Στην παρ. 1 του άρθρου 23 του Κώδικα Νομοθεσίας για την υποδοχή, τη διεθνή προστασία πολιτών τρίτων χωρών και ανιθαγενών και την προσωρινή προστασία σε περίπτωση μαζικής εισροής εκτοπισθέντων αλλοδαπών (ν. 4939/2022, Α’ 111), περί αδειών διαμονής, προστίθενται νέο έκτο, έβδομο και όγδοο εδάφιο και η παρ. 1 διαμορφώνεται ως εξής:
«1. Σε πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενή, ο οποίος αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας, χορηγείται από την αρμόδια Αρχή Παραλαβής, με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 20, άδεια διαμονής τριετούς διάρκειας. Η άδεια ανανεώνεται με απόφαση του προϊσταμένου του Περιφερειακού Γραφείου Ασύλου, μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου, η οποία υποβάλλεται στην αρμόδια Αρχή Παραλαβής το αργότερο τριάντα (30) ημερολογιακές ημέρες πριν από τη λήξη της. Σε πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενή, ο οποίος αναγνωρίζεται ως δικαιούχος επικουρικής προστασίας, χορηγείται από την αρμόδια Αρχή Παραλαβής, με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 20, άδεια διαμονής ενός (1) έτους. Η άδεια ανανεώνεται για δύο (2) ακόμα έτη, κατόπιν επανεξέτασης, με απόφαση του προϊσταμένου του Περιφερειακού Γραφείου Ασύλου μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου, η οποία υποβάλλεται στην αρμόδια Αρχή Παραλαβής το αργότερο τριάντα (30) ημερολογιακές ημέρες πριν τη λήξη της. Η ανανέωση των ανωτέρω αδειών διαμονής ανατρέχει στον χρόνο λήξης της αρχικής άδειας. Οι αρμόδιες υπηρεσίες για την παραλαβή των αιτήσεων των δικαιούχων διεθνούς προστασίας για ανανέωση αδειών διαμονής χορηγούν βεβαίωση κατάθεσης αίτησης. Ο κάτοχος βεβαίωσης κατάθεσης αίτησης ανανέωσης άδειας διαμονής διαμένει νομίμως στη χώρα για όσο χρόνο αυτή ισχύει και απολαμβάνει των δικαιωμάτων που παρείχε η προηγούμενη άδεια διαμονής της οποίας την ανανέωση αιτείται. Με την έκδοση απορριπτικής απόφασης επί της αίτησης ανανέωσης, η βεβαίωση παύει αυτοδικαίως να ισχύει. Η εκπρόθεσμη χωρίς αιτιολογία υποβολή της αίτησης ανανέωσης δεν μπορεί από μόνη της να οδηγήσει σε απόρριψή της. Στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται πρόστιμο ύψους εκατό (100) ευρώ. Το αρμόδιο όργανο για την επιβολή και η διαδικασία βεβαίωσης του προστίμου καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Μετανάστευσης και Ασύλου και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.».
Άρθρο 31 Η Θετική η ρητή πρόβλεψη χορήγησης βεβαίωσης κατά την παραλαβή των αιτήσεων των δικαιούχων διεθνούς προστασίας για ανανέωση αδειών διαμονής που πρέπει να χορηγείται ,όμως , άμεσα κατά τη στιγμή της κατάθεσης . Στη βεβαίωση πρέπει να αναγράφεται ρητά, κατά αναλογία με το άρθρο 11 παρ 10 ν 5038/2023 ,ότι ο κάτοχος βεβαίωσης κατάθεσης αίτησης ανανέωσης άδειας διαμονής διαμένει νομίμως στη χώρα για όσο χρόνο αυτή ισχύει και απολαμβάνει των δικαιωμάτων που παρείχε η προηγούμενη άδεια διαμονής της οποίας την ανανέωση αιτείται . Έτσι , πρόκειται να επιλυθεί το πρόβλημα που εχε δημιουργηθεί με τις συναλλαγές τους το χρονικό διάστημα που οι υπήκοοι τρίτων χωρών δεν ήταν κάτοχοι ΑΔΕΤ .
Η θέσπιση ρητής υποχρέωσης βεβαίωσης κατάθεσης αίτησης για την ανανέωση άδειας διαμονής δικαιούχου διεθνούς προστασίας παρίσταται επιβεβλημένη για την άρση των πάγιων προσκομμάτων που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες, ενόψει των πολύμηνων καθυστερήσεων στη διαδικασία επεξεργασίας των αιτήσεων ανανέωσης των αδειών διαμονής από το Αυτοτελές Κλιμάκιο Δικαιούχων Διεθνούς Προστασίας της Υπηρεσίας (ΑΚΑ ΔΔΠ) της Υπηρεσίας Ασύλου.
Ωστόσο, για την πραγματική και απρόσκοπτη ενάσκηση των δικαιωμάτων που συνδέονται με την εν ισχύ άδεια διαμονής, η ανωτέρω βεβαίωση πρέπει, αφενός, να χορηγείται αυτόματα άμα τη υποβολή της αίτησης ανανέωσης και όχι κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου στο κατά τόπον αρμόδιο γραφείο της Υπηρεσίας Ασύλου μετά την πρωτοκόλληση της αίτησης ανανέωσης από το ΑΚΑ ΔΔΠ, η οποία μπορεί μάλιστα να απέχει έως και δύο ή τρεις μήνες από την ημερομηνία της υποβολής (https://rsaegean.org/el/anagnorismenoi-prosfyges-2025/). Πρέπει, αφετέρου, η βεβαίωση να πληροί ελάχιστες τυπικές προϋποθέσεις όπως αυτές που αναφέρονται στο άρθρο 10 παρ. 8 περ. β΄ Ν 5038/2023 (Α΄ 81), ούτως ώστε «είναι δυνατή η διαπίστωση, σε πραγματικό χρόνο (OnLine), της γνησιότητας και της ακρίβειας του περιεχομένου της». Οι ως άνω ρυθμίσεις παρίστανται αναγκαίες «ώστε να είναι συνεχής η περίοδος της επιτρεπόμενης διαμονής, χωρίς διακοπή μεταξύ της ημερομηνίας λήξης ισχύος της άδειας και της ημερομηνίας ανανέωσης», όπως απαιτεί το άρθρο 24 παρ. 4 του επερχόμενου Κανονισμού (ΕΕ) 2024/1347.
Υπενθυμίζουμε, περαιτέρω, ότι η υφιστάμενη ρύθμιση της επιβολής προστίμου ύψους 150 ευρώ σε περίπτωση εκπρόθεσμης αίτησης ανανέωσης άδειας διαμονής δικαιούχου διεθνούς προστασίας πρέπει να καταργηθεί, καθώς εισάγει πρόσθετη προϋπόθεση για τη χορήγηση άδειας διαμονής πέραν των όρων που θέτει το άρθρο 24 της Οδηγίας 2011/95/ΕΕ και ήδη άρθρο 24 του Κανονισμού 2024/1347. Σε κάθε περίπτωση, κατά ρητή πρόβλεψη του ενωσιακού νομοθέτη, η επιβολή τελών για την έκδοση της άδειας διαμονής «δεν υπερβαίνει το τέλος που καταβάλλουν οι υπήκοοι του σχετικού κράτους μέλους για την έκδοση δελτίου ταυτότητας» (άρθρο 24 παρ. 3 Κανονισμού 2024/1347).
Για τους λόγους αυτούς, προτείνεται η αναδιατύπωση της παρ. 1 του άρθρου 23 Ν 4939/2022 (Α΄ 111) ως ακολούθως: «Σε πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενή, ο οποίος αναγνωρίζεται ως πρόσφυγας, χορηγείται από την αρμόδια Αρχή Παραλαβής, με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 20, άδεια διαμονής τριετούς διάρκειας. Η άδεια ανανεώνεται με απόφαση του προϊσταμένου του Περιφερειακού Γραφείου Ασύλου, μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου, η οποία υποβάλλεται στην αρμόδια Αρχή Παραλαβής το αργότερο τριάντα (30) ημερολογιακές ημέρες πριν από τη λήξη της. Σε πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενή, ο οποίος αναγνωρίζεται ως δικαιούχος επικουρικής προστασίας, χορηγείται από την αρμόδια Αρχή Παραλαβής, με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου 20, άδεια διαμονής ενός (1) έτους. Η άδεια ανανεώνεται για δύο (2) ακόμα έτη, κατόπιν επανεξέτασης, με απόφαση του προϊσταμένου του Περιφερειακού Γραφείου Ασύλου μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου, η οποία υποβάλλεται στην αρμόδια Αρχή Παραλαβής το αργότερο τριάντα (30) ημερολογιακές ημέρες πριν τη λήξη της. Η ανανέωση των ανωτέρω αδειών διαμονής ανατρέχει στον χρόνο λήξης της αρχικής άδειας. Μετά την υποβολή της αίτησης, ο αιτών λαμβάνει στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλώσει στην αίτησή του: α) αποδεικτικό υποβολής της αίτησης, που περιλαμβάνει το σύνολο των στοιχείων και των εγγράφων που έχουν καταχωρισθεί στην αίτηση χορήγησης και β) βεβαίωση υποβολής αίτησης, η οποία ισχύει μέχρι την έκδοση της απόφασης χορήγησης της άδειας διαμονής ή της απόφασης απόρριψης του αιτήματος. Η βεβαίωση υποβολής ηλεκτρονικής αίτησης για τη χορήγηση άδειας διαμονής λαμβάνει μοναδική σειριακή αρίθμηση και φέρει ακριβή στοιχεία και πληροφορίες, σύμφωνα με τις οποίες είναι δυνατή η διαπίστωση, σε πραγματικό χρόνο (OnLine), της γνησιότητας και της ακρίβειας του περιεχομένου της. Επίσης, πιστοποιεί ότι ο κάτοχός της διαμένει νόμιμα στη χώρα και απολαύει προσωρινά των δικαιωμάτων, τα οποία απορρέουν από την άδεια διαμονής, της οποίας αιτείται την έκδοση. Η βεβαίωση κατάθεσης αίτησης παύει να ισχύει αυτοδικαίως όταν εκδοθεί η απόφαση χορήγησης της άδειας διαμονής ή η απόφαση απόρριψης του αιτήματος.»
[Εδάφιο «Οι αρμόδιες υπηρεσίες για την παραλαβή των αιτήσεων των δικαιούχων διεθνούς προστασίας για ανανέωση αδειών διαμονής χορηγούν βεβαίωση κατάθεσης αίτησης.»]
Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ.1 της ΚΥΑ με αρ. 513542/2022 (ΦΕΚ Β 4763):
«Η Α.Δ.Ε.Τ. ανανεώνεται με απόφαση του Προϊσταμένου της Αρχής Παραλαβής της Υπηρεσίας Ασύλου όπως ορίζεται στο στοιχείο (ιζ) του άρθρου 1 του ν. 4939/2022, η οποία είναι αρμόδια για τον έλεγχο των αιτήσεων που αφορούν στην ανανέωση των Αδειών Διαμονής Ενιαίου Τύπου (Α.Δ.Ε.Τ.) του άρθρου 1 της παρούσας, μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου, η οποία υποβάλλεται ηλεκτρονικά στην ως άνω αρχή παραλαβής το αργότερο τριάντα (30) ημερολογιακές ημέρες πριν από τη λήξη της.»
Σύμφωνα με το άρθρο 29 παρ. 2 περ. θ. του ΠΔ 106/2020 (ΦΕΚ Α 255), όπως ισχύει, αρμοδιότητα ελέγχου που αφορούν στην ανανέωση των αδειών διαμονής των δικαιούχων διεθνούς προστασίας έχει το Αυτοτελές Κλιμάκιο Ασύλου Δικαιούχων Διεθνούς Προστασίας.
Με βάση τα ανωτέρω, και για λόγους βέλτιστης εξυπηρέτησης των δικαιούχων, προτείνω την ορθότερη διατύπωση του εδαφίου ως εξής «Οι κατά τόπο και καθ’ ύλη αρμόδιες περιφερειακές υπηρεσίες ασύλου χορηγούν βεβαίωση κατάθεσης αίτησης ανανέωσης άδειας διαμονής.»