Άρθρο 4 Δικαίωμα ενημέρωσης (άρθρο 4 Οδηγίας)

 

1. Ο ανήλικος ενημερώνεται άμεσα προφορικώς ή γραπτώς σχετικά με τα δικαιώματά του και σχετικά με τις γενικές πτυχές της διεξαγωγής της διαδικασίας, που προβλέπονται στο παρόν μέρος, στις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, με αντίστοιχη γραπτή πιστοποίησή του ότι έλαβε γνώση αυτών, με την επιφύλαξη των οριζομένων στις διατάξεις των άρθρων 95 και 96 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Η ενημέρωση περιλαμβάνει τα ακόλουθα δικαιώματα, ανά στάδιο της ποινικής διαδικασίας:
Α) Όταν ο ανήλικος πληροφορηθεί ότι είναι ύποπτος ή κατηγορούμενος, ενημερώνεται αμέσως για:
i) το δικαίωμα ενημέρωσης του ασκούντος τη γονική μέριμνα αυτού (άρθρο 5),
ii) το δικαίωμα συνδρομής δικηγόρου (άρθρα 6 και 16),
iii) το δικαίωμα προστασίας της ιδιωτικής του ζωής (άρθρο 13),
iv) το δικαίωμα συνοδείας του από τον ασκούντα τη γονική του μέριμνα ή από άλλον ενήλικο (άρθρα 5 παρ. 2 και 14 παρ.2), σε όλα τα στάδια της ποινικής διαδικασίας,
v) το δικαίωμα να προσφύγει ενώπιον των αρμόδιων δικαστικών οργάνων, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΠΔ, σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων του.
Β) Από την άσκηση της ποινικής δίωξης και πάντως πριν από την απαγγελία της κατηγορίας, ο ανήλικος ενημερώνεται αμέσως για:
i) το δικαίωμα ατομικής αξιολόγησης (άρθρο 7),
ii) το δικαίωμα ιατρικής εξέτασης, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος ιατρικής περίθαλψης (άρθρο 8),
iii) το δικαίωμα περιορισμού της στέρησης της ελευθερίας, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος σε περιοδικής επανεξέτασης της κράτησής του και τυχόν αντικατάστασής της με άλλα αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα (άρθρο 10),
iv) το δικαίωμα συνοδείας από τον ασκούντα τη γονική μέριμνα κατά την ακροαματική διαδικασία,
v) το δικαίωμα αυτοπρόσωπης παράστασης στη δίκη,
vi) το δικαίωμα σε αποτελεσματικά μέσα ένδικης προστασίας.
Γ) Με την έκδοση της απόφασης, ο ανήλικος ενημερώνεται αμέσως για το δικαίωμα άσκησης ενδίκων μέσων ή βοηθημάτων.
Δ) Σε κάθε περίπτωση στέρησης της προσωπικής του ελευθερίας, ο ανήλικος ενημερώνεται αμέσως για το δικαίωμα ειδικής μεταχείρισης κατά τη διάρκεια της στέρησης της ελευθερίας (άρθρο 11).
2. Κατά την παροχή των ανωτέρω πληροφοριών γραπτά, προφορικά ή εγγράφως, χρησιμοποιείται γλώσσα απλή και κατανοητή στην επικοινωνία με τον ανήλικο. Γι’ αυτό το σκοπό λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ανηλίκου, ιδίως η ηλικία, η ωριμότητα, οι πνευματικές και διανοητικές ικανότητες, το μορφωτικό επίπεδο, η γλωσσική επάρκεια, τυχόν προβλήματα ακοής ή όρασης, καθώς και η έντονη συναισθηματική φόρτιση αυτού, τα οποία ενδεχομένως επηρεάζουν την ικανότητά του να κατανοεί ή να γίνεται κατανοητός. Διατίθεται δε, οδηγός δικαιωμάτων του παρόντος μέρους, διατυπωμένος στις πιο συχνά καθομιλούμενες γλώσσες, καθώς και στη γραφή Mπράιγ (Braille).
3.Βλ. παρ. 3 άρθρου 4 της Οδηγίας: «Στις περιπτώσεις που χορηγείται σε παιδιά έγγραφο δικαιωμάτων δυνάμει της Οδηγίας 2012/12/ΕΕ, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι το εν λόγω έγγραφο περιλαμβάνει αναφορά στα δικαιώματά τους δυνάμει της παρούσας Οδηγίας»