Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Άρθρο 7

Φορείς

1. Υπουργός

Ο αρμόδιος για την ΕΕΑΕ Υπουργός έχει την τελική ευθύνη για την διαχείριση των ΑΚΡΑ (άρθρο 4 παρ. 1 του π.δ. 122/2013).  Έχει την ευθύνη για τη συμπλήρωση και διεύρυνση του «εθνικού πλαισίου» και την τελική ευθύνη για την τήρηση και εφαρμογή της «εθνικής πολιτικής». Συντονίζει τους φορείς που εμπλέκονται, κατά περίπτωση, σε θέματα διαχείρισης ΑΚΡΑ. Χορηγεί, σύμφωνα με το άρθρο 10 του παρόντος τις εκδιδόμενες με υπουργικές αποφάσεις άδειες εγκαταστάσεων διαχείρισης ΑΚΡΑ και επιβάλλει τα προβλεπόμενα από το άρθρο 5 παρ. 1 περιπτώσεις γ και ε του π.δ. 122/2013 μέτρα, κατόπιν εισήγησης της ΕΕΑΕ. Έχει την τελική ευθύνη για την έγκριση και  υλοποίηση του «εθνικού προγράμματος» του άρθρου 8 παρ. 1.

Μεριμνά για την κατάρτιση και  υλοποίηση του σχεδίου χρηματοδότησης της διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης και της διάθεσης, των ΑΚΡΑ (άρθρο 5 παρ.1 περ. η του π.δ. 122/2013).

2. Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ).

Η ΕΕΑΕ είναι η «αρμόδια ρυθμιστική αρχή» του τομέα της ασφάλειας της διαχείρισης ΑΚΡΑ (άρθρο 6 παρ. 1 του π.δ. 122/2013):

α) Έχει την ευθύνη  για την τήρηση και εφαρμογή του «εθνικού πλαισίου» και εισηγείται δράσεις σχετικά με την βελτίωσή του.

β) Εισηγείται την «εθνική πολιτική» και μεριμνά για την τήρηση και εφαρμογή της (άρθρο 4 παρ. 1 του π.δ. 122/2013).

γ) Εισηγείται, εφαρμόζει και τηρεί το σύστημα αδειοδότησης πρακτικών, δραστηριοτήτων και εγκαταστάσεων διαχείρισης ΑΚΡΑ και χορηγεί ή εισηγείται στον αρμόδιο υπουργό τη χορήγηση της, κατά περίπτωση, προβλεπόμενης από το παρόν π.δ. και την κείμενη νομοθεσία, σχετικής άδειας (άρθρο 5 παρ. 1 περ. γ του π.δ. 122/2013 και άρθρο 10 του παρόντος).

δ) Καταρτίζει, εφαρμόζει, τηρεί και διαχειρίζεται το σύστημα ρυθμιστικών ελέγχων, επιθεωρήσεων και τεκμηρίωσης (άρθρο 5 παρ. 1 περ. δ του π.δ. 122/2013). Για το σκοπό αυτό έχει πρόσβαση στους χώρους και στα αρχεία που αφορούν στις πρακτικές, εγκαταστάσεις και δραστηριότητες ΑΚΡΑ.

ε) Οποτεδήποτε συντρέχουν λόγοι που αφορούν σε καταστρατήγηση του κανονιστικού πλαισίου  και σε παραβίαση όρων της άδειας, αφαιρεί ή εισηγείται την αφαίρεση, κατά περίπτωση, της άδειας αυτής και προβαίνει στις ή εισηγείται τις προβλεπόμενες κυρώσεις.

στ) Στο πλαίσιο του συστήματος τεκμηρίωσης, συντάσσει ανά πενταετία έκθεση, την οποία υποβάλλει στον αρμόδιο για την ΕΕΑΕ υπουργό και στην οποία αποτυπώνεται η τρέχουσα κατάσταση σχετικά με τη διαχείριση των ΑΚΡΑ, τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από την παραγωγή και τη διαχείριση των ΑΚΡΑ, καθώς και τα προτεινόμενα μέτρα βελτίωσης της κατάστασης.

ζ) Εισηγείται  νέους ή συμπληρωματικούς κανονισμούς σχετικά με την ασφαλή διαχείριση των ΑΚΡΑ και  εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες, με βάση τα σχετικά με την ασφάλεια των ΑΚΡΑ διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα.

η) Συνεργάζεται, στο πλαίσιο του ρυθμιστικού της έργου, με την οριζόμενη στην παράγραφο 3 του παρόντος άρθρου Εθνική Επιτροπή Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων για το σχεδιασμό του «εθνικού προγράμματος»  του άρθρου 8 παρ. 1 για τη διαχείριση των ΑΚΡΑ.

θ) Συντάσσει και εισηγείται  το αρχικό (πρώτο) σχέδιο του «εθνικού προγράμματος» του άρθρου 8 παρ. 1 και μεριμνά για την ορθή εφαρμογή του.

ι) Τηρεί την εθνική βάση δεδομένων ΑΚΡΑ, ραδιενεργών πηγών, ραδιενεργών υλικών και πυρηνικών καυσίμων, και πραγματοποιεί ετησίως την προβλεπόμενη στο άρθρο 9 του παρόντος εθνική απογραφή των υπό διαχείριση ΑΚΡΑ, καθώς και την εκτίμηση αυτών που ενδέχεται να προκύψουν  στο μέλλον.

ια) Εγκρίνει προτεινόμενα ρεύματα διαχείρισης ΑΚΡΑ, καθώς και τεχνικές λύσεις και διαδικασίες διαχείρισης ΑΚΡΑ.

ιβ) Παρέχει εκπαίδευση και κατάρτιση σε θέματα ακτινοπροστασίας στο προσωπικό των  εμπλεκομένων με την διαχείριση των ΑΚΡΑ φορέων.

ιγ) Μεριμνά για την κοινοποίηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή του περιεχόμενου του «εθνικού προγράμματος» του άρθρου 8 παρ. 1.

3. Η Εθνική Επιτροπή Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων (ΕΕΔΡΑ)

α) Η ΕΕΔΡΑ είναι συλλογικό  όργανο με συμβουλευτικό, εισηγητικό και επικουρικό ρόλο προς τον αρμόδιο για την ΕΕΑΕ υπουργό, σχετικά με την υλοποίηση των πρακτικών πτυχών της «εθνικής πολιτικής» και του «εθνικού πλαισίου», την ανεύρεση  των σχετικών εφαρμοστέων  λύσεων και το συντονισμό των φορέων που εμπλέκονται, κατά περίπτωση, σε θέματα διαχείρισης ΑΚΡΑ.

β) Η ΕΕΔΡΑ συστήνεται με απόφαση της ΕΕΑΕ και αποτελείται από:

αα) τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της ΕΕΑΕ (Πρόεδρος),

ββ) εκπρόσωπο του αρμόδιου για την ΕΕΑΕ υπουργού,

γγ) εκπρόσωπο του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας,  του τομέα περιβάλλοντος,

δδ) εκπρόσωπο του Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, του τομέα οικονομίας και οικονομικών,

εε) εκπρόσωπο του Υπουργείου Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, του τομέα ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας,

στστ) εκπρόσωπο της Γενικής Γραμματείας Αποβλήτων του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης,

ζζ) εκπρόσωπο του Υπουργείου Υγείας,

ηη) εκπρόσωπο της ΕΕΑΕ,

θθ) εκπρόσωπο του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος.

Ο τρόπος λειτουργίας της ΕΕΔΡΑ καθορίζεται από την ΕΕΑΕ. Τα μέλη της ΕΕΔΡΑ μπορούν να συνεπικουρούνται από στελέχη των φορέων τους χωρίς δικαίωμα ψήφου.

γ) Έργο της ΕΕΔΡΑ είναι :

αα)  Οι επικαιροποιήσεις του «εθνικού προγράμματος» διαχείρισης ΑΚΡΑ από την παραγωγή έως τη διάθεσή τους σύμφωνα με τα  άρθρα 11 και 12 του π.δ. 122/2013, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της χώρας και την «εθνική πολιτική».

ββ) Η κατάρτιση του σχεδίου χρηματοδότησης και η εισήγηση τρόπων για την ανεύρεση των κονδυλίων που απαιτούνται για την υλοποίηση  του «εθνικού προγράμματος» διαχείρισης των ΑΚΡΑ.

γγ) Η εισήγηση για την κατάρτιση μελετών ή την προκήρυξη διαγωνισμών σχετικά με την υλοποίηση δράσεων στο πλαίσιο του «εθνικού προγράμματος» .

δδ) Η παρακολούθηση της πορείας και της προόδου εφαρμογής των δράσεων των παραπάνω υποπεριπτώσεων αα έως γγ καθώς και η αξιολόγησή τους.

4. Ο κάτοχος άδειας  

α) Ο κάτοχος άδειας εγκατάστασης  ή/και δραστηριοτήτων διαχείρισης  ΑΚΡΑ λειτουργεί εγκατάσταση διαχείρισης ή δραστηριοποιείται στη διαχείριση ΑΚΡΑ κατέχοντας σχετική άδεια  σύμφωνα με το άρθρο 7 του π.δ. 122/2013 και το άρθρο 10 του παρόντος.  Ο κάτοχος άδειας έχει την κύρια ευθύνη για την ασφάλεια και την ακτινοπροστασία και τη διασφάλιση, τήρηση και εφαρμογή, σε όλα τα στάδια της ζωής της εγκατάστασης,  των βασικών αρχών ασφάλειας και ακτινοπροστασίας, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, καθώς και τα εφαρμοστέα πρότυπα ασφάλειας του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) και της ΕΕ, και κατ’ ελάχιστο των απαιτήσεων ασφαλείας του άρθρου 5 και του άρθρου 6 εάν πρόκειται για εγκαταστάσεις διάθεσης.

β) Ο κάτοχος άδειας εγκατάστασης διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων ανήκει στο δημόσιο τομέα.

5. Ο Παραγωγός  αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων (ΑΚΡΑ)

α) Ο  παραγωγός ΑΚΡΑ, είναι κάτοχος άδειας  πρακτικής ή δραστηριότητας που έχει ως συνέπεια την παραγωγή ΑΚΡΑ, και η οποία (άδεια) χορηγείται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Ειδικότερα:

αα) σε ό,τι αφορά στον παραγωγό αναλωθέντος καυσίμου, η ανωτέρω άδεια έχει χορηγηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις της  υπουργικής απόφασης υπ΄ αριθμ. Π/112/305 (Β’ 2877/26.10.2012) «Βασικές απαιτήσεις − αρχές πυρηνικής ασφάλειας και ρυθμιστικός έλεγχος ερευνητικών πυρηνικών αντιδραστήρων»,

ββ) σε ό,τι αφορά στον παραγωγό ραδιενεργών αποβλήτων, η ανωτέρω άδεια είναι η άδεια λειτουργίας η οποία έχει χορηγηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις των  Κανονισμών Ακτινοπροστασίας ή του παρόντος.

γγ) ο παραγωγός αναλωθέντος καυσίμου μπορεί να είναι και παραγωγός ραδιενεργών αποβλήτων.

β) Στο πλαίσιο των όρων των  εν λόγω αδειών:

αα) ο παραγωγός αναλωθέντος καυσίμου  έχει την κύρια ευθύνη της διαχείρισής του μέχρις της οριστικής επιστροφής τους σε χώρα προμηθεύτρια ή παραγωγό καυσίμων ερευνητικών πυρηνικών αντιδραστήρων (άρθρο 4, π.δ. 122/2013), και

ββ) ο παραγωγός ραδιενεργών αποβλήτων έχει την κύρια ευθύνη της διαχείρισής τους μέχρι,  είτε της φυσικής τους απομείωσης στα θεσμοθετημένα επίπεδα αποδέσμευσης με βάση τους Κανονισμούς Ακτινοπροστασίας, είτε της αποστολής τους σε εγκεκριμένη εγκατάσταση διαχείρισης ΑΚΡΑ, εντός ή εκτός της χώρας.

γ) Σε κάθε περίπτωση,  ο παραγωγός ΑΚΡΑ  επιβαρύνεται με το κόστος διαχείρισής τους. Ο παραγωγός ΑΚΡΑ, με κλιμακούμενη προσέγγιση,   υποχρεούται να διαθέτει όλους τους απαιτούμενους οικονομικούς πόρους, την υλικοτεχνική υποδομή  και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό που απαιτείται, κατά περίπτωση, για την ασφαλή επεξεργασία, μορφοποίηση, μεταφορά, αποθήκευση ή αποδέσμευση  των ΑΚΡΑ.  Επίσης υποχρεούται να τηρεί τις αρχές της «εθνικής πολιτικής» όπως αυτές προβλέπονται στο άρθρο 4 του π.δ. 122/2013, καθώς και τις σχετικές εθνικές κατευθυντήριες γραμμές της περ. ζ της παρ. 2 του άρθρου 7 του παρόντος.

6. Η Εθνική Εγκατάσταση Προσωρινής Αποθήκευσης και Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων (ΕΕΠΑΔΡΑ)

Μία εγκατάσταση διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων καθορίζεται ως Εθνική Εγκατάσταση Προσωρινής Αποθήκευσης και Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων (ΕΕΠΑΔΡΑ) με απόφαση του αρμοδίου για την ΕΕΑΕ υπουργού, κατόπιν σύμφωνης γνώμης της ΕΕΑΕ. Η  ΕΕΠΑΔΡΑ, εκτός της προσωρινής αποθήκευσης και διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων, υποχρεούνται και να αναλαμβάνει την προσωρινή αποθήκευση και την κατάλληλη διαχείριση, μέχρι την εξεύρεση λύσης τελικής διάθεσης, όλων των έκθετων ραδιενεργών πηγών και ραδιενεργών υλικών  για τα οποία, κατά την κρίση της ΕΕΑΕ, προκύπτει ανάγκη διαχείρισής τους, για λόγους ακτινοπροστασίας, ασφάλειας και πυρηνικής προστασίας.

7. Το  κοινό 

Οι παραπάνω φορείς των παρ. 1 έως 6 είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν στο κοινό την απαραίτητη πληροφόρηση και τη δυνατότητα για ουσιαστική συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση των ΑΚΡΑ, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τις διεθνείς υποχρεώσεις, με την προϋπόθεση ότι αυτό δεν θέτει σε κίνδυνο  την δημόσια ασφάλεια (άρθρο 10, π.δ. 122/2013).