Κατωτέρω καταγράφονται κατευθύνσεις, ενέργειες και δράσεις που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την εξυπηρέτηση του τουρισμού ανά κατηγορία περιοχών του άρθρου 4.
(Α1) Αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης για το σύνολο των περιοχών Α1, που προωθούνται κατά προτεραιότητα:
α. Ανάδειξη στοιχείων ταυτότητας και αναγνωρισιμότητας της περιοχής.
β. Ένταξη ειδικών τουριστικών υποδομών και εγκαταστάσεων που εμπλουτίζουν και διευρύνουν το τουριστικό προϊόν.
γ. Ανάληψη δράσεων αποφόρτισης και προστασίας των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων που δέχονται υψηλές πιέσεις, ιδίως με την εφαρμογή ολοκληρωμένων πρακτικών διαχείρισης των υδατικών πόρων και των υγρών και στερεών αποβλήτων και την προώθηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας των εγκαταστάσεων (προώθηση ΑΠΕ, βιοκλιματικών μεθόδων σχεδιασμού κ.ά.).
δ. Προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος και του τοπίου με την αναγνώριση και συνδυασμένη προβολή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε περιοχής και τη διαφύλαξη και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
ε. Ανάληψη δράσεων αναβάθμισης του δομημένου χώρου, με πολεοδομικές παρεμβάσεις, όπως αναπλάσεις κοινόχρηστων χώρων με αύξηση των ελεύθερων χώρων και των χώρων πρασίνου και παροχή κινήτρων για αναπλάσεις ιδιωτικών χώρων.
στ.Ανάπτυξη νέων και ενίσχυση και αναβάθμιση υφιστάμενων κοινωνικών, πολιτιστικών, περιβαλλοντικών και τεχνικών υποδομών, οι οποίες θα αναβαθμίζουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της περιοχής και θα εξυπηρετήσουν την ενίσχυση της τουριστικής ταυτότητας της περιοχής ή τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος ή συνδυασμού τους.
ζ. Παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό υφισταμένων τουριστικών μονάδων με παράλληλη αναβάθμιση σε τύπους και τάξεις καταλυμάτων (4 και 5 αστέρες) ή επέκταση αυτών υπό τις προϋποθέσεις της περίπτωσης (ιγ) του παρόντος και συμπληρώσεις με ειδικές τουριστικές υποδομές.
η. Επανάχρηση αξιόλογων κτιρίων ή συνόλων και παροχή κινήτρων για μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες.
θ. Παροχή κινήτρων για μερική ή ολική απόσυρση μη αξιόλογων, απαξιωμένων ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων και εγκαταστάσεων χρήσης τουρισμού, συνδυαζόμενη με τη σκοπιμότητα χορήγησης νέων αδειών, καθώς και παροχή κινήτρων για κατεδάφιση μη αξιόλογων ή μη απαραίτητων ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων που προσβάλλουν το τοπίο.
ι. Προώθηση μέτρων για την αντιμετώπιση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, την ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς και των «ήπιων» μορφών μετακίνησης (όπως βάδισμα, ποδήλατο) και τη βελτίωση της ασφάλειας των πεζών και διακινουμένων, καθώς και μέτρων βελτίωσης των εισόδων και της σήμανσης των πόλεων.
ια. Έκδοση κοινών αποφάσεων των Υπουργείων Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Τουρισμού με τις οποίες οι περιοχές Α1 στο σύνολο ή σε τμήματά τους μπορούν να χαρακτηρίζονται βάσει κριτηρίων ως Περιοχές Ενεργητικής Παρέμβασης και Ανάπλασης και να τίθενται περιορισμοί στην τουριστική ανάπτυξη. Με τις ίδιες αποφάσεις θα προσδιορίζονται η διάρκεια ισχύος τους, τα μέτρα που προτείνεται να ληφθούν για την αναβάθμιση ή και την ανάπτυξη του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος, ο τρόπος παρακολούθησης της εφαρμογής των μέτρων αυτών για τη διαπίστωση της αποτελεσματικότητάς τους και της τυχόν αναγκαιότητας παράτασης της ισχύος τους ή της βελτίωσής τους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
– ιβ. Χωροθέτηση Οργανωμένων Υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης 0,10.
ιγ. Κατασκευή νέων καταλυμάτων 4 και 5 αστέρων:
i) Εντός σχεδίου, εντός ορίων οικισμών και εντός ζωνών χρήσεων γης που επιτρέπουν τη χωροθέτηση τουριστικών δραστηριοτήτων με τους εκάστοτε ισχύοντες όρους δόμησης.
• ii) Εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, η δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων είναι δυνατή σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας είκοσι (20) στρεμμάτων και με μέγιστη πυκνότητα για ξενοδοχεία πέντε και τεσσάρων αστέρων 8 και 9 κλίνες/στρέμμα για ξενοδοχεία 5 και 4 αστέρων αντιστοίχως.
-ιδ. Αναβάθμιση και μετατροπή υφισταμένων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
-ιε. Χωροθέτηση οργανωμένων κατασκηνώσεων (camping).
(Α2) Αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης των περιοχών Α2 που προωθούνται κατά προτεραιότητα:
α. Ολοκληρωμένες τουριστικές παρεμβάσεις με αναπτυξιακό χαρακτήρα για την περιοχή, όπως οργανωμένοι υποδοχείς τουριστικών δραστηριοτήτων, σύνθετα τουριστικά καταλύματα, ειδικά προγράμματα τουριστικής ανάπτυξης και ανάπτυξη βασικών υποδομών (όπως λιμένες, αεροδρόμια κ.λπ.).
β. Ανάδειξη στοιχείων ταυτότητας και αναγνωρισιμότητας της περιοχής.
γ. Ένταξη ειδικών τουριστικών υποδομών και εγκαταστάσεων που εμπλουτίζουν και διευρύνουν το τουριστικό προϊόν.
δ. Προώθηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας των εγκαταστάσεων (προώθηση ΑΠΕ, βιοκλιματικών μεθόδων σχεδιασμού κ.ά.).
ε. Προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος και του τοπίου με την αναγνώριση και συνδυασμένη προβολή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε περιοχής και τη διαφύλαξη και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.
στ. Ανάληψη δράσεων αναβάθμισης του δομημένου χώρου, με πολεοδομικές παρεμβάσεις, όπως αναπλάσεις κοινόχρηστων χώρων με αύξηση των ελεύθερων χώρων και των χώρων πρασίνου και παροχή κινήτρων για αναπλάσεις ιδιωτικών χώρων.
ζ. Κατασκευή νέων, συμπλήρωση και αναβάθμιση υφιστάμενων τεχνικών, κοινωνικών (περίθαλψης και αθλητισμού), περιβαλλοντικών και πολιτιστικών υποδομών (μουσεία, κλπ.).
η. Παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό υφισταμένων τουριστικών μονάδων παρόντος με παράλληλη αναβάθμιση σε τύπους και τάξεις καταλυμάτων (3, 4 και 5 αστέρες) ή επέκταση αυτών υπό τις προϋποθέσεις της περίπτωσης ιδ του και συμπληρώσεις με ειδικές τουριστικές υποδομές.
θ. Επανάχρηση αξιόλογων κτιρίων ή συνόλων και παροχή κινήτρων για μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες.
ι. Παροχή κινήτρων για μερική ή ολική απόσυρση μη αξιόλογων, απαξιωμένων ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων και εγκαταστάσεων χρήσης τουρισμού, συνδυαζόμενη με τη σκοπιμότητα χορήγησης νέων αδειών, καθώς και παροχή κινήτρων για κατεδάφιση μη αξιόλογων ή μη απαραίτητων ή εγκαταλελειμμένων κτιρίων που προσβάλλουν το τοπίο.
ια. Λήψη μέτρων για την έγκαιρη πρόληψη φαινομένων υποβάθμισης της ποιότητας των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων και συνδυασμένη προβολή τους.
ιβ. Βελτίωση της προσβασιμότητας των δυσπρόσιτων τουριστικών πόρων.
– ιγ. Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με ανώτατο συντελεστή δόμησης τον προβλεπόμενο από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία για κάθε κατηγορία οργανωμένου υποδοχέα και για τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
ιδ. Κατασκευή νέων καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων:
i) εντός σχεδίου, εντός ορίων οικισμών και εντός ζωνών χρήσεων γης που επιτρέπουν τη χωροθέτηση τουριστικών δραστηριοτήτων με τους εκάστοτε ισχύοντες όρους δόμησης.
• ii) Εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές η δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων είναι δυνατή σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας είκοσι (20) στρεμμάτων και με μέγιστη πυκνότητα 8, 9 και 10 κλίνες / στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων αντιστοίχως.
ιε. Αναβάθμιση και μετατροπή υφισταμένων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα
ιστ. Χωροθέτηση οργανωμένων κατασκηνώσεων (camping)
(Β1) Περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού.
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης για το σύνολο των περιοχών Β1, που προωθούνται κατά προτεραιότητα:
α. Διατήρηση, προστασία και ανάδειξη των φυσικών, ιστορικών, αρχιτεκτονικών, κ.ά., σημείων του χώρου με «μοναδικά» χαρακτηριστικά καθώς και του χαρακτήρα, της κλίμακας και των χαρακτηριστικών των οικισμών.
β. Προσαρμογή της τυπολογίας των καταλυμάτων (μορφολογικοί περιορισμοί, δυναμικότητα, τάξεις) και άλλων σχετικών με τον τουρισμό υποδομών σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής και των ήπιων ειδικών-εναλλακτικών μορφών που υποστηρίζουν.
γ. Επανάχρηση αξιόλογων κτιρίων ή συνόλων και παροχή κινήτρων για μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες τουλάχιστο 3 αστέρων.
δ. Παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό υφισταμένων τουριστικών μονάδων με παράλληλη αναβάθμιση σε τύπους και τάξεις καταλυμάτων (3, 4 και 5 αστέρες) ή επέκταση αυτών υπό τις προϋποθέσεις της περίπτωσης ιγ του παρόντος και συμπληρώσεις με ειδικές τουριστικές υποδομές.
ε. Αξιοποίηση των εκάστοτε τοπικών πόρων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ανάπτυξη ειδικών – εναλλακτικών μορφών τουρισμού (αγροτουρισμού, περιηγητικού, πεζοπορικού, πολιτιστικού τουρισμού, κ.ά.)
στ. Δημιουργία υποδομών στήριξης, προώθηση προγραμμάτων εκπαίδευσης και πιστοποίησης απασχολουμένων σε ειδικές – εναλλακτικές μορφές τουρισμού (Eco-Management and Audit Scheme- EMAS).
ζ. Λήψη μέτρων για την έγκαιρη πρόληψη φαινομένων υποβάθμισης της ποιότητας των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων και συνδυασμένη προβολή τους.
η. Συγκρότηση τοπικών πολυθεματικών δικτύων και βελτίωση της προσβασιμότητας μεταξύ των πόλων και των πόρων που τα συγκροτούν με περιβαλλοντικά ήπιες παρεμβάσεις.
θ. Κατασκευή νέων, συμπλήρωση και αναβάθμιση υφιστάμενων τεχνικών, κοινωνικών (περίθαλψης και αθλητισμού), περιβαλλοντικών και πολιτιστικών υποδομών (μουσεία, τεχνολογικά – θεματικά πάρκα, κλπ.).
ι. Δημιουργία δικτύων μονοπατιών (εθνικών, ευρωπαϊκών) και διαδρομών («δρόμοι» καπνού, αμπέλου, ελιάς κ.ά.) περιβαλλοντικής ευαισθησίας και εκπαίδευσης.
ια. Προώθηση τοπικών συμφώνων ποιότητας και προγραμμάτων στήριξης αγροτικών ή και παραδοσιακών μεταποιητικών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον (στήριξη ολοκληρωμένης ή βιολογικής γεωργίας, προϊόντων ονομασίας προέλευσης, παραδοσιακών τεχνικών, κ.ά.) και λειτουργικής διασύνδεσής τους με τουριστικές μονάδες.
ιβ. Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης 0,05. Βασική κατεύθυνση για τους οργανωμένους υποδοχείς και τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα αυτής της κατηγορίας είναι να συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες βρίσκονται είτε στο γήπεδο εκμετάλλευσης του υποδοχέα ή σύνθετου τουριστικού καταλύματος είτε και στην ευρύτερη περιοχή αυτών.
– ιγ. Κατασκευή νέων καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων:
– i) εντός σχεδίου, εντός ορίων οικισμών και εντός ζωνών χρήσεων γης που επιτρέπουν τη χωροθέτηση τουριστικών δραστηριοτήτων με τους εκάστοτε ισχύοντες όρους δόμησης.
• ii) Εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, η δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων είναι δυνατή σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας δεκαπέντε (15) στρεμμάτων και με μέγιστη πυκνότητα 8,9 και 10 κλίνες / στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων αντιστοίχως.
• ιδ. Αναβάθμιση και μετατροπή υφισταμένων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
– ιε. Χωροθέτηση οργανωμένων κατασκηνώσεων(camping).
(Β2) Πόλοι εντατικής ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης της κατηγορίας Β2 που προωθούνται κατά προτεραιότητα:
Είναι περιοχές της κατηγορίας Β, στις οποίες ακολουθούνται οι ρυθμίσεις της κατηγορίας (Α2).
(Γ) Μητροπολιτικές περιοχές
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης της κατηγορίας Γ που προωθούνται κατά προτεραιότητα:
Ισχύουν οι κατευθύνσεις για τις υπό στοιχείο (Α1) περιοχές του παρόντος άρθρου, πλην της περίπτωσης ιβ, καθώς και οι ακόλουθες:
α. Ένταξη των αναξιοποίητων τουριστικά πόρων της ενδοχώρας στο προσφερόμενο προϊόν, με παράλληλη προστασία και διαφύλαξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.
β. Επιτάχυνση των ρυθμών ανάπλασης του ιστορικού κέντρου και του παράκτιου μετώπου της Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
γ. Προστασία, ανάδειξη και συνδυασμένη προβολή των πόρων του ευρύτερου περιαστικού τους χώρου (ορεινοί όγκοι, κ.ά).
δ. Αναβάθμιση του ρόλου των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς.
ε. Ενίσχυση της πολιτιστικής δραστηριότητας με διοργάνωση εκδηλώσεων διεθνούς ενδιαφέροντος.
στ. Συνέχιση και εντατικοποίηση της προσπάθειας ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
ζ. Δημιουργία ζωνών εναλλακτικών δραστηριοτήτων και υπαιθρίων πάρκων αναψυχής και αθλητισμού, στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη.
η. Δρομολόγηση αναπλάσεων σε περιοχές με βιομηχανικό ενδιαφέρον, που έχουν χωρική συνέχεια με άλλες περιοχές αστικού τουρισμού.
θ. Ενίσχυση δράσεων βελτίωσης της περιβαλλοντικής απόδοσης αστικών υποδομών αντιρύπανσης για την περιβαλλοντική αποκατάσταση του Θερμαϊκού Κόλπου.
– ι. Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με ανώτατο συντελεστή δόμησης τον προβλεπόμενο από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία για κάθε κατηγορία οργανωμένου υποδοχέα και για τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
(Δ) Νησιά και παράκτιος χώρος
(Δ1) Νησιά
Ομάδα Ι:
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης της Ομάδας Ι που προωθούνται κατά προτεραιότητα:
Για τα τμήματα των νησιών της Ομάδας Ι που εντάσσονται στις υπό στοιχείο (Α) και (Β) περιοχές, ισχύουν οι κατευθύνσεις των κατηγοριών αυτών, με την επιφύλαξη της περίπτωσης στ των κατευθύνσεων της υπό στοιχείο (Δ1) κατηγορίας, καθώς και οι ακόλουθες:
α. Αντιμετώπιση συγκρούσεων μεταξύ των δραστηριοτήτων.
β. Έλεγχος των περιβαλλοντικών πιέσεων και του είδους της ανάπτυξης.
γ. Προώθηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας των εγκαταστάσεων (προώθηση ΑΠΕ, βιοκλιματικών μεθόδων σχεδιασμού κ.ά.).
δ. Μέριμνα για την αποτροπή της μονόπλευρης εξάρτησης από τον τουρισμό,
ε. Ένταξη υποδομών και εγκαταστάσεων ειδικών-εναλλακτικών μορφών τουρισμού στο προσφερόμενο προϊόν, με μέριμνα για την προστασία των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων στην περιοχή ανάπτυξής τους.
στ. Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης 0,05 σε νησιά σε νησιά με επιφάνεια μεγαλύτερη των 70 τ.χλμ.. Ο περιορισμός αυτός δεν εφαρμόζεται για την Κρήτη, την Ρόδο, την Κέρκυρα και την Εύβοια στα οποία ισχύει ο ανώτατος επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης που προβλέπεται από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία για κάθε κατηγορία οργανωμένου υποδοχέα.
Βασική κατεύθυνση για τους οργανωμένους υποδοχείς και τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα αυτής της κατηγορίας είναι να συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες βρίσκονται είτε στο γήπεδο εκμετάλλευσης του υποδοχέα ή σύνθετου τουριστικού καταλύματος είτε και στην ευρύτερη περιοχή αυτών.
ζ. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Τουρισμού νησιά ή τμήματα των νησιών της Ομάδας Ι μπορούν να χαρακτηρίζονται βάσει κριτηρίων ως Περιοχές Ενεργητικής Παρέμβασης και Ανάπλασης και να τίθενται περιορισμοί στην τουριστική ανάπτυξη. Με τις ίδιες αποφάσεις θα προσδιορίζονται η διάρκεια ισχύος τους, τα μέτρα που προτείνεται να ληφθούν για την αναβάθμιση ή και την ανάπτυξη του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος, ο τρόπος παρακολούθησης της εφαρμογής των μέτρων αυτών για τη διαπίστωση της αποτελεσματικότητάς τους και της τυχόν αναγκαιότητας παράτασης της ισχύος τους ή της βελτίωσής τους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
η. Σε κάθε περίπτωση όλες οι νέες εγκαταστάσεις πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στα μορφολογικά πρότυπα και την κλίμακα των οικισμών.
Ομάδα ΙΙ:
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης της Ομάδας ΙΙ που προωθούνται κατά προτεραιότητα:
α. Βελτίωση της προσβασιμότητας
β. Διαφύλαξη φυσικών, ιστορικών, αρχιτεκτονικών, κ.ά., σημείων του χώρου με «μοναδικά» χαρακτηριστικά.
γ. Αποκατάσταση και αξιοποίηση παλαιών κελυφών, επανάχρηση αξιόλογων κτιρίων ή συνόλων και παροχή κινήτρων για μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες τουλάχιστο 3 αστέρων.
δ. Αξιοποίηση των εκάστοτε τοπικών πόρων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ανάπτυξη ήπιων ειδικών – εναλλακτικών μορφών τουρισμού (αγροτουρισμού, περιηγητικού, πεζοπορικού, πολιτιστικού τουρισμού, θαλάσσιου τουρισμού, κ.α.).
ε Παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό υφισταμένων τουριστικών μονάδων με παράλληλη αναβάθμιση σε τύπους και τάξεις καταλυμάτων (3, 4 και 5 αστέρες) ή επέκταση αυτών υπό τις προϋποθέσεις στ του παρόντος και συμπληρώσεις με ειδικές τουριστικές υποδομές.
στ. Ανάπτυξη και κατασκευή νέων καταλυμάτων 3-αστέρων, 4-αστέρων και 5-αστέρων με μέγιστη δυναμικότητα εκατό (100) κλινών, υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις:
i) Εντός σχεδίου, εντός ορίων οικισμών με τους εκάστοτε ισχύοντες όρους δόμησης.
• ii) εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, η δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων είναι δυνατή σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας δεκαπέντε (15) στρέμματα και μέγιστη πυκνότητα 8, 9 και 10 κλίνες/στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων αντιστοίχως.
• ζ. Αναβάθμιση και μετατροπή υφισταμένων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
• Χωροθέτηση οργανωμένων κατασκηνώσεων(camping).
η. Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης 0,05. Βασική κατεύθυνση για τους οργανωμένους υποδοχείς και τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα αυτής της κατηγορίας είναι να συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες βρίσκονται είτε στο γήπεδο εκμετάλλευσης του υποδοχέα ή σύνθετου τουριστικού καταλύματος είτε και στην ευρύτερη περιοχή αυτών. Σε κάθε περίπτωση όλες οι νέες εγκαταστάσεις πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στα μορφολογικά πρότυπα και την κλίμακα των οικισμών.
Ομάδα III: Βραχονησίδες και ακατοίκητα νησιά
Η Ομάδα ΙΙΙ περιλαμβάνει δύο υπο-ομάδες, με βάση τα ιδιαίτερα φυσικά και ανθρωπογενή χαρακτηριστικά τους, το μέγεθος και την εγγύτητα τους με κατοικημένες περιοχές.
Στην πρώτη υπο-ομάδα περιλαμβάνονται:
– Οι βραχονησίδες,
– Νησιά με έκταση μικρότερη των 300 στρεμμάτων.
– Νησιά, τα οποία ευρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 10 ναυτικών
μιλίων από τα θαλάσσια σύνορα της χώρας.
-Απομονωμένα, από άποψη θέσης, νησιά (απόσταση από παράκτιες περιοχές του ηπειρωτικού τμήματος της χώρας ή από νησιά με λιμάνι, μέσω του οποίου μπορεί να υπάρχει ακτοπλοϊκή πρόσβαση στο νησί, μεγαλύτερη των 5 ναυτικών μιλίων).
– Νησιά, τα οποία εμπίπτουν σε ζώνες απολύτου προστασίας της φύσης του προστασίας της φύσης, προστασίας της φύσης και εθνικά πάρκα. προτεραιότητας.
Στη δεύτερη υπο-ομάδα περιλαμβάνονται όλα τα ακατοίκητα νησιά (μηδενικός πληθυσμός κατά την εκάστοτε τελευταία απογραφή) που δεν ανήκουν στην πρώτη υπο-ομάδα.
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης της Ομάδας ΙΙΙ που προωθούνται κατά προτεραιότητα:
– Στα νησιά της πρώτης υποκατηγορίας απαγορεύεται η δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων.
– Στα νησιά της δεύτερης υποκατηγορίας:
Επιτρέπεται η Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων ως εξής :
Για την έκταση από 300 εως 2.000 στρέμματα ορίζεται ανώτατος μικτός συντελεστής δόμησης 0,05. Για την έκταση ανάμεσα από 2.000 εώς 4.000 στρέμματα ορίζεται ανώτατος μικτός συντελεστής δόμησης 0,03.Για το υπόλοιπο της έκτασης ορίζεται ανώτατος μικτός συντελεστής δόμησης 0,01.
Για τη χωροθέτηση του επενδυτικού σχεδίου αξιοποίησης νησιών της υποκατηγορίας ΙΙ γίνεται ο γενικός σχεδιασμός του επενδυτικού σχεδίου με απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Τουρισμού, ο οποίος περιλαμβάνει την οριοθέτηση της έκτασης προς αξιοποίηση, τον καθορισμό των επιτρεπόμενων χρήσεων γης και των οι ειδικών όρων και περιορισμοί δόμησης για την ανέγερση, επέκταση, μετατροπή ή μετασκευή κτιρίων και εγκαταστάσεων, των γενικών περιβαλλοντικών όρων για τη δημιουργία της τουριστικής εγκατάστασης, ύστερα από Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία συντάσσεται κατά το άρθρο 6 και δημοσιοποιείται κατά το άρθρο 7 της κοινής υπουργικής απόφασης 107017/2006 (Β΄1225).
Κατά την αξιολόγηση αυτή θα πρέπει ιδίως να λαμβάνονται υπόψη τα χωρικά (φυσικά, οικονομικά, κοινωνικά, χωροταξικά, περιβαλλοντικά κ.λπ.) χαρακτηριστικά του νησιού και ιδίως η γεωμορφολογία, τα κλιματικά και μετεωρολογικά δεδομένα, η υπάρχουσα συγκοινωνιακή υποδομή και οι λοιπές εξυπηρετήσεις, τα δημογραφικά και οικονομικά δεδομένα, τα στατιστικά δεδομένα απασχόλησης και ανεργίας, τα δεδομένα διάρθρωσης της τοπικής οικονομίας (αγροτικός πληθυσμός κ.λπ.), καθώς και οι κατευθύνσεις χωρικής ανάπτυξης για τη συγκεκριμένη περιοχή, με αναφορά ιδίως στα στοιχεία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος και στην υφιστάμενη τεχνική υποδομή, καθώς και στο είδος και την ένταση της υφιστάμενης δόμησης.
(Δ2) Παράκτιος χώρος
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης που προωθούνται κατά προτεραιότητα:
–
Στον παράκτιο χώρο κατά προτεραιότητα θα επιτρέπεται η ανάπτυξη τουριστικών
εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων, υπό την αίρεση του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου και συγκεκριμένα:
1. Βιομηχανικές δραστηριότητες, οι οποίες προϋποθέτουν την αμεσότητα της
δραστηριότητας τους με το θαλάσσιο μέτωπο, είναι σημαντικού χαρακτήρα και ρόλου για την Εθνική Οικονομία ή εξυπηρετούν άμεσες και τοπικού χαρακτήρα ανάγκες και περιλαμβάνονται στις κατευθύνσεις του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τη Βιομηχανία, ύστερα από συνεκτίμηση κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων και στα τμήματα του παράκτιου χώρου που παρουσιάζουν μειωμένο τουριστικό ενδιαφέρον.
2. Σύνοδες εγκαταστάσεις υποστήριξης της Υδατοκαλλιέργειας, σύμφωνα με τις
κατευθύνσεις του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Υδατοκαλλιέργειες.
3. Στις υπόλοιπες περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος (περιοχές με στοιχεία Β και Γ του άρθ. 4) επιτρέπεται η χωροθέτηση άλλων χρήσεων σε τμήματα τους που δεν
παρουσιάζουν ενδιαφέρον είτε για μεμονωμένες δραστηριότητες, είτε για υποδοχείς.
4. Για τμήματα του παράκτιου χώρου που εντάσσονται στις κατηγορίες Α, Β και Γ ισχύουν οι κατευθύνσεις των κατηγοριών αυτών.
5. Για τμήματα που αφορούν ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές – πλην εκείνων που περιλαμβάνονται στην κατηγορία Ζ – “Περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών”- μπορούν να αναπτύσσονται τουριστικές δραστηριότητες, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις των κατηγοριών Β και Γ του άρθ. 4 και συνυπολογίζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες προστασίας της ευαίσθητης περιβαλλοντικά περιοχής.
6. Στις περιπτώσεις χωροθέτησης και ανάπτυξης τουριστικών δραστηριοτήτων της
παρούσας κατηγορίας, επιπλέον ισχύουν:
α. η κατά προτεραιότητα προώθηση δράσεων αποκατάστασης της αισθητικής του τοπίου και αναβάθμισης της λειτουργίας του χώρου.
β. η διατήρηση και ενίσχυση των φυσικών χαρακτηριστικών της ζώνης υψηλής
ανταγωνιστικότητας σε ορισμένα τμήματα της ακτογραμμής.
(Ε) Ορεινές περιοχές
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
α. Μέριμνα για την προστασία, αναβάθμιση και ανάδειξη επιλεγμένων πόρων του ορεινού χώρου, που ενδιαφέρουν τον τουρισμό.
β. Βελτίωση της προσβασιμότητας.
γ. Συγκρότηση τοπικών αλληλοσυμπληρούμενων πολυθεματικών δικτύων.
δ. Αξιοποίηση του οικιστικού πλεονάσματος των φθινόντων και εγκαταλελειμμένων οικισμών και προβολή των προορισμών.
ε. Διατήρηση της ποιότητας των φυσικών (στοιχεία χλωριδικά, πανιδικά, γεωλογικά – υδρογεωλογικά, κ.ά.) και ανθρωπογενών (οικισμοί, κατασκευές, υποδομές, μνημεία, παραδοσιακές ασχολίες, εκδηλώσεις, κλπ.) πόρων με μέτρα πρόληψης των κινδύνων υποβάθμισής τους.
στ. Λήψη ειδικών μέτρων αισθητικής και λειτουργικής αναβάθμισης υποδομών που αφορούν σε άλλες παραγωγικές δραστηριότητες (π.χ. με τη σύνταξη ειδικών προδιαγραφών κατασκευής και λειτουργίας).
ζ. Δημιουργία βασικών προτύπων καθώς και εξειδικευμένων, κατά περίπτωση, κανόνων για το σχεδιασμό και τη δόμηση λαμβάνοντας υπόψη την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τις τοπικές παραδόσεις, χρήσης υλικών και μορφών δόμησης.
η. Υιοθέτηση πρακτικών που θα εξασφαλίζουν μειωμένη κατανάλωση ενέργειας και χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών.
θ. Δημιουργία ειδικών κατασκευαστικών προτύπων για την εκτέλεση έργων υποδομών στον ορεινό χώρο (οδοποιία, κατασκευές δημόσιων κτιρίων, εγγειοβελτιωτικά, διαμορφώσεις χώρων, κλπ.).
ι. Δημιουργία δικτύων πεζοπορικών διαδρομών και μονοπατιών – τοπικού, εθνικού καιευρωπαϊκού χαρακτήρα – και διαδρομών και χώρων περιβαλλοντικής αγωγής και ευαισθητοποίησης.
ια. Αποκατάσταση και αξιοποίηση παλαιών κελυφών, επανάχρηση αξιόλογων κτιρίων ή συνόλων και παροχή κινήτρων για μετατροπή παραδοσιακών ή διατηρητέων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες.
ιβ. Παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό υφισταμένων τουριστικών μονάδων με παράλληλη αναβάθμιση σε τύπους και τάξεις καταλυμάτων και συμπληρώσεις με ειδικές τουριστικές υποδομές.
ιγ. Χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης 0,05. Βασική κατεύθυνση για τους οργανωμένους υποδοχείς και τα σύνθετα τουριστικά καταλύματα αυτής της κατηγορίας είναι να συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες βρίσκονται είτε στο γήπεδο εκμετάλλευσης του υποδοχέα ή σύνθετου τουριστικού καταλύματος είτε και στην ευρύτερη περιοχή αυτών.
ιδ. Κατασκευή νέων καταλυμάτων:
– i) εντός σχεδίου, εντός ορίων οικισμών και εντός ζωνών χρήσεων γης που επιτρέπουν τη χωροθέτηση τουριστικών δραστηριοτήτων με τους εκάστοτε ισχύοντες όρους δόμησης.
• ii) Εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, η δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων είναι δυνατή με τους εκάστοτε ισχύοντες όρους δόμησης.
– ιε. Αναβάθμιση και μετατροπή υφισταμένων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
– ιστ. Χωροθέτηση οργανωμένων κατασκηνώσεων (camping).
Σε κάθε περίπτωση όλες οι νέες εγκαταστάσεις πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στα μορφολογικά πρότυπα και την κλίμακα των οικισμών.
–
(ΣΤ) Πεδινές και ημιορεινές περιοχές
Αποτελούν περιοχές προτεραιότητας τουρισμού στο μέτρο που εμπίπτουν στις υπό τα στοιχεία Α και Β του άρθρου 4, οπότε και ακολουθούν, κατά περίπτωση, τις σχετικές κατευθύνσεις του παρόντος άρθρου.
Σε αντίθετη περίπτωση, τα χαρακτηριστικά του χώρου και η αναμενόμενη εξ αυτών ένταση των τουριστικών δραστηριοτήτων δεν δικαιολογούν, για την προγραμματική περίοδο του παρόντος Ειδικού Πλαισίου, τη λήψη ειδικών μέτρων, χωρίς ωστόσο να αποκλείουν τη χωροθέτηση τουριστικών δραστηριοτήτων εφόσον δεν υπάρχει σαφής αντίθεση με άλλες ρυθμίσεις σχεδιασμού του χώρου.
Σε κάθε περίπτωση δεν αποκλείεται η εφαρμογή των συνεχιζόμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων για τον αγροτικό χώρο, καθώς και η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων με τους όρους και προϋποθέσεις του άρθρου 9 του παρόντος.
(Ζ) Περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
α. Αξιοποίηση των εκάστοτε τοπικών πόρων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού (αγροτουρισμού, περιηγητικού, πεζοπορικού, πολιτιστικού τουρισμού, κ.ά.).
β. Ανάδειξη και προστασία περιβάλλοντος και τοπίου (προστασία φυσικού περιβάλλοντος, αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, δημιουργία μουσείων, κ.α.).
γ. Δημιουργία δικτύων μονοπατιών (εθνικών, ευρωπαϊκών) και διαδρομών («δρόμοι» καπνού, αμπέλου, ελιάς, κ.α.) περιβαλλοντικής ευαισθησίας και εκπαίδευσης.
δ. Προώθηση προγραμμάτων στήριξης αγροτικών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον (στήριξη ολοκληρωμένης ή βιολογικής γεωργίας, προϊόντων ονομασίας προέλευσης, παραδοσιακών τεχνικών, κ.ά).
ε. Δημιουργία υποδομών στήριξης, προώθηση προγραμμάτων εκπαίδευσης και πιστοποίησης (Eco-Management and Audit Scheme- EMAS).
στ. Επίσπευση της κατάρτισης και θεσμοθέτησης των διαχειριστικών σχεδίων των περιοχών του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, με μέριμνα για τον προσδιορισμό περιορισμένων ζωνών ανάπτυξης ήπιου και εναλλακτικού τουρισμού.
ζ. Οργανωτική και λειτουργική υποστήριξη των Φορέων Διαχείρισης.
η. Θέσπιση ειδικού τέλους υπέρ των Φορέων Διαχείρισης, επί των δραστηριοτήτων του τουρισμού που αναπτύσσονται στις περιοχές αυτές, με σκοπό να χρησιμοποιείται για την προστασία, διαχείριση και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος και του τοπίου.
θ. Μέχρι τον καθορισμό χρήσεων και δραστηριοτήτων στις περιοχές αυτές η ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων περιορίζεται στη δημιουργία, σύμφωνα με την κείμενη τουριστική νομοθεσία, τουριστικών καταλυμάτων ως εξής:
i) στις εντός σχεδίου και εντός ορίων οικισμών περιοχές σύμφωνα με τους ισχύοντες όρους δόμησης
ii) Εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές, η ελάχιστη επιφάνεια για τη δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων αυξάνεται στα είκοσι (20) στρέμματα.
ι. Απαγορεύεται η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων του παρόντος και συνθέτων τουριστικών καταλυμάτων στις περιοχές και ζώνες απολύτου προστασίας της φύσης, προστασίας της φύσης και στα εθνικά πάρκα του άρθρου 5 του Ν. 3937/2011. Η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων είναι δυνατή στα εθνικά πάρκα μόνον εφόσον προβλέπεται από τα διαχειριστικά τους σχέδια
κ. Η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων είναι δυνατή σε περιοχές του δικτύου NATURA 2000 στην περίπτωση όπου η χρήση έχει προβλεφθεί από το ΠΔ προστασίας, στη βάση επαρκούς τεκμηρίωσης της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης και του σχεδίου διαχείρισης, και η χωροθέτηση έχει αξιολογηθεί ως επιτακτικού δημόσιου οικονομικού ή κοινωνικού συμφέροντος, διασφαλίζει την προστασία και διατήρηση του προστατευτέου αντικειμένου, βάσει ειδικής οικολογικής αξιολόγησης, κατά τις προβλέψεις του Ν. 4014/2011, και έχουν προβλεφθεί όπου απαιτείται ικανά κατά περίπτωση αντισταθμιστικά μέτρα, ώστε να διασφαλισθεί η συνολική συνοχή του δικτύου προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000.
Κατ’ εξαίρεση και για περιοχές του δικτύου NATURA 2000, όπου δεν έχει εκδοθεί ΠΔ προστασίας και στις περιπτώσεις επαρκούς τεκμηρίωσης, κατά τη σύνταξη μελέτης ειδικής οικολογικής αξιολόγησης για την αξιολόγηση του επιτρεπτού της υλοποίησης του έργου με βάση τις διατάξεις της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, επιτρέπεται η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων υπό τις προϋποθέσεις ικανών αντισταθμιστικών μέτρων, τα οποία θα αναδεικνύουν και θα αξιοποιούν την εν λόγω περιοχή με σχεδιασμό και παρεμβάσεις προστασίας και αειφορίας, ώστε να διασφαλιστεί η συνολική συνοχή της προστατευόμενης περιοχής. Σε κάθε περίπτωση, κατά την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων πρέπει να δίδεται η δέουσα βαρύτητα στην οικολογική συνιστώσα.
λ. Η χωροθέτηση Οργανωμένων Υποδοχέων του άρθρου 9 του παρόντος είναι δυνατή στις λοιπές περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών του Ν.3937/2011, σε περίπτωση στην οποία η επένδυση έχει αξιολογηθεί ως δημοσίου οικονομικού και κοινωνικού συμφέροντος και διασφαλίζεται το προστατευτέο αντικείμενο βάσει ειδικής οικολογικής αξιολόγησης κατά τις προβλέψεις του ν. 4014/11. Για τη χωροθέτηση απαιτείται η έκδοση ΚΥΑ των Υπουργείων Τουρισμού, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγης και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων μετά από γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Διοίκησης του άρθρου 16 του ν.3986/2011 .
(Η) Προστατευόμενοι και εγκαταλελειμμένοι οικισμοί
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
α. Δημιουργία μηχανισμού ελέγχου των χρήσεων γης και της έντασης της τουριστικής δραστηριότητας βάσει των εξής κριτηρίων: επιφάνεια δομημένου χώρου, συνολικός αριθμός τουριστικών επιχειρήσεων με έδρα ή πραγματική λειτουργία στον οικισμό, αριθμός υφιστάμενων κλινών. Στόχος είναι η διαφύλαξη της αξίας του πόρου και η προστασία του παραδοσιακού χαρακτήρα.
β. Διαμόρφωση αυστηρότερων κανόνων για τη μορφολογία των νέων κτισμάτων, ενίσχυση δράσεων αποκατάστασης κελυφών και ειδικότερα για τους εγκαταλελειμμένους και φθίνοντες οικισμούς, προώθηση πρωτοβουλιών στην κατεύθυνση αναζωογόνησής τους.
γ. Έλεγχος της δυνατότητας επέκτασης ή μη των οικισμών κατά τρόπο ώστε να διαφυλάσσεται η αξία του πόρου και να προστατεύεται ο παραδοσιακός τους χαρακτήρας.
δ. Άμεσος έλεγχος της δόμησης εκτός σχεδίου πόλης και ορίων οικισμών.
ε. Ανάπτυξη δράσεων τοπικών συμφώνων ποιότητας (πέρα από τους κατά περίπτωση ισχύοντες κτιριολογικούς κανονισμούς), που αφορούν στη διατήρηση και ανάδειξη αξιόλογων μορφολογικών στοιχείων και την ιδιαίτερη τοπική αρχιτεκτονική παραδοσιακών οικισμών.
στ. Αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων ορεινών οικισμών που παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, με τη μετατροπή κτιρίων σε καταλύματα ή και με νέες μεγαλύτερου μεγέθους επενδύσεις (αύξηση μέχρι και 20% της υφισταμένης δομημένης επιφάνειας), με κίνητρα είτε προς τους σημερινούς ιδιοκτήτες είτε προς ενδιαφερόμενους επενδυτές.
• ζ. Είναι δυνατή η ανάπτυξη ΣΤΚ σε εγκαταλελειμμένους οικισμούς με την προϋπόθεση της αξιοποίησης και ανάδειξης του υπάρχοντος κτιριακού δυναμικού και σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ισχύουσας νομοθεσίας.
(Θ) Αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και ιστορικοί τόποι
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
– Εξασφάλιση της προσβασιμότητας, της επισκεψιμότητας και της οργάνωσής τους, εξωραϊσμός του περιβάλλοντος χώρου, έλεγχος χρήσεων και της εγκατάστασης δικτύων υποδομής, ώστε να διασφαλίζεται η βέλτιστη ανάδειξή τους.
– Ανάδειξη, διατήρηση και διαχείριση των αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και ιστορικών τόπων του εθνικού χώρου με τη συγκρότησή τους σε πολυθεματικά δίκτυα.
– Μέριμνα για την ανάδειξη και συνολική διαχείριση του τοπίου, ώστε να αναδεικνύεται η άρρηκτη σχέση των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων με το ευρύτερο περιβάλλον τους.
(Ι) Ιδιαίτερα και αξιόλογα τοπία
Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης:
Για τις εν λόγω περιοχές επιδιώκεται, η οργάνωσή τους σε ενιαία δίκτυα φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, που θα αναδεικνύουν και αξιοποιούν α) τον φυσικό πλούτο των περιοχών, β) το σύνολο των πολλαπλών ιστορικών παρελθόντων τους (αρχαιολογικοί χώροι, ιστορικοί τόποι, παραδοσιακοί οικισμοί, ήθη και έθιμα), σε σύνδεση με τη σύγχρονη κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα και γ) την τοπική οικονομική δραστηριότητα με έμφαση στην παραγωγή ποιοτικών τοπικών αγαθών.
Προς τούτο παρέχονται στρατηγικές κατευθύνσεις από τα οικεία Περιφερειακά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης που υλοποιούνται κατά περίπτωση με κατάλληλο χωρικό σχεδιασμό και με προώθηση ολοκληρωμένων αναπτυξιακών προγραμμάτων σε ευρείες χωρικές ενότητες.
Για την υλοποίηση των εν λόγω σχεδίων και προγραμμάτων μπορεί να προωθούνται δράσεις με συνέργεια δημόσιων φορέων, ιδιωτικών φορέων και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που θα περιλαμβάνουν θεσμοθέτηση χωροταξικών ή και πολεοδομικών ρυθμίσεων και κτηματολογίου (εντός ή εκτός οικισμών), παροχή οικονομικών κινήτρων, διάθεση των αναγκαίων οικονομικών πόρων, υλοποίηση έργων τεχνικής και κοινωνικής υποδομής, υλοποίηση έργων ανάδειξης του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, ανάπλασης οικισμών με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, στο σύνολό τους ή σε ενδιαφέροντα σημεία τους και κάθε άλλη αναγκαία υποστηρικτική δράση.
Στις περιοχές αυτές μπορεί, με απόφαση του Υπουργού Τουρισμού και του Υπουργού Περιβαλλοντος και Κλιματικής Αλλαγης , να εφαρμόζονται παρεκκλίσεις από τις προδιαγραφές της οικείας τουριστικής νομοθεσίας για τις προδιαγραφές των τουριστικών καταλυμάτων, όπως ιδίως οι απαιτούμενες πυκνότητες και η απαιτούμενη επιφάνεια κοινοχρήστων χώρων των τουριστικών καταλυμάτων.
Στα νησιά της ομάδας Ι υπάρχει μεγάλος αριθμός μικρών λιθόκτιστων κατοικιών, οι οποίες είναιδυνατόν να επισκευασθούν χωρίς αλλαγή του εξωτερικού κελύφους προκειμένου να αξιοποιηθούν τουριστικά καθ ότι βρίσκονται σε γήπεδα πολλές φορές μη άρτια και μη οικοδομήσιμα.
Ο περιορισμός της δόμησης κυρίων τουριστικών καταλυμάτων για τα νησιά σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας 20 στρεμάτων σε περιοχές Εκτός Σχεδίου και εκτός ορίων Οικισμού δεν είναι αποδεκτός. Αποκλείει τελείως τις μικρές ιδιοκτησίες , τις οικογενειακές ποιοτικές επιχειρήσεις με επίκεντρο την ανθρωπινη επαφή και το περιβαλλον. Αντιθέτως στοχεύει στη εξυπηρέτηση απρόσωπων, μεγάλων, εμπορικών μονάδων σε πολλά στρέμματα. Θεωρω ότι θα πρέπειη ελάχιστη επιφανεια να οριστεί στα 10 στρέμματα.
Α. Σχετικά με την κατηγοριοποίηση περιοχών
Σε ορισμένες περιοχές της χώρας όπου μετά την υφιστάμενη κατηγοριοποίηση τμήμα τους έχει χαρακτηρισθεί αναπτυσσόμενη περιοχή ενώ άλλο αναπτυγμένη, είναι αναγκαίο να υπάρξουν και τμήματά τους τα οποία να ενταχθούν στη μία ή την άλλη κατηγορία.
Π.χ. Στην Ζάκυνθο ολόκληρο το Νότιο, Νοτιοανατολικό και Βορειοανατολικό τμήμα της έχει χαρακτηρισθεί αναπτυγμένο. Ειδικώτερα το νότιο τμήμα της όπου βρίσκεται ο κόλπος του Λαγανά, γνωστός ως βιότοπος της caretta-caretta αλλά και για την χαμηλού επιπέδου κάκιστη τουριστική ανάπτυξη με σημαντική φόρτιση του περιβάλλοντος και δη της περιοχής Natura, έχει χαρακτηριστεί ανεπτυγμένη περιοχή.
Ομως ο κόλπος του Λαγανά εκτείνεται σε πολύ μεγάλο εύρος -16χλμ εκ των οποίων σε μόνο 3,5χλμ παρατηρείται συμφόρηση-. Στις ζώνες στις οποίες σύμφωνα με το ισχύον ΠΔ υπάρχουν δυνατότητες ήπιας, ποιοτικής, ελεγχόμενης τουριστικής ανάπτυξης, πιστεύουμε οτι είναι απαραίτητο να δοθούν κίνητρα για να δημιουργηθούν νέες μικρές μονάδες 4* και 5*, συνεδριακά κέντρα, κέντρα φυσιοθεραπείας, καθώς και για την ανάπτυξη άλλων μορφών τουρισμού όπως π.χ. ο καταδυτικός κτλ.
Το μέτρο για παροχή κινήτρων αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού υφιστάμενων μονάδων σε μονάδες 4* και 5* δεν επαρκεί καθότι στις περισότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει η δυνατότητα λόγω περιορισμών και δεσμεύσεων από τις πολεοδομικές διατάξεις και προδιαγραφές του ΕΟΤ. (Π.χ. μικρές διαστάσεις δωματίων, δεν υπάρχει υπόλοιπο δόμησης για αίθουσες συνεδρίων, γυμναστήρια κλπ αφού τα υφιστάμενα ξενοδοχεία 3* δεν διαθέτουν καν εστιατόρια).
Είναι επιβεβλημένο να γίνει διαφοροποίηση στις προδιαγραφές του ΕΟΤ για τα εποχιακά ξενοδοχεία – resorts (6μηνη – 7μηνη λειτουργία) από τα ξενοδοχεία πόλης 12μηνης λειτουργίας. Π.χ οι απαιτήσεις για τους κοινόχρηστους χώρους (εστιατόρια – Bar κλπ) είναι διαφορετικές τον χειμώνα όπου ουδείς μπορεί να καθίσει σε εξωτερικούς χώρους, ενώ τους θερινούς μήνες οι περισότεροι κάθονται σε εξωτερικούς χώρους, κάτω απο πέργκολες, γύρω από πισίνες κλπ.
Οι χώροι που δεν χρησιμοποιούνται και μετράνε στην δόμηση να είναι δυνατό να γίνονται χώροι πολλαπλών χρήσεων πχ αίθουσες συνεδρίων, γυμναστήρια, spa προσφέροντας υπηρεσίες στους τουρίστες και έσοδα στις επιχειρήσεις και στην οικονομία, ενώ τώρα είναι άχρηστοι χώροι που αυξάνουν το κόστος επένδυσης και λειτουργίας.
Υπάρχουν περιοχές φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος σημαντικά γνωστές και αναπτυγμένες, υψίστου τουριστικού ενδιαφέροντος, στις οποίες δεν έχει αναπτυχθεί το μοντέλο ποιοτικής ανάπτυξης. Αντίθετα έχουν χαμηλού επιπέδου υποδομή με αποτέλεσμα να εξαιρούνται των επιλογών τουριστών μέσου και υψηλού κοινωνικοοικονομικού και μορφωτικού επιπέδου.
Π.χ η Ζάκυνθος λόγω κλίματος και πολυμορφικότητας θα μπορούσε να γίνει πόλος έλξης τουριστών με ενδιαφέρον στην οικολογία, στον αγροτουρισμό, στον θρησκευτικό τουρισμό κλπ
Η θέσπιση 20 στρεμμάτων για περιοχές εκτός σχεδίου και ειδικά στις περιοχές Natura στις οποίες ήδη ισχύει αρτιότης 10 στρεμμάτων, πιστεύουμε ότι θα περιορίσει σημαντικά την ήδη ελεγχόμενη, περιορισμένη ανάπτυξη με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μεγαλύτερες εγκαταλελειμένες εκτάσεις στις περιοχές αυτές, αυξάνωντας τους κινδύνους παραβίασης των μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος.
Η προσφυγή Φυσικών και Νομικών προσώπων στο ΣΤΕ και στη συνέχεια στο ευρωπαικό Δικαστήριο για τη μή αποζημίωση ιδιοκτητών.
Ως προς τα μη κύρια τουριστικά καταλύματα.
Απουσιάζει η αναφορά για την κατασκευή – λειτουργία μη κύριων καταλυμάτων και φαίνεται να προωθείται μόνο η μετατροπή των υφισταμένων μη κύριων καταλυμάτων σε κύρια.
Αυτό θα ήταν «υπό συζήτηση» σε περίπτωση αλλαγής του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου με κατάργηση των μη κύριων καταλυμάτων και «ενσωμάτωσή τους» στα κύρια καταλύματα, διαφορετικά αναμένεται να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα, καθώς ευνοείται η επιχειρηματικότητα μόνο για κύρια τουριστικά καταλύματα, με αμφίβολη τη ζητούμενη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος από το κυρίαρχο μοντέλο. Έτσι «αποκλείεται» η δραστηριοποίηση μικρομεσαίων επιχειρηματιών στα πλαίσια του τουρισμού ως δυναμικού παραγωγικού κλάδου της οικονομίας ενώ τίθεται πλέον ζήτημα κοινωνικής ισότητας και συνοχής.
Έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός τουριστών που αποζητά ένα διαφορετικό περιβάλλον διαμονής, χωρίς την παροχή υπηρεσιών που προσφέρονται από τα κύρια τουριστικά καταλύματα.
Συνεπώς θα ήταν πολύ χρήσιμο να γίνει αναφορά και να δίδονται κίνητρα για την αναβάθμιση και των μη κύριων τουριστικών καταλυμάτων (κτιριακά, ενεργειακά, με χρήση ΑΠΕ, κλπ., χωρίς τη κατά ανάγκη μετατροπή τους σε κύρια) και τη συσχέτισή τους με εναλλακτικού τύπου μορφές – δραστηριότητες τουρισμού (τουρισμός υπαίθρου, αγροτουρισμός, οινοτουρισμός, αθλητικός τουρισμός, πολιτισμικός κλπ.).
Εξάλλου έτσι επιτυγχάνονται καλύτερα και οι στόχοι που αφορούν την διαφοροποίηση, την πολυθεματικότητα, τη μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής και τη διασπορά στο χρόνο, με την παράλληλη μείωση των πιέσεων στους φυσικούς τουριστικούς πόρους συγκεκριμένων περιοχών.
Για τις Περιοχές (Ζ) του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών, να επιλεγεί η πολιτική ενίσχυσης υφιστάμενων κύριων και μη κύριων τουριστικών καταλυμάτων για την αναβάθμιση των ποιοτικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών τους (κτιριακά, μορφολογικά, ενεργειακά, με χρήση ΑΠΕ κλπ., χωρίς τη κατά ανάγκη μετατροπή των μη κύριων καταλυμάτων σε κύρια) και την διασύνδεσή τους με δράσεις τουρισμού υπαίθρου ή και την μετατροπή τους σε αντίστοιχου τύπου καταλύματα.
Άρθρο 5 – Κατευθύνσεις Χωρικής Οργάνωσης
Οι αναπτυγμένες και οι αναπτυσσόμενες περιοχές φαίνεται πολεοδομικά κυρίως να αντιμετωπίζονται ενιαία από το χωροτάκτη προσέγγιση που κατά την άποψη μας στερείται λογικής.
Δεδομένης της βασικής αρχής ότι ο πολίτης οφείλει πίστη στη διοίκηση εκτιμούμε ότι σε σχέση με τον εκσυγχρονισμό των νομίμως υφιστάμενων τουριστικών καταλυμάτων δεν θα πρέπει να τυγχάνει εφαρμογής το παρόν ΕΠΧΣΑΑ.
Δηλαδή τόσο η παράγραφος ζ του (Α1) Αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές όσο και η παράγραφος η του (Α2) Αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές αλλά και η παράγραφος δ του (Β1) Περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού να αντικατασταθούν ως εξής «οι ρυθμίσεις της παραγράφου ιγ για τις Α1 περιοχές όπως και οι ρυθμίσεις της παραγράφου ιδ για τις Α2 περιοχές και της ιγ για τις Β1 περιοχές δεν έχουν εφαρμογή για τoν εκσυγχρονισμό νομίμως υφιστάμενων τουριστικών καταλυμάτων καθώς και στις περιπτώσεις που βρίσκεται σε ισχύ έγκριση καταλληλότητας από τον ΕΟΤ υπό την προϋπόθεση ότι η οικοδομική άδεια θα εκδοθεί εντός τριετίας από τη δημοσίευση του παρόντος».
Στο εν λόγω σχέδιο προκρίνεται η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων με ανώτατο μικτό συντελεστή δόμησης 0.10 στην αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές, ενώ για τις αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές ο ανώτατος συντελεστή δόμησης δεν αναφέρεται ευθαρσώς αλλά γίνεται αναφορά στον προβλεπόμενο από την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, δηλαδή 0.15 σύμφωνα με το άρθρο 9 του Ν.4002/11, ενώ για τις περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού αυτός διαμορφώνεται στο 0.05 θέτοντας και προϋποθέσεις που δεν γίνονται ξεκάθαρα κατανοητές όπως η βασική κατεύθυνση του να «συνδέονται λειτουργικά με εγκαταστάσεις και υποδομές ανάδειξης και αξιοποίησης περιβαλλοντικών, γεωλογικών, γεωμορφολογικών, αρχιτεκτονικών, ιστορικών, θρησκευτικών ή πολιτιστικών στοιχείων της περιοχής, οι οποίες βρίσκονται είτε στο γήπεδο εκμετάλλευσης του υποδοχέα ή σύνθετου τουριστικού καταλύματος είτε στην ευρύτερη περιοχή αυτών». Δηλαδή μπορούν αυτοί οι χώροι να αποδοθούν εντός εισαγωγικών για ιδιωτική χρήση; Δεν τελούν υπό τη προστασία του συντάγματος; Κατά πόσο είναι συνυφασμένη με το περιεχόμενο των σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων η πρόκριση τους τι εξυπηρετεί? Ογκώδης κατασκευές στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και κατοικίες προς πώληση σε μια περίοδο εξαιρετικής οικονομικής κρίσης. Προσανατολιζόμαστε στις μεγάλες επενδύσεις η μικρή και η μεσαίου μεγέθους επένδυση που εξ όσον είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε συμβάλλει σημαντικά στα κέρδη από το τουρισμό??? Εξαφανίζεται ή περιορίζεται σημαντικά και διερωτάται κανείς τι θα απογίνουν οι περιοχές εκείνες για τις οποίες δεν θα εκδηλωθεί ενδιαφέρον από μεγάλες επενδύσεις? μήπως έτσι καταδικάζονται σε μαρασμό?
Η αύξηση της ελάχιστης επιφάνειας των γηπέδων για την ανάπτυξη κύριων ξενοδοχειακών καταλυμάτων για τις αναπτυσσόμενες καθώς και για αυτές που έχουν περιθώρια ανάπτυξης ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού από 8 στρέμματα που ήταν μέχρι στιγμής σύμφωνα με το ισχύον χωροταξικό πλαίσιο γίνεται 20 και 15 στρέμματα αντίστοιχα χωρίς αλλαγή στη μέγιστη πυκνότητα των κλινών ανά στρέμμα για ξενοδοχεία 3, 4 και 5 αστέρων αντίστοιχα. Αυτή η προσέγγιση όσον αφορά τις αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές δεν γίνεται κατανοητή καθώς θεωρητικά η εφαρμογή του εν λόγω πλαισίου προσδοκούμε να ωθήσει στην άνθηση του τουρισμού και άρα τη μετάβαση των αναπτυσσόμενες περιοχές στις ανεπτυγμένες.
Όσον αφορά το νομό της Καστοριάς κρίνουμε σκόπιμο να επισημάνουμε ότι η αύξηση της ελάχιστης απαιτούμενης έκτασης θα δημιουργήσει πολλά και σημαντικά προβλήματα στην ανάπτυξη του κλάδου καθώς θα ανατρέψει άρδην τους διαμορφωμένους κανόνες της αγοράς των ακινήτων θέτοντας σε κίνδυνο τις σχετικές επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη ενώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ο μέσος όρους του κλήρου στις περισσότερες περιοχές του νομού μας είναι κοντά στα 10 στρέμματα.
Η πρόταση μας είναι τόσο για τις αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές όσο και για τις περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης ειδικού και εναλλακτικού τουρισμού η ελάχιστη επιφάνεια των γηπέδων να διαμορφωθεί στα 10 στρέμματα και μάλιστα χωρίς παρεκκλίσεις ενώ η μέγιστη πυκνότητα των κλινών ανά στρέμμα να διατηρηθεί όπως προτείνεται. Κατά αυτό τον τρόπο θα προκύπτουν κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα 80 για 5 αστέρων, 90 για 4 αστέρων και 100 κλινών για τριών αστέρων σε περιοχές εκτός σχεδίου πόλεως και εκτός ορίων οικισμών.
Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να αιτιολογήσουμε τη προαναφερθείσα τοποθέτηση μας με βάση τα οριζόμενα από τη παράγραφο 2 του άρθρου 9 του N.3937/11
(ΦΕΚ 60/Α/31-03-2011) «Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις» που αφορά τις ρυθμίσεις για τη προστασία και τη διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 όπου και αναγράφεται ότι στις περιοχές που βρίσκονται εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή εκτός ορίων οικισμών με πληθυσμό μέχρι 2000 κατοίκους και εμπίπτουν σε ΕΖΔ ή ΖΕΠ, το ελάχιστο όριο αρτιότητας και κατάτμησης των γηπέδων ορίζεται στα 10000 τ.μ., εφαρμοζόμενης κατά τα λοιπά, όπως ισχύει της παρ.1 του άρθρου 1 του π.δ. της 24-31.5.1985 (ΦΕΚ 270 Δ΄). Υποστηρικτικά στη τοποθέτηση μας έρχεται να λειτουργήσει και το γεγονός ότι σύμφωνα με την ΥΑ 1958/12 (ΦΕΚ 21/Β/13-01-2012) όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει σήμερα τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων και εκτός ορίων οικισμών με αριθμό κλινών μικρότερο ή ίσο των 100 υπάγονται στην ομάδα Β και άρα σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν.4014/11 χαρακτηρίζονται από τοπικές και μη σημαντικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον εξόν και υπόκεινται στις πρότυπες περιβαλλοντικές δεσμεύσεις.
Επιπρόσθετα σύμφωνα με το Πολεοδομικό Διάταγμα ΦΕΚ125/Δ΄/21-02-1986 με θέμα «Καθορισμός ζώνης οικιστικού ελέγχου και κατώτατου ορίου κατάτμησης και λοιπών όρων και περιορισμών δόμησης στην εκτός εγκεκριμένου σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προϋφιστάμενων του έτους 1923 των δήμων Καστοριάς και Άργους Ορεστικοιύ και των κοινοτήτων Δισπηλιού, Αμπελοκήπων, Μαυροχωρίου, Πολυκάρπης, Φωτεινής – Μεταμόρφωσης, Τοιχιού και Λεύκης (νομού Καστοριάς)» όπου για τις περιοχές με επιτρεπόμενη χρήση αυτή του τουρισμού το κατώτατο όριο αρτιότητας των γηπέδων ορίζεται στα 8 στρέμματα με δυνατότητες παρέκλισης. Αντιλαμβάνεται κανείς τι κινδύνους για τις δρομολογούμενες επενδύσεις του κλάδου ελλοχεύει η θέσπιση κάτι εντελώς διαφορετικού και μάλιστα χωρίς την πρόβλεψη μεταβατικών διατάξεων.
(Β2) Πόλοι εντατικής ανάπτυξης ειδικών μορφών τουρισμού
Δεν υπάρχει ακριβής προσδιορισμός τους.
Γενικές Παρατηρήσεις
Και στις τρεις πρώτες κατηγορίες τουριστικών περιοχών θα επιτρέπεται πλέον σε αντίθεση με το προγενέστερο χωροταξικό καθεστώς η χωροθέτηση οργανωμένων κατασκηνώσεων (camping) δεν είναι λίγο οξύμωρο ως σχήμα? Να διευκρινιστεί για τη πράγμα ακριβώς μιλάμε π.χ. περιλαμβάνονται και οι χώροι στάθμευσης τροχόσπιτων??
Η έννοια της αναβάθμισης να αποδεσμευθεί ξεκάθαρα από τη μετατροπή σε σύνθετο τουριστικό κατάλυμα ή τη συμπλήρωση με ειδικές τουριστικές υποδομές κατά ανάγκη δηλαδή να προκύπτει ευθαρσώς ότι δεν υπάρχει δέσμευση αλλά η αναβάθμιση δύναται να αφορά το τύπο και τη τάξη των καταλυμάτων.
Δεν γίνεται πουθενά αναφορά σε επιπλωμένες κατοικίες και μη κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα. Αυτό γιατί δεν θα επιτρέπονται πλέον ή γιατί ως προς τη χρήση και τους όρους δόμησης πάνε όπως οι κατοικίες. Μέριμνα για αυτά δεν θα πρέπει να ληφθεί δεδομένου του γεγονότος ότι αυτά καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος στη πίτα των τουριστικών εγκαταστάσεων.
(Ε) Ορεινές Περιοχές
Εκτιμούμε ότι η μετάβαση από το παλαιό χωροταξικό καθεστώς στο νέο πιθανά να πρέπει να επαναξιολογηθεί στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να επισημάνουμε ότι μέχρι σήμερα δεν επιτρέπεται η ανάπτυξη σύνθετων και ολοκληρωμένων τουριστικών υποδομών μικτής χρήσης στις περιοχές αυτές όπως προσδιορίζονται μέχρι στιγμής (υψόμετρο > 600 μέτρα).
Προτείνουμε για τις περιοχές αυτές να διατηρηθούν τα οριζόμενα από το ισχύον χωροταξικό σχεδιασμό δηλαδή:
Περιορισμός της δόμησης νέων υποδομών φιλοξενίας, εστίασης και λοιπών σχετικών με το τουρισμό υποδομών εντός οικισμών καθώς και σε ζώνη πλάτους 500 μέτρων από τα όρια τους στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται σχετικός κορεσμός (ποσοστό αδόμητων γηπέδων <40 %).
Ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει: α) για την επέκταση υφιστάμενων εγκαταστάσεων για λόγους βιωσιμότητας των μονάδων β) για τη δημιουργία ειδικών τουριστικών υποδομών με ή χωρίς που από τη φύση τους συνδέονται με την αξιοποίηση πόρων με έντονη χωρική εξάρτηση π.χ. ιαματικές πηγές.
(ΣΤ) Πεδινές και ημιορεινές περιοχές
Θα ήταν χρήσιμο κατά την άποψη μας να γίνει αναφορά στο τρόπο προσδιορισμού τους.
Εκτιμούμε ότι η μετάβαση από το παλαιό χωροταξικό καθεστώς στο νέο πιθανά να πρέπει να επαναξιολογηθεί στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να επισημάνουμε ότι μέχρι σήμερα δεν επιτρέπεται η ανάπτυξη σύνθετων και ολοκληρωμένων τουριστικών υποδομών μικτής χρήσης στη γη υψηλή παραγωγικότητας. Κατά την άποψη μας η γη υψηλής παραγωγικότητας θα πρέπει να διαφυλακτεί άλλωστε στη χώρα μας είναι εξαιρετικά λίγη ενώ ο πρωτογενής τομέας μπορεί να συμβάλλει καταλυτικά στην αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας μας.
(Ζ) Περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών
Στη παράγραφο (γ) να προστεθούν στις ενδεικτικές αναφορές μετά την ελιά το φασόλι και το μήλο.
Η παράγραφος ζ και η όπου γίνεται αναφορά στους Φορείς διαχείρισης να συμπληρωθεί ως εξής «των φορέων διαχείρισης ή των υπηρεσιών στις οποίες περιήλθαν οι αρμοδιότητες των καταργούμενων φορέων διαχείρισης σύμφωνα με το Ν.4109/13 (ΦΕΚ 16/Α/23-01-2013)».
Δεν προσδιορίζεται με ποιο τρόπο θα γίνεται ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων μονάδων δηλαδή εάν θα πρέπει να ακολουθούν τα οριζόμενα από το περιεχόμενο του υπό διαβούλευση ειδικού πλαισίου χωροταξικού πλαισίου όπως τελικά αυτό θα διαμορφωθεί.
Στη παράγραφο θ να παραμείνει ο προσδιορισμός της «δυνατότητας ανάπτυξης μικρών σύμφωνα με τη κείμενη τουριστική νομοθεσία τουριστικών καταλυμάτων μέχρι τον καθορισμό χρήσεων και δραστηριοτήτων» στις ευαίσθητες οικολογικά αυτές περιοχές. Ενώ η υποπερίπτωση ii της παραγράφου θ στην οποία ορίζεται ελάχιστη απαιτούμενη επιφάνεια για τη δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων στα είκοσι (20) στρέμματα προτείνεται να αντικατασταθεί από τα οριζόμενα τα οριζόμενα από τη παράγραφο 2 του άρθρου 9 του N.3937/11 (ΦΕΚ 60/Α/31-03-2011) «Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις» που αφορά τις ρυθμίσεις για τη προστασία και τη διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 όπου και αναγράφεται ότι στις περιοχές που βρίσκονται εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή εκτός ορίων οικισμών με πληθυσμό μέχρι 2000 κατοίκους και εμπίπτουν σε ΕΖΔ ή ΖΕΠ, το ελάχιστο όριο αρτιότητας και κατάτμησης των γηπέδων ορίζεται στα 10000 τ.μ., εφαρμοζόμενης κατά τα λοιπά, όπως ισχύει της παρ.1 του άρθρου 1 του π.δ. της 24-31.5.1985 (ΦΕΚ 270 Δ΄). Κατά την άποψη μας μια αυστηρότερη προσέγγιση αυτής της βασικής κανονιστικής διάταξης για τη διαφύλαξη του βιολογικού μας αποθέματος στερείται κοινής λογικής δεδομένου του γεγονότος ότι οι προαναφερθείσες πολεοδομικές παράμετροι αφορούν περιοχές ζώνες προστασίας και διατήρησης που περιλαμβάνονται στο Δίκτυο Natura 2000 και «υπόκεινται σε διαχείριση για τη διασφάλιση ικανοποιητικής κατάστασης διατήρησης των προστατευτέων οικοτόπων και ειδών».
Η παράγραφο (ι) προτείνεται να αντικατασταθεί ως ακολούθως «Απαγορεύεται η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων του παρόντος και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων στις περιοχές της παραγράφου 7 του άρθρου 5 του Ν.3937/11 όπως εκάστοτε ισχύει, δηλαδή στις περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης, στις περιοχές προστασίας της φύσης και στα Εθνικά πάρκα. Η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχεών τουριστικών δραστηριοτήτων είναι δυνατή στα Εθνικά Πάρκα δηλαδή στις περιοχές εκείνες που έχουν χαρακτηριστεί ως τέτοια λόγω της μεγάλης τους έκτασης αλλά και λόγω της θέσης τους όπως διασυνοριακές και με δεδομένο πάντα ότι αυτή η χρήση θα έχει αξιολογηθεί από την Ειδική
Περιβαλλοντική Μελέτη τους και θα έχει συμπεριληφθεί στο
Π.Δ. της πράξης χαρακτηρισμού τους».
Τα διαχειριστικά σχέδια που έχουν εκπονηθεί σε όλη τη χώρα είναι ελάχιστα αφενώς αφετέρου σε ελάχιστες περιοχές έχουν ολοκληρωθεί η διαδικασίες του χαρακτηρισμού έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα της εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων.
Η παράγραφος κ προτείνεται να τροποποιηθεί ως ακολούθως «η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων είναι δυνατή στις περιοχές του δικτύου Νatura 2000 εξαιρουμένων των περιοχών της παραγράφου ι του παρόντος στην περίπτωση που από την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη που έχει εκπονηθεί και εγκριθεί αρμοδίως για αυτές έχει επαρκώς προσδιοριστεί η σημασία του προστατευτέου αντικειμένου και εκτιμηθεί η δυνατότητα άσκησης πιέσεων από διάφορες χρήσεις μεταξύ των οποίων και αυτή του τουρισμού ενώ δεσμευτικά θα πρέπει να περιλαμβάνεται στις επιτρεπόμενες χρήσεις της πράξης χαρακτηρισμού της περιοχής, ενώ η άσκηση της δραστηριότητας θα γίνεται δεσμευτικά σύμφωνα με τα οριζόμενα από αυτό.
Σε περίπτωση που δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της θεσμοθέτησης της πράξης χαρακτηρισμού των περιοχών αυτών και έως την έκδοση τους θα λαμβάνεται δεσμευτικά υπόψη το περιεχόμενο των εγκεκριμένων ειδικών περιβαλλοντικών μελετών για τη χωροθέτηση οποιουδήποτε έργου και την άσκηση οποιασδήποτε συναφής δραστηριότητας μέσα στη περιοχή που τελεί υπό ειδικό καθεστώς προστασίας ανεξάρτητα της φύσης της (πυρήνας ή περιφερειακή ζώνη). Δηλαδή οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θα προβαίνουν στη σύνταξη ειδικής οικολογικής αξιολόγησης σύμφωνα με τα οριζόμενα από το Ν.4014/11 όπως αυτός εκάστοτε ισχύει ανεξάρτητα της κατηγορίας του έργου Α και Β το περιεχόμενο της οποίας θα αξιολογείται σε σχέση με την εγκεκριμένη ειδική περιβαλλοντική μελέτη για τη περιοχή σε συμμόρφωση πάντοτε με τη σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία αλλά και τα προτεινόμενα κατά περίπτωση αντισταθμιστικά μέτρα τόσο για τη προστασία και τη διατήρηση της περιοχής επί της οποίας θα υλοποιηθεί η παρέμβαση όσο και για τη διασφάλιση της συνολικής συνοχής του δικτύου των προστατευόμενων περιοχών Νatura 2000.
Για τις περιοχές εκείνες που δεν έχουν εγκριθεί ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες η αξιολόγηση της ειδικής οικολογικής μελέτης που προαναφέρθηκε θα γίνεται από το φορέα διαχείρισης της εν λόγω περιοχής ή την κατά τόπους υπηρεσία που έχει επιφορτιστεί με την άσκηση των αρμοδιοτήτων κάποιου καταργούμενου φορέα διαχείρισης για την οποία θα πρέπει να λάβει γνώση αφενός και αφετέρου να συνηγορήσει το αρμόδιο τμήμα του ΥΠΕΚΑ στις αρμοδιότητες του οποίου περιλαμβάνεται η άσκηση στρατηγικής διαχείρισης του σύνολο των προστατευόμενων περιοχών.
Σημείωση θεωρούμε σημαντικό να διευκρινιστεί η αναγραφόμενη επί του σχεδίου πληροφορία που αφορά τον τρόπο αλλά και τα «εργαλεία» βάση των οποίων η χωροθέτηση ενός οργανωμένου υποδοχέα τουριστικών δραστηριοτήτων αλλά και σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων σε περιοχή του Δικτύου Νatura 2000 μπορεί να αξιολογηθεί ως επιτακτικού δημοσίου οικονομικού ή κοινωνικού συμφέροντος.
Συνάμα θα πρέπει να αξιολογηθεί το χρηστικό της χωροθέτησης των οργανωμένων υποδοχέων με έκδοση ΚΥΑ των Υπουργών Τουρισμού, Περιβάλλοντος και Ανταγωνιστικότητας μετά από γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Διοίκησης του άρθρου 16 του Ν.3986/2011. Επιπρόσθετα διευκρίνισης χρήζει κατά την άποψη μας και ο όρος της παραγράφου (κ) «επιτρέπεται η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων υπό τις προϋποθέσεις ικανών αντισταθμιστικών μέτρων, τα οποία θα αναδεικνύουν και θα αξιοποιούν την εν λόγω περιοχή με σχεδιασμό και παρεμβάσεις προστασίας και αειφορίας, ώστε να διασφαλίζεται η συνολική συνοχή της προστατευόμενης περιοχής» εκτιμούμαι ότι η συγκεκριμένη καταγραφή δεν μπορεί αντικειμενικά να εκτιμηθεί πιθανά ούτε και να προσδιοριστεί με κάποιο τρόπο.
(Η) Προστατευόμενοι και εγκαταλελειμμένοι οικισμοί
Στους στάσιμους οικισμούς όπως αυτοί προτείνεται από πλευράς μας να οριστούν ανεξάρτητα του χώρου στον οποίο «αναπτύσσονται» ηπειρωτικός ή μη, προτείνεται η δόμηση νέων υποδομών φιλοξενίας, εστίασης και λοιπών σχετικών με το τουρισμό υποδομών να περιορίζεται εντός οικισμών καθώς και σε μια ζώνη πλάτους 300 μέτρων από τα όρια τους με τους παρακάτω όρους: αρτιότητα δυο (2) στρέμματα, συντελεστή δόμησης 0.3 και πυκνότητα κλινών ανά στρέμμα 15.
Η αναφορά στους εγκαταλελειμμένους οικισμούς μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους στα πλαίσια αναγέννησης της υπαίθρου.
Στη παράγραφο στ προτείνεται να απαλοιφή η λέξη ορεινών ως χαρακτηριστικό των προς αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών. Καθόσον προς αξιοποίηση εγκαταλελειμμένοι οικισμοί είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν θα είναι μόνο αυτοί του χωροθετούνται σε πάνω από 800 μέτρα υψόμετρο. Με αυτή τη φωτογραφική προσέγγιση των ορεινών οικισμών αποκλείουμε σημαντικής αρχιτεκτονικής δυναμικής πεδινούς ή ημιορεινούς οικισμούς.
Προτείνουμε επίσης να διατηρηθεί η ισχύουσα επί του παρόντος δυνατότητα αύξησης μέχρι και 40% της υφιστάμενης δομημένης επιφάνειας για τη μετατροπή κτιρίων σε καταλύματα ή και νέες μεγαλύτερου μεγέθους επενδύσεις.
(Θ) Αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και ιστορικοί τόποι.
Να ληφθεί μέριμνα για το καθορισμό του μεγαλύτερου δυνατού αριθμού αυτών των χώρων και τη θεσμοθέτηση τους σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Κατά αυτό τον τρόπο θα γνωρίζει κάθε διοικητική βαθμίδα (π.χ δήμος, περιφερειακή ενότητα) τη δυναμική της ως προς αυτό το πόρο καθώς και τη δυνατότητα αλλά και την αναγκαιότητα ενδεχομένως της δικτύωσης της με άλλες παράπλευρα κείμενες μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης.
(Ι) Ιδιαίτερα και αξιόλογα τοπία
Ότι και για τη περίπτωση (θ).
Να συμπεριληφθεί στη τρίτη παράγραφο «για την υλοποίηση των εν λόγω σχεδίων και προγραμμάτων μπορεί να προωθούνται δράσεις με συνέργεια δημοσίων φορέων, ιδιωτικών φορέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης όλων των βαθμίδων…».
Κατασκευή καταλυμάτων σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές να είναι δυνατή σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας 10 ή 15 στρεμμάτων και όχι 20.
Να δίνεται η δυνατότητα κατασκευής νέων σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και όχι μόνον μετατροπή υφισταμένων ξενοδοχειακών καταλυμάτων σε σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
Να οριστούν τα νησιά επακριβώς της ομάδας 1 και 2 με τα ονόματά τους, γιατί υπάρχουν στο υπόλοιπο κείμενο παρανοήσεις.
Το ελάχιστο μέγεθος γηπέδου για την κατασκευή σύνθετου τουριστικού καταλύματος να μειωθεί σε 70 ή 80 στρέμματα.
Να προβλεφθεί και δυνατότητα κατασκευής μεμονωμένων εξοχικών κατοικιών σε γήπεδα εκτάσεως 50 στρεμμάτων και άνω, και με δυνατότητα πώλησης ή ενοικίασης. Όχι μόνον εντός ξενοδοχειακών συγκροτημάτων.
Σε μικρά νησιά οι μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες δεν είναι βιώσιμες λόγω της μικρής τουριστικής περιόδου και της δυσκολίας ακτοπλοϊκής σύνδεσης.
Στις περιοχές NATURA να επιτρέπεται η κατασκευή ξενοδοχειακών μονάδων και όχι μόνον μετά την υλοποίηση των ΣΧΟΟΑΠ γιατί, γνωρίζοντας την Ελληνική πραγματικότητα, επί χρόνια δεν θα μπορεί να υλοποιηθεί τίποτα.
Αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές : να επιτρέπεται η κατασκευή ξενοδοχειακών μονάδων παντού στην εκτός σχεδίου περιοχή και όχι μόνον εντός ζώνης πλάτους 500μ από τα όρια των οικισμών, γιατί συνήθως οι οικισμοί είναι προστατευόμενοι και έχουν συνήθως ζώνη προστασίας γύρω τους, όπου δεν μπορεί να χτιστεί κάτι.
Το άρθρο που αναφέρει ως κορεσμένο τον οικισμό όταν το ποσοστό των αδόμητων οικοπέδων είναι μικρότερο από 40% είναι εντελώς ασαφές και αδύνατον να μετρηθεί ουσιαστικά.
ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ
Κοζάνη 22/7/2013
Ταχ. Δ/νση : Διοικητήριο Αρ. Πρωτ. 65059/1842
ΖΕΠ
Κοζάνη-50100
Τηλ. : 24610-52610-11 Προς :
Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
– Αναπληρωτή Υπουργό κ. Καλαφάτη Σταύρο
– Γενικό Γραμματέα Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος κ. Αλεξιάδη Σωκράτη
Fax
e-mail :: 24610-52614 info@pdm.gov.gr
ΘΕΜΑ : Διατύπωση απόψεων και προτάσεων για
– το Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Κ.Υ.Α.)
για την αναθεώρηση του «Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α.Τ.)»
Αξιότιμοι Κύριοι,
αφού σας συγχαρούμε για τη συστηματική και ουσιαστική δουλειά που έγινε, σας υποβάλλουμε συνημμένα τις προτάσεις μας στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το Σχέδιο της Κοινής Υπουργικής Απόφασης για το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισμό.
Οι προτάσεις που ακολουθούν συνοδεύονται από χάρτη.
Συγκεκριμένα :
1. Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης
Εγκρίνεται το Σχέδιο Κ.Υ.Α. του Ε.Π.Σ.Α.Α. για τον Τουρισμό, με την προσθήκη των παρακάτω απόψεων – προτάσεων :
Α. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Στο άρθρο 5 : Κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης, προτείνουμε:
1.1 Κεφ. (Α2) : Αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές.
Το όριο αρτιότητας για τη δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων, εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών, να ορίζεται στα 6 στρέμματα χωρίς άλλο περιορισμό, καθόσον:
α. η γη δεν είναι πάντα διαθέσιμη,
β. το ως άνω όριο προτείνεται να είναι το ελάχιστο, με δυνατότητα διάθεσης μεγαλύτερης έκτασης.
Β. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
1. Να προβλέπεται η διενέργεια Δημόσιας Διαβούλευσης για κάθε σχέδιο ή πρόγραμμα που ενδεχομένως να προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις για το περιβάλλον γειτονικών διοικητικών περιοχών.
2. Να γίνει πλέον εμφανής ο συσχετισμός του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό με τα προγράμματα ανάπτυξης της Χώρας μας όπως τα συγχρηματοδοτούμενα (π.χ. ΕΣΠΑ, Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης κλπ.) ή τα Ειδικά Αναπτυξιακά Προγράμματα που χρηματοδοτούνται από Εθνικούς πόρους.
3. Να προβλεφθεί η εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην παρακολούθηση του Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό.
Πιθανή απουσία συμμετοχής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποδυναμώνει το ρόλο των τοπικών κοινωνιών στην τουριστική ανάπτυξη της Χώρας.
Είμαστε στη διάθεσή σας και σας ευχαριστούμε.
Με εκτίμηση.
Ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας
Γιώργος Δακής
Άποψη του ΣΕΜΠΧΠΑ για το υπό διαβούλευση Σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Έγκριση Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού»
Ι. Επί της αρχής και της στόχευσης του νέου Πλαισίου
Όπως έχει επανειλημμένα τονίσει ο ΣΕΜΠΧΠΑ, στην παρούσα συγκυρία, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, είναι αναγκαίο ο χωρικός σχεδιασμός να παρέχει ένα συνεκτικό πλαίσιο που θα συμβάλλει στη βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών της χώρας με όρους βιωσιμότητας και προτεραιότητα τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος.
Στην κατεύθυνση αυτή, η αναθεώρηση του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό κρίνεται απαραίτητη, στο πλαίσιο μιας συνολικής μεταρρύθμισης του συστήματος χωρικού σχεδιασμού, ως μέρος της γενικότερης προσπάθειας για τη διασφάλιση της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας. Κρίνεται δε ιδιαιτέρως θετική αφενός η συνεκτίμηση των σύγχρονων ευρωπαϊκών προσεγγίσεων ως προς τη στόχευση του Ειδικού Πλαισίου και αφετέρου η αναγνώριση της αναγκαιότητας διαφοροποίησης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, επιμήκυνσης της περιόδου ζήτησής του και συσχέτισής του με τις προοπτικές απασχόλησης.
Όπως πολύ εύστοχα αναφέρεται στο εισαγωγικό τμήμα της υπό διαβούλευση ΚΥΑ, η υιοθέτηση ενός επιστημονικά ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού αποτελεί προϋπόθεση για την ορθολογική ανάπτυξη των ανθρώπινων δραστηριοτήτων (μεταξύ των οποίων ο τουρισμός) στο χώρο.
Εξίσου σημαντική προϋπόθεση αποτελεί ωστόσο και α) η συστηματική παρακολούθηση της πορείας εφαρμογής του σχεδιασμού και β) η επίτευξη της αναγκαίας συνέργειας και συνέπειας τόσο μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων σχεδιασμού όσο και μεταξύ των διαφορετικών σχεδίων/πλαισίων στο ίδιο επίπεδο (π.χ. εθνικό). O σχεδιασμός και η ουσιαστική εφαρμογή μιας κεντρικής, ορθολογικής, ταχύτερης και ολοκληρωμένης διαδικασίας για το χωρικό σχεδιασμό συνολικά θα αντικαταστήσει σταδιακά την ανάγκη για “bypass” διαδικασίες, αμφίβολου αποτελέσματος τόσο για τις επενδύσεις, όσο και για το δημόσιο συμφέρον. Στην προκειμένη περίπτωση μάλιστα, όπως αναφέρεται στο εισαγωγικό κείμενο της υπό διαβούλευση ΚΥΑ, θα συμβάλλει στην προώθηση της υγιούς επιχειρηματικότητας, μέσα από τη διατήρηση ενός σταθερού πλαισίου κανόνων και τη δημιουργία συνθηκών για την προσέλκυση σημαντικών τουριστικών επενδύσεων.
Ωστόσο, πέραν της αναμφισβήτητης αναγκαιότητας αναθεώρησης του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον τουρισμό (ΕΠΧΣΑΑΤ) και της ενσωμάτωσης στοχεύσεων, προοπτικών και κινήτρων ανάπτυξης και απασχόλησης στους σκοπούς του, το νέο πλαίσιο εξακολουθεί να δίνει βάρος στη μεγέθυνση του τουρισμού χωρίς να εστιάζει σε βάθος στις αρχές της αειφορίας και της διαχείρισης των επισκεπτών. Οι όποιες αναφορές για την αειφορική προσέγγιση του εγχειρήματος γίνονται κυρίως στην αντίστοιχη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Η έμφαση στις νέες μορφές τουρισμού αποτελεί θετικό στοιχείο, αλλά απουσιάζει η ουσιαστική παρέμβαση για την εξυγίανση των ήδη υφιστάμενων τουριστικών υποδομών με συγκεκριμένα μέτρα και προτάσεις και όχι γενικόλογες κατευθύνσεις και «κίνητρα». Θα πρέπει να γίνουν πιο σαφή τα χρηματοδοτικά εργαλεία που πιθανώς να είναι διαθέσιμα ή που απαιτούνται στη νέα προγραμματική περίοδο (ΣΕΣ 2014 – 2020) με στόχο τη δημιουργία νέου τουριστικού προϊόντος, το οποίο θα είναι ανταγωνιστικό σε σχέση με το προϊόν που προσφέρουν αγορές όπως η Τουρκία και η Κροατία.
Ταυτόχρονα, παρόλο που η προσέλκυση σημαντικών τουριστικών επενδύσεων περιλαμβάνεται στο σκοπό και τους ειδικότερους στόχους του νέου πλαισίου, δε γίνεται μνεία σε ζητήματα, διαδικασίες και μηχανισμούς που σχετίζονται με την άρση της γραφειοκρατίας, κυρίως στο στάδιο της αδειοδότησης των επιχειρήσεων, που αποτελεί σήμερα «αντικίνητρο» για την αύξηση των εισροών επενδύσεων.
Ιδιαίτερα θετικός κρίνεται ο στόχος του περιορισμού της διάσπαρτης δόμησης τουριστικών εγκαταστάσεων σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων και ορίων οικισμών μέσω της θεσμοθέτησης ζωνών με χρήση γης «τουρισμός-αναψυχή» και οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων στην κατεύθυνση προστασίας του περιαστικού και παράκτιου χώρου.
Ο ΣΕΜΠΧΠΑ προτείνει τον εμπλουτισμό των στόχων, με τους ακόλουθους:
• η βελτίωση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών, ώστε η Ελλάδα να καταστεί ανταγωνιστικότερη σε σχέση με τις αγορές της Τουρκίας και της Κροατίας,
• η ανάπτυξη και οργάνωση του εθνικού χώρου για τον τομέα του τουρισμού λαμβάνοντας υπόψη τα όσα προβλέπονται για άλλους τομείς ή κλάδους παραγωγικών δραστηριοτήτων (συνέργεια Ειδικού Πλαισίου για τον Τουρισμό με τα Ειδικά Πλαίσια για τη Βιομηχανία, τις ΑΠΕ, κλπ.),
• η διασύνδεση του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα (Σύμφωνα Τοπικής Ποιότητας) παράλληλα με την ενσωμάτωση στην ταυτότητα ενός τόπου των τοπικών προϊόντων. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να ενσωματωθούν ρυθμίσεις και κίνητρα που απευθύνονται σε επιχειρήσεις του πρωτογενή τομέα και να υπάρξει μνεία για την ανάπτυξη καναλιών διανομής και προώθησης των τοπικών προϊόντων σε επιχειρήσεις του τουριστικού κλάδου (ξενοδοχεία, εστιατόρια, κλπ.).
ΙΙ. Ειδικότερες επισημάνσεις
Η παράθεση ειδικότερων επισημάνσεων επί του σχεδίου ΚΥΑ που ακολουθεί δεν είναι βεβαίως εξαντλητική, επιχειρεί ωστόσο να αναδείξει τα σημαντικότερα ζητήματα που χρήζουν περαιτέρω επεξήγησης και εξειδίκευσης ώστε να γίνει το Πλαίσιο περισσότερο επιχειρησιακό, συμβατό με τις αναπτυξιακές του στοχεύσεις και εφαρμόσιμο στο εγγύς μέλλον.
Α. Στις κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης για επιμέρους κατηγορίες του εθνικού χώρου, γίνεται μνεία εννοιολογικά ελλιπώς στην ανάληψη δράσεων αναβάθμισης του δομημένου χώρου, με πολεοδομικές παρεμβάσεις, όπως αναπλάσεις κοινόχρηστων χώρων με αύξηση των ελεύθερων χώρων κλπ., εμμένοντας σε μια στενή αντίληψη της έννοιας της ανάπλασης που επικεντρώνεται στη μικροκλίμακα του αστικού σχεδιασμού και στοχεύει στην αύξηση των ελεύθερων, πράσινων χώρων κλπ., σε αντιδιαστολή με περισσότερο ολοκληρωμένες προσεγγίσεις αστικής αναζωογόνησης που στοχεύουν στην τόνωση/βελτίωση της οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κατάστασης μιας περιοχής, παράλληλα με τη φυσική και αισθητική βελτίωση. Θετική κρίνεται πάντως η πρόβλεψη για παροχή κινήτρων για αναπλάσεις ιδιωτικών χώρων.
Β. Διαπιστώνεται μια επικέντρωση (παροχή κινήτρων) για εκσυγχρονισμό υφιστάμενων τουριστικών μονάδων με παράλληλη αναβάθμιση σε τύπους και τάξεις καταλυμάτων (4 και 5 αστέρες). Είναι σαφές, τόσο από τις κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης όσο και από τις «λοιπές κατευθύνσεις σχεδιασμού και προτάσεις τροποποίησης της νομοθεσίας» (άρθρο 10: συμπερίληψη των επενδύσεων κατηγορίας τουλάχιστον 3 αστέρων στα κίνητρα του επενδυτικού νόμου) ότι συνολικά η προσέγγιση της ΚΥΑ προωθεί τη δημιουργία νέων -ή την αναβάθμιση υφιστάμενων σε- υψηλών προδιαγραφών καταλυμάτων. Εντούτοις εκτιμούμε ότι θα ήταν πληρέστερη εάν περιελάμβανε στις ρυθμίσεις της μια στρατηγική για την ποιοτική βελτίωση καταλυμάτων όπως τα συνήθη ενοικιαζόμενα δωμάτια τα οποία επιλέγει μεγάλο μέρος τόσο των εγχώριων όσο και των εξωτερικών τουριστικών πελατών, ιδιαίτερα δε σε συγκεκριμένες περιοχές της Χώρας που, λόγω θέσης, γεωγραφικών ή μορφολογικών χαρακτηριστικών, απευθύνονται σε ένα συγκεκριμένο και διαφοροποιημένο κοινό. Επομένως, κρίνεται ότι τα ενοικιαζόμενα δωμάτια δε θα πρέπει να αποκλεισθούν από τις προβλέψεις της ΚΥΑ, αντιθέτως θα πρέπει να ενσωματωθούν και να πλαισιωθούν από στρατηγικές κατευθύνσεις και κίνητρα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισής τους.
Γ. Για το σύνολο των περιοχών Α1 “Αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές” και για την Ομάδα Ι των νησιών (Δ1) προβλέπεται η έκδοση κοινών αποφάσεων των Υπουργείων Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Τουρισμού με τις οποίες οι περιοχές Α1 στο σύνολο ή σε τμήματά τους μπορούν να χαρακτηρίζονται βάσει κριτηρίων ως Περιοχές Ενεργητικής Παρέμβασης και Ανάπλασης και να τίθενται περιορισμοί στην τουριστική ανάπτυξη. Με τις ίδιες αποφάσεις θα προσδιορίζονται η διάρκεια ισχύος τους, τα μέτρα που προτείνεται να ληφθούν για την αναβάθμιση ή και την ανάπτυξη του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος, ο τρόπος παρακολούθησης της εφαρμογής των μέτρων αυτών για τη διαπίστωση της αποτελεσματικότητάς τους και της τυχόν αναγκαιότητας παράτασης της ισχύος τους ή της βελτίωσής τους και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
Κρίνουμε ότι θα πρέπει να προδιαγραφεί με σαφήνεια το πλαίσιο αυτών των ρυθμίσεων και άμεσα να διερευνηθεί και να αποφασιστεί η θέση τους και η βαρύτητά τους στην αλληλουχία των επιπέδων και σχεδίων χωρικού σχεδιασμού, για να αποφευχθούν προβλήματα εξειδίκευσης του ΕΠΧΣΑΑΤ κατά την εκπόνηση των υποκείμενων σχεδίων (σήμερα ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ). Επισημαίνεται η κρισιμότητα του θέματος αυτού τόσο για την τυποποίηση και ουσιαστική χρησιμότητα των μελετών αυτών, όσο και για τη συνέργεια με τη μεταρρύθμιση του εθνικού συστήματος χωρικού σχεδιασμού που σχεδιάζεται αυτή την περίοδο από το ΥΠΕΚΑ και το οποίο, μεταξύ άλλων, θα πρέπει και να προσδιορίσει την αλληλουχία των επιπέδων σχεδιασμού.
Δ. Η προώθηση της χωροθέτησης οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων και σύνθετων καταλυμάτων στην πλειονότητα των κατηγοριών οργάνωσης του εθνικού χώρου κρίνεται θετική και εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου τουριστικών προορισμών υψηλών προδιαγραφών. Θα πρέπει ωστόσο να προδιαγραφεί ο τρόπος, τα πρότυπα και το (θεσμικό και μη) πλαίσιο ανάπτυξης και πολεοδόμησης αυτών των οργανωμένων υποδοχέων, ώστε αφενός να μην επέλθει περαιτέρω –σε σχέση με τη σημερινή- σύγχυση με τα διάφορα υφιστάμενα θεσμικά πλαίσια και αφετέρου να σχεδιαστούν τουριστικά περιβάλλοντα με γνώμονα τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και του βιώσιμου πολεοδομικού σχεδιασμού.
Ε. Ειδικά για τις περιοχές του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών και περιοχές του δικτύου Natura 2000 επιτρέπεται η χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων εφόσον κάτι τέτοιο προβλέπεται από τα διαχειριστικά σχέδια ή το ΠΔ προστασίας αντίστοιχα. Αυτό που κρίνεται απολύτως αναγκαίο είναι να ενσωματωθεί ρητά στις εν λόγω διατάξεις η απαίτηση εκτίμησης της φέρουσας ικανότητας των οικοσυστημάτων, πριν τις αποφάσεις χωροθέτησης τέτοιων υποδοχέων, ως προς τις βασικές συνιστώσες της έννοιας: φυσικο-οικολογικές, κοινωνικο-δημογραφικές και πολιτικο-οικονομικές. Η εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας απουσιάζει από το σύνολο του κειμένου της ΚΥΑ, αν και ομολογουμένως η ΣΜΠΕ επιχειρεί, υιοθετώντας μια πιο φιλοπεριβαλλοντική προσέγγιση και οπτική, να συμπληρώσει τυχόν ελλείψεις του κειμένου της ΚΥΑ και να αναδιατυπώσει προτάσεις.
ΣΤ. Σύγχυση δημιουργούν οι προβλέψεις για χωροθέτηση οργανωμένων υποδοχέων τουριστικών δραστηριοτήτων στα ακατοίκητα νησιά (υποκατηγορία ΙΙ, δεύτερη υπο-ομάδα, Ομάδα ΙΙΙ των νησιών). Αν και επί της αρχής δεν είμαστε αρνητικοί σε μια προοπτική τουριστικής αξιοποίησης τέτοιων νησιών, και μάλιστα με τρόπο οργανωμένο, η ακόλουθη διάταξη της ΚΥΑ, που αναφέρεται συγκεκριμένα στο επενδυτικό σχέδιο αξιοποίησης, δημιουργεί πράγματι σύγχυση και προβληματισμό αναφορικά με τα χαρακτηριστικά αυτών των νησιών και το κατά πόσο πρόκειται πράγματι για «ακατοίκητα»: «Κατά την αξιολόγηση αυτή θα πρέπει ιδίως να λαμβάνονται υπόψη τα χωρικά (φυσικά, οικονομικά, κοινωνικά, χωροταξικά, περιβαλλοντικά κ.λπ.) χαρακτηριστικά του νησιού και ιδίως … τα δημογραφικά και οικονομικά δεδομένα, τα στατιστικά δεδομένα απασχόλησης και ανεργίας, τα δεδομένα διάρθρωσης της τοπικής οικονομίας (αγροτικός πληθυσμός κ.λπ.), …».
ΣΤ. Για τις αναπτυγμένες τουριστικά περιοχές (Α1) στις Στρατηγικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης και ανάπτυξης προτείνεται η εξειδίκευση της προτεραιότητας (ι). Συγκεκριμένα, η προώθηση των μέτρων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας μπορεί να εξειδικευθεί με τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας. Το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας είναι ένα στρατηγικό σχέδιο που βασίζεται στις υφιστάμενες πρακτικές σχεδιασμού και εμπνέεται από τις αρχές του ενιαίου σχεδιασμού, της συμμετοχής και της αξιολόγησης ώστε να καλύψει τις ανάγκες κινητικότητας των ανθρώπων σήμερα και στο μέλλον, για μια καλύτερη ποιότητα ζωής σε κάθε αστικό ιστό. Επίσης, αναφέρεται ρητά στις οδηγίες της Ε.Ε. πως πόλεις με εγκεκριμένο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας θα έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα στη διεκδίκηση πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία της επόμενης προγραμματικής περιόδου. Επομένως, η εκπόνηση τέτοιων Σχεδίων θα εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση των δράσεων που αναφέρονται στη συγκεκριμένη προτεραιότητα. Ειδικότερα, έχουν χρηματοδοτηθεί από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης πόλεις για εκπόνηση Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας σε περιοχές που αποτελούν τουριστικούς προορισμούς. Προτείνεται, επίσης, η ρητή ενσωμάτωση των Σχεδίων/Μέτρων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας στην κατηγορία (Β) Αστικός Τουρισμός του άρθρου 6 της ΚΥΑ.
Ζ. Όσον αφορά στις Ειδικές και Τεχνικές Υποδομές (άρθρο 7) θεωρούμε ότι θα πρέπει να εξεταστεί σε βάθος αν οι υπάρχουσες υποδομές εξασφαλίζουν την ανάπτυξη του τουρισμού ή αν θα πρέπει η ανάπτυξη των υποδομών να προηγηθεί της ανάπτυξης του τουρισμού. Επισημαίνεται, ακόμη, ότι θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη σχετικά με τη δυνατότητα και τις πηγές χρηματοδότησης των διαφόρων υποδομών, καθώς και μια –σε ικανοποιητικό βαθμό- εξειδίκευση αυτών των υποδομών, εντός της ΚΥΑ. Τέλος, μια ειδικότερη επιφύλαξή μας αφορά τον περιορισμό των υποδομών κλάδου υγείας μόνο στις περιοχές προτεραιότητας.
Η. Ένα ιδιαίτερα κρίσιμο ζήτημα που επηρεάζει την εξειδίκευση και ολοκλήρωση του χωρικού σχεδιασμού στα διάφορα επίπεδά του σχετίζεται με ασαφείς και «συγκαλυμμένες» φράσεις εντός διατάξεων. Ειδικότερα, στο άρθρο 8 (Κατευθύνσεις για κατηγορίες χώρου με ειδικό καθεστώς και επίλυση συγκρούσεων με άλλες χρήσεις) και συγκεκριμένα στην παρ. 2 “Επίλυση συγκρούσεων με άλλες χρήσεις”, για τον “τουρισμό-βιομηχανία” αναφέρεται: «Σε περιοχές με αναπτυγμένη ή αναπτυσσόμενη τουριστική δραστηριότητα είναι κατά κανόνα επιθυμητή η συγκέντρωση βιομηχανικών εγκαταστάσεων μέσης και υψηλής όχλησης σε οργανωμένους υποδοχείς. Η τυχόν επιτρεπόμενη σημειακή χωροθέτηση της βιομηχανίας δεν πρέπει να θίγει το περιβάλλον και το τοπίο ως τουριστικούς πόρους». Αντιστοίχως, το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τη Βιομηχανία, αναφέρει στο άρθρο 8, παρ. 2 ε): «Σε ζώνες που από το Ε.Π. Τουρισμού χαρακτηρίζονται ως τουριστικής προτεραιότητας και μάλιστα ως ανεπτυγμένες τουριστικά πρέπει να αποθαρρύνεται η διάσπαρτη χωροθέτηση βιομηχανικών μονάδων μέσης και υψηλής όχλησης». Θα πρέπει να αναδιατυπωθούν τέτοιες διατάξεις ώστε να μην δημιουργείται σύγχυση κατά την εξειδίκευση των πλαισίων συνολικά από τα υποκείμενα επίπεδα σχεδιασμού.
Θ. Πέραν του παραπάνω σημείου, είναι κατανοητή η απόπειρα της υπό διαβούλευση ΚΥΑ να συνδυάσει εναλλακτικές μορφές τουρισμού με τις οικονομικές δραστηριότητες της κάθε περιοχής, όπως συγκεκριμένα τη βιομηχανική δραστηριότητα. Ωστόσο, η επιστημονική λογική και η εμπειρία συντείνει στο ότι τουρισμός και υψηλής όχλησης βιομηχανίας αποτελούν ασύμβατες χρήσεις. Επομένως, είναι κρίσιμο να προδιαγράφεται το πλαίσιο/κριτήρια βάσει του οποίου, σε περιοχές με ταυτόχρονο τουριστικό και βιομηχανικό ενδιαφέρον (υψηλής όχλησης), θα προκρίνεται η μια έναντι της άλλης εναλλακτικής στρατηγικής ανάπτυξης. Ανάλογο πλαίσιο θα πρέπει να υπάρξει και σε σχέση με την τουριστική ανάπτυξη και την ανάπτυξη εξορυκτικών δραστηριοτήτων.
Ι. Όσον αφορά στο Πρόγραμμα Δράσης, θα πρέπει να συμπεριληφθούν αναλυτικότερα στοιχεία ως προς τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής, τις εκτιμώμενες επενδύσεις και την εκτιμώμενη συμβολή στην απασχόληση. Θα πρέπει επίσης να περιλάβει δράσεις/πιλοτικές μελέτες που σχετίζονται με δείκτες παρακολούθησης, με την εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας τουριστικών περιοχών, καθώς επίσης και τα διάφορα είδη τουρισμού, όπως προδιαγράφονται στην ΚΥΑ. Επιπλέον, αναφέρεται στο κείμενο της ΚΥΑ η εναρμόνιση των Ρυθμιστικών Σχεδίων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης με το παρόν Ειδικό Πλαίσιο. Ωστόσο προκύπτουν ερωτηματικά για το ποιος μπορεί να παρακολουθήσει αποτελεσματικά αυτή τη διαδικασία από τη στιγμή που οι Οργανισμοί Ρυθμιστικών Σχεδίων οδεύουν προς κατάργηση και ειδικά για τη Θεσσαλονίκη, γεννάται το ερώτημα με ποιο Ρυθμιστικό Σχέδιο θα γίνει η εναρμόνιση. Ως γνωστόν το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης δεν έχει ακόμη επίσημα θεσμική ισχύ. Το θέμα αυτό εγείρει προβλήματα και στον τρόπο ορισμού των Μητροπολιτικών Περιοχών (άρθρο 4 της ΚΥΑ), αφού τα όρια της Μητροπολιτικής Περιοχής της Θεσσαλονίκης είναι διαφορετικά στο Ρυθμιστικό Σχέδιο του ’85 από αυτά που προτείνονται στο νέο Ρυθμιστικό.
ΙΑ. Σχολιάζοντας συνολικά τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), η ΣΜΠΕ επιλέγει το επιθυμητό σενάριο για «Ολοκληρωμένη χωροταξική οργάνωση του τομέα στο σύνολο της χώρας», αλλά θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη μια αναφορά στη μέχρι σήμερα ανάπτυξη και στις δυνατότητες, ευκαιρίες και προβλήματα που σχετίζονται με την εφαρμογή του προτεινόμενου μοντέλου.
Προτείνουμε, επίσης, την ενσωμάτωση της φέρουσας ικανότητας και των σχεδίων διαχείρισης επισκεπτών στις στρατηγικές ανάπτυξης του βιώσιμου τουρισμού. Ειδικότερα, στην παράγραφο 5.1.1 της ΣΜΠΕ κατά την αντιπαραβολή βιώσιμης και μη βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, η έννοια της φέρουσας ικανότητας θα πρέπει να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο στρατηγικής ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος που επιθυμούμε.
Τέλος, κρίνεται πολύ θετική η ίδρυση Παρατηρητηρίου Τουριστικής Δραστηριότητας ανά περιφέρεια. Προτείνεται τα Παρατηρητήρια αυτά να αναλάβουν την Εκπόνηση Σχεδίου Διαχείρισης Επισκεπτών και τη Μελέτη Εκτίμησης της Φερουσας Ικανότητας σε επίπεδο Περιφέρειας που θα μπορούσε να έχει στρατηγικό χαρακτήρα και στη συνέχεια να εξειδικευτεί ανά μορφή τουρισμού ή ανά προορισμό, κλπ.
Για τον υπολογισμό της φέρουσας ικανότητας κρίνεται σκόπιμο να ληφθούν υπόψη διάφοροι παράγοντες (περιβαλλοντικοί, διαχειριστικοί, είδη προτεραιότητας, κλπ). Για το λόγο αυτό σε κάθε περιοχή κρίνεται σκόπιμο να υπολογίζεται ο δείκτης Χωρικής Φέρουσας Ικανότητας.
ΙΙΙ. Επίλογος
Συνοψίζοντας, θεωρούμε ότι:
• Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον τουρισμό όπως και συνολικά το υπό μεταρρύθμιση σύστημα χωρικού σχεδιασμού θα πρέπει να ενσωματώσει μια αναπτυξιακή λογική, μια προσέγγιση ενίσχυσης της απασχόλησης και κινητοποίησης του ιδιωτικού τομέα, δεδομένης της συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα, με παράλληλη διαφύλαξη του περιβάλλοντος και του δημόσιου συμφέροντος.
• Είναι σημαντικό να ενσωματωθούν οι αρχές της φέρουσας ικανότητας των προορισμών και να υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης του τουριστικού προϊόντος. Η φέρουσα ικανότητα ή/και ο βαθμός κορεσμού από πλευράς τουριστικής ανάπτυξης θα μπορούσε να αποτελέσει ένα επιπλέον κριτήριο προσέγγισης του εθνικού χώρου και επανεξέτασης των κατευθύνσεων χωρικής ανάπτυξης.
• Πέραν τις δημιουργίας νέων υψηλών προδιαγραφών τουριστικών προορισμών, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για περισσότερο «θεραπευτικές» κατευθύνσεις στις περιοχές που έχουν αναπτυχθεί με πρότυπα μαζικού τουρισμού, με σκοπό την αναζωογόνηση αυτών των περιοχών, τη συγκράτηση της διάχυσης και τη βιωσιμότητα των ήδη υφιστάμενων δραστηριοτήτων.
• Επιδιώκοντας τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος στο πλαίσιο της ασκούμενης δημοσιονομικής πολιτικής, απαιτείται η εκπαίδευση των απασχολουμένων στον τομέα του τουρισμού. Για το λόγο αυτό κρίνεται αναγκαίο να υπάρξει συσχέτιση με κάποιο τομεακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα και πρόβλεψη – χρηματοδότηση δράσεων εκπαίδευσης των απασχολουμένων.
• Απαιτείται η επίλυση ζητημάτων ασάφειας που δημιουργούν αγκυλώσεις, «υποκειμενικές» ερμηνείες διατάξεων και εν τέλει καθυστέρηση στην εξειδίκευση των Ειδικών Πλαισίων.
• Σημαντική προϋπόθεση για ένα αποτελεσματικό και αποδοτικό πλαίσιο αποτελεί η συστηματική παρακολούθηση της πορείας εφαρμογής του και η διασφάλιση της αναγκαίας συνέργειας και συνέπειας τόσο μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων σχεδιασμού όσο και μεταξύ των διαφορετικών πλαισίων.
Τέλος, εκτιμούμε ότι κρίσιμο στοιχείο για την ολοκληρωμένη διαβούλευση, αποτελεί η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, με τους ποσοτικοποιημένους στρατηγικούς στόχους, τις προβλέψεις για τον προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του, καθώς και εκτιμήσεις για επενδύσεις και τη συμβολή του στην απασχόληση, σύμφωνα με τους κανόνες καλής νομοθέτησης, για την αναγκαία τεκμηρίωση της αναγκαιότητάς του, άλλα και ώστε να καταστεί εφικτή η μελλοντική αξιολόγηση της εφαρμογής του.
Τα μέλη του Δ.Σ. και του Συλλόγου μας παραμένουν στη διάθεσή σας για την καλύτερη δυνατή προώθηση όλων των ανωτέρω θεμάτων.
Στο άρθρο 5 και στις διάφορες κατηγορίες περιοχών αναφέρεται η «Παροχή κινήτρων για εκσυγχρονισμό υφισταμένων τουριστικών μονάδων με παράλληλη αναβάθμιση σε τύπους και τάξεις καταλυμάτων (3, 4 και 5 αστέρες) ή επέκταση αυτών υπό τις προϋποθέσεις της περίπτωσης ιγ του παρόντος και συμπληρώσεις με ειδικές τουριστικές υποδομές» δηλαδή με αρτιότητα 20 στρ. Ειδικότερα στην κατηγορία Α1 των Αναπτυγμένων Τουριστικά Περιοχών, όπως η Ρόδος, η παροχή κινήτρων επιτρέπεται μόνο για τις τάξεις 4* και 5*.
Υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός μικρών ξενοδοχείων κυρίως 3* που κατασκευάσθηκαν με τις απαιτούμενες εγκρίσεις (χωροθέτηση – έγκριση σχεδίων) και πολλές φορές με επιδότηση του Ελληνικού Δημοσίου, με τις προδιαγραφές και την αρτιότητα εκείνης της εποχής δηλαδή τα 4 στρ. Τα ξενοδοχεία αυτά σε μια προσπάθεια διασφάλισης της βιωσιμότητάς τους και βελτίωσης του επιπέδου παρεχομένων υπηρεσιών αγόρασαν όμορες ιδιοκτησίες χωρίς όμως να δημιουργούνται οι εκτάσεις που απαιτούνταν για νέες χωροθετήσεις (τώρα 20 στρ. ).
Με την παρούσα διατύπωση οι υφιστάμενες αυτές μονάδες αποκλείονται από οποιονδήποτε εκσυγχρονισμό ή επέκταση.
Όμως είναι κοινά αποδεκτό ότι τα μικρά καταλύματα έχουν σημαντικό ρόλο στο τουριστικό προϊόν ακόμα και των αναπτυγμένων τουριστικά περιοχών. Ειδικά εάν γίνουν πιο βιώσιμα με ειδικά χαρακτηριστικά (Boutique hotel, θεματικά ξενοδοχεία κλπ) βελτιώνοντας και αναβαθμίζοντας τις υπηρεσίες που προσφέρουν.
Για τον λόγο αυτό ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ : Για τα υφιστάμενα μικρά (κάτω των 100 κλινών) ξενοδοχεία κατηγορίας τουλάχιστον 3* να μην ισχύει η δέσμευση της αρτιότητας των 20 στρ. για την επέκτασή τους σε όμορα οικόπεδα και να είναι δυνατή η επέκτασή τους στο ενιαίο οικόπεδο με τους ισχύοντες συντελεστές δόμησης. Επίσης να μην ισχύει η δέσμευση της αρτιότητας των 20 στρ. για τον εκσυγχρονισμό τους με την προϋπόθεση ένταξής τους σε ειδικές κατηγορίες (Boutique hotel, θεματικά ξενοδοχεία κλπ).
Η καθοριζόμενη ελάχιστη επιφάνεια των 20 στρεμμάτων ειδικά για τα νησιά είναι ιδιαίτερως μεγάλη. Δεν δύναται να υπάρξει δυνατότητα τουριστικής ανάπτυξης.Η ελάχιστη επιφάνεια δεν μπορεί να ξεπερνά τα 8 στρέμματα.
Ο καθορισμός ως ελάχιστης επιφάνειας οικοπέδου για την ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων τα 20 στρέμματα για περιοχές εκτός σχεδίου και εντός οικισμών και ειδικά για τα νησιά είναι υπερβολικός, δεδομένου του μικρού κλήρου και λοιπών περιορισμών. Ο ανωτέρω καθορισμός αποτελεί αντικίνητρο για την τουριστική ανάπτυξη. Συμφωνούμε στην αύξηση άνω των 4 στρεμμάτων αλλά σε καμία περίπτωση παραπάνω από τα 8 στρέμματα
Ο καθορισμός ως ελάχιστης επιφάνειας οικοπέδου για την ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων τα 20 στρέμματα για περιοχές εκτός σχεδίου και εντός οικισμών και ειδικά για τα νησιά είναι υπερβολικός, δεδομένου του μικρού κλήρου και λοιπών περιορισμών. Ο ανωτέρω καθορισμός αποτελεί αντικίνητρο για την τουριστική ανάπτυξη. Συμφωνούμε στην αύξηση άνω των 4 στρεμμάτων αλλά σε καμία περίπτωση παραπάνω από τα 8 στρέμματα.
Ο καθορισμός ως ελάχιστης επιφάνειας οικοπέδου για την ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων τα 20 στρέμματα για περιοχές εκτός σχεδίου και εντός οικισμών και ειδικά για τα νησιά είναι υπερβολικός, δεδομένου του μικρού κλήρου και λοιπών περιορισμών. Ο ανωτέρω καθορισμός αποτελεί αντικίνητρο για την τουριστική ανάπτυξη. Συμφωνούμε στην αύξηση άνω των 4 στρεμμάτων αλλά σε καμία περίπτωση παραπάνω από τα 8 στρέμματα.
Ο καθορισμός ως ελάχιστης επιφάνειας οικοπέδου για την ανάπτυξη τουριστικών καταλυμάτων τα 20 στρέμματα για περιοχές εκτός σχεδίου και εντός οικισμών και ειδικά για τα νησιά είναι υπερβολικός, δεδομένου του μικρού κλήρου και λοιπών περιορισμών. Ο ανωτέρω καθορισμός αποτελεί αντικίνητρο για την τουριστική ανάπτυξη. Συμφωνούμε στην αύξηση άνω των 4 στρεμμάτων αλλά σε καμία περίπτωση παραπάνω από τα 8 στρέμματα.
Ο περιορισμός της δόμησης τουριστικών καταλυμάτων σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμού περιοχές, σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας 20 στρεμμάτων είναι απόλυτος.
Με αυτό τον περιορισμό οδεύουμε ξεκάθαρα προς το κακό ισπανικό μοντέλο που μόνο πολυεθνικές και μεγάλες επιχειρήσεις θα μπορέσουν να αναπτυχθούν.
Επίσης για τα νησιά είναι πολύ λίγα τα ελεύθερα οικόπεδα άνω των 10 στρεμμάτων, και εξίσου δυσκολότερα των 20 στρεμμάτων που αυτο θα φρενάρει και την ανάπτυξη αειφόρο ή μή.
Η σχετική πρόταση που προκρίνει ως ελάχιστη έκταση προς δημιουργία ξενοδοχειακών μονάδων τα 20 στρέμματα, δύναται να δημιουργήσει πληθώρα προβλημάτων από άποψη υγιούς επιχειρηματικότητας, διαφάνειας και αγαθών προθέσεων, στους νησιωτικούς πληθυσμούς που θα εφαρμοστεί.
Συγκεκριμένα αποκόπτει σχεδόν εξ’ ολοκλήρου τους εντόπιους πληθυσμούς από αυτή τη μορφή επένδυσης, καθώς είναι ελάχιστες έως σπάνιες οι περιπτώσεις ιδιοκτησιών 20 και πλέον στρεμμάτων, σε περιοχές με ουσιαστικό ενδιαφέρον για τουριστική αξιοποίηση.
Αυτό σημαίνει αυτόματα τη δυνατότητα τουριστικής αξιοποίησης μόνο από μεγάλες εταιρείες και κεφάλαια, μέσω της μεθόδου αγοράς πολλών μικρότερων όμορων εκτάσεων, προς συνένωσή τους για το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Κατά την άποψή μας θα έπρεπε να επανεξεταστεί το ενδεχόμενο χαμηλότερων ορίων αρτιότητας ώστε να μην πληγεί ο εντόπιος πληθυσμός από άποψη επιχειρηματικότητας.
Σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 163/2013 ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Μήλου ενδεδειγμένο όριο αρτιότητας για την δημιουργία ξενοδοχειακών μονάδων να είναι τα 10 στρέμματα.
Η γενικευμένη θέσπιση ελάχιστης επιφάνειας (αρτιότητα οικοπέδου) για δόμηση καθώς και η χωροθέτηση χρήσεων στις εκτός σχεδίου και εκτος ορίων οικισμών περιοχές όπως αναφέρονται στο άρθρο 5 και συγκεκριμένα :
– Στην παράγραφο Ζ, υποπαράγραφο θ, υποπαράγραφο ii
– Στην παράγραφο Α1, υποπαράγραφο ιγ, υποπαράγραφο ii καθώς και στην παράγραφο Α2, υποπαράγραφο ιδ, υποπαράγραφο ii
ανατρέπει κάθε προυπάρχοντα σχεδιασμό για την προστασία του περιβάλλοντος και οικοσυστημάτων για τα οποία έχουν εκπονηθεί ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες και έχουν εκδοθεί προεδρικά διατάγματα για περιοχές στην Ηπειρωτική και Νησιωτική χώρα, οι οποίες χαρακτηρίζονται προστατευόμενες (ΖΟΕ ή Εθνικά Πάρκα) καθορίζοντας όρους και προυποθέσεις χωροταξικού σχεδιασμού, διαχείρισης και ανάπτυξης με πρωτεύοντα στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και ελέγχονται από φορείς διαχείρισης οι οποίοι έχουν συσταθεί με αποφάσεις του ΥΠΕΚΑ. Στην Ζάκυνθο υπάρχουν συγκεκριμένες περιοχές οωτοκίας της θαλάσσιας χελώνας caretta-caretta οι σημαντικότερες στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου οι οποίες από το 1987 με ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες για την προστασία του είδους, στην αρχή περιελήφθησαν σε χαρακτηρισμένη ΖΟΕ και αργότερα στο ΕΘΠΖ. Με Π.Δ. έχουν καθοριστεί όροι και προυποθέσεις για την προστασία του είδους και σε ορισμένες περιοχές του ΕΘΠΖ η αρτιότητα οικοπέδων είναι 10 στρεμματα ανά ιδιοκτησία χωρίς να είναι δυνατή η κατάτμηση, ενώ η επιτρεπόμενη δόμηση είναι 2000τ.μ. για ξενοδοχεία και 200τ.μ. για κατοικίες, σε απόσταση 150μ από την καθορισμένη γραμμή αιγιαλού, ενω στις περιοχές απολύτου προστασίας δεν επιτρέπεται καμμία δραστηριότητα. Οι περιορισμοί αυτοί έχουν αποτρέψει στις περιοχές αυτές κάθε επένδυση για τουριστική ανάπτυξη καθ’οτι: α) υπάρχουν ελάχιστες εκτάσεις με την ζητούμενη αρτιότητα των 10 στρεμμάτων β) τυχόν μεγάλες εκτάσεις δεν μπορούν να κατατμηθούν και γ) οι επιτρεπόμενες κλίνες-περίπου 100- καθιστούν μία επένδυση 4* και άνω μη βιώσιμη.
Ετσι ενώ ήδη με το υπάρχον καθεστώς έχει αποτραπεί την τελευταία δεκαετία κάθε σημαντική επένδυση, με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 5 της ΚΥΑ, χωρίς εξαίρεση των προστατευομένων περιοχών, για τις οποίες ισχύουν ειδικά Π.Δ., θα γίνει παντελώς απαγορευτική κάθε μορφή τουριστικής επένδυσης στις περιοχές αυτές οι οποίες θα μπορούσαν να καταστούν πόλος έλξης ποιοτικού τουρισμού εαν παρέχοντο εκτός των άλλων και κίνητρα για ποιοτική ανάπτυξη έτσι ώστε να καθίστανται βιώσιμες μικρές, λόγω των περιορισμών σε κλίνες , τουριστικές μονάδες 4* & 5*.
Την στιγμή που η χώρα στοχεύει στην ανάπτυξη βασιζόμενη κυρίως στο τουριστικό προιόν πιστεύουμε ότι είναι επιβεβλημένο να προβλεφθεί εξαίρεση όσον αφορά την ελάχιστη επιφάνεια για την αρτιότητα οικοπέδων εκτος σχεδίου και εκτός ορίων οικισμού περιοχών για τις οποίες υπάρχουν ήδη σε ισχύ ΠΔ με ειδικούς όρους για την προστασία του περιβάλλοντος.
Στα νησιά (Ομάδα Ι) που εντάσσονται στις υπό στοιχείο Α2 περιοχές, όπου ο τουρισμός αποτελεί το βασικό πυλώνα ανάπτυξης, η εισαγωγή της διάταξης:
ιδ. Κατασκευή νέων καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων:.
ii) Εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές η δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων είναι δυνατή σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας είκοσι (20) στρεμμάτων και με μέγιστη πυκνότητα 8, 9 και 10 κλίνες / στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων αντιστοίχως.
Κρίνεται αυστηρή για τα κύρια τουριστικά καταλύματα σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων και εκτός ορίων οικισμών της περίπτωσης α/α 2 (<100 Κλίνες) της Κατηγορίας Β της 6ης Ομάδας του Παραρτήματος VI της υπ’ αριθμ. 1958/2012 (ΦΕΚ Β΄ 21) υπουργικής απόφασης, τα οποία σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ Α209) χαρακτηρίζονται από τοπικές και μη σημαντικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Με δεδομένο:
α) ότι η μέση επιφάνεια γηπέδων στα νησιά είναι πολύ μικρότερη των 20 στρεμμάτων,
β) το χαμηλό βαθμό όχλησης των κύριων τουριστικών καταλυμάτων δυναμικότητας μικρότερης των 100 κλινών και,
γ)σύμφωνα με το Νόμο 3937/ΦΕΚ Α60/ 2011 (άρθρο 9 – Ρυθμίσεις για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000) στις περιοχές που βρίσκονται εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεως ή εκτός ορίων οικισμών νομίμως προϋφιστάμενων του 1923 ή εκτός ορίων οικισμών με πληθυσμό μέχρι 2.000 κατοίκους και εμπίπτουν σε ΕΖ ή Ζ.Ε.Π., το ελάχιστο όριο αρτιότητας και κατάτμησης των γηπέδων ορίζεται σε 10.000 τ.μ., εφαρμοζομένης κατά τα λοιπά, όπως ισχύει της παρ. 1 του άρθρου 1 του π.δ. της 24−31.5.1985 (ΦΕΚ 270 Δ ́),
θα πρέπει, η κατασκευή νέων τουριστικών καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων, δυναμικότητας μικρότερης των 100 κλινών (<100 κλινών), να είναι δυνατή σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας δέκα (10) στρεμμάτων.
Στα νησιά (Ομάδα Ι) που εντάσσονται στις υπό στοιχείο Α2 περιοχές, όπου ο τουρισμός αποτελεί το βασικό πυλώνα ανάπτυξης, η εισαγωγή της διάταξης:
ιδ. Κατασκευή νέων καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων:.
ii) Εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχές η δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων είναι δυνατή σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας είκοσι (20) στρεμμάτων και με μέγιστη πυκνότητα 8, 9 και 10 κλίνες / στρέμμα για ξενοδοχεία 5, 4 και 3 αστέρων αντιστοίχως.
Κρίνεται αυστηρή για τα κύρια τουριστικά καταλύματα σε περιοχές εκτός σχεδίων πόλεων και εκτός ορίων οικισμών της περίπτωσης α/α 2 (<100 Κλίνες) της Κατηγορίας Β της 6ης Ομάδας του Παραρτήματος VI της υπ’ αριθμ. 1958/2012 (ΦΕΚ Β΄ 21) υπουργικής απόφασης, τα οποία σύμφωνα με το άρθρο 1 του Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ Α209) χαρακτηρίζονται από τοπικές και μη σημαντικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Με δεδομένο:
α) ότι η μέση επιφάνεια γηπέδων στα νησιά είναι πολύ μικρότερη των 20 στρεμμάτων,
β) το χαμηλό βαθμό όχλησης των κύριων τουριστικών καταλυμάτων δυναμικότητας μικρότερης των 100 κλινών και,
γ)σύμφωνα με το Νόμο 3937/ΦΕΚ Α60/ 2011 (άρθρο 9 – Ρυθμίσεις για την προστασία και διαχείριση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000) στις περιοχές που βρίσκονται εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεως ή εκτός ορίων οικισμών νομίμως προϋφιστάμενων του 1923 ή εκτός ορίων οικισμών με πληθυσμό μέχρι 2.000 κατοίκους και εμπίπτουν σε ΕΖ ή Ζ.Ε.Π., το ελάχιστο όριο αρτιότητας και κατάτμησης των γηπέδων ορίζεται σε 10.000 τ.μ., εφαρμοζομένης κατά τα λοιπά, όπως ισχύει της παρ. 1 του άρθρου 1 του π.δ. της 24−31.5.1985 (ΦΕΚ 270 Δ ́),
θα πρέπει, η κατασκευή νέων τουριστικών καταλυμάτων 3, 4 και 5 αστέρων, δυναμικότητας μικρότερης των 100 κλινών (<100 κλινών), να είναι δυνατή σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας είκοσι (10) στρεμμάτων.
Ο περιορισμός της δόμησης κύριων τουριστικών καταλυμάτων σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμού περιοχές για τα νησιά σε γήπεδα επιφανείας τουλάχιστον 20 στρεμμάτων ειναι ανέφικτος δεδομένου του μικρού κλήρου,πολλών περιορισμών οπως δασικών ,αρχαιολογικών,περιβαλλοντικών,αιγιαλού κλπ.Κατ’αυτό τον τρόπο καταργεί την όποια τουριστική ανάπτυξη.Συμφωνούμε στην αύξηση άνω των 4 στρεμμάτων αλλα σε καμία περίπτωση παραπάνω απο τα 10 στρέμματα.
Ο περιορισμός της δόμησης τουριστικών καταλυμάτων σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμού περιοχές, σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας 20 στρεμμάτων στις νησιωτικές περιοχές κρίνεται υπερβολική με το δεδομένο του αποκλεισμού της δημιουργίας κύριων αγροτουριστικών καταλυμάτων. Αποκλείεται ετσι η ενίσχυση μέσω των προγραμμάτων της Αγροτικής Ανάπτυξης κύριων τουριστικών καταλυμάτων σύγχρονων μορφών εναλλακτικού τουρισμού.
Θα πρέπει να επενεξαταστούν οι περιορισμοί δόμησης σε σχέση με ενδοχόμενες ενισχύσεις, το ύψος τους και της δυνατότητας υλοποίησης βιώσιμων καταλυμάτων που μπορούν να λειτουργήσουν στα πλαίσια άσκησης βιώσιμων μορφών τουρισμού.
Με βάση την μέση επιφάνεια των ιδιοκτησιών στις νησιωτικές περιοχές κρίνεται καταλληλότερος ο περιορισμός της ελάχιστης επιφανείας στα 10 στρεμματα.
Υπάρχουν περιοχές του δικτύου Natura 2000 για τις οποίες έχει εκδοθεί ειδικό Π.Δ. προστασίας, βάσει ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης και περιλαμβάνουν περιοχές – ζώνες όπου επιτρέπεται η ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων. Στις περιοχές αυτές η χωροθέτηση των χρήσεων και η θέσπιση ειδικών όρων δόμησης έγινε λαμβάνοντας υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά τους και τη φέρουσα ικανότητα της εκάστοτε περιοχής και των προστατευόμενων οικοσυστημάτων της. Η γενίκευση ακυρώνει τον σχεδιασμό αυτών των περιοχών χωρίς επί της ουσίας να συμβάλλει στην προστασία τους.
Προτείνω την τροποποίηση της ΚΥΑ ώστε να συμπεριλάβει αυτές τις περιπτώσεις ως εξής:
1) Στο τέλος της υποπαραγράφου ii, της υποπαραγράφου θ, της παραγράφου Ζ, του άρθρου 5 προστίθεται:»κατά παρέκκλιση των ανωτέρω, σε περιοχές του δικτύου Natura 2000 με ειδικό Π.Δ. προστασίας, που έχει εκδοθεί βάσει ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης και περιλαμβάνει περιοχές – ζώνες όπου επιτρέπεται η ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων, ισχύουν η αρτιότητα και οι ειδικοί όροι δόμησης του Π.Δ. προστασίας της περιοχής.»
και
2) Στο τέλος της υποπαραγράφου ii, της υποπαραγράφου ιγ, της παραγράφου Α1, του άρθρου 5 προστίθεται: «με εξαίρεση τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 με ειδικό Π.Δ. προστασίας, που ισχύει η παρέκκλιση της υποπαραγράφου ii, της υποπαραγράφου θ, της παραγράφου Ζ.»
Γεώργιος Π. Κάππος
Διπλ. Πολιτικός Μηχ/κος Δ.Π.Θ., M.Sc.
Μ.Δ.Ε. Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού Πόλεων & Κτιρίων
Καράμπαμπα 57, 17341 Αγ. Δημήτριος
email: gkappo@teemail.gr
Παρακαλώ να γίνει αναφορά με απόλυτη σαφήνεια αν σε περιοχές Β1 σε εντός και εκτός σχεδίου επιτρέπεται ή ανεγερση μη κύριων ξενοδοχειακών μονάδων(με όρους δόμησης κατοικίας).
Τα πολεοδομικά γραφεία ανα Περιοχή εδιναν διαφορετική ερμηνεία τουλαχιστον σε ότι αφορούσε το παλαιό χωροταξικό σε σχέση με τα μή κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα .
Δημήτριος Α. Πάστρας
Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π. Msc
detail + Engineering Consultants
Κολοκοτρωνη 7 24100 Καλαματα
email: info@pastras.com
Το απίθανο με όλους τους «ευαίσθητους» περί το περιβάλλον είναι οτι αγνοούν ακόμη και απλές πράξεις αριθμητικής.
Εκτάσεις 200 στρ. (σύνθετα τουριστικά καταλύματα κλπ) στα νησιά, έχουν συντελεστή 0,05.
Δηλαδή έκταση 200.000 τετ.μ. μπορεί να κτίσει 10.000 τετ.μ. και να έχει ελεύθερη έκταση 190.000 τετ.μ. Φοβερή ανατροπή του οικοσυστήματος!!!
Δεν δίνεται η δυνατότητα σε εκτάσεις μικρότερες των 200 στρ. (σύνθετα τουριστικά καταλύματα) μιας κ σε εκτάσεις 200 στρ. όλη η κλίμακα των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων & υπηρεσιών είναι τεράστια σε σχέση με τη μορφολογία πολλών περιοχών. Μπορεί τα 200 στρ. να είναι έκταση μεγαλύτερη κ από δομημένους οικισμούς της ευρύτερης περιοχής με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανατροπή του οικοσυστήματος και να αποκλείει μικρότερες επενδύσεις οι οποίες θα μπορούσαν να προσφέρουν άριστες τουριστικές υπηρεσίες με προσωποποιημένο χαρακτήρα και παράλληλα να δώσει τη δυνατότητα σε έλληνες χρηματοδότες να προβούν σε μια τέτοια επένδυση.
Ο περιορισμός της δόμησης τουριστικών καταλυμάτων σε εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμού περιοχές, σε γήπεδα ελάχιστης επιφάνειας 20 στρεμμάτων είναι απόλυτος. Δεν μπορεί να ισχύει το ίδιο για τις αναπτυγμένες και για τις αναπτυσσόμενες περιοχές, όπως επίσης δεν μπορεί να ισχύει και για τα νησιά, τα οποία έχουν μικρότερη επιφάνεια. Αυτός ο περιορισμός επιβραδύνει την τουριστική ανάπτυξη. Θα πρέπει να υπάρχουν χαμηλότερα όρια αρτιότητας με διακυμάνσεις ίσως του συντελεστή δόμησης.