσμοθέτηση Περιφερειακών Συμβουλίων που θα έχουν συμβουλευτικό ρόλο στην ανάπτυξη της στρατηγικής των Ιδρυμάτων τα οποία θα συμπεριλαμβάνουν επιστημονική και κοινωνική συμμετοχή. Η ιδέα της όλης παραγράφου ακούγεται ωραία και ενδιαφέρουσα αλλά θεωρώ πως είναι ασαφής θα έλεγα πως χρήζει επιμέρους ειδικές επεξηγήσεις.Ποιοι θα αποτελούν το Συμβούλιο,τι αρμοδιότητες θα έχει,αν θα είναι έμμισθο,θα εκλέγονται ή θα διορίζονται τα μέλη του,ποια θα είναι η λειτουργία του;
Νέες αρχές ακαδημαϊκής οργάνωσης
Όλες οι προτάσεις του κειμένου διαβούλευσης του ΥΠΔΒΜΘ για τις νέες αρχές ακαδημαϊκής οργάνωσης μόνο επίκαιρες και αναγκαίες μπορούν να χαρακτηριστούν.Το να γίνει η Ανώτατη Εκπαίδευση σύγχρονη,διεθνώς αναγνωρισμένη και ουσιώδης ώστε να αποφεύγονται φαινόμενα αποστήθισης και ανούσιας διδασκαλίας αποτελεί υπέρτατη ανάγκη.Υπάρχει όμως μία προϋπόθεση για όλα αυτά.Πρέπει να προχωρήσουν με τόλμη και αποφασιστικότητα χωρίς πισωγυρίσματα επειδή κάποιοι «δήθεν» αντιδρώντες δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα στην Παιδεία.Αυτοί στην ουσία είναι οι συντηρητικοί. Δεν πρέπει τα παραπάνω, σε καμία περίπτωση, να μείνουν στα χαρτιά.
Όσο για τις προτάσεις που βρίσκονται στο τέλος του κειμένου αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για να αναβαθμιστεί η Ανώτατη Παιδεία.Είναι προτάσεις ορθές που θα ενισχύσουν τον διεθνή χαρακτήρα των σπουδών στην Ελλάδα, κάτι που είναι αναγκαίο, εάν θέλουμε όλοι η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση να λέγεται Ανώτατη Εκπαίδευση.Αλλά ξανατονίζω.Δεν πρέπει να μείνουν στα χαρτιά για κανένα λόγο.Πρέπει όλοι να δείξουμε υπευθυνότητα που πρέπει για να αναβαθμίσουμε την Παιδεία.Δεν μπορούμε με «δήθεν» αντιδραστικές αρνήσεις και χωρίς καμία εναλλακτική πρόταση να αφήνουμε την Ανώτατη Εκπαίδευση να μαραζώνει και να απαξιώνεται συνεχώς.
Γενικές Παρατηρήσεις
Τέλος, θα ήθελα να υπογραμμίσω πως το «διεθνές γίγνεσθαι» δεν πρέπει να είναι δόγμα. Δηλαδή η λογική του ότι γίνεται στο εξωτερικό πρέπει να γίνει απόλυτα και χωρίς προμελέτη και στην Ελλάδα ποτέ δεν βοηθάει.Δίοτι καταλήγουμε σε αταίριαστες και ανώριμες εφαρμογές που εν τέλει δεν βοηθούν και δεν έχουν κανένα αποτέλεσμα στις δομές της δικιάς μας χώρας.Δίοτι σαν χώρα έχουμε τον δικό μας πολιτισμό, τις δικές μας αρετές σαν λαός, τις δικιές μας δεξιότητες που πολλές φορές δεν ταιριάζουν με τους άλλους λαούς.Αρετές όπως η Δημοκρατία που εμείς σαν λαός εφαρμόσαμε πρώτοι, χωρίς αυτό να απαξιώνει άλλους πολιτισμούς, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τσεκουρωθούν π.χ στους θεσμούς συνδιοίκησης των Ιδρυμάτων.Διότι η τα γεγονότα έχουν δείξει πως την Δημοκρατία δεν πρέπει να την φοβόμαστε.Απο την άλλη σίγουρα το καλύτερο και αυτό που αποτελεί πρότυπο, πρέπει να το συμβουλεύεσαι και να το αφουγκράζεσαι χωρίς όμως να το ακολουθείς υποδειγματικά και δογματικά.Πρέπει απλά να το προσαρμόζεις στις δικές σου ανάγκες και στην δική σου προσωπικότητα.Έτσι πιστεύω πετυχαίνεις τα αποτελέσματα που επιθυμείς με την δική σου πάντα πινελιά….
Όσο σωστά και αν είναι αυτά που συζητάτε λείπει το βασικότερο.
ΤΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ Η ΑΓΟΡΑ.
Ρωτήστε τους εργοδότες για την κατάρτιση και τις ικανότητες που θα χρειάζεται το εργατικό τους δυναμικό την επόμενη 5ετία. Ρωτήστε τις επιχειρήσεις για τις εξειδικευμένες γνώσεις που θα απαιτήσουν από τους συνεργάτες τους. Οικονομολόγους – δικηγόρους – μηχανικούς.
Προσδιορίστε κατά το δυνατόν τις ανάγκες της αγοράς, ποσοτικά, ποιοτικά, και τοπικά σε 5 χρόνια.
Από κινεζικά και οξυγονοκόλληση μέχρι εξειδικευμένες γνώσεις στο δίκαιο και την κατασκευή πετρελαιαγωγών.
ΔΗΜΟΣΙΕΎΣΤΕ ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΆΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΉΣΤΕ ΤΗΝ ΖΉΤΗΣΗ.
Είναι προφανές ότι με την δημοσίευση και μόνο των αποτελεσμάτων της έρευνας θα υπάρξει αυξημένη ζήτηση για εκπαίδευση σε ορισμένες δεξιότητες και γνωστικά αντικείμενα που υπάρχει έλλειψη.
Ενσωματώστε τα αντικείμενα αυτά στην εκπαίδευση.
Για τους νέους άλλα στα τεχνικά λύκεια και στα ΙΕΚ, άλλα στα ΑΕΙ και στα μεταπτυχιακά.
Για τους μεγαλύτερους ,λλα μέσω σεμιναρίων εντός των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και άλλα δωρεάν μέσω διαδικτύου και χορήγηση πιστοποιητικού κατόπιν αδιάβλητων εξετάσεων.
ΔΕΝ ΥΠΆΡΧΕΙ ΟΥΤΕ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΌ ΟΎΤΕ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΌΣΤΟΣ
Το να συντάξετε ένα ερωτηματολόγιο και να ζητήσετε την συμπλήρωσή του από τις επιχειρήσεις δεν έχει κόστος. Ούτε η ηλεκτρονική επεξεργασία του ούτε η δημοσίευση των αποτελεσμάτων. Τα όποια ελαττώματά του θα τα διορθώσετε την επόμενη χρονιά.
Αντίθετα η στροφή της ζήτησης για εκπαίδευση στα συγκεκριμένα αντικείμενα θα αποσυμφορήσει την ζήτηση από κλάδους που δεν ζητάει αγορά.
Τα ΑΕΙ θα αναγκαστούν να προσαρμόσουν τα προγράμματα σπουδών τους και οι φοιτητές θα νοιώθουν ότι μαθαίνουν κάτι που θα τους χρειαστεί, ειδικά όταν θα βλέπουν παλαιότερους πτυχιούχους να παρακολουθούν τα σεμινάρια.
ΥΓ. Το ότι δεν μίλησα για ΠΑΙΔΕΊΑ αλλά μόνον για ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ δεν σημαίνει ούτε ότι υποτιμώ την αξία της ούτε ότι θεωρώ ότι όλα βαίνουν καλώς.
Συμπληρωματικά κάποιες προτάσεις που θεωρώ ουσιαστικές.
Κάθε Πανεπιστήμιο είναι υποχρεωμένο να παρέχει σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές διαδικτυακά εργαλεία μαθημάτων (course tools). Κάθε διδάσκων θα πρέπει να δημιουργεί με τα εργαλεία αυτά σημειώσεις , ανακοινώσεις,βιβλιογραφία,βαθμολογία και να παρέχει ψηφιακό υλικό το οποίο θα είναι προσβάσιμο από κάθε φοιτητή με τον κωδικό πρόσβασης που του παρέχεται από το Πανεπιστήμιο.
Οι διδάσκοντες να είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν πλήρη στοιχεία , βιογραφικό,τίτλους σπουδών και χρονολογία απόκτησης, ερευνητικό έργο , συγγραφική δράση.
Μια πλήρης και σωστά οργανωμένη πλατφόρμα διαχείρισης για κάθε πανεπιστήμιο και όχι σκόρπιες σελίδες στον αέρα που δημιουργούνται από περιστασιακά από επιδοτήσεις προγραμμάτων και δεν προσφέρουν τίποτε στον φοιτητή/τρια
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΑΕΙ
Θεσμοθέτηση της λειτουργίας 15μελούς στα ΑΕΙ: Το αποτελείται από 15 μέλη με ψήφο και συμμετέχουν σε αυτό άλλα 11 μέλη χωρίς ψήφο:
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΑ ΜΕΛΗ ΧΩΡΙΣ ΨΗΦΟ: 1 Πρύτανης, 3 Αντιπρυτάνεις, 1 Γραμματέας Πανεπιστημίου, 3 Γενικοί Δ/ντες Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου, 1 συνδικαλιστικός εκπρόσωπος μελών ΔΕΠ, 1 συνδικαλιστικός εκπρόσωπος ΕΤΕΠ, και 1 συνδικαλιστικός εκπρόσωπος Φοιτητών.
ΜΕΛΗ :
(α) ένα (1) εκπρόσωπο εκ των Μεγάλων Δωρητών του Ιδρύματος με διάρκεια θητείας τα 3 έτη. Ο εκπρόσωπος ορίζεται την πρώτη φορά από το Ίδρυμα και μετέπειτα από το όταν αυτό θα έχει πλέον συγκροτηθεί σε σώμα και ο εκπρόσωπος ορίζεται μέσα από τη που παρουσιάζει το Ίδρυμα (πχ. δωρεές > 500.000 ευρω),
(β) δύο (2) διαπρεπείς παρουσίες της κοινωνικής ζωής του τόπου (πολιτικής, οικονομική & πολιτιστικής ζωής), με διάρκεια θητείας 2 και 3 έτη, αντίστοιχα, και οι οποίοι επιλέγονται την πρώτη φορά από τον Υπουργό Παιδείας από μία λίστα 10 ονομάτων-προτάσεων η οποία προτείνεται από το Ίδρυμα. Μετέπειτα ο ορισμός τους θα γίνεται από το εφόσον αυτό θα έχει πλέον συγκροτηθεί σε σώμα,
(γ) εφτά (7) διαπρεπείς καθηγητές Πανεπιστημίων της αλλοδαπής ή άλλων Πανεπιστημίων της χώρας, με διάρκεια θητείας τα 1, 2, 3, 4, 5, 6 και 7ετή και οι οποίοι επιλέγονται την πρώτη φορά από τον Υπουργό Παιδείας, μέσα από μία λίστα (15 προτάσεις-ονόματα), η οποία προτείνεται από το Ίδρυμα. Μετέπειτα ο ορισμός τους θα γίνεται από το εφόσον αυτό θα έχει πλέον συγκροτηθεί σε σώμα, και
(δ) πέντε (5) Καθηγητές του ίδιου Ιδρύματος (ΑΕΙ), με 1, 2, 3, 4, 5ετή θητείας, οι οποίοι επιλέγονται την πρώτη φορά από το Ίδρυμα και μετέπειτα από το , όταν αυτό πλέον θα έχει συγκροτηθεί σε σώμα.
Τα Διοικητικά Όργανα των Πανεπιστημίων [Πρυτάνεις, Κοσμήτορες, Πρόεδροι, Διευθυντές Τομέων και Διευθυντές Ακαδημαϊκών Μονάδων (Εργαστηρίων, Κλινικών & Σπουδαστηρίων)] εκλέγονται ανά 3ετία από το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου με τη διαδικασία της προκήρυξης και υποβολής αιτήσεων.
Η επιλογή Πρύτανη γίνεται μετά από διεθνή πρόσκληση ενδιαφέροντος. Η επιλογή αυτή γίνεται από το . Υποψήφιοι μπορεί να είναι και μέλη ΔΕΠ άλλων ΑΕΙ αρκεί να κατέχουν θέση Καθηγητή για τουλάχιστον 3 χρόνια. Ο Πρύτανης (Rector) επιλέγει τους 3 αντιπρυτάνεις του (Vice Rectors) με αντικείμενο; 1. Διοίκηση & Οικονομικά – 2. Μεταπτυχιακές σπουδές, Έρευνα & Ανάπτυξη & 3. Ακαδημαϊκές Υποθέσεις, Φοιτητική μέριμνα & Πρόγραμμα Σπουδών.
Ο Πρόεδρος Τμήματος (Dean) επιλέγει τους 2 Αναπληρωτές Προέδρους (Vice Deans) με αντικείμενο 1. Διοίκηση Ακαδημαϊκές Υποθέσεις, Φοιτητική μέριμνα & Πρόγραμμα Σπουδών – 2. Οικονομικά, Έρευνα, Ανάπτυξη & Μεταπτυχιακές Σπουδές. Το δικαίωμα του για τις παραπάνω Διοικητικές θέσεις έχουν μόνο τα μόνιμα μέλη ΔΕΠ (Αναπληρωτές Καθηγητές & Καθηγητές) και εφόσον κατέχουν τη θέση αυτή με πλήρη απασχόληση τουλάχιστον για τα τελευταία 3 χρόνια από την υποβολή υποψηφιότητας.
Δημιουργία Οργανογράμματος ανά Τμήμα, Τομέα και Ακαδημαϊκής Μονάδας.
Καθορισμός μέγιστου αριθμού οργανικών θέσεων ΔΕΠ ανά Σχολή/Τμήμα με βάση τον αριθμό των εισακτέων στο πρώτο έτος της αντίστοιχης Σχολής/Τμήματος και τον αριθμό των ετών φοίτησης ανά Σχολή/Τμήμα [Διεθνής πρακτική: προβλέπει περίπου ένα μέλος ΔΕΠ ανά 10 προπτυχιακούς φοιτητές; Εργαστήρια & Σπουδαστήρια = αναλογία 1 ΔΕΠ / 10 Προπτυχιακούς φοιτητές; Κλινικές = αναλογία 1 ΔΕΠ / 6 προπτυχιακούς φοιτητές; Σύνολο φοιτητών = αριθμός εισακτέων Χ αριθμός ετών φοίτησης]. Επιπρόσθετες θέσεις μελών ΔΕΠ μπορεί να γίνονται με ετήσια ή τριετή συμβόλαια εργασίας (όχι οργανικές θέσεις).
Καθορισμός του ελάχιστου αριθμού οργανικών θέσεων – μελών ΔΕΠ (πχ. 3) για την λειτουργία μίας Ακαδημαϊκής Μονάδας (Εργαστήρια, Κλινικές & Σπουδαστήρια). Καθορισμός του ελάχιστου αριθμού Ακαδημαϊκών Μονάδων (πχ. 5) για την λειτουργία ενός Τομέα.
Θεσμοθέτηση , και : Οι επιτροπές αυτές είναι 5μελής και ορίζονται ανά 3ετία από το Τμήμα. Όλες οι επιτροπές αποτελούνται από Καθηγητές της αντίστοιχης Σχολής/Τμήματος μετά την πρόσκληση ενδιαφέροντος και υποβολής αιτήσεων – υποψηφιοτήτων για τη στελέχωσή τους. Οι επιτροπές ορίζονται ομόφωνα από το μετά από πρόταση του Προέδρου του Τμήματος, η οποία θα γίνεται με διαδικασία που θα προσδιορίζεται από τον εσωτερικό κανονισμό της κάθε Σχολής/Τμήματος (πχ. εκλογική διαδικασία που συμμετέχουν Αναπληρωτές Καθηγητές και Καθηγητές) και έχουν ως αποστολή να εισηγούνται προς τον , τον και το τις πιθανές εξελίξεις, οι οποίες εγκρίνονται διαδοχικά από τα ανώτερα όργανα του Πανεπιστημίου.
Θεσμοθετείται η αποσύνδεση της εξέλιξης των μελών ΔΕΠ από την διαδικασία απόκτησης μονιμότητας. Δικαίωμα εξέλιξης έχει κάθε μέλος ΔΕΠ εφόσον υπηρετεί τα τελευταία 3 έτη, ως μέλος ΔΕΠ πλήρους απασχόλησης. Η εξέλιξη γίνεται με κλειστή διαδικασία (κρίνεται μόνο ο αιτών). Το κάθε μέλος ΔΕΠ έχει δικαίωμα μόνο 3 φορές. Η εξέλιξη των μελών ΔΕΠ ακολουθεί τα ακόλουθα στάδια; Στάδιο 1: Εισήγηση της ; Στάδιο 2: Έγκριση της εισήγησης από το ΔΣ της Σχολής/Τμήματος; Στάδιο 3: Έγκριση και Πρόταση του Πρύτανη προς το ; και Στάδιο 4: Έγκριση του . Η διαδικασία εξέλιξης μέλους ΔΕΠ ενεργοποιείται μετά από αίτηση του μέλους ΔΕΠ προς την αντίστοιχη επιτροπή του Τμήματος στην αρχή του ακαδημαϊκού έτος (πχ. Σεπτέμβριο). Η εισήγηση της προς τα ανώτερα όργανα κοινοποιείται τον Ιούνιο του ίδιου ακαδημαϊκού έτους και εγκρίνεται τελικά το ερχόμενο Δεκέμβριο. Το κάθε ανώτερο Διοικητικό όργανο μπορεί σε περίπτωση διαφωνίας να συγκαλεί για να εκφέρει συμβουλευτική άποψη.
Μονιμότητα παρέχεται στα μέλη ΔΕΠ μετά την εξέλιξη τους σε . Δικαίωμα αίτησης για μονιμοποίηση έχει το μέλος ΔΕΠ που υπηρετεί ως μέλος ΔΕΠ πλήρους απασχόλησης τα τελευταία 5 χρόνια από την υποβολή αίτησης . Η κρίση αυτή γίνεται με κλειστή διαδικασία (κρίνεται μόνο ο αιτών την μονιμότητα). Η διαδικασία μονιμοποίησης ενεργοποιείται μετά από αίτηση προς την αντίστοιχη επιτροπή στην αρχή του ακαδημαϊκού έτος (πχ. Σεπτέμβριο). Η κρίση για μονιμοποίηση των μελών ΔΕΠ ακολουθεί τα ακόλουθα στάδια; Στάδιο 1: Εισήγηση της ; Στάδιο 2: Έγκριση της εισήγησης από το ΔΣ της Σχολής/Τμήματος; Στάδιο 3: Έγκριση και Πρόταση του Πρύτανη προς το ; και Στάδιο 4: Έγκριση του . Η εισήγηση της προς τα ανώτερα όργανα κοινοποιείται τον Ιούνιο του ίδιου ακαδημαϊκού έτους και εγκρίνεται τελικά το ερχόμενο Δεκέμβριο. Το κάθε μέλος ΔΕΠ μπορεί να υποβάλει αίτηση μονιμοποίησης συνολικά 3 φορές. Το κάθε ανώτερο Διοικητικό όργανο μπορεί σε περίπτωση διαφωνίας να συγκαλεί για να εκφέρει συμβουλευτική άποψη.
Η εκλογή ή εξέλιξη μέλους ΔΕΠ στη βαθμίδα του Καθηγητή είναι και ταυτόχρονα κρίση μονιμοποίησης.
Οι νέες θέσεις ΔΕΠ (οποιαδήποτε βαθμίδας) προτείνονται και από την . Σε αυτές τις θέσεις δεν υποβάλουν υποψηφιότητα ήδη υπηρετούντα μέλη ΔΕΠ του ίδιου Τμήματος/Σχολής. Η πρόταση για τη δημιουργία/προκήρυξη νέων θέσεων μελών ΔΕΠ ακολουθεί τα ακόλουθα στάδια; Στάδιο 1: Εισήγηση της ; Στάδιο 2: Έγκριση της εισήγησης από το ΔΣ της Σχολής/Τμήματος; Στάδιο 3: Πρόταση του Πρύτανη προς το ; και Στάδιο 4: Απόφαση του και διαμόρφωση αιτιολογημένης πρότασης για τις αιτούμενες νέες θέσεις προς το Υπουργείο Παιδείας.
Η εκλογική διαδικασία μετά την προκήρυξη μίας νέας θέσης μέλους ΔΕΠ γίνεται από την και ακολουθεί τα ίδια στάδια (Στάδιο 1-4). Το κάθε ανώτερο Διοικητικό όργανο μπορεί σε περίπτωση διαφωνίας να συγκαλεί για να εκφέρει συμβουλευτική άποψη.
Οι ιατροί-υποψήφιοι για την κατάληψη θέσης μέλους ΔΕΠ στις Ιατρικές Σχολές/Τμήματα δεν υποχρεούνται να έχουν διδακτορικό δίπλωμα (Ph.D). Αντί αυτού όμως υποχρεούνται να έχουν πολυετή (πχ > 5 χρόνια) ερευνητική ενασχόληση σε αναγνωρισμένο ερευνητικό κέντρο του εξωτερικού.
Θεσμοθετούνται προσωποπαγείς θέσεις Καθηγητών στα ΑΕΙ (ENDOWED CHAIRS) μετά από εισήγηση του ΔΣ της Σχολής/Τμήματος προς την Πρυτανεία και το . Οι Καθηγητές αυτοί υποστηρίζονται από χορηγίες Ιδρυμάτων και Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου, συμμετέχουν στο διδακτικό και ερευνητικό έργο του Ιδρύματος αλλά δεν έχουν το δικαίωμα του . Οι θέσεις αυτές δεν χρηματοδοτούνται από τις τακτικές πιστώσεις των ΑΕΙ.
Τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών (ΜΠΣ) οργανώνονται από τις Σχολές/Τμήματα και όχι από μέλη ΔΕΠ. Ο μέγιστος αριθμός ΜΠΣ καθορίζεται σε ένα (1) ανά Τομέα της αντίστοιχης Σχολής/ Τμήματος.
Θεσμοθετείται η λειτουργία Αγγλόφωνων Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών (ΜΠΣ) στις Σχολές/Τμήματα των ΑΕΙ μετά από εισήγηση των ΔΣ των Σχολών/Τμημάτων, τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου προς το και αιτιολογημένη πρόταση του προς το Υπουργείο Παιδείας. Τα ξενόγλωσσα ΜΠΣ λειτουργούν με αλλοδαπούς φοιτητές.
Θεσμοθετείται η λειτουργία Αγγλόφωνων Σχολών/Τμημάτων στα ΑΕΙ μετά από εισήγηση των ΔΣ των Σχολών/Τμημάτων, τη σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου προς το και αιτιολογημένη πρόταση του προς το Υπουργείο Παιδείας. Τα ξενόγλωσσα ΜΠΣ λειτουργούν με αλλοδαπούς φοιτητές.
Τα ΑΕΙ σήμερα κυβερνούνται απο κλίκες-ομάδες-παρέες στο επίπεδο του Τομέα, του Τμήματος του Πρυτανικού Συμβουλίου ή του Συμβουλιου ΤΕΙ. Αυτές οι κλίκες δεν αφήνουν τα ΑΕΙ να ανασάνουν. Ελέγχουν τα πάντα, νομότυπα ή όχι. Το κυριώτερο, ελέγχουν τον τρόπο εκλογής των διδασκόντων με τα ΣΤΗΜΕΝΑ ΕΚΛΕΚΤΟΡΙΚΑ. Ετσι οι καινούριοι διδάσκοντες είναι δικοί τους και πρόθυμοι να υπηρετήσουν την ομάδα που τους εξέλεξε. Μετά θα κάνουν και αυτοι τα ίδια είτε απο τη θέση του Τομεάρχη, του Προέδρου/Προϊσταμένου Τμήματος ή τέλος του Πρύτανη/Προέδρου ΤΕΙ.
1. ΑΛΛΑΞΤΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΕΚΛΟΓΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ. Οι εκλέκτορες να είναι αλλοδαποί καθηγητές ξενων ΑΕΙ, οι οποίοι θα κρίνουν αντικειμενικά, χωρις επιρεασμό απο προσωπικές σχέσεις. Οταν μπουν οι πρώτοι διδάσκοντες αξιοκρατικά, αυτοί θα δημιουργήσουν την κρίσιμη μαζα για την εξυγείανση του χώρου.
2. Η έρευνα σήμερα στα ΑΕΙ γίνεται κυρίως για την εξέλιξη των μελών ΔΕΠ/ΕΠ. Αυτός είναι ο λόγος που δεν συνδέεται η έρευνα και το ΑΕΙ με την παραγωγή. Σκασίλα του μέλους ΔΕΠ/ΕΠ η ανάπτυξη της οικονομίας. Αυτό που τον καίει ειναι η εξέλιξή του, και γι’αυτό η πλειοψηφία των μελών ΔΕΠ/ΕΠ φροντίζει να είναι στην ασφαλή αγκαλιά της κλίκας που τους εξέλεξε απο την αρχή. ΣΥΝΔΕΣΤΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ. Δώστε κίνητρα (π.χ. οικονομικά, μπόνους κατά την εξέλιξη) στα μέλη ΔΕΠ/ΕΠ για τέτοιου είδους έρευνα.
3. ΚΑΤΑΡΓΕΙΣΤΕ ΤΑ ΔΩΡΕΑΝ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ. Τα χρήματα (που είναι πάρα πολλα ανά ΑΕΙ) να δωθούν στο στήσιμο συγχρονων βιβλιοθηκών. Ετσι ο φοιτητής θα αναγκαστεί να συχνάζει σε βιβλιοθήκες για τη μελέτη του, γιατί εκεί θα βρίσκει τα πολλαπλά συγγράματα που χρειάζεται για το μάθημά του. Ετσι γίνεται στα σοβαρά κράτη.
4. ΑΛΛΑΞΤΕ ΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΑΕΙ όπως το υποσχεθήκατε. Η πολύ «δημοκρατία» φαίνεται κάνει κακό, αφού τελικά αυτή ειναι απολύτως χειραγωγημένη απο τις κλίκες. Τα αιρετά διοικητικά σχήματα ενδιαφέρονται πρωτίστως για τις ισορροπίες και το πολιτικό κόστος και δεν τολμούν. Φυσικά κρατείστε τα κόματα μακριά.
5. ΑΛΛΑΞΤΕ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ ΤΩΝ ΤΕΙ. Τι θα πεί Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ιδρυμα. Δεν κανει τώρα μονο εκπαιδευση αλλά και έρευνα. Χρησιμοποιείστε την ιδια ορολογία για τα οργανα διοίκησης των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ. Δεν υπάρχει λόγος για περαιτέρω σύγχυση, αφού διέπονται από το ίδιο πλαίσιο ανώτατης εκπαίδευσης.
6. Αν θέλετε να αλλάξτε το επίπεδο των ΤΕΙ (προς τα πάνω) πρέπει να συνειδητοποιήσετε οτι δεν μπορεί αυτό να γίνει με φοιτητές χαμηλοτάτου επιπέδου. Οταν καποιος χρησιμοποιεί τα δάχτυλά του για να κανει πρόσθεση δεν μπορείς να του διδάξεις πληροφορική-τηλεπικοινωνιες-ηλεκτρονικά-στατική σε ανώτατο επίπεδο. Ειναι απλά αδύνατο.
7. Γίνετε ειλικρινείς οι πολιτικοί και πάψτε να εμπαίζετε το λαό. Για σας ο πραγματικός σκοπός της ανώτατης εκπαιδευσης είναι απλά να παρκάρουμε τη νεολαία στα ΑΕΙ για 4-5-6 χρόνια, μια και είναι φθηνότερο έτσι απο να την είχαμε στην ανεργία και στον ΟΑΕΔ. Δημιουργείστε θέσεις εργασίας, ώστε οι ανώτατες σπουδες για τον έφηβο να μην είναι αναγκαστικός μονόδρομος. Αν η Αμερική (που τώρα αντιγράφετε το σύστημά της) έχει ΜΙΤ, Χάρβαρντ, Πρίστον, Στάντφορντ κλπ, είναι γιατί έχει Microsoft, Intel, IBM, Google, General Electric, Motorola κλπ.β
Κατάργηση και συγχωνεύσεις τμήματων άμεσα. Δε μπορεί να συνεχίσουν να υπάρχουν τμήματα τα οποία έγιναν για καθαρά κομματικούς λόγους-κάθε υπουργός έκανε και ένα Πανεπιστήμιο στην Πόλη του- για να νοικιάζουν σπίτια οι κάτοικοι και να δουλεύουν οι καφετέριες. (Βλ.Παν.Πελοπον.).
Προσπάθεια διασύνδεσης των Πανεπιστήμιων με τα τοπικά χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής -αν είναι εφικτό-και διασύνδεση τους με τις τοπικές οικονομίες.
Αξιοκρατία στις προσλήψεις προσωπικού, στην επιλογή μεταπτυχιακών φοιτητών και κυρίως υποψήφιων Διδακτόρων- Διαφάνεια στη Λειτουργία, Αξιολόγηση Διδασκόντων και Διαδικασιών.
Ανάθεση του μάνατζμεντ σε εξωτερικά στελέχη για να καταπολεμηθεί επιτέλους η συνδιαλλαγή διδασκόντων-φοιτητών.
Σημεία αξιολόγησης ενός σύγχρονου εκπαιδευτικού ιδρύματος
Θετική είναι η πρωτοβουλία της Υπουργού Παιδείας ώστε να αλλάξει το σαθρό επί χρόνια σύστημα της ανωτάτης εκπαίδευσης στη χώρα μας.
Το ερώτημα που τίθεται είναι αν το εγχείρημα αυτό θα φτάσει το μαχαίρι στο κόκαλο ή απλά θα ανακυκλώσει την «αιώνια» μιζέρια του Ελληνικού Πανεπιστημίου.
Στην παρούσα πρόταση δίνουμε βασικά σημεία αξιολόγησης ενός σύγχρονου Ελληνικού Πανεπιστημιακού Ιδρύματος.
Επιλογή Εκπαιδευτικού Προσωπικού και Ανέλιξη του
1. Η θέση του επίκουρου καθηγητή οφείλει να καταργηθεί από το 2012 . Οι βαθμίδες πρέπει να γίνουν τρεις : Λέκτορας , Αναπληρωτής Καθηγητής , Καθηγητής. Οι σημερινές θέσεις λέκτορα και επίκουρου καθηγητή οφείλουν να εξισωθούν με τον τελευταίο να προηγείται στην διαδικασία επιλογής για την ανώτερη βαθμίδα ενώ ο πρώτος μπορεί να διεκδικήσει εκ νέου τη θέση του μόνο για μια 3ετία επιπλέον. Κανένας εκπαιδευτικός στη θέση λέκτορα δεν μπορεί να παραμένει ισόβια στην ίδια βαθμίδα αλλά μόνο για 5 έτη. Μετά την λήξη της 5ετίας πρέπει να ξαναγίνεται επαναπρόσκληση για την κάλυψη της θέσης και πρόσκληση για την κάλυψη νέας θέσης της επόμενης βαθμίδας, δηλαδή του αναπληρωτή. Το ίδρυμα δεν είναι ισόβιο parking κακού ή παρωχημένου εκπαιδευτικού προσωπικού. Ένα παράδειγμα στην Ελληνική πραγματικότητα ήταν οι αιώνιοι «βοηθοί» της δεκαετίας του 90 που τελικά «τακτοποιήθηκαν» σε θέσεις λέκτορα για να μην χάσουν τη θέση τους !!! Παραμένουν μέχρι σήμερα στη θέση του επίκουρου καθηγητή ( ακόμη και επί 20ετία !!! ) εκπαιδευτικοί που οφείλουν να επανακριθούν.
2. Η πρόσκληση για κάλυψη κενών θέσεων σε οποιαδήποτε βαθμίδα πρέπει υποχρεωτικά να αναρτάται στα αγγλικά και στα Ελληνικά σε κοινό ιστότοπο που θα παραχωρηθεί και θα ελέγχεται από το ΥΠΕΠΘ για όλα τα ιδρύματα , τα οποία πρέπει άμεσα να την ενσωματώσουν στην κεντρική σελίδα εκάστου τμήματος. Από την σελίδα αυτή θα γνωστοποιείται διεθνώς η πρόσκληση πρόσληψης εκπαιδευτικού προσωπικού.( Φυσικά κάθε τμήμα και ίδρυμα πρέπει να υποχρεωθεί να έχει ιστότοπο και ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ και στα αγγλικά , για την διεθνή πληροφόρηση και τις προσκλήσεις πρόσληψης).
3. Η επιλογή, μεταξύ πολλών υποψηφίων, για την πλήρωση συγκεκριμένης θέσης σε τμήμα ιδρύματος πρέπει να βασίζεται στα εξής αντικειμενικά κριτήρια :
α. Πολύ καλή και Πιστοποιημένη γνώση της Αγγλικής και Ελληνικής Γλώσσας και χρήσης Η/Υ. Σε περίπτωση που ο υποψήφιος είναι αλλοδαπός πρέπει να προηγείται η εξέταση του για την επάρκεια του στα Ελληνικά από επιτροπή του ΥΠΕΠΘ ,κοινή για όλους τους υποψηφίους , με την συμμετοχή φοιτητών του τμήματος που θα αποφασίζουν με ψηφοφορία ( π.χ. σε κάλπη ) αν ο υποψήφιος γίνεται αποδεκτός ή όχι για την επάρκεια του στα Ελληνικά.
β. Διδακτορικός τίτλος στο ίδιο ή παρεμφερές αντικείμενο
γ. Δημοσιεύσεις σε ξένα ερευνητικά περιοδικά. Χωρίς την ύπαρξη των δημοσιεύσεων αυτών αποκλείεται υποχρεωτικά κάθε υποψήφιος από την διαδικασία επιλογής. Οι υποψήφιοι με τις περισσότερες δημοσιεύσεις προηγούνται.
δ. Καμία συμμετοχή φοιτητή ή φοιτητών ή εκλεγμένου οργάνου τους ή μεταπτυχιακών φοιτητών στη διαδικασία πρόσληψης ή ανέλιξης του εκπαιδευτικού προσωπικού. Να σταματήσει αυτή η «υπόγεια αλληλοβοήθεια – αλληλεξάρτηση» που υπάρχει σήμερα στα Ελληνικά ιδρύματα μεταξύ μερίδας εκπαιδευτικού προσωπικού και φοιτητών , όπου οι μεν πρώτοι επιζητούν την στήριξη των δεύτερων για την ανέλιξη τους στην επόμενη βαθμίδα , οι δε δεύτεροι επιζητούν την στήριξη των πρώτων για την επιλογή τους σε μεταπτυχιακά προγράμματα. Είναι πολύ κρίσιμο το συγκεκριμένο σημείο. Υπάρχει τόλμη και αποφασιστικότητα εκ μέρους του ΥΠΕΠΘ να παύσει δια παντός αυτήν την φαυλοκρατία των μικροσυμφερόντων μέσα από πολιτικές ή άλλες συντεχνίες στα ιδρύματα που τα έχουν καταστήσει επί χρόνια έρμαιο σκοπιμοτήτων , γκετοποιώντας στην ουσία τις διαδικασίες ανέλιξης και πρόσληψης εκπαιδευτικού προσωπικού και επιλογής μεταπτυχιακών φοιτητών στα στενά και ύποπτα όρια μερικών κλειστών κύκλων ;
ε. Ύπαρξη συγγραμμάτων του υποψηφίου στα Ελληνικά ή Αγγλικά και τυχών αξιολογήσεις τους
στ. Ύπαρξη εγκεκριμένου ηλεκτρονικού συγγράμματος του υποψηφίου ( βλέπε παρακάτω ενότητα )
ΣΥΓΓΡΑΜΑΤΑ – ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΣΥΓΓΡΑΜΑΤΑ
Κάθε τμήμα οφείλει να προμηθεύει στους φοιτητές του μια κοινή ομάδα συγγραμμάτων που έχουν εγκριθεί από διαπανεπιστημιακή επιτροπή όλων των τμημάτων του ίδιου γνωστικού αντικειμένου. Αυτή η ομάδα των συγγραμμάτων αποτελεί την πηγή θεμάτων εξέτασης των φοιτητών στο θεωρητικό μέρος. Πέραν του θεωρητικού μέρους , το πρακτικό μέρος θα αποτελείται από την ομάδα των ηλεκτρονικών συγγραμμάτων, τα οποία θα αποτελούν την δεύτερη πηγή θεμάτων εξέτασης των φοιτητών στις εξετάσεις ( μαζί με το θεωρητικό ή και το εργαστηριακό μέρος που ενδεχόμενα να υπάρχει ).
Σταματά έτσι η φαυλοκρατία με τα «κουρελόχαρτα» συγγράμματα και το παρωχημένο μοντέλο των «παραδόσεων – φροντιστηρίων». Οι παραδόσεις πρέπει να γίνονται ακριβώς πάνω στην εγκεκριμένη ομάδα συγγραμμάτων. Παράδοση μπορεί να κάνει μόνον αναπληρωτής καθηγητής ή καθηγητής.
Η εξάσκηση των φοιτητών στο πρακτικό μέρος μπορεί να γίνεται με την βοήθεια αναπληρωτή καθηγητή ή λέκτορα και ακριβώς πάνω στην εγκεκριμένη ομάδα των ηλεκτρονικών συγγραμμάτων.
Κάθε τμήμα ιδρύματος οφείλει να διατηρεί ηλεκτρονική βιβλιοθήκη (ISSN) στον ιστότοπο του για όλα τα προπτυχιακά μαθήματα. Υπεύθυνος για το κάθε ηλεκτρονικό σύγγραμμα θα είναι Καθηγητής ή αναπληρωτής καθηγητής που διδάσκει το μάθημα στο ίδιο τμήμα ή σε άλλο τμήμα. Το ηλεκτρονικό σύγγραμμα του εκπαιδευτικού θα είναι σε μορφή acrobat pdf ( με κωδικό εισαγωγής) και όχι φυσικά αντιγραφή δικού του ή άλλου συγγράμματος.
Το κάθε τμήμα θα φέρει ηλεκτρονικά συγγράμματα ΜΟΝΟΝ αν έχουν αξιολογηθεί θετικά από διαπανεπιστημιακή επιτροπή όλων των τμημάτων του ίδιου αντικειμένου. Αυτό αποτελεί στη διαδικασία αξιολόγησης και ανέλιξης του εκπαιδευτικού προσόν , αν δηλαδή το ηλεκτρονικό σύγγραμμα του εκπαιδευτικού «περάσει» από την επιτροπή.
Ο φοιτητής του κάθε τμήματος θα προμηθεύεται συγκεκριμένο κωδικό για κάθε ένα από τα ηλεκτρονικά προπτυχιακά μαθήματα ( διαφορετικό για το κάθε μάθημα ) ώστε να μπορεί να επεξεργάζεται ελεύθερα τις πληροφορίες που επιθυμεί.
Τμήματα με το ίδιο αντικείμενο διαφορετικών ιδρυμάτων μπορούν να έχουν τα ίδια ηλεκτρονικά συγγράμματα.
Η ισχύς των ηλεκτρονικών συγγραμμάτων θα πρέπει να έχει μέγιστο όριο την 4ετία ή 5ετία.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΑΣΥΛΟ
Κάθε φοιτητής μπορεί να εισέρχεται χωρίς περιορισμούς ΕΝΤΟΣ του τμήματος σε αυτό επιδεικνύοντας ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ την φοιτητική του ταυτότητα. Τα τμήματα θα φυλάσσονται ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ από εγκεκριμένο ΑΟΠΛΟ προσωπικό από τη Σύγκλητο του ιδρύματος.
Το προσωπικό αυτό θα μπορεί να συνδέεται και να ειδοποιεί άμεσα την αστυνομική αρχή σε περίπτωση που διαπιστώσει ταραχές εντός του τμήματος ή του προαύλιου χώρου του εφόσον συντρέχει κίνδυνος υλικών καταστροφών από βανδαλισμούς ή τρομοκρατικές ενέργειες.
Σε περίπτωση κατάληψης τμήματος από φοιτητές ή ξένα στοιχεία προς το τμήμα , τριμελής ομάδα εκπαιδευτικών προσπαθεί ΑΜΕΣΑ με τον διάλογο να «άρει» την κατάληψη.
Σε περίπτωση δυσμενούς αποτελέσματος η ομάδα ειδοποιεί επειγόντως την εισαγγελική και αστυνομική αρχή.
Η περιουσία του ιδρύματος ανήκει στον Ελληνικό λαό και δεν νοείται δολιοφθορά του από κανέναν.
Με εκτίμηση
Σ.Α.
Πολύ σωστές διαπιστώσεις, όμως, θα ήθελα να αναφέρω ότι οποιαδήποτε προσπάθεια βελτίωσης της λειτουργίας των ελληνικών παν/μίων δε μπορεί να ολοκληρωθεί αποτελεσματικά χωρίς την κατάργηση της κομματικοποίησης των ιδρυμάτων. Η παρουσία κομμάτων και η υποκίνηση φοιτητών μέσω αυτών για την εξυπηρέτηση δικών τους συμφερόντων μετατρέπουν τα ανώτατα ιδρύματα σε ρινγκ!
Αγαπητοι κυριοι,
Αλλαγη κατ’αρχην του τροπου διορισμου και αναληψης καθηκοντος των διευθυντων των δημοτικων γυμνασιων και λυκειων. Θα προτεινα κατα το ιταλικο προτυπο εξετασεις σε συγκεκριμενη γραπτη υλη και εξεταση απο ψυχολογο για το αρτιο της προσωπικοτητας πριν την αναληψη του οποιου καθηκοντος.
Αλλαγη της εκπαιδευτικης υλης του Δημοτικου, Γυμνασιου και Λυκειου με συγχρονη υλη και αληθειες. Απο τα βιβλια αποκρυπτονται αληθειες (ιστορικα) ειναι ακαταλαβιστικα (θρησκευτικα κ.α.) εχουν παρα πολλα λαθη και μπερδεμενη υλη. Επιτελους συγχρονα βιβλια και συγχρονοι τροποι εκμαθησης.
Λειτουργια των σχολιων σε αλλη βαση. Ο Διευθυντης ή ο Γυμνασιαρχης ή ο Λυκειαρχης θα πρεπει να εχουν πραγματι ηγετικες ικανοτητες και γνωσεις. Δεν αρκουν τα χρονια εμπειριας ή το «μεσον». Τα κατα τοπους εποπτικα γραφεια επισης θα πρεπει να αναλαβουν ενα σημαινοντα ρολο στο εκπαιδευτικο ετος με συγκεκριμενες πρωτοβουλιες για εξευρεση λυσεων σε οποια προβληματα υπαρχουν. Μεχρι σημερα μεταφερουν τις αποφασεις του Υπουργειου Παιδειας στους υφισταμενους τους χωρις κανενα ενεργο ή αποφασιστικο ρολο. Γιατι αραγε πρεπει να πληρωνουμε τετοιους ανθρωπους ???
Οι δικες μου προτασεις για βιωσιμα και ανταγωνιστικα πανεπιστημια ειναι:
1) αλλαγη τροπου διορισμου των καθηγητων
2) η θεση των καθηγητων να ειναι αιρετη και να κρινεται καθε 5 χρονια
3) αλλαγη των συγγραμματων.
4) καταργηση των δωρεαν συγγραμματων
5) καταργηση του υφισταμενου καθεστωτος δωρεαν παιδειας
6) θεσπιση ενος ελαχιστου μηνιαιου τελους για τις σπουδες με βαση εισοδηματικα κριτηρια
7) ανεξαρτητοποιηση των πανεπιστημιων απο τα στενα πλαισια της Πολιτειας
8) Συνδεση των πανεπιστημιων με την βιομηχανια σε βαθμο χρηματοδοτησης, ερευνας κλπ
9) Ιδρυση νεων καινοτομων σχολων σε συνδιασμο και διαλογο με την ντοπια βιομηχανια και την οποια ερευνα και κεντρα ερευνων υπαρχουν.
Ειναι ευκαιρια να γινει αναμορφωση εκ βαθρων στα παντα.
Το παρακάτω κείμενο αποτελεί την ομόφωνη απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων αναφορικά με την διαβούλευση για την Εθνική Στρατηγική για την Ανώτατη Εκπαίδευση
Εισαγωγή
Το Πανεπιστήμιο βρίσκεται σε ένα μεταίχμιο, χρειάζεται και αναζητά την αλλαγή, η εκπαιδευτική κοινότητα αλλά και η κοινή γνώμη είναι πεπεισμένες γι’ αυτό.
Το κείμενο της διαβούλευσης ορθά επισημαίνει και σκιαγραφεί προβλήματα που αντιμετωπίζει η δημόσια Ανώτατη Εκπαίδευση στη χώρα μας. Επίσης, ορθά παραθέτει πιθανά διακυβεύματα των αλλαγών που πρέπει να επιχειρηθούν.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη μας ότι:
Α) μια πρόταση μεταρρύθμισης προκειμένου να υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες επιτυχίας στην εφαρμογή της θα πρέπει να υπερβαίνει τα όρια και την πίεση της τρέχουσας συγκυρίας (οικονομική κρίση, ανάγκη περιστολής δαπανών) και να διέπεται από ένα όραμα στρατηγικής ανάπτυξης των Πανεπιστημίων και εν γένει της Ανωτάτης Εκπαίδευσης στην Ελλάδα,
Β) μια πρόταση μεταρρύθμισης πρέπει να δημιουργεί κοινωνικό δυναμισμό ικανό να ανατρέψει την ακινησία και το τέλμα που επιδιώκουν οι συντηρητικές-κατεστημένες δυνάμεις, και να διαμορφώσει πολιτικές διαγράφοντας προοπτικές ανοιχτών οριζόντων και ουσιαστικής προόδου,
Γ) μια πρόταση μεταρρύθμισης θα πρέπει να εκφράζει τις κοινωνικές ανάγκες όπως έχουν ωριμάσει σε ευρύτερα τμήματα της πανεπιστημιακής κοινότητας και της κοινής γνώμης,
Δ) οι συντάκτες της προτεινόμενης, καταρχήν σε διαβούλευση, μεταρρύθμισης δεν έχουν σκεφτεί καν τις προϋποθέσεις εφαρμογής της,
καταλήγουμε στις διαπιστώσεις ότι:
– απαιτείται κοινωνικός δυναμισμός ως προϊόν συναίνεσης και βαθιάς συνεννόησης όλων των φορέων της Ανωτάτης εκπαίδευσης με το Υπουργείο Παιδείας,
– ο απαιτούμενος κοινωνικός δυναμισμός δεν υπάρχει και δεν έχει αναζητηθεί,
– μόνο μια μεγάλη κοινωνική δυναμική είναι δυνατό να επιβάλει και να στηρίξει για μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να πετύχει, μια αναγκαία όσο ποτέ σήμερα συνολική μεταρρύθμιση στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
Σχόλια επί του κειμένου
Η διαφαινόμενη αρνητική δυναμική στήριξης της πρότασης μεταρρυθμιστικής προοπτικής των Πανεπιστημίων, έχει τις αιτίες της στο κείμενο διαβούλευσης για το νέο Νόμο Πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση που χαρακτηρίζεται από:
1. Έλλειψη Οράματος-Στόχου: Ποιο είναι το όραμα της Πολιτείας για την Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση;; Θα είναι ενταγμένο σε μια συνεχή διαδρομή Εθνικής Παιδείας από την Α’θμια προς την Γ’θμια Εκπαίδευση; Τα Γ’θμια ιδρύματα θα προσφέρουν Παιδεία, Εκπαίδευση ή μόνο Εξατομικευμένες Δεξιότητες; Θα είναι, πλήρως και αποκλειστικά, Δημόσια η Ανώτατη Εκπαίδευση ή όχι; Θα διατηρηθούν και θα ενισχυθούν οι άξονες των ιδιαιτεροτήτων της χώρας μας (η διαφορετικότητα οδηγεί και στην ανταγωνιστικότητα) ή θα ομογενοποιηθούν σε ένα (κακό) αντίγραφο του Αγγλοσαξωνικού μοντέλου (και θα είμαστε ουραγοί των US- and UK-like Πανεπιστημίων που θα δημιουργηθούν στη χώρα μας);
Όσον αφορά την έρευνα σε επίπεδο στρατηγικής, υποστηρίζουμε με σθεναρό τρόπο την περαιτέρω ενίσχυση της έρευνας στα ΑΕΙ και όχι, όπως διαφαίνεται από το κείμενο, τον περιορισμό της σε εξω-πανεπιστημιακό επίπεδο.
2. Έλλειψη ειλικρινών προθέσεων: Το κείμενο της διαβούλευσης μιλάει για «Νέα ταυτότητα με νέα ηγεσία και ενίσχυση της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ». ‘Όμως το πλαίσιο που προτείνεται για τη νέα ηγεσία και την αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ (Συμβούλιο ΑΕΙ, Περιφερειακά Συμβούλια) οδηγούν ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση, στον ασφυκτικό περιορισμό του αυτοδιοίκητου των ΑΕΙ (μάλιστα με διατάξεις που πιθανά να είναι αντισυνταγματικές).
Διεκδικούμε και θα είμαστε αρωγοί σε οποιαδήποτε προσπάθεια πραγματικής ενίσχυσης του Αυτοδιοίκητου των Πανεπιστημίων με ουσιαστικές δομικές αλλαγές σε θεσμούς και υπάρχουσες προβληματικές λειτουργίες που θα μεταβάλουν ριζικά τις κατεστημένες αντιλήψεις και νοοτροπίες και θα καταπολεμούν ευθέως την ακινησία και το τέλμα και τις σχέσεις διαπλοκής των επιμέρους συμφερόντων στο χώρο της Εκπαίδευσης (εντός και εκτός).
3. Απαξίωση και Έλλειψη Εμπιστοσύνης: Το κείμενο της διαβούλευσης περιέχει πρωτοφανείς απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς για τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και για τους λειτουργούς της Ανώτατης Εκπαίδευσης, τα μέλη ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό). Τα όποια κακά παραδείγματα υπάρχουν, και υπάρχουν, δεν μπορούν να γενικεύονται και να δημιουργούν ισοπεδωτικές εντυπώσεις στην Ελληνική Κοινωνία για τα ΑΕΙ και τους λειτουργούς τους.
Γιατί η Ελληνική Πολιτεία δεν ανέδειξε στο κείμενο διαβούλευσης τα λαμπρά παραδείγματα των εκπαιδευτικών και ερευνητικών μονάδων που υπάρχουν στη χώρα μας; Γιατί δεν τα κατέστησε φάρους και πρότυπα στους οποίους θα πρέπει να μοιάσουν και όλες οι υπόλοιπες μονάδες;
Πως ο Εκπαιδευτικός και ο Ερευνητικός Ιστός της χώρας μας θα γίνουν μπροστάρης της Νέας Ελλάδας που ευαγγελίζεται η Πολιτεία, αν η ίδια η Πολιτεία απαξιώνει τους Έλληνες Πανεπιστημιακούς Δασκάλους και Ερευνητές και αναγνωρίζει οτιδήποτε είναι Ξένο και Διεθνές ως Πρότυπο για μίμηση;
4. Οικονομίστικο Πνεύμα: Η Πολιτεία δεν έχει αντιληφθεί (ή δεν ενδιαφέρεται να αντιληφθεί) ότι το κυρίαρχο πρόβλημα της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι η μακροχρόνια υπο-χρηματοδότηση της. Πώς μπορούν τα ΑΕΙ να παρέχουν υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και έρευνα χωρίς τις κατάλληλες υποδομές; Πώς μπορεί να «εγκαλεί» η Ελληνική Πολιτεία τα ΑΕΙ για έλλειψη ποιότητας όταν η κρατική χρηματοδότηση μειώνεται συστηματικά τις τελευταίες δεκαετίες ενώ ταυτόχρονα η ίδια αυξάνει με τις αποφάσεις της τον αριθμό των εισαγόμενων φοιτητών; Η «λύση» σε αυτό το πρόβλημα προβλέπεται στο κείμενο της διαβούλευσης μέσω της αλλαγής του χρηματοδοτικού σχήματος από «Χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων» σε «Χρηματοδότηση του Φοιτητή» που θα οδηγήσει ουσιαστικά στον εκμηδενισμό της κρατικής χρηματοδότησης της Δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης. Αυτός είναι ο στόχος, η κατάργηση της Δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης; Αυτό τον στόχο θα κληθούν να υλοποιήσουν τα νέα διοικητικά σχήματα που προβλέπει το κείμενο;
Η ανατροπή του καθεστώτος υποχρηματοδότησης (φρένο κάθε σημαντικής προσπάθειας) αποτελεί προϋπόθεση για οποιαδήποτε ποιοτική αναβάθμιση του συστήματος της Ανωτάτης Εκπαίδευσης.
Ταυτόχρονα, τασσόμαστε ενάντια σε οποιαδήποτε προσπάθεια να λειτουργήσει η υποχρηματοδότηση ως άλλοθι για να μην προχωρήσει η απαραίτητη συζήτηση για τη σωστή αξιοποίηση (ορθολογικοποίηση των δαπανών), την αποδοτικότητα και τον περιορισμό της σπατάλης των πόρων.
Μόνο μια βαθιά και ειλικρινής συζήτηση που θα οδηγήσει σε ευρείες συνεννοήσεις και συναινέσεις για τα θέματα χρηματοδότησης, μπορεί να φέρει αποτελέσματα που θα ανατρέψουν τη σημερινή ακινησία ή την κατά καιρούς προσπάθεια ανάδειξης ενός κρατισμού και συγκεντρωτισμού χωρίς όρια που δεν μπορεί να δώσει λύσεις σε κανένα υπαρκτό πρόβλημα.
5. Όραμα για Αναβάθμιση Σπουδών: Η Πολιτεία θα έπρεπε με συνέπεια να υποστηρίζει την αναβάθμιση της Παιδείας και της Εκπαίδευσης. Πράγματι υπάρχει ανάγκη για νέα, καινοτόμα, προγράμματα σπουδών με έμφαση στον διεπιστημονικό τους χαρακτήρα. Αντί γι’ αυτό, η Πολιτεία προτείνει την οργάνωση και παροχή προγραμμάτων σπουδών μονοετούς και διετούς διάρκειας.. Για αυτήν την αναβάθμιση παλεύουμε;
6. «Ανακρίβειες»: Το κείμενο της διαβούλευσης δημιουργεί την εικόνα ότι τα Ελληνικά Πανεπιστήμια ομφαλοσκοπούν και είναι απομονωμένα από τη διεθνή πραγματικότητα. Μια προσεκτική έρευνα της διεθνούς βιβλιογραφίας και των ερευνητικών προγραμμάτων που έχουν υλοποιηθεί και υλοποιούνται στους ερευνητικούς χώρους των ΑΕΙ θα απεικόνιζε μια διαφορετική πραγματικότητα. Σαφώς χρειάζεται ενίσχυση του διεθνούς χαρακτήρα και της διεθνούς παρουσίας τους, σαφώς να προσελκυστούν και περισσότεροι ξένοι φοιτητές και ερευνητές.
Αλλά πώς θα επιτευχθεί αυτός ο στόχος όταν συνεχώς μειώνονται οι δημόσιες επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης και της έρευνας; Έχει αναρωτηθεί η Ελληνική Πολιτεία τι θα συμβεί αν ένα πρωινό αποφασίσουν όλοι οι φοιτητές, Έλληνες και Ξένοι, να προσέλθουν στις αίθουσες θεωρητικής και εργαστηριακής διδασκαλίας;
Η στοχευμένη με βάση αναπτυξιακό σχέδιο γενναία αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης, η αξιολόγηση και η κοινωνική λογοδοσία για τη διάθεσή της, η οποία μπορεί και πρέπει να περιλαμβάνει αυστηρούς οικονομικούς ελέγχους, είναι σοβαρές προϋποθέσεις για την επιτυχία του διαλόγου για την εφαρμογή της, αλλά και για την επιτυχία της ίδιας της πρότασης.
Επιμύθιο
Πράγματι, υπάρχει ανάγκη αλλαγών στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας. Όμως, πριν προταθούν και, πολύ περισσότερο, υλοποιηθούν αλλαγές με σοβαρές πιθανότητες επιτυχίας, θα πρέπει:
1. να γίνει μια πλήρης καταγραφή και ειλικρινής απεικόνιση της σημερινής κατάστασης στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας (μακριά από απαξιωτικές και ισοπεδωτικές ατραπούς),
2. να χαραχθεί, οικουμενικά αν είναι δυνατό, το Όραμα της Ελληνικής Πολιτείας και Κοινωνίας για την Ανώτατη Εκπαίδευση και Έρευνα στον 21ο αιώνα,
3. να διορθωθούν, περιοριστούν, εξορθολογιστούν οι διαδικασίες και οι θεσμοί που παράγουν δυσλειτουργίες και κακώς κείμενα εδώ και δύο τουλάχιστον δεκαετίες (χαρακτηριστικά αναξιοκρατίας, κομματισμού, διαπλοκής σε σχέση με εκλογές στα όργανα διοίκησης) με βάση την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και της στρατηγικής ανάπτυξης της Ανώτατης Εκπαίδευσης,
4. να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν, όχι βεβιασμένα, οι αλλαγές μέσα σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ Πολιτείας και Πανεπιστημίου,
5. να σχεδιαστεί και να εφαρμοστεί ένα σύστημα ενίσχυσης και αξιολόγησης της Ανώτατης εκπαίδευσης που θα αξιολογεί τα Τμήματα και τα μέλη ΔΕΠ ως προς την παραγωγή νέας γνώσης (ερευνητικό έργο), τη διάδοση γνώσης (διδακτικό έργο), τη διοίκηση-διαχείριση των πόρων του Τμήματος συγκρίνοντας τις υποδομές του με εκείνες αντίστοιχων Τμημάτων και θα οδηγεί στη στοχευμένη ενίσχυση Τμημάτων ώστε να κλείνει η ψαλίδα μεταξύ τους,
6. να χρηματοδοτηθεί αδρά η υλοποίηση αυτού του Οράματος γιατί μόνο μέσα από την οικοδόμηση ενός Αυθεντικού Εθνικού Συστήματος Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας (αυτοί οι δύο πυλώνες είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι και δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται χωριστά) μπορεί να έχει μέλλον η χώρα μας. Η ύπαρξη Εθνικής Παιδείας, Εκπαίδευσης και Έρευνας απαιτεί και Εθνική Χρηματοδότηση.
Η πολιτική εξουσία θα πρέπει με κάθε τρόπο να πείσει ότι:
– όταν προτείνει αλλαγές δεν έχει στόχο να «ξεφορτωθεί» μέσω της αγοράς την ευθύνη για παροχή ποιοτικής Ανώτατης Εκπαίδευσης,
– υπάρχει ουσιαστικό δημόσιο συμφέρον για το Πανεπιστήμιο.
Γι’ αυτό η εξασφάλιση της χρηματοδότησης είναι και ο δρόμος που δημιουργεί γέφυρες με τους διδάσκοντες, τους φοιτητές, τους εργαζόμενους στο χώρο των Πανεπιστημίων.
Οι Πανεπιστημιακό Δάσκαλοι και Ερευνητές θα είναι μπροστάρηδες και αρωγοί της Πολιτείας σε μια τέτοια Εθνική Προσπάθεια.
Παρακαλούμε λοιπόν το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Δια Βίου Μάθησης να επανέλθει με ένα νέο κείμενο διαβούλευσης το οποίο θα λαμβάνει υπόψη του και θα στηρίζεται στους παραπάνω άξονες.
Εκ μέρους του Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων
Ο Πρόεδρος
Π. Δημόπουλος
Αγαπητοί κκ. Υπουργοί,
Το σχέδιο Εθνικής Στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση έχει πράγματι κάποια θετικά στοιχεία, π.χ. η προσπάθεια απεξάρτησης του Επίκουρου, ή αλλαγή της εκπροσώπησης των φοιτητών, κά. Ωστόσο, δίνει την εντύπωση μιας μερικής μόνον αντιμετώπισης των προβλημάτων της Α.Ε. Προσωπικά, εντοπίζω τις ακόλουθες ελλείψεις:
Συχνά το κείμενο επαναλαμβάνεται πανομοιότυπο, προκειμένου να διαφοροποιήσει μεταξύ ΤΕΙ & Πανεπιστημίων. Για παράδειγμα, στην σελίδα 13 μια ενότητα αναφέρεται στον Πρύτανη και στην Σύγκλητο του Πανεπιστημίου και μια άλλη στον Πρόεδρο και στην Συνέλευση του ΤΕΙ. Οι δύο ενότητες είναι πανομοιότυπες και η μόνη διαφορά τους είναι οι διαφορετικές ονομασίες (Πρύτανης-Πρόεδρος, Σύγκλητος-Συνέλευση). Η πρακτική αυτή επαναλαμβάνεται σε όλο το κείμενο δημιουργώντας την εντύπωση ότι επιχειρείται ένας τεχνητός διαχωρισμός μεταξύ ΤΕΙ και Πανεπιστημίων και κατ’ επέκταση ότι δεν υπάρχει σαφής πολιτική αντίληψη-βούληση που προσδιορίζει τον ακριβή ρόλο και σκοπό των ΤΕΙ σε σχέση με τον ρόλο των Πανεπιστημίων.
Ένα θέμα που σχετίζεται άμεσα με τον ακριβή ρόλο των ΤΕΙ σχετίζεται με την ερευνητική δραστηριότητα. Πράγματι, η ερευνητική δραστηριότητα αποτελεί μέρος των καθηκόντων του Ε.Π. των ΤΕΙ. Ωστόσο, δεν δίνεται η δυνατότητα εκπόνησης διδακτορικού στα ΤΕΙ. Καθώς το κείμενο που δόθηκε για διαβούλευση (και το νέο κείμενο ερωτοαπαντήσεων) αναφέρεται συχνά στην διεθνή πρακτική, θα ήθελα να μάθω : Υπάρχει στον κόσμο άλλη τέτοια περίπτωση, δηλ. ΑΕΙ στα καθήκοντα του οποίου περιλαμβάνεται η έρευνα και δεν του επιτρέπεται η εκπόνηση Διδακτορικών. Είναι σαφές ότι υπάρχουν τμήματα στα ΤΕΙ με Ε.Π. που επιδεικνύει πολύ αξιόλογη ερευνητική δραστηριότητα. Στα τμήματα αυτά ουσιαστικά ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να προσφέρουν στο Α.Ε.Π. Έτσι, συντηρείται ο παραλογισμός σύμφωνα με τον οποίο, ένα τμήμα ΤΕΙ με καινοτόμο αντικείμενο, διεθνή ερευνητική παρουσία και άριστη αξιολόγηση δεν δύναται να αναλάβει διδακτορικές διατριβές, ενώ ένα οικογενειοκρατικό Πανεπιστημιακό ίδρυμα, όπως π.χ. η Κοινωνική Θεολογία δύναται. Υπηρετώ σε ΤΕΙ και γνωρίζω (χωρίς υπερβολή) ότι οι πτυχιακές εργασίες που δίνουμε είναι σε κάποιες περιπτώσεις σημαντικότερες από διδακτορικές διατριβές που δίνουν Πανεπιστήμια. Ίσως να γνωρίζετε ότι σε κάποιες περιπτώσεις, Πανεπιστημιακές σχολές δίνουν διδακτορικά χωρίς καμία δημοσίευση με μια απλή έκθεση. Με αυτήν την προσέγγιση όμως και η αξιολόγηση χάνει την αξιοπιστία της ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς καθώς η δυνατότητα εκπόνησης διδακτορικού δεν εξαρτάται από την αξιολόγησή αλλά από το αν το ίδρυμα ονομάζεται ΤΕΙ ή Πανεπιστήμιο.
Ένα άλλο θέμα σχετίζεται με την σύνδεση της πραγματικής αγοράς με την εκπαιδευτική διαδικασία. Δυστυχώς, η σύνδεση αυτή (και πάλι) ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ. Για παράδειγμα, δίνω πτυχιακές το αντικείμενο των οποίων ενδιαφέρει παραγωγική ιδιωτική εταιρεία, στην συνέχεια, στην ίδια εταιρεία οι σπουδαστές εκπονούν την πρακτική τους και τέλος κάποιοι προσλαμβάνονται. Από αυτήν την συνεργασία επωφελούνται βεβαίως οι σπουδαστές, η ιδιωτική εταιρεία ενώ προσωπικά ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ να έχω οποιοδήποτε κίνητρο. Άλλο παράδειγμα: έχω καινοτόμες ιδέες, τεχνογνωσία και χρηματοδότη∙ θέλω να ιδρύσω εταιρεία για να αξιοποιήσω τις ιδέες μου, όμως ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ. Πως επομένως θα πραγματοποιηθεί η σύνδεση μεταξύ αναγκών της κοινωνίας και εκπαίδευσης;
Ένα άλλο θέμα σχετίζεται με την αξιολόγηση. Είναι γνωστό πως αυτή την στιγμή ένα μεγάλο τμήμα του Ε.Π. ή/και Δ.Ε.Π. απαξιώνει με την στάση του την εκπαιδευτική διαδικασία απασχολούμενο αποκλειστικά με τις δημοσιεύσεις. Αυτό είναι φυσικό επακόλουθο της αξιολόγησης των μελών Ε.Π. και Δ.Ε.Π. η οποία βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στον αριθμό των δημοσιεύσεων. Εδώ, θα πρέπει να δοθεί ουσιαστικό κίνητρο που θα ωθεί τα μέλη Ε.Π. και Δ.Ε.Π. (αυτή η διαφοροποίηση μέσω της ονοματολογίας, Ε.Π. για τα ΤΕΙ, Δ.Ε.Π. για τα Πανεπιστήμια, καταντάει ενοχλητική) να ασχολούνται σοβαρά με το εκπαιδευτικό τους έργο.
Όσο αφορά στα κριτήρια χρηματοδότησης θα ήθελα να πω ότι οι προτεινόμενοι δείκτες φαίνονται αρκετά γενικοί: Ο δείκτης αριθμός αποφοίτων προς εισερχόμενους φοιτητές για να αποτελέσει δείκτη του εκπαιδευτικού έργου που παράγεται σε ένα τμήμα-σχολή θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να παίρνει υπόψη του το επίπεδο των εισερχόμενων σπουδαστών. Αν για παράδειγμα, στο ένα τμήμα εισήλθαν φοιτητές με χαμηλότερη εισαγωγική βαθμολογία το 17+, τότε είναι βέβαιο ότι οι φοιτητές αυτοί θα συμπληρώσουν σχετικά έγκαιρα τον κύκλο των σπουδών τους και χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια των διδασκόντων. Αν σε ένα άλλο τμήμα εισαχθούν φοιτητές με χαμηλότερη βαθμολογία το 5, τότε είναι βέβαιο ότι μόνον ένα ποσοστό θα ολοκληρώσει τον κύκλο των σπουδών ανεξάρτητα από την προσπάθεια των διδασκόντων. Επίσης, ο αριθμός των πτυχιούχων θα πρέπει να αξιολογείται σε σχέση με τον αριθμό των μελών Ε.Π.-Δ.Ε.Π.. Είναι προφανές ότι είναι διαφορετικό να παράγεις 100 πτυχιούχους με 10 μέλη Ε.Π.-Δ.Ε.Π. και διαφορετικό να παράγεις 100 πτυχιούχους με 100 μέλη Ε.Π.-Δ.Ε.Π. Τέλος, αυτός ο δείκτης ενδεχομένως να στρέψει το Ε.Π. απλώς να μοιράζει πτυχία. Συμπερασματικά, η εισαγωγή των δεικτών πράγματι αποτελεί μια αναγκαιότητα, ωστόσο θα πρέπει να μελετηθούν προσεκτικά σε σχέση με τον επιδιωκόμενο στόχο καθώς λάθος δείκτες θα δημιουργήσουν πρόβλημα αντί να ενισχύσουν την προσπάθεια εξυγίανσης της Α.Ε.
Τέλος, μια ερώτηση-απορία που σχετίζεται με την παρούσα διαβούλευση: Πρόκειται πράγματι για διαβούλευση όπου οι διάφορες θέσεις των συνομιλητών λαμβάνουν υπεύθυνες απαντήσεις από το Υπουργείο ή για εγωκεντρική ομιλία στο πλαίσιο της οποίας ο κάθε ένας, απλώς, λέει τα δικά του;
Με τιμή
Λ.Μ.
Κυρία Υπουργέ θα πρέπει επιτέλους να ξεκαθαρίσετε το τι θα κάνετε πρώτα με τα «καθεστώτα» των Πρυτάνεων που θεωρούν κτήμα τους το ΑΕΙ, που έχουν ευνοήσει κατάφορα συζύγους, παιδιά, κουμπάρους και ερωμένες και μετά να τεθούν ζητήματα αλλαγών. Σύζυγος πρώην Πρύτανη περιφερειακού ΑΕΙ έχει αποκτήσει τα Πτυχία (?) της σε ένα έτος όλα μαζί (δηλ. Πτυχίο Ανώτερης σχολής, ΑΕΙ και Διδακτορικό) και σήμερα είναι τακτική καθηγήτρια. Τι παράδειγμα να αποτελεί η εν λόγω κυρία!!!!
Καντε επιτέλους σοβαρους ελέγχους σε αυτά τα εγκλήματα και μετά θα έχετε συναίνεση στις προσπάθειές σας από τις υγιείς δυνάμεις των ΑΕΙ.
Καλή δύναμη…
Το Σύνταγμα της Ελλάδος προβλέπει, ότι τα Πανεπιστήμια πρέπει να είναι πλήρως Αυτοδιοικούμενα, έτσι λοιπόν όσο ισχύει αυτό το Σύνταγμα, δεν είναι σωστό ούτε πρέπον να παραβιασθεί άμεσα ή έμμεσα η αρχή της πλήρους αυτοδιοικήσεως. Δεν μπορούμε μία κακή ,σε ορισμένες περιπτώσεις ,χρήση του Αυτοδιοικήτου να την αντιμετωπίσουμε με ουσιαστική καταπάτηση της νομιμότητος προβλέποντας με Νόμο να Διοικούν τα Πανεπιστήμια τρίτοι και όχι οι Πανεπιστημιακοί. Αυτό όμως δεν σημαίνει, ότι πρέπει η Πολιτεία να ανέχεται στο όνομα της Αυτοδιοίκησης να συμβαίνουν εννίοτε παρατράγουδα είτε στη Διοίκηση ,είτε στα Οικονομικά ,είτε σε οποιοδήποτε άλλο θέμα που επιφέρει κόστος στη Πολιτεία, χωρίς ανάλογο όφελος. Το Υπουργείο Παιδείας καλόν θα ήτο ,κατά την γνώμη μου, αξιοποιώντας τον Εποπτικό του ρόλο ,θεσμικά κατοχυρωμένο από το Σύνταμα και τους Νόμους, να τοποθετήσει, σεβόμενο τα χρήματα του Ελληνικού Λαού και την καλή αξιοποίησή τους, σε κάθε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ιδρυμα ένα ανώτατο Υπάλληλό του με την ιδιότητα του Επιτρόπου του Κράτους, ο οποίος θα ελέγχει, ως εποπτεύουσα Αρχή ,τις Διοικητικές Πράξεις ,ως προς την Νομιμότητά τους και τις Οικονομικές ως προς την Νομιμότητα και την σκοπιμότητα. Επίσης στον Επίτροπο αυτόν θα έχουν την δυνατότητα να προσφεύγουν ,για να βρούν το δίκιο τους αν χρειασθεί, έναντι της Διοικήσεως εάν παρανομεί ,κάθε μέλος της Πανεπιστημιακής Κοινότητος ,Καθηγητές όλων των βαθμίδων και λοιπό Εκπαιδευτικό Προσωπικό, οι Διοικητικοί Υπάλληλοι ,καθώς και οι Φοιτητές Προπτυχιακοί και Μεταπτυχιακοί. Με μία τέτοια καθ όλα νόμιμη κίνηση του Κράτους τα Πανεπιστημιακά πράγματα θα τεθούν υπό άμεσο και αποτελεσματικό έλεγχο, όλα τα άλλα θέματα, όπως συγχωνεύσεις Σχολών, ιδρυμάτων, δημιουργία Προγραμμάτων Σπουδών ,αλλαγές στη φοίτηση κ.λ.π μπορούν με ηρεμία ,χωρίς βιαστικές και πρόχειρες κινήσεις να συζητηθούν και με λογικό τρόπο να αντιμετωπισθούν. Ευχαριστώ για την φιλοξενία
κυρία υπουργέ,
Το κείμενο της διαβούλευσης δεν καλύπτει καθόλου τους υποψήφιους διδάκτορες. Δηλαδή αυτοί οι άνθρωποι δεν υπάρχουν ; Τα πανεπιστήμια και οι πανεπιστημιακοί τους αγνοούν. Μην τους αγνοείτε κι εσείς.
Παρακαλώ να ανοιχθεί ένα ανεξάρτητο κεφάλαιο στη διαβούλευση για να κατατεθούν απόψεις και για αυτά τα πρόσωπα.
Νυν συνταξιούχος.
Πρέπει να απαντήσετε, τώρα:
– Η ζήτηση για σπουδές οφείλεται στο χαμηλό επίπεδο σπουδών
– Περάτωση σπουδών σε 3+1 (ή 4+1 σήμερα) χρόνια. Μετά διαγραφή
– Υποτροφίες και δάνεια σε όλους. Τέλος τα τσάμπα
– Να μιλήσετε για πλήρη και αποκλειστική απασχόληση. Πάρα πολλοί γίνονται πολιτικοί και καταλήγουν αποτυχημένοι ή διαγκωνίζονται για δεύτερη θέση – εσείς τους διορίζετε εις βάρος της εκπαίδευσης
– Οι σπουδές πρέπει να στηρίζονται σε εργαστήρια και ανάθεση εργασιών
– Γιατί οι σπουδές εξακολουθούν να είναι 4-ετείς, όταν ο ιδιωτικός τομέας και η Ευρώπη δίνουν πτυχία σε 3 χρόνια;
– Να διαχωριστεί η οικονομική από την ακαδημαϊκή εξέλιξη
– Οι αμοιβές ΔΕΠ να είναι για 40 ώρες εργασίας την εβδομάδα
– Οι αυξήσεις μισθών να είναι εκθετικές, όταν υπάρχουν μεγάλες ανάγκες για ανατροφή τέκνων
– Γιατί να παίρνουμε σύνταξη μεγαλύτερη από το μισθό μας; Οι δε γιατροί 140%!
– Να διευκολυνθεί η κινητικότητα μεταξύ ΑΕΙ, Βιομηχανίας, Έρευνας και Διοίκησης
– Να εξορθολογιστεί το σύστημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Γιατί η Ιατρική Αθηνών πρέπει να έχει 800 μέλη ΔΕΠ; Συμβαίνει αλλού στον πλανήτη;
– Τα ΑΕΙ δεν είναι ούτε πόλοι καινοτομίας, ούτε κέντρα αριστείας. Να γίνουν.
Aς μου επιτραπεί να παρατηρήσω ότι στο νομοσχέδιο που προετοιμάζεται πρέπει να συμπεριληφθεί η κατάργηση της δωρεάν διανομής των συγγραμμάτων για τους παρακάτω λόγους:
a. Το μέτρο, μοναδικό παγκοσμίως, είχε ληφθεί από την χούντα του 1967 για να εξαγοράσει την ανοχή των φοιτητών. Μου φαίνεται ότι το σημερινό πολιτικό καθεστώς διαθέτει την απαραίτητη δημοκρατική νομιμοποίηση για να μην έχει ανάγκη να εξαγοράσει τις συνείδησεις των φοιτητών.
b. Πρόκειται για μέτρο αντιπαιδαγωγικό γιατί ενισχύει την συνήθεια της αποστήθισης που έχουν αποκτήσει οι φοιτητές στο λύκειο.
c. Είναι αντιεπιστημονικό γιατί ενισχύει την αντίληψη για την αυθεντία της τυπωμένης σελίδας, αντίληψη που πολεμάτε μόνο με την συγκριτική μελέτη πολλαπλής βιβλιογραφίας.
Οι σημερινές δημοσιονομικές συνθήκες προσφέρουν μοναδική ευκαιρία για την λήψη ενός μέτρου που δεν θα υποβαθμίσει αλλά αντιθέτως θα βελτιώσει το έργο μας. Αρκεί μέρος μόνον του κονδυλίου που διατίθεται για την κατανάλωση βιβλίων, να επενδυθεί για τον εμπλουτισμό των βιβλιοθηκών μας.
κυρια υπουργε,τολμηστε επιτελους πρεπει να τελειωνουμε με το αβατο των πανεπιστημιων,διακοπη χρηματοδοτησης σε οσους δεν συμορφωνονται.
ενα αλλο θεμα που θελω να θιξω ειναι αυτο το τραγελαφικο που συμβαινει με τα ΤΕΙ,καθε χωριο και ΤΕΙ μονο και μονο για την οικονομικη στηριξη των τοπικων κοινωνιων,πτυχια χωρισς αντικρυσμα που οδηγουν τους νεους μας στην ανεργια.
καταργηση τμηματων TEI και συγχωνευση οπου χρειαζετε!!!!
οχι στην παιδεια της καφετεριας και των μκροοικονομικων συμφεροντων,της καθε τοπικης κοινωνιας,δεν αντεχει ο ελληνας φορολογουμενος να πληρωνει παλαιοκοματικες πρακτικες του παρελθοντος,
ΤΟΛΜΗΣΤΕ!!!!!!!
Το σχέδιο νόμου πρακτικά δεν αλλάζει την υφιστάμενη κατάσταση. Οι παρεμβάσεις στα ανώτατα κλιμάκια διοίκησης των ιδρυμάτων δεν θα επηρεάσουν άμεσα ούτε και έμμεσα τουλάχιστον για τα πρώτα χρόνια την κοινή πρακτική στα καθημερινά δρώμενα των ιδρυμάτων. Δυστυχώς, στα περισσότερα ιδρύματα το μεγαλύτερο μέρος τόσο του βοηθητικού προσωπικού, όσο και το διδακτικού έχει εισχωρήσει με πλάγια μέσα, δηλαδή μη αξιοκρατικά. Αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας είναι η διαιώνιση αυτού του φαινομένου. Αυτός που εισχωρεί στο σύστημα με πλάγια μέσα καθίσταται αμέσως συνένοχος με τους υπολοίπους, δεν αντιδρά στα στραβά όχι μόνο γιατί δεν θέλει αλλά ακόμη και όταν θέλει δεν μπορεί όχι μόνον εξαιτίας της συνενοχής αλλά γιατί εκβιάζεται μέσω των αδιαφανών μέσων που οι γνωρίζοντες το σύστημα μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να τον «τυλίξουν σε μια κόλλα χαρτί». Τα προβλήματα ξεκινούν κυρίως από τη διοίκηση στις μικρότερες μονάδες. Μετά την κατάργηση της έδρας, η οποία κατά τη γνώμη μου ωφέλησε το σύστημα γιατί άνοιξε ορισμένα παράθυρα ώστε να εισχωρήσουν και άνθρωποι που δεν ανήκουν στην παραπάνω κατηγορία των «πλαγίως εισερχομένων» μια άλλη συνομοταξία εγκληματιών άρχισε να εξουσιάζει. Μιλάω για τους καθηγητές με το ανύπαρκτο έργο, διδακτικό και ερευνητικό, οι οποίοι κατάφεραν να φτάσουν στα ανώτατα κλιμάκια καθώς και σε διευθυντικές θέσεις. Η εξουσία τέτοιων θέσεων (Καθηγητής πρώτης βαθμίδας, διευθυντής κλινικής/εργαστηρίου) δεν είναι αιρετή αλλά μόνιμη. Σαφώς και μια τέτοια εξουσία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το γενικό καλό αλλά δυστυχώς στις περισσότερες των περιπτώσεων αυτό δεν συμβαίνει. Για παράδειγμα, ένας διευθυντής κλινικής μπορεί να διαχειριστεί τις κλίνες σε ένα πανεπιστημιακό νοσοκομείο με τρόπο τέτοιο που ενώ υπάρχουν κενές κλίνες, ένας ασθενής ενός λέκτορα, επίκουρου ή αναπληρωτή καθηγητή να μην μπορεί να την καταλάβει αφήνοντάς τον έτσι στη μοίρα του που πολλές φορές καταλήγει να είναι τραγική. Οι άνθρωποι αυτοί δεν λογοδοτούν ποτέ και σε κανένα, εφαρμόζουν την εξουσία με γνώμονα το δικό τους καλό το οποίο όταν απειληθεί δεν διστάζουν να κάνουν τα πάντα για να εξαφανίσουν την απειλή και αυτόν/αυτούς που την εκπροσωπούν. Όταν ο καθηγητής/διευθυντής δεν είναι καλός στο διδακτικό του έργο δεν αφήνει κανέναν να κάνει καλύτερο. Το ίδιο συμβαίνει και για το ερευνητικό, ένας κακός ερευνητής με μόνιμη εξουσία δεν θέλει να φαίνεται κακός και έτσι καταλήγει να εμποδίζει τους υπόλοιπους. Στις καλύτερες των περιπτώσεων (από την μεριά του παρεχόμενου έργου/υπηρεσίας) ο μεγαλο-καθηγητής-διεyθυντής θα εκβιάσει τον/τους μικρότερους να του κάνουν το μάθημα, την έρευνα ή απλά θα απαιτήσει μέρος της αμοιβής (πάντα μαύρα) από την παροχή της κλίνης. Η έννοια της ακαδημαϊκής ελευθερίας έχει πρακτικά καταργηθεί στα περισσότερα ιδρύματα. Αντί αυτής ευδοκιμούν οι πάσης φύσεως εκβιασμοί.
Πως λοιπόν θα μπορούσε ένα τέτοιο σύστημα να αλλάξει σε σύντομο χρονικό διάστημα, γιατί εάν περιμένουμε να αλλάξει η νοοτροπία φοβάμαι ότι θα πρέπει να περιμένουμε να περάσουν/αλλάξουν μερικές γενιές. Θέσπιση στόχων και ελάχιστων απαιτήσεων για όλους (πχ ελάχιστος αριθμός διδακτικών μονάδων ανά καθηγητή, ελάχιστος αριθμός δημοσιεύσεων ανά διετία). Κατάργηση της μόνιμης (μη-αιρετής) εξουσίας. Υποχρεωτική εναλλαγή στην διεύθυνση ανά διετία με ταυτόχρονη υποχρεωτική μεσολάβηση τετραετίας ή και εξαετίας από την τελευταία συμμετοχή. Υποχρεωτική αλλαγή και ομογενοποίηση των ήδη υφισταμένων γνωστικών αντικειμένων. Εφαρμογή των κανόνων της διαφάνειας (μιλώ για το ηλεκτρονικό σύστημα) των διαδικασιών εκλογής όλων από τη στιγμή της προκήρυξης μέχρι και της εγκατάστασης στο ίδρυμα. Δημοσιοποίηση της διαδικασίας κλήρωσης των εκλεκτορικών σωμάτων (να συμπεριλαμβάνονται τα ονόματα όλων που συμμετείχαν στη λίστα) ώστε να εξασφαλίζεται η αμεροληψία. Υποχρεωτική δημοσιοποίηση των βιογραφικών με βάση πρότυπο κοινό για όλους ώστε να μπορεί να γίνει σύγκριση. Υποχρεωτική κρίση όλων ανά διετία ή τριετία, συμπεριλαμβανομένων και των υφισταμένων καθηγητών. Το μετά από αίτηση τους σημαίνει ΠΟΤΕ. Πρόβλεψη και για υποβάθμιση για τους ανενεργούς, ίσως μετά από υποτροπή με θέσπιση μείωσης του μισθού στο 1/2 μετά την πρώτη αρνητική κρίση. Μετά την ομογενοποίηση των γνωστικών αντικειμένων θα μπορούν εύκολα να γίνονται στατιστικές ανά χρόνο ή διετία και να πριμοδοτούνται οι καλύτεροι καθώς επίσης και να επιβάλλονται ποινές (χρηματικές ίσως, πχ μείωση μισθού) σε όσους βρίσκονται στον πάτο μετά από δύο συνεχόμενες αξιολογήσεις.
Είμαι απόλυτα σίγουρος ότι κανείς δεν θα τολμήσει να κάνει πράξη τα παραπάνω. Το σύστημα έχει μάθει να εργάζεται με αυτούς που το υποσκάπτουν και έτσι δεν πρόκειται να αλλάξει. Οι ίδιοι άνθρωποι που καταδυναστεύουν τα ιδρύματα είναι αυτοί που διαβαίνουν το υπουργείο, συμμετέχουν στις πάσης φύσεως επιτροπές και παίρνουν τις αποφάσεις, οπότε γιατί να κάνουν κακό στον εαυτούλη τους.
Απόφαση της Γ.Σ. 178/1-12ου-2010του Τμήματος Φιλοσοφίας του Παν/μίου Πατρών επί του «Κειμένου Διαβούλευσης» που δημοσιοποιήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου ε.ε. από το Υπουργείο Παιδείας ως βάση διαλόγου για ένα νέο Νόμο Πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση
Το Κείμενο Διαβούλευσης [στο εξής ΚΔ] αποτελείται κατά το ποιόν από μέρη διαφορετικής λειτουργίας, τα οποία δεν μπορούν παρά να αντιμετωπισθούν και να σχολιασθούν με διαφορετικό τρόπο.
1. Περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης σε ΑΕΙ (και ΤΕΙ) αλλά και της ευρύτερης κοινωνικοοικονομικής πραγματικότητας με σκοπό την αιτιολόγηση των προτεινόμενων θεσμικών και νομικών αλλαγών.
(ΚΔ, κυρίως στις σσ. 2,3, 7,8 καθώς και οι αναφορές στην ισχύουσα
κατάσταση από την ενότητα «Τα διακυβεύματα …», σελ. 4-5)
Ως οριακές συνθήκες, οι οποίες στο ΚΔ αιτιολογούν την πρόταση θεσμικών αλλαγών και νέου νόμου, εντοπίζονται κυρίως:
α) η οικονομική κρίση (σ. 2, πρώτη πρόταση!),
β) «το νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας [που] δεν μπορεί παρά να είναι διεθνώς ανταγωνιστικό και μακροπρόθεσμα βιώσιμο στην παγκόσμια, πλέον, οικονομία» (σ. 2 παρ. 2),
γ) μια αναμόρφωση «του συστήματος Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης» (σ. 3), της οποίας οργανική συνέχεια θα αποτελέσει η αναμορφωση της τριτοβάθμιας.
δ) η στασιμότητα σε μια διαδικασία αναβάθμισης και προόδου στην έρευνα και στην εκπαίδευση στα ελληνικά Παν/μια τις τελευταίες δεκαετίες (σ. 2, παρ. 4), όπου «μια θετική και ανοδική πορεία» «κινδυνεύει» καθώς «συνυπάρχουν δυναμισμός και δομική δυσκινησία ή/και ακινησία» (σ. 3).
ε) η «άκριτη Ιδρυση Ιδρυμάτων και Τμημάτων» με στόχο την μαζική Ανώτατη Εκπαίδευση χωρίς ουσιαστικό σχεδιασμό, για την οποίαν «σημαντική ευθύνη φέρει η Πολιτεία» (σ. 3)
στ) το ότι παρά την αύξηση της χρηματοδότησης (από εθνικούς και ευρωπαίκούς πόρους) τις τελευταίες δεκαετίες «η συνολική απόδοση […] ως προς ουσιώδεις δείκτες» μειώνεται (σ. 7), πράγμα το οποίο αποδίδεται «τόσο στον σημερινό τρόπο χρηματοδότησης όσο και τα κριτήρια κατανομής» που δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν «υπαρκτές διαφορές» σε «επιτεύγματα και ανάγκες» μεταξύ των ΑΕΙ
ζ) μια μελανή εικόνα της σημερινής λειτουργίας των ΑΕΙ (και των ΤΕΙ) τόσο σε θεσμικό, όσο και σε επίπεδο ακαδημαϊκών ηθών και δεοντολογίας (σσ. 7-9), η οποία αποδίδεται στο «σημερινό πλαίσιο εποπτείας» (σ. 7) και στον «σημερινό τρόπο εσωτερικής οργάνωσης» των ΑΕΙ, που κρίνεται ως «παρωχημένος» (σ. 8)
Σχολιασμός / τοποθέτηση
ΰ Τα σημεία (β) και (γ), ενώ φαίνεται να αποτελούν το καθοριστικό ευρύτερο πλαίσιο, εντός του οποίου εντάσσεται και ο προτεινόμενος αναπροσανατολισμός της λειτουργίας των ΑΕΙ, με κανέναν τρόπο δεν προσδιορίζονται συγκεκριμένα. Η αναφορές σε νέες απαιτήσεις «της οικονομίας και της κοινωνίας της γνώσης» (σ. 4) είναι απλώς ασαφείς και δεν εξειδικεύονται ως προς την σημασία τους για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι δε παρεμπίπτουσες αναφορές στην αναμόρφωση της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, που θα ενδιέφεραν ιδιαιτέρως για τον προγραμματισμό μιας συνέχειας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν εξηγούν ούτε ακροθιγώς περί τίνος πρόκειται.
ΰ Τα στοιχεία (δ), (ε) και (στ) μιλούν για βασικές δομικές αδυναμίες του μέχρι τώρα συστήματος και μπορούν να θεωρηθούν ως οι κατ΄ εξοχήν και πλέον ενδιαφέροντες λόγοι για διαρθρωτικές αλλαγές στην λειτουργία των ΑΕΙ και ως αίτια των προτεινόμενων νομικών αλλαγών, ωστόσο α) δεν εξειδικεύονται όπως θα απαιτείτο για μια διαφοροποιημένη και κατά περίπτωση εύστοχη εκτίμηση της κατάστασης, αλλά αποδίδονται περιληπτικά στα ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας, έτσι ώστε δεν εντοπίζουν συγκεκριμένες αλλά αδυναμίες γενικευτικά και β) ως εκ τούτου δεν συναρτώνται στην συνέχεια συγκεκριμένα αλλά συνολικά με τα προτεινόμενα μέτρα, έτσι ώστε μάλλον να προκαλείται σύγχυση, καθώς δεν προκύπτει σαφής λογική σύνδεση αυτής της ανάπτυξης ιδεών με τις συγκεκριμένες προτάσεις του ΚΔ.
ΰ Η αναφορά στην οικονομική κρίση (α), έστω ως καταλύτη για την «ανάδειξη» των αδυναμιών (σ.2) δημιουργεί επί πλέον σύγχυση καθώς δεν είναι δυνατόν βαθειές τομές στην λειτουργία, τους προσανατολισμούς και την στοχοθεσία των ΑΕΙ (και των ΤΕΙ), να υπαγορεύονται αδιακρίτως τόσο από τις συγκυριακές συνθήκες της οικονομικής κρίσης όσο και από ενδογενείς αδυναμίες του συστήματος όπως αυτές επισημαίνονται στα σημεία (δ), (ε) και (στ). Η διάκριση εδώ ως προς το τι ακριβώς εξυπηρετεί ποιό μέτρο είναι επιβαλλόμενη, διότι θα ήταν σφάλμα αν οι συγκυριακές ανάγκες του παρόντος είχαν διαρθρωτικές συνέπειες για την λειτουργία των ΑΕΙ. Δεν είναι δυνατόν να ισχυσει μια λογική κατά την οποίαν προτείνεται νομοθεσία για την αναδιάρθρωση και χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων επειδή λόγω της οικονομικής κρίσης απαιτούνται περικοπές. Η σαφής διάκριση μεταξύ αναδιάρθρωσης και εξοικονόμησης πόρων θα έδιδε διαύγεια στην ανάλυση και στην συζήτηση των μέτρων.
ΰ Τέλος, η γενική κριτική για τον τρόπο λειτουργίας θεσμικών οργάνων, το επίπεδο του ακαδημαϊκού βίου, αντιδεοντολογικές συμπεριφορές και αντιακαδημαϊκά ήθη (ζ) είναι όλως άστοχη ως αιτιολόγηση αλλαγών θεσμικού και νομικού τύπου, καθώς για την οιουδήποτε είδους αποκλίνουσα από την νομιμότητα πρακτική υπάρχουν σε κάθε νομικό καθεστώς και σε κάθε θεσμικό πλαίσιο προσωπικές ευθύνες είτε των δραστών είτε των μελών των εποπτικών οργάνων, είτε των ατομικών ή συλλογικών οργάνων λήψης αποφάσεων έως και την κορυφή του κρατικού μηχανισμού. Η ολιγωρία στην τυπική και ουσιαστική τήρηση της νομιμότητας μπορεί να ελεγχθεί και μεταφράζεται σε προσωπική ευθύνη. Κανένα θεσμικό και νομικό πλαίσιο δεν εξασφαλίζεται εναντι του ηθικού ελλείμματος των προσώπων που το υπηρετούν.
(Επί πλέον, αυτής της διαπίστωσης δεδομένης, προκύπτει ακόμη πιο εμφατικά ότι ο χαρακτηρισμός της λειτουργίας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο σύνολό της βάσει περιστατικών που αφορούν την προσωπική ευθύνη προσώπων, που θεωρητικά και πρακτικά είναι προσδιορίσιμα, δεν εξυπηρετεί έναν νηφάλιο διάλογο, διότι έχει εν τέλει ως συνέπεια την προσωπική δυσφήμιση των λειτουργών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ατομικά. Επίσης, η Πολιτεία μέσω του ΚΔ εμφανίζεται εδώ να μέμφεται έμμεσα ή άμεσα, αλλά πάντως άκριτα, τους ανθρώπους των ΑΕΙ και ΤΕΙ, στους οποίους απευθύνεται με πρόταση διαλόγου, και ισοπεδωτικά, αμελώντας ότι περισσότεροι από αυτούς, παρά τις μάταια εκφρασμένες αντιρρήσεις τους, π.χ. για τον αυξανόμενο αριθμό εισακτέων, διέτρεξαν και διατρέχουν αναγκαστικά την «πορεία για τα αρνητικά της οποίας σημαντική ευθύνη φέρει η πολιτεία με τις πρακτικές άκριτης ίδρυσης Ιδρυμάτων και τμημάτων» (ό.π.).
Συμπερασματικά, οι βασικότερες επισημάνσεις μας είναι,
· οτι το ΚΔ τείνει να συμφύρει αίτια και ανάγκες για πραγματικές αλλαγές – που από πολλά χρόνια έχουν εντοπισθεί ως προβλήματα του συστήματος λειτουργίας των ΑΕΙ και ΤΕΙ – με συγκυριακά αίτια «αλλαγών», που αφορούν εξοικονόμηση πόρων. Η διάκριση όμως είναι ουσιώδης για την αξιολόγηση των προτάσεων.
· οτι η αιτιολόγηση των μέτρων γίνεται γενικευτικά ρητορικά και όχι συγκεκριμένα και τεχνικά και δεν συμβάλλει έτσι στην ανάλυση. Σε αυτό το γενικό και ρητορικό επίπεδο θα μπορούσε να επιτευχθεί ακόμη και συμφωνία για την ανάγκη αλλαγών.
· οι αναφορές σε αστοχίες και παραβατικότητες σε ζητήματα προσωπικής ευθύνης των λειτουργών των ΑΕΙ δεν έχουν θέση και δεν συμβάλλουν ούτε ως επιχειρήματα ούτε ως πραγματολογικό περιβάλλον διαλόγου σε μια ανάλυση δομικών προβλημάτων των ΑΕΙ και στην αναζήτηση λύσεων.
2. Προσδιορισμός των στόχων που επιδιώκονται με τις προτεινόμενες διαρθρωτικές αλλαγές
(ΚΔ, κυρίως σσ. 4-5 «Τα διακυβεύματα …» και
σσ. 8-10 «Νέα ταυτότητα …»)
Το περιεχόμενο και οι σκοποί της δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης, υπό τους όρους που αναφέρονται στα μέρη της θεωρητικής ανάλυσης της παρούσας κατάστασης (βλ. α.), προσδιορίζονται ως γενικό πλαίσιο υπό την μορφή ερωτημάτων στην ενότητα «Τα διακυβεύματα των αλλαγών στην Ανώτατη Εκπαίδευση» και εξειδικεύονται περισσότερο στην ενότητα «Νέα ταυτότητα με νέα ηγεσία και ενίσχυση της αυτοδιοίκησης…» (ιδίως στις σσ. 8-10). Τα ζητήματα που τίθενται εκεί είναι σημαντικά, διότι σαφώς από τους σκοπούς αυτούς εξαρτώνται οι συγκεριμένες προτάσεις για θεσμικές αλλαγές. Η συζήτηση που μπορεί να γίνει εδώ δεν μπορεί παρά να έχει ως περιεχόμενο μια αξιολόγηση των σκοπών αυτών ως προς τους προσανατολισμούς της αλλαγής και ως προς τα προβλήματα που επιδιώκεται να λύσουν. Ως γενική παρατήρηση ισχύει και πάλι, ότι δεν εξηγείται με σαφήνεια πώς ακριβώς σχετίζονται οι προτεινόμενες στη συνέχεια νομικές αλλαγές στην τριτοβάθμια με με τους σκοπούς αυτούς. Μια συγκεκριμένη και συστηματική μελέτη θα μπορούσε εδώ όμως να διεισδύσει στην διαύγαση και στην συγκεκριμένη διαμόρφωση των συναρτήσεων αυτών.
Ως τους βασικότερους στόχους μπορεί κανείς εδώ να εντοπίσει:
1.ΰ Διατήρηση της μαζικότητας (σ. 4 σημείο 1ο και 2ο) – λογικά σε επίπεδο τόσο φοιτητών όσο και ερευνητών (;), διότι το ένα συνεπάγεται το άλλο – σε συνδυασμό με συγκεντρωτικότητα στο διοικητικό και ακαδημαίκό επίπεδο της λήψης αποφάσεων (σ. 9 σημείο 4) και ταυτόχρονη «ισχυροποίηση της συλλογικής δημοκρατικής διακυβέρνησης» των Ιδρυμάτων (σ. 5). Η συμβατότητα μεταξύ συγκεντρωτικού προτύπου διοίκησης και ενίσχυσης της συλλογικότητας μιας δημοκρατικής διακυβέρνησης κάθε άλλο παρά εμφανής είναι εδώ. Επίσης, δεν είναι σαφές, γιατί το ΚΔ διαφοροποιείται από τις θεωρητικές θέσεις όλων των προηγούμενων μετά τη μεταπολίτευση νόμων για μαζική ανώτατη εκπαίδευση, εκκινώντας χωρίς εμπεριστατωμένη τεκμηρίωση από την αποτυχία τους (πρβλ. κείμενο καθ. Α. Λιάκου, ο οποίος το δικαιώνει).
2.ΰ Διατήρηση του ρόλου της Ανώτατης Εκπαίδευσης «ώστε να αποτελεί έναν αυτοτελή θεσμό κριτικής θεώρησης της κοινωνίας και του κόσμου ένα χώρο ελέυθερης διακίνησης ετερογενών ιδεών και προβληματισμού, υπεράσπισης των αξιών του διαφωτισμού […]» κλπ. (σ. 4, σημείο 4). Δεν αναφέρεται η υπεράσπιση των αξιών του Ανθρωπισμού (ο Διαφωτισμός είναι μια μόνο και σχετικά στενή εκδοχή του Ανθρωπισμού). Θα έπρεπε να προστεθεί ειδικά. Ωστόσο ειδικά για αυτόν τον ρόλο των ΑΕΙ είναι εντελώς αδιαφανές ποία είναι εκείνα τα μέτρα που τον αναβαθμίζουν ή εξασφαλίζουν. Εδώ θα χρειαζόταν ειδική αναφορά στις ανθρωπιστικές επιστήμες και ρητή δέσμευση για την ενίσχυσή τους στην ιδιαιτερότητα τους ως επιστημών που προάγουν την κριτική δύναμη με την καντιανή έννοια του όρου.
Μία από τις εναργέστερα προκύπτουσες αντιφατικές θέσεις του ΚΔ αφορά στην εσφαλμένη και πεπλανημένη συσχέτιση μεταξύ του ιδεώδους Παιδείας του Διαφωτισμού και αυτού της λεγόμενης «Κοινωνίας της Γνώσης». Βάσει των γραφομένων στο ΚΔ η ουσιαστική στόχευση των σπουδών στο Πανεπιστήμιο κατευθύνεται προς τον εφοδιασμό των φοιτητών με την απαραίτητη γνώση για να επιβιώσουν απλά στην αγορά εργασίας. Η «κοινωνία της γνώσης» ως σαφές ιδεολόγημα της μεταβιομηχανικής πολιτικής οικονομίας θεμελιώνει έτσι προγράμματα σπουδών προσαρμοσμένα απόλυτα και αποκλειστικά στις ανάγκες εκείνων των οικονομικών κέντρων εξουσίας που ελέγχουν μέσω της συμμετοχής τους στα Συμβούλια Διοίκησης των ΑΕΙ τις κατευθύνσεις των σπουδών και της έρευνας με βάση τις ανάγκες και μόνο της αγοράς εργασίας. Το πόσο απέχει αυτή η μετατροπή των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων σε παραγωγικές σχολές ταχύρρυθμης κατάρτισης (με διετή και μονοετή ακόμα προγράμματα σπουδών) από το ιδεώδες του Διαφωτισμού, που στηρίζεται στην εγκύκλιο παιδεία και στη διαμόρφωση υπεύθυνων και ώριμων πολιτών είναι αυταπόδεικτο.
3. ΰ Πολυτυπία Ιδρυμάτων, ευελιξία σπουδών και επαγγελματικών προφίλ. Ενίσχυση διεπιστημονικότητας.
4.ΰ Εξωστρέφεια: Διεθνείς συνεργασίες, ανταγωνιστικότητα και συμμετοχή στην έρευνα και εκπαίδευση σε διεθνές επίπεδο, συγκρισιμότητα και αξιολόγηση. Συμπεριλαμβάνει και εμπλοκή εξωτερικών αξιολογητών και πιστοποιήσεις ποιότητας προγραμμάτων σπουδών (χωρίς να αναφέρει πώς και από ποιόν ανώτερο (;) των Παν/μίων φορέα (;!) θα γίνεται αυτό), χρηματοδότηση ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών κλπ. (Φιλολογική παράκληση: όχι «διεθνοποίηση» των ΑΕΙ, πιο καλά «διεθνής συμμετοχή» των ελληνικών ΑΕΙ ή «συμμετοχή στην διεθνή επιστημονική συζήτηση»!!!)
5. ΰ «Ολοκλήρωση της αυτοτέλειας» των ΑΕΙ εννοούμενης υπό συγκεκριμένους όρους με τα εξής ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:
α) Τοποθετείται σε επίπεδο Ιδρυματικής Μονάδας με περιορισμό της αυτοτέλειας επι μέρους μονάδων εντός αυτής όπως τα Τμήματα ή οι Τομείς
β) Περιλαμβάνει δεσμευτικούς όρους έναντι των ΑΕΙ για την χρηματοδότησή τους υπό την μορφή συμβολαίων με την Πολιτεία
γ) Υπάγεται σε προσδιορισμούς από το κοινωνικοοικονομικό, εξωακαδημαικό περιβάλλον (οικονομία, περιφέρεια κλπ).
Οι αφηρημένοι και σχηματικοί αυτοί στόχοι θα πρέπει να κριθούν μέσα από μια διαδικασία:
· ερμηνείας τους με συγκεκριμένο περιεχόμενο που θα περιλαμβάνει και το ποιό πρόβλημα λύνουν και ποιό αποτέλεσμα αναμένεται να έχουν.
· ερμηνείας τους μέσω των συγκεκριμένων μέτρων και αξιολόγησης των μέσων πλέον που προτείνονται για την επίτευξή τους.
· ελέγχου της συνεκτικότητάς τους (συμβατότητας μεταξύ τους)
· ελέγχου της εφαρμοσιμότητας των μέτρων, με τα οποία επιδιώκονται
· ελέγχου της βιωσιμότητάς τους δεδομένου ότι σημαίνουν ούτως ή άλλως μιαν τεράστια επένδυση και τεράστιο κόστος σε οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους (αναπροσαρμογή/ μετεκπαίδευση/πειραματικές εφαρμογές και ερμηνείες για όλες τις ακαδημαίκές λειτουργίες) στον χώρο των ΑΕΙ,
· εξάντλησης κάθε δυνατότητας για την εξασφάλιση μιας ευρύτερης κοινωνικής συναίνεσης (πέραν της κυβερνητικής πλειοψηφίας στα νομοθετικά όργανα του κράτους), για μιαν ουσιαστικά εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη των ΑΕΙ. με χρονικό βάθος ισχύος μιας 30ετίας.
Ο σχολιασμός των συγκεκριμένων μέτρων που ακολουθεί θα γίνει μεταξύ άλλων και υπό το πρίσμα αυτών των ερωτημάτων.
Ενα ερώτημα που τίθεται ταυτόχρονα με την εισήγηση για την «ολοκλήρωση» της αυτοτέλειας είναι, για ποιά πράγματα ωστόσο εγγυάται η Πολιτεία ως προς την λειτουργία και τον χαρακτήρα των δημοσίων ΑΕΙ και μέσω ποιών θεσμικών μέτρων;
3. Προτεινόμενα μέτρα: Αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ (και των ΤΕΙ): Διοίκηση (σσ. 10-13)
Από τις νομικές αλλαγές που προτείνει το ΚΔ οι πρώτες αναφέρονται στη διοικητική δομή των Ιδρυμάτων (σσ. 10-13). Εισηγείται την «αυτοδιοίκησή» τους από μία δυαρχία της Συγκλήτου (ή Συνέλευσης ΤΕΙ) και ενός Συμβουλίου Διοίκησης. Επ’ αυτού τίθενται κατ’ αρχήν ζητήματα καθαρά λειτουργικού χαρακτήρα (υπό Α) καθώς και σοβαρά ζητήματα συνταγματικότητας (υπό Β).
Α. Στο Συμβούλιο μετέχουν διακεκριμένες προσωπικότητες ως εξωτερικά μέλη, εκτός από εκπροσώπους των κατηγοριών που εργάζονται στο Ίδρυμα και των φοιτητών. Το όργανο αυτό θα έχει καθοριστικό ρόλο στη στρατηγική ανάπτυξης του Ιδρύματος, στην έγκριση προγραμματισμού και προϋπολογισμού, στη λήψη αποφάσεων και στην εκλογή Πρύτανη (ή Προέδρου ΤΕΙ) από το ίδιο ή άλλο ελληνικό ή ξένο Ίδρυμα. Ο τρόπος συγκρότησης του Συμβουλίου Διοίκησης τίθεται προς συζήτηση.
Στην Σύγκλητο δίδονται οι αρμοδιότητες σε όλα (;) τα ακαδημαϊκά θέματα. Ωστόσο το ΚΔ περιορίζει τον αριθμό μελών της Συγκλήτου στον Πρύτανη, στους Κοσμήτορες και σε εκπροσώπους των κατηγοριών που εργάζονται στο Ίδρυμα και των φοιτητών.
Σχολιασμός/τοποθέτηση
Ως προς την σύνθεση και τις αρμοδιότητες των οργάνων αυτών είναι εντελώς αμφίβολο το κατά πόσο μπορούν στην ουσία να είναι διακριτοί (όπως προβλέπονται χωρίς ακριβείς διευκρινίσεις στις σσ. 10-11) οι τρόποι σύνθεσης και οι διοικητικοί ρόλοι του Συμβουλίου Διοίκησης και της Συγκλήτου με ακαδημαϊκές (;) αρμοδιότητες.
Επίσης, η συμμετοχή του σώματος των μελών του ΔΕΠ στην λήψη στρατηγικών αποφάσεων για την εκπαίδευση, έρευνα και ακαδημαίκή ανάπτυξη των ΑΕΙ με την συμμετοχή τους στο Συμβούλιο παραμένει αδιευκρίνιστος, ενώ ρητά περιορίζεται δραστικά – και ασύμμετρα έναντι των λοιπών εργαζομένων και των φοιτητών – στην περίπτωση της Συγκλήτου, εφ΄ όσον πλέον δεν συμμετέχουν οι Πρόεδροι των Τμημάτων.
Μία από τις σημαντικές προτάσεις του ΚΔ, κάθε Ίδρυμα να εγκρίνει δικό του Εσωτερικό Κανονισμό λειτουργίας (σσ. 11 και 13) ανατίθεται στο Συμβούλιο Διοίκησης, ενώ κατ΄ εξοχήν στον Εσωτερικό Κανονισμό ρυθμίζονται κατ΄αρχήν όλα τα ακαδημαϊκά θέματα της λειτουργίας ενός Ιδρύματος.
Η θεσμοθέτηση Συμβουλίου Διοίκησης, με συμμετοχή και ρόλο εξωτερικών παραγόντων στις διοικητικές, στρατηγικές και χρηματοδοτικές αποφάσεις και λειτουργίες, (σσ. 21-22), η συρρίκνωση της εκπροσώπησης των Παν/κων Μονάδων στο σώμα της Συγκλήτου, η θεσμοθέτηση Σχολών στις οποίες ενσωματώνονται τα Τμήματα, χάνοντας την μέχρι τώρα ακαδημαίκή αυτονομία τους (ενώ αποσιωπάται πλήρως η ως τώρα ύπαρξη Τομέων), σημαίνει ολοφάνερα ότι η διοίκηση των Ιδρυμάτων μετά από πλήρη αναδιάρθρωση της δομής τους νοείται να συγκεντρωθεί, αφ’ ενός, στις Σχολές, που έχουν «την ευθύνη για τα προγράμματα σπουδών» (σ. 21) – αν και δεν αναφέρονται διόλου Γενικές Συνελεύσεις των Σχολών – αφ’ ετέρου, στην Σύγκλητο με περιορισμένο, όπως αναφέραμε, αριθμό μελών, στην οποία οι Σχολές θα εκπροσωπούνται από τους Κοσμήτορες και εκπροσώπους φοιτητών, καθώς και στο Συμβούλιο Διοίκησης. Δηλαδή, το ΚΔ, χωρίς να εξηγεί αν προτείνει ως αντίδοτο της παθολογίας που έχει διαγνώσει στα Ιδρύματα τον περιορισμό της ως τώρα μεγάλης συμμετοχής και εκπροσώπησης διδασκόντων και διδασκόμενων στις γενικές συνελεύσεις συλλογικών οργάνων, επανέρχεται σε μια συγκεντρωτική δομή και διοίκηση των Ιδρυμάτων, κατ΄ αναλογίαν θεσμών που ίσχυαν πριν από τον Νόμο 1268/1982. Η «ταυτόχρονη ισχυροποίηση της συλλογικής δημοκρατικής διακυβέρνησης των Ιδρυμάτων» (σ. 5) αποτελεί εδώ απλώς αντίφαση.
Β. Kατά πόσο συνάδει με το Σύνταγμα αυτού του είδους η δυαρχία, η σύνθεση της Συγκλήτου, ο τρόπος εκλογής Πρύτανη καθώς και η συμμετοχή εξωτερικών μελών στα όργανα της αυτοδιοίκησης (είτε κατοχυρώνουν είτε όχι την αυτονομία) των Ιδρυμάτων ως ΝΠΔΔ τελεί υπό αμφισβήτηση.
Ι. Κατ’ αρχήν συνταγματικές ή μη συνταγματικές θα ήταν τυχόν διατάξεις κανονιστικού περιεχομένου. Στην παρούσα φάση εκφράζονται προθέσεις και επιχειρήματα. Παρ’ όλα αυτά διέπονται από το καθήκον χρήσης ενός δημόσιου λόγου, το λεγόμενο καθήκον πολιτικότητας, δηλ. από το καθήκον που έχουν οι φορείς δημόσιας εξουσίας να επιχειρηματολογούν όχι από την ατομική πολιτική ή ηθική τους σκοπιά, αλλά σεβόμενοι τις θεμελιώδεις διατάξεις του Συντάγματος. Την υποχρέωση αυτή της θεμελίωσης των προτεινομένων λύσεων σε ισχύουσες συνταγματικές αρχές και διατάξεις δεν τηρεί το ΚΔ.
ΙΙ. Κάθε αναφερόμενη στο Σύνταγμα επιχειρηματολογία έχει αμυντικό χαρακτήρα, αφού τα συνταγματικά δικαιώματα από συστάσεώς τους λειτουργούν προστατευτικά απέναντι σε αυθαίρετες πράξεις ή επιλογές των φορέων εκτελεστικής ή νομοθετικής εξουσίας. Έτσι η επιχειρηματολογία από συνταγματική σκοπιά δεν παρουσιάζει κατ’ αρχήν αντιπροτάσεις, αλλά αφ’ ενός θέτει το γενικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται η λογική των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων και αφ’ ετέρου κρίνει τις κατ’ ιδίαν προβλέψεις του ΚΔ.
ΙΙΙ. Με τις προβλέψεις του σχετικά με την κατάργηση των Τμημάτων και των ΓΣ τους, με την κατάργηση της νυν συνθέσεως της Συγκλήτου, με την μη πρόβλεψη συλλογικών διαδικασιών λήψης αποφάσεων σε επίπεδο Σχολής, καθώς και με την λειτουργική μετατροπή των καθηγητών σε «διδάσκοντες/ερευνητές» υπαλλήλους, διέπεται το ΚΔ από ένα γενικό πνεύμα που τείνει να καταργήσει την δημοκρατία, τη συμμετοχικότητα, τη διαβουλευτικότητα και την αυτονομία και ανεξαρτησία του πανεπιστημίου. Ως τοιούτο το ίδιο το πνεύμα της ρύθμισης αντίκειται στο πνεύμα του Συντάγματος της Ελλάδας ως δημοκρατικής πολιτείας.
ΙV. Κατά το αρ. 16.2 του Συντάγματος «Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες.» Η διάπλαση ελευθέρων και υπευθύνων πολιτών αποτελεί κατ’ εξοχήν αποστολή της Ανώτατης Παιδείας, η οποία κατά το άρ. 16.5 «παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση.» Ως εκ τούτου τα Πανεπιστήμια αποτελούν έναν από τους πυλώνες μιας δημοκρατικής πολιτείας, εντός της οποίας έρχονται να επιτελέσουν την από το άρ. 16.1 προβλεπόμενη υποχρέωση της πολιτείας να αναπτύσσει και να προάγει την τέχνη και την επιστήμη υπό συνθήκες ελευθερίας της ακαδημαϊκής διδασκαλίας και έρευνας, με μόνο περιορισμό το καθήκον υπακοής στο Σύνταγμα. Ακριβώς επειδή τα Πανεπιστήμια αναλαμβάνουν μιαν αναγκαία λειτουργία της πολιτείας και επί σκοπώ ουσιαστικής πραγμάτωσης της αποστολής τους αποτελούν αυτοδιοικούμενους και αυτόνομους πολιτειακούς θεσμούς με μέλη ΔΕΠ που αναγνωρίζονται ως δημόσιοι λειτουργοί. Η έννοια του δημόσιου λειτουργού προϋποθέτει θεσμική ανεξαρτησία και ελευθερία άσκησης κριτικού ελέγχου με τα μέσα της επιστήμης. Με τον τρόπο αυτό οι Καθηγητές Πανεπιστημίου λειτουργούν σε αντιστοιχία με τα μέλη του Δικαστικού σώματος, τα οποία στα πλαίσια μιας θεσμικής διάκρισης των εξουσιών επίσης αναγνωρίζονται ως θεσμικά ανεξάρτητα και απολαμβάνουν εγγυήσεων μονιμότητας και ισοβιότητας. Άρα ο ακαδημαϊκός λόγος είναι λόγος θεσμικός και όχι συντεχνιακός, λόγος δημόσιων λειτουργών και όχι δημόσιων υπαλλήλων.
ΙV. Ως προς το περιεχόμενο των επί μέρους προβλέψεων του το ΚΔ αντιβαίνει στο Σύνταγμα και συγκεκριμένα στις ακόλουθες διατάξεις:
α) αρ. 16. Παρ. 1: «Η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες· η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους». Ερωτάται πως μπορεί να διατηρηθεί η ελευθερία της διδασκαλίας και της έρευνας, όταν η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων θα εξαρτάται από την ένταξη τους σε ακαδημαϊκά προκαθορισμένους «δείκτες ποιότητος», τετραετή συμβόλαια ανάπτυξης και επέμβαση στις ακαδημαϊκές κατευθύνσεις των Ιδρυμάτων. Μια ανύπαρκτη από την πλευρά της πολιτείας χάραξη μακροπρόθεσμης εθνικής πολιτικής έρευνας σε συστοιχία με εθνικούς πολιτικούς ή οικονομικούς στόχους αντικαθίσταται στο ΚΔ από μια μεσοβραχυπρόθεσμη «στρατηγική για την ανώτατη παιδεία».
β) αρ. 16 παρ. 4: «Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια.» Δωρεάν παιδεία υφίσταται όμως όχι μόνο ως προς την εγγραφή και την παρακολούθηση μαθημάτων, καθώς και τη διανομή συγγραμμάτων, αλλά και ως προς το σύνολο των συνθηκών διαβίωσης των φοιτητών. Ερωτάται πως είναι συμβατά με την επιταγή του Συντάγματος ΣΔΙΤ για εστίαση και σίτιση φοιτητών, καθώς και έντοκα (ιδιωτικο)τραπεζικά και όχι κρατικά δάνεια.
γ) αρ. 16 παρ. 5: « Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Τα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Κράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους.» Η εισαγωγή τόσο του θεσμού του Συμβουλίου στο οποίο μετέχουν μέλη της τοπικής κοινωνίας όσο και του εξωτικού Πρύτανη, αίρει την αυτονομία και το αυτοδιοίκητο του Πανεπιστημίου από τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας που το απαρτίζει, καθώς και την άμεση υπαγωγή του στην κεντρική κρατική εξουσία ως φορέως εποπτείας. Στο ίδιο κατατείνει και η διάκριση μεταξύ ακαδημαϊκών και μη ακαδημαϊκών υποθέσεων, και κατά μείζονα λόγο η απόσυρση της πολιτείας από την πλήρη και αποκλειστική χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων που ρητά επιβάλλει το Σύνταγμα.
δ) αρ. 16 παρ. 6: «Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί. Το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό τους επιτελεί επίσης δημόσιο λειτούργημα, με τις προϋποθέσεις που νόμος ορίζει. Τα σχετικά με την κατάσταση όλων αυτών των προσώπων καθορίζονται από τους οργανισμούς των οικείων ιδρυμάτων.» Ως ανωτέρω αναφέρθηκε οι Καθηγητές οφείλουν να παραμείνουν δημόσιοι λειτουργοί και όχι απλοί υπάλληλοι με ελεύθερα διαπραγματεύσιμο μισθό, όπως τους καθιστά το ΚΔ. Η χιλιόχρονη ιστορία του δυτικού Πανεπιστημίου στηρίχθηκε στην αρχή ότι το Πανεπιστήμιο αποτελεί ένα σύμπαν γνώσης (Universitas litterarum) και ένα σύμπαν γραμματισμένων, δασκάλων και διδασκομένων (Universitas magistrorum et studentorum), που συνυπάρχουν σε συνθήκες ανεξαρτησίας ώστε να υπηρετούν την εμβάθυνση και πρόοδο της Γνώσης, ανεξάρτητα από την άμεση εφαρμοσιμότητα ή πρακτικότητα αυτής. Κατά τούτο οι Καθηγητές λειτουργούν στο όνομα της Γνώσης ως θεματοφύλακες δημόσιας περιουσίας, όντας αποκλειστικά υπόλογοι στην συνείδησή τους και στο Σύνταγμα.
4. Εθνική στρατηγική για την Ανώτατη Εκπαίδευση και Έρευνα: Χρηματοδότηση (σσ. 15-19) και «διεθνοποίηση» (σσ. 25-27)
Είναι βέβαιο ότι πρέπει να υπάρξει Εθνική Στρατηγική για την Ανώτατη Εκπαίδευση και την Έρευνα, η οποία θα προσδιορίσει προσανατολισμό, κατευθυνση σε θεματικά πεδία κλπ. στην έρευνα, θα προύπολογίσει επενδύσεις για την ανάπτυξη των ΑΕΙ και γενικά την αναβάθμιση του έργου των ΑΕΙ και την εξασφάλιση παραγωγής έργου τόσο με εθνική σημασία όσο και διεθνώς ανταγωνιστικού. Η δρομολόγηση ευρύτατου, αλλά συντεταγμένου και οργανωμένου διαλόγου επί αυτών των θεμάτων είναι επιτακτική ανάγκη.
Το ΚΔ δεν διευκρινίζει συγκεκριμένες διαδικασίες και μεθοδολογίες διαβούλευσης στην κατάστρωση των στρατηγικών αυτών σχεδίων. Ο ρόλος των Συμβουλίων Διοίκησης αφ΄ενός, των Συγκλήτων και λοιπών ακαφημαϊκών μονάδων αφ΄ετέρου, ως προς τον σχεδιασμό της ανάπτυξης είναι ασαφής. Αντίθετα το ΚΔ εστιάζει κυρίως στον στρατηγικό ρόλο ενός νέου μοντέλου χρηματοδότησης, ενώ επί συγκεκριμένων επιλογών ερευνητικού προσανατολισμού αναφέρει κυρίως την συμμετοχή των ελληνικών ΑΕΙ στην ερευνα σε διεθνές επίπεδο (ατυχώς ονομαζόμενη στο ΚΔ «διεθνοποίηση»), καθώς και μια εξωστρεφή έκθεση των ΑΕΙ σε πάης φύσεως διεθνή αξιολόγηση (από τα προγράμματα σπουδών έως και τις εκλογές μελών ΔΕΠ).
Από πλευράς συγκεκριμένων βημάτων προβλέπεται ιδρυση μέας υπηρεσία κατά το ΚΔ (ανεξάρτητης ή του Υπουργείου ή μία νέα ΑΔΙΠ), με αποστολή την «υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής» για την Ανώτατη Εκπαίδευση και Έρευνα και με συμμετοχή στην κατάστρωση της στρατηγικής αυτής, η οποία με «υποστήριξη ειδικών επιστημόνων και φορέων, αναλαμβάνει τη διαπραγμάτευση και την υπογραφή […] προγραμματικών συμβάσεων με τα Ιδρύματα, τη διαχείριση και κατανομή της δημόσιας χρηματοδότησης στα Ιδρύματα» (σ. 17) «στη βάση δεικτών ποιότητας και των επιτευγμάτων τους» (σ. 16). Συγχρόνως ενθαρρύνονται, αφ’ ενός, «συνενώσεις Ιδρυμάτων με στόχο τη δημιουργία κρίσιμων μαζών που θα αποτελέσουν ‘πυλώνες’ αριστείας διεθνούς εμβέλειας» (σ. 19), αφ’ ετέρου, ο διεθνής χαρακτήρας και η διεθνής παρουσία των Ιδρυμάτων (σσ. 25-27).
Η προϋπόθεση για να συμμετάσχει κανείς ουσιαστικά στη διαβούλευση για τα ζητήματα αυτά θα ήταν το ΚΔ να διευκρινίζει, όχι μόνο το για ποιά πράγματα αναλάμβάνουν τα αυτοτελή Ιδρύματα πλέον την ευθύνη που αναλογεί στην αυτοτέλειά τους, αλλά κυρίως υπό τους νέους όρους που τίθενται στο ΚΔ το για ποια ακριβώς πράγματα αναλαμβάνει να εγγυηθεί ή θα εξακολουθήσει να εγγυάται η Πολιτεία ως προς τον χαρακτήρα, τον ρόλο και τις προύποθέσεις ύπαρξης και λειτοπυργίας των ΑΕΙ.
Ειδικά ως προς τον σχεδιασμό ανάπτυξης επίσης, το κατά πόσον θα εξασφαλίσει την συνέχεια σε προσπάθειες που ήδη έχει δρομολογήσει το ελληνικό Πανεπιστήμιο όπως π.χ. το κατά πόσο θα τηρήσει τον τετραετή προγραμματισμό που εισήγαγε ο προηγούμενος νόμος για την Ανώτατη Εκπαίδευση – αν κρίνουμε από τις περικοπές το 2010, ή το κατά πόσον θα αξιοποιήσει την ήδη τρέχουσα διαδικασία αξιολόγησης, για την οποίαν έχουν επίσης ήδη αναλωθεί οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι.
Επί της ουσίας μιας στρατηγικής ανάπτυξης, το ΚΔ δεν διευκρινίζει ακριβώς παρά μόνο προτάσεις που αφορούν μία εθνική στρατηγική για «διεθνοποίηση», όπως τη λέει (σ. 27), των ΑΕΙ. Ορισμένες από αυτές είναι εύλογες, όπως η χρηματοδότηση προγραμμάτων σπουδών σε ξένη γλώσσα, η εφαρμογή του ευρωπαϊκού πλαισίου προσόντων και του ευρωπαϊκού συστήματος πιστωτικών μονάδων. Άλλες πάλι συγχέουν ανεξήγητα επιστημονικούς θεσμούς προτείνοντας τη συνένωση «εκπαιδευτικών» Ιδρυμάτων με «ερευνητικά Ιδρύματα» και αξιώνοντας ότι έτσι εξυπηρετείται η «ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας τους» (αυτ.). Άλλες, όπως η πιστοποίηση προγραμμάτων σπουδών των Ιδρυμάτων από ξένους επιστήμονες και εκλεκτορικά σώματα με αρκετούς ξένους επιστήμονες, δεν φαίνονται τόσο ρεαλιστικές όσο ευφάνταστες, εκτός αν οριστεί η αγγλική ως δεύτερη εν χρήσει γλώσσα των Ιδρυμάτων.
Ενα ειδικό σημείο αιχμής στο πλαίσο μιας Εθνικής Στρατηγικής: Ανθρωπιστικές Επιστήμες στα ελληνικά ΑΕΙ
Στο πλαίσιο των προγραμματικών στοχεύσεων του ΚΔ για Ανώτατη Εκπαίδευση τέτοια, «ώστε να αποτελεί έναν αυτοτελή θεσμό κριτικής θεώρησης της κοινωνίας και του κόσμου ένα χώρο ελέυθερης διακίνησης ετερογενών ιδεών και προβληματισμού, υπεράσπισης των αξιών του διαφωτισμού […]» κλπ. (ΚΔ, σ.4 και στο παρόν κείμενο σ. 5) πρέπει να σημειωθεί, ότι απαιτείται σαφής τοποθέτηση και προγραμματισμός της θέσης των Ανθρωπιστικών Επιστημών υπό την ιδιάζουσα ανθρωπιστική τους στοχοθεσία εντός του νέου πλαισίου ανάπτυξης, καθώς ο χαρακτήρας των επιστημών αυτών δεν τις υπάγει αυτόματα στις επιταγές των όρων και διακυβευμάτων που θεματοποιεί το ΚΔ. Ομως και εντός της δυσχερούς διεθνούς συγκυρίας η αναγκαιότητα για ολιστικές, συνθετικές, δημιουργικές και κριτικές ερμηνείας του ιστορικού γίγνεσθαι πρέπει να αναδειχθεί και να τύχει μεθοδευμένης υποστήριξης και για τον ελληνικό χώρο και την ελληνική πολιτισμική παράδοση η καλλιέργεια των κατ’ εξοχήν ανθρωπιστικών επιστημών θα μπορούσε να αποτελεί σημαντική επένδυση.
Λαμβάνοντας σοβαρά υπ’ όψη τη συρρίκνωση της κρατικής χρηματοδότησης της εκπαίδευσης και της επιστημονικής έρευνας σε άλλες χώρες εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, καθώς και τις επιπτώσεις που αυτή έχει ήδη για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες στην λοιπή Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Αγγλία, προτείνουμε η λεγόμενη εθνική στρατηγική να συνεκτιμήσει τον διεθνή πολιτισμικό και κοινωνικό ρόλο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών και της φιλοσοφίας – η τύχη των οποίων δεν υποδηλώνεται ποτέ στο ΚΔ – αλλά και να μην αρκεστεί βάσει των προτεινόμενων δεικτών ποιότητας και αποτελεσματικότητας να περισωθούν μόνο κονφορμιστικές εκδοχές τους.
5. Επί μέρους θέματα: ΔΕΠ και άλλες κατηγορίες προσωπικού (σσ. 13-15)
Το ΚΔ προτείνει κατάργηση των συμβασιούχων διδασκόντων βάσει του ΠΔ 407/1980 και αντικατάστασή τους από διδάσκοντες που θα ονομάζονται λέκτορες, κατάργηση κατά ταύτα της βαθμίδας του Λέκτορα ως μέλους ΔΕΠ (που θυμίζει τη σχετική περιοριστική παρέμβαση του νόμου του 1993 στον νόμο του 1982, αλλά και την τεκμηριωμένη άρση αυτής της παρέμβασης από τον επόμενο νόμο), κατάργηση της διαδικασίας μονιμοποίησης των Επίκουρων και αναγνώριση δικαιώματος «μετάταξης σε άλλες υπηρεσίες του δημοσίου» ήδη υπηρετούντων διοικητικών υπαλλήλων και μελών του τεχνικού προσωπικού (σ. 15). Οι δύο πρώτες στη σειρά προβλέψεις κατάργησης συμβάλλουν προφανώς στην πλήρη αναδιάρθρωση των Ιδρυμάτων, αλλά δεν εξηγείται διόλου σε τι αποσκοπούν, απλώς αντιλαμβάνεται κανείς ότι πρόκειται για οικονομικές περικοπές, ενώ για τις επόμενες δύο προτάσεις ούτε δίνεται ούτε προκύπτει εξήγηση.
Σχολιασμός/τοποθέτηση
ΰ Τι είδους διαβούλευση αναμένεται να επιτευχθεί στο σημείο αυτό; Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα τυπικά και ουσιαστικά κενά ή υπονοούμενα του ΚΔ: εισηγείται χωρίς ρητή τεκμηρίωση αλλαγή του προσωπικού σε τέτοια έκταση και συγχρόνως ορίζει ότι «μεταβατικές διατάξεις για τα υπηρετούντα μέλη» «θα εξειδικευτούν στο πλαίσιο της διαβούλευσης» (σ. 15). Συνεπώς, πρώτον, θα πρέπει να υπάρχουν μεταβατικές διατάξεις του νόμου για τη βαθμολογική εξέλιξη των ήδη διορισμένων ή υπό διορισμό με την προγενέστερη νομοθεσία λεκτόρων, καθώς και για τη μονιμοποίηση των ήδη διορισμένων ή υπό διορισμό επίκουρων; Και αν θα υπάρχουν τέτοιες μεταβατικές διατάξεις, γιατί αυτό δεν δηλώνεται ακριβώς, αλλά αφήνεται να αιωρείται ως αντικείμενο διαπραγμάτευσης;
ΰ Δεύτερον, ποιό θα είναι το καθεστώς εργασίας στις νέες θεσπιζόμενες θέσεις λεκτόρων; Το ΚΔ δεν δίνει κανέναν στοιχείο επ’ αυτού. Αν οι εκλεγόμενοι στο εξής ως λέκτορες υποκαθιστούν τους ως τώρα συμβασιούχους του ΠΔ 407/1980, αλλά δεν είναι μέλη ΔΕΠ, οι κατά τον νέο νόμο διοριζόμενοι λέκτορες θα έχουν επταετή θητεία, όπως οι ως τώρα λέκτορες, ή ετήσια, όπως οι ως τώρα συμβασιούχοι, και τι θα ισχύει γι’ αυτούς μετά το πέρας της θητείας τους;
ΰ Τρίτον, εάν νέες θέσεις προκηρύσσονται μόνο μία μετά από κάθε πέντε κενές (κατά το άρθρο 29 του νόμου 3879/2010), με ποια θεσμικά μέτρα θα αποφευχθεί η δυσοίωνη συνέπεια το καθεστώς επιστημονικής εργασίας των νεότερων – αλλά και των παλαιότερων – διδασκόντων να παραμένει μετέωρο;
Θα ήταν εντελώς παράλογο να συναινέσουμε χωρίς επαρκείς εξηγήσεις σε τέτοιες αλλαγές ως προς το καθεστώς επιστημονικής εργασίας, τα διοικητικά δικαιώματα συμμετοχής και εκπροσώπησης των διδασκόντων και σε ό,τι αυτές οι αλλαγές συνεπάγονται για τους κατά κανόνα νεότερους διδάσκοντες και την επιστημονική ανανέωση των Ιδρυμάτων.
ΰ Αναπτύσσοντας το τελευταίο αυτό επιχείρημα, θέτουμε υπ’ όψιν ότι σε πολλούς νέους επιστημονικούς κλάδους και σε νέες επιστήμες οι νέοι επιστήμονες, που συνήθως θα είχαν προσόντα ως ΔΕΠ της βαθμίδας του λέκτορα με τον ισχύοντα νόμο, είναι οι καλλίτερα καταρτισμένοι και ενημερωμένοι και οι μόνοι που μπορούν να εισαγάγουν τις νέες αυτές τάσεις στο ελληνικό ΑΕΙ. Επίσης σε παλαιά Τμήματα με ιστορικά παγιωμένες δομές οι νέοι επιστήμονες, οι οποίοι συνήθως έχουν και άλλες αφετηριακές συνθήκες (σπουδές σε μεγάλα πανεπιστήμια του Εξωτερικού ή και εμπειρία διδασκαλίας σε αυτά) είναι τα δυναμικότερα μέλη που μπορούν να εργασθούν για τον εκσυγχρονισμό και τις διεθνείς συνεργασίες στα Τμήματα αυτά. Η ένταξη των νέων επιστημόνων σε αυτές τις ακαδημαίκές διαδικασίες επιταχύνει, στην παρούσα φάση, την ανάπτυξη των ελληνικών πανεπιστημίων.
6. Επί μέρους θέματα: Συνενώσεις και κατάργηση του Τμήματος ως βασικής ακαδημαϊκής μονάδας (σσ. 19-24)
Σημαντικές απόψεις για τη βελτίωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης και των προγραμμάτων σπουδών κατά τις σύγχρονες απαιτήσεις εκτίθενται στις σσ. 20-21, αλλά χωρίς να συνδέονται με την οργάνωση της δομής των Ιδρυμάτων και των σπουδών που προβλέπεται στη συνέχεια:
α) Αντιδρώντας καθαρά σε μία πολιτική «πληθωριστικής» Ανώτατης Εκπαίδευσης που ίσχυσε με τον πολλαπλασιασμό και την επέκταση περιφερειακών ΑΕΙ και ΤΕΙ τα τελευταία 20 χρόνια, το ΚΔ εισηγείται («ενθαρρύνουμε», σ. 19) ριζική αναδιάρθρωση με «συνενώσεις Ιδρυμάτων» (ο. π.), συνενώσεις «εκπαιδευτικών και ερευνητικών Ιδρυμάτων» (ο.π.) και «συνενώσεις Ιδρυμάτων και των τμημάτων τους» (ο.π.). Σχετικά με αυτό το ενδεχόμενο δεν διευκρινίζεται τίποτα στο ΚΔ, πλην των στόχων: «τη δημιουργία κρίσιμων μαζών που θα αποτελέσουν ‘πυλώνες’ αριστείας διεθνούς εμβέλειας», ενώ ταυτόχρονα οι συνενώσεις αυτές «θα επιτρέψουν […] την μέγιστη δυνατή αξιοποίηση του διδακτικού και διοικητικού τους προσωπικού, […] των υποδομών τους και τον περιορισμό των διοικητικών και διαχειριστικών δαπανών» (ο.π.).
Σχολιασμός/τοποθέτηση:
ΰ Αν δεχόμασταν ότι οι συνενώσεις Ιδρυμάτων και Τμημάτων που προτείνονται είναι για οικονομικούς λόγους απαραίτητες, θα θεωρούσαμε πάντως απολύτως αναγκαίο, αφ’ ενός, το Υπουργείο Παιδείας να συγκεκριμενοποιήσει ποιες ακριβώς συνενώσεις εννοεί και να επανέλθει σε σχετική διαβούλευση με τα συλλογικά όργανα ΑΕΙ και ΤΕΙ.
ΰ Η ανωτέρω δηλούμενη στοχοθεσία δεν φωτίζει καθόλου τον χαρακτήρα αυτών των συνενώσεων καθώς αυτός μένει μετέωρος ανάμεσα σε τρείς τουλάχιστον διαφορετικές στοχεύσεις: α) μέτρα στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής ισχυροποίησης του ερευνητικού και εκπαιδευτικού δυναμικού του τόπου με την συσπείρωσή του βάσει καθαρά επιστημονικών κριτηρίων και σκοπιμοτήτων, θα ανέμενε κανείς, β) μέτρα εξορθολογισμού δαπανών με υπολογισμούς «κόστους/οφέλους» σε περιπτώσεις που υπάρχει υπόνοια ότι δεν αξιοποιείται επαρκώς η κρατική επένδυση και γ) απλής εξοικονόμησης κονδυλίων. Το ΚΔ παρουσιάζει εδώ μια συστηματική αδυναμία να ορίσει τον χαρακτήρα και τους στόχους των συνενώσεων με καθαρότητα και άρα να αποδείξει επίγνωση του τί επιδιώκει ή έτσω του τί επιδιώκει σε κάθε μία συγκεκριμένη περίπτωση πιθανής συνένωσης.
β) Προτείνεται η κατάργηση της ακαδημαικής αυτονομίας των από τον νόμο 1268/1982 οριζόμενων Τμημάτων και η συγχώνευσή τους σε Σχολές, «με βασικά κριτήρια τη συνάφεια επιστημονικού αντικειμένου των Τμημάτων, το μέγεθός τους και τη γεωγραφική τους εγγύτητα», επαναφέροντας από την προγενέστερη νομοθεσία ως βασική ακαδημαϊκ
Κατά την υπουργό Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων πρόκειται να διεξαχθεί η «μητέρα όλων των μαχών» με έπαθλο τις αλλαγές που θα αφορούν το «DΝΑ της λειτουργίας των πανεπιστημίων». Αφήνοντας στην άκρη την ποδοσφαιρική φρασεολογία ή το Ράλι της Φινλανδίας (μια και αλλού δεν χρησιμοποιείται πια), σπεύδω να διακρίνω σε ποιο νομοθέτημα θα μπορούσε να καταλήξει το «Κείμενο διαβούλευσης για την έναρξη διαλόγου». Παρατρέχοντας, επίσης, τον πλεονασμό της τιτλοφόρησής του και μη γνωρίζοντας τους συντάκτες του θα επιμείνω στο διατυμπανιζόμενο ως τρίπτυχο της «Εθνικής Στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση». Και εφόσον, πράγματι, δεν υπάρχουν «περιθώρια στρουθοκαμηλισμού» ή «πόσω μάλλον αποπροσανατολισμού», απαιτείται να στοιχειοθετηθεί μια αναλυτική αντέκθεση του προτεινόμενου «σκεπτικού», μέσα έστω από τη ρητορεία που το συνέχει.
Ως προς τον πρώτο «κύριο άξονα» ή την «ενίσχυση της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ»: εκτιμώ ότι δεν είναι διαθέσιμα τέτοια «περιθώρια» στους συνταγματολόγους εντός της Βουλής και των πανεπιστημίων της χώρας, ιδίως στους συναδέλφους που «πρόσκεινται» στο κυβερνών κόμμα ή έχουν αλισβερίσια μ΄ αυτό, να σιωπήσουν. Γιατί μπορεί να μνημονεύεται, και σε εντελώς άσχετες παραγράφους του «Κειμένου», η «πλήρης και ουσιαστική αυτοδιοίκηση», «σύμφωνα με τις συνταγματικές διατάξεις», ακολουθεί όμως πάραυτα η πρόταση για «ταυτόχρονη δημιουργία ισχυρών και αποτελεσματικών αντίβαρων». Ειδικότερα, το «Συμβούλιο του Ιδρύματος» ως προς τη συγκρότηση και τις αρμοδιότητές του (παρά το επιτηδευμένο «στρογγύλεμα» του «Κειμένου», θα επιλέγει τον πρύτανη και θα αποφασίζει την «παύση των καθηκόντων του» ή θα προβαίνει σε «τακτικούς ελέγχους» ως προς τους χειρισμούς δημοσίων λειτουργών με αντικείμενο «διαδικασίες ένταξης φοιτητών στα προγράμματα σπουδών» και θα «επικυρώνει» την πρόσληψη των διοικητικών υπαλλήλων) παντελώς δεν ανταποκρίνεται στην ισχύουσα συνταγματική διάταξη για τα «νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση». Θυμίζω μόνον την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (αρ. 32/1990) για την «αρχή της αυτοδιοικήσεως των ΑΕΙ» (ήδη από το Σύνταγμα του 1952 και όχι στην περίοδο που τώρα αποδοκιμάζεται, με μορφή «πατροκτονίας», ως «δήθεν δημοκρατική») που έχει ως «περιεχόμενο την εξουσία των ιδρυμάτων αυτών να αποφασίζουν με δικά τους όργανα στις δικές τους υποθέσεις, όπως είναι η διαχείριση της περιουσίας τους ή η εκλογή του διδακτικού και διοικητικού αυτών προσωπικού».
Ως προς την «ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για τη διεθνοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης», που αντιμετωπίζεται μάλιστα ως «κεντρικός άξονας», οι διαπιστώσεις και οι προτεινόμενες ρυθμίσεις προϋποθέτουν ένα αρκετά χαλαρό και συχνά αθεμελίωτο πλαίσιο διατυπώσεων. Για παράδειγμα: «απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων με διεθνή χαρακτήρα», «ανάπτυξη διαπολιτισμικών γνώσεων», «πολύτιμες γνώσεις και ικανότητες επιστημονικού δυναμικού με διεθνείς γνώσεις και δεξιότητες», «με ορατότητα και ποιότητα διεθνούς εμβέλειας», «εργαλείο με διεθνή διαφάνεια», «νέα ορατότητα και ποιότητα διεθνούς εμβέλειας», «νέα καινοτόμα προγράμματα σπουδών διεθνούς εμβέλειας» κτλ. Από το σύνολο της ακατάσχετης φλυαρίας και αυτού του μέρους του «Κειμένου διαβούλευσης» συνάγονται ευκρινώς τόσο μια πρακτική φόρου υποτελών προς το διεθνές μορφωτικό κεφάλαιο όσο και ο σύστοιχος επαρχιωτισμός που κουνάει «κουτοπόνηρα» το μάτι του με την προσδοκία προσέλκυσης ενός αυξημένου «αριθμού φοιτητών και επιστημόνων από άλλες χώρες» ή ακόμη «από ολόκληρο τον κόσμο». Και όλα αυτά με την πλήρη άγνοια των όρων διαμόρφωσης του διεθνούς επιμερισμού της επιστημονικής γνώσης και των θεσμών που την παράγουν και συναφώς τη διαχέουν.
Τέλος, ως προς την ενδιάμεση πτυχή που αποσκοπεί σε «πτυχία με αντίκρισμα», δοξολογούνται τα «νέα προγράμματα» σπουδών που, στους κόλπους «Σχολών» ως «βασικών ακαδημαϊκών μονάδων», θα «διευκολύνουν την κινητικότητα» και θα «ενισχύουν τη διεπιστημονικότητα». Μήπως εδώ έχουμε έναν λανθάνοντα ζήλο θεσμοποίησης της ακαδημαϊκής σταδιοδρομίας συντακτών του «Κειμένου»; Ο,τι και να συμβαίνει, φαίνεται ότι επιστρέφουμε στην ΑΣΟΕΕ ή στην Πάντειο. Με τριετείς σπουδές, μετά τον ετήσιο προθάλαμο στη «Σχολή», που συμμορφώνονται προς το ομόλογο αγγλοσαξονικό «πρότυπο», θα προκύψει η διάσπαση του ενιαίου γνωστικού αντικειμένου και των οικείων πτυχίων, όσες και όποιες υποσχέσεις κι αν δοθούν για απόκτηση «σύγχρονων δεξιοτήτων». Μάλιστα αυτός ο «χυλός» δεν θα ανταποκρίνεται στο διατυμπανιζόμενο «νέο πρότυπο ανάπτυξης» ούτε στις «προκλήσεις της εποχής μας», όπως κι αν αυτές ορισθούν από όσους διδάσκουν πιθανότητες και στατιστική, «θέματα συγκολλήσεων και αντοχής θαλάσσιων κατασκευών» ή «Παιδαγωγική» με αφετηρία ό,τι μαθαίνουν χημικοί μηχανικοί ή έστω ειδικευόμενοι στη Διδακτική των φυσικών επιστημών.
Χωρίς να επαναλάβω ό,τι έχω προειδοποιήσει στην ίδια εφημερίδα ( «Το Βήμα», 17.10.2010) για τη δήθεν «υψηλή ποιότητα» των υπό συστέγαση προγραμμάτων σπουδών, με «άξονα» τη Σχολή, προσθέτω τώρα τη βεβαιότητά μου ότι η προσδοκώμενη «οριζόντια διάχυση», μέσα από την «ανάπτυξη σύγχρονων διαπολιτισμικών δεξιοτήτων» (θα ζεσταίνει κιόλας τις μηχανές απορρόφησης «προγραμμάτων» το «Ινστιτούτο Παιδείας Ομογενών και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης») και την «επικοινωνία μεταξύ επιστημονικών αντικειμένων», δεν πρόκειται να «ενισχύσει τη διεπιστημονικότητα». Στο ζήτημα αυτό θα χρειασθεί να επανέλθω.
Καλησπέρα! Θα ήθελα να σχολιάσω ως προς δύο μέρη του κειμένου: 1) σχετικά με την χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων από ιδιωτικούς φορείς για την έρευνά τους (με δωρεές κ.τ.λ.) και 2)σχετικά με το ότι θα επιτρέπεται σε καθηγητές από το εξωτερικό να μπορούν να υπηρετούν και σε ελληνικά Ιδρύματα χωρίς να υποχρεούνται να παραιτηθούν από την θέση τους στο εξωτερικό. (Αφού σημειώσω σ’ αυτό το σημείο πως δεν θεωρώ αθέμιτο το να «παραγγέλνει» μια εταιρεία μία έρευνα, αφού αυτό και προωθεί την επιστήμη και οφελεί τα Ιδρύματα. Φυσικά υπάρχει και πάντα το «μέτρον»: δεν θα συμφωνούσα και με την έρευνα για όπλα, προς θεού!)
1) Συμφωνώ, λοιπόν, ως προς το ότι θα πρέπει τα Πανεπιστήμια να προσπαθούν να βρίσκουν χορηγούς για την έρευνα που γίνεται απ’ αυτά. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αδύνατο- ιδιαίτερα στην δύσκολη αυτή οικονομική συγκυρία- για Σχολές και Τμήματα, όπως το τμήμα Φιλολογίας, Θεολογίας κτλ. Κι αυτό γιατί είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν στις Επιστήμες αυτές πεδία έρευνας που να ωθήσουν μια επιχείρηση να την χρηματοδοτήσει.
Αντίθετα, Τμήματα που ασχολούνται π.χ. με την Χημεία, την Βιολογία, θα μπορούσαν ευκολότερα να χρηματοδοτηθούν από μία φαρμακοβιομηχανία για την έρευνά τους π.χ. πάνω σε ένα νέο φάρμακο ή μια ασθένεια.
Η πρότασή μου, νομίζω, είναι προφανής: Δεν μπορεί το Κράτος να αφήσει την Επιστήμη να εμπορευματοποιηθεί ούτε και τα Πανεπιστήμια να αδρανήσουν στο πεδίο της έρευνας λόγω έλλειψης πόρων. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με περικοπές στις δαπάνες για την έρευνα, αν μας ενδιαφέρει το κύρος των Ιδρυμάτων.
2) Ίσως είμαι καχύποπτος για κάποιους, αλλά φοιτητής είμαι και απ’ όσα ακούω και βλέπω κρίνω: θέλω, έτσι, να εκφράσω τον φόβο μου πως οι καθηγητές αυτοί δυστυχώς δεν θα παρεβρίσκονται οι ίδιοι στα μαθήματά τους, αλλά θα στέλνουν βοηθούς τους να κάνουν το μάθημα. Μετά λύπης μου το λέω, αλλά υπάρχουν ανέκαθεν καθηγητές που το κάνουν αυτό κι είναι γνωστό. Έτσι…: θα πρότεινα κάποιου είδους «παρουσιολόγιο» και για τους καθηγητές…
Και κάτι ακόμα: Ερώτηση ουσιαστικά: Οι ήδη υπάρχοντες λέκτορες θα επανακριθούν, ώστε να ανέβουν σε ανώτερη βαθμίδα, αν το αξίζουν, ή θα εγκλωβιστούν στην μη εξελίξιμη του λέκτορα; (Κι αυτό γιατί υπάρχουν λέκτορες που αξίζουν κανώτερη βαθμίδα, αλλά είναι ακόμη λέκτορες, π.χ. γιατί απλά είχε προκηρυχθεί θέση λέκτορα και έκαναν αίτηση, ώστε να κατοχυρώσουν τουλάχιστον αυτήν, αφού δεν είχε προκηρυχθεί ανώτερη.)
‘’The New Daily Mail’’
Ηλεκτρονική Εφημερίδα Ειδήσεων και Ενημέρωσης
http://www.thenewmail.blogspot.com
H Εφημερίδα μας ανταποκρινόμενη στο κάλεσμα του Υπουργείου σας για την κατάθεση προτάσεων που αφορούν την Ανωτάτη Παιδεία, δια του αυριανού άρθρου της (12/12/2010)καταθέτει πρόταση, όχι για την Ανώτατη Παιδεία, γιατί δεν γνωρίζει επαρκώς το θέμα και έτσι δεν μπορεί να έχει εμπεριστατωμένη άποψη, αλλά γενικά για τα τεκταινόμενα στην Παιδεία μας, όπου γνωρίζει επαρκώς το θέμα, και ειδικά για την διαφθορά που δυστυχώς σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει στα σχολεία της Μέσης εκπαίδευσης. Επίσης εκπληρώνει την υπόσχεση της προς τους αναγνώστες της να φέρει το θέμα στην Δημόσια διαβούλευση.
Ακολουθεί το άρθρο
ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΦΘΟΡΑ!
Η 9η Δεκεμβρίου ήταν η Παγκόσμια ημέρα κατά της διαφθοράς και η χθεσινή (11/12/2010)η Παγκόσμια ημέρα του παιδιού. Από την άλλη πλευρά το Υπουργείο Παιδείας αυτόν τον καιρό »τρέχει» ένα πρόγραμμα ανοικτής διαβούλευσης για θέματα Παιδείας. Ας δούμε πως ταιριάζουν τα τρία αυτά θέματα.
Εχθές σε άρθρο του το ΑΠΕ για την παγκόσμια ημέρα του παιδιού, έγραφε ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αδυνατεί να παράσχει ισότιμη σχολική φοίτηση σε όλα τα παιδιά. Το 7% των μαθητών εγκαταλείπουν το σχολείο στο δημοτικό ή το γυμνάσιο. Ανάλογο ποσοστό εφήβων εγκαταλείπει το Λύκειο, ανεβάζοντας στο 14,6% το ποσοστό των παιδιών που αδυνατούν να ολοκληρώσουν τη 12ετή εκπαίδευση. Ειδικά μεταξύ των φτωχών παιδιών, αναλφάβητα είναι το 71,2%.
Όμως δεν υπάρχει μόνο αυτή η κατηγορία παιδιών και μαθητών, στην πλειονότητα τους υπάρχουν τα παιδιά της μέσης , από οικονομικής πλευράς, οικογένειας που πηγαίνουν στο σχολείο, προσπαθούν και αγωνίζονται για το μέλλον τους.
Γνωρίζουμε και γνωρίζουμε καλά, τα περί διαφθοράς που επικρατεί τόσο στην Δημόσια διοίκηση, όσο και στην ίδια την κοινωνία. Ένα κομμάτι της διαφθοράς έχει εγκαθιδρυθεί μέσα στα ίδια τα σχολεία και ειδικά στα Γυμνάσια και στα Λύκεια. Τι συμβαίνει λοιπόν εκεί. Οι λειτουργοί της εκπαίδευσης, δηλαδή οι Καθηγητές, αντί να παίρνουν »φακελάκι» όπως οι γιατροί και οι εφοριακοί, ΠΩΛΟΥΝ τα θέματα στα γύρο από τα σχολεία τους φροντιστήρια!
Έτσι από την μια πλευρά οι ίδιοι εισπράττουν ένα καλό εισόδημα, τώρα μάλιστα με την οικονομική κρίση και την μείωση των μισθών τους έχει ενταθεί το φαινόμενο, από την άλλη, οι φροντιστές έχουν μεγάλη εισροή μαθητών, αφού αυτοί »πιάνουν τα θέματα».
Εξαναγκάζουν και οδηγούν δηλαδή με τον ένα ή άλλο τρόπο τους μαθητές στα εν λόγω φροντιστήρια. Δεν θέλουμε να πιστέψουμε ότι το κάνουν όλοι και να τους κατηγορήσουμε όλους συλλήβδην, αλλά όπως φαίνεται το κάνουν αρκετοί.
Και τίθεται επιτακτικά πλέον το ερώτημα, ο μαθητής που εκ των πραγμάτων πηγαίνει στο φροντιστήριο, πηγαίνει για να πάρει τα θέματα και έναν καλό βαθμό; ή πηγαίνει για να καλύψει τα κενά του; Μερικοί καλοί μαθητές πηγαίνουν για να πάρουν βοήθεια και να καλύψουν τα κενά τους. Όμως πάρα πολλοί μαθητές θέλουν και τον »καλό βαθμό» τον οποίο και χρυσοπληρώνουν, ώστε να τους χρησιμεύσει αργότερα στις Πανελλαδικές Εξετάσεις.
Γι’ αυτό υπάρχει και το φαινόμενο της αποτυχίας στις εξετάσεις αυτές, με βαθμούς κάτω του 10 για τους οποίους δεν θα πρέπει να είναι υπερήφανοι οι λειτουργοί της εκπαίδευσης.
Αλλά το φαινόμενο αυτό δεν είναι σημερινό, έρχεται από τα βάθη του χρόνου. Ας επιτραπεί στον γράφοντα να καταθέσει την προσωπική του μαρτυρία, αναφερόμενος σε πρώτο πρόσωπο.
Έτος 1965: Μαθητής της Α’ Γυμνασίου, μετά από εισαγωγικές εξετάσεις από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο. Μήνας Δεκέμβριος και δίδονται οι έλεγχοι του Α΄τριμήνου.
Αρχαία Ελληνικό 8! Νέα Ελληνικά 8!
Κρύος ιδρώτας με έλουσε. Πως θα έδειχνα στους γονείς μου αυτούς τους βαθμούς;
Ο πατέρας μου, ήταν άνθρωπος μορφωμένος, νομικός, γραμματέας έδρας στο Εφετείο Αθηνών και αναφέρω την ιδιότητα του για να καταδείξω πως ένας τέτοιος άνθρωπος »εγκλωβίστηκε» σε μια κατάσταση. Πραγματικά ήμουν σε απόγνωση, αφού ο καθηγητής μου δεν γνώριζε το όνομα μου καλά καλά, δεν με είχε εξετάσει ούτε προφορικά ούτε γραπτά. Πως λοιπόν τέτοιοι βαθμοί;
Ένας από τους συμμαθητές μου με πλησίασε και ρώτησε την βαθμολογία μου και όταν του την είπα με καθησύχασε λέγοντας μου ότι πρέπει να έλθει ο πατέρας μου στο σχολείο να βρει τον καθηγητή, να παραδεχθεί την αδυναμία μου και να tου ζητήσει να μου κάνει »Ιδιαίτερο Μάθημα»!
Ο πατέρας μου με άκουσε με προσοχή και πράγματι την επόμενη ημέρα είδε τον καθηγητή, ο οποίος μέσω του συμμαθητή μου, με ειδοποίησε να πάω στο σπίτι του για μάθημα μετά το σχολείο. Και πήγα και ώ! του θαύματος, η μισή τάξη μου ήταν εκεί για…. μάθημα. Άλλα τι μάθημα. Ο καθηγητής μας έβαζε να αντιγράφουμε από το βιβλίο και αυτός…. άκουγε τις ειδήσεις των γεγονότων της εποχής!!
Αποτέλεσμα: Β’ τρίμηνο Αρχαία Ελληνικά 18! Νέα Ελληνικά 18!! Πληρώθηκε καλά από τον πατέρα μου και από τους άλλους γονείς.
Τρία χρόνια αργότερα και αφού είχαν »ξεπεταχτεί» τα δύο πρώτα φροντιστήρια κοντά στο σχολείο, εγώ ως »αδύναμος»μαθητής έπρεπε να κάνω μαθηματικά σ’ ένα απ’ αυτά. Όμως ως άλλος Δαρβίνος, εκ παρατηρήσεως είδα ότι τα θέματα sos του φροντιστηρίου »έπεφταν» στα διαγωνίσματα του σχολείου και μάλιστα ακόμη και σε πρόχειρα. Έτσι μαζί με άλλους τρεις συμμαθητές μου, »ατίθασα νιάτα της εποχής» και σημερινούς επιστήμονες, στήσαμε μια τηλεφωνική ιστορία, όπου και ανακαλύψαμε ότι ο καθηγητής μας των μαθηματικών, έδινε τα θέματα στον φροντιστή μας!! Σαράντα πέντε χρόνια αργότερα, δυστυχώς υφίσταται η ίδια ιστορία και η κατάσταση ίσως να είναι ακόμα χειρότερη.
Υπάρχει λύση για να σπάσει αυτό το κακό »απόστημα»;
Και βέβαια υπάρχει και είναι απλή. Είναι η μετακίνηση των Καθηγητών και η ανακύκλωση τους κάθε χρόνο. Έτσι δεν θα μπορεί να προλάβει ο Καθηγητής στο νέο σχολείο που θα τοποθετηθεί να έλθει σε επαφή με τους φροντιστές και να συνάψει οικονομικές σχέσεις μαζί τους, αφού ως καινούργιος στην θέση δεν θα γνωρίζει πρόσωπα και καταστάσεις και μέχρι να γνωριστεί θα έχει κυλήσει πολύτιμος γι’ αυτόν χρόνος. Δεν υποστηρίζουμε ότι έτσι λύνεται το πρόβλημα τελείως, το κτυπάμε όμως καίρια, αφού έτσι κι’ αλλιώς η διαφθορά είναι σαν την »Λερναία Ύδρα». Βεβαίως η πρόταση μας αυτή ίσως να μην μπορεί να λειτουργήσει σε μικρές πόλεις, αλλά για στις μεγάλες, υπάρχει πεδίο εφαρμογής.
Υπάρχουν πολλές καταγγελίες στην Εφημερίδα μας, δυστυχώς ανώνυμες, για τα συμβαίνοντα. Μας προτρέπουν όμως να επισημάνουμε το φαινόμενο αυτό στο Υπουργείο, λόγω της ειδικής σχέσης που έχει η Εφημερίδα.
Διαβεβαιώνουμε τους αναγνώστες μας αυτούς, ότι θα το θέσουμε το θέμα μέσα από την Δημόσια διαβούλευση για την παιδεία που κάνει το Υπουργείο, αλλά τους προτρέπουμε και οι ίδιοι να »καταγγείλουν» αυτά τα φαινόμενα μέσου της διαβούλευσης που είναι ανοικτή για όλους τους πολίτες. Έτσι και οι αναγνώστες μας αυτοί και εμείς, αλλά ελπίζουμε και το Υπουργείο Παιδείας που αν θελήσει να δώσει έμφαση στο θέμα, θα έχουμε κάνει το καθήκον μας προς την νέα γενιά που τόσο την ταλαιπωρούμε με τις πράξεις και τις παραλήψεις μας.
»The New Daily Mail»
Είναι μια καλή προσπάθεια ωστόσο θα ήθελα να κάνω κάποιες επισημάνσεις: 1)Να καταργηθεί το σύγγραμμα,και η διδασκαλία να γίνεται με βάση τη βιβλιογραφία, π.χ. γαλλικό παν/μιο 2)να κατργηθούν όσο είναι δυνατό τα μαθήματα σε αμφιθέατρα, 3)να γίνουν υποχρεωτικές οι παρουσίες των φοιτητών/σπουδαστών, 4)σε ότι αφορά στο εξεταστικό να δωθεί έμφαση στη συγκριτική μελέτη/ έρευνα και να καταργηθούν όπου δεν είναι απαραίτητες οι εξετάσεις,5)ο καταρτισμός των προγραμμάτων σπουδών να γίνεται μέσα απο θεματικές ενότητες και όχι όπως τώρα που «ξεφυτρώνουν» μαθήματα απο το πουθενά,6)να ανομορφωθεί γενικότερα το περιεχόμενο σπουδών (φυσικά με ευθύνη κάθε σχολής)και να υπάρχει ένα ενιαίο πλαίσιο και ενιαίος αριθμός μαθημάτων για όλες τις σχολές ανά εξάμηνο (π.χ. μέγιστος οκτώ),7)να υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης και ενός άλλου τμήματος που ανήκει στην ίδια σχολή π.χ. ψυχολογία και παιδαγωγική,8)να είναι ανοικτές οι διαδικασίες πρόσληψεις διδακτικού προσωπικού για όλες τις βαθμίδες, όπως και οι ανανεώσεις, 9)να γίνουν βιβλιοθήκες που ενημερώνονται αυτόματα με τις νέες επιστημονικές εκδόσεις, 10)να καταργηθούν σχολές που δεν έχουν κάποιο λόγο ύπαρξης,ή να μειωθεί αισθητά ο αριθμός εισακτέων, π.χ.Θεολογικές. Ευχαριστώ
Να κλείσετε όλα τα Πανεπιστήμια της συμφοράς που ιδρύθηκαν με μόνο σκοπό την τακτοποίηση ημετέρων και την σπατάλη πολύτιμων πόρων που άγνωστο σε ποιές τσέπες καταλήγουν !!
Οι αργόμισθοι κομματόσκυλοι σας να πάνε να δουλέψουν !!!
Να καταργήσετε τις αντισυνταγνατικές απαγορεύσεις και να αφήσετε να δημιουργηθούν πραγματικά υγιή Πανεπιστήμια – ανεξάρτητα από τα δεσμά του καθεστώτος.
Χαίρετε.
Μία πολύ σημαντική αλλαγή που αφορά στην παιδεία μας θα ήταν, αυτά τα παιδιά που πράγματι θέλουν και έχουν τα προσόντα για να σπουδάσουν σε τομείς που έχουν μέλλον, αλλά έχουν μικρή οικονομική δύναμη, να στηρίζονται από την πολιτεία.
Θέλουμε τα καλά μυαλά να προοδεύουν, να πλουτίζουν τις γνώσεις τους και φυσικά αυτό να ωφελεί την κοινωνία και την πολιτεία μας.
Το θέμα ΠΑΙΔΕΙΑ δεν πρέπει να αφήνει αδιάφορο οποιονδήποτε σκεπτόμενο πολίτη. Προσθέτω και εγώ λοιπόν τις δικές μου σκέψεις. Πρέπει να προσφέρεται ΔΩΡΕΑΝ, αλλά για αυτούς που το αξίζουν λόγω της ειλικρινούς προσπάθειας για μάθηση και το δικαιούνται λόγω χαμηλών εισοδημάτων. Οι έχοντες οικονομική άνεση θα πρέπει να συνεισφέρουν, ανάλογα με τις δυνατότητές τους. Απλό παράδειγμα: Δεν μπορεί να συμμετέχει στην εκπαίδευση αυτός που καταλαμβάνει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, καταστρέφει ή σχίζει επιδεικτικά τα βιβλία κ.λπ., πρέπει να υπάρχουν εις βάρος του βαθμιαίες κυρώσεις με έσχατη ποινή την οριστική αποβολή, οι οποίες θα πρέπει να επιβάλλονται.
Πρέπει να γίνει δεκτό από όλους ότι στην εκπαιδευτική διαδικασία θα συνεχίζουν να συμμετέχουν μόνο όσοι είναι ικανοί. Και εδώ έρχεται το δεύτερο βασικό κριτήριο η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ διδασκόντων και διδασκομένων σε όλες τις βαθμίδες. Απλό παράδειγμα: Δεν μπορεί να προβιβάζεται κάποιος από την μια τάξη στην άλλη ή να εισάγεται στο πανεπιστήμιο με μηδέν βαθμούς ή βαθμούς κάτω από την βάση ή με ανύπαρκτη παρουσία στα μαθήματα. Δεν μπορεί να διδάσκει κάποιος χωρίς να αξιολογείται από τρίτους το διδακτικό έργο του, χωρίς να επιμορφώνεται κλπ. Θα πρέπει να υπάρχουν κυρώσεις με έσχατη ποινή την οριστική αποβολή και να επιβάλλονται.
Πρέπει η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να αφαιρεθούν από την αρμοδιότητα των διδασκόντων. Απλό παράδειγμα: Δεν είναι δυνατό ο καθηγητής ή ο δάσκαλος να ασχολείται με την προμήθεια πετρελαίου ή με τιμολόγια κλπ.
Πρέπει να γίνει κατανοητό και σαφές ότι το δικαίωμα ΜΟΡΦΩΣΗ δεν μπορεί να συμβαδίζει με την ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Απλό παράδειγμα: Δεν μπορεί ο κάθε απόφοιτος της οποιασδήποτε βαθμίδας της εκπαίδευσης να κατοχυρώνει επαγγελματικά δικαιώματα μόνο και μόνο επειδή αποφοίτησε. Θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι ικανός να γίνει δικηγόρος, καθηγητής ή και απλός τεχνίτης κλπ.
Η ΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ κάθε σχολείου ή πανεπιστημίου θα πρέπει να γίνεται με αυστηρά κριτήρια. Απλό παράδειγμα: Δεν μπορεί να λειτουργεί πανεπιστήμιο με λιγότερους από 500 φοιτητές, ούτε όμως και δημοτικό ή γυμνάσιο με παραπάνω από 15 μαθητές ανά τάξη.
Αν εφαρμοσθούν τα παραπάνω σίγουρα οι ΑΜΟΙΒΕΣ των ικανών διδασκόντων θα αυξηθούν, χωρίς άλλα κονδύλια, διότι αυτοί που θα μείνουν θα είναι σαφώς λιγότεροι από όσους είναι σήμερα.
Οι παραπάνω σκέψεις ενός πολίτη που ενδιαφέρεται για την πορεία του τόπου του, δεν μπορεί να είναι μοναδικές – πρέπει να γίνουν πολλά – σίγουρα φαντάζουν απλοικές, αλλά πάντα οι λύσεις στα προβλήματα ξεκινούν από την εφαρμογή απλών, ρεαλιστικών προτάσεων. Απλό παράδειγμα: Δεν μπορεί να ονειρευόμαστε την κατάταξη των ελληνικών πανεπιστημίων στην πρώτη εκατοντάδα του παγκοσμίου καταλόγου των κορυφαίων πανεπιστημίων, την στιγμή που τα δικά μας Πανεπιστήμια ζήτημα είναι αν λειτουργούν πραγματικά τρεις μήνες τον χρόνο. Ούτε να μιλάμε για ολοήμερα σχολεία την στιγμή που το δημόσιο νηπιαγωγείο λειτουργεί μόνο 8-12 το πρωί, δεν καλύπτει δηλαδή ούτε το ελάχιστο ωράριο εργασίας ( 8ωρο ) των γονιών.
Βέβαια και η ελάχιστη εφαρμογή των ανωτέρω απαιτεί πολιτικούς ηγέτες με θάρρος και όραμα, χωρίς τον φόβο του πολιτικού και κομματικού κόστους, με σταθερό στόχο την μόρφωση του λαού και την προστασία και διάδοση της ελληνικής γλώσσας.
Αξιότιμη κ΄ Υπουργέ, επι πολλά έτη παρακολουθώ τις αλεπάλληλες προσπάθειες των κυβερνήσεών σας να δημιουργήσετε μια ανώτατη εκπαίδευση δύο ταχυτήτων, θα έλεγα πως τα έχετε καταφέρει αφού εδώ και παρά πολλά χρόνια και συγκεκριμένα από το 1983 και μετά ιδρύσατε τα ΤΕΙ σύμφωνα με τις ορέξεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου και άλλων οργανώσεων που απλώς ήθελαν να έχουν τους απόφοιτους ΤΕΙ υπό τον έλεγχό τους. Φυσικά δεν τα καταφεραν τελικά αφού ήρθε η ευρωπαική ένωση να δώσει λύση στα ογκώδη προβλήματα που εσείς δημιουργήσατε με τη συνθήκη της μπολώνειας, επιτέλους θα πάρουμε αυτό που μας ανήκε τόσα χρόνια και δεν είχατε τα κότσια να μας τα δώσετε διότι απλά δεν μπορούσατε να στεναχωρήσετε τα αγαπημένα σας παιδιά ΄΄τους άπληστους και δυνάστες αυτής της χώρας τους εντιμότατους διπλωματούχους μηχανηκούς΄΄, εδώ θα ταίριαζε να πω μια φράση που αγαπώ πολύ ΄΄πας μη μηχανικός ίσον βάρβαρος΄΄ .
Αυτό είχατε καταφέρει τόσα χρόνια να διχάσεται το τεχνικό κόσμο της χώρας με τις λάθος επιλογές σας. Εχουν περάσει 27 χρόνια από την ίδρυση των ΤΕΙ και πολλά τμήματα δεν πάρει ακόμα στα χέρια τους τα επαγγελματικά δικαιώματα που τους ανήκουν, δεν είναι απλώς απάνθρωπο αλλά αποκρουστικό και αυτό γιατί μας βγάλατε στο πόλεμο να πολεμήσουμε χωρίς όπλα και σφαίρες και αυτό γιατί συγκρούονται με τα συμφέροντα του ΤΕΕ.
Διάβασα με προσοχή το προσχέδιο νόμου για τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων εκείνων των τμημάτων που στερήθηκαν την ελευθερία άσκησης του επαγγέλματός τους (ηλεκτρολόγοι , μηχανολόγοι, έργων υποδομής κλπ.) αλλά διαπίστωσα και πάλι πως θα γίνουμε ΄΄μηχανικοί΄΄ δευτερης ταχύτητας. Μιας και λόγω της οικονομικής κρίσης είναι επικαιρο το θέμα πρωτείνω και συμβουλεύω τους φοιτητές μου στο ΤΕΙ Καβάλας να φύγουν να πάνε στο εξωτερικό εκεί τους αναγνωρίζουν ως μηχανικούς και όχι ως εργοδηγούς που με μεγάλη λίσα οι αξιότιμοι κύριοι του ΤΕΕ ήθελαν να μας ονομάζουν, φυσικά πάντα η ελλάδα έτρωγε τα παιδιά της αυτό συνεχίζει και σήμερα.
Εκεί έξω ευτυχώς υπάρχουν πολλοί συνάδελφοι χιλιάδες που έχουν διαπρέψει και οι ικανότητές τους και τα επιτέυγματά τους ακούγονται και στη χώρα μας.
Ευχομαι κάποτε η ομηρία να πάρει τέλος και μακάρι να είστε αυτή που θα δώσει τέλος σε όλα αυτά και επιτέλους οι απόφοιτοι των Ανώτατων Τεχνολογικών Ιδρυμάτων να πάρουν τη θέση τους στην κοινωνία αυτή που τους αξίζει.
Μετά τιμής
Νίκος Θεοφίλου
Ωρομίσθιος Εργαστηριακός Καθηγητής στα ΤΕΙ Καβάλας
too long text mr papandreou, i agree BUT THIS IS GREECE in other terms ΒΟΥΛΙΑΞΑΜΕ