Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων

  Μεταφορτώστε το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων

  • ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ
    ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
    Μόνιμη Επιτροπή Περιβάλλοντος

    Σχολιασμός Μ.Ε. Περιβάλλοντος ΤΕΕ/ΤΚΜ επί της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων
    Το Εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων θα πρέπει να είναι η κορωνίδα του προγράμματος διαχείρισης αποβλήτων για τη χώρα. Η πρόληψη και η μείωση της παραγωγής αποβλήτων βρίσκονται ψηλότερα στην πυραμίδα διαχείρισης αποβλήτων και, εφόσον λειτουργήσει αποτελεσματικά, μπορεί να δημιουργήσει θετικό αποτύπωμα, μειωμένες απαιτήσεις σε έργα διαχείρισης αποβλήτων, μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και οικολογική νοοτροπία στην κοινωνία, εξοικονομώντας πολύτιμους οικονομικούς και φυσικούς πόρους, βοηθώντας και αναδεικνύοντας την κυκλική οικονομία. Η ανάπτυξη δε τέτοιων εθνικών προγραμμάτων αποτελεί επιταγή της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, όπου θα προδιαγράφονται οι απαραίτητες δράσεις για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων σε συμφωνία και με τις αρχές του Green Deal.

    Κατά συνέπεια κρίνεται θετικό που η χώρα σχεδιάζει ένα Εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων. Όμως, στο συγκεκριμένο Εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων, το οποίο δόθηκε σε διαβούλευση, εντοπίζονται σημαντικά κενά που το καθιστούν περισσότερο μια έκθεση επιθυμητών ενεργειών παρά ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης με συγκεκριμένους στόχους και τρόπους επίτευξης τους. Το πρόγραμμα εμφανίζεται μη κοστολογημένο, χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, χωρίς συγκεκριμένους ποσοτικούς δείκτες παρακολούθησης και χωρίς συγκεκριμένη δομή συντονισμού και παρακολούθησης.

    Ειδικότερα, θεωρείται απαραίτητη η ύπαρξη ενός γενικού δείκτη ποσοστού μείωσης παραγωγής αποβλήτων και επαναχρησιμοποίησης, προκειμένου να είναι εφικτή η παρακολούθηση επίτευξης των στόχων, η αναθεώρηση τους ή η θέσπιση νέων.
    Παράλληλα επισημαίνονται σημαντικά κενά στην εναρμόνιση της νομοθεσίας, καθώς δεν έχει ακόμη προχωρήσει η ενσωμάτωση των Ευρωπαϊκών οδηγιών 851/852 στην εθνική νομοθεσία, ενώ δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί εργαλεία κινήτρων και αντικινήτρων, όπως το PAYT και rewardasyourecycle.

    Η Μ.Ε. Περιβάλλοντος του ΤΕΕ/ΤΚΜ πιστεύει ότι χρειάζονται άμεσα οργανωμένες δράσεις στη διαχείριση αποβλήτων όπως:
    α. Η ολοκλήρωση ενός σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου
    β. Η άμεση ένταξη του πληρώνω όσο πετάω και rewardsasyourecycle για τις επιχειρήσεις και τους μεγάλους παραγωγούς.
    γ. Η συστηματική εφαρμογή του Εθνικού πλαισίου και η τακτική αναθεώρηση του
    δ. Η συστηματική εφαρμογή του Εθνικού προγράμματος πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων και η τακτική αναθεώρηση του
    ε. Η θέσπιση του οδικού χάρτη για την εφαρμογή του Εθνικού προγράμματος πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων
    ζ. Η συνεργασία των οργάνων της Πολιτείας, των Φορέων διαχείρισης αποβλήτων, των ΟΤΑ και των συστημάτων ανακύκλωσης για τη δημιουργία ευρύτερων δομών ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης υλικών
    Στ. Η δημιουργία κινήτρων για τη επαναχρησιμοποίηση προϊόντων και τη χρήση προϊόντων από ανακυκλώσιμα και ανακυκλωμένα υλικά
    η. Η καλλιέργεια περιβαλλοντικής κουλτούρας για την κοινωνία και τη νέα γενιά.

    Η Πρόεδρος της Μ.Ε. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ του ΤΕΕ/ΤΚΜ
    Μίχου Άννα
    Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Η/Υ

  • 18 Μαρτίου 2021, 13:36 | Δρ. Μπάντσης Γεώργιος

    Η εταιρία ΡΙΖΑΚΟΣ ΑΒΕΤΕ μια από τις μεγαλύτερες Ελληνικές Βιομηχανίες Διογκωμένης Πολυστερίνης με με εξειδικευμένη συσκευασία σε βιομηχανικούς κλάδους της χώρας όπως: ιχθυοκαλλιέργειες, γεωργικά προϊόντα, νωπά τρόφιμα και άλλα ευπαθή προϊόντα , καθώς επίσης τον ξενοδοχειακό και τον κατασκευαστικό τομέα με λύσεις μόνωσης και εξοικονόμησης ενέργειας, θα ήθελε να επισημάνει τα εξής:

    Αναφορικά με την Παρ. 5.2.3 «ΥΛΙΚΑ/ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ» και παρ. 5.2.4 «ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ»
    Η συσκευασία από Διογκωμένη Πολυστερίνη (EPS) είναι ιδανική επιλογή για την μεταφορά ευαίσθητων α) τροφίμων, όπως τα νωπά ψάρια, β) φαρμακευτικών προϊόντων, και γ) ηλεκτρονικών εξαρτημάτων/ηλεκτρικών συσκευών, λόγω των εξαιρετικών θερμομονωτικών ιδιοτήτων της και της αντοχής της στην κρούση. Είναι 100% ανακυκλώσιμη και μπορεί να ανακυκλωθεί μέχρι και πέντε (5) φορές, χωρίς φθορές, χωρίς περεταίρω επεξεργασία και συνάμα άκρως οικολογική, αφού για την κατασκευή της απαιτούνται ελάχιστοι πόροι (αποτελείται από περίπου 98% αέρα και μόλις 2% πολυστυρόλιο).

    Με βάσει τα ανωτέρω προτείνουμε:
    1) Πιλοτικές δράσεις ανακύκλωσης σε Δήμους, super market κ.ο.κ
    2) Για την εύκολη αποκομιδή της από τα ΚΔΑΥ, ξεχωριστό κάδο ανακύκλωσης από τα υπόλοιπα πλαστικά συσκευασίας

    Αναφορικά με την Παρ. 5.2.8 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΚΣΚΑΦΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΩΝ
    1. Για τον διαχωρισμό και ανακύκλωση των οικοδομικών υλικών από διογκωμένη πολυστερίνη EPS προτείνουμε α) ξεχωριστούς κάδους συλλογής για βελτίωση της συλλογής των απορριπτόντων υλικών και β) Διαβούλευση με τα ΚΔΑΥ ώστε να υπάρξει το κατάλληλο νομικό πλαίσιο, για να γίνεται ορθότερα η όλη διαδικασία συλλογής και διαχείρισης.

    2. Διεξαγωγή μελέτης ταυτότητας «οικολογικότητας» για κάθε δομικό υλικό ξεχωριστά και σχετική κατάταξη αυτών (βάσει προτύπων) με την βοήθεια ανεξάρτητου φορέα.

    Εκ μέρους της ΡΙΖΑΚΟΣ ΑΒΕΤΕ
    Με εκτίμηση
    Δρ. Μπάντσης Γ.

  • 18 Μαρτίου 2021, 13:50 | Σταύρος Μαυρουδέας

    Σας στέλνω πάλι τα σχόλιά μου, γιατί δεν έχουν αναρτηθεί έως τώρα.

    σελ. 8
    Στα «Μέτρα που απευθύνονται σε καταναλωτές» περιλαμβάνεται η «Προώθηση συμφωνιών με τη βιομηχανία και το εμπόριο» και η αξιολόγηση περιλαμβάνει ότι «Η προώθηση συμφωνιών με τη βιομηχανία και το εμπόριο έχει μείνει αρκετά πίσω.».
    Ποιες συμφωνίες με τη βιομηχανία και το εμπόριο απευθύνονται σε καταναλωτές;

    σελ. 8
    Στα «Ειδικά μέτρα του τομέα προτεραιότητας «Υλικά/ Απόβλητα Συσκευασιών» (ΑΣ)» περιλαμβάνεται «Η ανάπτυξη της τεχνολογίας, για την αποφυγή της σπατάλης πόρων, και η διάχυσή της έχουν υλοποιηθεί σε πολύ μικρό βαθμό και αποσπασματικά. Θα πρέπει να προωθηθεί και να στηριχθεί περισσότερο.».
    Η αξιολόγηση του τομέα προτεραιότητας γίνεται με γενικά σχόλια χωρίς ειδικές αναφορές. Για παράδειγμα, για ποιες τεχνολογίες γίνεται αναφορά; Ποιες πρέπει να στηριχθούν περισσότερο;

    σελ. 11
    «Με τη θέσπιση της ΚΥΑ 36060/2013 (σε εφαρμογή της Οδηγίας 2010/75/ΕΕ), οι αδειοδοτούσες αρχές εφαρμόζουν τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές (ΒΔΤ) πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων στις διαδικασίες αδειοδότησης των βιομηχανιών.»
    Στην αδειοδότηση περιλαμβάνονται, αλλά πόσες τις εφαρμόζουν και πόσοι έλεγχοι γίνονται για την ορθή λειτουργία και για την μόνιμη τήρησή τους;

    σελ. 12
    Είκοσι χρόνια μετά τον Νόμο 2939/2001: «επισημαίνεται η έλλειψη ολοκληρωμένης και συστηματικής καμπάνιας ευαισθητοποίησης του πληθυσμού που είχε ως αποτέλεσμα την ελλιπή ενημέρωση και την επαγόμενη μη ενεργό συμμετοχή των πολιτών στη πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων». Ποιοι είναι αρμόδιοι για την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού (π.χ. υπουργείο και συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης) και γιατί δεν το έπραξαν;

    σελ. 12
    Γιατί «δεν έχει αποτιμηθεί το αποτέλεσμα» των ενεργειών πρόληψης;

    σελ. 17
    Γιατί είναι εκτός τομέων προτεραιότητας τα επικίνδυνα υλικά που περιλαμβάνονται στο Κεφάλαιο 17 του ΕΚΑ «Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)»;

    σελ. 22
    Η ορθή διαχείριση των αποβλήτων δεν συνεπάγεται τη «συνεπακόλουθη μείωση λειτουργικού κόστους» για όλες τις βιομηχανίες. Για κάποιες θα αυξηθεί το κόστος, ειδικά για όσες δεν διαχειρίζονται σωστά τα επικίνδυνα απόβλητα.

    σελ. 24
    Η «Προώθηση κέντρων επαναχρησιμοποίησης υλικών, με υποχρέωση δημιουργίας τους για ΟΤΑ και ΦΟΔΣΑ.» θα πρέπει να γίνεται λαμβάνοντας υπόψη το σχετικό οικονομικό κόστος για τους πολίτες. Πιο πάνω στο κείμενο γίνεται αναφορά στα προβλήματα της βιωσιμότητας πρωτοβουλιών για τα ΑΗΗΕ, για τα οποία αρμόδια θα πρέπει να είναι τα συστήματα (όπως και για τα υπόλοιπα απόβλητα της εναλλακτικής διαχείρισης) σύμφωνα με τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού.

    σελ. 64
    Η επαναχρησιμοποίηση ΑΗΗΕ θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης σύμφωνα με τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού.

    σελ. 94
    Το ΥΠΕΝ εκτός από το «Συντονισμό, παρακολούθηση και επίβλεψη», πρέπει να αναλάβει και τον κεντρικό έλεγχο όλων των εμπλεκομένων σε τακτά χρονικά διαστήματα και την απόδοση ευθυνών και προστίμων.

    σελ. 94
    Οι ΦοΔΣΑ είναι αρμόδιοι μόνο για αστικά απόβλητα. Να μην επιβαρυνθούν οικονομικά με αρμοδιότητες τρίτων, όπως π.χ. τα κέντρα επιδιόρθωσης αποβλήτων που εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση (για τα οποία αρμόδια θα πρέπει να είναι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, σύμφωνα με τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού).

    σελ. 95
    Οι ΟΤΑ είναι αρμόδιοι μόνο για αστικά απόβλητα. Να μην επιβαρυνθούν οικονομικά με αρμοδιότητες τρίτων, όπως π.χ. τα κέντρα επιδιόρθωσης αποβλήτων που εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση (για τα οποία αρμόδια θα πρέπει να είναι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, σύμφωνα με τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού).

  • Καταθέτουμε τις προτάσεις της ΠΕΔΜΕΔΕ (Πανελλήνια Ένωση Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων) θεωρώντας ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων για τη διαχείριση των ΑΕΚΚ και οι οποίες είναι οι εξής :
    • Η προώθηση της διαλογής και επαναχρησιμοποίησης των υλικών στο χώρο του εργοταξίου του έργου (on-site), με χρήση κινητών μονάδων επεξεργασίας, όπως προκρίνεται και στις δράσεις της ΠΕΔΜΕΔΕ στο επιχειρησιακό σχέδιο του Εθνικού ΣΕΔ για ΑΕΚΚ.
    • Η καθιέρωση διαδικασιών και υποχρεωτικών ποσοστών προμήθειας δευτερογενών υλικών στο πλαίσιο των πράσινων δημόσιων συμβάσεων σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα ληφθεί υπόψη η ανακύκλωση ΑΕΚΚ.
    • Η ανάπτυξη πολιτικής και η επένδυση και χρηματοδότηση σε δράσεις έρευνας και ανάπτυξης, για την ενίσχυση της αγοράς ανακυκλώσιμων υλικών.
    • Η ανάπτυξη σήμανσης CE για προϊόντα που περιέχουν ανακυκλωμένα υλικά, ιδίως σήμανση CE για προϊόντα επαναχρησιμοποιούμενων προϊόντων δομικών κατασκευών (π.χ. δοκοί ξύλου, χάλυβας).
    • Η θέσπιση υψηλού τέλους ταφής, ως αποτρεπτικός παράγοντας για την ταφή και ενεργοποίηση των δράσεων διαλογής και ανακύκλωσης στα ΑΕΚΚ.
    • Η μείωση ΦΠΑ στα δευτερογενή ανακυκλωμένα υλικά, με σκοπό τη μείωση της τελικής τιμής τους σε σχέση με πρωτογενή υλικά.
    • Η εκπαίδευση – ενημέρωση των επαγγελματιών της Κατασκευαστικής Βιομηχανίας σχετικά με την εφαρμογή ανακυκλωμένων ποσοτήτων.

    Επιπλέον θεωρούμε ότι από τους ιδιωτικούς φορείς που συμμετέχουν στη διαβούλευση, η μόνη Εργοληπτική Οργάνωση που έχει ασχοληθεί με το θέμα των ΑΕΚΚ είναι η ΠΕΔΜΕΔΕ, οπότε κατά συνέπεια προτείνουμε να συμπεριληφθεί η ΠΕΔΜΕΔΕ, στους φορείς που συμβάλουν σε μέτρα και δράσεις στο ΕΠΠΔΑ, και συγκεκριμένα ως εξής:

    1. Στα Ακρωνύμια-Συντμήσεις σελ. 4 να προστεθεί:
    ΠΕΔΜΕΔΕ: Πανελλήνια Ένωση Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων
    2. Σελ. 89, σημείο 2.2 στην Οργάνωση να προστεθεί η ΠΕΔΜΕΔΕ, σημείο 4.1 στην Οργάνωση να προστεθεί η ΠΕΔΜΕΔΕ,
    3. Σελ. 90, σημείο 4.3 στην Οργάνωση να προστεθεί η ΠΕΔΜΕΔΕ
    4. Σελ. 92, στον Πίνακα, σημείο 2.2 και σημείο 4.1 στους φορείς να προστεθεί η ΠΕΔΜΕΔΕ
    5. Σελ. 93, στον Πίνακα, σημείο 4.3 στους φορείς να προστεθεί η ΠΕΔΜΕΔΕ

  • Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων 2021-2025 που έθεσε σε Δημόσια Διαβούλευση το ΥΠΕΝ , αποτελεί ένα πλήρες σε σημαντικό βαθμό πρόγραμμα :
    Από τη μελέτη του ΕΠΠΔΑ προκύπτει η μεγάλη ευρύτητα του θέματος και των πολλαπλών πτυχών για την επιτυχή υλοποίηση των 123 δράσεων όπως:
    1. Οι προτεινόμενοι μέθοδοι: μείωση κατανάλωσης, διαμοιρασμός, ανταλλαγή, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή
    2. Τα προϊόντα προτεραιότητας: τρόφιμα, χαρτί, συσκευασίες (πλαστικά κλπ.), υφάσματα, έπιπλα, ηλεκτρονικά-ηλεκτρικά είδη κλπ.
    3. Τα εργαλεία πολιτικής: οικονομικά κίνητρα-αντικίνητρα, υποχρεωτικές θεσμοθετημένες μειώσεις-ποσοτικοί στόχοι, κυρώσεις κλπ.
    4. Οι οργανωτικές (υπο)δομές: υποδομές πχ Κέντρα Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Δήμων-ΦΟΔΣΑ, ηλεκτρονικές πλατφόρμες, Κοινωνικές – Περιβαλλοντικές Συμπράξεις-Συμμαχίες, Εθελοντικές Συμφωνίες
    5. Οι δομές Διακυβέρνησης: Διυπουργικές αρμοδιότητες, δείκτες παρακολούθησης, Εθνικά χρηματοδοτικά εργαλεία κλπ.
    Δεδομένου ότι το προτεινόμενο ΕΠΠΔΑ προτείνει σε ορίζοντα 2 ετών (2021-2023) ένα ΟΔΙΚΟ ΧΑΡΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ 123 δράσεων, είναι πολύ πιθανό το νέο ΕΠΠΔΑ να υλοποιηθεί μερικώς και χωρίς ιεράρχηση πχ με βάση την σπουδαιότητα & εφικτότητα υλοποίησης κάθε δράσης. Υπάρχει ο κίνδυνος το ΕΠΠΔΑ να έχει τελικά μειωμένο αντίκτυπο στην παραγωγή αποβλήτων, που στην χώρα μας παραμένει μεγάλη κατά κεφαλήν τόσο ως σύνολο όσο και σε συγκεκριμένες ροές αποβλήτων, που είναι ιδιαίτερα σημαντικές οικονομικά και περιβαλλοντικά όπως τα τρόφιμα (σπατάλη), ή τα πλαστικά μιας χρήσης (υπερκατανάλωση).
    Για αυτό, προτείνουμε μεθοδολογικά να υπάρξει προτεραιοποίηση 10-15 αριθμητικά δράσεων διακυβέρνησης ώστε να δοθεί το μήνυμα της εφαρμογής του Προγράμματος αρχικά σε επιλεγμένες δράσεις σαφώς προσδιορισμένες, εμβληματικές, ποσοτικοποιημένες και με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα
    Ειδικότερα, ένας τέτοιος κατάλογος δράσεων, θα προτείναμε να περιλαμβάνει τις ακόλουθες δράσεις:
    – 2-3 οικονομικά κίνητρα – αντικίνητρα
    όπως πχ Μειωμένο ή Μηδενικό ΦΠΑ σε δωρεές τροφίμων, ρούχων , επίπλων σε συγκεκριμένες δομές
    (πχ Εκκλησία, Κοινωνικά Ανταλλακτήρια ΟΤΑ)
    – 2-3 ποσοτικοποιημένοι στόχοι για μείωση σπατάλης
    όπως πχ μείωση σπατάλης χαρτιού στο Δημόσιο Τομέα , μείωση αποβλήτων τροφίμων σε Μεγάλες Ξενοδοχειακές Μονάδες
    – Ειδικές καμπάνιες / εκστρατείες με 1-2 δράσεις στοχευμένες σε προϊόντα και κοινό στόχο
    πχ Εθνικής εμβέλειας στους νέους στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (πχ σπατάλη τροφίμων κλπ.) & Τοπικής Εμβέλειας εντός των Σχολείων για χρήση επαναχρησιμοποιούμενων συσκευασιών (πχ παγούρι νερού)
    – Χρηματοδοτικό υπο-πρόγραμμα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ ή/και του Πράσινου Ταμείου
    πχ για τοπικές υποδομές πρόληψης όπως για ΚΔΕΥ, Πλατφόρμες, Τοπικές Δράσεις ενημέρωσης/ευαισθητοποίησης κλπ.
    – Θεσμική πρόβλεψη για εκπόνηση Τοπικού Προγράμματος Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΤΠΠΔΑ)
    πχ από τους ΦΟΔΣΑ στην περιοχή αρμοδιότητας τους σε διαβούλευση με ΟΤΑ μέλη τους, Συλλόγους -Επιμελητήρια – Ενώσεις – ΜΚΟ της οικείας περιοχής, με η εκπόνηση του ΤΠΠΔΑ να είναι προϋπόθεση για συμμετοχή ΦΟΔΣΑ-Δήμων σε χρηματοδοτικά προγράμματα σε θέματα πρόληψης.

  • ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ
    ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
    Μόνιμη Επιτροπή Περιβάλλοντος

    Σχολιασμός Μ.Ε. Περιβάλλοντος ΤΕΕ/ΤΚΜ επί της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων

    Το Εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων θα πρέπει να είναι η κορωνίδα του προγράμματος διαχείρισης αποβλήτων για τη χώρα. Η πρόληψη και η μείωση της παραγωγής αποβλήτων βρίσκονται ψηλότερα στην πυραμίδα διαχείρισης αποβλήτων και, εφόσον λειτουργήσει αποτελεσματικά, μπορεί να δημιουργήσει θετικό αποτύπωμα, μειωμένες απαιτήσεις σε έργα διαχείρισης αποβλήτων, μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και οικολογική νοοτροπία στην κοινωνία, εξοικονομώντας πολύτιμους οικονομικούς και φυσικούς πόρους, βοηθώντας και αναδεικνύοντας την κυκλική οικονομία. Η ανάπτυξη δε τέτοιων εθνικών προγραμμάτων αποτελεί επιταγή της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, όπου θα προδιαγράφονται οι απαραίτητες δράσεις για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων σε συμφωνία και με τις αρχές του Green Deal.

    Κατά συνέπεια κρίνεται θετικό που η χώρα σχεδιάζει ένα Εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων. Όμως, στο συγκεκριμένο Εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων, το οποίο δόθηκε σε διαβούλευση, εντοπίζονται σημαντικά κενά που το καθιστούν περισσότερο μια έκθεση επιθυμητών ενεργειών παρά ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης με συγκεκριμένους στόχους και τρόπους επίτευξης τους. Το πρόγραμμα εμφανίζεται μη κοστολογημένο, χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, χωρίς συγκεκριμένους ποσοτικούς δείκτες παρακολούθησης και χωρίς συγκεκριμένη δομή συντονισμού και παρακολούθησης.

    Ειδικότερα, θεωρείται απαραίτητη η ύπαρξη ενός γενικού δείκτη ποσοστού μείωσης παραγωγής αποβλήτων και επαναχρησιμοποίησης, προκειμένου να είναι εφικτή η παρακολούθηση επίτευξης των στόχων, η αναθεώρηση τους ή η θέσπιση νέων.

    Παράλληλα επισημαίνονται σημαντικά κενά στην εναρμόνιση της νομοθεσίας, καθώς δεν έχει ακόμη προχωρήσει η ενσωμάτωση των Ευρωπαϊκών οδηγιών 851/852 στην εθνική νομοθεσία, ενώ δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί εργαλεία κινήτρων και αντικινήτρων, όπως το PAYT και rewardasyourecycle.

    Η Μ.Ε. Περιβάλλοντος του ΤΕΕ/ΤΚΜ πιστεύει ότι χρειάζονται άμεσα οργανωμένες δράσεις στη διαχείριση αποβλήτων όπως:
    α. Η ολοκλήρωση ενός σύγχρονου νομοθετικού πλαισίου
    β. Η άμεση ένταξη του πληρώνω όσο πετάω και rewardsasyourecycle για τις επιχειρήσεις και τους μεγάλους παραγωγούς.
    γ. Η συστηματική εφαρμογή του Εθνικού πλαισίου και η τακτική αναθεώρηση του
    δ. Η συστηματική εφαρμογή του Εθνικού προγράμματος πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων και η τακτική αναθεώρηση του
    ε. Η θέσπιση του οδικού χάρτη για την εφαρμογή του Εθνικού προγράμματος πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων
    ζ. Η συνεργασία των οργάνων της Πολιτείας, των Φορέων διαχείρισης αποβλήτων, των ΟΤΑ και των συστημάτων ανακύκλωσης για τη δημιουργία ευρύτερων δομών ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης υλικών
    Στ. Η δημιουργία κινήτρων για τη επαναχρησιμοποίηση προϊόντων και τη χρήση προϊόντων από ανακυκλώσιμα και ανακυκλωμένα υλικά
    η. Η καλλιέργεια περιβαλλοντικής κουλτούρας για την κοινωνία και τη νέα γενιά.

    Η Πρόεδρος της Μ.Ε. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ του ΤΕΕ/ΤΚΜ
    Μίχου Άννα
    Διπλ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Η/Υ

  • 18 Μαρτίου 2021, 12:30 | ΣΚΟΔΡΙΑΝΟΥ ΕΙΡΗΝΗ

    Αξιότιμοι Κύριοι,
    Με αίσθημα ευθύνης ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΟΓΚΩΜΕΝΗΣ ΠΟΛΥΣΤΕΡΙΝΗΣ (ΠΑ.ΣΥ.ΔΙ.Π.), ο οποίος εκπροσωπεί την Ελληνική Βιομηχανία Διογκωμένης Πολυστερίνης, που υποστηρίζει σημαντικούς βιομηχανικούς κλάδους, τις ιχθυοκαλλιέργειες, τα γεωργικά προϊόντα, τα νωπά τρόφιμα και άλλα ευπαθή προϊόντα με εξειδικευμένη συσκευασία, καθώς επίσης τον ξενοδοχειακό και τον κατασκευαστικό τομέα με λύσεις μόνωσης και εξοικονόμησης ενέργειας, θα ήθελε να επισημάνει τα εξής:
    Α. Παρ. 5.2.3 «ΥΛΙΚΑ/ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ» και παρ. 5.2.4 «ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ»
    Η συσκευασία από Διογκωμένη Πολυστερίνη (EPS) είναι μοναδική και ιδανική επιλογή για την μεταφορά ευαίσθητων α) τροφίμων, όπως τα νωπά ψάρια, β) φαρμακευτικών προϊόντων, όπως το εμβόλιο κατά του COVID-19, και γ) ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών, λόγω των εξαιρετικών θερμομονωτικών ιδιοτήτων της και της αντοχής της στην κρούση.
    Επιπλέον, είναι άκρως οικολογική, αφού για την κατασκευή της απαιτούνται ελάχιστοι πόροι (αποτελείται από περίπου 98% αέρα και μόλις 2% πολυστιρόλιο).
    Τέλος είναι 100% ανακυκλώσιμη και μπορεί να ανακυκλωθεί μέχρι και πέντε (5) φορές, χωρίς φθορές και χωρίς περεταίρω επεξεργασία, όπως απαιτούν άλλες σύμμικτες συσκευασίες (χαρτί με PET).
    Με βάσει τα ανωτέρω προτείνουμε:
    • Την έναρξη πιλοτικών δράσεων ανακύκλωσης της συγκεκριμένης συσκευασίας σε Δήμους, super market, εταιρείες πωλήσεων ηλεκτρονικού / ηλεκτρικού εξοπλισμού κλπ.
    • Διαχωρισμό της Διογκωμένης Πολυστερίνης από τα υπόλοιπα πλαστικά συσκευασίας, ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία συλλογής και ανακύκλωσης από τα ΚΔΑΥ. Αυτό θα βοηθήσει και στην καλύτερη καταγραφή των ανακυκλωμένων ποσοτήτων.

    Β. Παρ. 5.2.8 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΚΣΚΑΦΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΩΝ
    1. Για τον διαχωρισμό και ανακύκλωση των οικοδομικών υλικών, πρέπει να γίνει πρώτα διαβούλευση με τα ΚΔΑΥ και να υπάρξει το κατάλληλο νομικό πλαίσιο, ώστε να γίνεται ορθότερα η όλη διαδικασία συλλογής και διαχείρισης.
    Η Διογκωμένη Πολυστερίνη (EPS), η οποία χρησιμοποιείται στην θερμομόνωση κτιρίων, μπορεί να ανακυκλωθεί, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, μέχρι και πέντε (5) φορές. Για την ορθή συλλογή των απορριπτόμενων υλικών από την ανέγερση / κατεδάφιση ενός κτιρίου πρέπει να υπάρχουν ξεχωριστοί κάδοι συλλογής.
    2. Πρέπει να γίνει ειδική τεχνική μελέτη για κάθε δομικό υλικό, ώστε να προκύψουν διαπιστευτήρια «οικολογικότητας» και έπειτα να γίνει σχετική κατάταξη αυτών βάσει προτύπων. Την μελέτη θα πρέπει να πραγματοποιήσει ανεξάρτητος φορέας, με χρηματοδότηση του αρμόδιου Υπουργείου.

  • Αξιότιμοι Κύριοι,
    Με αίσθημα ευθύνης ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΟΓΚΩΜΕΝΗΣ ΠΟΛΥΣΤΕΡΙΝΗΣ (ΠΑ.ΣΥ.ΔΙ.Π.), ο οποίος εκπροσωπεί την Ελληνική Βιομηχανία Διογκωμένης Πολυστερίνης, που υποστηρίζει σημαντικούς βιομηχανικούς κλάδους, τις ιχθυοκαλλιέργειες, τα γεωργικά προϊόντα, τα νωπά τρόφιμα και άλλα ευπαθή προϊόντα με εξειδικευμένη συσκευασία, καθώς επίσης τον ξενοδοχειακό και τον κατασκευαστικό τομέα με λύσεις μόνωσης και εξοικονόμησης ενέργειας, θα ήθελε να επισημάνει τα εξής:
    Α. Παρ. 5.2.3 «ΥΛΙΚΑ/ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ» και παρ. 5.2.4 «ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ»
    Η συσκευασία από Διογκωμένη Πολυστερίνη (EPS) είναι μοναδική και ιδανική επιλογή για την μεταφορά ευαίσθητων α) τροφίμων, όπως τα νωπά ψάρια, β) φαρμακευτικών προϊόντων, όπως το εμβόλιο κατά του COVID-19, και γ) ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών, λόγω των εξαιρετικών θερμομονωτικών ιδιοτήτων της και της αντοχής της στην κρούση.
    Επιπλέον, είναι άκρως οικολογική, αφού για την κατασκευή της απαιτούνται ελάχιστοι πόροι (αποτελείται από περίπου 98% αέρα και μόλις 2% πολυστιρόλιο).
    Τέλος είναι 100% ανακυκλώσιμη και μπορεί να ανακυκλωθεί μέχρι και πέντε (5) φορές, χωρίς φθορές και χωρίς περεταίρω επεξεργασία, όπως απαιτούν άλλες σύμμικτες συσκευασίες (χαρτί με PET).
    Με βάσει τα ανωτέρω προτείνουμε:
    • Την έναρξη πιλοτικών δράσεων ανακύκλωσης της συγκεκριμένης συσκευασίας σε Δήμους, super market, εταιρείες πωλήσεων ηλεκτρονικού / ηλεκτρικού εξοπλισμού κλπ.
    • Διαχωρισμό της Διογκωμένης Πολυστερίνης από τα υπόλοιπα πλαστικά συσκευασίας, ώστε να διευκολυνθεί η διαδικασία συλλογής και ανακύκλωσης από τα ΚΔΑΥ. Αυτό θα βοηθήσει και στην καλύτερη καταγραφή των ανακυκλωμένων ποσοτήτων.

    Β. Παρ. 5.2.8 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΚΣΚΑΦΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΩΝ
    1. Για τον διαχωρισμό και ανακύκλωση των οικοδομικών υλικών, πρέπει να γίνει πρώτα διαβούλευση με τα ΚΔΑΥ και να υπάρξει το κατάλληλο νομικό πλαίσιο, ώστε να γίνεται ορθότερα η όλη διαδικασία συλλογής και διαχείρισης.
    Η Διογκωμένη Πολυστερίνη (EPS), η οποία χρησιμοποιείται στην θερμομόνωση κτιρίων, μπορεί να ανακυκλωθεί, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, μέχρι και πέντε (5) φορές. Για την ορθή συλλογή των απορριπτόμενων υλικών από την ανέγερση / κατεδάφιση ενός κτιρίου πρέπει να υπάρχουν ξεχωριστοί κάδοι συλλογής.
    2. Πρέπει να γίνει ειδική τεχνική μελέτη για κάθε δομικό υλικό, ώστε να προκύψουν διαπιστευτήρια «οικολογικότητας» και έπειτα να γίνει σχετική κατάταξη αυτών βάσει προτύπων. Την μελέτη θα πρέπει να πραγματοποιήσει ανεξάρτητος φορέας, με χρηματοδότηση του αρμόδιου Υπουργείου.

  • Παρατηρήσεις και προτάσεις της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης για το ΕΠΠΔΑ
    Πληροφορίες: http://www.ecorec.gr Κυρκίτσος Φίλιππος, Δαλαμάγκα Αντιγόνη και Έλενα Οικονόμου

    Το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων όπως παρουσιάζεται στη διαβούλευση θέτει ορισμένες βασικές αρχές και ένα θετικό πλαίσιο για την πρόληψη αποβλήτων. Παρόλα αυτά απουσιάζει η στοχοθεσία (με εξαίρεση τα σημεία που ήδη προβλέπονται στόχοι από την ισχύουσα νομοθεσία), τα χρονοδιαγράμματα και η δρομολόγηση των πηγών χρηματοδότησης. Ειδικά για τα απόβλητα τροφίμων, η διαδικασία στοχοθέτησης και ο ποσοτικός στόχος, δεν πρέπει να περιορίζονται σε με μια ασαφή αναφορά στη δέσμευσης της Ελλάδας στο στόχο του ΟΗΕ. Συνεπώς είναι απαραίτητο να καθοριστούν συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι και τα χρονοδιαγράμματα επίτευξης, οικονομικά κίνητρα και αντικίνητρα, αλλά και οριστικά και συγκεκριμένα μέτρα που συνδέονται με τον τομέα των αποβλήτων τροφίμων σε εύλογο χρόνο (2021-2022).

    Συγκεκριμένα για τα χρονοδιαγράμματα, θα πρέπει να τονισθεί, ότι αυτά θα καταστήσουν δυνατή:
    α) τη θέσπιση και εφαρμογή συγκεκριμένων συνολικών και επιμέρους στόχων, σε εύλογο χρονικό διάστημα (έως το 2022), αλλά και
    β) την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών για την ανάπτυξη της μεθοδολογίας που θα χρησιμοποιηθεί για τον καθορισμό των στόχων.
    Επιπρόσθετα το ΕΠΠΔΑ πρέπει να συνδεθεί με την υλοποίηση και τα αποτελέσματα του έργου LIFE – IP CEI-Greece «Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα» (με συντονιστή το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας). Το έργο LIFE IP CEI Greece είναι το εθνικό LIFE για τα Απόβλητα και υλοποιεί μέχρι το 2027 συγκεκριμένες δράσεις που σχετίζονται με την Πρόληψη Αποβλήτων.

    Παράλληλα οι αναφορές στη χρηματοδότηση των δράσεων που προτείνονται δεν επαρκούν, καθώς η χρηματοδότηση του επαφίεται στα συνήθη εθνικά και συγχρηματοδοτούμενα χρηματοδοτικά εργαλεία, χωρίς συγκεκριμένες προβλέψεις. Μεταξύ άλλων είναι απαραίτητο να καθοριστεί συγκεκριμένο ποσοστό του προϋπολογισμού όλων ανεξαιρέτως των έργων διαχείρισης αποβλήτων για δράσεις πρόληψης (έργα και δράσεις ενημέρωσης και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης) που αφορούν στο/α συγκεκριμένο/α ρεύμα/τα αποβλήτων που σχετίζονται με το εν λόγω έργο. Επίσης είναι απαραίτητο να περιληφθεί στο ΕΠΠΔΑ η υποχρέωση των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) στη συμβολή στο σχεδιασμό και στη χρηματοδότηση δράσεων πρόληψης ανάλογα με το προϊόν του κάθε ΣΕΔ.

    Ένα ακόμα κρίσιμο σημείο είναι η ανάγκη για επέκταση της διαμόρφωσης των εισφορών (eco-modulation) των συμβαλλόμενων παραγωγών προς τα ΣΕΔ με βάση το πραγματικό κόστος διαχείρισης, που προκύπτει από τον συνολικό κύκλο ζωής κάθε προϊόντος. Το eco-modulation θα πρέπει να εφαρμοσθεί, εκτός των συσκευασιών, και σε όλα τα άλλα ρεύματα υλικών ή προϊόντων και ιδίως στα ΑΗΕΕ και τα κλωστοϋφαντουργικά απόβλητα, έτσι ώστε να είναι ενθαρρύνεται ο ορθός οικολογικός σχεδιασμός, από άποψη χρόνου κύκλου ζωής και επιδιορθωσιμότητας.

    Για να γίνει το ΕΠΠΔΑ ουσιαστικό εργαλείο για την επιτάχυνση της Πρόληψης στην Ελλάδα, θα πρέπει να δρομολογήσει: α) την υποχρέωση για εκπόνηση σχετικών δράσεων και β) την δυνατότητα χρηματοδότησής τους. Εάν δεν το κάνει αυτό θα παραμείνει ένα κείμενο ιδεών με ελάχιστο θετικό αντίκτυπο για τον σκοπό που υποτίθεται γίνεται. Για να γίνει λοιπόν το ΕΠΠΔΑ καταλύτης των εξελίξεων για την Πρόληψη των αποβλήτων, συνοψίζονται ακολούθως κάποιες σημαντικές και ενδεικτικές προτάσεις, που θα πρέπει να ενσωματωθούν στο ΕΠΠΔΑ:

    1. Η υποχρεωτική κατάρτιση σχεδίων πρόληψης για κάθε Περιφερειακό Σχεδιασμό σε επίπεδο Περιφέρειας.
    2. Η υποχρεωτική κατάρτιση σχεδίων πρόληψης από τους ΟΤΑ Α Βαθμού.
    3. Η υποχρεωτική κατάρτιση σχεδίων πρόληψης για κάθε ΣΕΔ (για το/τα υλικό/ά ή προϊόν/ντα που διαχειρίζεται, υπό την επίβλεψη του ΕΟΑΝ).
    4. Άμεσος (μέσα στο 2021) προσδιορισμός των εισφορών στα ΣΕΔ με eco-modulation και εφαρμογή του για τις εισφορές του 2022. Υπεύθυνος της υλοποίησης πρέπει να είναι ο ΕΟΑΝ.
    5. Η δρομολόγηση της οριστικής κατάργηση της πλαστικής σακούλας μεταφοράς και ο καθορισμός του χρονοδιαγράμματος κατάργησης, που θα προκύψει από την άμεση (εντός του 2021) διαβούλευση μεταξύ όλων των εμπλεκομένων.
    6. H εκπόνηση μελέτης/ οδηγού καλών πρακτικών για την πρόληψη ή τις βέλτιστες εναλλακτικές επιλογές των πλαστικών μιας χρήσης.
    7. Η δέσμευση για ελάχιστο ποσοστό χρηματοδότησης δράσεων/έργων Πρόληψης από κάθε προϋπολογισμό χρηματοδοτούμενου έργου ΔΣΑ στην Ελλάδα, με αρχή μέσα στο 2021.
    8. Υποχρέωση ώστε μέρος (προτείνεται το 30%) του μελλοντικού τέλους ταφής να προορίζεται για δράσεις πρόληψης στους κατά τόπους ΟΤΑ, που το έχουν πληρώσει (π.χ. εκπόνηση τοπικού σχεδίου Πρόληψης, υλοποίηση εκστρατειών ενημέρωσης, δράσεις μείωσης των πλαστικών μιας χρήσης, υποστήριξη της εστίασης για μείωση της σπατάλης τροφίμων κ.α.). Το υπόλοιπο 70% προτείνεται να αξιοποιείται για την ενίσχυση των υποδομών ΔσΠ για ανακυκλούμενα υλικά και οργανικά υλικά ή για την δημιουργία βασικών υποδομών (π.χ. Πράσινα Σημεία, Κέντρα Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης – ΚΔΕΥ, Κέντρα Διαλογής Ταξινόμησης για ΑΗΗΕ– ΚΔΤ) ανάλογα τις κατά τόπους ανάγκες.
    9. Υποχρέωση των ΟΤΑ για ελάχιστη χρηματοδότηση δράσεων Πρόληψης και ενημέρωσης με κόστος min 2-4 €/κάτοικο/έτος. Στις δράσεις αυτές θα μπορούν να συμπεριλαμβάνονται πιλοτικά προγράμματα ή ενημερωτικές εκστρατείες για την ΔσΠ, την οικιακή κομποστοποίηση, την εφαρμογή του ΠΟΠ, την μείωση των πλαστικών και την μείωση της σπατάλης τροφίμων. Αυτό το κόστος για τους δήμους μπορεί να μειώσει το κόστος ΔΣΑ πολλαπλάσια και θα πρέπει να ιδωθεί από τους δήμους ως κερδοφόρα επένδυση για το παρόν και το μέλλον.

  • 18 Μαρτίου 2021, 10:10 | Σταύρος Μαυρουδέας

    Σας στέλνω τα σχόλιά μου.

    σελ. 8
    Στα «Μέτρα που απευθύνονται σε καταναλωτές» περιλαμβάνεται η «Προώθηση συμφωνιών με τη βιομηχανία και το εμπόριο» και η αξιολόγηση περιλαμβάνει ότι «Η προώθηση συμφωνιών με τη βιομηχανία και το εμπόριο έχει μείνει αρκετά πίσω.».
    Ποιες συμφωνίες με τη βιομηχανία και το εμπόριο απευθύνονται σε καταναλωτές;

    σελ. 8
    Στα «Ειδικά μέτρα του τομέα προτεραιότητας «Υλικά/ Απόβλητα Συσκευασιών» (ΑΣ)» περιλαμβάνεται «Η ανάπτυξη της τεχνολογίας, για την αποφυγή της σπατάλης πόρων, και η διάχυσή της έχουν υλοποιηθεί σε πολύ μικρό βαθμό και αποσπασματικά. Θα πρέπει να προωθηθεί και να στηριχθεί περισσότερο.».
    Η αξιολόγηση του τομέα προτεραιότητας γίνεται με γενικά σχόλια χωρίς ειδικές αναφορές. Για παράδειγμα, για ποιες τεχνολογίες γίνεται αναφορά; Ποιες πρέπει να στηριχθούν περισσότερο;

    σελ. 11
    «Με τη θέσπιση της ΚΥΑ 36060/2013 (σε εφαρμογή της Οδηγίας 2010/75/ΕΕ), οι αδειοδοτούσες αρχές εφαρμόζουν τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές (ΒΔΤ) πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων στις διαδικασίες αδειοδότησης των βιομηχανιών.»
    Στην αδειοδότηση περιλαμβάνονται, αλλά πόσες τις εφαρμόζουν και πόσοι έλεγχοι γίνονται για την ορθή λειτουργία και για την μόνιμη τήρησή τους;

    σελ. 12
    Είκοσι χρόνια μετά τον Νόμο 2939/2001: «επισημαίνεται η έλλειψη ολοκληρωμένης και συστηματικής καμπάνιας ευαισθητοποίησης του πληθυσμού που είχε ως αποτέλεσμα την ελλιπή ενημέρωση και την επαγόμενη μη ενεργό συμμετοχή των πολιτών στη πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων». Ποιοι είναι αρμόδιοι για την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού (π.χ. υπουργείο και συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης) και γιατί δεν το έπραξαν;

    σελ. 12
    Γιατί «δεν έχει αποτιμηθεί το αποτέλεσμα» των ενεργειών πρόληψης;

    σελ. 17
    Γιατί είναι εκτός τομέων προτεραιότητας τα επικίνδυνα υλικά που περιλαμβάνονται στο Κεφάλαιο 17 του ΕΚΑ «Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)»;

    σελ. 22
    Η ορθή διαχείριση των αποβλήτων δεν συνεπάγεται τη «συνεπακόλουθη μείωση λειτουργικού κόστους» για όλες τις βιομηχανίες. Για κάποιες θα αυξηθεί το κόστος, ειδικά για όσες δεν διαχειρίζονται σωστά τα επικίνδυνα απόβλητα.

    σελ. 24
    Η «Προώθηση κέντρων επαναχρησιμοποίησης υλικών, με υποχρέωση δημιουργίας τους για ΟΤΑ και ΦΟΔΣΑ.» θα πρέπει να γίνεται λαμβάνοντας υπόψη το σχετικό οικονομικό κόστος για τους πολίτες. Πιο πάνω στο κείμενο γίνεται αναφορά στα προβλήματα της βιωσιμότητας πρωτοβουλιών για τα ΑΗΗΕ, για τα οποία αρμόδια θα πρέπει να είναι τα συστήματα (όπως και για τα υπόλοιπα απόβλητα της εναλλακτικής διαχείρισης) σύμφωνα με τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού.

    σελ. 64
    Η επαναχρησιμοποίηση ΑΗΗΕ θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης σύμφωνα με τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού.

    σελ. 94
    Το ΥΠΕΝ εκτός από το «Συντονισμό, παρακολούθηση και επίβλεψη», πρέπει να αναλάβει και τον κεντρικό έλεγχο όλων των εμπλεκομένων σε τακτά χρονικά διαστήματα και την απόδοση ευθυνών και προστίμων.

    σελ. 94
    Οι ΦοΔΣΑ είναι αρμόδιοι μόνο για αστικά απόβλητα. Να μην επιβαρυνθούν οικονομικά με αρμοδιότητες τρίτων, όπως π.χ. τα κέντρα επιδιόρθωσης αποβλήτων που εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση (για τα οποία αρμόδια θα πρέπει να είναι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, σύμφωνα με τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού).

    σελ. 95
    Οι ΟΤΑ είναι αρμόδιοι μόνο για αστικά απόβλητα. Να μην επιβαρυνθούν οικονομικά με αρμοδιότητες τρίτων, όπως π.χ. τα κέντρα επιδιόρθωσης αποβλήτων που εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση (για τα οποία αρμόδια θα πρέπει να είναι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, σύμφωνα με τη διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού).

  • Συνολικά ως προς το αντικείμενο του ΕΣΣΠΔΑ:
    – Δεν τεκμηριώνεται επαρκώς η ιεράρχηση των ρευμάτων προτεραιότητας (παράγραφος 3.2). Δεν διευκρινίζονται τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία έγινε η κατάταξη (στόχοι και επίτευξη στόχων ΕΕ, περιβαλλοντικές επιπτώσεις, παραγόμενες ποσότητες επί του συνόλου, δυσκολία στην εύρεση λύσεων επαναχρησιμοποίησης, εθνικά χαρακτηριστικά μοντέλου διαχείρισης αποβλήτων κτλ)
    – Δε γίνεται καθολική αντιστοίχιση με κωδικούς ΕΚΑ / δε γίνεται αναφορά σε άλλα κείμενα όπου αναλύονται τα παραγόμενα απόβλητα ανά ΕΚΑ (ενδεικτικά αναφέρονται στις σελ.14,17 και δεν υπάρχει συνέχεια στην αναφορά)
    – Δε γίνεται καμία αναφορά στην απλοποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τον αποχαρακτηρισμό αποβλήτων και την επαν – εισαγωγή τους στην εμπορική αλυσίδα
    – Δε γίνεται επαρκής αναφορά στα κριτήρια εφαρμογή οικονομικών κινήτρων ανά ρεύμα
    – Δεν αναλύεται επαρκώς ο σχεδιασμός εφαρμογής του τέλους ταφής (κεφ.5.1., ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΜΕΤΡΑ ΕΥΡΕΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ)
    – Δεν προβλέπεται επαρκώς ο ελεγκτικός μηχανισμός εφαρμογής των ΒΔΤ και των ΣΠΔ για την επέκταση διάρκειας των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων
    – Υπάρχει ασθενής εμπλοκή των επιχειρηματικών φορέων η οποία περιορίζεται κατά κύριο λόγο στο σχεδιασμό συστημάτων
    – Δεν περιγράφεται με ποιο τρόπο θα προκύψουν νέα συστήματα διαχείρισης συμπληρωματικά με τα ήδη υπάρχοντα (π.χ. για έπιπλα, για σκάφη κτλ)

    Σχετικά με τη συνηγορία και την ενδυνάμωση των ανθρώπων που βιοπορίζονται από την άτυπη ανακύκλωση και τη ρακοσυλλογή:
    Ως προς τη σύνδεση των στόχων της κυκλικής οικονομίας όπως αυτοί περιγράφονται στο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Κυκλικής Οικονομίας https://ec.europa.eu/environment/circular-economy/index_en.htm
    με τις αντίστοιχες μεταβολές στην αγορά εργασίας, στο εθνικό σχεδιασμό θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη σχετικά με:
    – Τη μεταβολή του αντικειμένου ενός συνόλου επαγγελματιών που βιοπορίζονται από την άτυπη ανακύκλωση και την αναγκαία σύνδεση τους με τα αντίστοιχα συστήματα
    – Την ενίσχυση μέσω χρηματοδοτικών εργαλείων των ρακοσυλλεκτών και όλων των συναφών επαγγελμάτων επαναχρησιμοποίησης (παζάρια, παλιατζίδικα κτλ)
    – Την ανάπτυξη σχετικής εμπορικής πιστοποίησης των δραστηριοτήτων αυτών
    – Τη εμπλοκή του αντίστοιχου υπουργείου (ΥΕΚΑ)

  • 17 Μαρτίου 2021, 14:14 | ΔΕΔΙΣΑ Α.Ε. (ΟΤΑ)

    ΔΕΔΙΣΑ Α.Ε. (ΟΤΑ) – Απόψεις για το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΕΠΠΔΑ) 2021-2030
    ΓΕΝΙΚΑ
    Το προτεινόμενο ΕΠΠΔΑ αφορά σε έναν σχεδιασμό σύγχρονο και φιλόδοξο μεν, που χρήζει όμως περαιτέρω εξειδίκευσης και εμπλουτισμού των δράσεων που προβλέπει, σε αυτό το στάδιο, καθώς και περισσότερου διαθέσιμου χρόνου διαβούλευσης, ώστε αυτή να είναι δημιουργική. Επίσης, εφόσον «Οι γενικοί στόχοι που καθορίζονται στο υφιστάμενο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (2015-2020), υιοθετούνται και από το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων.» (σελ. 18), χρειάζεται να προβλεφθεί σχετικό Παράρτημα με πλήρη αναφορά των στόχων αυτών που υιοθετούνται, προς αποφυγή παρερμηνειών κατά την εφαρμογή και εξειδίκευση του ΕΠΠΔΑ.
    Καθώς, όπως αναφέρεται: «το Πρόγραμμα θέτει τις βάσεις, καθώς και τα ελάχιστα ενδεικτικά απαιτούμενα μέτρα και δράσεις, για την προώθηση της πρόληψης. ….., τα μέτρα και οι δράσεις του παρόντος θα πρέπει να θεωρούνται ως «βάσεις εκκίνησης», και παρέχεται η δυνατότητα στις αρμόδιες κατά νόμον αρχές, να τις συμπληρώσουν, επεκτείνουν, εξειδικεύσουν, ακόμα και να τις αναθεωρήσουν, ΑΛΛΑ ΜΟΝΟ ΕΠΙ ΤΩ ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΩ,..» θεωρούμε ότι τα χρονοδιαγράμματα θα πρέπει να επανεξετασθούν στο σύνολό τους, ενώ κάποιες δράσεις θα πρέπει να αναδιαμορφωθούν ή/και αναλυθούν περαιτέρω -επιγραμματικά πάντα- όπως αναφέρουμε παρακάτω (ακολούθως).
    5.1 ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΜΕΤΡΑ ΕΥΡΕΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
    Προβλέπεται, μεταξύ άλλων,
    Α) η «Προώθηση κέντρων επαναχρησιμοποίησης υλικών (και επιδιόρθωσης και ανταλλαγής), με ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ δημιουργίας τους για ΟΤΑ και ΦΟΔΣΑ», μέτρο που εξειδικεύεται στις §5.2.5, §5.2.6.1 και §5.2.6.2 (ΗΗΕ, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και έπιπλα αντίστοιχα),
    χωρίς να προβλέπεται από που θα αντληθούν οι σχετικοί πόροι τόσο για τη δημιουργία (π.χ. από το ειδικό σχέδιο χρηματοδότησης δράσεων κυκλικής οικονομίας), όσο και για τη λειτουργία (π.χ. διασύνδεση εν είδει υποχρέωσης με σχετικές επαγγελματικές και τεχνικές σχολές δευτεροβάθμιας και μετα-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ακόμη και με της τριτοβάθμιας- και εμπλεκόμενο φορέα το ΥΠΑΙΘ) με στόχο τη βιωσιμότητα αυτού του, πραγματικά αναγκαίου αλλά και πολυδιάστατου, εγχειρήματος.
    Β) η «Διοργάνωση εκστρατειών ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης που απευθύνονται στο ευρύ κοινό ή σε ειδικές ομάδες καταναλωτών, ….», μέτρο αναγκαίο υπέρ του δέον, στο οποίο δεν αναφέρονται διακριτά οι ΦΟΔΣΑ στους αρμόδιους φορείς, παρότι μπορούν να συνεισφέρουν δυναμικά στην ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών.
    5.2.1 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
    Θεωρούμε ότι οι δράσεις που προβλέπονται, καθώς είναι οριζόντιες, καλύπτουν και τις τουριστικά ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας και αναμένουμε διακριτές δράσεις για την τουριστική «βιομηχανία» στο προβλεπόμενο ειδικό πρόγραμμα πρόληψης που θα εκπονηθεί έως τον Ιούνιο του 2021.
    Προτείνουμε, στη Δράση 5.4. «Δημιουργία ειδικού σήματος για επιχειρήσεις του κλάδου εστίασης και συναφών υπηρεσιών, που εφαρμόζουν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας» (σελ. 31 και 36), στους εμπλεκόμενους φορείς να προστεθούν διακριτά και οι ΦΟΔΣΑ, καθώς η δράση αυτή είναι σε άμεση συνέργεια με τις Δράσεις 6.2 και 6.4 που εμπλέκονται οι ΦΟΔΣΑ.
    5.2.2 ΧΑΡΤΙ
    Δεν προωθείται η κατανάλωση χαρτιού με περιεκτικότητα σε ανακτημένες ίνες, παρά μόνο σε ατομικό επίπεδο μέσω ευαισθητοποίησης.
    Στην Δράση 2.1. «Δράσεις μείωσης της κατανάλωσης χαρτιού γραφείου στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα» (σελ. 40), στην πρόβλεψη: «Ευαισθητοποίηση σχετικά με τα κριτήρια αγοράς χαρτιού γραφείου, φακέλων και χαρτιού επαγγελματικής κάρτας» προτείνουμε να τροποποιηθεί σε: «Ευαισθητοποίηση και ενημέρωση σχετικά με τα κριτήρια αγοράς χαρτιού γραφείου, φακέλων και χαρτιού επαγγελματικής κάρτας σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Στρατηγική για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις 2020-2023».
    5.2.3 ΥΛΙΚΑ/ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ
    Στην προβλεπόμενη Δράση 1.1. «Προώθηση νέας καταναλωτικής καθημερινής συμπεριφοράς αναφορικά με τη χρήση συσκευασιών, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο» στους δείκτες παρακαλούθησης μεταξύ άλλων αναφέρονται: 1. «Αριθμός σχετικών δράσεων / έτος» και 2. «Αριθμός νοικοκυριών που συμμετέχουν στις σχετικές δράσεις» (σελ. 48), χωρίς όμως να έχει αναφερθεί κάποιο περίγραμμα των δράσεων αυτών.
    5.2.4 ΕΙΔΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ
    Προτείνουμε να προστεθεί ως ρεύμα αποβλήτων προτεραιότητας στις Ειδικές Κατηγορίες πλαστικών προϊόντων/αποβλήτων τα ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ και να προβλεφθεί η Δημιουργία συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης πλαστικών παιχνιδιών.
    Στη Δράση 5.1. “Υλοποίηση εκστρατείας με τρόπους για να επαναχρησιμοποιηθεί ένα πλαστικό δοχείο πριν πεταχτεί”, θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνονται διακριτά οι ΦοΔΣΑ στους εμπλεκόμενους φορείς.
    5.2.5 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ (ΑΗΗΕ)
    Πολύ θετικό μέτρο η εφαρμογή του «δικαιώματος στην επισκευή», εάν επιτευχθεί, μέτρο που μπορεί να ενισχυθεί με την υιοθέτηση και του “δείκτη μακροβιότητας” (2024 και μετά), που θα ενημερώνει τους καταναλωτές για την ανθεκτικότητα του προϊόντος.
    5.2.6.1 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ
    Η Δράση 1.8. Δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας (συνδέεται με τις Δράσεις 1.2, 1.5, 1.6), θεωρούμε ότι πρέπει να υλοποιηθεί παράλληλα (χρονικά) με τις δράσεις που συνδέεται και όχι κατόπιν, όπως προβλέπεται.
    5.2.6.2 ΟΓΚΩΔΗ ΑΠΟΒΛΗΤΑ – ΕΠΙΠΛΑ
    Θεωρούμε ότι είναι επιβεβλημένο τα «ΣΤΡΩΜΑΤΑ» να ορισθούν ως ρεύμα προτεραιότητας, καθώς αποτελούν πραγματικά ειδικό ρεύμα αποβλήτων με αυξητικές τάσεις, ιδίως στις τουριστικά αναπτυγμένες περιοχές, που χρήζει πλέον ειδικής εναλλακτικής διαχείρισης. Ειδικότερα, παρότι αναφέρεται «Μία τέτοια σημαντική προσπάθεια, αποτελεί η οργάνωση νέων Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) με την υπαγωγή εκτός των επίπλων και νέων ειδικών ρευμάτων ογκωδών αποβλήτων, τα «Στρώματα», σε καθεστώς διευρυμένης ευθύνης παραγωγού.», δεν προβλέπεται πουθενά σχετική δράση στην εξειδίκευση που ακολουθεί. Θεωρούμε ότι είναι επιβεβλημένο τα «Στρώματα» να ορισθούν ως ρεύμα προτεραιότητας και να προσδιορισθούν μέτρα και δράσεις για το ρεύμα αυτό, όπως η οργάνωση Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) καθώς και δείκτες παρακολούθησης.
    5.2.7 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ
    Αναφορικά στην Πρόληψη Δημιουργίας Αποβλήτων από τις βιομηχανίες (συμπεριλαμβανομένου των βιοτεχνιών και επαγγελματικών εργαστηρίων), θεωρούμε ότι είναι επιβεβλημένο (ως μέτρο πρόληψης) να συμπεριλαμβάνεται, διακριτά, στις δράσεις του ΕΠΠΔΑ η προώθηση της εφαρμογής των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών ειδικά σε θέματα πρόληψης/ανάκτησης/ανακύκλωσης αποβλήτων και στις βιομηχανίες που δεν απαιτείται η εφαρμογή των Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών λόγω δυναμικότητας.
    Βεβαίως,
    5.2.8 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΚΣΚΑΦΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΩΝ
    Στις προτεινόμενες Δράσεις δεν προβλέπονται με σαφήνεια
    ✓ η Προώθηση της ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών κριτηρίων και των κριτηρίων πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων σε δημοπρασίες και συμβάσεις.
    ✓ η Προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης ή/ και επιδιόρθωσης.
    Προτείνουμε
    Α)την πρόβλεψη σχετικής δράσης πρόληψης (επαναχρησιμοποίησης π.χ. κουφώματα, είδη υγιεινής, κ.λπ.) μέσω των Πράσινων Σημείων, και σχετικού δείκτη παρακολούθησης.
    Β)την συμπερίληψη δράσεων στο ΕΠΠΔΑ για την επιτάχυνση των διαδικασιών i)ανάπτυξης κανονισμών ή/και συστημάτων πιστοποίησης /διασφάλισης ποιότητας των προϊόντων που προκύπτουν από τις εργασίες ανάκτησης (προϊόντα/υλικά που προκύπτουν από τη διαχείριση των Αποβλήτων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων) προκειμένου αυτά να χρησιμοποιηθούν ως δευτερογενείς πρώτες ύλες με ασφάλεια, καθώς και ii)σχετικού θεσμικού πλαισίου για τη δημιουργία αγορών και την υποχρεωτική χρήση τους σε όλα τα δημόσια έργα τουλάχιστον, με στόχο την κάλυψη αναπτυξιακών δυνατοτήτων που παραμένουν ανεκμετάλλευτες και έτσι ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα αξιοποιήσιμα υλικά που περιέχονται στα απόβλητα διοχετεύονται ξανά στην οικονομία, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην κυκλική οικονομία. Σχετική τεχνογνωσία (και εφαρμογή της) υπάρχει σε ευρωπαϊκό -και όχι μόνο- επίπεδο.
    —-
    ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ, κατά την άποψή μας:
    5.2.2 ΧΑΡΤΙ Στις Δράσεις που αναφέρονται ανά πυλώνα μέτρων, το Πρόγραμμα εμπλέκει τους ΦοΔΣΑ στην Δράση 3.2. «Σύνταξη Δελτίων Τύπου από τους ΦοΔΣΑ/σχετικούς ΟΤΑ», αναφορικά με δράσεις εξοικονόμησης χαρτιού, ενώ στον πίνακα δεικτών παρακολούθησης ανά δράση (σελ. 42) εμπλέκει τους ΦοΔΣΑ στις δράσεις:
    1.3 Δημιουργία οδηγού καλών πρακτικών πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων χαρτιού για το σπίτι και το γραφείο,
    2.1. Δράσεις μείωσης της κατανάλωσης χαρτιού γραφείου στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα,
    Ενώ,
    στη δράση 3.2. Σύνταξη Δελτίων Τύπου από τους ΦοΔΣΑ/σχετικούς ΟΤΑ, αναφορικά με δράσεις εξοικονόμησης χαρτιού, ΔΕΝ αναφέρονται οι ΦοΔΣΑ στους Φορείς.
    5.2.3 ΥΛΙΚΑ/ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ/ Δράση 3.4. «ΔΙΑΔΟΣΗ εργαλείων, μελετών, καλών πρακτικών, πιλοτικών έργων και άλλων πληροφοριών που αναπτύχθηκαν στον τομέα του οικολογικού σχεδιασμού συσκευασίας» (σελ. 50) Δείκτης: Αριθμός σχετικών εργαλείων / μελετών που ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ (διόρθωση επί του ορθότερου: διαδόθηκαν/παρουσιάσθηκαν)
    5.2.5 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ (ΑΗΗΕ)/ στα Μέτρα 1), 2) και 3), αναφέρονται διακριτά οι ΦΟΔΣΑ στους εμπλεκόμενους φορείς στην Οργάνωση/συντονισμό τους (σελ. 63), ακολούθως στον πίνακα δεικτών παρακολούθησης ανά δράση δεν εμφανίζονται πουθενά οι ΦοΔΣΑ και οι ΟΤΑ.
    5.2.6.1 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ/ Δράση 2.3. «Ενθάρρυνση της επιδιόρθωσης, μέσω παροχής φορολογικών κινήτρων (μείωση ή κατάργηση του ΦΠΑ για επιδιόρθωση)» (σελ. 74) αναφέρονται οι ΦΟΔΣΑ και οι ΟΤΑ στους εμπλεκόμενους φορείς (που δεν μπορούν να παρέχουν φορολογικά κίνητρα, ενώ το να δημιουργήσουν οι ΦΟΔΣΑ και οι ΟΤΑ κέντρα επιδιόρθωσης ενδυμάτων λόγω των φορολογικών κινήτρων είναι ουτοπικός στόχος). Επιπλέον, το αναφερόμενο χρονοδιάγραμμα (δύο φάσεων) δε συνάδει με τον αριθμό των δράσεων/δεικτών (μία δράση και ένας δείκτης).
    5.2.7 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ/ Δράση 2.2 «Κατηγοριοποίηση/ομαδοποίηση ρευμάτων ΒΑ» αναφέρεται ότι (συνδέεται άμεσα με τη δράση 3.1.) σελ.83 και σελ. 85 – ενώ δεν υπάρχει δράση 3.1.

  • 15 Μαρτίου 2021, 11:57 | ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ

    1) Σχετικά με τον τίτλο.
    Ο τίτλος του προγράμματος: Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων (ΕΠΠΔΑ) το αδικεί. Είναι σαν να λέμε, περιοριστικά, ότι το πρόβλημα των αποβλήτων είναι μόνον στο να παράγουμε λιγότερα.
    Σαφώς και μία διάσταση του θέματος είναι και το να παράγουμε λιγότερα, αλλά δεν είναι μόνον αυτή. Μεγαλύτερη διάσταση στο θέμα των αποβλήτων είναι η διαχείριση των αποβλήτων μέσω της αξιοποίησής τους σε άλλες δραστηριότητες.
    Επομένως πληρέστερος τίτλος του προγράμματος θα ήταν: Εθνικό Πρόγραμμα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΠΟΔΑ).
    2) Σχετικα με τα ΑΕΚΚ.
    Είναι δυστυχώς συνήθης η πρακτική για τα παραγόμενα ΑΕΚΚ (μπάζα) να ψάχνουμε χώρο για να τα «πετάξουμε¨.
    Τα μπάζα εμπεριέχουν χρήσιμα υλικά. Ξεχωριστά το κάθε ένα από αυτά τα υλικά έχει την δική του οικονομική αξία, ενώ όλα μαζί είναι απλώς μπάζα.
    Προτείνω να ενθαρυνθούν (νομοθετικά, αδειοδοτικά, περιβαλλοντικά, χρηματοδοτικά) οι μονάδες διαχείρισης των ΑΕΚΚ να υιοθετήσουν ένα ολοκληρωμένο τρόπο διαχείρισης ο οποίος θεωρεί ότι τα ΑΕΚΚ είναι Α΄ ύλη για την παραγωγή χρησίμων υλικών με οικονομική αξία.
    Ειδικότερα, για τα προιόντα εκσκαφής που προκύπτουν από χωματουργικές εργασίες, προτείνω οι μονάδες ΑΕΚΚ να εφαρμόσουν διάγραμμα ροής στη διαλογή-επεξεργασία των ΑΕΚΚ όπου, εκτός από την βασική κοσκίνηση των υλικών και την κοκκομετρική διαβάθμισή τους, να παρεμβάλουν φυσικές διεργασίες πλυσίματος, υγρής απότριψης, υδροταξινόμησης, με αποτέλεσμα τα μπάζα να διαχωρίζονται σε τρεις βασικές ποιότητες υλικών:
    α) Τα βαριά υλικά διαβαθμίζονται κοκκομετρικά και είναι άριστα αδρανή υλικά για παραγωγή σκυροδέματος, τσιμεντολίθων, κυβόλιθων, υλικών τοιχοποιίας, υλικών οδοποιίας. Επίσης είναι τα φυσικά υλικά με τα οποία μπορεί να εμπλουτισθεί η παραλία του τόπου.
    β) Τα ελαφροβαρή υλικά επίσης διαβαθμίζονται κοκκομετρικά και είναι υλικά για παραγωγή ελαφροσκυροδέματος, μονώσεων, κισσηρόλιθων, βελτωτικών εδαφών.
    γ)Το μέρος της ιλύος που περιέχει οργανική ύλη μπορεί να καταλήξει στην αγροτική γη ως εδαφοβελτιωτικό. Αυτό μάλιστα το υλικό σε συνδυασμό με το οργανικά σταθεροποιημένο υπόλειμμα του ρεύματος των οργανικών αποβλήτων είναι ένα υψηλής αξίας εδαφοβελτιωτικό compost.

    Το αποτέλεσμα της παραπάνω προτεινόμενης διαχείρισης είναι τελικά ένα πολύ μικρό μέρος των αποβλήτων να αναζητά χώρο ΧΥΤΥ για απόρριψη.

    Σας ευχαριστώ
    Παντελής Η. Αργυρός
    μηχανολόγος ηλεκτρολόγος μηχ/κός ΕΜΠ

  • 15 Μαρτίου 2021, 09:48 | Πλιάσσας Ορέστης

    ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΟΛΙΟ
    Πρόκειται για ένα κουραστικό μακροσκελές (170 σελίδες) κείμενο με «συμβουλές» και προτάσεις σε κάθε κεφάλαιο συνεχώς επαναλαμβανόμενες για πράγματα αυτονόητα ή πράγματα που ήδη (και ορθώς) έχουν γίνει (π.χ. πλαστικά μιάς χρήσης). Ένα κείμενο υπερβολικά εκτεταμένο στις σελίδες του οποίου ο αναγνώστης πελαγώνει και εύκολα χάνει τον προσανατολισμό.
    Η βασική στόχευση πρέπει να είναι η επίτευξη το να αποκτήσουν οι πολίτες σωστές καταναλωτικές αρχές, καθόσον εάν αυτό γίνει τότε είναι βέβαιο ότι τόσο η δημιουργία αποβλήτων όσο και η επιβάρυνση του Περιβάλλοντος θα μειωθεί σημαντικά. Να πεισθούν οι πολίτες π.χ. να αγοράζουν προϊόντα με την ελάχιστη συσκευασία, να είναι κατασκευασμένα από φυσικές και όχι τεχνητές-χημικές πρώτες ύλες, να μην επηρεάζονται από τη καθημερινά εναλλασσόμενη μόδα, κ.λ.π.
    Οι προτάσεις που γίνονται για τα περισσότερα ειδικά απόβλητα (π.χ. έπιπλα, στρώματα, κλωστοϋφαντουργικά, παπούτσια, κ.λ.π) είναι διστακτικές για την υποχρεωτική εμπλοκή των παραγωγών και εμπόρων των προϊόντων αυτών, και μάλλον στο τέλος-τέλος, τα ¨φορτώνουν¨ όλα να γίνουν από τους ΟΤΑ και τους ΦοΔΣΑ. Δηλαδή αυτοί πουλάνε, κερδίζουν και η μονίμως ευαγγελιζόμενη ότι θα εφαρμοσθεί «Ευθύνη του Παραγωγού» ξεχνιέται;

    ΕΠΙ ΜΕΡΟΥΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
    (Σελ.6) – Παράγραφος 2.2
    Τη στιγμή που αναγνωρίζεται ότι, όπως αναφέρεται στο ισχύοντα ΕΣΔΑ : «Τα αστικά στερεά απόβλητα λόγω τουριστικών ροών, αποτελούν γόνιμο πεδίο εφαρμογής δράσεων πρόληψης…», γιατί εξαιρείται ο τουρισμός;
    Οι δράσεις για τη Πρόληψη Δημιουργίας Αποβλήτων, θα πρέπει να απευθύνεται και στη βιομηχανία, καθόσον όπως φαίνεται στον πίνακα 1 του παρόντος, τα ετησίως παραγόμενα απόβλητα από τη βιομηχανία (δεν είναι και λίγα) είναι κατά 35% περισσότερα από τα ΑΣΑ. Εξάλλου η βιομηχανία είναι μια δραστηριότητα η οποία μπορεί να ελεγχθεί.

    (Σελ.12)
    Τα αριθμητικά στοιχεία για τη παραγωγή ΑΣΑ (28,9 t/εκατ. € ΑΕΠ/έτος το 2017, ενώ η
    αντίστοιχη στην ΕΕ είναι 17,5 t/εκατ. € ΑΕΠ/έτος) μάλλον είναι πλασματικά. Καθόσον αυτό συμβαίνει επειδή το ΑΕΠ στην Ε.Ε. είναι πολύ υψηλότερο (ειδικά τα τελευταία χρόνια) από το δικό μας. Δεν σημαίνει κατ΄ ανάγκη ότι εμείς παράγουμε περισσότερα (κατά 65%!!!) στερεά απόβλητα από την Ε.Ε.

    (Σελ.12)
    Το αναφερόμενο ότι σε κάθε Έλληνα αντιστοιχούν κατά μέσο όρο περί τα 196 κιλά τροφίμων που σπαταλούνται σε ετήσια βάση νομίζω ότι αφορά κυρίως στον τουρισμό (μαζική εστίαση) και όχι στον καθημερινό Έλληνα καταναλωτή (νοικοκυριό). Δεν μπορεί μια 4μελής οικογένεια να σπαταλά πάνω από 2 κιλά τρόφιμα/ημέρα.

    (Σελ.12)
    Σχετικά με τις ενέργειες που έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα ο ΕΟΑΝ, στην ιστοσελίδα του οποίου, από τον Ιούλιο 2020 ο ΕΟΑΝ υπόσχεται, ως Εθνικός Συντονιστής για την Εβδομάδα Μείωσης των Αποβλήτων, ότι «Σύντομα περισσότερες πληροφορίες». Εσείς τις είδατε; Τέτοια συνέπεια.

    (Σελ.12)
    Σχετικά με τα αναφερόμενα με τον περιορισμό της πλαστικής σακούλας, είναι χαρακτηριστική η ασυνέπεια της Διοίκησης προς τους πολίτες που εφαρμόζουν περιβαλλοντική καθημερινότητα. Ο ΕΟΑΝ (δηλ. το Υπουργείο Περιβάλλοντος) δεν έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις του για ανταπόδοση στους πολίτες υλικών που θα αγοράζονταν με τα χρήματα του σχετικού περιβαλλοντικού τέλους.

    (Σελ.63) – Παράγραφος 5.2.5
    Για τα ΑΗΗΕ πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι υπάρχουν τα εξής θέματα:
    1. Ποιός θα εγγυάται την ασφάλεια μιας επισκευασμένης ή ανταλλασσόμενης συσκευής.
    2. Στη Χώρα μας το εργατικό κόστος τεχνίτη είναι σχετικά υψηλό, οπότε δύσκολα θα προτιμηθεί η επισκευή μιας ηλεκτρικής συσκευής από την αγορά μιας αντίστοιχης καινούργιας, έστω και λίγο κατώτερου επιπέδου.
    3. Η τεχνολογία, η αισθητική, κ.λ.π. αναπτύσσονται πολύ γρήγορα, οπότε ο καταναλωτής θα προτιμά να αγοράσει καινούργια από το να επισκευάσει τη παλιά.

    (Σελ.71)
    Σχετικά με τη προτεινόμενη δράση ώστε τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα να μπορούν να διαρκέσουν αρκετά, θεωρώ ότι είναι άστοχη, καθόσον σήμερα στη Χώρα μας η συντριπτική πλειονότητα των προϊόντων αυτών αντικαθίσταται λόγω αλλαγής μόδας και όχι λόγω φθοράς.

    (Σελ.71)
    Στη παράγραφο 3.1 της σελίδας 71, πρέπει να προστεθεί και η πρόταση «Η ύλη με την οποία να κατασκευάζονται τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, να είναι φυσικά υλικά (Μαλλί-Βαμβάκι-Λινάρι)».

    (Σελ.77) – Παράγραφος 1.6
    Η σύσταση Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) για τα έπιπλα, να είναι υποχρεωτική (όπως είναι για τα ελαστικά, τα ΑΗΗΕ, τις μπαταρίες, κ.λ.π) και όχι σε εθελοντική-επιχειρηματική βάση
    Το ίδιο πρέπει να γίνει και για τα Στρώματα.

  • 12 Μαρτίου 2021, 12:36 | Δ. Μαντής

    Εκ μέρους της επιτροπής του ΣΥΒΙΠΥΣ για τη βιώσιμη ανάπτυξη καταγράφουμε ακολούθως τις παρατηρήσεις μας (παραλείψεις και διορθώσεις) επί του Εθνικού προγράμματος πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων 2021-2030 στα άρθρα που αναφέρονται στη συσκευασία.

    Στο άρθρο 5.2.3 (σελ 46-48, υλικά / απόβλητα συσκευασίας) έχει παραληφθεί η αναφορά του Ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία (CEAP 2.0, circular economy action plan, άρθρο 67) για τον σημαντικό ρόλο της συσκευασίας:

    ….υπογραμμίζει τον ουσιαστικό ρόλο της συσκευασίας για την ασφάλεια των προϊόντων, ιδίως την ασφάλεια των τροφίμων, και την υγιεινή, καθώς και για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων

    Στο ίδιο άρθρο του ΥΠΕΝ (5.2.3, σελ 46-48) τονίζεται ετεροβαρώς η επαναχρησιμοποίηση της συσκευασίας και απαλείφθηκε η Ευρωπαϊκή αναφορά για τον ουσιαστικό ρόλο της ανακύκλωσης (άρθρο 68, CEAP 2.0):

    …επαναλαμβάνει ότι η ποιοτική ανακύκλωση δημιουργεί πραγματική ζήτηση στην αγορά για ανακυκλωμένα υλικά και είναι ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες στην προσπάθεια αύξησης του συνολικού όγκου των συσκευασιών που συλλέγονται, διαχωρίζονται και ανακυκλώνονται,

    Πρέπει να οριστούν με ακρίβεια οι «υγειονομικές προδιαγραφές» των εναλλακτικών επαναχρησιμοποιούμενων προϊόντων ή συστημάτων και των καταναλωτικών αγαθών που δύνανται να διακινούνται με ασφάλεια χωρίς συσκευασία. Επίσης καταγράφεται ξεκάθαρα στην Ευρωπαϊκή οδηγία 2019/904 ότι τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η υγιεινή των τροφίμων, η ασφάλεια των τροφίμων, οι ορθές πρακτικές υγιεινής, οι κανόνες ορθής παρασκευαστικής πρακτικής, η πληροφόρηση των καταναλωτών ή οι απαιτήσεις ιχνηλασιμότητας που ορίζονται στους κανονισμούς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 178/2002, 852/2004 και 1935/2004 και άλλη συναφή νομοθεσία σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, την υγιεινή και τη σήμανση.

    Στο άρθρο (5.2.3, σελ 46-48) η αναφορά ότι ‘η ποσότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται για συσκευασία αυξάνεται διαρκώς, και το 2017 τα απόβλητα συσκευασίας στην Ευρώπη έφτασαν σε πρωτοφανές επίπεδο 173 kg ανά κάτοικο, επίπεδο υψηλότερο από ποτέ μεταφέρει εσφαλμένο μήνυμα. Δεν διαχωρίζεται στην αναφορά αυτή το ποσοστό της συσκευασίας που επαναχρησιμοποιήθηκε, ανακυκλώθηκε και ανακτήθηκε σε αντιπαράθεση με το ποσοστό της συσκευασίας που οδηγήθηκε σε χώρους υγειονομικής ταφής ή χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή ενέργειας μέσω της καύσης.

    Στο άρθρο 5.2.3 (σελ 46-48) καταγράφεται σημαντική παρέκκλιση επί των προϋποθέσεων του οικολογικού σχεδιασμού των συσκευασιών όπως ορίζονται στο Ευρωπαϊκό κείμενο (CEAP 2.0, άρθρο 23,):

    …ώστε να καλύπτονται μη συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα
    και να θεσπιστούν οριζόντιες αρχές βιωσιμότητας και πρότυπα ανά προϊόν για την αποδοτικότητα, την ανθεκτικότητα, τη δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης και επισκευής, τη μη τοξικότητα, τη δυνατότητα αναβάθμισης και ανακύκλωσης, το ανακυκλωμένο περιεχόμενο, και την αποδοτική χρήση των πόρων και της ενέργειας,

    Στο ίδιο άρθρο (5.2.3, σελ 46-48) γίνεται αναφορά στις υποχρεωτικές ουσιώδεις απαιτήσεις για τις συσκευασίες που θα επιτρέπονται στην αγορά της Ε.Ε. και την μείωση της πολυπλοκότητας των υλικών συσκευασίας. Τονίζουμε ότι οι απαιτήσεις αυτές θα πρέπει να σέβονται και να ικανοποιούν τους κανόνες που διέπουν τη λειτουργικότητα των συσκευασιών (χρόνος ζωής του αγαθού, αναγραφή ουσιαστικών πληροφοριών για τον ορθό τρόπο διαχείρισης και χρήσης του, προστασία της δημόσιας υγείας κα) σε κρίσιμες εφαρμογές όπως τρόφιμα, φάρμακα, ποτά και ιατρικές συσκευές.

    Στο άρθρο 5.2.4 (ειδικές κατηγορίες πλαστικών, σελ 52 – 55) έχει επαλειφθεί η Ευρωπαϊκή αναφορά στην προτυποποίηση των επαναχρησιμοποιούμενων συσκευασιών (άρθρο 77, CEAP 2.0):

    …καλεί την Επιτροπή να επιδιώξει την ανάπτυξη προτύπων για επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες και υποκατάστατα των συσκευασιών μίας χρήσης, των επιτραπέζιων σκευών και των μαχαιροπήρουνων

    Θετική κρίνεται η θέση της ΕΕ για την ενίσχυση του ρόλου της τυποποίησης σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η εύρυθμη λειτουργία της ενιαίας αγοράς προϋποθέτει κοινά πρότυπα ελέγχου.

    Στο άρθρο 5.2.4 (ειδικές κατηγορίες πλαστικών, σελ 52 – 55) έχει επίσης επαλειφθεί η Ευρωπαϊκή αναφορά για τα λιπασματοποιήσιμα πλαστικά (CEAP 2.0, άρθρο 78):

    …αναγνωρίζει τον δυνητικό ρόλο των βιολογικών, βιοαποδομήσιμων και
    λιπασματοποιήσιμων πλαστικών στην κυκλική οικονομία, αλλά εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι τα βιολογικά και/ή βιοαποδομήσιμα πλαστικά από μόνα τους δεν αποτελούν λύση για τις περιβαλλοντικές ανησυχίες που συνδέονται με τα πλαστικά, επισημαίνει δε τη σημασία να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με την ορθή χρήση των βιολογικών και βιοαποδομήσιμων πλαστικών·

    Σημαντική κρίνεται η παράλειψη αναφοράς του άρθρου 28 (CEAP 2.0) σχετικά με την πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει προτάσεις για τη ρύθμιση της χρήσης οικολογικών ισχυρισμών με τη θέσπιση αξιόπιστων και εναρμονισμένων μεθόδων υπολογισμού που θα καλύπτουν ολόκληρη την αξιακή αλυσίδα, με βάση εναρμονισμένους δείκτες και αξιολογήσεις του κύκλου ζωής, όπως το
    περιβαλλοντικό αποτύπωμα:

    …τονίζει το δικαίωμα των καταναλωτών σε πιο λεπτομερείς, εναρμονισμένες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις περιβαλλοντικές και κλιματικές επιπτώσεις των προϊόντων και των υπηρεσιών καθ’ όλο τον κύκλο ζωής τους, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ανθεκτικότητα και την επισκευασιμότητα, και ζητεί να ληφθούν μέτρα κατά της προβολής ψευδοοικολογικής ταυτότητας και των ψευδών περιβαλλοντικών ισχυρισμών όσον αφορά προϊόντα που πωλούνται τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου·

    Στο άρθρο 5.2.1 απόβλητα τροφίμων τονίζουμε ότι η επιμήκυνση του χρόνου ζωής των τροφίμων και τον ποτών που διακινούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα περιλαμβάνεται στην εργαλειοθήκη των εταιριών που στοχεύουν στην μείωση της σπατάλης τροφίμων. Ο ρόλος της συσκευασίας αναγνωρίζεται και αναδεικνύεται στις συνεργιστικές δράσεις της βιομηχανίας παραγωγής υλικών με τις εταιρίες παραγωγής τροφίμων και ποτών. Η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού απαιτεί δραστικές λύσεις για την εξεύρεση πηγών επισιτισμού και η άμεση εφικτή λύση είναι η μείωση των υφιστάμενων απωλειών τροφίμων που σύμφωνα με τις διαθέσιμες διεθνείς μελέτες υπερβαίνουν τα 1.3 δισεκατομμύρια τόνους κάθε έτος από τη συγκομιδή έως το πιάτο του καταναλωτή. Το νούμερο αυτό θα υπερβεί την τιμή των 2 δισεκατομμυρίων τόνων το 2030 σύμφωνα με την διεθνή πρωτοβουλία Save food, που τελεί υπό την αιγίδα των διεθνών οργανισμών FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations), UNEP (United Nations Environment Program), Messe Düsseldorf και Interpack (https://www.save-food.org).

    Εν κατακλείδι ο ΣΥΒΙΠΥΣ υποστηρίζει την θέσπιση ενιαίων κανόνων στην ΕΕ για τα συσκευασμένα προϊόντα και τη μη διακοπή της ομαλής διακίνησης τους μέσω εθνικών περιοριστικών νομοθεσιών. Μια ενιαία αγορά που λειτουργεί εύρυθμα αφενός επιτρέπει στους πολίτες της ΕΕ να απολαμβάνουν την ευρύτερη δυνατή επιλογή υπηρεσιών και προϊόντων, καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης και αφετέρου προσφέρει στους οικονομικούς φορείς της ΕΕ μια μεγάλη εγχώρια αγορά, τονώνει το εμπόριο και τον ανταγωνισμό επιταχύνοντας τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμός της ΕΕ.

  • 9 Μαρτίου 2021, 12:43 | Αγγελική

    Σχετικά με τη ΔΡΑΣΗ 1.3 Ενσωμάτωση πτυχών, που σχετίζονται με την οικολογική
    ανακαίνιση των κτιρίων στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ»:

    Εφόσον η ανακύκλωση αποβλήτων, που θα προκύψουν από την αντικατάσταση υλικών, στα πλαίσια του «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», καταστεί υποχρεωτική για την υπαγωγή και έγκριση των παρεμβάσεων, προτείνω να δίνεται και η εναλλακτική λύση της Υπεύθυνης Δήλωσης, σε περίπτωση που ο Ωφελούμενος επιθυμεί να επαναχρησιμοποιήσει ο ίδιος τα υλικά που αποξηλώθηκαν από την ιδιοκτησία του (π.χ. κουφώματα).

  • Σε σχέση με το 5.2.6.1 ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ.

    Η εταιρείας μας η Salty Bag από το 2013 επαναχρησιμοποιεί δυο είδη ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ που δεν αναφέρονται στο σχέδιο αλλά έχουν μεγάλο μέγεθος (σε εμβαδόν) απόρριψης κάθε χρόνο, τα ιστιοπλοϊκά πανιά (από polyester, nylon, aramids κλπ.) καθως και τα πανό εκδηλώσεων. Υπάρχουν δεκάδες παρόμοιες πολύ μικρές επιχειρήσεις.

    Το 2020 για παράδειγμα μας δώθηκαν πάνω από 5000 τετραγωνικά μέτρα αχρηστευμένων ιστίων που τα μεταποιούμε (upcycle) σε τσάντες και είδη ταξιδίου. Στα πλαίσια του σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία (Circular Economy Action Plan https://ec.europa.eu/environment/circular-economy/index_en.htm) ίσως πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ακόλουθα:

    Στην Ελλάδα η χρήση ιστιοπλοικών σκαφών για αναψυχή, εναλλακτικό τουρισμό και άθληση είναι διαδεδομένη σε πολλά σημεία. Η τοπική μεταποίηση θα μπορούσε να ωφελήσει ιδιαίτερα μικρές επιχειρήσεις.

    Η μεταποιηση (ένα παράδειγμα: πανιά ή πανό να γίνουν τσάντες) τους είναι διαδικασία που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον και μπορεί να γίνει από μικρές τοπικές βιοτεχνίες.

    Το Ελληνικό κράτος (π.χ. το Υπουργείο Πολιτισμού) δημιουργεί κάθε χρόνο εκατοντάδες διαφημιστικά πανό για τις εκδηλώσεις του, τα μουσεία του και τους αρχαιολογικούς χώρους του που χρησιμοποιούνται για 1-2 μήνες και ύστερα φυλασσονται μεχρι να πρέπει να απορριφθούν Ιδιαίτερα με τα πανό υπάρχει και το επιπρόσθετο ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων των εικόνων που αποτυπώνονται σε αυτά. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει πλαίσιο επανάχρησης των απορριμμάτων αυτων. Με δεδομένο πως ο ορθολογικος τρόπος διαχείρισης απορριμμάτων είναι να τοποθετείτε η επανάχρηση σε σειρά προτεραιότητας πριν την ανακύκλωση αφού είναι λιγότερο ενεργοβόρα και διατηρεί υλικά μακριά από την απόρριψη

    Θα ήθελα να προτείνω:

    Να προστεθεί η επανάχρηση εναλλακτικών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στις δράσεις για το διαχείριση απορριμμάτων.

    Να ενταχθούν στις προτάσεις 1 & 2 του 5.2.6.1 τα εναλλακτικά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.

    Να δημιουργηθεί ένας εύκολος τρόπος πιστοποίησης πολύ μικρών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην επανάχρηση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων.

  • 5 Μαρτίου 2021, 15:47 | Christos

    Καλησπέρα σας,

    θα πρότεινα τη δημιουργία ενός blockchain όπου το κάθε ανακυκλώσιμο προϊόν θα μπορεί να ιχνηλατείται (απαιτείται μία ειδική πλατφόρμα όπου είτε τα απόβλητα καταλήγουν σε πράσινο σημείο, είτε σε εταιρεία ανακύκλωσης, είτε σε μηχάνημα της ανταποδοτικής κτλ να καταγράφεται ο κάθε πολίτης πόσα κιλά απο κάθε υλικό έχει προωθήσει εκεί-τα νούμερα αυτά να καταγράφονται στα ποσοστά ανακύκλωσης του εκάστοτε δήμου). Επιπρόσθετα δε, ο καταναλώτης για κάθε τι το οποίο αγοράζει θα πρέπει να έχει γνώση για το πώς αυτό μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί ή αν πρέπει να καταλήξει σε μονάδα επεξεργασίας στερεών μή επικινδύνων αποβλήτων και πώς αυτό επιτυγχάνεται να γίνει νόμιμα. (μπορέι να ακούγεται φαραωνικό ή πολύ δύσκολο αλλά πόσο θα βοηθούσε αν υπήρχε μία ιστοσελίδα όπου με ένα barcode θα μπορούσαμε να δούμε κάθε προϊόν που πρέπει να καταλήγει ή πώς μπορέι να επαναχρησιμοποηθεί και ποιά νόμιμη οδό πρέπει να ακολουθήσουμε για να ανακυκλωθεί σωστά και να παράξει οφέλη για την κοινωνία). Λείπει η γνώση απο την πλεινότητα των πολιτών; Ίσως τα αποτελέσματα μπορούν να μας πούνε πολλά.
    Ερώτηση: Υπάρχει φορέας ο οποίος δίνει πιστοποίηση για προϊόντα και τί διαδρομή μπορούν να ακολουθήσουν μέχρι να φθάσουν στο τέλος κύκλου της ζωής του ώστε να ανακυκλωθούν με τις μικρότερες δυνατές απώλειες;
    Επειδή πολλά απο αυτά τα οποία καταναλώνουμε είναι εισαγώμενα θα πρέπει να γίνει σαφές στους πολίτες ότι ως χώρα επιβάλλεται να εκμεταλλεύομαστε στο έπακρο την υπολειμματική τους αξία ώστε να μειωθεί το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
    Λόγω του αστικού περιβάλλοντος και όπως έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα είναι λίγο δύσκολο να γίνουν υποδομές οι οποίες θα υποκινήσουν τους πολίτες να υποστηρίξουν την ανακύκλωση και χρειάζεται ακόμη πιο συχνή ενημέρωση αλλά και έργα ώστε να φαίνεται αυτή η ανταποδοτικότητα στις προσπάθειες των πολιτών.