ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Νομιμοποίηση – αρμοδιότητα
Άρθρο 63.- Ενεργητική νομιμοποίηση. Οι δικαιούμενοι κατά τον αστικό κώδικα σε αποζημίωση ή αποκατάσταση από το έγκλημα ή σε χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης, μπορούν να παραστούν στο ποινικό δικαστήριο για την υποστήριξη της κατηγορίας. Ως τέλος παράστασης, με ποινή το απαράδεκτο αυτής, ορίζεται το ποσό των σαράντα (40) ευρώ που καταβάλλεται εφάπαξ με παράβολο υπέρ του δημοσίου είτε κατά την προδικασία, είτε κατά την κύρια διαδικασία και καλύπτει την παράσταση μέχρι την έκδοση αμετάκλητης απόφασης. Το ύψος του ανωτέρω τέλους αναπροσαρμόζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας – Οικονομικών και Δικαιοσύνης. Εξαιρούνται από την υποχρέωση κατάθεσης παραβόλου οι δικαιούχοι νομικής βοήθειας, όπως αυτοί προσδιορίζονται στο άρθρο 1 Ν. 3226/2004.
Άρθρο 64.- Νομιμοποίηση κληρονόμων. Αν αποβιώσει ο κατά το προηγούμενο άρθρο δικαιούμενος, οι κληρονόμοι του συνεχίζουν τη δήλωση για την υποστήριξη της κατηγορίας που έχει γίνει προ του θανάτου του.
Άρθρο 65.- Παράσταση και μετά την απόσβεση του δικαιώματος. Η μετά τη δήλωση παράστασης απόσβεση με οποιοδήποτε τρόπο της αστικής αξίωσης, δεν επιφέρει κατάργηση του δικαιώματος παράστασης προς υποστήριξη της κατηγορίας.
Άρθρο 66.- Παθητική νομιμοποίηση. Η παράσταση προς υποστήριξη της κατηγορίας ασκείται εναντίον του κατηγορουμένου.
Άρθρο 67.- Άσκηση και διατύπωση της παράστασης για υποστήριξη της κατηγορίας. 1. Η παράσταση για την υποστήριξη της κατηγορίας στο ποινικό δικαστήριο επιτρέπεται χωρίς έγγραφη προδικασία, το αργότερο ώσπου να αρχίσει για πρώτη φορά η αποδεικτική διαδικασία στο ακροατήριο .
2. Ο παριστάμενος για την υποστήριξη της κατηγορίας, μπορεί κατά την κρίση του δικαστηρίου να αποβληθεί από την ποινική διαδικασία, αν, παρόλο που εμφανίστηκε έγκαιρα, αποχώρησε κατά τη διάρκεια της συζήτησης.
Άρθρο 68.- Παραίτηση από την υποστήριξη της κατηγορίας. Κατά τη διάρκεια της δίκης και πριν την έκδοση της απόφασης, αυτός που δήλωσε παράσταση για την υποστήριξη της κατηγορίας, μπορεί να παραιτηθεί από αυτήν με δήλωσή του σύμφωνα με τις διατυπώσεις των άρθρων 83 και 84.
Για το άρθρο 67 παρ 1. Ποιος ο λόγος να μην επιτρέπουμε την παράσταση του παρισταμένου προς υποστήριξη της κατηγορίας και σε κάθε, για οποιονδήποτε λόγο! άρα και για κρείσσονες αποδείξεις, αναβολή της δίκης όπως ρητά ισχύει σήμερα με το 68 παρ 2 και όπως δέχεται η πάγια νομολογία?. Ο νομοθέτης επιτρέπει την παράσταση και σε κάθε μετ’ αναβολή για οποιονδήποτε λόγο διότι α) όταν αναβάλλεται η δίκη, ακόμα και για κρείσσονες αποδείξεις ξεκινάει από την αρχή β) δεν προκαλείται οποιαδήποτε βλάβη στην διαδικασία με την είσοδο του πολιτικώς ενάγοντα και γ) ο πολιτικώς ενάγων είναι αυτός που τις περισσότερες φορές έχει βιώσει στο πετσί του την αδικία και έτσι μπορεί να ενημερώσει καλύτερα από κάθε άλλο για τα συμβάντα. το δικαστήριο. Για αυτό τον λόγο επιτρέπεται ο πολιτικώς ενάγων να μπορεί να παρασταθεί και σε κάθε μετ’ αναβολή δίκη διότι όταν είναι διάδικος στο ακροατήριο ήτοι όταν παρίσταται με συνήγορο υπάρχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες και δυνατότητες να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Να γιατί πρέπει να υπάρχει – και υπάρχει – διαφορετική ρύθμιση με την ακυρότητα του κλητηρίου θεσπίσματος. Οι λύσεις του ισχύοντα κώδικα είναι ορθότερες και λογικά και δογματικά. Γιατί τα αλλάζουμε? Δείτε και τα σχόλια μου για τα άρθρα 175 και 502
Στο άρθρο 63 μετά τους νομιμοποιούμενους σύμφωνα προς τον αστικό κώδικα θα πρέπει να γίνει μνεία ότι μπορούν να παρασταθούν και οι δικαιούμενοι σύμφωνα με ειδικούς ποινικούς νόμους και ας μην έχουν «αστικές αξιώσεις» πχ στον νόμο 1650/1986 για το περιβάλλον το άρθρο 7 ορίζει ότι «7. Στις περιπτώσεις εγκλημάτων του κεφαλαίου αυτού ως πολιτικώς ενάγων μπορεί να παρίσταται το Δημόσιο, καθώς και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην περιφέρεια των οποίων τελέσθηκε το έγκλημα, το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, πανεπιστήμια, άλλοι επιστημονικοί φορείς, δικηγορικοί σύλλογοι, φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, μη κυβερνητικές οργανώσεις και φυσικά πρόσωπα, ανεξάρτητα αν έχουν υποστεί περιουσιακή ζημία, προς υποστήριξη της κατηγορίας και μόνο και με αίτημα ιδίως την αποκατάσταση των πραγμάτων, στο μέτρο που είναι δυνατή. Έγγραφη προδικασία δεν απαιτείται.» Το αυτό ισχύει και στον νόμο 4194/2013, κώδικας περί Δικηγόρων, όπου στο άρθρο 9 δικαιούται να παρασταθεί ο Δικηγορικός Σύλλογος προς υποστήριξη της κατηγορίας σε βάρος όποιου αντιποιείται το Δικηγορικό λειτούργημα κατά το άρθρο 175 ΠΚ όπου ρητά μάλιστα στο σχέδιο του νέου κώδικα προβλέπεται και επιβαρυντική περίσταση στην παρ 3. Το αυτό ισχύει και στο νδ 72/73 όπου σε κάθε δίκη φορολογική δασμολογική τελωνειακή το Δημόσιο δικαιούται να παρασταθεί ανεξάρτητα πάσης άλλης αστικής αξιώσεως του κλπ κλπ.
Πολύ σωστή τροποποίηση, καθώς η διάταξη με αυτήν την μορφή, αποδίδει την πραγματικότητα όλων των προηγούμενων ετών. Αφού στηνπράξη, ο πολιτικώς ενάγων, με την παράστασή του, μοναδικό σκοπό την υποστήριξη της ποινικής κατηγορίας και όχι την έκδοση απόφασης για τις αστικές αξιώσεις του, για τις οποίες προσφεύγει στα πολιτικά δικαστήρια,περιοριζόμενος στην ποινική δίκη στην υποβολή αιτήματος για ένα ελάχιστο μέρος αυτών. Με τη ρύθμιση αυτή παύει και ο κίνδυνος που υπάρχει σήμερα για τον παθόντα να χάσει το δικαίωμά του να παραστεί στην ποινική δίκη σε περίπτωση που προηγηθεί η έκδοση απόφσης του πολιτικού δικαστηρίου χωρίς αυτός να έχει επιφυλαχθεί για το ποσό που προτίθεται να αιτηθεί στο ποινικό δικαστήριο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Χαράλαμπος Νυχτοπάτης
Πρωτοδίκης Πατρών