Άρθρο 48 Καθορισμός αρμοδιοτήτων και καθηκόντων του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής – Προσθήκη άρθρου 131Β στον ν. 4001/2011 (άρθρα 30, 31, 32 και 37 Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944)

Μετά το άρθρο 131 Α του ν. 4001/2011 (Α’ 179) προστίθεται άρθρο 131Β ως εξής:
«Άρθρο 131Β
Αρμοδιότητες και καθήκοντα του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής
1. H διαχείριση και εκμετάλλευση συστήματος διανομής ηλεκτρικής ενέργειας επιτρέπεται σε όσους έχει χορηγηθεί Άδεια Διαχείρισης ενός τέτοιου συστήματος. Η Άδεια Διαχείρισης συστήματος διανομής ηλεκτρικής ενέργειας χορηγείται με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ).
2. Διαχειριστής Συστήματος Διανομής είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του συστήματος διανομής το οποίο διαχειρίζεται και, κατά περίπτωση, των διασυνδέσεων αυτού με άλλα συστήματα, κατά τρόπο οικονομικά ασφαλή, αποδοτικό και αξιόπιστο, και με σκοπό τη μακροπρόθεσμη ικανότητα του συστήματος να ανταποκρίνεται στην εύλογη ζήτηση διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνοντας παράλληλα μέριμνα για το περιβάλλον και την ενεργειακή απόδοση.
3. Ειδικότερα ο Διαχειριστής Συστήματος Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας:
(α) Παρέχει στους χρήστες του συστήματος τις πληροφορίες που χρειάζονται για την αποτελεσματική πρόσβαση στο σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης του, σύμφωνα και με τα προβλεπόμενα στο εφαρμοστέο κανονιστικό πλαίσιο.
(β) Δίνει προτεραιότητα, κατά την κατανομή εγκαταστάσεων παραγωγής, στις εγκαταστάσεις παραγωγής που χρησιμοποιούν ανανεώσιμες πηγές ή που χρησιμοποιούν συμπαραγωγή υψηλής απόδοσης, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 26 του ν. 4643/2019 (Α’ 193).
(γ) Απέχει από κάθε διάκριση μεταξύ των χρηστών ή των κατηγοριών χρηστών του δικτύου, και ιδίως διακρίσεις υπέρ των συνδεδεμένων με αυτόν επιχειρήσεων έναντι των λοιπών συμμετεχόντων στην αγορά.
(δ) Προμηθεύεται προϊόντα και υπηρεσίες που είναι αναγκαία για την αποτελεσματική, αξιόπιστη και ασφαλή λειτουργία του συστήματος διανομής και εφαρμόζει αντικειμενικούς, διαφανείς και αμερόληπτους όρους που καταρτίζονται σε συντονισμό με τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς και άλλους σχετικούς συμμετέχοντες στην αγορά. Οι όροι και οι προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων και των τιμολογίων, κατά περίπτωση, για την παροχή τέτοιων προϊόντων και υπηρεσιών από τον Διαχειριστή συστήματος διανομής καθορίζονται από τη ΡΑΕ σύμφωνα με τα άρθρα 15, 21, 96 και 140 του παρόντος και την παρ. 4 του άρθρου 17 του ν. 4425/2016 (Α’ 185) κατά τρόπο αμερόληπτο που αντικατοπτρίζει το κόστος, δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και αναρτώνται στην ιστοσελίδα της. Η προμήθεια των ως άνω προϊόντων και υπηρεσιών από πλευράς του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας διασφαλίζει την αποτελεσματική συμμετοχή όλων των συμμετεχόντων στην αγορά, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων στην αγορά που παρέχουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, των συμμετεχόντων στην αγορά που ενεργοποιούνται με την απόκριση ζήτησης, των διαχειριστών εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας και των συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση. Προς τον σκοπό αυτό, με απόφαση της ΡΑΕ, κατόπιν εισήγησης του Διαχειριστή, η οποία διαμορφώνεται σε στενή συνεργασία με τους συμμετέχοντες στην αγορά και με τον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ, καθορίζονται οι τεχνικές απαιτήσεις για τη συμμετοχή στις οικείες αγορές βάσει των τεχνικών χαρακτηριστικών των εν λόγω αγορών και των ικανοτήτων όλων των συμμετεχόντων στην αγορά.
(ε) Συνεργάζεται με τους λοιπούς Διαχειριστές Συστήματος Διανομής και τον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ, καθώς και με τους Διαχειριστές Κλειστών Δικτύων Διανομής, με σκοπό την αποτελεσματική συμμετοχή των συμμετεχόντων στην αγορά που συνδέονται με το Σύστημα Μεταφοράς ή τα Δίκτυα Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας τα οποία αντίστοιχα διαχειρίζονται, στις αγορές λιανικής, χονδρικής και εξισορρόπησης. Στο πλαίσιο της ως άνω συνεργασίας, απαιτούνται η κατάρτιση και η εφαρμογή των κατάλληλων πρωτοκόλλων επικοινωνίας και συνεργασίας, ώστε να διασφαλίζονται -μεταξύ των διαχειριστών- η ομαλή, ασφαλής και απρόσκοπτη λειτουργία των δικτύων ευθύνης τους, η προσήκουσα άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Η παροχή υπηρεσιών εξισορρόπησης από πηγές που βρίσκονται στο σύστημα διανομής συμφωνείται με τον αντίστοιχο διαχειριστή συστήματος μεταφοράς σύμφωνα με το άρθρο 57 του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (L 158/54) και το άρθρο 182 του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/1485 της Επιτροπής, της 2ας Αυγούστου 2017, σχετικά με τον καθορισμό κατευθυντήριων γραμμών για τη λειτουργία του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (L 220/1).
(στ) Λειτουργεί ως ουδέτερος φορέας διευκόλυνσης της αγοράς αναφορικά με την προμήθεια ενέργειας που χρησιμοποιεί για την κάλυψη των απωλειών του συστήματος διανομής το οποίο διαχειρίζεται. Η κάλυψη των ως άνω απωλειών γίνεται με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες, όταν ο Διαχειριστής ασκεί τα καθήκοντα αυτά.
(ζ) Προμηθεύεται υπηρεσίες ευελιξίας από πηγές, όπως η αποκεντρωμένη παραγωγή, η απόκριση ζήτησης ή η αποθήκευση ενέργειας, και εξετάζει τη λήψη μέτρων ενεργειακής απόδοσης, όταν οι υπηρεσίες αυτές μειώνουν με οικονομικά αποδοτικό τρόπο την ανάγκη αναβάθμισης ή αντικατάστασης της δυναμικότητας ηλεκτρικής ενέργειας και τα οποία ενισχύουν την αποτελεσματική και ασφαλή λειτουργία του συστήματος διανομής, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης της συμφόρησης στην περιοχή της, για τη βελτίωση της αποδοτικότητας όσον αφορά τη λειτουργία και την ανάπτυξη του συστήματος διανομής. Η προμήθεια των υπηρεσιών αυτών γίνεται σύμφωνα με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες, εκτός εάν η ΡΑΕ έχει διαπιστώσει ότι η προμήθεια των εν λόγω υπηρεσιών δεν είναι οικονομικά αποδοτική ή η εν λόγω προμήθεια οδηγεί σε σοβαρές στρεβλώσεις της αγοράς ή σε μεγαλύτερες συμφορήσεις. Για τον ορισμό των προδιαγραφών των παρεχόμενων υπηρεσιών ευελιξίας και των τυποποιημένων προϊόντων της αγοράς απαιτείται έγκριση της ΡΑΕ, κατόπιν διαφανών κριτηρίων και με συμμετοχή όλων των συμμετεχόντων στην αγορά, χωρίς διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένων των συμμετεχόντων στην αγορά που παρέχουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, των συμμετεχόντων στην αγορά που ασχολούνται με την απόκριση ζήτησης, των διαχειριστών εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας και των συμμετεχόντων στην αγορά που δραστηριοποιούνται στη σωρευτική εκπροσώπηση. Ο Διαχειριστής Συστήματος Διανομής αμείβεται επαρκώς για την προμήθεια των εν λόγω υπηρεσιών, ώστε να ανακτά τουλάχιστον τα αντίστοιχα εύλογα έξοδα, μεταξύ άλλων, τις απαραίτητες δαπάνες τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας και τα έξοδα υποδομής, βάσει μεθοδολογίας και τιμολογίων που εγκρίνονται με απόφαση της ΡΑΕ, κατόπιν εισήγησης του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.
(η) Κατά την εκτέλεση των καθηκόντων που περιγράφονται στην περ. (δ), ο Διαχειριστής Συστήματος Διανομής προμηθεύεται τις επικουρικές υπηρεσίες μη σχετικές με τη συχνότητα που είναι αναγκαίες για το σύστημά του, σύμφωνα με διαφανείς, αμερόληπτες και βασιζόμενες στην αγορά διαδικασίες, εκτός εάν η ΡΑΕ, λαμβάνοντας υπόψη, μεταξύ άλλων, εισήγηση του Διαχειριστή, έχει εκτιμήσει ότι η βασιζόμενη στην αγορά παροχή επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα δεν είναι οικονομικά αποδοτική και έχει χορηγήσει παρέκκλιση. Η υποχρέωση προμήθειας επικουρικών υπηρεσιών μη σχετικών με τη συχνότητα δεν εφαρμόζεται σε πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου.
(θ) Αναπτύσσει το σύστημα διανομής βάσει Σχεδίου Ανάπτυξης Δικτύου το οποίο εκπονεί, υποβάλλει προς έγκριση στη ΡΑΕ και δημοσιοποιεί κατ’ ελάχιστον ανά δύο (2) έτη. Στο Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου παρουσιάζονται μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προβλέψεις αναγκών για υπηρεσίες ευελιξίας και οι σχεδιαζόμενες επενδύσεις για τα επόμενα πέντε (5) έως δέκα (10) έτη, με ιδιαίτερη έμφαση σε υποδομές δικτύου που απαιτούνται για τη σύνδεση νέας δυναμικότητας παραγωγής και νέων φορτίων, περιλαμβανομένων σημείων επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα. Για τον σχεδιασμό των επενδύσεων λαμβάνεται ιδίως υπόψη η αξιοποίηση της απόκρισης ζήτησης, της ενεργειακής απόδοσης, των εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας ή άλλων πηγών ευελιξίας, τις οποίες ο Διαχειριστής χρησιμοποιεί ως εναλλακτική λύση έναντι της επέκτασης του δικτύου. Προ της υποβολής του Σχεδίου Ανάπτυξης Δικτύου για έγκριση στη ΡΑΕ, ο Διαχειριστής θέτει σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο της πρότασής του, δημοσιεύει τα αποτελέσματα της διαδικασίας διαβούλευσης και τα υποβάλλει με την τελική πρότασή του στη ΡΑΕ. Η ΡΑΕ δύναται, κατά την κρίση της, να επιβάλει τροποποιήσεις στο υποβληθέν από τον διαχειριστή Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου. Το εγκεκριμένο Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου δύναται να αναθεωρείται πριν τη διετία, κατόπιν εισήγησης του Διαχειριστή ή με πρωτοβουλία της ΡΑΕ και τηρουμένης της ανωτέρω διαδικασίας. Λεπτομέρειες εφαρμογής της παρούσας αναφορικά ιδίως με το περιεχόμενο του Σχεδίου Ανάπτυξης Δικτύου και την τεκμηρίωση των σχεδιαζόμενων επενδύσεων δύνανται να καθορίζονται με απόφαση της ΡΑΕ. Διαχειριστές Δικτύων Διανομής, οι οποίοι εξυπηρετούν μικρά απομονωμένα συστήματα, εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις της παρούσας περίπτωσης.
Η ΡΑΕ παρακολουθεί και αξιολογεί την εφαρμογή του Σχεδίου Ανάπτυξης Δικτύου, εκπονεί και δημοσιοποιεί σχετική έκθεση. Κατά την έγκριση του Σχεδίου Ανάπτυξης Δικτύου, η ΡΑΕ δύναται να προβλέπει ότι, σε περίπτωση υπέρβασης του οριζόμενου δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης ορισμένων έργων ανάπτυξης του ΕΔΔΗΕ, επιβάλλεται συγκεκριμένη ρήτρα για κάθε έτος καθυστέρησης υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού που τηρείται για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) σύμφωνα με το άρθρο 55. Η μεθοδολογία υπολογισμού της ρήτρας καθορίζεται με απόφαση της Αρχής. Αν ο Διαχειριστής τεκμηριώσει τη συνδρομή λόγων ανωτέρας βίας ή αντικειμενικής αδυναμίας, απαλλάσσεται από την καταβολή της ρήτρας.
(ι) Ανταλλάσσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και συντονίζεται με τον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς, με σκοπό τη βέλτιστη αξιοποίηση των πηγών, τη διασφάλιση της ασφαλούς και αποτελεσματικής λειτουργίας του συστήματος και τη διευκόλυνση της ανάπτυξης της αγοράς μέσω υπηρεσιών ευελιξίας.
(ια) Διαφυλάσσει τον εμπιστευτικό χαρακτήρα των εμπορικά ευαίσθητων πληροφοριών, οι οποίες περιέρχονται σε γνώση του κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, και αποτρέπει τη με μεροληπτικό τρόπο κοινοποίηση πληροφοριών που αφορούν τις δικές του δραστηριότητες και ενδέχεται να παρέχουν εμπορικά πλεονεκτήματα.
(ιβ) Δύναται να ασκεί δραστηριότητες άλλες από εκείνες που εμπίπτουν στο πεδίο των δραστηριοτήτων του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, εφόσον οι δραστηριότητες αυτές είναι αναγκαίες ώστε ο Διαχειριστής Συστήματος Διανομής να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του δυνάμει του Κεφαλαίου Ε’ του παρόντος ή του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Ιουνίου 2019, σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (L 158/54), υπό την προϋπόθεση ότι η άσκηση μίας τέτοιας διαφορετικής δραστηριότητας τυγχάνει σχετικής έγκρισης με ειδική προς τούτο απόφαση της ΡΑΕ.
Για τη διαμόρφωση της απόφασής της, η ΡΑΕ λαμβάνει υπόψη ιδίως τα ακόλουθα:
ιβα) την ύπαρξη αγοράς για την εξεταζόμενη δραστηριότητα και τις συνθήκες λειτουργίας της,
ιββ) την άσκηση ή τη δυνατότητα άσκησης της δραστηριότητας από άλλους φορείς της αγοράς,
ιβγ) την πιθανότητα στρέβλωσης του ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας ή σε αγορές άλλων προϊόντων και υπηρεσιών,
ιβδ) το ενδεχόμενο παρεμπόδισης του Διαχειριστή στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων που αποτελούν τον πυρήνα της ρυθμιζόμενης δραστηριότητάς του,
ιβε) τους λόγους για τους οποίους θεωρείται αναγκαία και σκόπιμη η άσκηση της δραστηριότητας από τον Διαχειριστή, περιλαμβανομένων κριτηρίων οικονομικότητας,
ιβστ) τις απαιτήσεις διαχωρισμού των δραστηριοτήτων, οι οποίες απορρέουν από το ενωσιακό δίκαιο.
Με την απόφαση χορήγησης παρέκκλισης δύναται να τίθενται περιορισμοί στην άσκηση της δραστηριότητας από τον Διαχειριστή, όπως ενδεικτικά χρονικοί περιορισμοί. Η ΡΑΕ παρακολουθεί την άσκηση των δραστηριοτήτων του Διαχειριστή για τις οποίες χορηγεί παρέκκλιση σύμφωνα με τα ανωτέρω και δύναται να αναθεωρεί τις σχετικές αποφάσεις της λαμβάνοντας υπόψη ιδίως σχετικές εξελίξεις στην αγορά και γενικότερα μεταβολές στα κριτήρια και τις συνθήκες υπό τις οποίες χορηγήθηκε η παρέκκλιση, περιλαμβανομένης της αναγκαιότητας άσκησης της δραστηριότητας από τον Διαχειριστή για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του που απορρέουν από τη δραστηριότητα του Διαχειριστή Συστήματος Διανομής.».