1. Η παράγραφος 1 του άρθρου 4 του ν. 4310/2014 αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Η χάραξη και η υλοποίηση εθνικής πολιτικής έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας συνιστά θεμελιώδη υποχρέωση της Πολιτείας. Αφορούν το σύνολο των ενεργειών, οι οποίες έχουν ως σκοπό τη μεθοδική και αποτελεσματική προώθηση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας στη χώρα, τη διαμόρφωση των επιλογών για το μέλλον και την πρόβλεψη των μέσων που απαιτούνται για την πραγμάτωση των σκοπών αυτών. Η Εθνική Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΑΚ) είναι η αποτύπωση της στρατηγικής της χώρας στον τομέα της ΕΤΑΚ. Με τον σχεδιασμό της ΕΣΕΤΑΚ επιδιώκεται:
α) Η συστηματική θεώρηση, προσέγγιση και ανάδειξη των θεματικών τομέων της έρευνας ανάλογα με τις συνολικές ανάγκες και προτεραιότητες της χώρας.
β) Η ενίσχυση των επενδύσεων στην ΕΤΑΚ με προτάσεις εκπόνησης κατάλληλων δράσεων ή προγραμμάτων ΕΤΑΚ, απλοποίησης των διαδικασιών και ενίσχυσης του ελεύθερου ανταγωνισμού.
γ) Η ενίσχυση της υφιστάμενης ή αναδυομένης αριστείας των ερευνητικών και τεχνολογικών φορέων στις Περιφέρειες της χώρας».
δ) Η συμβολή στην προώθηση της ισότητας των φύλων με την ισότιμη ενσωμάτωση του γυναικείου φύλου στην έρευνα και την ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων σε όλα τα επίπεδα στελέχωσης, συμπεριλαμβανομένων του εποπτικού, του διαχειριστικού και του διοικητικού επιπέδου, με την εφαρμογή για το σκοπό αυτό πολιτικής ίσων ευκαιριών στο πλαίσιο των προσλήψεων, στα επακόλουθα στάδια επαγγελματικής σταδιοδρομίας και στις επιτροπές επιλογής και αξιολόγησης σε συνδυασμό με την εφαρμογή κριτηρίων ποιότητας και επαγγελματικών προσόντων.
ε) Η δημιουργία συνθηκών επαρκούς ροής νέων ικανών ερευνητών, η παροχή εκπαίδευσης και η προσφορά σε ερευνητές ελκυστικών προοπτικών σταδιοδρομίας, η επίτευξη υψηλού επιπέδου γεωγραφικής και διατομεακής κινητικότητας ερευνητών μεταξύ οργανισμών, επιστημονικών κλάδων, τομέων και χωρών με τη διασφάλιση άρσης των υπαρχόντων φραγμών.
στ) Η δημιουργία, η αξιοποίηση, η συντήρηση και η επέκταση ερευνητικών υποδομών υψηλής ποιότητας για την ενίσχυση της πρωτοποριακής έρευνας και της καινοτομίας με την προσέλκυση επιστημόνων εγνωσμένου κύρους και την αξιοποίηση, την υποστήριξη νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής και την άσκηση οικονομικών και μη δραστηριοτήτων. Περαιτέρω, η ανάπτυξη εταιρικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δημόσιων ερευνητικών υποδομών και της βιομηχανίας.
ζ) Η ενίσχυση των ΜΜΕ για την ανάπτυξη τεχνολογικής καινοτομίας με τη λήψη ειδικών μέτρων αντιμετώπισης των ανεπαρκειών της αγοράς και την ενθάρρυνση της συνεργασίας τους με τις μεγάλες επιχειρήσεις στον τομέα της ΕΤΑΚ.
η) Η διασφάλιση της ισόρροπης και σταθμισμένης ανάπτυξης των ερευνητικών οργανισμών της χώρας.
θ) Η εναρμόνιση με τις κατευθύνσεις της ευρωπαϊκής πολιτικής για την ΕΤΑΚ και η επίτευξη βέλτιστης διακρατικής συνεργασίας με τη συμμετοχή σε αντίστοιχες προσπάθειες σε πανευρωπαϊκό και ευρύτερο διεθνές επίπεδο.
ι) Η διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών ανάπτυξης της ΕΤΑΚ, με εφαρμογή κανόνων διαφάνειας και διαμόρφωση συνεκτικού και κατάλληλου νομικού, ασφαλιστικού, φορολογικού και ελεγκτικού πλαισίου.
ια) Η διαμόρφωση συνθηκών και κινήτρων για την ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των ερευνητικών οργανισμών, των τεχνολογικών φορέων, των επιχειρήσεων και των λοιπών φορέων.
ιβ) Η συμβολή στην κοινωνική, ενεργειακή και περιβαλλοντική πολιτική της χώρας.
ιγ) Η συμβολή στην περιφερειακή ανάπτυξη και την απασχόληση, ιδίως των νέων.
ιδ) Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της ΕΤΑΚ και της ανταγωνιστικότητας με την καθιέρωση σύγχρονων δεικτών μέτρησης.
ιε) Η αξιοποίηση κάθε πρόσφορου μέσου σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις για τη χρηματοδότηση της ΕΤΑΚ (ενδεικτικά, δημόσιες συμβάσεις και σύγχρονες μορφές τους, όπως οι προεμπορικές συμβάσεις, ο ανταγωνιστικός διάλογος, οι συμφωνίες – πλαίσιο, η συμμετοχή σε κοινότητες γνώσης και καινοτομίας).
ιστ) Η προσέγγιση του ευρωπαϊκού στόχου συμβολής του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα στην ενίσχυση της ΕΤΑΚ, όπως διαμορφώνεται εκάστοτε.
ιζ) Η ενίσχυση των συνεργειών και της συμπληρωματικότητας μεταξύ των εθνικών ή περιφερειακών δράσεων ΕΤΑΚ με άλλα κεντρικά διαχειριζόμενα προγράμματα της Ένωσης.
2. Η παράγραφος 2 του άρθρου 4 του ν.4310/2014 καταργείται.
Προτείνεται να προστεθεί η περίπτωση (λα) μετά το (ιζ):
λα) Η ενίσχυση της ανοιχτής πρόσβασης στη γνώση, της ανοιχτής επιστήμης και των ανοιχτών τεχνολογιών.
Η πολιτική για την ανοιχτή πρόσβαση στη γνώση και για την ανοιχτή επιστήμη και τεχνολογίες αποτελεί βασική Ευρωπαϊκή πολιτική στο χώρο της έρευνας, της επιστήμης και της διδασκαλίας. Επιπλέον, η Ελλάδα καταβάλλει σε ετήσια βάση ένα τεράστιο ποσό σε περιοδικά και βάσεις δεδομένων και έχει απόλυτη ανάγκη να κινηθεί προς την κατεύθυνση της ανοιχτής πρόσβασης τόσο από οικονομικής πλευράς, όσο κι από πλευράς της διάχυσης των αποτελεσμάτων της έρευνας των Ελλήνων ερευνητών. Οι ειδικότερες αλλαγές που προτείνονται στο αρ. 25 ακολουθούν αυτήν τη γενική κατεύθυνση.
Άρθρο 4
Να προστεθεί στην παράγραφο 1
α) μετά το εδάφιο δ, νέο εδάφιο ως εξής:
Η διασφάλιση της αρχής της μη διάκρισης λόγω αναπηρίας στα άτομα με αναπηρία με την εφαρμογή εύλογων προσαρμογών, πολιτικής ίσων ευκαιριών στο πλαίσιο των προσλήψεων, στα επακόλουθα στάδια επαγγελματικής σταδιοδρομίας και στις επιτροπές επιλογής και αξιολόγησης σε συνδυασμό με την εφαρμογή κριτηρίων ποιότητας και επαγγελματικών προσόντων και παράλληλα η συμβολή στην προώθηση των ίσων ευκαιριών για τα άτομα με αναπηρία με υιοθέτηση και προώθηση των αρχών του Σχεδιασμού για Όλους στο σύνολο των ενεργειών, οι οποίες έχουν ως σκοπό τη μεθοδική και αποτελεσματική προώθηση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας στη χώρα, τη διαμόρφωση των επιλογών για το μέλλον και την πρόβλεψη των μέσων που απαιτούνται για την πραγμάτωση των σκοπών αυτών .
β)το εδάφιο ιγ να συμπληρωθεί ως εξής:
Η συμβολή στην περιφερειακή ανάπτυξη και την απασχόληση, ιδίως των νέων και των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού (π.χ. ατόμων με αναπηρία).
Προτείνεται να προστεθεί η περίπτωση (λα) μετά το (ιζ):
λα) Η ενίσχυση της ανοιχτής πρόσβασης στη γνώση, της ανοιχτής επιστήμης και των ανοιχτών τεχνολογιών.
Με την προτεινόμενη τροπολόγηση των αρθ. 4 και 5 του 4310/2014 α) υποβαθμίζεται η Εθνική Στρατηγική Έρευνας,Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΑΚ), καθώς καταργείται η υποχρέωση για την ψήφισή της από τη Βουλή των Ελλήνων, β) καταργείται η υποχρέωση κατάρτισής της εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, ενώ γ) δεν προβλέπονται οι αναγκαίες ρυθμίσεις για ένα σταθερό, πολυετές πλαίσιο χρηματοδότησής της, όπως και για τη διασφάλιση των απαραίτητων πόρων.
Θα πρέπει να θεσμοθετηθούν οι αναγκαίες ρυθμίσεις για ένα σταθερό, πολυετές πλαίσιο χρηματοδότησής της ΕΣΕΤΑΚ, ο μηχανισμός διαμόρφωσης, επικαιροποίησης και αποτίμησής της και να επανέλθουν οι προβλέψεις του ν. 4310/2014 για ψήφιση της ΕΣΕΤΑΚ από τη Βουλή των Ελλήνων και ο χρονικός περιορισμός για τη κατάρτισή της.
Άρθρο 4 και 5
• Η αναφορά των κρίσιμων θεματικών τομέων της έρευνας είναι εντελώς γενικόλογη και δεν αντικατοπτρίζει τις εθνικές προτεραιότητες (π.χ. Αγρονομία, Διαστημικές Επιστήμες)
• Δεν διευκρινίζεται στο άρθρο η διαδικασία χάραξης και διαμόρφωσης της Εθνικής Στρατηγικής για την Έρευνα και την Καινοτομία.
• Η χρηματοδότηση ανταγωνιστικών και μόνο προγραμμάτων δεν στοχεύει πάντα στην αναβάθμιση της έρευνας, αν δεν συνοδεύεται και από χρηματοδότηση που στοχεύει στη ενθάρρυνση και παρακίνηση των ερευνητών.
• Η διακρατική συνεργασία και η συγκράτηση και προσέλκυση άριστου επιστημονικού δυναμικού είναι επιβεβλημένη.
• Δεν γίνεται εισήγηση του σχεδίου δράσης στη Βουλή, έτσι ώστε να τονιστεί ο εθνικός χαρακτήρας του
• Δεν προβλέπεται πουθενά η χρηματοδότηση για την εφαρμογή του
• Δεν προβλέπεται διαδικασία αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του Σχεδίου Δράσης
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΥ
Δεν αναφέρεται πουθενά ο τρόπος της διασφάλισης της Εθνικής χρηματοδότησης της ΕΣΕΤΑΚ καθώς και η υποχρεωτική αξιολόγησή της.
Όπως αναφερόταν και στην ανάλυση SWOT για το ελληνικό σύστημα Ε&Α που πραγματοποιήθηκε από τη Rand [A rapid review of the Greek research and development system, copyright 2011 RAND Corporation], στις σημαντικές αδυναμίες του ελληνικού ερευνητικού συστήματος ήταν (α) η «Έλλειψη συνεπούς και αξιόπιστης χρηματοδότησης, αταξία στον κύκλο προκηρύξεων διαγωνισμών (ITT), αναξιοπιστία στο χρόνο πληρωμής» και (β) η «Έλλειψη εθνικής στρατηγικής, που οδηγεί σε έλλειψη προτεραιοτήτων και μιας συνεκτικής ερευνητικής κοινότητας».
Επιπλέον: α) η ΕΣΕΤΑΚ θα πρέπει να ψηφίζεται από τη Βουλή β) να συμπεριληφθεί η συντήρηση και ενίσχυση των Εθνικών ερευνητικών υποδομών καθώς και ο Ευρωπαϊκός χώρος έρευνας, και γ) να προστεθεί η ενσωμάτωση και η ενίσχυση του «Τριγώνου της Γνώσης» που συγκροτούν η Έρευνα, η Ανώτατη Εκπαίδευση και η Καινοτομία σύμφωνα με τους στόχους και προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (PE 67/13, PE 16939/13).
Το ΔΣ του Συλλόγου Ερευνητών Δημοκρίτου
ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ
Παρατηρήσεις / προτεινόμενες ρυθμίσεις:
Η ανάγκη ύπαρξης μεθοδικού σχεδίου και αποτελεσματικής προώθησης της επιστημονικής έρευνας και τεχνολογίας αποτελεί μια από τις βασικές πρόνοιες του Ν. 1514/1985, στο νομοθετικό κείμενο του οποίου αφιερώνεται σχετικό κεφάλαιο (Γ, άρθρα 5, 6, 7) υπό τον τίτλο “Πρόγραμμα Ανάπτυξης Έρευνας και Τεχνολογίας, ΠΑΕΤ”, το οποίο ψηφίζεται από τη Βουλή των Ελλήνων, είτε ως τμήμα του πενταετούς οικονομικού προγράμματος της χώρας, είτε αυτοτελώς.
Στην πράξη, ουδέποτε ψηφίστηκε από τη Βουλή ΠΑΕΤ. Η κάθε κυβέρνηση κατά πάγια πρακτική περιλάμβανε στο πρόγραμμά της ορισμένες γενικές διακηρύξεις περί έρευνας, χωρίς να δίνεται καμία συνέχεια στο ζήτημα. Σημειώνουμε επίσης ότι, στην ανάλυση SWOT για το ελληνικό σύστημα Ε&Α που πραγματοποιήθηκε από τη Rand [A rapid review of the Greek research and development system, copyright 2011 RAND Corporation], στις πρώτες θέσεις του πίνακα με τις αδυναμίες του ελληνικού ερευνητικού συστήματος εμφανίζονται (α) η «Έλλειψη συνεπούς και αξιόπιστης χρηματοδότησης, αταξία στον κύκλο προκηρύξεων διαγωνισμών (ITT), αναξιοπιστία στο χρόνο πληρωμής» και (β) η «Έλλειψη εθνικής στρατηγικής, που οδηγεί σε έλλειψη προτεραιοτήτων και μιας συνεκτικής ερευνητικής κοινότητας». Οι ανωτέρω αδυναμίες δεν αντιμετωπίζονται θεσμικά στο υπό διαβούλευση σ/ν.
Αυτό που κρατά ζωντανή την ερευνητική δραστηριότητα στην Ελλάδα είναι κατ’ ουσίαν μια αντίστοιχη διαδικασία που με σοβαρότητα επιτελείται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μορφή των Framework Programmes, τα οποία αποτελούν και το κύριο χρηματοδοτικό εργαλείο με το οποίο η Ε.Ε. χρηματοδοτεί επιστημονικές και τεχνολογικές δραστηριότητες. Πρόκειται για διαδικασία η οποία ξεκίνησε το 1984 και έκτοτε επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Η ΕΕΕ θεωρεί ότι ο αντίστοιχος εθνικός τακτικός στρατηγικός σχεδιασμός της έρευνας στη χώρα μας είναι επίσης επιβεβλημένος, όπως επιβεβλημένη είναι και η διασφάλιση των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίησή του, ώστε η Ελλάδα να μην είναι πλέον μια από τις τελευταίες των χωρών της Ε.Ε και του ΟΟΣΑ ως προς την επένδυση σε Ε&Κ.
Αναγκαίος είναι, τέλος, ένας μηχανισμός αποτίμησης των αποτελεσμάτων κάθε υλοποιηθέντος πολυετούς προγράμματος ΕΤΑΚ, ο οποίος θα τροφοδοτεί με δεδομένα και θα υποβοηθά και τη χάραξη του επόμενου προγράμματος ΕΤΑΚ.
Με την προτεινόμενη τροπολόγηση του Ν. 4310/2014 στο παρόν σ/ν:
(α) υποβαθμίζεται η Εθνική Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΑΚ), καθώς καταργείται η υποχρέωση για την ψήφιση της ΕΣΕΤΑΚ από τη Βουλή των Ελλήνων, υποχρέωση που περιλαμβανόταν και στους δύο νόμους για την ΕΤΑΚ, (Ν. 1514/1985 και Ν. 4310/2014).
(β) Ταυτόχρονα δεν θεσμοθετούνται ούτε ο μηχανισμός χάραξης της ΕΣΕΤΑΚ, ούτε ένα σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη χρηματοδότησή της. Με τον τρόπο αυτό δεν διασφαλίζεται σταθερή, ορθολογική χάραξη και υλοποίηση της ΕΣΕΤΑΚ (πέραν από τυχόν καιροσκοπικές πολιτικές), αλλά αντίθετα αφήνεται στην διακριτική ευχέρεια του εκάστοτε Υπουργού και του Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) να τη διαμορφώνει και να τη χρηματοδοτεί κατά το δοκούν [ ].
(γ) Επιπλέον, δεν προτείνεται απολύτως κανένα ορθολογικό και υλοποιήσιμο πρότυπο οργάνωσης και διακυβέρνησης ενός ενιαίου, εθνικού ερευνητικού ιστού (δημόσιου και ιδιωτικού), για την ανάπτυξη της Έρευνας και Καινοτομίας στη χώρα.
Πρόταση της ΕΕΕ:
Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί ο μηχανισμός και οι διαδικασίες στη βάση των οποίων θα διαμορφώνεται και θα επικαιροποιείται η ΕΣΕΤΑΚ, καθώς και ένα σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη χρηματοδότησή της. Η ΕΣΕΤΑΚ θα πρέπει να κατατίθεται σε δημόσια διαβούλευση και στη συνέχεια να ψηφίζεται από τη Βουλή των Ελλήνων.
Οι κρίσιμοι θεματικοί τομείς της Έρευνας της χώρας θα πρέπει να διαμορφώνονται με βάση τα ελληνικά δεδομένα.
Η Ένωση τονίζει επίσης την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός μηχανισμού αποτίμησης των αποτελεσμάτων κάθε υλοποιηθέντος πολυετούς προγράμματος ΕΤΑΚ, ο οποίος θα τροφοδοτεί με δεδομένα και θα υποβοηθά και τη χάραξη της ΕΣΕΤΑΚ. Για τη διαμόρφωση της επόμενης ΕΣΕΤΑΚ απαραίτητη θεωρείται η άμεση αποτίμηση των ερευνητικών προγραμμάτων ΕΠΑΝ και ΕΣΠΑ.
Η «συμβολή στην προώθηση της ισότητας των φύλων» θα μπορούσε να υλοποιείται μέσω συγκεκριμένων, αποτελεσματικών ρυθμίσεων στη συνέχεια του σ/ν (πέραν των υποψηφιοτήτων σε ορισμένα όργανα που αναφέρονται στο Άρθρο 26, παρ. 13 του παρόντος).
Προτείνεται επίσης να αναφέρεται στο παραπάνω σημείο και «ο σεβασμός της διαφορετικότητας» (θα μπορούσε, π.χ., να προστεθεί στην παρ. 1., εδάφιο δ «και η συμβολή στην προώθηση της ισότιμης συμμετοχής και εξυπηρέτησης όλων των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων ηλικιωμένων, ατόμων με αναπηρία ή πολιτών με δυσχέρεια στη χρήση ηλεκτρονικών μέσων»).
Το ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών
Ολόκληρο το κείμενο θέσεων της ΕΕΕ επί του υπό διαβούλευση σ/ν για την ΕΤΑΚ είναι αναρτημένο στο: http://www.eee-researchers.gr/wp-content/uploads/2016/01/EEE_EX_487_Theseis-epi-tou-SN-EREYNAS_Jan2016.pdf
Αποτελεί αρνητική εξέλιξη η κατάργηση της ψήφισης με νόμο της ΕΣΕΤΑΚ από την βουλή (πρόβλεψη του άρθρου 5 του ν. 4310/14). Επίσης τόσο στο ν. 4310/14 όσο και στο παρόν σ/ν δεν περιγράφονται/αναλύονται καθόλου οι όροι και οι διαδικασίες της περιοδικής επικαιροποίησης της ΕΣΕΤΑΚ.
Στην Παρ.1 . “Αφορά το σύνολο των ενεργειών, οι οποίες έχουν ως σκοπό τη μεθοδική και αποτελεσματική προώθηση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας στην χώρα, τη διαμόρφωση των επιλογών για το μέλλον και την πρόβλεψη των μέσων που απαιτούνται για την πραγμάτωση των σκοπών αυτών.” Να προστεθεί: “…..με γνώμονα τις ανάγκες τις κοινωνίας.”
Παρ.1στ “… Περαιτέρω, η ανάπτυξη εταιρικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ των δημόσιων ερευνητικών υποδομών και της βιομηχανίας” Να προστεθεί: “με σκοπό την προώθηση των σκοπών της παρ. 1 του ίδιου άρθρου»
Η χώρα μας αποτελείται από πολλά νησιωτικά συμπλέγματα (περίπου 6.000 όλα τα νησιά, από τα οποία περίπου τα 120 κατοικούνται) και περίπου το 25% όλων των δήμων της Ελλάδας είναι νησιωτικοί. Αυτό είναι ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Τα νησιά μας παρουσιάζουν φυσικά μειονεκτήματα και χαρακτηρίζονται από χαμηλούς ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ σε σχέση με την ενδοχώρα. Η συνδυαστική αξιοποίηση των πολιτισμικών και φυσικών τους πόρων μέσω της προαγωγής της έρευνας και καινοτομίας είναι το συγκριτικό τους πλεονέκτημα, ώστε να κρατήσουν τους νέους επιστήμονες, να αξιοποιήσουν το διαθέσιμο ερευνητικό δυναμικό που διαθέτουν λόγω των πανεπιστημίων τους και να δημιουργήσουν νέους ορίζοντες ανάπτυξης για τη νησιωτική περιφέρεια και μέσω αυτής για όλη τη χώρα. Για παράδειγμα εδώ είναι τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος EUROISLANDS που αφορά τα χαρακτηριστικά και τη βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών της Ευρώπης: http://www.aegean.gr/lid/internet/New_Folder/greek%20_Atlas_ESPON_text_web.pdf
Τα νησιά μας μειονεκτούν σε σχέση με την ενδοχώρα ως προς τον αριθμό των ερευνητικών ινστιτούτων. Επίσης, δεν λαμβάνονται επαρκώς υπόψη σε νέους σχεδιασμούς της έρευνας. Δείτε για παράδειγμα ένα άρθρο που αφορά τον ανορθολογικό σχεδιασμό της αγροτικής ανάπτυξης: http://www.efsyn.gr/arthro/agrotiki-anaptyxi-se-athina-thessaloniki . Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στην προκήρυξη του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα» (που έλαβε χώρα πριν ενάμιση χρόνο και αφορούσε την αγροτική έρευνα και ανάπτυξη), από τις 99 θέσεις ερευνητών, δεν υπήρχαν θέσεις σε νησιά εκτός της Κρήτης (πέρα από μια θέση στην Κέρκυρα). Δείτε εδώ: http://www.elgo.gr/files/2014/October14/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%AE%CF%81%CF%85%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%B7%CF%84%CF%8E%CE%BD.pdf
Συνεπώς, οι νέες ρυθμίσεις για την έρευνα θα μπορούσαν να προάγουν πιο ξεκάθαρα τη «νησιωτικότητα» (π.χ. αρθ. 32, Ν.4150/2013) και να θέσουν τις βάσεις για δημιουργία νέων ερευνητικών δομών στα νησιά.
Κατά δεύτερον, οι νέες ρυθμίσεις θα μπορούσαν να δώσουν έμφαση στη διασφάλιση ισόρροπης αξιοποίησης τόσο των φυσικών όσο και των πολιτισμικών πόρων, συνθέτοντας μια ολοκληρωμένη αναπτυξιακή πολιτική. Για παράδειγμα, από τις 99 θέσεις ερευνητών της παραπάνω προκήρυξης του ΕΛΓΟ-Δήμητρα, μόνο η μια θέση (νο. 96: «Αγροτικός τουρισμός») αφορά αξιοποίηση πολιτισμικών πόρων.
Σας ευχαριστώ,
Ευάγγελος Παυλής, Ph.D. – Ερευνητής