Στο άρθρο 228 του ν. 4555/2018 (Α’ 133) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) στην παρ. 1: αα) επέρχονται νομοτεχνικές βελτιώσεις, αβ) στην περ. α΄ διαγράφονται οι λέξεις «της παρ. γ’ του άρθρου 2 της κοινής υπουργικής απόφασης οικ. 51373/4684/2015 (Β΄2706)», αγ) στην περ. δ’ διαγράφονται οι λέξεις «, σε εφαρμογή των διατάξεων του ν. 2939/2001», αδ) στην περ. ε’ η λέξη «μεγάλους» αντικαθίσταται από τη λέξη «λοιπούς» και μετά από τις λέξεις «και κήπων,» προστίθενται οι λέξεις «κατ΄ εφαρμογή του άρθρου 50 του ν. 4819/2021 (Α’ 129),», αε) στην περ. η’ οι λέξεις «και η ευαισθητοποίηση» αντικαθίστανται από τις λέξεις «, ευαισθητοποίηση και επιβράβευση», αστ) στην περ. ιβ’ η λέξη «καταχώρηση» αντικαθίσταται από τη λέξη «καταχώριση», οι λέξεις «σε πληροφοριακό σύστημα με την ονομασία “Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Αποβλήτων” που αναπτύσσεται στη Γενική Γραμματεία Συντονισμού και Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Εσωτερικών» αντικαθίστανται από τις λέξεις «στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ) στην ειδική ηλεκτρονική φόρμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατ’ εφαρμογή του άρθρου 53 του ν. 4819/2021» και διαγράφεται το δεύτερο εδάφιο, αζ) μετά από την περ. ιβ’ προστίθενται περ. ιγ’ και ιδ’, β) η παρ. 2 αντικαθίσταται και το άρθρο 228 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 228
Αρμοδιότητες των δήμων επί Αστικών Στερεών Αποβλήτων
1. Οι Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού έχουν τις εξής αρμοδιότητες:
α. την εκπόνηση και υλοποίηση Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Τ.Σ.Δ.Α.) στα διοικητικά όρια του οικείου δήμου που αποτελεί τη βάση των συμβάσεων που συνάπτει ο δήμος με Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης και άλλους φορείς διαχείρισης αποβλήτων. Το Τ.Σ.Δ.Α. πρέπει να είναι σύμφωνο με το οικείο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.),
β. την εκπόνηση προγραμμάτων πρόληψης-μείωσης παραγωγής αποβλήτων και προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση,
γ. την οργάνωση και την εφαρμογή της διαλογής στην πηγή των αστικών αποβλήτων στα διοικητικά όριά τους σύμφωνα με τα οικεία Τ.Σ.Δ.Α. και ΠΕ.Σ.Δ.Α.,
δ. την οργάνωση και εφαρμογή χωριστής συλλογής για τέσσερα (4) τουλάχιστον διακριτά ρεύματα ανακυκλώσιμων αποβλήτων υλικών, ήτοι γυαλί, χαρτί, πλαστικά και μέταλλα από αστικά απόβλητα, οι ίδιοι ή σε συνεργασία με Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης,
ε. την οργάνωση και εφαρμογή χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων που προέρχονται ιδίως από χώρους εστίασης, νοικοκυριά, λοιπούς παραγωγούς και πράσινα απόβλητα πάρκων και κήπων, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 50 του ν. 4819/2021 (Α’ 129),
στ. τη συλλογή και μεταφορά των υπολειπόμενων σύμμεικτων αστικών αποβλήτων και των προδιαλεγμένων ύστερα από Διαλογή στην Πηγή σε κατάλληλες υποδομές ανακύκλωσης, ανάκτησης ή διάθεσης και με την επιφύλαξη των προβλέψεων του οικείου ΠΕ.Σ.Δ.Α.,
ζ. την εξάλειψη της ανεξέλεγκτης διάθεσης των αστικών στερεών αποβλήτων και την αποκατάσταση των υφισταμένων Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων
η. την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και επιβράβευση των δημοτών και των επιχειρήσεων που λειτουργούν στα διοικητικά τους όρια,
θ. τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης – -μείωσης αποβλήτων και γενικότερα μέτρων για την προώθηση της ιεράρχησης εργασιών και δράσεων διαχείρισης αποβλήτων που στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση της τελικής διάθεσης των αστικών στερεών αποβλήτων,
ι. με την επιφύλαξη του άρθρου 3, την προετοιμασία έργων και δράσεων του Τ.Σ.Δ.Α. για την επεξεργασία των αστικών στερεών αποβλήτων, που παράγονται στα διοικητικά τους όρια, και την υποβολή τους για χρηματοδότηση από επιχειρησιακά προγράμματα ή ευρωπαϊκά προγράμματα με την ιδιότητα του τελικού δικαιούχου,
ια. την προώθηση δράσεων και την υλοποίηση έργων που συμβάλλουν στην κυκλική οικονομία,
ιβ. την καταχώριση στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ) στην ειδική ηλεκτρονική φόρμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατ’ εφαρμογή του άρθρου 53 του ν. 4819/2021 πάσης φύσεως στοιχείων που απαιτούνται για την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των έργων διαχείρισης αποβλήτων και των ποιοτικών και ποσοτικών στόχων των ΠΕΣΔΑ,
ιγ. σε συνεργασία με τον οικείο ΦΟ.Δ.Σ.Α., την επίτευξη των ποσοτικών στόχων προετοιμασίας για την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στα οικεία Τ.Σ.Δ.Α. και ΠΕ.Σ.Δ.Α.,
ιδ. στην υλοποίηση και λειτουργία Κέντρων Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (Κ.Δ.Ε.Υ.) του άρθρου 18 του ν. 4819/2021, σε δήμους με πληθυσμό άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκων.
2. Οι Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, με την επιφύλαξη του οικείου ΠΕ.Σ.Δ.Α. και σύμφωνα με το οικείο Τ.Σ.Δ.Α., μπορεί να προβαίνουν:
α. στην κατασκευή και λειτουργία γωνιών ανακύκλωσης,
β. στην κατασκευή και λειτουργία πράσινων σημείων,
γ. στην υλοποίηση και λειτουργία Κ.Δ.Ε.Υ. του άρθρου 18 του ν. 4819/2021, σε δήμους με πληθυσμό κάτω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκων,
δ. στην υλοποίηση και λειτουργία Σταθμών Μεταφόρτωσης Αποβλήτων (Σ.Μ.Α.) μέχρι Β΄ κατηγορίας του ν. 4014/2011 (Α’ 209), πλην των δήμων με πληθυσμό άνω των εκατό χιλιάδων (100.000) κατοίκων οι οποίοι δύνανται να υλοποιούν και να λειτουργούν Σ.Μ.Α. Α΄ κατηγορίας του ν. 4014/2011,
ε. στην κατασκευή και λειτουργία Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων μέχρι και Β` κατηγορίας του ν. 4014/2011.».
Στην παρ. 2 εδάφια (δ) και (ε) θα πρέπει να προστεθεί «κατόπιν σύμφωνης γνώμης του οικείου ΦΟΔΣΑ»
Ε.Δ.Α.Κ.Ι. Α.Ε. Ο.Τ.Α.
Στο νομοσχέδιο προβλέπονται τροποποιήσεις στο άρθρο 228 του ν. 4555/18 (ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018) που αφορούν τις αρμοδιότητες των δήμων – και της ΕΔΑΚΙ ΑΕ ΟΤΑ για την περίπτωση της Ν. Κεφαλονιάς – επί των Αστικών Στερεών Αποβλήτων.
Οι προβλέψεις των άρθρων 37 και 38 του σχετικού νομοσχεδίου περιορίζουν περαιτέρω τον ρόλο της ΕΔΑΚΙ ΑΕ στο αντικείμενο της διαχείρισης των Αστικών Στερεών Απορριμμάτων.
Με την προκρινόμενη τροποποίηση αφαιρείται η δυνατότητα υλοποίησης και λειτουργίας Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) από τους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ και η συγκεκριμένη αρμοδιότητα μεταβιβάζεται αποκλειστικά στον οικείο ΦοΔΣΑ (άρθρο 37 παρ.1 περ.θ του νομοσχεδίου).
Η αφαίρεση αυτής και μόνο της αρμοδιότητας από τους ΟΤΑ, σε σχέση με τη διατύπωση του άρθρου 228 όπως ισχύει σήμερα, δεν έχει κανένα απολύτως λογικό έρεισμα και κανένα νόημα. Δεν πρόκειται να διευκολύνει, αλλά αντιθέτως θα δυσχεράνει τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων, ειδικά σε απομακρυσμένους ή νησιωτικούς ΟΤΑ.
Θα πρέπει να διατηρηθεί η αρχική διατύπωση της παραγράφου 2 περ.β του άρθρου 228 του Ν 4555/2018 που αναφέρει ότι: «Οι Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού μπορεί να προβαίνουν: στην υλοποίηση και λειτουργία Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) μέχρι και Β΄ κατηγορίας της 4ης ομάδας «Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών» της αριθμ. 37674/2016 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και με την επιφύλαξη των προβλέψεων του οικείου ΠΕΣΔΑ.
Εξακολουθούν να ισχύουν τα άρθρα 231 – 235 του ν. 4555/2018. Με τα συγκεκριμένα άρθρα, οι ΦοΔΣΑ με τη μορφή Συνδέσμου γίνονται λιγότερο ευέλικτοι από πριν, δεδομένου ότι δίνονται όλες σχεδόν οι αρμοδιότητες στο Δ.Σ, ενώ η Εκτελεστική Επιτροπή που είναι πιο ολιγομελής και πιο ευέλικτη μπορεί να λάβει ουσιαστικές αρμοδιότητες για την λειτουργία των ΦοΔΣΑ μόνο αν θέλει να τις εκχωρήσει το Δ.Σ.
Σε περίπτωση που η Πολιτεία επιμείνει στη λειτουργία Φο.Δ.Σ.Α. με τη μορφή του Συνδέσμου, προτείνεται να καταργηθούν τα άρθρα 231-235 και να αναφερθεί στο άρθρο 230, ότι οι ΦοΔΣΑ με αυτή τη νομική μορφή Συνδέσου λειτουργούν σύμφωνα με τα άρθρα 245 έως 250 του ν. 3463/2006
1. Εξακολουθεί να μην τροποποιείται η διάταξη του άρθρου 236 παρ. 6 εδ. γ΄ του ν. 4555/2018, σύμφωνα με την οποία στο Δ.Σ. μιας Α.Ε. συμμετέχουν εκπρόσωποι από όλους τους Δήμους – μετόχους. Η διάταξη είναι αντισυνταγματική (αντίθετη στην αρχή της αναλογικότητας, άρθρα 25 παρ. 4 και 106 Συντ/τος), ενώ έρχεται και σε αντίθεση με τη διάταξη του άρθρου 77 παρ.3 του ν. 4548/2018, που ορίζει ως ανώτατο αριθμό μελών του Δ.Σ. τα δεκαπέντε (15) μέλη.
Με την ισχύουσα διατύπωση επιβάλλεται η εκπροσώπηση κάθε Δήμου – μέλους στο Δ.Σ. του ΦοΔΣΑ με την νομική μορφή της Ανώνυμης Εταιρείας (Α.Ε.), με αποτέλεσμα το Δ.Σ. να εξισώνεται με την Γενική Συνέλευση. Έτσι όμως, δημιουργούνται πολυμελή και δυσκίνητα Δ.Σ. που μπορεί να φτάσουν και τα 38 μέλη. Η διάταξη καθίσταται ακόμα πιο προβληματική, αν ληφθεί υπ’ όψη ότι στο αρ. 234 του ίδιου νόμου προβλέπεται για τους ΦοΔΣΑ με τη νομική μορφή των Συνδέσμων η συγκρότηση επταμελούς εκτελεστικής επιτροπής, δηλαδή η συγκρότηση οργάνου πολύ πιο ευέλικτου από το αντίστοιχο όργανο μιας Α.Ε.
ΠΡΟΤΑΣΗ:
«γ) η υποχρεωτική συμμετοχή στο Δ.Σ. του ΦΟΔΣΑ, ενός τουλάχιστον μέλους από κάθε περιφερειακή ενότητα της οικείας Περιφέρειας. Κατά τη διαδικασία εκλογής του Δ.Σ. του ΦΟΔΣΑ, η εκπροσώπηση όλων των περιφερειακών ενοτήτων διασφαλίζεται με την ανάδειξη ως τακτικού μέλους του Δ.Σ., του πρώτου επιλαχόντος εκπροσώπου δήμου-μέλους προερχόμενου από περιφερειακή ενότητα που δεν εκπροσωπείται στο εκλεγέν Δ.Σ., αντί του τελευταίου εκλεγέντος μέλους του Δ.Σ. που προέρχεται από περιφερειακή ενότητα η οποία εκπροσωπείται από δύο τουλάχιστον μέλη.»
2. Εξακολουθεί να μην τροποποιείται η διάταξη του άρθρου 236 παρ.6 εδ. δ΄’ του ν. 4555/2018, με την οποία η αναμόρφωση του προϋπολογισμού της Α.Ε. καθίσταται αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης. Στη διάρκεια του έτους, οι προϋπολογισμοί αναμορφώνονται αρκετές φορές. Για κάθε αποδοχή χρηματοδότησης π.χ. ενός έργου, απαιτείται αποδοχή του και εγγραφή του στον προϋπολογισμό του ΦΟΔΣΑ με τη μορφή της Α.Ε. Η ανάθεση της αρμοδιότητας αναμόρφωσης του προϋπολογισμού στη Γενική Συνέλευση της Α.Ε. και όχι στο Δ.Σ., οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αδυναμία λειτουργίας της Α.Ε., αφού η σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης της, σύμφωνα με τις διατάξεις των ν. 2190/1920 και 4548/2018, απαιτεί χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο μηνών.
ΠΡΟΤΑΣΗ :
«δ) η αποκλειστική αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης, υποχρεωτικά για τη λήψη απόφασης για τα παρακάτω ζητήματα: αα) ο καθορισμός τιμολογιακής πολιτικής προς τους δήμους – μέλη του ΦΟΔΣΑ, με την επιφύλαξη του άρθρου 9 του ν. 2939/2001, ββ) η ευθύνη εκπόνησης, υλοποίησης και παρακολούθησης της υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 35 του ν. 4042/2012, αν είναι ο μοναδικός ΦΟΔΣΑ της οικείας περιφέρειας, γγ) η έγκριση του τεχνικού προγράμματος, δδ) η κατάρτιση του κανονισμού λειτουργίας του, εε) η ψήφιση του οργανισμού εσωτερικής υπηρεσίας, στστ) η λήψη απόφασης της περίπτωση α` της παραγράφου 4 του άρθρου 225 του παρόντος Μέρους, ζζ) η παράταση της χρονικής διάρκειας λειτουργίας του ΦΟΔΣΑ.»
Στην παρ. 2 του ήδη ισχύοντος άρθρου 228, προβλεπόταν επίσης η αρμοδιότητα των ΟΤΑ «…β. στην υλοποίηση και λειτουργία Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) μέχρι και Β` κατηγορίας της 4ης ομάδας «Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών» της αριθμ. 37674/2016 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και με την επιφύλαξη των προβλέψεων του οικείου ΠΕΣΔΑ»
Η αφαίρεση αυτής και μόνο της αρμοδιότητας από τους ΟΤΑ, σε σχέση με τη διατύπωση του άρθρου 228 όπως ισχύει σήμερα, δεν έχει κανένα απολύτως λογικό έρεισμα και κανένα νόημα. Δεν πρόκειται να διευκολύνει, αλλά αντιθέτως θα δυσχεράνει τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων, ειδικά σε απομακρυσμένους ή νησιωτικούς ΟΤΑ.