Σκοπός του παρόντος Μέρους είναι η θέσπιση μέτρων εσωτερικού δικαίου για την αποτελεσματική και πλήρη εφαρμογή στην εθνική έννομη τάξη του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και την τροποποίηση της οδηγίας 2000/31/ΕΚ («Πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες», L 277, εφεξής Πράξη).
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΠΟΙΝΗΣ, ΩΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ, ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΥΔΟΚΙΜΗΣΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΧΡΗΣΤΗ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑΣ.
Σε περίπτωση όπου οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης έχουν επιβάλει «κυρώσεις» σε χρήστες τους, διότι, κατά τους εσωτερικούς κανόνες τους, ο χρήστης έχει παραβιάσει κάποιον όρο της μεταξύ χρήστη και πλατφόρμας σύμβασης προσχωρήσεως, οι χρήστες δικαιούνται, εάν αμφισβητούν την επιβληθείσα «κύρωση» (συνήθως: «κατέβασμα ανάρτησης», «πάγωμα του λογαριασμού του χρήστη», κοκ), να προσφύγουν στα αστικά δικαστήρια διεκδικώντας άρση της «κύρωσης» και αποζημίωση. Ο χρήστης (συνήθως ένας απλός ερασιτέχνης καταναλωτής των υπηρεσιών μιάς πανίσχυρης οικονομικώς πολυεθνικής πλατφόρμας) έχει να αντιμετωπίσει πολλά και δυσανάλογα βαρειά δικονομικώς οικονομικώς προαπαιτούμενα μέχρι να βρεθεί στη δικονομική θέση του ενάγοντα ή του αιτούντα λήψη προσωρινής διαταγής ή ασφαλιστικά μέτρα στα δικαστήρια κατά την ημέρα συζήτησης (μετάφραση του δικογράφου, επίδοση στην αλλοδαπή – έδρα της πλατφόρμας κλπ). Από την ώρα της συζήτησης της αγωγής/αίτησης στα δικαστήρια μέχρι την ώρα έκδοσης απόφασης (ειδικά σε αποζημιωτική αγωγή με καταψηφιστικά και διαπλαστικά αιτήματα) παρέρχεται μακρό χρονικό διάστημα. Τα διακυβευόμενα είναι ότι: α) μέχρι την τυχόν δικαίωση του χρήστη από το δικαστήριο ο λογαριασμός του χρήστη παραμένει ανανενεργός (φαντασθείτε τι σημαίνει αυτό σε περίπτωση άδικης λογοκριτικής πράξης της πλατφόρμας σε βάρος του χρήστη – άρθρα Συντ και ΕΣΔΑ για ελευθερία της έκφρασης) και β) η πολύ δύσκολη απόδειξη της επενεχθείσας ζημίας στο αγωγικό δικόγραφο και ο υπολογισμός της επενεχθείσας ζημίας από τον δικαστή – σε περίπτωση δικαίωσης του χρήστη – στην δικαστική απόφαση που θα εκδοθεί. Προτείνεται να εισαχθεί άρθρο που να προβλέπεται «αυτόματα επιβαλλομένο» ελάχιστο ποσό αποζημίωσης υπέρ του χρήστη σε περίπτωση δικαίωσής του, υπό τύπον αστικής ποινής. (Δεν είναι η πρώτη φορά που στην ελληνική δικαιοταξία έχουν προβλεφθεί ελάχιστες αποζημιώσεις υπό τύπον αστικής ποινής, πχ. στους τηλεοπτικούς σταθμούς για αποζημίωση προσβληθείσας προσωπικότητας του ενάγοντα ν. 2328/1995 αρθ 4 παρ. 10/όμως, τότε, η ελάχιστη αποζημίωση ήταν δρακόντεια και ο ΑΠ την έκρινε, λόγω του δυσανάλογου ύψους της, αντισυνταγματική. Αντίστοιχα, για προσβολή πνευματικής ιδιοκτησίας ν. 2121/1993 αρθ 65 παρ. 2β). Εν προκειμένω, προτείνεται να προβλεφθεί ελάχιστη αποζημίωση (υπό τύπον αστικής ποινής) που να συναρτάται με ένα ελάχιστο ποσόν ανά ημέρα διατήρησης της επιβληθείσης «κύρωσης». Θα μπορούσε να είναι ένα ποσόν ύψους 1 ευρώ ανά ημέρα ανά ημέρα διατήρησης της επιβληθείσης «κύρωσης». Μικρό ποσόν, πλην όμως, αποτρεπτικό των, πολλές φορές, άστοχων «κυρώσεων» που επιβάλλουν οι πλατφόρμες, έχοντας την βεβαιότητα ότι κανείς δεν θα τολμήσει να στραφεί εναντίον τους διεκδικώντας άρση της «κύρωσης» και αποζημίωση. (Ενα μικρό βήμα για τη δικαίωση του χρήστη – ένα μεγάλο βήμα για την Ελευθερία της Εκφρασης, θα μπορούσε κάποιος να πεί, παραφράζοντας). Ήδη τα ελληνικά δικαστήρια στην Αθήνα (ακολουθώντας αντίστοιχα νομολογιακά παραδείγματα σε 5 ευρωπαϊκές χώρες) από το 2022 και εντεύθεν έχουν κρίνει υπέρ των χρηστών υπηρεσιών και σε βάρος των αυθαιρετησασών πλατφορμών σε επίπεδο ασφαλιστικών μέτρων και εκκρεμούν οι εκδόσεις αποφάσεων για αποζημιώσεις. Κωστής Φιλιππόπουλος, Δικηγόρος (ΔΣΑ 12264).
Boombastic, fantastic! Bravo!
Bravo fantastic