1. Αποδέκτες των αναφορών για περιστατικά εκφοβισμού και ενδοσχολικής βίας σε επίπεδο Διεύθυνσης Εκπαίδευσης είναι οι τετραμελείς ομάδες δράσης που συνιστώνται σύμφωνα με το άρθρο 10, οι οποίες αναπτύσσουν, με τη συμμετοχή ειδικών επιστημόνων και ειδικότερα ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών, δράσεις υποστηρικτικές και επιμορφωτικές, ενώ ασκούν εποπτεία σχετικά με τον χειρισμό των υποθέσεων σε επίπεδο σχολικής μονάδας. Οι ομάδες αυτές παρακολουθούν, επιβλέπουν και συνεπικουρούν τις σχολικές μονάδες στον χειρισμό των σχετικών κρίσεων, ιδιαίτερα σε σοβαρά περιστατικά που έχουν αντίκτυπο στη σχολική και στην κοινωνική ζωή. Επιλαμβάνονται, ιδίως, αν παρατηρείται καθυστέρηση στον χειρισμό και την αντιμετώπιση σοβαρών περιστατικών ενδοσχολικής βίας ή σημειώνεται αδυναμία επίλυσης του περιστατικού, στο οποίο αναφέρεται η καταγγελία.
2. Οι ομάδες της παρ. 1, εκτός από τις δράσεις της ίδιας παραγράφου, έχουν την υποχρέωση να συντάσσουν σε ετήσια βάση εκθέσεις με τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματά τους για το είδος και τον τρόπο αντιμετώπισης των περιστατικών που έλαβαν χώρα στις σχολικές μονάδες της δικαιοδοσίας τους, τις οποίες υποβάλλουν στον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης και τον Προϊστάμενο του Κέντρου Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ.) της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης, μαζί με τις προτάσεις τους.
3. Ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης ενημερώνει για τα θέματα αυτά, εντός τριμήνου από τη λήξη κάθε σχολικού έτους, τον Γενικό Γραμματέα Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, στον οποίον προωθεί τις ετήσιες εκθέσεις των ομάδων δράσης που του υποβλήθηκαν. Eιδικότερα, ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης αποστέλλει τις ετήσιες εκθέσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και συγκεκριμένα: α) Στη Γενική Διεύθυνση Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για τα θέματα εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής φύσης και β) στη Διεύθυνση Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας και Καινοτομίας της Γενικής Διεύθυνσης Ψηφιακών Συστημάτων, Υποδομών και Εξετάσεων, η οποία έχει την εποπτεία της ψηφιακής πλατφόρμας, αναφορικά με τεχνικά θέματα και προτάσεις προσθήκης, τροποποίησης ή διαγραφής προδιαγραφών της εν λόγω πλατφόρμας. Στην ενημέρωσή του ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης διατυπώνει τα συμπεράσματά του για τη λειτουργία της ψηφιακής πλατφόρμας και καταθέτει τις προτάσεις του για την αντιμετώπιση των περιστατικών σχολικής βίας.
Υπάρχουν πλέον και μόνιμοι κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι, λίγοι στο είδος τους, είναι και οι αναπληρωτές τόσοι, όμως το ζήτημα είναι: με μία μέρα τη βδομάδα σε ένα σχολείο ενώ έχουν στην επίβλεψή τους 5 στο σύνολο, τι να πρωτοκάνουν; Γίνεται έτσι η ολοκληρωμένη και η ουσιαστική παρέμβαση;; Γιατί δεν αναφέρει τη συνθήκη αυτή το άρθρο; 1 προς 5; Η λύση είναι μόνιμοι διορισμοί με 1 ή 2 σχολεία σε κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους εβδομαδιαίως στις ΕΔΥ και στο πρόγραμμα Υποστήριξη στη Γενική εκπαίδευση. Ας μιλήσουμε στοχευμένα και πρακτικά αν είναι να τεθεί σε ισχύ το παρόν νομοσχέδιο, μιας και εκδίδεται….
Σε σχέση με τις ομάδες δράσης, αλλά και με κάθε πρόβλεψη του παρόντος που αφορά στην κινητοποίηση ανθρωπίνου δυναμικού επισημαίνεται η ανάγκη κατάλληλης στελέχωσης τόσο αριθμητικά όσο και σε επίπεδο επάρκειας σε σχέση με τη θεματική σε όλη την επικράτεια.
ΟΛΟΙ οι αποδέκτες των αναφορών σχολικού εκφοβισμού πρέπει να να είναι προηγουμένως επιμορφωμένοι και για τα είδη ομο/τρανς/ιντερ-φοβικού εκφοβισμού, ώστε να αντιμετωπίζουν με ευαισθησία και σεβασμό τα ΛΟΑΤΚΙ παιδιά, που άλλωστε αποτελούν τα πρώτα θύματα του σχολικού εκφοβισμού, και άρα να τους παρέχουν ένα ασφαλές, ιδανικά ανώνυμο, υποστηρικτικό και συμπεριληπτικό πλαίσιο όπου θα μπορέσουν να καταγγείλουν τα συμβάντα χωρίς να φοβούνται για την ασφάλεια τους και για περαιτέρω σχολική βία ή επανατραυματισμό.
Δεδομένης της έξαρσης που υπάρχει στη σχολική κοινότητα σε ό,τι αφορά συνολικά την ένταση και τα περιστατικά βίας, εκφοβισμού και θυματοποίησης μαθητών στα σχολεία, είναι επιβεβλημένη η θεσμοθέτηση συνεκτικού συστήματος παιδικής προστασίας, με στελεχωμένες και καλά πλαισιωμένες κοινωνικές υπηρεσίες, με υπηρεσίες ψυχικής υγείας, με κέντρα μέριμνας νέων και με ειδικούς επιστήμονες (κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους και ειδικούς παιδαγωγούς- εκπαιδευτικούς ΕΑΕ) ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ, που θα μπορούν να αναλαμβάνουν δράσεις και να λειτουργούν πρώτα σε επίπεδο πρόληψης και στη συνέχεια να παρεμβαίνουν άμεσα όπου είναι αναγκαίο.
Είναι πολύ σημαντικό και καθοριστικό να επενδύει η Πολιτεία στην πρόληψη, ώστε μειώνεται η ανάγκη παρέμβασης και αντιμετώπισης των κοινωνικών προβλημάτων και εξάρσεων.
ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΙΔΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΓΟΝΕΩΝ (ΜΑΘΗΤΩΝ) ΣΤΟ ΥΠΑΙΘ
Του Ιωάννη Ελ.Κυμιωνή, δικηγόρου*
Ι. Στην καθημερινή σχολική διαδικασία στην Χώρα μας έχει παρατηρηθεί το οξύμωρο και εν πολλοίς αντιφατικό, να υπερτονίζονται από όλες τις (άλλες) πλευρές δίκην τιμητή οι υποχρεώσεις και τα καθήκοντα των Γονέων και των Κηδεμόνων (αχ, αυτή η αδιέξοδη επιμονή στην αναχρονιστική επιβίωση όρων του Οικογενειακού Δικαίου προ της κομβικής τροποποίησης του 1983 – σήμερα όμως και ποιός δεν θα συνέχυε – άθελά του! – την λέξη «κηδεμών» άραγε με το σωτήριο …ορθοπεδικό θωρακικό βοήθημα!, αλλά οι πανταχόθεν κρινόμενοι και βαλλόμενοι Γονείς να μην μπορούν να εκφρασθούν θεσμικά και να απαντήσουν οργανωμένα στον δημόσιο διάλογο. Και δεν αναφέρομαι στην ούτως ή άλλως ανυπόληπτη, ανεπαρκή έως και ανύπαρκτη ως συστηματικώς έκπαλαι κομματικώς ελεγχόμενη Ανωτάτη Συνομοσπονδία Γονέων Μαθητών Ελλάδας (ΑΣΓΜΕ) ή τα δευτεροβάθμια ανά Διοικητική Περιφέρεια όργανα έμμεσης (ίσον : ανεύθυνης και αδιάφορης…) εκπροσώπησης των Νομικών Προσώπων των Συλλόγων Γονέων των Σχολείων στις λεγόμενες Ενώσεις Συλλόγων Γονέων Δήμου και Περιφέρειας, αλλά στην θεσμική και δημόσια παρουσία των κατ’ιδίαν Γονέων, που κατά το Σύνταγμα, το Διεθνές και το Κοινοτικό Δίκαιο, μα κυρίως τον Ελληνικό Αστικό Κώδικα καλούνται αδιαμαρτύρητα να έχουν μόνο καθήκοντα, υποχρεώσεις και βάρη κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας επί των τέκνων τους εποπτευόμενοι στενώς κατά Νόμο ακόμα και από τον επιχώριο … Εισαγγελέα Ανηλίκων!
ΙΙ. Το μοντέλο της χλιαρής και αδύναμης τελικώς συμμετοχής στο δημόσιο γίγνεσθαι του σύγχρονου κοινωνικού Κράτους Δικαίου και στην όποια άχρωμη έως ατονική δημόσια διαβούλευση της σημερινής ανοικτής κοινωνίας των Φορέων Εκπροσώπησης των Συλλόγων Γονέων έχει αποτύχει οικτρά, οπότε μονόδρομος και πρόσφορη λύση είναι η απαραίτητη θέσμιση της συγκρότησης, ίδρυσης και λειτουργίας ευέλικτης Υπηρεσιακής Μονάδας στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (ΥΠΑΙΘ) στο κατά το δυνατόν υψηλότερο διοικητικό επίπεδο, δηλαδή η άμεση ίδρυση και λειτουργία Ειδικής Γραμματείας Γονέων στο αρμόδιο Υπουργείο. Η νέα Ειδική Γραμματεία θα καταστεί υπεύθυνη για τον έλεγχο, την εποπτεία και την ενδυνάμωση της παρουσίας και ενεργητικής λειτουργίας στην σχολική διαδικασία τόσο των Φορέων και των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Μαθητών και Μαθητριών, όσο κυρίως των ίδιων των Γονέων και των ασκούντων κατά διορισμό την γονική μέριμνα ως προσώπων. Η ενδυνάμωση του ρόλου των Γονέων στην σχολική διαδικασία ωστόσο δεν θα πρέπει να περιορισθεί μόνο στην δράση των Συλλόγων Γονέων,αλλά να ενισχυθεί και στα λοιπά προβλεπόμενα όργανα κατά την Εκπαιδευτική Νομοθεσία (πχ Σχολικά Συμβούλια, Συμβούλια Σχολικής Κοινότητας, Σχολικές Εφορείες, Σχολικές Επιτροπές).
ΙΙΙ. Οι Γονείς και οι Κηδεμόνες ως ο Τρίτος Πυλώνας στην σχολική και την εκπαιδευτική εν γένει διαδικασία δίπλα στους Εκπαιδευτικούς και τους Μαθητές είναι παραδόξως παραμελημένος θεσμικά, μα αντιστρόφως ανάλογα και πάντα φιλοτίμως και ανυστερόβουλα ανά πάσα στιγμή και σε πρώτη ζήτηση παρών και αγόγγυστα προσφέρων στην Παιδεία και την Εκπαίδευση στην Χώρα μας. Νομίζω ότι η σκοπιμότητα της ως άνω πρότασης είναι προφανής, το δημοσιονομικό κόστος είναι μηδενικό, η απόδοση του μέτρου αναμενόμενα πολλαπλασίως θετική, ενώ μόνο οφέλη θα ερανίσει το ΥΠΑΙΘ από την πρωτοβουλία.
Ο Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής, είναι Δικηγόρος ΔΣΑ παρ’Αρείω Πάγω – Εμμισθος Δικηγόρος Τμήματος Δικαστηρίων ΔΝΥ ΔΥΠΑ/τ.ΟΑΕΔ, LL.M., LL.M., ΥΔ Παντείου Πανεπιστημίου.[ioanniskymionis@yahoo.gr]
Ωραία έκθεση ιδεών. Και πως ακριβώς θα αναπτύξουν δράσεις οι ειδικοί επιστήμονες (κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι), όταν η κάλυψη από μόνιμο προσωπικό αυτών των κλάδων ανά σχολική μονάδα είναι μηδενική. Ακόμα και σε συστάδες σχολικών μονάδων (ανά 5, δηλαδή 1 για έως και 1200) η κάλυψη από μόνιμο προσωπικό είναι εξαιρτικά χαμηλή. Πρέπει άμεσα να ενισχυθούν όλα τα δημόσια σχολεία από τουλάχιστον έναν κοινωνικό λειτουργό και έναν ψυχολόγο.