- Στο πλαίσιο υλοποίησης δράσεων της Εθνικής Στρατηγικής, καταρτίζεται από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ειδικό πρόγραμμα με τον τίτλο «Νέαρχος» με τους εξής στόχους: α) την οικονομικά βιώσιμη ανάπτυξη των λιμένων και τη βελτίωση των βασικών υποδομών τους, β) την ανάπτυξη ποιοτικών υπηρεσιών θαλασσίων ενδομεταφορών και τουρισμού, γ) την ανάπτυξη ειδικών νησιωτικών περιοχών ή περιοχών που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της νησιωτικότητας και δ) τις ασφαλείς, ποιοτικές και επαρκείς μετακινήσεις και διαβίωση των κατοίκων των νησιωτικών περιοχών.
- Με το πρόγραμμα «Νέαρχος» χρηματοδοτούνται έργα δημοσίου χαρακτήρα στους παρακάτω τομείς:
(α) λιμενικές υποδομές,
(β) υποδομές και δίκτυα διαχείρισης, μεταφοράς και διανομής ύδατος ιδίως για τα μικρά, απομακρυσμένα και άνυδρα νησιά,
(γ) έργα διαχείρισης ενέργειας και
(δ)θαλάσσιες ενδομεταφορές που συνδέονται με τη διασφάλιση ελάχιστης θαλάσσιας συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης του νησιωτικού χώρου.
- Στο πλαίσιο υλοποίησης δράσεων της Εθνικής Στρατηγικής οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης του άρθρου 14 του ν. 4270/2014(Α΄ 143) συνομολογούν επενδυτικά δάνεια με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση έργων δημόσιου χαρακτήρα (εφεξής πρόγραμμα «Νέαρχος»).Η εξυπηρέτηση των δανείων του προγράμματος «Νέαρχος» και η κάλυψη κάθε είδους εξόδων και λοιπών δαπανών συνομολόγησης και εξόφλησής τους γίνονται σε λογαριασμό που συστήνεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και χρηματοδοτείται από το εθνικό ή το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.
- Η ένταξη στο πρόγραμμα «Νέαρχος» πραγματοποιείται με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, όπως αυτό ορίζεται με την απόφαση της παρ. 2 του άρθρου 12, μετά από υποβολή αιτήματος ένταξης από τον φορέα που θα υλοποιήσει το έργο. Στην περίπτωση των Ο.Τ.Α. α ́ και β ́ βαθμού η απόφαση για την υποβολή αιτήματος ένταξης, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου, αντίστοιχα. Στην περίπτωση δικαιούχων που δεν διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνική επάρκεια και εφόσον αναφέρεται στο αίτημα ένταξής τους, η απόφαση ένταξης δύναται να προβλέπει ότι η εποπτεία και η επίβλεψη της σχετικής δημόσιας σύμβασης διενεργούνται από την τεχνική υπηρεσία άλλης αναθέτουσας αρχής ή αναθέτοντος φορέα.
- Για τη συνομολόγηση των δανείων του παρόντος, δεν εφαρμόζονται η παρ. 1 του άρθρου 264 του ν. 3852/2010 (Α ́87) και το π.δ. 169/2013 (Α ́ 272).
Η περιγραφή που αφορά το πρόγραμμα «Νέαρχος» δεν προβλέπει κατά τη διάρκεια του ελέγχου των επιλέξιμων έργων να εξετάζεται ο αντίκτυπος αυτών απέναντι στο περιβάλλον, αλλά ούτε ενθαρρύνει δράσεις που θα συνεισφέρουν στη βιώσιμη ανάπτυξη, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τις νομικές υποχρεώσεις της χώρας αναφορικά με την εναρμόνισή της με την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αλλά και την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τον έλεγχο της χρηματοδότησης των επιλέξιμων έργων και δραστηριοτήτων σε σχέση με το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, τις επιπτώσεις τους στο θαλάσσιο περιβάλλον και στο φυσικό κεφάλαιο, καθώς και στην προώθηση υπευθύνων και βιώσιμων πρακτικών και δράσεων οι οποίες θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων άλλων σχετικών οδηγιών και στρατηγικών (όπως σημείο 1 και 2 των γενικών σχολίων) οι οποίες ήδη αποτελούν νομική δέσμευση της χώρας.
Μαρία Σαλωμίδη, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας ΕΛΚΕΘΕ, msal@hcmr.gr
Βαγγέλης Παράβας, Υπ. Δρ. Δημοκρίτειου Παν. Θράκης, v.paravas@gmail.com
Γιάννης Ίσσαρης, Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας ΕΛΚΕΘΕ, issaris@hcmr.gr
β) Στο πρόγραμμα Νέαρχος θα μπορεί να ενταχθεί και η δημιουργία και λειτουργία κεντρικών μονάδων αφαλάτωσης που θα συνδέονται με τα τοπικά δίκτυα ύδρευσης; Αν ναι, προβλέπεται η ύπαρξη επενδυτικών κινήτρων για τέτοιες μονάδες; Ή θα αφορά μόνο ΟΤΑ α και β βαθμού;
Στη βάση των συνταγματικών επιταγών, απαιτήσεων της εθνικής νομοθεσίας και κατευθύνσεων πολιτικής που αναφέραμε στο άρθρο 1, προτείνουμε τη συμπλήρωση της παρ. 1 του άρθρου 6 «Χρηματοδότηση έργων δημόσιου χαρακτήρα – πρόγραμμα ‘Νέαρχος’» ως ακολούθως:
«1. Στο πλαίσιο υλοποίησης δράσεων της Εθνικής Στρατηγικής, καταρτίζεται από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ειδικό πρόγραμμα με τον τίτλο «Νέαρχος» με τους εξής στόχους: α) την οικονομικά βιώσιμη ανάπτυξη των λιμένων και τη βελτίωση των βασικών υποδομών τους, β) την ανάπτυξη ποιοτικών υπηρεσιών θαλασσίων ενδομεταφορών και τουρισμού προσβάσιμων σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, γ) την ανάπτυξη ειδικών νησιωτικών περιοχών ή περιοχών που αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις της νησιωτικότητας και δ) τις ασφαλείς, ποιοτικές και επαρκείς μετακινήσεις και διαβίωση όλων των κατοίκων των νησιωτικών περιοχών, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία/χρόνιες παθήσεις».
Τέλος αξίζει να επισημανθεί ότι σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 68 του ν.4488/2017 «Στην ανάλυση συνεπειών ρυθμίσεων που συνοδεύει κάθε σχέδιο νόμου, προσθήκη ή τροπολογία, καθώς και κανονιστικές αποφάσεις μείζονος οικονομικής ή κοινωνικής σημασίας, συμπεριλαμβάνεται ειδική ενότητα τεκμηρίωσης της συμβατότητας των προτεινόμενων ρυθμίσεων με τη Σύμβαση, καθώς και των ειδικών συνεπειών των προτεινόμενων ρυθμίσεων στα άτομα με αναπηρία». Στο υπό διαβούλευση Σχέδιο Νόμου δεν περιλαμβάνεται καμία τέτοια αναφορά στα αρχεία «Ανάλυση συνεπειών ρύθμισης».
Στις Λιμενικές Υποδομές δεν αναφέρονται οι Μαρίνες. Η αρμοδιότητες του Υπ. Τουρισμού, ΕΤΑΔ και ΤΑΙΠΕΔ προτείνουμε να είναι καθαρά γνωμοδοτικές. Ο στρατηγικός σχεδιασμός και η εκτέλεση ενός λιμενικού έργου πρέπει να είναι αρμοδιότητα του συγκεκριμένου Υπουργείου σε συνεργασία με το ΥΠ. Ανάπτυξης και την Περιφέρεια του έργου. Η συναρμοδιότητες πολλαπλών υπουργείων ή οργανισμών δημιουργούν αγκυλώσεις κατά συνέπεια καθυστερήσεις στην οικονομική και λειτουργική ανάπτυξη του Νησιού η παράκτιας Ηπειρωτικής περιοχής. Το πλοίο διευθύνεται απο ένα κυβερνήτη. Απλό παράδειγμα Ν. 2160/1993 αρθρο 6 παραγ. 22 μια απλή ράμπα σκαφών σε ένα νησί πρέπει να περάσει 40 κύματα.
Κ. Γκιόκας
Δ. Επιτροπή
Ελληνική Βάση Γιώτινγκ – ΚοινΣεπ
Σκιππερ
Όπως ήδη επισημάνθηκε θα πρέπει να υπάρξει ιδιαίτερη πρόνοια για τα μικρά λιμενικά ταμεία, τα οποία διαθέτουν ελάχιστους πόρους και αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν εξ ιδίων μελέτες λιμενικών έργων, οι οποίες στοιχίζουν εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.
Και φυσικά θα πρέπει να υπάρχει ρητή αναφορά στην δυνατότητα των Λιμενικών Ταμείων, που είναι Ν.Π.Δ.Δ., να χρηματοδοτούνται από το συγκεκριμένο Πρόγραμμα.
Παρ. 2 περίπτωση α) προτείνεται η αναδιατύπωση ως εξής:
«(α) λιμενικές υποδομές συμπεριλαμβανομένων των υποδομών ασφαλούς διαχείρισης πλοίων και λιμενικών εγκαταστάσεων [Κανονισμός 2004/725/ΕΚ, Οδηγία 2005/65/ΕΚ], εφαρμογής της Συμφωνίας Schengen [Κανονισμός (ΕΕ)2017/2226] και πλοίων υποδομών διευκόλυνσης της παροχής λιμενικών υπηρεσιών συμπεριλαμβανομένων λυόμενων οικίσκων και κατασκευών».
Για το άρθρο 6 «Χρηματοδότηση έργων δημοσίου χαρακτήρα – πρόγραμμα «Νέαρχος», στο σημείο (α) του άρθρου 2 το οποίο αφορά την ανάπτυξη λιμενικών υποδομών να υπάρξει μέριμνα ότι θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη λιμενικών υποδομών που θα μπορούν να υποστηρίξουν τη δρομολόγηση πλοίων με μειωμένο ή ακόμα και με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα όπως είναι τα υβριδικά ή ηλεκτρικά ro – ro πλοία. Τέτοιου είδους πλοία ήδη επιχειρούν τόσο στη γειτονική Ιταλία όσο και στη Δανία
Στο σημείο (δ) του ίδιου άρθρου αναφορικά με την ΠΙΝ να επιδοτηθεί μέσω του προγράμματος «Νέαρχος» η σύνδεση μεταξύ της Κέρκυρας και των υπολοίπων νησιών του Ιονίου με δρομολόγια πλοίων τουλάχιστον δυο φορές την εβδομάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Οι Μεταφορές Ανθρώπων, Πραγμάτων και δεδομένων ( data) είναι Βασικοί Πυλώνες Ανάπτυξης μιας Μικρονησιωτικής Κοινωνίας. Για να βοηθηθούν, ιδιαίτερα οι Μικροί Νησιωτικοί Δήμοι ( προτεραιότητα μας είναι οι μικρονησιωτικές Κοινωνίες) θα πρέπει να στηριχθεί η Πρόταση του Δήμαρχου Λειψών. Τόσο για το Λιμενικό Ταμείο, οσο και για οποιο άλλο οργανο ιδίας θεσμικής σημασίας μικρών Νησιών.
Το Σχέδιο Νόμου αναγνωρίζει καταρχάς αυτές τις κρίσιμες δυνατότητες και αξίες των Νησιών και το Στηρίζουμε.
Ελευθέριος Σ Κεχαγιόγλου
Πρόεδρος ΔΣ Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών
Παρακαλώ να προκύψει σαφή αναφορά στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των ΟΤΑ Α΄Βαθμού, κατηγορία στην οποία ανήκουν τα Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία.
Ειδικότερα προτείνεται η διάταξη ως εξής :
Στην περίπτωση των Ο.Τ.Α. α ́ και β ́ βαθμού και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου αυτών, η απόφαση για την υποβολή αιτήματος ένταξης, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο, λαμβάνεται με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού, περιφερειακού συμβουλίου ή διοικητικού συμβουλίου, αντίστοιχα.
ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΤΟ ΑΙΤΗΜΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΟΤΑ Α΄ΒΑΘΜΟΥ ΝΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΥΠΟΒΑΛΟΥΝ ΚΑΙ ΤΑ ΝΟΜΙΚΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΩΠΑ (ΛΙΜΕΝΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ) ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΔΣ
Σχετικά με την παρ. 2 (α) Λιμενικές υποδομές, προτείνεται να συμπεριληφθεί και η χρηματοδότηση των μελετών των λιμενικών υποδομών, κάτι που είναι πολύ δύσκολο να καλυφτεί από τους ΦΔΕΛ.