- Για Συμβάσεις Παραχώρησης του παρόντος νόμου, ανεξαρτήτως της εκτιμώμενης αξίας αυτών, οι Αναθέτουσες Αρχές ή οι Αναθέτοντες Φορείς δημοσιεύουν στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και στην ιστοσελίδα τους, εφόσον διαθέτουν:
α) περιληπτική προκήρυξη Σύμβασης Παραχώρησης
β) γνωστοποίηση συναφθείσας Σύμβασης Παραχώρησης, εντός 48 ημερών από την ανάθεσή της
γ) γνωστοποίηση τροποποίησης Σύμβασης Παραχώρησης, εντός 48 ημερών από την σύναψη της τροποποιητικής σύμβασης.
- Οι προκηρύξεις και γνωστοποιήσεις της παραγράφου 1 περιλαμβάνουν τις πληροφορίες που προβλέπονται στα Παραρτήματα V, VΙ, VII, VIII και XI.
Με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και του καθ΄ύλην αρμοδίου Υπουργού, που εκδίδεται ύστερα από γνώμη της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., εκδίδονται τυποποιημένα έντυπα για την σύνταξη των προκηρύξεων και γνωστοποιήσεων της παραγράφου 1, συμπεριλαμβανομένων τυποποιημένων εντύπων για τα διορθωτικά.
Η έκδοση της απόφασης του προηγουμένου εδαφίου δεν αποτελεί προϋπόθεση για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου.
- Οι προκηρύξεις της περίπτωσης α΄ της παραγράφου 1 μπορούν να δημοσιεύονται και σε άλλα έντυπα ή ηλεκτρονικά μέσα μαζικής ενημέρωσης και πληροφόρησης, υπό τον όρο ότι φέρουν τον Αριθμό Διαδικτυακής Ανάρτησης Μητρώου (ΑΔΑΜ) στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. Η δαπάνη των δημοσιεύσεων της παρούσας παραγράφου βαρύνει την Αναθέτουσα Αρχή ή τον Αναθέτοντα Φορέα.
- Οι προκηρύξεις και οι γνωστοποιήσεις συναφθείσας Σύμβασης Παραχώρησης που δημοσιεύονται σε εθνικό επίπεδο δεν περιλαμβάνουν άλλες πληροφορίες εκτός από εκείνες που περιέχονται στις προκηρύξεις και γνωστοποιήσεις που αποστέλλονται στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά αναφέρουν την ημερομηνία αποστολής της προκήρυξης ή γνωστοποίησης στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Δεν προβλέπεται κάποια επίπτωση για την περίπτωση παράλειψης ενημέρωσης.
Προτείνεται να τεθεί η διάταξη:
» Τα αποδεικτικά στοιχεία της δημοσιοποίησης κατατίθενται και ελέγχεται η πληρότητά τους και η συμμόρφωση προς το παρόν άρθρο, από τα αρμόδια όργανα προσυμβατικού ελέγχου προ της υπογραφής της συμβάσεως και σε κάθε περίπτωση προ πάσης πληρωμής. Συμβάσεις για τις οποίες δεν τηρήθηκαν οι κανόνες δημοσιότητας θεωρούνται άκυρες και δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα.»
Αθήνα, 10 Μαρτίου 2016
Υ Π Ο Μ Ν Η Μ Α
ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ (ΣΗΠΕ)
ΕΠΙ ΤΟΥ Ν/Σ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΘΕΣΗ ΚΑΙ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΤΥΠΟ
1. Την Τρίτη 1/3/16 κατατέθηκε για δημόσια διαβούλευση από τα Υπουργεία Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, το Νομοσχέδιο για την «Ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων παραχώρησης έργων και υπηρεσιών…». Με το άρθρο 34 του εν λόγω Ν/Σ ρυθμίζονται τα ζητήματα δημοσιότητας των διαφόρων πράξεων που αφορούν τις συμβάσεις αυτές και ειδικότερα της σχετικής προκήρυξης, της γνωστοποίησης της συναφθείσας σύμβασης καθώς και ενδεχόμενης τροποποίησής της. Με τα οριζόμενα στο άρθρο αυτό, ανατρέπεται πλήρως η μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία που αφορά τις δημοσιεύσεις των πράξεων αυτών στον έντυπο τύπο και ιδιαίτερα τον περιφερειακό, και αυτό ισχύει τόσο για την ειδική νομοθεσία που αφορά την δημοσιότητα των διακηρύξεων των πάσης φύσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών του δημοσίου όσο και για τη γενική νομοθεσία που αφορά όλες τις υποχρεωτικές δημοσιεύσεις του δημοσίου στον περιφερειακό τύπο(Ν3548/07 ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει)). Κι αυτό γιατί ορίζεται πλέον ως υποχρεωτική μόνον η σχετική ανάρτηση των πράξεων αυτών στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ και στην ιστοσελίδα (εφόσον διαθέτουν) των αναθετουσών αρχών. Η ενδεχόμενη δημοσίευση σε άλλα ηλεκτρονικά ή έντυπα ΜΜΕ, καθίσταται πλέον δυνητική και επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής.
2. Η διατύπωση αυτή κατά τη γνώμη μας ισοδυναμεί με πλήρη κατάργηση κάθε σχετικής δημοσίευσης στον περιφερειακό τύπο που μέχρι σήμερα αποτελούσε την μοναδική ισχυρή και νόμιμη μορφή γνωστοποίησης σε κάθε ενδιαφερόμενο των σημαντικών αυτών πράξεων των δημοσίων αρχών που αφορούν άμεσα τη διαχείριση του δημοσίου χρήματος. Η υπάρχουσα εμπειρία μας οδηγεί με απόλυτη βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι ουδεμία δημόσια αρχή ή φορέας θα προχωρήσει σε επιπλέον δημοσιεύσεις από αυτές που ο νόμος επιβάλλει, πολύ περισσότερο όταν όπως στο ίδιο άρθρο ορίζεται, η δαπάνη τους θα βαρύνει τους ίδιους και όχι τους παραχωρησιούχους! Εδώ ακόμη και σήμερα που η δαπάνη βαρύνει τους αναδόχους και υπάρχουν σοβαρότατες συνέπειες από τη μη ορθή και πλήρη δημοσίευση, παρατηρείται καθημερινά το φαινόμενο πλημμελών ή ελλιπών ή και πλήρως ελλειπουσών δημοσιεύσεων. Μπορεί κανείς εύκολα να εικάσει τι θα συμβεί στην περίπτωση που η υποχρέωση αυτή καταστεί δυνητική. Για αυτό το λόγο θεωρούμε ως «δώρο άδωρο» και εν τέλει ως απολύτως περιττή τη διάταξη της παρ3 του άρθρου 34 του Νομοσχεδίου.
3. Κατά την εκτίμησή μας η ρύθμιση αυτή, μπορεί μεν να αναφέρεται αποκλειστικά στις ειδικής μορφής συμβάσεις παραχώρησης έργων και υπηρεσιών αλλά είναι προφανές ότι αποτελεί προείκασμα για τις επικείμενες νομοθετικές παρεμβάσεις σχετικά με το όλο πλέγμα των δημοσίων συμβάσεων, οι οποίες αλλαγές όχι μόνο έχουν προαναγγελθεί επισήμως αλλά και επί των οποίων οι φορείς του περιφερειακού τύπου βρίσκονται ήδη σε διάλογο με το αρμόδιο Υπουργείο Οικονομίας το οποίο δια του επικεφαλής του είχε δεσμευτεί ότι πριν ολοκληρωθεί αυτός ο διάλογος δεν θα υπήρχε ουδεμία μεταβολή στο ισχύον καθεστώς των κρατικών δημοσιεύσεων. Είναι προφανές ότι με την επιχειρούμενη δια του Ν/Σ βίαιη και πλήρη ανατροπή του καθεστώτος αυτού, η δέσμευση έχει αναιρεθεί εκ των πραγμάτων χωρίς μάλιστα καμιά προειδοποίηση, ενημέρωση ή εξήγηση επ’ αυτού. Έχουμε επομένως κάθε δικαίωμα να θεωρούμε απολύτως αναιτιολόγητη και εχθρική προς το περιφερειακό τύπο τη μεθόδευση αυτή.
4. Αναγκαζόμαστε να επανέλθουμε για μια ακόμη φορά στην πάγια θέση μας ότι η ανάρτηση σε διάφορες ιστοσελίδες δεν μπορεί να υποκαταστήσει κατά κανένα τρόπο, νομικά και λογικά, τη δημοσίευση στον έντυπο τύπο. Η απλή ανάρτηση στο διαδίκτυο είναι μια «δυνητική» μορφή γνωστοποίησης σε αφηρημένο αριθμό αποδεκτών, ενδεχομένως μηδενικό, που αποκλείει εκ των πραγμάτων μεγάλο αριθμό πολιτών από αυτή και δεν πληροί σε καμιά περίπτωση τα αναγκαία εχέγγυα δημοσιότητας. Επιπλέον πρέπει να γίνει δεκτό ότι οι προκηρύξεις και οι λοιπές πράξεις του επίμαχου άρθρου 34 του Ν/Σ δεν αφορούν μόνο τους συμμετέχοντες και επίδοξους παραχωρησιούχους αλλά και τους απλούς πολίτες που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο αλλά έχουν προφανές ενδιαφέρον να πληροφορούνται τι πρόκειται να γίνει στην περιοχή τους ή πως διαχειρίζεται το δημόσιο χρήμα η τοπική, περιφερειακή ή κεντρική εξουσία. Μόνο όσοι έχουν συμφέρον να παραμείνουν αυτά τα ζητήματα στο σκοτάδι και μακριά από τους προβολείς της κοινής γνώμης μπορούν να υποστηρίζουν τέτοιου είδους «επιχειρήματα». Δεν υπάρχει φυσικά αντίρρηση για την ταυτόχρονη δημοσίευση στο ΚΗΜΔΗΣ και στις ιστοσελίδες των αναθετουσών αρχών. Αυτό που δεν μπορεί να γίνει δεκτό κατά κανένα τρόπο είναι η πλήρης υποκατάσταση των δημοσιεύσεων στον τύπο από τις αναρτήσεις αυτές
5. Επιμένουμε επίσης ότι η διατήρηση των υποχρεωτικών κρατικών δημοσιεύσεων στον Περιφερειακό Τύπο επιβάλλεται από λόγους διαφάνειας, χρηστής διοίκησης και ουσιαστικής ενημέρωσης των πολιτών για σημαντικές αποφάσεις και δραστηριότητες των φορέων του δημοσίου τις οποίες ο νομοθέτης κρίνει ότι πρέπει να πληροφορούνται. Αυτό όπως είναι φανερό αφορά ιδιαίτερα πράξεις και αποφάσεις της διοίκησης που αφορούν έργα, προμήθειες και υπηρεσίες του δημοσίου, δηλαδή διαχείριση και κατανομή του δημοσίου χρήματος και ακόμη περισσότερο όταν αυτά τα έργα και αυτές οι υπηρεσίες είναι κατά κανόνα υψηλού οικονομικού αντικειμένου και αφορούν στις πλείστες των περιπτώσεων δραστηριότητες που ενδιαφέρουν και επηρεάζουν τη ζωή και την καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών, όπως συμβαίνει εν προκειμένω με τις συμβάσεις παραχώρησης. Σήμερα δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να γίνει αυτό με απόλυτη εγκυρότητα, αξιοπιστία και αποδεικτική ισχύ ώστε και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι και οι τρίτοι πολίτες να ενημερώνονται πλήρως και έγκαιρα για ζητήματα σοβαρά που δεν αφορούν μόνο το δημόσιο χρήμα αλλά πολλές φορές επηρεάζουν τη ζωή ή την περιουσία τους κλπ.
6. Προβάλλεται από κάποιους το «επιχείρημα» της ανάγκης ελάφρυνσης του επιχειρηματικού βάρους από το κόστος των δημοσιεύσεων αυτών. Πρόκειται για υπεκφυγή. Πρώτον διότι με το κόστος αυτό επιβαρύνονται πλέον οι αναθέτουσες αρχές και όχι οι παραχωρησιούχοι, όπως ήδη αναφέρθηκε. Δεύτερον διότι ειδικά για τις συμβάσεις αυτές, κατά κανόνα θηριωδών προϋπολογισμών, είναι κοροϊδία να προβάλλει κανείς την ανάγκη εξοικονόμησης κάποιων λίγων ευρώ με τίμημα μάλιστα τον περιορισμό της δημοσιότητας δηλαδή της διαφάνειας. Και τρίτον διότι είναι γνωστό ότι το τίμημα της αδιαφάνειας είναι πάντα υψηλότερο για τα δημόσια ταμεία από την όποια, μικρή ούτως ή άλλως δαπάνη, που επιβάλλουν οι αρχές που πιο πάνω αναφέρθηκαν. Αν πρόκειται να υποστείλουμε τις βασικές αυτές αρχές για να εξοικονομήσουμε κάποια ευρώ τότε κάνουμε σημαντικό θεσμικό αλλά και οικονομικό λάθος!
7. Θεωρούμε άκρως οξύμωρα αλλά και παραπλανητικά τα αναφερόμενα στο σχετικό Ενημερωτικό Σημείωμα του Υπουργείου Οικονομίας της 1/3/16, όπου υπό τον τίτλο «Ενισχυμένη(!) δημοσιότητα και πληροφόρηση», ακριβώς από κάτω περιέχεται η διατύπωση ότι «το Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ ορίζεται ως το μοναδικό υποχρεωτικό σημείο της δημοσίευσης όλων των σταδίων των Σ.Π σε εθνικό επίπεδο». Αντί δηλαδή για ενίσχυση έχουμε περιστολή της δημοσιότητας!
8. Είναι επίσης απολύτως σαφές ότι πουθενά και σε κανένα σημείο η σχετική κοινοτική οδηγία 2014/23/ΕΕ, η οποία μεταφέρεται στην ελληνική έννομη τάξη με το παρόν Νομοσχέδιο, δεν επιβάλλει τον περιορισμό κατ’ αυτόν τον χονδροειδή τρόπο της δημοσιότητας των συμβάσεων παραχώρησης, αφήνοντας τη σχετική ευχέρεια στις ελληνικές αρχές. Αντιθέτως μάλιστα τόσο η συγκεκριμένη κοινοτική οδηγία όσο και οι γενικές αρχές περί δημοσίων συμβάσεων της ΕΕ, ευνοούν και επιβάλλουν την όσο το δυνατόν ευρύτερη δημοσιότητα των σχετικών πράξεων των αναθετουσών αρχών σε όλα τα στάδια κατάρτισης των συμβάσεων αυτών. Και εμείς αντί να αναζητήσουμε τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης των μορφών και επιπέδων δημοσιότητας, περιστέλλουμε και τις ήδη από δεκαετιών υπάρχουσες!
9. Τελευταίο αλλά όχι ασήμαντο για όποιον είναι επιφορτισμένος να ασκεί δημόσιες πολιτικές, είναι το γεγονός ότι οι κρατικές δημοσιεύσεις στον περιφερειακό τύπο αποτελούν σήμερα έναν βασικό οικονομικό πόρο για όλες τις επιχειρήσεις τύπου της ελληνικής περιφέρειας, για τις περισσότερες μάλιστα, τις πιο μικρές, αποτελούν το κύριο έσοδό τους. Δεν υπάρχει επομένως αμφιβολία ότι τυχόν κατάργηση των υποχρεωτικών κρατικών δημοσιεύσεων θα σημάνει και το οριστικό τέλος του περισσότερων επιχειρήσεων τύπου της ελληνικής περιφέρειας και την απώλεια εκατοντάδων θέσεων εργασίας σε τομείς μάλιστα και ειδικότητες αλλά και σε περιοχές που είναι εντελώς αδύνατη η εξεύρεση νέων. Αλλοίμονο αν στο όνομα της εξοικονόμησης κάποιων ελάχιστων ευρώ οδηγήσουμε στην εξαφάνιση ακόμη και ιστορικών τίτλων της ελληνικής περιφέρειας που δεκαετίες ολόκληρες ενημερώνουν τον πολίτη της περιφέρειας, ελέγχουν την εξουσία και στηρίζουν την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας, δίνοντας παράλληλα νόημα και περιεχόμενο στις έννοιες της ελεύθερης έκφρασης, της ανταλλαγής απόψεων, του γόνιμου διαλόγου και της κριτικής. Τίθεται εκ των πραγμάτων ζήτημα ποιότητας της δημοκρατίας μας και αυτό δεν μπορεί κανένα λόμπι και καμιά επιχειρηματική σκοπιμότητα να το επιβάλλει αλλά και καμιά πολιτική δύναμη να το υποστηρίξει στα σοβαρά.
10. Με βάση όλα τα προεκτεθέντα θεωρούμε αναγκαία την τροποποίηση της παρ3 του άρθρου 34 του Σχεδίου Νόμου ως εξής:
«3. Οι προκηρύξεις της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1δημοσιεύονται υποχρεωτικά στον περιφερειακό και τοπικό τύπο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν3548/07 ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει υπό τον όρο ότι φέρουν τον Αριθμό Διαδικτυακής Ανάρτησης Μητρώου (ΑΔΑΜ) στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. Η δαπάνη των δημοσιεύσεων αυτών βαρύνει την Αναθέτουσα Αρχή ή τον Αναθέτοντα Φορέα».
Με εκτίμηση
Για το ΔΣ
Ο Πρόεδρος Ο Γ. Γραμματέας
Μ. Χαλκιαδάκης Γ. Βακόνδιος