Στο άρθρο 227 του ν. 4555/2018 (Α΄133) επέρχονται οι εξής αλλαγές: α) η παρ. 1 αντικαθίσταται, β) στην παρ. 2 επέρχεται νομοτεχνική βελτίωση, μετά από τις λέξεις «της εν λόγω περιφέρειας» διαγράφονται οι λέξεις «, σύμφωνα με το άρθρο 35 του ν. 4042/2012» και προστίθενται δεύτερο και τρίτο εδάφια, γ) προστίθενται παρ. 3 και 4 και το άρθρο 227 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 227
Αρμοδιότητες ΦΟΔΣΑ
1. Οι Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) είναι αποκλειστικά αρμόδιοι για:
α. την κατασκευή και λειτουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων και σταθμών μεταφόρτωσης, σύμφωνα με το οικείο Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), πλην αυτών που υλοποιούνται από τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, σύμφωνα με το άρθρο 228. Είναι δυνατόν να μην γίνονται αποδεκτά απόβλητα, εξαιρουμένων των αστικών, τα οποία λόγω της σύνθεσης, του είδους ή της ποιότητας και ποσότητάς τους δεν καθιστούν, με τις υπάρχουσες δυνατότητες, εφικτή την επεξεργασία των αποβλήτων αυτών,
β. την υγειονομική ταφή της περ. δ΄ και τη λειτουργία χώρων της περ. ε΄ του άρθρου 2 της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΑ/90439/1846/29.9.2021 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Υγείας, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εσωτερικών (Β΄ 4514) για τα αστικά απόβλητα, με δυνατότητα αποδοχής και λοιπών στερεών μη επικινδύνων, καθώς και επικινδύνων αποβλήτων,
γ. τη μηχανική – βιολογική επεξεργασία σύμμεικτων αστικών αποβλήτων, της παρ. 5 του άρθρου 1 της υπ. αρ. 56366/4351/4.12.2014 κοινής απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Β΄ 3339),
δ. την επιστημονική και τεχνική υποστήριξη των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού στον σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη δημιουργία δράσεων και έργων,
ε. την παρακολούθηση και εξειδίκευση της υλοποίησης των στόχων και των δράσεων του ΠΕΣΔΑ,
στ. την εκπόνηση του επιχειρησιακού σχεδίου δράσης και τον προσδιορισμό της τιμολογιακής πολιτικής προς τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, σε ετήσια βάση σύμφωνα με την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΔΑΠΠ/31606/930/8.4.2019 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β΄ 1277),
ζ. τη συλλογή των στοιχείων που επιβάλλεται σε εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) 2150/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2002 για τις στατιστικές των αποβλήτων (L 332) και την αποστολή αυτών στην αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας,
η την παροχή στους Ο.Τ.Α. α’ βαθμού συνδρομής για την εξάλειψη του φαινομένου της ανεξέλεγκτης διάθεσης και την αποκατάσταση των υφιστάμενων Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ),
θ. την υλοποίηση και λειτουργία Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών,
ι. από 1.1.2023, τη διενέργεια ανάλυσης της σύστασης των αστικών στερεών αποβλήτων ανά τριετία και την καταχώριση των σχετικών στοιχείων στην τυποποιημένη ηλεκτρονική φόρμα που τηρεί η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
2. Αν λειτουργεί μόνο ένας ΦΟΔΣΑ του άρθρου 225 εντός των ορίων μίας περιφέρειας, αυτός έχει την αρμοδιότητα της εκπόνησης και υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ της εν λόγω περιφέρειας. Αν λειτουργούν άνω του ενός ΦΟΔΣΑ εντός των ορίων μίας περιφέρειας, αυτοί έχουν από κοινού την αρμοδιότητα της υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ, ενώ την εκπόνηση του ΠΕΣΔΑ αναλαμβάνει ένας εξ αυτών, κατόπιν προγραμματικής σύμβασης μεταξύ των εν λόγω ΦΟΔΣΑ, η οποία υποχρεωτικώς συνάπτεται εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από την έναρξη ισχύος του παρόντος. Αν παρέλθει άπρακτη η ανωτέρω προθεσμία, ο αρμόδιος ΦΟΔΣΑ επιλέγεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
3. Οι ΦΟΔΣΑ από κοινού με τους ΟΤΑ α΄ βαθμού είναι αρμόδιοι για:
α. την υλοποίηση μέτρων και έργων που προωθούν την ιεράρχηση των δράσεων και των εργασιών διαχείρισης αποβλήτων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 4 του ν. 4819/2021 (Α’ 129) και των προβλέψεων του ΠΕΣΔΑ,
β. την εκπόνηση προγραμμάτων πρόληψης-μείωσης παραγωγής αποβλήτων,
γ. την προετοιμασία των έργων και την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών, καθώς και την υλοποίηση δράσεων για την επεξεργασία αποβλήτων της περιοχής ευθύνης τους σύμφωνα με το ΠΕΣΔΑ και την υποβολή αιτήσεων σε επιχειρησιακά προγράμματα για χρηματοδότηση ως τελικός δικαιούχος,
δ. την προώθηση δράσεων και την υλοποίηση έργων που συμβάλλουν στην κυκλική οικονομία,
ε. την παρακολούθηση της υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ και την καταχώριση των σχετικών στοιχείων στην τυποποιημένη ηλεκτρονική φόρμα που τηρεί η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
στ. την επίτευξη των ποσοτικών στόχων προετοιμασίας για την επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση κατ’ εφαρμογή του άρθρου 25 του ν. 4819/2021 και τις προβλέψεις του οικείου ΠΕΣΔΑ, σε συνεργασία με τους οικείους ΟΤΑ α΄ βαθμού,
4. Οι ΦΟΔΣΑ δύνανται να προβαίνουν:
α. στη διαχείριση ιλύος αστικού τύπου,
β. στην κατασκευή και λειτουργία πράσινων σημείων,
γ. στην υλοποίηση και λειτουργία Σταθμών Μεταφόρτωσης Αποβλήτων ανεξαρτήτως της κατάταξής τους στις κατηγορίες έργων και δραστηριοτήτων του ν. 4014/2011 (Α’ 209),
δ. στην υλοποίηση και λειτουργία Κέντρων Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (Κ.Δ.Ε.Υ.) του άρθρου 18 του ν. 4819/2021, ανεξαρτήτως δυναμικότητας.».
1. Στην παρ. 1 εδ (η) αναφέρεται η παροχή συνδρομής από τους ΦΟΔΣΑ για την εξάλειψη του φαινομένου της ανεξέλεγκτης διάθεσης και την αποκατάσταση των υφισταμένων ΧΑΔΑ. Επειδή η συγκεκριμένη διατύπωση είναι ασαφής και αόριστη ως προς την έννοια της παροχής συνδρομής και δεδομένου ότι η ως άνω αρμοδιότητα ανήκει αποκλειστικά στους ΟΤΑ Α’ Βαθμού άρθρο 228- άρθρο 38 του σχεδίου νόμου παρ 1 εδ.( )ζ και δεδομένου ότι στο άρθρο 82 παρ 2 του νόμου 4685/2020 προστέθηκε η δυνατότητα σύναψης προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του ΟΤΑ Α΄βαθμού και του οικείου ΦΟΔΣΑ για την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ προτείνεται η συμπλήρωση της διάταξης για την παροχή συνδρομής εφόσον υποβληθεί έγγραφο αίτημα από τον ΟΤΑ Α΄ Βαθμού προς τον οικείο ΦΟΔΣΑ.(άρθρο 82 παρ 2 του νόμου 4685/2020).
2. Στην παρ. 3 η συναρμοδιότητα με τους ΟΤΑ μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση αρμοδιοτήτων.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ρυθμίζεται ρητά ότι ο έλεγχος συμβατότητας με το ΠΕΣΔΑ είναι αρμοδιότητα του ΦΟΔΣΑ. Ειδικά στο εδ.(ε) πρέπει να εξαλειφθεί το σημείο «την παρακολούθηση της υλοποίησης του ΠΕΣΔΑ».
3. Να συμπεριληφθεί στις αρμοδιότητες εδ. (ια) «την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και επιβράβευση των δήμων δημοτών και των επιχειρήσεων που λειτουργούν στα διοικητικά τους όρια»
Ε.Δ.Α.Κ.Ι. Α.Ε. Ο.Τ.Α.
Στο νομοσχέδιο προβλέπονται τροποποιήσεις στο άρθρο 228 του ν. 4555/18 (ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018) που αφορούν τις αρμοδιότητες των δήμων – και της ΕΔΑΚΙ ΑΕ ΟΤΑ για την περίπτωση της Ν. Κεφαλονιάς – επί των Αστικών Στερεών Αποβλήτων.
Οι προβλέψεις των άρθρων 37 και 38 του σχετικού νομοσχεδίου περιορίζουν περαιτέρω τον ρόλο της ΕΔΑΚΙ ΑΕ στο αντικείμενο της διαχείρισης των Αστικών Στερεών Απορριμμάτων.
Με την προκρινόμενη τροποποίηση αφαιρείται η δυνατότητα υλοποίησης και λειτουργίας Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) από τους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ και η συγκεκριμένη αρμοδιότητα μεταβιβάζεται αποκλειστικά στον οικείο ΦοΔΣΑ (άρθρο 37 παρ.1 περ.θ του νομοσχεδίου).
Η αφαίρεση αυτής και μόνο της αρμοδιότητας από τους ΟΤΑ, σε σχέση με τη διατύπωση του άρθρου 228 όπως ισχύει σήμερα, δεν έχει κανένα απολύτως λογικό έρεισμα και κανένα νόημα. Δεν πρόκειται να διευκολύνει, αλλά αντιθέτως θα δυσχεράνει τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων, ειδικά σε απομακρυσμένους ή νησιωτικούς ΟΤΑ.
Θα πρέπει να διατηρηθεί η αρχική διατύπωση της παραγράφου 2 περ.β του άρθρου 228 του Ν 4555/2018 που αναφέρει ότι: «Οι Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού μπορεί να προβαίνουν: στην υλοποίηση και λειτουργία Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) μέχρι και Β΄ κατηγορίας της 4ης ομάδας «Συστήματα Περιβαλλοντικών Υποδομών» της αριθμ. 37674/2016 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και με την επιφύλαξη των προβλέψεων του οικείου ΠΕΣΔΑ.
Ως προς τις συναρμοδιότητες με τους ΟΤΑ (παρ. 3) :
Οι ΦοΔΣΑ δεν αποτελούν ξένο σώμα σε σχέση με τους ΟΤΑ. Είναι νομικά πρόσωπα στα οποία εκπροσωπούνται όλοι οι ΟΤΑ κάθε Περιφέρειας. Η σύσταση των ΦοΔΣΑ κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να υπάρξει ένα ενιαίο κέντρο λήψης αποφάσεων για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη λειτουργία των έργων διαχείρισης αποβλήτων σε μια Περιφέρεια, δεδομένου ότι η λήψη των σχετικών αποφάσεων από τους 20-30 ΟΤΑ κάθε Περιφέρειας είναι μια δύσκολη και ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία.
Αν οι ΟΤΑ καταστούν συναρμόδιοι σε αυτά τα ζητήματα, τότε, για τη λήψη απόφασης για το σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη λειτουργία κάθε έργου, θα απαιτείται η απόφαση όχι μόνο των οργάνων διοίκησης των ΦοΔΣΑ, αλλά και η απόφαση των Δημοτικών Συμβουλίων των ΟΤΑ κάθε Περιφέρειας (συνυπολογιζομένων των πιθανών προσφυγών για τον έλεγχο νομιμότητας σε α’ και β’ βαθμό) που θα οδηγήσουν σε αδυναμία έγκαιρης λήψης αποφάσεων.
Ποια ακριβώς είναι η σκοπιμότητα μιας τέτοιας διάταξης, και πώς ακριβώς θα εφαρμοστεί;
Για παράδειγμα, πόσοι ΟΤΑ πρέπει να συμφωνήσουν για να ληφθεί μια απόφαση;
Θα ισχύουν απόλυτα αριθμητικά κριτήρια (πλειοψηφία – μειοψηφία ΟΤΑ) ή θα υπάρχουν και κριτήρια πληθυσμιακά, ποσοτήτων αποβλήτων κλπ ;
Η διάταξη αυτή είναι παντελώς αδύνατο να εφαρμοστεί. Θα οδηγήσει σε πλήρη αδυναμία λήψης αποφάσεων.
Προς διευκόλυνση της κατασκευής και λειτουργίας των εγκαταστάσεων των Φο.Δ.Σ.Α. προτείνεται οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών αποβλήτων ευθύνης των Φο.Δ.Σ.Α. να υπάγονται στην κατηγορία των «Κτιρίων κοινής ωφελείας» του άρθρου 7 του Π.Δ. 24/31-5-1985 (ΦΕΚ 270/Δ/31-05-1985) «Όροι δόμησης γηπέδων εκτός σχεδίου πόλεων-εκτός ορίων προ 1923 οικισμών» και να τυγχάνουν εφαρμογής των παρεκκλίσεων των παρ. 3 και 4 του άρθρου αυτού.
Στην παράγραφο 4 όπου αναφέρονται οι δραστηριότητες στις οποίες δύνανται να προβαίνουν οι ΦοΔΣΑ προτείνεται η συμπλήρωση των ακόλουθων:
ε. στην υλοποίηση και λειτουργία Εγκαταστάσεων αποθήκευσης και μεταφόρτωσης επικινδύνων αποβλήτων (εργασία R12, R13, D13, D15)
στ. στην υλοποίηση και λειτουργία Εγκαταστάσεων αποθήκευσης στερεών μη επικινδύνων αποβλήτων συμπεριλαμβανομένων των σύμμεικτων και των χωριστών ρευμάτων αποβλήτων υλικών που προορίζονται για ανακύκλωση και προέρχονται από τα αστικά στερεά απόβλητα μετά από διαλογή στην πηγή (εργασίες R12, R13, D13, D14, D15), ανεξαρτήτως της κατάταξής τους στις κατηγορίες έργων και δραστηριοτήτων του ν. 4014/2011 (Α’ 209),
ζ. στην υλοποίηση και λειτουργία Κέντρων διαλογής / ταξινόμησης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ),
η. στην υλοποίηση και λειτουργία Εγκαταστάσεων επεξεργασίας ΑΕΚΚ (εργασία R5, R12 και R13),
θ. στην υλοποίηση και λειτουργία Οργανωμένων χώρων διάθεσης αδρανών υλικών και καταλοίπων από την επεξεργασία ΑΕΚΚ (εργασία D1) ή/και ΟΕΔΑ ΑΕΚΚ,
ι. στην εκτέλεση εργασιών που σχετίζονται με τις αρμοδιότητες του άρθρου 228 για δήμους μέλη τους.
Στην παράγραφο 1 στο τελευταίο εδάφιο να αναφέρει ότι .. ΕΙΝΑΙ δυνατόν μετά από πρότερη συμφωνία η αποκομιδή στερεων απόβλητα πλην αστικών μετά από ειδική συμφωνία με τον ΟΤΑ α βαθμου και ενημερωση του ΦΟΔΣΑ. Κατηγορίες υλικών και χρεώσεις θα αναφέρονται σαφώς στο ΠΕΣΔΑ ΚΑΙ στο ΤΣΔΑ.