Άξονας Πολιτικής 5 – Διαπολιτισμικότητα

Κεφάλαιο 3 – Άξονας Πολιτικής 5 – Διαπολιτισμικότητα
Την τελευταία τριετία, η προσφυγική κρίση και η μαζική ροή πολιτών τρίτων χωρών έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα στη συνύπαρξη διαφορετικών πληθυσμιακών ομάδων εντός της ελληνικής κοινωνίας, καθώς και στον τρόπο λειτουργίας βασικών τομέων της δημόσιας διοίκησης, η οποία καλείται πλέον να διαχειριστεί τις αυξημένες ροές πληθυσμών από τρίτες χώρες, με τρόπο που σέβεται και μεριμνά για τα ανθρώπινα και θεμελιώδη δικαιώματα όλων των πολιτών.
Μέσα σε αυτό το νέο πολυπολιτισμικό περιβάλλον, που διαμορφώνεται τόσο σε διεθνές όσο και σε εθνικό και κυρίως τοπικό επίπεδο, η διαπολιτισμικότητα και η διαπολιτισμική μεσολάβηση αποκτούν ξεχωριστή βαρύτητα και λειτουργούν ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ του γηγενούς πληθυσμού και των μεταναστών/μεταναστριών, αιτούντων/αιτουσών και δικαιούχων διεθνούς προστασίας.
Δεδομένων των νέων συνθηκών και αναγκών, η Ελληνική Πολιτεία έχει προβεί στη νομοθέτηση συγκεκριμένων πρωτοβουλιών οι οποίες εδραιώνουν περαιτέρω τη σημασία που αποδίδεται στα ζητήματα διαμεσολάβησης και διαπολιτισμικότητας, όπως:
• η Κ.Υ.Α. 14435-1135/2016 με την οποία καθορίζονται οι ελάχιστες προδιαγραφές λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας. Στο πλαίσιο των Κέντρων Κοινότητας δύναται να λειτουργούν Κέντρα Ένταξης Μεταναστών τα οποία στελεχώνονται και από διαπολιτισμικό μεσολαβητή
• ο Ν. 4375/2016 με τον οποίο συστήνεται η Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης στη Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής με αρμοδιότητες, μεταξύ άλλων, την προώθηση δράσεων διαπολιτισμικής μεσολάβησης
• ο νέος Οργανισμός του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, (Π.Δ. 122/2017, ΦΕΚ 149/τ.Α/10-10-2017), στον οποίο το πρώην Τμήμα Ενημέρωσης, Ευαισθητοποίησης και Κοινωνικής Συνοχής της Διεύθυνσης Κοινωνικής Ένταξης μετονομάζεται σε Τμήμα «Διαπολιτισμικότητας, Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης», με περαιτέρω εξειδίκευση σε θέματα διαπολιτισμικότητας και διαμεσολάβησης, όπως: α) τον καθορισμό προδιαγραφών και διαδικασιών πιστοποίησης και κατάρτισης διαπολιτισμικών μεσολαβητών, β) την προώθηση, υλοποίηση και παρακολούθηση δράσεων που προάγουν τη διαπολιτισμική επικοινωνία σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ένταξης και δράσεων διαπολιτισμικής μεσολάβησης, καθώς και γ) την προώθηση της κοινωνικής ένταξης μέσω σχεδιασμού και παρακολούθησης προγραμμάτων διαπολιτισμικότητας
• ο Ν.4368/2016 με το άρθρο 61 του οποίου θεσπίζονται οι Διαμεσολάβητες Υγείας «με αποστολή την αρωγή σε ευπαθείς (ευάλωτες και ειδικές) ομάδες του πληθυσμού για άρση των εμποδίων στην πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας του Δημοσίου Συστήματος».
• ο νέος Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας (Π.Δ.121/2017, ΦΕΚ 148/τ.Α’/9-10-2017) με τον οποίο προβλέπεται η δημιουργία Τμήματος Διαπολιτισμικής Φροντίδας, το οποίο θα υπάγεται στη Δ/νση Δημόσιας Υγείας (περ.στ,παρ.2.αρ.22), με αρμοδιότητα μεταξύ άλλων τη διασύνδεση μετακινούμενων πληθυσμών με τις δομές υγείας του δημόσιου συστήματος υγείας.
Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι την τρέχουσα περίοδο εκπονείται από το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και τη Διεύθυνση Κοινωνικής Ένταξης, σε συνεργασία με συναρμόδιους φορείς, το επαγγελματικό περίγραμμα του διαπολιτισμικού μεσολαβητή, με στόχο τη θεσμική κατοχύρωση του επαγγέλματος, την αναβάθμιση της ποιότητας, των παρεχομένων υπηρεσιών και τη δημιουργία σχετικού περιγράμματος κατάρτισης και πιστοποίησης. Επίσης εξετάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των διαπολιτισμικών μεσολαβητών, στην εργασία.
Ο σχεδιασμός των προτεινόμενων δράσεων διαπολιτισμικότητας στο πλαίσιο της παρούσας Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη, λαμβάνει υπόψιν συγκεκριμένα προβλήματα και δυσλειτουργίες που εντοπίζονται στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό περιβάλλον όπως, μεταξύ άλλων, την απουσία ολοκληρωμένης προσέγγισης σε θέματα διαπολιτισμικότητας, την ύπαρξη γλωσσικών εμποδίων και πολιτισμικών διαφορών που θέτουν εμπόδια στην επικοινωνία των μεταναστών και μεταναστριών, των αιτούντων και αιτουσών διεθνούς προστασίας και των δικαιούχων αυτής και τα οποία επιβαρύνουν την καθημερινότητά τους, κ.ά.
Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο του παρόντος άξονα, οι προτεινόμενες δράσεις προώθησης της διαπολιτισμικότητας επικεντρώνονται στον εμπλουτισμό του θεσμικού ρόλου των διαπολιτισμικών μεσολαβητών και στην ενίσχυση της διαπολιτισμικότητας, της διαπολιτισμικής αλληλεπίδρασης και του διαθρησκευτικού διαλόγου, τα οποία στοχεύουν:
• στην ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου του επαγγέλματος του διαπολιτισμικού μεσολαβητή καθώς και στο σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων για την πιστοποίηση του
• στην προώθηση του διαπολιτισμικού και διαθρησκευτικού διαλόγου μέσω συντονισμένου σχεδιασμού
• στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας υποδοχής και την επιτυχή αντιμετώπιση αρνητικών στερεοτύπων και στάσεων
• στην προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης και της δημιουργίας εμπιστοσύνης μεταξύ γηγενών, μεταναστών/μεταναστριών προσφύγων/γυναικών προσφύγων και γενικά πολιτών με διαφορετικές πολιτισμικές/θρησκευτικές καταβολές

  • 14 Φεβρουαρίου 2019, 21:44 | Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες

    Η αναγνώριση καταρχήν της ανάγκης διατήρησης της ιδιαίτερης πολιτισμικής ταυτότητας των προσφύγων και μεταναστών στη χώρα είναι θετική και είναι προς την θετική κατεύθυνση τα μέτρα πολιτικής για την προώθηση του θεσμού του διαπολιτισμικού μεσολαβητή και του διαλόγου σε θεσμικό επίπεδο με τις χώρες προέλευσης των προσφύγων και μεταναστών.
    Προς αυτό όμως θα έπρεπε να προβλεφθεί ως μέτρο πολιτικής η διευκόλυνση της οικογενειακής επανένωσης των δικαιούχων διεθνούς προστασίας με τα μέλη της οικογενείας τους που διαβιούν στις χώρες καταγωγής τους ή άλλες ενδιάμεσες χώρες, υπό φόβο δίωξης πολλές φορές, καθώς η οικογένεια, ως ο βασικός κοινωνικός πυρήνας, αποτελεί και το βασικό θεσμό διατήρησης της πολιτισμικής ταυτότητας των προσφύγων.
    Είναι δε ιδιαίτερα ατελής η εφαρμοζόμενη πολιτική, καθώς με πολλαπλά διοικητικά προσκόμματα, δεν καθίσταται εφικτή η οικογενειακή επανένωση προσφύγων, παρά τις σχετικές προβλέψεις της οδηγίας 2003/86/ΕΚ, ενώ επίσης κατά το ελληνικό δίκαιο δεν προβλέπεται η οικογενειακή επανένωση όλων των δικαιούχων διεθνούς προστασίας (εν προκειμένω αποκλείονται οι δικαιούχοι επικουρικής προστασίας).

  • 14 Φεβρουαρίου 2019, 16:41 | ΑΣΕΤ (Generation 2.0 RED)

    Σε σχέση με όλες τις αναφορές στην ενίσχυση του θεσμικού ρόλου των διαπολιτισμικών μεσολαβητών, η περιγραφή του ρόλου του διαμεσολαβητή δεν είναι σαφής. Επίσης, υπάρχει πρόβλεψη ειδικών περιπτώσεων καθώς και αλλαγή της νομοθεσίας για διορισμό/πρόσληψη πολιτών τρίτων χωρών σε υπηρεσίες του δημοσίου (ως διαμεσολαβητές, εκπαιδευτικοί μητρικής γλώσσας κλπ.);

  • Στο πλαίσιο της μαζικής αύξησης των μεικτών μεταναστευτικών ροών προς τη χώρα κατά την τελευταία πενταετία, έχουν ανακύψει επείγουσες ανάγκες διαπολιτισμικής μεσολάβησης τόσο για την κάλυψη των στοιχειωδών ανθρωπιστικών αναγκών των προσφύγων και των μεταναστών όσο και για την εξυπηρέτηση των υπηρεσιών υποδοχής και υποστήριξης που τους παρέχονται (π.χ. στέγαση, υγεία, εκπαίδευση, νομική συμβουλευτική, κ.ά.). Μέχρι σήμερα ωστόσο, οι υπηρεσίες διαπολιτισμικής μεσολάβησης, όπως έχουν διαμορφωθεί, δεν εστιάζουν στην προοπτική ένταξης των μεταναστευτικών πληθυσμών στη χώρα αλλά καλύπτουν κυρίως τις επείγουσες ανάγκες διαχείρισης μιας «μεταναστευτικής/προσφυγικής κρίσης» «προσωρινά διαμενόντων» μεταναστευτικών πληθυσμών σε μια «χώρα διέλευσης» και για μια «μεταβατική περίοδο». Το γεγονός αυτό έχει επηρεάσει τον υπό διαμόρφωση χαρακτήρα της διαπολιτισμικής μεσολάβησης ως μιας «προσωρινής επείγουσας ανάγκης» για μια «αγοραία υπηρεσία» χωρίς ιδιαίτερες γνωστικές ή άλλες απαιτήσεις επαγγελματικής εξειδίκευσης και πιστοποίησης των απασχολούμενων ως διαπολιτισμικών μεσολαβητών. Ωστόσο, όσο γίνεται εμφανές ότι οι μεικτές μεταναστευτικές ροές προς την Ελλάδα θα συνεχιστούν, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη διαμονή όσων ήδη έχουν εισέλθει στη χώρα, τόσο οι ανάγκες και οι απαιτήσεις των χρηστών των υπηρεσιών διαπολιτισμικής μεσολάβησης (π.χ. αιτούντες και δικαιούχοι διεθνούς προστασίας, μετανάστες, φορείς της κεντρικής δημόσιας διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης, η κοινωνία των πολιτών κ.ά.) θα παγιώνονται και θα διευρύνονται σε όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής. Ως αποτέλεσμα, οι ανάγκες για δεξιότητες διαπολιτισμικής μεσολάβησης θα αυξάνονται και θα διαφοροποιούνται ταχύτατα ζητώντας επικαιροποιημένη κατάρτιση στο πλαίσιο μιας συνεκτικής και διεπιστημονικής προσέγγισης που θα συμπεριλαμβάνει, μεταξύ άλλων, στοιχεία από την κοινωνική ψυχολογία και τη διαχείριση κρίσεων, το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς σπουδές, τη διαπολιτισμική επικοινωνία και τη διαμεσολάβηση, την κοινωνιολογία και τη συμβουλευτική. Προς αυτή την κατεύθυνση και στο πλαίσιο του παρόντος σχεδιασμού υπηρεσιών διαπολιτισμικής μεσολάβησης καθώς και προγραμμάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής εξειδίκευσης πιστοποιημένων διαπολιτισμικών μεσολαβητών, είναι πολύ σημαντικό να αξιοποιηθούν οι μαθησιακοί πόροι και το εκπαιδευτικό υλικό διαπολιτισμικής μεσολάβησης το οποίο έχει παραχθεί από ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Ως παράδειγμα αναφέρεται το εκπαιδευτικό υλικό που έχει παραχθεί από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) μέσω του προγράμματος ReCULM (http://www.reculm.eu/el/).

  • 13 Φεβρουαρίου 2019, 13:04 | Terre des hommes Hellas

    Κάθε απόπειρα εδραίωσης διαπολιτισμικών και διαθρησκευτικών δεσμών, προϋποθέτει την ανεκτικότητα απέναντι στο ξένο δόγμα. Αλλόθρησκα κοιμητήρια και λατρευτικοί χώροι θα πρέπει να προτεραιοποιηθούν καθώς αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της ένταξης.
    Συγκεκριμένα: «Σήμερα δεν υπάρχει στη μητροπολιτική περιοχή της Αττικής, ούτε σε άλλη πόλη της ηπειρωτικής Ελλάδας εκτός Θράκης, μουσουλμανικό νεκροταφείο, με αποτέλεσμα η ταφή των αποθανόντων μουσουλμάνων να μετατρέπεται σε πραγματική περιπέτεια και μάλιστα πολυδάπανη. Κι αυτό γιατί σύμφωνα με την ισλαμική θρησκεία δεν επιτρέπεται η εκταφή του νεκρού, όπως ισχύει στα δημοτικά νεκροταφεία των πόλεων μετά την παρέλευση τριετίας, ενώ οι περισσότεροι μουσουλμάνοι επιθυμούν να ταφούν σε ισλαμικό κοιμητήριο». Πηγή: http://www.kathimerini.gr/912477/article/epikairothta/ellada/den-mporoyme-akomh-kai-na-pe8anoyme